ဧျပီ ၂၄ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
– တစ္ေန႔ေသာ ၾကာသာပေတးေန႔၌ အသက္ ၃၄ ႏွစ္အရြယ္ နာတာလီယာ ပြန္ဆီ ဒဲလ္ လီယြန္မွာ ဆန္တာဘာဘရာ ရပ္ကြက္ လူကုန္ထံမ်ားေနထုိင္ရာ ေနရာရွိ မိခင္ျဖစ္သူထံသုိ႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။ ထုိရပ္ကြက္အတြင္းရွိ လူေနတုိက္ခန္းမ်ားကဲ့သုိ႔ သူမမိခင္၏ ကြန္ဒုိတုိက္ခန္းတြင္ လံုၿခံဳေရးကင္မရာစနစ္၊ ဂိတ္ေပါက္၀၊ ဧည့္ႀကိဳစားပြဲႏွင့္ လံုၿခံဳေရးတစ္ဦးရွိသည္။ ညေန ၅ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္တြင္ လံုၿခံဳေရးက သူမအား ဖုန္းေခၚၿပီး ဧည့္သည္တစ္ေယာက္ ေရာက္ေနသည္ဟု ေျပာသည္။ ဘယ္သူလဲဟုၾကည့္ရန္ ေအာက္ဆင္းလာစဥ္ ေခါင္းစြပ္၀တ္ထားသည့္ လူစ္တစ္ေယာက္ ေပၚလာၿပီး သူမ၏ မ်က္ႏွာကုိ ပူေနေသာ အရည္ျဖင့္ ေလာင္းခ်လုိက္ေလသည္။
“ပထမေတာ့ ကၽြန္မက ေရပဲထင္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူက ေနာက္တစ္ေခါက္ ထပ္ေလာင္းခ်တယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စၿပီး ေလာင္ေတာ့တာပါပဲ။ ေသြးပူေနတာေၾကာင့္ ခ်က္ျခင္းေတာ့ ကၽြန္မ မနာေသးဘူး။ ဘာမွမျမင္ရေတာ့ဘူးဆုိတာ သိလုိက္ရတဲ့အခါမွာ ကၽြန္မ စေအာ္ေတာ့တာပဲ” ဟု သူမက ဆုိသည္။
ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္မွာ အိမ္တြင္းေရပုိက္ သန္႔ရွင္းသည့္ အရည္မ်ားတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေတြ႕ရသည့္ ဆာလဖ်ဴရစ္အက္စစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ စကၠန္႔ပုိင္းအတြင္း ထုိအက္ဆစ္က သူမ၏ အ၀တ္အစားကုိ တစ္စစီစားသြားသည္။ သူမက၏ အေရျပားထဲသုိ႔ စိမ့္၀င္သြားၿပီး အျပင္အေရျပားအလႊာက အရည္ေပ်ာ္က်လာသည္။
မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ ပ်က္ဆီးသေလာက္ျဖစ္သြားၿပီး ခႏၶာကုိယ္၏ ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ေလာင္ကၽြမ္းပ်က္ဆီးေစခဲ့သည့္ မတ္လ ၂၇ ရက္ အဆုိပါတုိက္ခုိက္မႈမွာ တစ္ႏွစ္စြန္းစြန္းပင္ ရွိလာခဲ့ၿပီ။ သူမ၏ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကုိ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ျပျခင္းမျပဳေသာ္လည္း သူမ၏ ကိစၥက မီဒီယာမ်ားတြင္ ဟုိးေလးတစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ျဖစ္သြားၿပီး၊ တစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ ကန္႔ကြက္သံေတြ ညံသြားသည္။ #FuerzaNataliaPoncedeLeón (ပြန္ွဆီ ဒီ လီယြန္အတြက္ အင္အား) ဟူသည့္ အမည္ျဖင့္ အြန္လိုင္း လႈပ္ရွားမႈကုိလည္း Twitter တြင္ သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ျဖန္႔ၾကသည္။ သူမကဲ့သုိ႔ ခံစားရသူမ်ားအတြက္ တရားမွ်တမႈကုိ ေတာင္းဆုိသည့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပမႈကုိလည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ဘုိကုိတာတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး လူေထာင္ခ်ီ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
“ကၽြန္မရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖံုးကြယ္ထားတဲ့ အေပါက္တစ္ေပါက္ကုိ ဖြင့္ထုတ္လုိက္တာပါပဲ။ ျဖစ္ပ်က္တာေတြ အားလံုးအတြက္ ကၽြန္မ ဘာမွ မျပင္ဆင္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကမၻာတစ္၀ွမ္း၌ အက္ဆစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခံရသူအေရအတြက္မွာ ႏွစ္စဥ္ ၁၅၀၀ နီးပါးရွိသည္ဟု ထုိတုိက္ခုိက္မႈမ်ားကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာေနသည့္ Acid Survivors Trust International (ASTI) က ဆုိသည္။ ထုိအဖြဲ႕မွာ လန္ဒန္အေျခစုိက္ျဖစ္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္မယူသည့္အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ အက္ဆစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခံရသူ အမ်ားစုမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထုိရာဇ၀တ္မႈက ကုိလံဘီယာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေနၾက ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေတာင္အေမရိက ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္သည့္ ကုိလံဘီယာတြင္ အက္ဆစ္ျဖင့္တုိက္ခုိက္မႈမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ႏွစ္ အတြင္း ၁၀၀၀ နီးပါး ရွိခဲ့သည္။ တစ္ေယာက္ခ်င္း တုိက္ခုိက္မႈတြင္ေတာ့ ကုိလံဘီယာမွာ ကမၻာေပၚတြင္ အက္ဆစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္မႈအျမင့္ဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္သည္ဟု ASTI ၏ အမႈေဆာင္ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ ဂ်က္ဖ္ရွားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကုိလံဘီယာတြင္ျဖစ္ပြားသည့္ အက္ဆစ္ျဖင့္တုိက္ခုိက္မႈကုိ အမ်ိဳးသားႏွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားပါ ခံစားရသည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း တုိက္ခုိက္ခံရသူ ၉၂၆ ဦးတြင္ ၅၆၅ ဦးမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားျဖစ္ၿပီး ၃၆၁ ဦးမွာ အမ်ိဳးသားမ်ားျဖစ္သည္ဟု National Institute of Legal Medicine and Forensic Sciences အဖြဲ႕မွ မၾကာေသးမီက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေလ့လာမႈတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ဘုိဂုိတာရွိ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ကုိ ဦးေဆာင္သူ မာသာ လူစီယာဆန္းခ်က္ ဆီဂူရာကေတာ့ ထုိတုိက္ခုိက္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္သည့္ နည္းလမ္းႏွင့္ ထုိေနာက္ကြယ္မွ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လိင္အလုိက္ ကြဲျပားသည္ဟုဆုိသည္။
“တုိက္ခုိက္ခံရသူ အမ်ိဳးသားအမ်ားစုဟာ ေခါင္းေအာက္ပုိင္းကုိ တုိက္ခုိက္ခံရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက်ေတာ့ မ်က္ႏွာနဲ႔ လည္ပင္းကုိ ေလာင္းခ်ခံရတယ္။ (တုိက္ခုိက္သူေတြမွာ) မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ႐ုပ္ဆင္းသြင္ျပင္ကုိဖ်က္ဆီးဖုိ႔ဆုိတဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိေနပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ အဲဒီမိန္းကေလးေတြဟာ သူတုိ႔နဲ႔အတူ မရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္ ဘယ္သူနဲ႔မွ အတူမရွိရဘူးဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေပါ့ရွင္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္အား ရန္ျပဳတုိက္ခုိက္သူမွာ ဆယ္ႏွစ္နီးအပါးအရင္က သူမ သိခဲ့သည့္ ဂ်ိဳနသန္ ဗီဂါဆုိသူ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးျဖစ္သည္။ အသက္ ၃၄ ႏွစ္အရြယ္ ဂ်ိဳနသန္က တုိက္ခုိက္မႈမျပဳလုပ္ခင္ ၆ လအရင္တည္းက အက္ဆစ္ကုိ ၀ယ္ယူထားခဲ့ၿပီး လီယြန္အား ေျခာင္းေျမာင္း ၾကည့္႐ႈေနခဲ့သည္ဟု အာဏာပုိင္မ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လီယြန္၏ မိခင္ျဖစ္သူ ေနထုိင္ရာ အေဆာက္အဦးတြင္ တပ္ဆင္ထားသည့္ လံုၿခံဳေရးကင္မရာမွတ္တမ္းက မီဒီယာမ်ားသုိ႔ ေပါက္ၾကားၿပီးေနာက္ ဂ်ိဳနသန္အား ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼတ ဂ်ဴအန္ မန္ႏ်ဴယဲလ္ ဆန္းတုိ႔စ္က ဂ်ိဳနသန္ မည္သည့္ေနရာတြင္ ရွိေနသည္ဆုိသည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းအခ်က္အလက္ ေပးႏုိင္သူကုိ ပီဆုိ ၇၅ သန္း (ကန္ေဒၚလာ ၄၀၀၀၀နီးပါး) ေပးမည္ဟု ဆုေငြထုတ္ခဲ့သည္။
ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္၏ ထုိအမႈကုိ အာ႐ံုစုိက္မႈႏွင့္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ တုံ႔ျပန္မႈတုိ႔က ႁခြင္းခ်က္ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေနသည္။ ကိုလံဘီယာအစုိးရက သာမန္အားျဖင့္ အက္ဆစ္ျဖင့္တုိက္ခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားအတြက္ ထုိကဲ့သုိ႔ ျမင့္မားသည့္ဆုေငြမ်ား မထုတ္ဖူးသလုိ၊ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားလည္း သိပ္မလုပ္ခဲ့။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ထုိရာဇ၀တ္မႈအတြက္ တစ္ဒါဇင္ေအာက္ေသာ သူမ်ားကုိသာ တရားစြဲဆုိခဲ့ၿပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရသူမ်ားက အမ်ားဆံုး ၅ ႏွစ္ သုိ႔မဟုတ္ ၆ ႏွစ္ေထာင္ဒဏ္ ေလာက္သာျဖစ္သည္ဟု ဆီဂူရာက ဆုိသည္။
“နာတာလီယာ(ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္)ကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ေရွ႕ေနက တုိင္းျပည္ရဲ႕ ထိပ္တန္းေရွ႕ေနျဖစ္ၿပီး လူကုန္ထံ အသုိင္းအ၀ုိင္းက လာတာပါ။ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုကေတာ့ ဒီလုိပံုစံမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ သူတုိ႔မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကုိုယ္စားျပဳမယ့္ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔အတြက္ တရား႐ံုးမွာ ရင္ဆုိင္ေပးမယ့္သူ တစ္ေယာက္မွ မရွိပါဘူး။ တရာခံေတြလြတ္ေျမာက္မႈက ဒီႏုိင္ငံမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးျမင့္ေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလုိသရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈကုိ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြက ေအးေအးေဆးေဆး ျဖစ္ေနပါတယ္”
အသက္ ၄၂ ႏွစ္အရြယ္ရွိ အက္စ္ပီရန္ဇာ ရန္ဂ်ဲလ္၏ ဧည့္ခန္းတြင္ ဖုိင္တြဲသံုးတြဲရွိသည္။ ထုိဖုိင္တြဲမ်ားတြင္ သူမမွာ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ သားေကာင္ျဖစ္ရသည့္ သက္ေသမ်ားဟု ဆုိေသာ တုိင္ၾကားခ်က္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွတ္တမ္းႏွင့္ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ား တစ္ခုခ်င္းစီတုိင္းကုိ တြဲထားသည္။ ပထမဆံုး အေထာက္အထားက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကျဖစ္ၿပီး ခင္ပြန္းေဟာင္း၏ ဆုိးဆုိးရြားရြား ႐ုိက္ႏွက္မႈေၾကာင့္ ေဆး႐ံုတက္ရသည့္ အေထာက္အထားျဖစ္သည္။
“သူ႕ရဲ႕ ႏႈတ္နဲ႔ ေစာ္ကားတာေတြ၊ ကုိထိလက္ေရာက္ေစာ္ကားတာေတြကုိ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု ေက်ာ္ေလာက္ သည္းခံလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ကၽြန္မရဲ႕သားကုိေခၚၿပီး သူဆီက ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလက သူ ကၽြန္မရဲ႕အိမ္ကုိေရာက္လာၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ အတူျပန္မေနဘူးဆုိရင္ ေနာင္တနဲ႔ ေနသြားရမယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္” ဟု ရန္ဂ်ဲလ္က ဆုိသည္။
ေနာက္ေန႔ ေန႔လည္ပုိင္းတြင္ သူမ ဘုရားေက်ာင္းသုိ႔သြားသည့္လမ္းတြင္ ထုိအမ်ိဳးသားက သူမအား အက္ဆစ္ျဖင့္ ပက္ခဲ့ေလသည္။ ထုိတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ သူမ၏မ်က္ႏွာႏွင့္ ရင္ဘတ္တုိ႔တြင္ အနာရြတ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေရႊေရာင္ဆံပင္ရွည္ကုိလည္း ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္။
“မွန္ၾကည့္တဲ့အခါတုိင္း ကၽြန္မကုိယ္ကၽြန္မ မမွတ္မိပါဘူး။ ဒီတုိက္ခုိက္မႈဟာ ကၽြန္မရဲ႕ မ်က္ႏွာကုိသာ ပ်က္ဆီးေစတာမဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မရဲ႕ ဘ၀တစ္ခုလံုး ပ်က္ဆီးေစခဲ့တာပါ” ဟု ရန္ဂ်ဲလ္က မ်က္ရည္ကုိသုတ္၍ ေျပာသည္။
ထုိတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ကားအေရာင္းခန္းမတြင္ ၁၂ ႏွစ္ၾကာ လုပ္ကုိင္ခဲ့ရေသာ သူမ၏ အလုပ္ကုိလည္း ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္။ သူမမွာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ မသန္းစြမ္းသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနၿပီး ယခင္သူမရရွိခဲ့သည့္ ၀င္ေငြ၏ ၃ ပံုတစ္ပံုသာရွိေသာ ေထာက္ပံ့ေၾကးကုိ ရယူေနရသည္။ လကုန္လွ်င္ေတာ့ ၉ ႏွစ္အရြယ္ သားျဖစ္သူႏွင့္အတူ ေနထုိင္ေနရသည့္ တုိက္ခန္းမွလည္း မျဖစ္မေန ဖယ္ေပးရေတာ့မည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိတုိက္ခန္းအား ဆက္လက္ငွားေနရန္ မတတ္ႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္ေလသည္။
သူမ၏ အမႈတြဲအား ရဲဲတပ္ဖြဲ႕သုိ႔ သြားေရာက္ျပသခဲ့ေသာ္လည္း မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိမွ ဖမ္းဆီးျခင္းမရွိေသး။
“အလုပ္အကုိင္နဲ႔ကၽြန္မဘ၀ က်ဆံုးသြားတာကုိ ျမင္ရတာ မလြယ္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီတုိက္ခုိက္မႈအတြက္ တာ၀န္ရွိသူဟာ လြတ္သြားေကာင္းလြတ္သြားမယ္ဆုိတာလည္း ကၽြန္မသိပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ကၽြန္မရဲ႕သားေလးေၾကာင့္ ကၽြန္မ ဒီလုိ ဆက္လုပ္ေနတာပါ။ ဒါေတြဟာ ကၽြန္မကုိ ရွင္သန္ေစတဲ့ အရာပါပဲ” ဟု ရန္ဂ်ဲလ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရန္ဂ်ဲလ္၏ အေျခအေနက မၾကာခဏ ဆရာ၀န္ထံသြားျပရသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး နလန္ျပန္ထလာဖုိ႔အတြက္ ခရင္မ္မ်ား အျခားပစၥည္းမ်ားကုိလည္း သံုးရသည္။ သူမ၏ ကုသမႈအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္က က်ခံမည္ဟု ယူဆရေသာ္လည္း သူမလိမ္းေနသည့္ ခရင္မ္မ်ားကုိ အလွျပင္ပစၥည္းမ်ားဟု သတ္မွတ္ေသာေၾကာင့္ ေဆးဖုိးေတာင္းဆုိမႈကို မၾကာခဏ ျငင္းပယ္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္းခံရသည္ဟု သူမကဆုိသည္။
“မိတ္ကပ္ဘူးေတြနဲ႔ ေနေရာင္ခံခရင္မ္ေတြလုိ အရာေတြဟာ ကၽြန္မရဲ႕ ကုသမႈအတြက္ အေရးပါတဲ့အရာေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ EPS (က်န္မာေရးအာမခံဌာန) ကုိ ကၽြန္မက ေျပာျပပါတယ္။ ဥပေဒအရ ကၽြန္မဟာ အေထာက္အပံ့ရယူဖုိ႔ အခြင့္ရွိပါတယ္”
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂ ရက္တြင္ ကုိလံဘီယာကြန္ဂရက္စ္က ဥပေဒအမွတ္ ၁၆၃၉ ကုိ ျပဌာန္းလုိက္သည္။ ထုိဥေပဒက အက္ဆစ္ရာဇ၀တ္မႈ သားေကာင္မ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ကာကြယ္ရန္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒသံုးခု ပါ၀င္သည္။ ၎တုိ႔မွာ အက္ဆစ္မ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းကုိ ကန္႔သတ္သည္။ တုိ္က္ခုိက္သူမ်ားအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ကုိတုိးျမႇင့္ထားသည္။ တုိက္ခုိက္ခံရသူမ်ားကုိ ႏုိင္ငံေတာ္မွ အခမဲ့ ကုသေပးရန္ လုိအပ္သည္ဟုလည္း ထုိဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထုိဥပေဒျဖစ္လာရန္ တြန္းအားေပးသူထဲက တစ္ဦးမွာ အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ ရွိၿပီျဖစ္သည့္ ဂီနာပုိတက္စ္ျဖစ္သည္။ သူမမွာ ကုိလံဘီယာႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုး လူသိရွင္ၾကားျဖစ္ခဲ့ေသာ အက္ဆစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခံရသူ ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္ကတည္းက သူမ၏ အက်ိဳးအျမတ္မယူေသာ အဖြဲ႕ Rebuilding Faes မွ တစ္ဆင့္ အက္ဆစ္ျဖင့္တုိက္ခုိက္မႈကိစၥအတြက္ ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိလာခဲ့သည္။
“ကၽြန္မျဖစ္တုန္းက ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့စနစ္ဆိုတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကၽြန္မေလာင္သြားတာက ေတာ္ေတာ္ဆုိးပါတယ္။ ဘယ္သူမွ ဘာလုပ္ရမယ္ဆုိတာ မသိပါဘူး” ဟု ပုိတက္စ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္ သူမ တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးကတည္းက ခြဲစိတ္ကုသမႈကုိ ၂၅ ႀကိမ္ေက်ာ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ အမ်ားစုမွာ သူမ၏ အျဖစ္အပ်က္အတြက္ သနားၾကသည့္ ဆရာ၀န္မ်ားက အခမဲ့ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ေဒသတြင္းေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားႏွင့္ ဘုိဂုိတာ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစုိးရေအဂ်င္စီမ်ားက ကူညီေပးၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
“တုိက္ခုိက္ခံရသူအမ်ားစုက သူတုိ႔ေဆးကုသဖုိ႔အတြက္ ေပးစရာ ဘာမွမရွိပါဘူး။ ဒါဟာ လွဖုိ႔ပဖုိ႔အတြက္ မဟုတ္ပါဘူး။ က်န္းမာေရးအတြက္ပါ။ လုပ္စရာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိေနတုန္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီဥပေဒက အနည္းဆံုး ကုသေရးအတြက္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ခ်ေပးလုိက္တာပါပဲ” ဟု ပုိတက္စ္က ဆုိသည္။
ထုိဥပေဒအရ ေစ်းသည္မ်ားမွာ အက္ဆစ္ မည္သူ၀ယ္သြားသည္ဆုိသည္ကုိ ႏုိင္ငံ၏ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးစီမံခန္႔ခြဲေရးဌာန INVIMA သုိ႔ အေၾကာင္းၾကားရန္ လုိအပ္သည္။ ေနာက္ထပ္ ၁၈ လ ၾကာၿပီးေသာအခါ သတ္မွတ္ထားသည့္ ဓာတုေဗဒပစၥည္း ၇ မ်ိဳးကုိ ၀ယ္ယူသူမ်ားက တစ္ခ်ိန္တြင္ ၅ လီတာအထိသာ ၀ယ္ယူခြင့္ရွိမည္ဟု ျပဌာန္းခ်က္တစ္ခု ထပ္ထည့္ခဲ့သည္။ ထုိဥပေဒတြင္ တုိက္ခုိက္သူမ်ားအေနျဖင့္ ပံုပ်က္သြားေအာင္ အထူးသျဖင့္ မ်က္ႏွာကုိ ထိခုိက္သြားေအာင္ လုပ္ပါက ေထာင္ဒဏ္ ၁၆ ႏွစ္အထိ က်ခံရမည္ဟု ေထာင္ဒဏ္ကုိလည္း ထပ္တိုးခဲ့သည္။
ဘုိဂုိတာၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီမွ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္သူ အိုလ္ဂါ ဗစ္တုိးရီးယား ႐ူဘီယုိက ထုိဥပေဒအား ခ်ီးက်ဴးခဲ့ေသာ္လည္း ေဆာင္ရြက္စရာမ်ား အမ်ားႀကီးရွိေနေသးသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေထာင္ဒဏ္အားျဖင့္ေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ တုိးတက္မႈရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ ဘယ္လုိက႑ခြဲမလဲဆုိတာ ကၽြန္မတုိ႔ ျပန္တြက္ဖုိ႔ လုိေနတုန္းပါပဲ။ တစ္ခ်က္က အက္ဆစ္နဲ႔တုိက္ခုိက္မႈကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ပုဂၢိဳလ္ေရး ဒဏ္ရာအနတရျဖစ္ေအာင္ တုိက္ခုိက္မႈလုိ႔ပဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။ တုိက္ခုိက္ခံရသူေတြ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀မွာျဖစ္လာတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြက ဒီသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ မမွ်ဘူးဆုိတာ ျပသေနပါတယ္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဆးကုသမႈ တုိးတက္လာရန္ႏွင့္ ကုိလံဘီယာရွိ အက္ဆစ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခံရသူမ်ားအတြက္ တရားမွ်မႈကုိ ေဆာင္က်ဥ္းေပးရန္ ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္က သူမ၏ကိစၥအေပၚ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈကုိ အသံုးခ်ခဲ့သည္။ သူမက ေဖာင္ေဒးရွင္းတစ္ခုထူေထာင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ထုိေဖာင္ေဒးရွင္းမွတစ္ဆင့္ အက္ဆစ္ျဖင့္တုိက္ခုိက္ခံရေသာ ရန္ဂ်ဲလ္ကဲ့သုိ႔ သူမ်ားကုိ ကူညီရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။
“ကၽြန္မဟာ ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္၊ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္၊ ကုထံုးပညာရွင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာရပါမယ္။ ကၽြန္မ အမ်ားႀကီး သင္ထားၿပီးပါၿပီ” ဟု ပြန္ဆီ ဒီ လီယြန္က ပလက္စတစ္ဆာဂ်ရီပညာရွင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆုိင္မြန္ဘုိလီဗာေဆး႐ံုရွိ ေကာ္ဖီဆုိင္တြင္ ထုိင္ေနစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ဒီသံသရာထဲမွာ ကၽြန္မ ေနသားက်သြားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေတြ႕အႀကံဳက ကၽြန္မရဲ႕မ်က္စိကုိ ဖြင့္ေပးၿပီး တကယ့္ကုိ မတူညီတဲ့ လမ္းေၾကာင္းဆီကုိ ေခၚသြားပါတယ္”
ယခုလက္ရွိ သူမ၏ နိစၥဓူ၀ကိစၥမ်ားမွာ ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း တုိက္ခုိက္မႈအသစ္မ်ားကုိ ရွာေဖြစူစမ္းျခင္းတုိ႔ ပါ၀င္ေလသည္။ သူမမွာ အေရးျပား ျဖတ္ထုတ္ အစားထုိးျခင္းအပါအ၀င္ ခြဲစိတ္ကုသမႈကုိ ၁၁ ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့ရၿပီး လက္ေမာင္းႏွင့္ ၀မ္းဗုိက္တုိ႔ရွိ အမာရြတ္မ်ားကုိ ကာကြယ္ရန္ အသားကပ္၀တ္စံုကုိလည္း ၀တ္ရသည္။
သူမ၏ အမႈက ႏုိင္ငံတကာ အက်ိဳးအျမတ္မယူသည့္အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Physicians for Peace မွ စိတ္၀င္စားမႈကုိလည္း ခံခဲ့ရသည္။ အဆုိပါအဖြဲ႕မွာ သူမႏွင့္ ကုိလံဘီယာရွိ အျခားေသာ အက္ဆစ္ေလာင္ကၽြမ္းသည့္ လူနာမ်ားကုိ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ ေနာက္ဆံုးေပၚ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ကုသရန္ စပါယ္ရွယ္လစ္မ်ားကုိ လႊတ္ေပးသည္။
“ကၽြန္မရဲ႕မ်က္ႏွာကအသားက ေဟာ္လန္က ဒီအေရျပားအတုနဲ႔ လုပ္တာပါ။ ၿပီးေတာ့ ဒီမ်က္ႏွာဖံုးအသစ္ေတြကုိလည္း ဒီတစ္ပတ္မွာ ကၽြန္မ ရပါတယ္” ဟု သူမ၏ မ်က္ႏွာအား ေနေရာင္ျခည္၊ ညစ္ညမ္းေသာအရာမ်ားႏွင့္ လူအမ်ားၾကည့္႐ႈမႈမွ ကာကြယ္ေပးသည့္ အထူးျပဳလုပ္ထားေသာ ပုိလီကာဘြန္နိတ္ မ်က္ႏွာဖံုးကုိ ခၽြတ္ေနစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အက္ဆစ္ေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ နက္နဲေသာဒဏ္ရာမ်ားက သူမ၏ ႏွာေခါင္း၊ ပါးႏွင့္ လက္ေမာင္းတုိ႕တြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ရွိေနေသာ္လည္း သူမ၏ မ်က္လံုးႏွင့္ အၿပံဳးက အ၀ါေရာင္နံရံတြင္ ခ်ိတ္ထားေသာ ယခင္ပံုမွ မ်က္လံုး၊ အၿပံဳးမ်ားႏွင့္ ဆင္တူေနသည္။ ထုိပံုကုိ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ ဆုိရွယ္မီဒီယာမ်ားတြင္လည္း ေဖာ္ျပၾကသည္။
သူမအားတုိက္ခုိက္သူ၏ ႐ံုးခ်ိန္မွာ ဧၿပီလေႏွာင္းပုိင္းတြင္ ျပန္စမည္။ ထုိ႐ံုးခ်ိန္းတြင္ သူမက သက္ေသထြက္ဆုိရန္ စီစဥ္ထားၿပီး တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ပုိင္း ၎ႏွင့္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ရင္ဆုိင္ရမည္ ျဖစ္ေလသည္။
“ကၽြန္မဟာ ထင္ထားတာထက္ကုိပုိၿပီး ခံႏုိင္ရည္ရွိေနပါတယ္။ လက္ေလ်ာ့လုိက္ဖုိ႔စဥ္းစားတဲ့ အခ်ိန္ေတြ၊ အသက္မရွင္ခ်င္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ ကၽြန္မဟာ ကၽြန္မေရွ႕မွာရွိတဲ့ ဒီစိန္ေခၚမႈေတြကုိ ရင္ဆုိင္ရမယ္ဆုိတာ၊ ဒါမ်ိဳး တစ္ျခားတစ္ေယာက္ကုိ ထပ္မျဖစ္ေစဖုိ႔ ႀကိဳးစားရမယ္ဆုိတာ ကၽြန္မ သိေနပါၿပီ”
Al jazeera တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ “Survivors of acid attacks in Colombia fight for justice” ေဆာင္းပါးကို မိုးေဝ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။
Photo- AFP/Getty Images/Al Jazeera
