အောက်တိုဘာ ၈၊ ၂၀၂၁
M-Media
-အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ဖျက်ဆီးခံထားရတဲ့ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် နှစ်ဆူနေရာကို တာလီဘန်က လက်ရှိမှာ လုံခြုံရေးယူပေးထားပြီး ပြင်ဆင်မှုတွေ ဆက်လုပ်နိုင်ရေး ကုလသမဂ္ဂ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ ယူနက်စကို (UNESCO) ကို ဖိတ်ခေါ်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၅၀၀ အရင်က ဗာမီယန်ဒေသ ကျောက်ဆောင်တွေမှာ ထွင်းထုတည်ထားခဲ့တဲ့ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်နှစ်ဆူကို တာလီဘန်တွေ ပထမအကြိမ် အုပ်စိုးစဉ် ၂၀၀၁ ခုနှစ်က ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခဲ့တာပါ။ တိုင်းပြည်ရဲ့ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်တွေကို မဖျက်ဆီးဖို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေက အကြိမ်ကြိမ် သတိပေးခဲ့ပေမယ့် တာလီဘန်က လက်မခံဘဲ အဖွဲဝင်ရာချီနဲ့ ၃ ပတ်ကြာ တစ်စစီ ဖြိုချဖျက်ဆီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗာမီယန် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်တွေကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရာမှာ အဓိကတာဝန်ရှိသူတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မိုဟာမက် ဟာဆန် အက်ဟွန်ဟာ လက်ရှိမှာတော့ တာလီဘန်အစိုးရမှာ ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန် ထမ်းဆောင်နေပါတယ်။ အခုတစ်ခေါက် အာဏာရယူမှုမှာတော့ တိုင်းပြည်က သမိုင်းအမွေအနှစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်မယ်လို့ တာလီဘန်က ကတိပြုထားပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ‘ဤ ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်များကို ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် တာလီဘန်အာဏာပိုင်များက ဖျက်ဆီးခဲ့သည်’ လို့ ရေးထိုးထားတဲ့ ကဗျည်းမော်ကွန်းနားမှာ တာလီဘန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂ ဦး စောင့်ကြပ်ကာ လုံခြုံရေး ယူပေးထားပါတယ်။
“အရင်ကကိစ္စနဲပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော် မှတ်ချက်မပေးလိုပါဘူး။ အဲဒီတုန်းက ကျွန်တော် တော်တော်ငယ်သေးတယ်။ အဲဒီတုန်းက အဲဒီလိုလုပ်ခဲ့တာဟာ အကြောင်းတစ်ခုခုတော့ ရှိမှာပါ။ ဒါပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ တိုင်းပြည်က သမိုင်းအမွေအနှစ်တွေကို ကျွန်တော်တို့ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်သွားမယ်ဆိုတာ သိပ်သေချာပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ တာဝန်ပါ” လို့ ဗာမီယန်ဒေသ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာရုံးရဲ့ အကြီးအကဲ တာလီဘန်အဖွဲ့ဝင် ဆိုက်ဖူ ရာမန် မိုဟာမာဒီက ပြောပါတယ်။
အရင် အာဖဂန်အစိုးရလက်ထက်တုန်းက ဗာမီယန်ရုပ်ပွားတော်တွေကို ပြန်လည်တည်ထားနိုင်ရေး ယူနက်စကိုရဲ့ ကူညီမှုနဲ့ ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၀ ကျော် အကုန်အကျခံ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာပါ။
ဒါပေမယ့် ဩဂုတ်လအလယ် အာဖဂန်နစ္စတန်ကို တာလီဘန်က သိမ်းပိုက်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ ယူနက်စကို တာဝန်ရှိသူတွေအားလုံး တိုင်းပြည်က ထွက်သွားကြပါတယ်။ တာလီဘန်က ဆင်းတုတော်တွေ ပြန်လည်တည်ထားရေး ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို ယူနက်စကို ဖိတ်ခေါ်ထားတယ်လို့လည်း မိုဟာမာဒီက ဆိုပါတယ်။
ဗာမီယန်ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်ရှိရာ နေရာအနီးက ဂိုထောင်တွေမှာ သိမ်းဆည်းထားတဲ့ ဆင်းတုတော် အစိတ်အပိုင်းတွေ အခိုးခံလိုက်ရတယ်လို့ ယူနက်စကို တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေက ပြောပါတယ်။
မိုဟာမာဒီက ဒီလိုအခိုးခံလိုက်ရတဟာ သူတို့အဖွဲ့တွေ ဒီနေရာကို မသိမ်းပိုက်မီကဖြစ်ပြီး လက်ရှိမှာတော့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ကာ ရုပ်ပွားတော်အစိတ်အပိုင်းတွေ ပြန်ရအောင် လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Ref: AFP
