ႏိုဝင္ဘာ ၂၃ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
ၿပီးခဲ့ေသာသီတင္းပတ္ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္၌ သမၼတအိုဘားမားက ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းျဖင့္ ျပည့္၀ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ (တစ္နည္း) ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ရန္ ရိပ္ဖမ္းသံဖမ္း သတိေပးခဲ့သည္။ သူ႔ေလသံမွာ ယခင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ခရီးစဥ္တုန္းကေလာက္ ထက္သန္စိတ္ မျပင္းျပေတာ့သည္ကို ထင္သာျမင္သာရိွလြန္းလွ၏။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ၾကည့္ေသာ္ လက္ရိွ ဦးသိန္းစိန္၏ အမည္ခံ အရပ္သား အစိုးရအဖြဲ႕သည္ ရာစုႏွစ္၀က္နီးပါး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လြန္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ လြတ္လပ္ျခင္း အျပည့္ျဖင့္ တိုးထြက္လာသေယာင္ ရိွ၏။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားစြာႏွင့္အတူ ထင္ရွားေသာ ဒီမိုကေရစီရုပ္လံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေပးခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အဓိကက်သည့္က႑မ်ား အားလံုးနီးပါး၌ ရပ္ဆိုင္းေနေလၿပီ။ အတိုက္အခံမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးအာဏာ ခြဲေ၀ေပးျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား အေရးအရာ၊ လူနည္းစု၀င္အခြင့္အေရးမ်ား၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ စစ္တပ္က ၎၏ေႏွာင္ႀကိဳးမ်ားကို ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္မံ ရစ္ခ်ည္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္၏။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီးေနာက္ လာမည့္ႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ သမိုင္း၀င္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ရပ္ က်င္းပရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္တိုင္ လက္ရိွလမ်ားအတြင္း တပ္မေတာ္ဟု ေခၚတြင္ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္မွာ ၎၏ေခါင္းမာမႈကို ပိုမိုထင္ရွားစြာ ျပသလာသည္။ တပ္မေတာ္သည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအတြင္း ၎တို႔ဖာသာ ထည့္သြင္းထားမႈကို အနည္းငယ္မွ် အေလွ်ာ့မေပးသည့္ အျပင္ အာဏာလက္တံ ထပ္ဆင့္ တိုးခ်ဲ႕ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရေပသည္။
မၾကာေသးမီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကိုယ္ရံေတာ္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ အလြတ္တန္း ဂ်ာနယ္လစ္ ကိုပါႀကီး သတ္ျဖတ္ခံရမႈမွာ ထင္ရွားေသာ ဥပမာတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာလဆန္းပိုင္းက ကိုပါႀကီးအား စစ္တပ္မွ ပစ္သတ္ခဲ့ေၾကာင္း ဆုိၾကသည္။ အစပိုင္းတြင္ ကိုပါႀကီး၏အေလာင္းကို ဖံုးကြယ္ထားရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီး ယင္းျဖစ္ရပ္၏ရက္သတၱ သံုးပတ္ေက်ာ္လြန္မွသာ ထြက္ေျပးရန္ႀကိဳးစားသျဖင့္ စစ္သားမ်ားက ပစ္သတ္သည္ဟု အသိေပးခဲ့သည္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ကိုပါႀကီး၏အေလာင္းကို ေဖာ္ယူၿပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚတြင္ ဓာတ္ပံုမ်ား တက္လာေသာအခါ သူသည္ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္ခံထားရေၾကာင္း သံသယ၀င္မႈ ခိုင္မာသြား၍ ျပည္သူလူထုကို အမ်က္ေဒါသသင့္သြားေစခဲ့သည္။
ထိုျဖစ္စဥ္ပိုင္းေလးက စစ္တပ္၏ ပိတ္ဆို႔ကာဆီးေသာ စိတ္အေနအထား ျပန္လည္ရွင္သန္လာေၾကာင္း ဖြင့္ဟျပသေနသလိုပင္။ ၎၏စစ္တပ္ အရာရိွမ်ားအား အရပ္သားတရားရံုး၌ စစ္ေဆး စီရင္ျခင္းကို စစ္တပ္က အလ်ဥ္း မလိုလားေခ်။ စစ္တပ္၏ တာ၀န္ရိွမႈအေပါင္းကို ကာကြယ္ရန္ လိုအပ္လာပါလွ်င္ ၎တို႔ ကိုယ္တိုင္ စီရင္မည္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၌ “တပ္မေတာ္အေရး တရားစီရင္မႈမွာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေအာက္တြင္သာ ေနာက္ဆံုး အတည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ေဖာ္ျပထားသည္။
လူထုကို အာရံုလႊဲျခင္း၌ အႏၱရာယ္ရွိ၏။ ဟားဗတ္ ဥပေဒေကာလိပ္၏ လတ္တေလ ာ အစီရင္ခံစာ၌ လူမဆန္ေသာျပစ္မႈမ်ား၊ ၂၀၀၅ မွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးစုတို႔အေပၚ က်ဴးလြန္ထားေသာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေနသည့္ ထိပ္တန္းအဆင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သံုးဦး၏အမည္ကို ေဖာ္ျပထားသည္။ စပ္ကူးမတ္ ကူးၾကားကာလ တရားမွ်တမႈသည္ တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ အာဏာရွင္ တစ္စုတည္း အတြက္သာ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေသာ္လည္း စစ္တပ္ ညီညြတ္ေရးအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တစ္ခုျဖစ္လာေနသည္။ ယေန႔ျပႆနာမွာ စစ္တပ္သည္ အာဏာျပန္သိမ္းရန္ စဥ္းစာျခင္းရိွ မရိွ မဟုတ္၊ တစ္ႏွစ္မွ်ပင္ မလိုေတာ့ေသာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ၎၏ အက်ဳိးအျမတ္ တစ္ကြက္တည္းကို ကာကြယ္ရန္ ဘယ္အတိုင္းအတာ အထိ ေျခလွမ္းလွမ္းသြားမည့္ကိစၥျဖစ္သည္။
စစ္တပ္မွေျဖရွင္းရမည့္ ေနာက္ထပ္ေျခလွမ္း တစ္ရပ္မွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္လို မလို ျပည္သူ႔သေဘာ ဆႏၵကိုရယူသည့္ အထူးေကာ္မတီတစ္ရပ္အား လႊတ္ေတာ္မွ ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ေစခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ေတာင္းဆိုသည့္ ျပည္သူ႔ လက္မွတ္ ငါးသန္းကို အဓိက အတိုက္အခံပါတီမွ ေကာက္ယူတင္ျပခဲ့သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၏ ေထာက္ခံမႈ လိုအပ္သည္။ စစ္တပ္က အမတ္ေနရာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ဗီတို အာဏာကို ရယူထားသည္။ ထို႔ျပင္ ျပည္သူ႔ ဆႏၵေကာက္ခံခ်က္မွ မဲအမ်ားစုျဖင့္သာ ျပဳျပင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သမၼတေနရာ ၀င္ၿပိဳင္ခြင့္၊ အခြန္အေကာက္ သတ္မွတ္ခ်က္၊ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား ခန္႔အပ္မႈ အပါအ၀င္ အေျခခံက်က်ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္မည့္ ထြက္ေပါက္မ်ားကို အလြန္အကၽြံ ပိတ္ဆို႔ထားျခင္းခံရသည္။
သို႔ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့ေသ ာ ရက္သတၱပတ္က လႊတ္ေတာ္အတြင္း အေခ်အတင္ေဆြးေႏြးရာ၌ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အဆိုပါ အေျခခံျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားရိွရန္ ေၾကျငာခဲ့သည္။ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား သမၼတ ရာထူး၀င္ၿပိဳင္ ခြင့္ျပဳရန္ အလ်ဥ္း မစဥ္းစားေၾကာင္း ေပၚလြင္ လာခဲ့သည္။ သို႔တေစ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္းအၾကား ေထာက္ခံမႈရရိွေရး အတြက္ အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုတြင္ တိုင္းရင္းေဒသမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာပိုင္းကို တိုးျမွင့္ေပးလိုဟန္ ေတြ႕ရသည္။ လက္ရိွအားျဖင့္ မလႈပ္သာ မလွည့္သာျဖစ္ေနသည္မွာ သိသိသာသာ အေျပာင္းအလဲ မျပဳလိုျခင္းႏွင့္ မလံုၿခံဳမႈ ႀကီးထြားလာေနျခင္း ျဖစ္သည္။
စစ္တပ္၏ ေခါင္းမာမႈက စစ္တပ္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ေနျခင္းေၾကာင့္ ဤအခ်က္မွာ အထူးအားျဖင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာလက စစ္အစိုးရေဟာင္း၏လက္ေ၀ခံ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီမွ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ေျပာင္းလဲရန္ မူအားျဖင့္ လက္ခံထားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
ပြင့္လင္းေခတ္၏ ကနဦးပိုင္းတြင္ စစ္တပ္သည္ ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ မြမ္းမံျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားေနာက္ လိုက္ပါရန္ တိမ္းညႊတ္ခဲ့၏။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွာ မိမိတို႔၏ စီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားမွအပ ၎၏ ဗ်ဴရိုကရက္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ သမၼတ၏ ႏိုင္ငံေရး အစီအမံမ်ားကို ဟုတ္တိပတ္တိ မဆန္႔က်င္ခဲ့ၾက။ သို႔ေသာ္ ဦးသိန္းစိန္၏ အနီးကပ္ ထိပ္တန္းအရာရိွတို႔၏ အဆိုအရ သမၼတ ႏွင့္ စစ္ဦးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔အၾကား ကြာဟမႈ ႀကီးမားလာသည္။ ၎တို႔ ႏွစ္ဖက္စလံုးႏွင့္ နီးစပ္သည့္ အသိုင္းအ၀ိုင္းထံမွ သိရသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္၏ ေႏွာင္းပိုင္း တင္းၾကပ္သည့္ နည္းစဥ္မ်ားမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၏ ပံုစံအတိုင္း တစ္ထပ္တည္းျဖစ္လာသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ၁၉၉၂ မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ထိ ျမန္မာ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊသည္ ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္ေနေသးေၾကာင္း ယူဆႏိုင္ေပသည္။
လတ္တေလာအေနအထား၌ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ N.D.S.C ၏အခန္းက႑ကို တိုးခ်ဲ႕သြားရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။ ထိုေကာင္စီသည္ စစ္တပ္ၾသဇာခံ အဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးႏွင့္ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေရးေပၚအေျခအေနတြင္ အရပ္သားအစိုးရထံမွ အာဏာ လႊဲေျပာင္းရယူခြင့္ အပါအ၀င္ အလွမ္းက်ယ္လွသည ့္ၾသဇာအာဏာမ်ားကို ကိုင္စြဲထားသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္သီတင္းပတ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အေခ်အတင္ေဆြးေႏြးၾကရာ၌ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ၏သံုးပံုတစ္ပံု လစ္လပ္ပါက N.D.S.C အေနျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကို ရပ္စဲႏိုင္ဖို႔အထိ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အေရးဆိုခဲ့ၾကသည္။
ဤအဆိုျပဳခ်က္မွာ စစ္တပ္မွ ၎၏ၾသဇာကို တိုးျမွင့္ထူေထာင္သြားရန္ အကြက္က်က် ႀကံစည္ႀကိဳးပမ္းခ်က္သာ ျဖစ္ေပမည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရိွျဖစ္စဥ္မ်ားအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္ေသာ – စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏အျမင္၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ဆႏၵ၊ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ဆက္ဆံေရး စသည္တို႔အေပၚ စိုးစဥ္းမွ် အေရးမစိုက္ၾကသည္ကို ၾကည့္လွ်င္ ဤအေၾကာင္းတရားက ခိုင္လံုေနေပသည္။ ကတိက၀တ္ေပးၿပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသစ္သည္ အတိတ္လမ္းေဟာင္းသို႔ ျပန္လည္ တိုးေမွ်ာ္မႈ စတင္လာပါေတာ့၏။
xxxxxxxxxxxxxxxxxx
Foreign Policy’s blog Democracy Lab ၏ ပင္တိုင္ေဆာင္းပါးရွင္ မင္းဇင္ ေရးသားေသာ Return of the Myanmar Military? ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
