Michael H. Hart ၏ the 100 a ranking of the most influential စာအုပ္ကို ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ဘာသာျပန္ဆိုေသာ ေက်ာ္စြာ ၁ဝဝ စာအုပ္မွ ျဖစ္ပါသည္။
မူရင္းစာေရးဆရာ၏ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ပံု
၁) ဘယ္အေျခခံနဲ႕ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာႀကီးျမင့္ လာရပါသလဲ
၂) ဒီလူရဲ႕ အစြမ္းနဲ႕လူေတြဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားအက်ိဳးခံစားရသလဲ
၃) ဒီလူ႕ေက်းဇူးကို လူေတြဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ခံစားရပါသလဲ။
အဲ့ဒီေမးခြန္းသံုးခုနဲ႕ပဲ လူေတြကို ပထမ ဒုတိယဆိုျပီး တန္းစီလိုက္တယ္။ အဲ့ဒီလိုုလုပ္ပံုကို ကြ်န္ေတာ္ႀကိဳက္တယ္။ ဒါပဲ သမိုင္းနည္းလမ္းက်တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာ္ႀကားတဲ့တျခားစာအုပ္ေတြ ျမန္မာဘာသာမျပန္မိဘဲ ဒီစာအုပ္က်ေတာ့မွ ျမန္မာဘာသာျပန္မိပါတယ္။ (ေဒါက္တာသန္းထြန္း အမွာစာမွ)
မူရင္း စာအုပ္မွ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအစီအစဥ္မွ
၁။ မိုဟမၼဒ္
၂။ အိုင္းဆက္ နယူတန္
၃။ သခင္ေယရႈ ေဂ်စပ္ခရိုက္စ္
၄။ ဗုဒၶ
၅။ ကြန္ျဖဴးရွပ္
မုဟမၼဒ္ (Muhammad) ကုိ ကမၻာ့ၾသဇာအရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္ထဲမွာ ထိပ္ကထည့္လုိက္တာကို တခ်ိဳ႕လဲ အံ့ၾသမယ္၊ တခ်ိဳ႕လည္း ဟုတ္ရဲ႕လားကြယ္လို႕ ေမးခြန္းထုတ္မယ္။ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဘက္၊ ျပည္ေရးရြာမႈဘက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ အၾကီးအက်ယ္ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တယ္။
အညၾတအေနက ကမၻာ့အၾကီးဆံုး ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြထဲမွာ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္တဲ့ ယံုၾကည္မႈကို ေပၚထြန္းေစတယ္။ အင္မတန္ တန္ခိုးၾသဇာ ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ လည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ အႏွစ္တစ္ေထာင့္သံုးရာရွိေပမယ့္ မုဟမၼဒ္ရဲ႕ ၾသဇာၾကီးမား ရွင္သန္လ်က္ရွိပါေသးတယ္။
ဒီက်မ္းထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ အမ်ားစုဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဆံုလည္လို႕ အခ်က္အခ်ာေဒသ၊ ဓေလ့အရာမွာလည္း အျမင့္ဆံုးေဒသ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဘက္မွာလည္း ဗဟုိဆိုတဲ့ေနရာေတြမွာပဲ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ အခ်က္ဟာ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ အေျခခံေကာင္းတယ္လို႕ဆိုရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ မုဟမၼဒ္ကို အဲဒီအခါက စာေပက်မ္းဂန္၊ အႏုပညာနဲ႕ ေရာင္း၀ယ္ေရး မထြန္းကား မတိုးတက္တဲ့ အာေရဘိယ (Arabia) ေတာင္ဘက္ မကၠာ (Mecca) မွာ ၅၇၀ က ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ ေျခာက္ႏွစ္သားမွာ မိဘမဲ့ကေလးျဖစ္ရရွာပါတယ္။ အစၥလာမ္ (Islam) အစဥ္အဆက္ေျပာစကားအရ စာမတတ္ပါ။ အသက္ႏွစ္ဆယ့္ငါးႏွစ္မွာၾကြယ္၀တဲ့ မုဆိုးမနဲ႕ အိမ္ေထာင္က်လုိ႕ အေနအစားေခ်ာင္လည္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္ေလးဆယ္အထိသူ႕ကို ေနာင္ထင္ရွားၾကီးက်ယ္မယ္လို႕ ဘယ္သူမွ ထင္မွတ္ၾကမယ္ မဟုတ္ပါ။
ဟုိတုန္းက အာရပ္ (Arab) အမ်ားစုဟာ မိစၦာအယူရွိၾကတယ္။ ဘုရားေပါင္းစံုကိုးကြယ္တယ္။ မုဟမၼဒ္ဟာ မကၠာမွာ ဂ်ဴး (Jew) နဲ႕ ခရစ္ယာန္ (Christian) လူနည္းစုေတြဆီက စၾက၀ဠာတစ္ခုလံုးကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ တစ္ဆူတည္းဘုရား၊ တန္ခိုးအၾကီးဆံုးဘုရား ရွိတယ္လို႕ ေျပာေဟာတာကို နာယူခဲ့ဖူးဟန္တူပါတယ္။ အသက္ေလးဆယ္မွာ ဒီစစ္မွန္တဲ့ တစ္ဆူတည္းေသာဘုရား (Allah) က တမန္ေတာ္ၾကီး ေဂဗရီယယ္ ( Angel Gabriel) က တစ္ဆင့္အယူမွန္ကို ပ်ံ႕ႏွံ႕ေအာင္လုပ္ဖို႕ သူ႕ကိုေရြးခ်ယ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။
အစပထမသံုးႏွစ္မွာ နီးစပ္ရာအရင္းႏွီးဆံုး မိတ္သဂၤဟကုိပဲ ေျပာေဟာစည္းရံုးတယ္။ ျပီးမွ ေအဒီ (၆၁၃) ေလာက္မွာ လူအမ်ားကို ေတြ႕ဆံုျပီး တရားေဟာပါတယ္။ သူ႕အယူ၀ါဒကို သက္၀င္ယံုၾကည္တဲ့လူ တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာတဲ့အခါ မကၠာ (Mecca) ကိုအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက အႏၱရာယ္ေပးမယ့္ မႏွစ္မ်ိဳ႕ဖြယ္ အေႏွာင့္အယွက္တစ္ခုလို႕ သတ္မွတ္လုိက္တယ္။ အဖမ္းအခ်ဳပ္လြတ္ေအာင္ (၆၂၂) ခုႏွစ္ မွာ မကၠာကေျမာက္ဘက္ မိုင္ (၂၀၀) ကြာ မဒီနာ (Medina) ကုိေျပးခဲ့ရတယ္။ မဒီနာမွာ ႏုိင္ငံေရးအာဏာ အသင့္အတင့္ရရွိသူ တစ္ဦးျဖစ္လာပါတယ္။
တိမ္းေရွာင္တာကို ဟီဂ်ရာ (Hegira) ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလို႕ တိမ္းေရွာင္ျခင္းဟာ ပေရာဖက္ (Prophet) ဘ၀မွာ အတက္တေကြ႕ ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မကၠာမွာတုန္းက ေနာက္လုိက္ အသင့္အတင့္ရွိခဲ့ပါတယ္။ မဒီနာမွာ ေနာက္လိုက္ေတြေပါမ်ားျပီး ဘုရင္တစ္ဆူလုိ ၾကီးျမင့္လာခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္နည္းနည္း အတြင္းမွာပဲ ေနာက္လုိက္ေျခြရံသင္းပင္း အမ်ားၾကီးျဖစ္လာတယ္။ မဒီနာ နဲ႕ မကၠာစစ္ပြဲအျပန္အလွန္ အမ်ားၾကီးတိုက္ခိုက္ၾကရတယ္။ ၆၃၀ ခုႏွစ္မွာ မကၠာကို စစ္ေအာင္ႏုိင္သူအျဖစ္နဲ႕ ျပန္ေရာက္ပါတယ္။ မကြယ္လြန္မီ တစ္ႏွစ္ခဲြအတြင္းမွာ ယံုၾကည္မႈအသစ္ကုိ အာရပ္မ်ိဳးတူစုေတြ (Arab tribes ) တစ္ဖြဲ႕ျပီးတစ္ဖြဲ႕ ကူးေျပာင္းလာၾကလုိ႕ မုဟမၼဒ္ ကြယ္လြန္တဲ့ (၆၃၂) ခုႏွစ္ အခါမွာ ေတာင္ဘက္ အာေရဘိယ တစ္ခုလံုးကို ေကာင္းစြာအုပ္စီးႏုိင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လာပါတယ္။
အာေရဘိယရဲ႕ ဗဒူအင္ (Bedouin) လူမ်ိဳးစုဟာ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အစီအစဥ္ေကာင္းတဲ့ စစ္သည္ေတြလို႕ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတယ္။ လူဦးေရကေတာ့ နည္းတယ္။ အခ်င္းခ်င္း မညီညြတ္လို႕ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စလံုး ျပဳန္းတီးပ်က္စီးက်ဆံုးရတဲ့ စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲေနၾကလို႕ သူတို႕ရဲ႕ေျမာက္ဘက္က သူတို႕ထက္အင္အားၾကီးျပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႕ အေျခတက် ၾကီးပြားေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ တပ္ေတြကို မယွဥ္ျပိဳင္ႏုိင္ခဲ့ၾကပါ။ ဒါေပမယ့္ မုဟမၼဒ္ စုစည္းေပးလုိ႕ သူတုိ႕သမိုင္းတေလွ်ာက္မွာ အခုလိုညီညြတ္မႈကို မရစဖူးရျပီး တစ္ဆူတည္းျဖစ္ျပီး စစ္မွန္ေသာ ဘုရား (God) ကို အျပင္းအထန္ စြဲျမဲယံုၾကည္စိတ္နဲ႕ အာရဗ္ (Arab) တပ္ငယ္ကေလးေတြဟာ လူ႕သမုိင္းမွာ အင္မတန္အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ တစ္ခါထက္တစ္ခါ သာလြန္ေအာင္ျမင္တဲ့ ပြဲစဥ္ေတြကို တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကတယ္။ အာေရဘိယရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္မွာ ဆက္စနစ္ (Sassanids) ေတြရဲ႕ ပါရွန္အင္ပိုင္ရာသစ္ (Neo-Persian Empire) ရွိတယ္။ အေနာက္ေျမာက္မွာ ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ (Constantinople) ကုိ ဗဟုိျပဳတဲ့ ဗိုင္ဇန္တုိင္း (Byzantine) ေခၚတဲ့ အေရွ႕ေရာမအင္ပါယာရွိတယ္။ ဂဏန္းအေရအတြက္ခ်ျပီး ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီရန္သူေတြကုိ အာရပ္ေတြမယွဥ္ႏုိင္ပါ။ လက္နက္နဲ႕ ယွဥ္ရတဲ့ စစ္ပြဲမွာေတာ့ တစ္မ်ိဳးပဲ၊ ယံုၾကည္မႈ ႏွူိးဆြထားတဲ့ အာရပ္ေတြက ခပ္ျမန္ျမန္ပဲ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား (Mesopotamia)၊ ဆီးရီးယား (Syria)၊ နဲ႕ ပါလက္စတိုင္း (Palestine) တို႕ကို သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့တယ္။ အီဂ်စ္ (Egypt) ကို (၆၄၂) မွာ ဗိုင္ဇန္တိုင္း အင္ပါယာထဲက ဖဲ့ယူျပီး ပါသွ် (Persia) တပ္ေတြကို (၆၃၇) ကာဒီဆီးယား (Qadisiya) စစ္ပြဲႏွင့္ (၆၄၂) ေနဟဗင္ (Nehavend) စစ္ပြဲေတြမွာ ေခ်မႈန္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီႏွစ္ပြဲဟာ အေရးအပါဆံုးပဲ။ ဒီပြဲႏွစ္ပြဲႏိုင္ရင္ က်န္ပြဲေတြဟာ မမႈေလာက္ေတာ့ဘူးလို႕ ဆိုရမယ့္ ပြဲေတြပါပဲ။
မုဟမၼဒ္ရဲ႕ အရင္းႏွီးဆံုးမိတ္ေဆြျဖစ္ျပီး မုဟမၼဒ္ကို ဆက္ခံသူ ေတြျဖစ္တဲ့ အဗူဗကရ္ (Abu Bakr) နဲ႕ အိုမရ္ အိဗ္ေန႕ အလ္ခတၱဗ္ (Umar ibn Al Khattab) တုိ႕က ၾကီးမားလွတဲ့ ေအာင္ျမင္သိမ္းပိုက္ ပြဲေတြဆက္လုပ္ခဲ့တာမွ်နဲ႕လဲ အာရပ္တိုးတက္ၾကီးပြားေရးဟာ မရပ္ေသးဘူး အာရပ္တပ္မၾကီးေတြဟာ ေျမာက္အာဖရိကကိုျဖတ္ျပီး အတၱလႏၱိတ္ သမုဒၵရာ ကမ္းေျခအထိ (၇၁၁) ခုႏွစ္မွာ နယ္ေျမသိမ္းယူပြဲၾကီးလုပ္ျပီးေနာက္ ေျမာက္ဘက္ကို ဦးတည္ျပီး ဂ်ီဘေရာ္တာ (Gibraltar) ေရလက္ၾကားကိုျဖတ္ စပိန္ (Spain) က ဗီစီေဂါ့သ္ (Visgothic) ႏိုင္ငံကို လႊမ္းမိုးလုိက္ေသးတယ္။
ဥေရာပရဲ႕ ခရစ္ယာန္ႏုိင္ငံေတြအားလံုးကို မူစလင္ (Muslim) က ၀ါးမ်ိဳေတာ့မေလာက္ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခေရာက္လုဆဲဆဲျဖစ္ျပီးမွ (၇၃၂) ခုႏွစ္မွာ နာမည္ေက်ာ္ တိုး (Tours) ပြဲမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းအထိေပါက္ေျမာက္ေနျပီျဖစ္တဲ့ မူဆလင္တပ္ေတြကို ဖရန္႕စ္ (France) ေတြက ႏိုင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီလို တစ္ရာစုႏွစ္မွ်ေလာက္ လွူပ္ရွားတုိက္ခိုက္ရုံနဲ႕ ဗဒူအင္ (Bedouin) လူမ်ိဳးေတြဟာ တမန္ေတာ္ (Prophet) ရဲ႕ အားေပးစကားမွ်နဲ႕ အိႏၵိယနယ္စပ္က အတၱလႏၱိတ္သမုဒၵရာထိ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ နယ္ေျမကို ရယူႏုိင္တာဟာ အံ့ၾသရမွာျဖစ္တယ္။ အခုအထိ ကမၻာမွာ ဒါေလာက္က်ယ္ျပန္႕တဲ့ အင္ပါယာမ်ိဳး မျမင္ေသးဘူးပါ။ အဲဒါအျပင္ သူတို႕သိမ္းယူတဲ့ ေနရာတုိင္းမွာ သူတို႕အယူကို လူေတြအမ်ားၾကီးက ေျပာင္းယူလာၾကတာကိုလဲ ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိေအာင္ပြဲေတြအၾကာအရွည္ တည္ျမဲတယ္လို႕ေတာ့ မဆိုႏိုင္ပါ။ တမန္ေတာ္ (Prophet) ရဲ႕အယူကို ဆက္လက္ခံယူတယ္ဆိုေပမယ့္ အာရပ္လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြရွိပါတယ္။ စပိန္မွာဆိုရင္ အႏွစ္ (၇၀၀) ေက်ာ္ၾကာေအာင္ တုိက္ၾကျပီးမွ ခရစ္ယာန္ အယူရွိသူေတြက ကြ်န္းဆြယ္တစ္ခုလံုးကို ျပန္ရပါတယ္။ ေရွးအက်ဆံုး ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ထြန္းကားတဲ့ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား နဲ႕ အီဂ်စ္ မွာလိုပဲ အာရပ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ေျမာက္အာဖရိက ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္မွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲေတြ႕ရတယ္။ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈသစ္ဟာ အဲဒီေနာက္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မလြဲဧကန္ ဆက္လက္ျပန္႕ႏွံ႕ခဲ့ပါတယ္။ စတင္ထြန္းကားရာေဒသကေန အမ်ားၾကီးေ၀းကြာတဲ့ အရပ္ေတြကို ေရာက္သြားျပီး အာဖရိကနဲ႕ အာရွအလယ္ပိုင္း ေတြမွာ ယံုၾကည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာရွိသလို ပါကစၥတန္ နဲ႕ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္း၊ ျပီးေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ပိုလိုေတာင္မ်ားေသးတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဆိုရင္ အားလံုးေပါင္းစပ္မိေအာင္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈက ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ အိႏၵိယလုိ တိုက္ၾကီးတစ္တုိက္နီးပါး ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဟိႏၵဴ၊ မူဆလင္ ပဋိပကၡဟာ ညီညြတ္ေရးရဖို႕ အၾကီးဆံုးအဟန္႕အတားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
မုဟမၼဒ္ကို လူ႕သမိုင္းမွာ ၾသဇာအရွိဆံုးလို႕ အကဲျဖတ္ဖို႕ ခက္မေနဘူးလားလို႕ ေမးစရာရွိပါတယ္။ တျခားကိုးကြယ္ယံုၾကည္စရာ ဘာသာတရားေတြလိုပဲ အစၥလာမ္တရားက ယံုၾကည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေၾကာင့္ပဲ ဒီစာအုပ္မွာ ဘာသာတရားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ထိပ္တန္းကတင္ထားရတာျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ခရစ္ယာန္သာသနာ၀င္ လူဦးေရက မူစလင္လူဦးေရထက္ ႏွစ္ဆေလာက္မ်ားေနတယ္ဆိုေပမယ့္ မုဟမၼဒ္က ေယရွူ (Jesus) ထက္သာတယ္ေျပာရင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ေျပာၾကတယ္၊ ဟုတ္ပါ့မလားလုိ႕ ေမးစရာျဖစ္တယ္။ ဒီဘက္ကျပစရာ အေရးပါတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က အစၥလာမ္ ျပန္႕ပြားဖို႕ မုဟမၼဒ္တာ၀န္ယူပံုက ခရစ္၀ါဒျပန္႕ဖို႕ ေဂ်စပ္ (Jesus) တာ၀န္ယူျပီးေဆာင္ရြက္ပံုထက္ အမ်ားၾကီးထိေရာက္ပါတယ္။ လူဓေလ့ လူ႕စရုိက္ဆိုင္ရာ ပဓာန သေဘာတရားေတြမွာ ခရစ္ယာန္အယူ၀ါဒက ဂ်ဴး၀ါဒီ (Judaism) နဲ႕ျခားနားသမွ်ကို ဖြင့္ဆိုေဟာေျပာရာမွာ ေဂ်စပ္ကတာ၀န္ခံ ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရစ္ယာန္က်မ္းကို အရင္းမူလက်နေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ျပီး ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစတာ ဓမၼသစ္ (New Testament) ရဲ႕ အခန္းေပါင္းမ်ားစြာကိုေရးတာ၊ မူလဂ်ဴး၀ါဒနဲ႕ ပိုျပီးျပန္လည္ေပါင္းစပ္မိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာ စိန္ေပါလ္ (St. Paul) ျဖစ္ပါတယ္။
အစၥလာမ္ရဲ႕ က်မ္းစာပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႕ အရင္းမူလက်င့္၀တ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေဟာေျပာသူက မုဟမၼဒ္ျဖစ္တယ္။ အယူ၀ါဒသစ္ကို ေရွးအယူနဲ႕ညွူိေပးတဲ့ ေနရာမွာလဲ ေရွ႕ေဆာင္ျဖစ္တယ္။ အစၥလာမ္ယံုၾကည္မႈ က်င့္စဥ္ကို တီထြင္သူလဲျဖစ္တယ္။ မူဆလင္ က်မ္းစာျဖစ္တဲ့ ကိုရန္ (Koran) ဆိုတာကလဲ အထက္ေကာင္းက ႏွူိးေဆာ္တဲ့အတိုင္း ေျပာတာပဲလို႕ သူကိုယ္တိုင္ဖြင့္ဟေျပာျပီးေတာ့ ေဟာေျပာသမွ်ကို အစီအစဥ္က်နေအာင္ ေရးေပးသူလဲျဖစ္တယ္။ ေျပာသမွ်ကို အမွားအယြင္း နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ မုဟမၼဒ္ အသက္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပဲ ေရးသားကူးယူၾကျပီး မုဟမၼဒ္ကြယ္လြန္ျပီး မၾကာမီမွာပဲ မူရင္းမူမွန္ဆိုတဲ့ က်မ္းအေနအထားေရာက္ေအာင္ ေရးသားခဲ့ျပီးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုရန္ဟာ မုဟမၼဒ္ရဲ႕ အေတြးအေခၚနဲ႕ ဆိုဆံုးမခ်က္ေတြကို အမွန္အကန္ဆံုးေဖာ္ျပတယ္။ သူ႕ႏွူတ္ျမြက္စာကားေတြအတိအက်ျဖစ္တယ္လို႕ဆိုရပါမယ္။ ခရစ္ေတာ္ (Jesus Christ) ရဲ႕စကားကို အတိအက် မွတ္သားခ်က္မက်န္ခဲ့ပါ။ မူစလင္ေတြမွာ ကိုရန္ဟာ အေရးပါအရာေရာက္သလို ခရစ္ယာန္သာသနာ၀င္ေတြမွာလဲ သမၼာက်မ္း (Bible) ဟာအရာေရာက္ပါတယ္။ ကိုရန္ကို အရင္းမူလျပဳျပီး မုဟမၼဒ္ရဲ႕ၾသဇာၾကီးမားပံုဟာ ခရစ္ယာန္သာသနာမွာ ေဂ်စပ္ခရစ္ နဲ႕ စိန္ေပါလ္ႏွစ္ဦးေပါင္းရဲ႕ ၾသဇာၾကီးမားပံုထက္ပိုပါတယ္။ သာသနာသက္၀င္ ယံုၾကည္မႈအဆင့္နဲ႕ေျပာရရင္ သမိုင္းမွာ မုဟမၼဒ္ရဲ႕ လူသားမ်ားအေပၚမွာ လႊမ္းမိုးမႈဟာ ေဂ်စပ္လႊမ္းမိုးတာနဲ႕ အဆင္တူျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။
အဲဒါထက္ပိုတာရွိေသးတယ္ (ေဂ်စပ္နဲ႕မတူတဲ့) မုဟမၼဒ္ဟာ ယံုၾကည္မႈေခၚင္းေဆာင္ျဖစ္သလို လူမႈေခၚင္းေဆာင္လည္းျဖစ္တယ္။ အာရပ္ေတြရဲ႕ နယ္ေျမသိမ္းယူ ေအာင္ျမင္သူေတြမွာ သူကေနာက္က တြန္းအားလို႕ဆိုရပါမယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၾသဇာအၾကီးဆံုးႏုိင္ငံေရး ေခၚင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။
အဖိုးတန္တဲ့ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြထဲမွာ ေနာက္ကၾကိဳးကိုင္ျပီး စီမံခန္႕ခြဲတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္မပါေပမယ့္လဲ သူ႕အလိုအေလွ်ာက္ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ (ဥပမာ) ဆိုင္မြန္ေဗာ္လီးဗား (Simon Boliviar) လို လူမ်ိဳးေမြးဖြားေပၚေပၚက္ထြက္ မလာေပမယ့္လည္း ေတာင္အေမရိက ကိုလိုနီေတြဟာ စပိန္လက္ေအာက္ကထြက္ျပီး လြတ္လပ္ေရးရၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာရပ္ေတြ နယ္ပယ္အမ်ားၾကီး သိမ္းႏုိင္တာမွာေတာ့ ဒီလိုေျပာလို႕မရႏုိင္ပါ။ မုဟမၼဒ္ မေပၚခင္ကလဲဒါမ်ိဳး မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ သူမပါဘဲနဲ႕ ဒါမ်ိဳးျဖစ္မယ္လုိ႕ အေၾကာင္းျပစရာမရွိပါ။ လူသမိုင္းမွာ ႏွူိင္းယွဥ္စရာ တစ္ခုေတာ့ရွိဖူးပါတယ္။ တစ္ဆယ့္သံုးရာစုႏွစ္မွာ မြန္ဂုိ (Mongols) ေတြ နယ္ေျမအမ်ားၾကီးတိုက္ခုိက္ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့တာဟာ အရင္းခံၾကီးၾကပ္ေဆာ္ၾသတဲ့ ဂ်င္ဂ်စ္ခန္း (Genghis Khan) ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ေျမက်ယ္ျပန္႕တာက အာရပ္ေတြထက္ ပိုက်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၾကာရွည္မတည္ပါ။ အခုဆုိရင္ ဂ်င္ဂ်စ္ခန္း မေပၚမီကေနျမဲျဖစ္တဲ့ ဇာတိအရပ္မွာပဲ မြန္ဂိုေတြေနၾကပါတယ္။ အာရပ္ပိုင္ဆိုင္အုပ္စီးပံုနဲ႕ သိပ္ကြာျခားပါတယ္။ အီရတ္ (Iraq) ကေန ေမာ္ရုိကို (Morocco) အထိ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြဟာ သံၾကိဳးကြင္းဆက္လုိ ဆက္ေနပါတယ္။ အစၥလာမ္အယူတစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ဆက္ေနတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ အာရပ္ဘာသာစကား၊ အာရပ္သမိုင္းေနာက္ခံ၊ အာရပ္ဓေလ့ေတြပါ အားလံုးေပါင္းစပ္ယွက္တြဲေနပါတယ္။ မူစလင္အယူ၀ါဒမွာ ကိုရန္ (Koran) က အခရာျဖစ္ေနေတာ့ ကိုရန္ကိုေရးထားတဲ့ ဘာသာ စကားဟာ အာရပ္ျဖစ္တာနဲ႕ပဲ အာရပ္ေဒသိကစကား (Dialects) ေတြကို ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္တစ္ေထာင့္သံုးရာအတြင္းမွာ တစ္နယ္နဲ႕တစ္နယ္ စကားေျပာ မေပါက္ေအာင္၊ ပြားမ်ားမလာေအာင္ ဟန္႕တားျပီးျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အာရပ္နယ္ေတြမွာ အခ်င္းခ်င္းကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေလာက္နဲ႕လည္းမ်က္စိ မလည္ပါနဲ႕၊ သူတို႕မွာ အျမဲရုိင္းပင္း ညီညြတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ၾကီးတစ္ခုအျမဲရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ အီရန္(Iran) နဲ႕ အင္ဒိုနီးရွား (Indonesia) ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးဟာ အစၥလာမ္အယူတူျပီး ေရနံအထြက္လဲတူေပမယ့္ ၁၉၇၃-၇၄ ေဆာင္း ရာသီေရနံ မထုတ္ဘဲထားတာမွာ အာရပ္ႏုိင္ငံအားလံုးပါတယ္။ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြကသာ ဒီကိစၥကိုလုပ္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါမေတာ္တဆ တုိက္ဆိုင္တယ္မထင္ပါနဲ႕။
အာရပ္ေတြရဲ႕ ခုနစ္ရာစုႏွစ္က တုိက္ခုိက္ သိမ္းသြင္းစစ္ဟာ လူ႕သမိုင္းမွာ အခုထိ အရာေရာက္တုန္းပဲဆိုတာ မေမ့ထုိက္ပါ။ ယံုၾကည္မႈနဲ႕ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို တြဲဖက္ေပးတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္သူမွ မယွဥ္ႏုိင္ေအာင္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ျမင္တယ္။ အဲဒါရဲ႕အရင္းခံက မုဟမၼဒ္ရဲ႕အစြမ္းျဖစ္လုိ႕ သူ႕ကို လူ႕သမိုင္းမွာ တန္ခိုးၾသဇာအၾကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္လို႕မွတ္ယူရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဘာသာျပန္သူ သမိုင္းပညာရွင္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ သန္းထြန္း
B.A.(Hons:), M.A., Ph.D, D.Lit. (London)
အျငိမ္းစားပါေမာကၡ၊ သမိုင္းဌာန၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္။
အဖြဲ႕ဝင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းေကာ္မရွင္။
ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡ၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာဌာန။
ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡ၊ သမိုင္းဌာန၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္။
