ဩဂုတ် ၄၊ ၂၀၂၁
M-Media
-နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) ရဲ့ အုတ်မြစ်ဖြစ်တဲ့ ရောမကြေငြာစာတမ်း (Rome Statute) ကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ ဆူဒန်အစိုးရအဖွဲ့က မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ဒါဟာ အာဏာရှင်ဟောင်း အိုမာ အလ်-ဘရှီးကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ တရားစွဲနိုင်ရေး ပထမခြေလှမ်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
Rome Statute လက်မှတ်ထိုးရေး ဥပဒေမူကြမ်းကို အစိုးရက အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ဆူဒန်ဝန်ကြီးချုပ် အဘ်ဒဲလာ ဟမ်ဒေါ့က Twitter စာမျက်နှာမှာ ရေးသားခဲ့တာပါ။ အစိုးရရဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီက အတည်ပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဆူဒန်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အုပ်စိုးခဲ့တဲ့ အာဏာရှင် ဘရှီးဟာ လူထုအုံကြွမှု အကြီးအကျယ်ဖြစ်လာတဲ့ ၂၀၁၉ မှာ စစ်တပ်ရဲ့ ဖြုတ်ချမှုကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီနောက် ဆူဒန်ကို စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သား ပေါင်းထားတဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရက အုပ်ချုပ်ပြီး သမ္မတ ဘရှီးလက်ထက် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို အရေးယူနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။
မိမိတို့အနေနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အခြေခံတဲ့ ဆူဒန်ကို တည်ဆောက်နေတာဖြစ်ပြီး ဒီနိုင်ငံသစ်မှာ တရားမျှတမှုနဲ့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေဟာ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဟမ်ဒေါ့က ပြောပါတယ်။
Rome Statute ကို လက်မှတ်ထိုးပြီးတဲ့နောက် ICC က အလိုရှိနေတဲ့ ဘရှီးနဲ့ သူ့ရဲ့အပေါင်းအပါတွေကို ဆူဒန် ဒါမှမဟုတ် ICC ရုံးစိုက်ရာ The Hague မှာ တရားစွဲမှာလားဆိုတာကိုတော့ ဟမ်ဒေါ့က တိတိကျကျ မပြောခဲ့ပါဘူး။
၂၀၀၃ ခုနှစ်က နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ဒါဖာရ်ဒေသမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ လူမျိုးစုတွေရဲ့ လက်နက်ကိုင်ပုန်ကန်မှုမှာ ဘရှီးအစိုးရဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတာပါ။
ဒီအဖြစ်အပျက်မှာ လူပေါင်း ၃ သိန်းလောက် အသတ်ခံရပြီး ၂.၅ သန်း အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ ကုလရဲ့ မှတ်တမ်းတွေက ဆိုပါတယ်။
Ref: Aljazeera
