စက္တင္ဘာ ၃၊ ၂၀၁၄
သူမမွာ ယခင္က ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းျဖစ္ၿပီး ယခုတြင္မူ သူမ၏ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္းမွ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ား ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား အဆံုးသတ္ေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနေလသည္။
သူမႏွင့္သူမ၏ မိသားစု ခံစားခဲ့ရသည့္ မတရားမႈမ်ားက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အဓိကေနထုိင္ၿပီိး လူဦးေရ ၁.၃၃ သန္းရွိသည့္ လူနည္းစု ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္ေသာ မတရားေစာ္ကားမႈမ်ားထဲမွ ဥပမာတစ္ခုသာ ျဖစ္၏။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၎တုိ႔ အမ်ားစုမွာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ျခင္းခံထားရသည္။
ေ၀ေ၀ႏုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ သည္းမခံႏုိင္မႈ၊ လူမ်ိဳးေရး တုိက္ခုိက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအေပၚ လႊမ္းမုိးေေသာ အစြန္းေရာက္အျမင္မ်ားအား တန္ျပန္ ေတာ္လွန္ေရး ပြင့္လင္း ရဲရင့္စြာ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္ေလသည္။
႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မိမိတုိ႔၏ ေရြးခ်ယ္မႈအတုိင္း လက္ထပ္ခြင့္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးလွ်င္ျဖစ္ေစ ေသြးႂကြေနသည့္ ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက ဗုဒၶဘာသာ-မြတ္စလင္ တင္းမာမႈကုိ ေအာင္ျမင္စြာ မီးထုိးေပးခဲ့၏။
“အခုဆုိရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း ပုိမိုေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ အျပန္အလွန္ရွိေနၾကပါတယ္။ လူတုိင္းက မလံုၿခံဳဘူးလုိ႔ ခံစားေနရတာပါ” ဟု ေ၀ေ၀ႏုက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ သူမ၏႐ံုးခန္းတြင္ Thomson Reuters Foundation သုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။
“လူအဖြဲ႕အစည္းေတြ အၾကား ဆက္သြယ္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈေတြဟာ အခုအခ်ိန္မွာ နည္းနည္းပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မသမာသူေတြက ပဋိပကၡေတြ၊ အမုန္းေတြျဖစ္လာေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးဖုိ႔ လြယ္ကူပါတယ္”
ေ၀ေ၀ႏု၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ မတူညီေသာ လူအုပ္စုမ်ားအၾကား အထူးသျဖင့္ သူမ၏ ေမြးရပ္ေျမျဖစ္ေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ တာရွည္ခံမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရးႏွင့္ မတရားမႈမ်ား အဆံုးသတ္ႏုိင္ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ပင္ျဖစ္၏။
“ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ဘာသာလူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ လူတိုင္းအတြက္ မွ်တမႈရွိၿပီး တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးကာ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာတဲ့ ျပည္နယ္တစ္ခု ကၽြန္မတုိ႔ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္” ဟု သူမ၏ ဆႏၵကကုိ ေ၀ေ၀ႏုက ဖြင့္ဟခဲ့သည္။
သူမတည္ေထာင္ထားသည့္ Women Peace Network Arakan (ရခုိင္ အမ်ိဳးသမီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ယက္) မွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ပုိမုိေကာင္းမြန္ေသာ နားလည္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းလာေစေရး အတြက္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေနသည္။ ထုိ႔ျပင္ ခြဲျခားမႈ ပံုစံမ်ိဳးစံုကုိ ခံစားေနရသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးအတြက္ ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ အနည္းငယ္ေသာသူမ်ားတြင္ ေ၀ေ၀ႏုလည္း အပါ၀င္ျဖစ္ေလသည္။
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအႀကံေပး မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီးယား (Vijay Nambia) ႏွင့္ မေဝေဝႏု ၊ သူမ ဖခင္ ဦးေက်ာ္မင္း (Photo- Wai Wai Nu FB) ေရြးေကာက္ပြဲမွ အက်ဥ္းေထာင္အတြင္းသုိ႔
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ အဖမ္းခံရစဥ္က ေ၀ေ၀မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္သာရွိေသးၿပီး ဥပေဒပညာကုိ ဆည္းပူးေနသူ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္၏။ သူမ၏ ျပစ္မႈက ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသား ဦးေက်ာ္မင္း၏သမီး ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ ထုိေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အား ျမန္မာစစ္ အာဏာရွင္မ်ားက အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾက။
ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ ျပည္နယ္ ပညာေရးအရာရွိျဖစ္သည့္ ဦးေက်ာ္မင္းမွာ ႏုိဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးဆာင္သည့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ပါ၀င္သည့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားျပဳေကာ္မတီမွ အဖြဲ႕၀င္လည္းျဖစ္၏။
အာဏာပုိင္မ်ား၏ ထပ္တလဲလဲ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈကုိ ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔ မိသားစုမွာ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာ ခဲ့ေလသည္။
၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ၾကာၿပီးေနာက္ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔ မိသားစုတစ္ခုလံုးမွာ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရ၏။ ပထမဆံုး ဦးေက်ာ္မင္းဟာ ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပဒမ်ားျဖင့္ တရားစြဲဆုိျခင္း ခံခဲ့ရေလသည္။ ဦးေက်ာ္မင္း ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ေနသည့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ အဆံုးသတ္သြားေစခ်င္သည့္ အတြက္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ထုိကဲ့သုိ႔ တရားစြဲခဲ့ျခင္းဟု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ဆုိသည္။
“ကၽြန္မတုိ႔တုိင္းျပည္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ မတရားမႈေတြကုိ ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ ဥပေဒကုိ ကၽြန္မ ငယ္ငယ္ကေလးထဲက နားလည္ခ်င္ခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မတုိ႔ ေထာင္ထဲလဲေရာက္ေရာ “အခုေတာ့ (ရည္မွန္းခ်က္ကုိ) လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အခြင့္အေရးရၿပီ” လုိ႔ အေမက ကၽြန္မကုိ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့ ကံေကာင္းတယ္လုိ႔ပဲ ယူဆခဲ့ပါတယ္” ဟု အၿပံဳးတစ္ပုိင္းျဖင့္ သူမကဆုိ၏။
ေ၀ေ၀ႏုတုိ႔မိသားစုအတြက္ စစ္အစိုးရက တံခါးပိတ္ၾကားနာမႈသာလုပ္သည္။ ေရွ႕ေနငွားခြင့္မရ၊ တရားသူႀကီးကလည္း သူမတုိ႔၏ ခုခံေခ်ပမႈကုိ နားမေထာင္ဟု သူမကဆုိသည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးေက်ာ္မင္းက ေထာင္ဒဏ္ ၄၇ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ၎၏ ဇနီးႏွင့္ သားသမီး ႏွစ္ဦးတုိ႔က တစ္ဦးလွ်င္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္စီ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရေလသည္။
“(ျပစ္ဒဏ္အတြက္) ကၽြန္မတုိ႔ တုန္လႈပ္ၿပီး၊ ႏႈတ္ဆိတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္အေဖက အသက္ ၆၀ ရွိပါၿပီ။ ကၽြန္မ တရားသူႀကီးဘက္ကုိလွည့္ၿပီး “စီရင္ခ်က္ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ အဖြားဟာ အသက္ရွည္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီျပစ္ဒဏ္အတြက္ ကၽြန္မတုိ႔ အဆင္ေျပမွာပါ” ဆုိၿပီး ေျပာခဲ့တာကုိ မွတ္မိေနပါေသးတယ္။ ကၽြန္အေဖကုိလည္ မစုိးရိမ္ဖု႔ိ ကၽြန္မ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ အခ်ဳပ္ခန္းထဲကုိ ကၽြန္မျပန္ေရာက္လာေတာ့ မ်က္ရည္ မဆည္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး” ဟု စီရင္ခ်က္ ခ်ခဲ့သည့္ေန႔က အေၾကာင္းကုိ သူမက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ေတာ့ သူမ၏မ်က္ႏွာတြင္ ၀မ္းနည္းမႈ အရိပ္ေယာင္သန္းလာကာ မ်က္၀န္းမွ မ်က္ရည္မ်ားကုိပင္ သုတ္ေနေလ၏။
အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း ေနရသည့္အခ်ိန္မ်ား
ေ၀ေ၀ႏုမွာ ၾကမ္းတမ္းေသာ အာဏာပိုင္မ်ားရွိၿပီး၊ အေျခအေန ဆုိးရြားသည္ဟု အမည္ဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း ၇ ႏွစ္တာကာလကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။
အက်ဥ္းက်ျခင္း၏ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာေ၀ဒနာကုိ သူမ ခံစားခဲ့ရၿပီး အျခားေသာ အက်ဥ္းသား အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ စကားေျပာျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ထုိေ၀ဒနာ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ ထုိအက်ဥ္းသားအမ်ားစုမွာ ျပည့္တန္ဆာ အမႈ၊ ေလာင္းကစားအမႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးမႈတုိ႔ျဖင့္ အက်ဥ္းက် ခံေနရသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။
“သူတုိ႔ဟာ ငယ္ငယ္ေလးေတြပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိရင္ ကၽြန္မထက္ေတာင္ ငယ္ပါတယ္။ သူတို႔မွာ အျခားေရြးခ်ယ္စရာမရွိလုိ႔ ဒီလုိအလုပ္မ်ိဳးေတြကို လုပ္ၾကရတာပါ။ အခြင့္အလမ္းေတြမရခဲ့တာ သူတုိ႔ အျပစ္လား” ဟု သူမက ေမးခြန္းထုတ္ေလသည္။
ထုိအက်ဥ္းသားမ်ား၏ ဇာတ္လမ္းမ်ားကုိ ၾကားရျခင္းက သူမအား က်ား၊ မ တန္းတူအခြင့္အေရးရန္ လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့ၿပီး ဖယ္က်ဥ္ျခင္း ခံထားရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား ကူညီခ်င္စိတ္ကုိလည္း ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့သည္။
“သူတုိ႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ ကၽြန္မဟာ ငါပဲ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီး ရင္ဆုိင္ေနရပါလားဆုိတဲ့ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ အားငယ္တဲ့စိတ္မ်ိဳး မရွိေတာ့ပါဘူး။ အင္းစိန္ေထာင္ဟာ ကၽြန္မအတြက္ ဘ၀တကၠသုိလ္ႀကီးပါပဲ” ဟု သူမက ဆိုေလသည္။
အက်ဥ္းေထာင္ အတြင္း စား၀တ္ေနေရး ဒုကၡေရာက္မႈက သူမတုိ႔မိသားစုအတြက္ ကာလရွည္ ေ၀ဒနာမ်ားျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ၏ က်န္းမာေရး ဆိုးရြားလာခဲ့ၿပီး၊ သူမ၏ အမျဖစ္သူမွာလည္း အသည္းေရာဂါရခဲ့ၿပီး ေသလုေျမာပါးပင္ျဖစ္ခဲ့ေလ၏။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရခဲ့သည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစုိးရသစ္၏ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေပၚလစီအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ေပးမႈတြင္ ေ၀ေ၀ႏုတုိ႔ မိသားစု အားလံုး လြတ္ေျမာက္လာသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ အေျခအေနမွာေတာ့ ပုိ၍ ဆုိး၀ါးလာခဲ့ေလသည္။
ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္ျခင္း
ဦးေက်ာ္မင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမတ္အျဖစ္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏုိင္ရခဲ့သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟူေသာ အေခၚေ၀ၚႏွင့္ ပတ္သက္၍ အၿမဲတမ္းပင္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရး မီးစာေတာ့ မျဖစ္ခဲ့။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လႏွင့္ ေအာက္တုိဘာလတုိ႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားၿပီးေနာက္ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ ထုိအသံုးအႏႈန္းက တာသြားမႈက ပုိဆုိးလာ၏။
ထုိပဋိပကၡေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁ သိန္းေလးေသာင္းခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး အမ်ားစုမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။
အစုိးရႏွင့္ သာမန္ျမန္မာျပည္သူမ်ားမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ဘဂၤါလီဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းကုိ သံုးစြဲၾကၿပီး အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကေလသည္။
“႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ အရင္တုန္းက ဂုဏ္သိကၡာရွိၿပီး ေလးစားမႈခံရတဲ့ ဘ၀မ်ိဳးေတြကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ အရင္ကတည္းက ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မမိဘေတြ၊ အဖုိးအဖြားေတြနဲ႔၊ အဘုိးအဘြားေတြဟာ ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္” ဟု ေ၀ေ၀ႏုက ဆိုေလသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္က စတင္ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသားဥပေဒက သမုိင္းကုိ ေနာက္ျပန္ ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကုိ ဆံုး႐ံႈးေစခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ၎တုိ႔အား ခရီးသြားခြင့္၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္ႏွင့္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားကုိလည္း ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု သူမက ဆုိသည္။
“ဒီကဒ္ေလး မရွိတာက လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုလံုကုိ ထိခုိက္ေစပါတယ္။ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကုိ ျဖစ္ေစတယ္၊ လူသားေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ဖယ္ရွားခံခဲ့ရတယ္။ စိတ္ဓာတ္ေကာင္းေတြကုိလည္း ပ်က္ဆီးေစပါတယ္”
စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံမဲ့ျပည္သူမ်ားအတြက္ ကမၻာ့ ပထမဆံုး ဖုိရမ္တစ္ခုကုိ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ The Hauge တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ရွိေနသည္။ ထုိဖုိရမ္တြင္ ၁၀ သန္းခန္႔ရွိမည့္ ႏုိင္ငံမဲ့မ်ား၏ အေၾကာင္းအရာေပၚ အေလးထားေဆြးေႏြးသြားမည္ျဖစ္၏။ ေ၀ေ၀ႏုကေတာ့ ထုိဖုိရမ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥအား အသက္၀င္ လာေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနေလသည္။
“ကၽြန္မရဲအေဖ အစုိးရ အမႈထမ္းျဖစ္ခဲ့သလုိမ်ိဳး၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး အႏုိင္ရခဲ့သလုိမ်ိဳး ကၽြန္တုိ႔လက္ထက္မွာ ဘာလိုမျဖစ္ႏုိင္ရတာလဲ” ဟု သူမက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။
စစ္အစုိးရ၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၀ါဒျဖန္႔မႈေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ မေကာင္းသည့္အျမင္မ်ား ရွိေနျခင္းကုိလည္း သူက အျပစ္တင္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အျခားေသာတုိင္းရင္းသားႏွင့္ ဘာသာေရးလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဂ႐ုတ္စုိက္မည့္သူမရွိဟု ကုလသမဂၢက ဆုိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ လူ႕အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကပင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ရပ္တည္၍ မေျပာေပးၾက။
“ဒီမုိကေရစီဆုိတဲ့ အရာအတြက္ ကၽြန္မတုိ႔လည္း အရာအားလံုးကုိ စေတးခဲ့ၾကရပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပုိေကာင္းတဲ့ အနာဂတ္ျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္မတုိ႔လည္း အတူတူ အလုပ္လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြမွာ အခြင့္အေရးမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိလာရင္ ကၽြန္မ သိပ္ကုိ နာက်င္ရပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ရဲ႕သမုိင္းကုိ စစ္အာဏာရွင္ေတြက ဖ်က္ဆီးခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီလုိေျပာတာဟာ သူတုိ႔ (လူ႕အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ)ရဲ႕ အမွားေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ စနစ္တစ္ခုလံုးရဲ႕ အမွားပါပဲ” ဟု ေ၀ေ၀ႏုက နိဂံုးခ်ဳပ္ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။
ရိုက္တာ သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Young Rohingya woman chases dream of peace and justice in Myanmar ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။
