မေ ၅၊ ၂၀၂၁
M-Media
-ကချင်ပြည်နယ်က တန်ဖိုးကြီး မြေရှားသတ္တုတွေ တရုတ်ဖက်ကို တရားမဝင် တင်ပို့မှုဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၅ ဆ အထိ မြင့်တက်လာပြီး စစ်ကောင်စီက ဒီတင်ပို့မှုကနေ ဝင်ငွေအမြောက်အများ ရှာနေတာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မြန်မာ့အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
မြေရှားသတ္တုဟာ အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေးမှာ အလွန်အရေးပါတဲ့ ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက မြေရှားသတ္တုကို တရုတ်နိုင်ငံက အဓိက ထုတ်ယူသုံးစွဲနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ် ပန်ဝါမြို့နဲ့ ချီဖွေမြို့က မြေရှားသတ္တုတွင်းကို တရုတ်နိုင်ငံသားတွေက လုပ်ကိုင်နေတာပါ။
“အာဏာမသိမ်းခင်တုန်းက တစ်ရက်ကို ထရပ်ကား တစ်စီး၊ နှစ်စီးစာလောက် သယ်တာကို တွေ့ရတယ်။ အခုတော့ သိပ်ပြီး ဂရုတစ်စိုက် မကြည့်တာတောင်မှ ၁၀ စီး ၁၅ စီးလောက် သယ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်” လို့ ချီဖွေမှာရှိတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ဓာတ်မြေဩဇာအိတ်တွေနဲ့ မြေရှားသတ္ထုတွေကို သယ်နေတာလို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။
ကချင် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ TANK က ဒီလိုထုတ်ယူမှုဟာ အရပ်သားအစိုးရ ပြုတ်ကျသွားပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဖြစ်လာပြီး နေ့ရော ညပါ ဖြစ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မိုင်းတွင်းဒေသဟာ စစ်ကောင်စီကို သစ္စာခံတဲ့ နယ်ခြားစောင့်တပ်တွေ၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်တဲ့ ဒေသတွေမှာ ရှိတာပါ။
လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Global Witness က တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ကလာရီ ဟမ်မွန်းက မတည်ငြိမ်တဲ့ နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ စစ်တပ်ဟာ ‘အပစ်ရပ် အရင်းရှင်ဝါဒ’ ကို ကျင့်သုံးနေပြီး ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တွေကို တရားမဝင် မြေရှားသတ္တု တင်ပို့ခွင့်ပေးထားကာ အပြန်အလှန်အားဖြင့် လက်နက်စွန့်ခိုင်းတာ၊ လုံခြုံရေးတာဝန်ယူခိုင်းတာတွေလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၀ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံက မြေရှားသတ္ထု ထုတ်ယူမှုဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ထုတ်လုပ်မှုရဲ့ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စီးပွားရေးအဖွဲ့ (IEM) က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံဟာ သူတို့လိုအပ်နေတဲ့ မြေရှားသတ္တုရဲ့ ထက်ဝက်ခန့်ကို မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထုတ်ယူပြီး ပြန်လည်သန့်စင်ကာ ကမ္ဘာကို ပြန်ရောင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ် ပန်ဝါမြို့နဲ့ ချီဖွေမြို့တွေမှာ မြေရှားသတ္တုတွင်း ၁၀၀ ကျော် ရှိတယ်လို့ သဘာပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ကချင်ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဖွဲ့သစ် (NDAK) ထိန်းချုပ်တဲ့ တရုတ်နယ်စယ်နားမှာ မကြာခင်ကပဲ မြေရှားသတ္တုတွင်း ၁၀ ခုကျော် တွေ့ရှိခဲ့ပါသေးတယ်။
ဒီမိုင်းတွင်းတွေကို တူးဖော်ထုတ်ယူမှုကြောင့် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ပျက်ဆီးတာ၊ မြေအောက်ရေ၊ ပင်လယ်ရေ ညစ်ညမ်းတာတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ ကချင်အခြေစိုက် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ Kachin State Working Conservation Group က ပြောပါတယ်။
Ref: Asia Times
