ႏုိ၀င္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေရးသားသူ – သီတာလတ္
* သန္းေခါင္စာရင္းအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဦးဝင္းျမင့္ (UNFPA) MMSY တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆရာဦး၀င္းျမင္႔ အား ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ႔ျပီး M.E (Com) Statistics ႏွင္႔ ဘြဲ႔ရရွိကာ M.Dev (Master of Development Studies) ဘြဲ႔ကုိပါ ထပ္မံရရွိခဲ႔ပါသည္။ Nation Planning and Economics Developemnt (အမ်ိဳသား စီမံကိန္းႏွင္႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ) ၀န္ၾကီး ဌာနတြင္ ၁၉ ႏွစ္၀န္းက်င္ခန္႔၊ IOM (International Organizational Migration ) အဖြဲ႔အစည္းတြင္ တစ္ႏွစ္၀န္းက်င္ခန္႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ႔ျပီး United Nations Food Programme Association ၏ National Program တြင္ Monitoring and Evaluation Officer အျဖစ္ လက္ရွိတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနပါသည္။လက္ရွိတြင္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း သိထားသင္႔သည္႔ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ မည္သို႔မည္ပံုေကာက္ယူမည္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အေနႏွင္႔ မည္သည္႔အစီအစဥ္မ်ားထားရွိသည္တို႔ကို ဆရာဦး၀င္းျမင္႔မွ “၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္း အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ”ေခါင္းစဥ္ျဖင္႔ ေဟာေျပာခဲ့ပါသည္။
အစိုးရနွင့္ UNFPA တို႔ ပူးေပါင္း၍ ၄-ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ စီမံကိန္းတစ္ခုဟာ “Population & Housing Census Myanmar 2014’’ လူဦးေရနွင့္အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္း ဆိုတဲ့စီမံကိန္းပါ။ သန္းေခါင္စာရင္းကုိ ၁၉၇၃ ခုနွစ္မွာတစ္ၾကိမ္၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာတစ္ၾကိမ္ ေကာက္ခံထားဖူးပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းကို ရပ္ကြက္အေခၚက အိမ္ေထာင္စုစာရင္းနဲ႔ မွားတတ္ၾကတယ္။ လူဦးေရနွင့္သန္းေခါင္စာရင္း Logo ေလးကလည္း အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ ေကာ္မတီဖြဲ႔ျပီး ေသခ်ာေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ “ျပည္သူအားလံုး ပါဝင္ဖို႔ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ၾကစို႔” အားလံုးပါဝင္နိုင္ေစဖို႔ ဖိတ္ေခၚထားပါတယ္။
ယေန႔ေျပာမယ့္အေၾကာင္းအရာေတြက
(၁) သန္းေခါင္စာရင္း ေနာက္ခံသမိုင္း
(၂) သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္
(၃) သန္းေခါင္စာရင္း နည္းပညာ
(၄) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မည့္အေျခအေန
(၅) ေမးခြန္းလႊာ
(၆) သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျခင္းမွ ရရွိမည့္ ရလဒ္မ်ား
(၇) ျပည္သူမ်ား၏ အခန္းက႑ ဆိုျပီး အပိုင္းလိုက္ေျပာျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၁) သန္းေခါင္စာရင္း ေနာက္ခံသမိုင္း
ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့ေသာ (၁၈၇၂ မွ ၁၉၄၁)ခုနွစ္ထိ ၁၀နွစ္တစ္ၾကိမ္ ေကာက္ယူခဲ့တယ္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ယူျဖစ္ေတာ့ဘဲ ၁၉၇၃ ခုနွစ္မွာတစ္ၾကိမ္၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာတစ္ၾကိမ္ ေကာက္ခံထားဖူးပါတယ္။ ကုလသမဂၢမွ နိုင္ငံတိုင္းတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ၁၀ နွစ္တစ္ၾကိမ္ေကာက္ခံရမည္ ဟု သတ္မွတ္ ျပဌာန္းထားတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းတစ္ၾကိမ္ေကာက္ယူရန္ အနည္းဆံုးအခ်ိန္ (၄) နွစ္ယူရတယ္။ ေငြေၾကးကုန္က်မႈအလြန္မ်ားတယ္။ လူဦးေရပညာအရ (၁၀)နွစ္ကုိတစ္ၾကိမ္ လူဦးေရးစာရင္းေကာက္ထားလွ်င္ အဲဒီစာရင္းသည္ ေနာင္ (၁၀)နွစ္အတြက္ စီမံကိန္းမ်ားေရးဆြဲရန္ ခိုင္မာေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၈၃ ခုနွစ္တုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခဲ႔တယ္။ အဲ႔ဒီ ၁၉၈၃ ေနာက္ပိုင္းမွာ သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ႏုိင္ေတာ႔ဘူး။ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း အစိုးရမွ သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ေတာ့ဘဲ နမူနာစစ္တမ္းမ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာရံုးမ်ားမွ မွတ္တမ္း၊ မွတ္ရာမ်ား အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ယူပါတယ္။ ျပီးေတာ႔လူဦးေရကိုခန္႔မွန္းတယ္ ၁၉၈၃ကစျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ မွတ္တမ္းေတြ ေနာက္ suryey လို႔ေခၚတဲ႔စစ္တမ္းေတြ administrative record ေတြကပဲလူဦးေရကိုခန္႔မွန္းခဲ႔ရတယ္ တြက္ခ်က္ခဲ႔ရတယ္။
(၂) သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္
အဲဒါေၾကာင္႔မို႔ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၂၀၁၄က်ရင္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ၾကမယ္ဆိုျပီး လက္ရွိအစုိးရဦးသိန္းစိန္က ရည္ရြယ္တယ္။ အဲ႔ဒီေတာ႔ ဖြ႔ံျဖိဳးဖို႔ကူညီေပးတဲ႔အခါေတာ႔ လူေပၚမူတည္ျပီးအေထာက္အပံ႔ေပးရတယ္။ ဆုိုလိုတာက လူဦးေရတိတိက်က် မသိဘူးဆိုရင္ ဖြံျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းလုပ္တဲ႔ေနရာမွာ အရမ္းခက္ခဲတယ္။ ဆိုလိုတာက လူ၁၀၀၀အတြက္ေပးရမယ္႔ဟာကို လူ၅၀၀၀အတြက္တြက္တယ။္ လူ၅၀၀၀အတြက္ ေပးရမယ္႔ဟာကို လူ၁၀၀၀အတြက္တြက္တယ္။ ပိုတာလုိတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတဲ႔အတြက္ လူဦးေရတိက်ဖို႔လိုတယ္ ဆိုတဲ႔အေနအထားမ်ိဳး၇ွိတယ္။ ဘယ္လိုျဖစ္ေနလည္းဆိုေတာ႔ လ.ဝ.ကဦးစီးဌာနက ၂၀၁၂မွာလူဦးေရသန္း၆၀ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းတယ္။ ဒါအစိုးရခန္႔မွန္းတာ အဲဒါကိုအစိုးရကပဲ လ၀က၀န္ၾကီး႒ာနက ခန္႔မွန္းတဲ႔သန္း၆၀ဆိုတဲ႔ဟာကို UNက သန္း၅၆သန္းပဲ ခန္႔မွန္းတယ္။ အဲ႔ေတာ႔ေလးသန္းေလာက္ကြာတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ဖို႔အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကုိ တြက္ခ်က္လိုက္ေတာ့ US$ 58.5 သန္းခန္႔ ကုန္က်မယ္။ အဲဒီစရိတ္စကေတြကုိ အစိုးရတစ္ဦးတည္းလည္း ကုန္က်မခံနုိင္ဘူး။ UN တစ္ခုတည္းကလည္း ကုန္က်မခံနိုင္ဘူး။ အဲအတြက္ ရန္ပံုေငြရွာရတယ္။ အစိုးရက US$ 15 သန္းထည့္ဝင္ျပီး UNကေတာ့ US$ 5 သန္းထည့္ဝင္တယ္။ အျခားနိုင္ငံက ဖံံြ႔ျဖဳိးမႈကို ကူညီေပးေနတဲ့ အလွဴရွင္ေတြက က်န္တာ ထည့္ဝင္ၾကတယ္။ အားလံုး US$ 62 သန္းခန္႔ ရရွိထားျပီ။
(၃) သန္းေခါင္စာရင္း နည္းပညာ
တကမာၻလံုးမွာသတ္မွတ္ထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တဲ့အခါ နည္းလမ္း ၂ မ်ဳိးနဲ႔ေကာက္တယ္။ ေနျမဲလူဦးေရကို ေကာက္ျခင္းနွင့္ ေတြ႔ရွိတဲ့ေနရာမွာ ေတြ႔ရွိတဲ့လူေတြကို ေကာက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တဲ့အခါ ေတြ႔ရွိတဲ့ေနရာမွာ ေတြ႔ရွိတဲ့လူေတြကို ေကာက္ျခင္း(de-fato)ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံနယ္နိမိတ္အတြင္းတြင္ရွိေနေသာ နုိင္ငံသား၊ နုိင္ငံျခားသားအပါအဝင္ အားလံုးေသာ လူတိုင္းကုိ ေကာက္ယူမယ္။ Census Night ကို ၂၀၁၄ခုနွစ္၊ မတ္လ ၂၉ရက္ စေနေန႔ည ၁၂း၀၀ နာရီဟုသတ္မွတ္ထားတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္ေကာက္ယူမည့္ ၾကာခ်ိန္ကေတာ့ တနိုင္ငံလုံးကုိ မတ္လ ၃၀ရက္ ၀၀း၀၀နာရီကစျပီး ဧျပီလ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ (၁၂) ရက္တိုင္တုိင္ ေကာက္ယူမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ မိမိအိမ္တြင္ရွိေနေသာ လူအားလံုးကုိ ရည္ညြန္းျပီး ေကာက္ယူမယ္။ ကုိယ့္အိမ္မွာ ဘယ္သူရွိေနေန အဲဒီအိမ္ရဲ႕စာရင္းထဲမွာ ပါဝင္မယ္။ ေတြ႔ရွိသမွ် လူတိုင္းကုိ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေသာနည္းလမ္းပံုစံကို အသံုးျပဳျပီးတြက္ခ်က္မယ္။ အကယ္၍မ်ား အျပင္မွာ ေတြ႔ရွိျပီး စာရင္းေကာက္ယူျပီးျဖစ္ေနရင္ ကုိယ္တိုင္က ဘယ္ေနရာမွာေတာ့ ေကာက္ယူျပီးပါျပီဆိုတာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာျပဖို႔လိုတယ္။ နိုင္ငံျခားသံရံုးမ်ား မပါဝင္ပါ။ နိုင္ငံျခားသံရံုးကို သက္ဆိုင္ရာနုိင္ငံကသာ ပိုင္သည္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူျပီးမွ ေသဆံုးသြားလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ပါဝင္ျပီး ေက်ာ္လြန္ျပီးမွ ေမြးဖြားလာၾကသူမ်ား မပါဝင္ပါ။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္ေန႔ သတင္းစာမွာ သန္းေခါင္စာရင္း ဥပေဒ ျပဌာန္းျခင္းကုိ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေလ့လာၾကည့္ပါ။
(၄) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မည့္အေျခအေန
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံညြန္းအရဆိုရင္ နုိင္ငံတိုင္းမွာ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒဆိုတာ ျပဌာန္းရတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ၁၉၇၃ ခုနွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တုန္းက ၁၉၇၂ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒကုိ အသံုးျပဳတယ္။ ၁၉၈၃ခုႏွစ္မွာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ေတာ့လည္း ၁၉၇၂ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒကုိ သံုးခဲ့တယ္။ ၂၀၁၄ ခုနွစ္သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူတဲ့အခါ ေခာတ္ႏွင့္လုိက္ေလ်ာညီေထြေသာ သန္းေခါင္စာရင္းဥပေဒကုိ ျပဳျပင္ျပဌာန္းလိုက္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕သန္းေခါင္စာရင္းရံုးက ေနျပည္ေတာ္ ျပည္သူအင္အားဦးစီးဌာနတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားျပီး ဥပေဒအရ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာ္မရွင္မွာ ဥကၠဌအျဖစ္ ဦးခင္ရီ (လ.ဝ.က ဝန္ၾကီး)၊ နာယကအျဖစ္ ဒု-သမၼတ စိုင္းေမာက္ခမ္းတို႔ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းသည္။ ေကာ္မရွင္လက္ေအာက္တြင္ လိုအပ္ေသာေကာ္မတီငယ္မ်ား ဆက္လက္ဖြဲ႔စည္းတယ္။ ထုိအထဲမွာ ၁၂နိုင္ငံမွ သန္းေခါင္စာရင္း ပညာကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္(၁၄)ဦး ပါဝင္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နည္းပညာအၾကံေပးအဖဲြ႔လည္းပါဝင္တယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ နွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူနိုင္ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕နယ္နိမိတ္ကုိ တိက်စြာခန္႔မွန္းနုိင္ျခင္းမရွိဘူး။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူတဲ့အခါ ပထမဆံုး ေျမပံုဆြဲဖို႔ ျမန္မာ့ေျမအေနအထားကုိ လုိက္ျပီး အပုိင္းငယ္ေပါင္း( )ပိုင္းျခားရတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းအေၾကာင္း၊ ဘာေၾကာင့္ ေကာက္ယူရသလဲဆိုတာကို အမ်ားျပည္သူကုိ အသိပညာေပးရမယ္။ တြက္ခ်က္နည္းေတြကုိလည္း ဆန္းစစ္ရမယ္။ ျဖည့္စြပ္ထားတဲ့အခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ နည္းပညာမ်ားနွင့္ ေပါင္းစပ္အေျဖရွာမယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူျခင္းေၾကာင့္ နိုင္ငံေရးအရ နည္းပညာအရ ဘာေတြျဖစ္လာနိုင္သလဲ ဆိုတာကိုပါ ေဝဖန္ဆန္းစစ္နိုင္ရန္ ကၽြမ္းက်င္ပညာေတြ ေခၚယူရျခင္းျဖစ္္တယ္။ သတင္းနဲ႔ျပန္ၾကားေရးဌာနလည္း ဖြဲ႔စည္းထားျပီ။ ေရွ႕ေျပးသန္းေခါင္စာရင္းကို ျမန္မာနိုင္ငံအနွံမွ ျမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၀ ကို စမ္းသပ္ေကာက္ယူခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားကုိ အစိုးရမွ ဖိတ္ၾကားခဲ့တယ္။ ေဒသဆိုင္ရာဘာသာစကားအလိုက္ သတင္းနဲ႔ျပန္ၾကားေရးဌာနမ်ားကို ေနရာအနွံမွာ ဖြင့္လွစ္ေပးမည္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူခ်ိန္ထိ ထိန္းသိမ္းနိုင္ျပီး မွတ္တမ္းတင္ဖို႔အတြက္ အခ်က္အလက္မ်ား အားလံုးကိုသိမ္းဆည္းထားမယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူခ်ိန္မွာ ေမးမယ့္ေမးခြန္းက အခရာပဲ။ အဲဒီေမးခြန္းလႊာျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရဌာနမ်ား၊ လူဦးေရနဲ႔လူမႈေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးကို အစည္းအေဝးေခၚယူတိုင္ပင္ခဲ့တယ္။ ဌာနဆိုင္ရာ လိုအပ္ေသာ အေျခခံအခ်က္အလက္မ်ားကို ေတာင္းခံျပီး နိုင္ငံတိုးတက္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြ ယူမလဲဆိုတဲ့ ပညာရွင္မ်ားထံမွ အၾကံၪာဏ္ ေတာင္းခံတယ္။ ကုလသမဂၢမွ ျပဳစုထားေသာ စံေမးခြန္းလႊာကို ေလ့လာတယ္။ ယခင္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တုန္းက ေမးခဲ့ဖူးတဲ့ ေမးခြန္းလႊာကို ျပန္ၾကည့္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္နုိင္ငံေတြက သန္းေခါင္စာရင္းေမးခြန္းပံုစံေတြကို ျပန္ၾကည့္တယ္။ အဲဒါအခ်က္ေတြကုိ အေျခခံျပီး ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းေမးခြန္းလႊာကို ျပဳစုေရးဆြဲတယ္။ အကုန္ျပီးစီးသြားတဲ့အခါ အဲဒီေမးခြန္းလႊာကို အဂၤလန္မွာ အရြက္ေရ (၁၆)သန္း ရိုက္နွိပ္ထားတယ္။ နို္ဝင္ဘာလကုန္ပိုင္းဆိုရင္ ျမန္မာျပည္ကို ေရာက္မယ္။
(၅) ေမးခြန္းလႊာ
၂၀၁၄သန္းေခါင္စာရင္း ေမးခြန္းလႊာမွာ ေမးခြန္းေပါင္း (၄၁) ခ်က္ပါဝင္တယ္။ အိမ္တစ္အိမ္ကို ေမးခြန္း ၄၁ခ်က္ကုိ ေျဖဆိုဖို႔ ပ်မ္းမွ်အခ်ိန္ မိနစ္ ၂၀ ကေန မိနစ္ ၃၀ ထိၾကာနိုင္တယ္။ ေမးခြန္းေတြကုိ ေျဖတဲ့အခါ ၁ ၂ ၃ ၄ ဆိုျပီး ေရးမွာ မဟုတ္ဘူး။ ခဲတံနဲ႔ ျခယ္ရမွာျဖစ္တယ္။ အဲလိုလုပ္နိုင္ဖို႔အတြက္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရမည့္သူေတြကို သင္တန္းေပးထားျပီးသားပဲ။ အေျခခံဖြဲ႔စည္းပံုအရ တိုင္းရင္းသား (၁၃၅) မ်ဳိးရွိတယ္လို႔ ျပဌာန္းထားတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္နိုင္ငံနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ နယ္နိမိတ္ေတြမွာ အခ်ဳိ႔လူမ်ဳိးစုေတြရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ဘက္( ဘဂၤါလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္)၊ နာဂဘက္မွာ၊ ျပည္တြင္းမွာလည္းရွိတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရဆိုရင္ လူမ်ဳိးစုတစ္စုသည္ စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ 0.001 % အေရအတြက္ရွိမယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေနရာတစ္ေနရာရမယ္။ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ၾကီးတစ္ေနရာရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရွမ္း၊ မြန္၊ ခ်င္းေတြက ရန္ကုန္မွာ သူတို႔လူမ်ဳိးစု ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာ စစ္တမ္းေကာက္တယ္။ အမွန္ေတာ့ အဲဒါေတြက သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔မဆိုင္ဘူး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ပဲဆိုင္တယ္။ အခ်ဳိ႕လူမ်ဳိးစုေတြကလည္း သူတို႔လူမ်ဳိးစုကို အသိအမွတ္ျပဳေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့သူေတြလည္း ရွိတယ္။ လူမ်ဳိးစုေတြကို ထည့္သြင္းေရး၊ မထည့္သြင္းေရးဆိုတာ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥမဟုတ္ပါ။ အဲဒါက နိုင္ငံေရးရာကိစၥ ျဖစ္တယ္။ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေနပါေစ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုၾကီးၾကီးျဖစ္ျဖစ္၊ ေသးေသးျဖစ္ျဖစ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူတဲ့အခါမွာ ပါကုိပါရမယ္။ ၁၉၈၂ ခုနွစ္မတိုင္မီက လူမ်ဳိးစု (၁၄၄)မ်ဳိးရွိရာမွ ၁၉၈၃ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ လူမ်ဳိးစု(၁၃၅)မ်ဳိးသာ ပါဝင္ျပဌာန္း ခဲ့တယ္။ ေပ်ာက္သြားတဲ့ လူမ်ဳိးစု (၈) မ်ဳိးက သူတို႔ရဲ႕လူမ်ဳိးစုပါဝင္နိုင္ေရးအတြက္ လုပ္ၾကတယ္။ ဒါက နုိင္ငံေရးအပိုင္းပါ။ (၁၃၅)မ်ဳိးမွာ ပါဝင္တဲ့မ်ဳိးႏြယ္ေတြအတြက္ code no. ေတြပါရွိျပီးသား။ အဲထဲမွာ မပါဝင္တဲ့မ်ဳိးႏြယ္စုေတြကိုေတာ့ Other ဆိုတဲ့အကြက္ထဲမွာ ထည့္မယ္။ ကိုယ့္မ်ဳိးႏြယ္စု မပါဝင္သူေတြဟာ Other ဆိုတဲ့ code no. က 9 1 4 ။ အဲဒီေဘးက ကြက္လပ္ကေလးမွာ ကုိယ့္ရဲ႕မ်ဳိးႏြယ္စုကုိ ဖြင့္ဟေျပာပါ။ စာရင္းေကာက္သူက ကာယကံရွင္ေျပာတဲ့တိုင္း 9 1 4 ရဲ႕ေဘးက ……………ကြက္လပ္မွာ ကိုယ္ေျပာတဲ့မ်ဳိးႏြယ္စုကို ေရးေပးလိမ့္မယ္။ အခ်ဳိ႕မွတ္ပံုတင္ကဒ္ေတြမွာ ကိုယ့္လူမ်ဳိးအမည္အမွန္ကုိ မေရးထားခဲ့လွ်င္လည္း သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္္သူအား ကို္ယ့္မ်ဳိးႏြယ္စုကို မွန္ကန္တိက်စြာေျပာပါ။ မွတ္ပံုတင္ကတ္ျပားကို ထုတ္ျပစရာမလိုဘူး။ ကိုယ္ရထားတဲ့ကတ္ရဲ႕အေရာင္ ပန္းေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္၊ အျဖဴေရာင္ စသျဖင့္ အေရာင္ကုိသာ ေျပာျပရမွာပါ။ ဘာကတ္မွ မရွိရင္လည္း မရွိဘူးလို႔ ေျပာလုိက္ရံုပဲ။ ကုိယ့္မိဘရဲ႕လူမ်ဳိးက ဘာျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္ထည့္ခ်င္တဲ့လူမ်ဳိးကုိ ထည့္ခြင့္ရွိတယ္။ ကုိယ္ဆႏၵရွိတဲ့လူမ်ဳိးကုိသာ ထည့္တာကို သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္သူက ေရး၊ မေရး ေသခ်ာၾကည့္ပါ။ သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ျဖည့္စြက္ထားသည့္ လူအမည္ကုိ မၾကည့္ပါ။ အဓိက ဘာသာ၊ လူမ်ဳိးစု ကိုသာၾကည့္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျပီးေနာက္ ပထမဆံုးထုတ္ျပန္ခ်ိန္မွာ Other လို႔ပဲ ထုတ္ျပန္မယ္ျပီး မ်ဳိးႏြယ္စုအမည္ေတြ မပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းထုတ္ျပန္တဲ့အခါ တစ္မ်ဳိးခ်င္းစီ ထုတ္ျပန္ေပးမယ္။ ေသခ်ာသံုးသပ္စီစစ္ျပီးတဲ့အခါမွာ ေနာက္တစ္ခ်ိန္ေရးဆြဲမယ့္ နိုင္ငံသားဥပေဒအတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိလာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သန္းေခါင္စာရင္းမွ ရေသာ အခ်က္အလက္သည္ ဥပေဒျပဳရာတြင္လည္း အသံုးဝင္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ေျဖဆိုသူသည္ မိမိဆႏၵရွိေသာ မ်ဳိးႏြယ္စုကိုသာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာဆိုပါ။ ကိုယ့္က ေသခ်ာေျပာရဲ႕သားနဲ႔ မေရးဘူးဆိုရင္ ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴးကုိ တိုင္လို႔ရတယ္။ အဲဒါမွ အေရးမယူဘူးဆိုရင္ အထက္အဆင့္ဆင့္ကို အခ်ိန္မီတိုင္ၾကားလို႔ရတယ္။ သူတို႔ေမးတာကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပန္မေျဖဘူးဆိုရင္လည္း အိမ္ရွင္ကို တရားစြဲလို႔ရတယ္။ ကိုယ့္မိသားစုဝင္တစ္ဦးဦးက ျပည္ပမွာေရာက္ေနသူရွိရင္ ဘယ္နိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာနိုင္တယ္။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔သြားခဲ့သြားခဲ့ အေရးယူျခင္း၊ မယူျခင္းနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ ကိုယ့္နုိင္ငံသား/မိသားစုဝင္တစ္ေယာက္ အျခားဘယ္နိုင္ငံမွာရွိေနတယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္သြားတယ္။ အဲဒါမွ ကုိယ့္သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ကိုယ့္မိသားစုဝင္အားလံုးပါဝင္မယ္။ ကိုယ့္မိသားစုဝင္ထဲမွ ေပ်ာက္ဆံုးေနသူရွိရင္လည္း ေျပာျပရမယ္။ အျခားဘယ္နယ္ကို ေရာက္ေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း ေျပာျပရမယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျပီးလို႔ စာရင္းထုတ္ျပန္တဲ့အခါ အမည္စာရင္းထုတ္ျပန္မွာမဟုတ္ဘဲ လူဦးေရစာရင္းကုိ ရပ္ကြက္အဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တိုင္းအဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္ စသျဖင့္ ထုတ္ျပန္မွာျဖစ္တယ္။
(၆) သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျခင္းမွ ရရွိမည့္ ရလဒ္မ်ား
၂၀၁၄ ခုနွစ္သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံျပီးတဲ့အခါ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ရလဒ္ရွိလာျပီ။ အမ်ဳိးသားဦးေရ၊ အမ်ဳိးသမီးဦးေရကုိ ရပ္ကြက္အလိုက္၊ ျမိဳ႕နယ္အလိုက္ အသီးသီးေဖာ္ျပေပးလိမ့္မယ္။ ေနာက္ ၁၁လၾကာတဲ့အခါ အကုန္အျပည့္အစုံ ထုတ္ျပန္ေပးမယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနအလိုက္ အစီရင္ခံစာစစ္တမ္းေတြ ထြက္လာမယ္။ ေနာက္ ၁၀နွစ္၊ အနွစ္ ၂၀ မွာ ျဖစ္လာမဲ့ လူဦးေရ၊ ေမြးဖြားႏႈန္း၊ ေသဆံုးႏႈန္း၊ သက္ၾကီးရြယ္အို၊ လူငယ္အေရအတြက္ စသျဖင့္ အားလံုးကုိ ခန္႔မွန္းနိုင္မယ္။ လူမ်ဳိးစုအခ်ဳိ႕ တိုးလာဖို႔ရွိသလို ေလွ်ာ့သြားနိုင္တဲ့ လူမ်ဳိးစုလည္း ရွိနိုင္တယ္။
(၇) ျပည္သူမ်ား၏ အခန္းက႑
သန္းေခါင္စာရင္းဆိုတာ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းနဲ႔မတူဘူး။ မွတ္ပံုတင္ကတ္နဲ႔မဆိုင္ဘူး။ ကို္ယ္ပတ္ဝန္းက်င္က လူအခ်င္းခ်င္း သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးသိသမွ်ကို မွ်ေဝမယ္။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖေပးၾကဖို႔၊ လွည္းေန ေလွေအာင္း ျမင္းေစာင္းမက်န္ လူမွန္သမွ် သန္းေခါင္စာရင္းထဲမွာ ပါဝင္ရမယ္ဆုိတာကို ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းလည္း အသိေပးျဖန္႔ေဝၾကရမယ္။
