မတ္လ၊ ၁၆၊ ၂၀၁၃
M-Media
စုစည္းတင္ျပသူ- ဂ်ဴလိုင္ရဲရင့္
ကမာၻ႕ႏိုုင္ငံမ်ားမွ မြတ္စလင္မ်ား က႑
ဂ်ပန္ ႏွင့္ အစၥလာမ္
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံႏွင့္အစၥလာမ္သာသနာထိေတြ႕မႈမွာ အျခားကမာၻ႕တိုင္းျပည္မ်ား၏ဘာသာတရားမ်ား အေျခတည္မႈထက္စာလွ်င္ တိုေတာင္းသည္ဟု ဆုိရေပမည္။
ေရွးဦး သမိုင္း
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္ တံခါးဖြင့္၀ါဒ မက်င့္သံုးမီအထိ အစၥလာမ္ႏွင့္သီးျခားျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ေရွးရာစုႏွစ္မ်ား အတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ အခ်ဳိ႕သည္ ဂ်ပန္သို႕ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္း တစ္ခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႕ႏွင့္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈမွာ ၁၉ ရာစုေႏွာင္းပိုင္း ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ဒတ္ခ်္သေဘၤာသားမ်ားအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ မေလးလူမ်ဳိုးတို႕မွ စတင္သည္။ ၄င္းသည္ ဂ်ပန္လူထုထံ အစၥလာမ္ျပန္႕ပြားျခင္း လမ္းစျဖစ္ေသာ္ျငား ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းက႑၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အျဖစ္သာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
ေနာက္ထပ္ထူးျခားေသာထိေတြ႕မႈတစ္ရပ္ကို ၁၈၉၀ ခုႏွစ္၌ ေတြ႕ရသည္။ ၄င္းအလ်င္ႏွစ္မ်ားစြာက ကြန္စတန္တီႏိုပယ္သို႕ ဂ်ပန္ဘုရင့္မင္းသား ကိုမတ္စု အကီဟီတို အလည္အပတ္ေရာက္ခဲ့မႈအေပၚ တုန္႕ျပန္ အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ေအာ္တိုမန္ အင္ပါယာမွ ေရေၾကာင္းသေဘၤာတစ္စင္းကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးပို႕ခဲ့သည္။ ယင္းစစ္သေဘၤာ အမည္မွာ Ertugrul ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ၁၆ ရက္၊ ညေန၊ ၀ါကာယာမားကမ္းေျခေဒသတစ္ေလွ်ာက္တြင္ တိုက္ခတ္ေသာ ေလျပင္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၄င္းမွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသည္။
၂၀ ရာစုျဖစ္စဥ္
ဟဂ်္ခရီးသြားေရာက္ခဲ့သည့္ ပထမဦးဆံုးေသာ ဂ်ပန္လူမ်ုဳိးမွာ ကုိတာရို ယာမအိုခ ျဖစ္၏။ သူသည္ ရုရွားႏိုင္ငံဖြား စာေရးဆရာ Abdürreşid İbrahim ႏွင့္ သိကၽြမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၀၉ ခုႏွစ္၊ ဘံုေဘၿမိဳ႕၌ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းသက္၀င္ခဲ့ၿပီး အုမရ္ ယာမအိုခ ဟူေသာ အမည္ကို ခံယူလိုက္သည္။ သူတုိ႕ႏွစ္ဦးလံုးသည္ နဂါးနက္အဖြဲ႕(Kokuryūkai) ကဲ့သို႕ေသာ ဂ်ပန္အမ်ဳိးသားေရး အုပ္စုမ်ား၏ ပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ခရီးသြားခဲ့ၾကသည္။ စင္စစ္ ယာမာအုိခ သည္ ရုရွ-ဂ်ပန္စစ္ပြဲအတြက္ မန္ခ်ဴးရီးယားနယ္၌ ေထာက္လွမ္းေရးတာ၀န္ျဖင့္ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းခရီးစဥ္၌ သူ၏ တရား၀င္ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ တိုက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတစ္လံုးေဆာက္လုပ္ႏိုင္ရန္ စုလ္တန္ဘုရင္ထံ သြားေရာက္တင္ျပ ကမ္းလွမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ခလီဖဟ္ ႏွင့္ အမီးရုလ္ မုအ္မိနီးန္ (မြတ္စ္လင္မ္အေပါင္း၏ေခါင္းေဆာင္)အျဖစ္ ခံယူထားေသာ စုလ္တန္ Abdülhamid II မွ ယင္းကိစၥကို လိုအပ္ခ်က္အရ လက္ခံခဲ့သည္ ( ထို၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အား ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးသည္)။
အေစာဆံုး မြတ္စ္လင္မ္သစ္လြင္ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားအနက္ ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဘြန္ပါခ်ိရို အရိဂါ ျဖစ္သည္။ သူသည္လည္း ထိုကာလႏွင့္မေရွးမေႏွာင္း မွာပင္ အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႕ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ အလို႕ငွါ သြားေရာက္ရာတြင္ ၄င္းရိွေဒသခံမြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို ေလးစားအားက်သည္၌ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းသက္၀င္ၿပီး အဟ္မဒ္ အရိဂါ ဟူေသာ အမည္အား ရယူခဲ့သည္။ ယာမာဒါ တိုအာဂ်ီရို သည္ အစၥတန္ဘူလ္သို႕သြားေရာက္သည့္ တစ္ဦးတည္းေသာ ဂ်ပန္ကုန္သည္ ျဖစ္သည္။ ၁၈၉၂ ခုႏွစ္မွ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါးကူးသန္းသြားလာရာတြင္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ အေပ်ာ္တမ္းေကာင္စစ္၀န္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ သူသည္ အစၥလာမ့္ရိပ္ၿမံဳအတြင္း ၀င္ေရာက္၍ အဗ္ဒုလ္ ခလီးလ္ ဟူေသာ အမည္ကိုခံယူကာ အိမ္ေတာ္ျပန္ခရီးတြင္ ဟဂ်္ျပဳႏိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
သီးသီးသန္႕သန္႕မြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းဟူ၍ မရိွခဲ့။ ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး ဂယက္ေၾကာင့္ ရုရွားႏိုင္ငံႏွင့္ဗဟုိအာရွေဒသမွ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ တူရကီ-တာတာ မြတ္စ္လင္မ္ ဒုကၡသည္မ်ား ေရာက္ရွိလာသည့္အခါတြင္မွ စတင္ျဖစ္ထြန္းသည္။ ထိုမြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတ၀ွန္း အဓိက ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားစြာ၌ ခိုလႈံခြင့္ရရိွၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းငယ္ေလးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ယင္းဒုကၡသည္မ်ားမွာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၌ လူဦးေရ ၆၀၀ နီးပါး၊ အာရွတိုက္အတြင္း ေထာင္ဂဏန္းခန္႕ရိွခဲ့သည္ဟု ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ဤမြတ္စ္လင္မ္တို႕အားျဖင့္ အခ်ဳိ႕ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႕ အစၥလာမ္ကို လက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။
ကိုေဘးၿမိဳ႕ဗလီအား ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တူရကီ-တာတာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရိွ ကုန္သည္မ်ား၏ ပံ့ပိုးကူညီမႈျဖင့္ တည္ေဆာက္သည္။ တိုက်ဳိဗလီကိုလည္း the zaibatsu ၏ ရက္ေရာစြာကူညီမႈျဖင့္ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွစတင္စီစဥ္ၿပီး ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္ခဲ့သည္။ ထို၀တ္ေက်ာင္း၏ ပထမဆံုး ေရွ႕ေဆာင္ဆရာမ်ားမွာ Abdürreşid İbrahim (1857–1944) ႏွင့္ Abdulhay Qorbangali (1889–1972) တို႕ျဖစ္၏။ ယင္း၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ရာ၌ ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ပါ၀င္မႈ အားနည္းခဲ့သည္။ တိုက်ဳိၿမိဳ႕၊ the Ahlulbayt Islamic Centre ရိွ အိမာမ္ Shaykh Ibrahim Sawada မွလြဲ၍ မည္သည့္ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတြင္မွ ဂ်ပန္လူမ်ဳိး အိမာမ္ မထြက္ေပၚခဲ့ေခ်။
ရွီအဟ္
ရွီအဟ္မြတ္စ္လင္မ္မိသားစုအခ်ဳိ႕သည္ ဂ်ပန္သို႕ ၁၉၆၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ေရာက္ရိွအေျခခ်ၿပီး ပထမဆံုး အဇာဒရီိကို တည္ေထာင္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ မိသားစုအေရးအတြက္ ဆံုစည္းရာႏွင့္ အသံသြင္းေခြမ်ား နားဆင္သည့္ စုရပ္ေလးသာျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ပါကစၥတန္ လုပ္ငန္းရွင္ စိုင္ယဒ္ အာရွစ္က္ အလီ ဗုခါရီမွ ဦးစီး၍ သူ၏အေျခစိုက္ေနထိုင္ရာႏွင့္ သူ႕မိတ္ေဆြ နာဇင္ ဇိုင္ဒီ၏အိမ္၌ ပထမဆံုး မဂ်လစၥကို စတင္သည္။ သူတို႕သည္ မိမိတို႕၏အိမ္မ်ားတြင္ မုဟရ္ရမ္လ ၇ ရက္မွ ၁၂ ရက္အထိ မဂ်လစၥအား ျပဳလုပ္ေလ့ရိွသည္။ စဦးပိုင္းတြင္ အသံသြင္း တိတ္ေခြမ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗီဒီယိုေခြမ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳလာခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားအထိ ယင္းသို႕အေျခအေနမ်ဳိးသာ ရိွခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္ႏွင့္ အီရန္သား ရွီအဟ္ အလုပ္သမားမ်ား ဂ်ပန္သို႕လာသည့္အခါတြင္မွ ၄င္းတို႕၏အကူအညီျဖင့္ တိုက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ ပို၍ စုစည္းက်စ္လစ္ေသာ အဇာဒရီ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏွွစ္စဥ္ မုဟရ္ရမ္လအတြင္း အဇာဒရီကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။
အစၥလာမ့္ပညာေရး
ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး (Dai Nihon Kaikyō Kyōkai 大日本回教協会) ကို ၁၉၃၀ ခုႏွစ္၊ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း၌ တည္ေထာင္သည္။ ၄င္းသည္ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံမွ ပထမဆံုးေသာ အစၥလာမ့္ေရးရာ အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သည္။ နန္းတြင္း အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ ပံပိုးကူညီမႈရိွခဲ့ၿပီး၊ အစၥလာမ့္ပညာေရး ဖူးပြင့္လာသည္။ ယင္းကာလအတြင္း အစၥလာမ့္စာအုပ္စာတမ္းႏွင့္ဂ်ာနယ္ေပါင္း ၁၀၀ မက ဂ်ပန္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤအဖြဲ႕အစည္းတို႕၏ မူလရည္ရြယ္မႈမွာ ဂ်ပန္စစ္တပ္ႏွင့္ပညာရွင္တို႕အား ပညာတိုးပြားေစရန္ ႏွင့္ အစၥလာမ္ကမာၻကို နားလည္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ေနာက္တိုး ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ေသာ မဟာအာရွစီမံကိန္းေၾကာင့္ ထိုရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ထင္သေလာက္ ခရီးမေရာက္ခဲ့ေပ။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္ပညာရွင္တို႕သည္ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္း ကာလ တစ္ေလွ်ာက္ မိမိတို႕တိုး၀င္လာေသာ အေနာက္တိုင္းကိုလိုနီ၀ါဒအား လႊမ္းမိုးအႏိုင္ယူေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနရျခင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ ေနာက္ဆံုး အရိွန္အ၀ါ ျဖစ္သည့္ ေအာ္တိုမန္အင္ပါယာ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္း၊ ဒုတိယကမာၻစစ္ အတြင္း ရန္သူမ်ားျပားလာျခင္း စသည္တို႕ေၾကာင့္ ပညာေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားရသည္။ မဟာမိတ္အင္အာစုမ်ားက ထိပ္တန္းေရာက္သြားသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ထိုအေရးအရာမ်ားကို ျပန္လည္ရရိွေအာင္ အျပင္းအထန္အားထုတ္ခဲ့သည္။ ပညာရွင္မ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သမား မ်ားစြာတို႕ကို ဂ်ပန္သို႕ ဖိတ္ၾကားေခၚယူခဲ့ၾကသည္။
Ajia Gikai ကဲ့သို႕ေသာ အမ်ုဳိးသားေရးအဖြဲ႕အစည္းတို႕သည္ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ ရွင္တို၀ါဒမ်ားအတိုင္း အစၥလာမ္ကိုလည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ဘာသာတရားတစ္ခုအျဖစ္
တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳလာေအာင္ ေလွ်ာက္ထားစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မတည္ရင္းႏွီးမႈလည္း ေပးခဲ့သည္။ ၄င္းျပင္ ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီတို႕အား ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ႏိုင္ရန္ ဟစ္ဇ္ဘုိလာကဲ့သို႕ေသာ အတိုက္အခံမြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုတစ္စုကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွတြင္ ေထာက္ပံ့ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဂ်ပန္မွ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ထိုကာလအတြင္း အစၥလာမ့္ပညာရွင္ႏွင့္ဂ်ပန္လူမ်ဳိးပညာရွင္တို႕၏ ပညာဖလွယ္မႈမွာ အထြဋ္အထိပ္သုိ႕ ေရာက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္က်ဆံုးခန္းႏွင့္အတူ အစၥလာမ့္ပညာေရးက႑ အမ်ားအျပားလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။ ပညာေရး ဌာနမ်ားစြာ ပိတ္ပင္ခံရသည္။ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းတို႕သည္ အေနာက္တိုင္းကိုလိုနီ၀ါဒအား ေရွ႕တန္းမွ ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႕ရာတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရးေလာက၌ ထင္ရွားေသာ Ajia Gikai ႏွင့္ တပည့္ျဖစ္သူ Toshihiko Izutsu အပါအ၀င္ ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားမွ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ဘာသာျပန္ အတြဲမ်ားစြာ ေရးထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ၄င္းအားျဖင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရးေလာက၏ ထိပ္သီးအေက်ာ္အေမာ္မ်ားက ကူးေျပာင္းသက္၀င္လာမႈရိွခဲ့သည္ဟု ဆို၏။
ဂ်ပန္အစိုးရ ႏွင့္ ဂ်ပန္-အစၥလာမ္ပညာဖလွယ္ေရးက႑ႏွစ္ရပ္လံုး၌ အဆင့္ျမင့္ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ Shūmei Ōkawa သည္ အက်ဥ္းစံဘ၀တြင္ မိမိ၏ကုရ္အာန္ဘာသာျပန္ကို အၿပီးသတ္ေရးသားခဲ့သည္။ သူ႕အား ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္သည့္ Class -A အဆင့္၀င္ စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ အျဖစ္စြပ္စြဲ၍ ေအာင္ႏိုင္သူမဟာမိတ္တပ္မ်ားက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းေနာက္ ကိုယ္က်င့္တရားေဖာက္ျပန္မႈဟူေသာ စြဲခ်က္တင္ကာ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့သည္။ ယင္းစြဲခ်က္တို႕မွာ အဓိပၸါယ္မဲ့ဖန္တီးခ်က္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု သူက ဆိုခဲ့သည္။ ေနာင္ေသာ္ စိတ္ကစဥ့္ ကလ်ားျဖစ္ေနသည့္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ေဆးရံုတစ္ခုသို႕လႊဲေျပာင္းလိုက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္သည္။ ထို႕ေနာက္ ရွင္သန္က်န္ရစ္ေနေသးေသာ ဇနီးႏွင့္အတူ ဇာတိေက်းရြာသို႕ျပန္လာၿပီး ပညာေရး ပို႕ခ်ေပးေနလ်က္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။
အဟ္မဒီယာမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၌ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္သည္။
ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး အေျခအေနႏွင့္ ကိုေဘး ဗလီ
အစၥလာမ့္ပြင့္လန္းမႈသည္ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ဤသည္မွာ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ေရနံအၾကပ္ဆိုက္မႈျပႆနာ ေနာက္ပိုင္း အာေရဗ်၏စန္းပြင့္မႈ ေၾကာင့္ဟု ဆိုရေပမည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ႏွင့္ ၄င္း၏ ၾကြယ္၀လွေသာေရနံမ်ားက ဂ်ပန္႕စီးပြားအေရးအတြက္ အေရးပါလွေၾကာင္း သိျမင္လာသည့္ေနာက္ ဂ်ပန္မီဒီယာတစ္ရပ္လံုးက မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္အာရဗ္ကမာၻအတြက္ အတားအဆီးမရိွ တံခါးဖြင့္ေပးလိုက္ၾကသည္။
ယေန႕ကာလအထိ ဂ်ပန္၌ အခိုင္မာဆံုးမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တူရကီ ျဖစ္၏။ စစ္ႀကိဳေခတ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႕အေပၚ ဆိုဗီယက္ဆန္႕က်င္သူအင္အားစုတစ္ရပ္အျဖစ္အျမင္ရိွၿပီး၊ နားလည္လက္ခံမႈရိွေၾကာင္း ဗဟုိအာရွတစ္လႊား ေက်ာ္ၾကားလွသည္။ ထိုအခ်ိန္မ်ားတြင္ ေထာက္လွမ္းေရးနယ္ပယ္မွဂ်ပန္အခ်ဳိ႕သည္ ၄င္းတို႕ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရိွၾကသည္။ ယင္းဆက္သြယ္ခ်က္အားျဖင့္ စစ္ၿပီးေသာအခါ လူအခ်ဳိ႕သည္ အစၥလာမ္ကို ကူးေျပာင္းသက္၀င္လာခဲ့ၾကသည္။
ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း တရုတ္ျပည္ႏွင့္အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမ်ားသို႕ ဂ်ပန္၏က်ဴးေက်ာ္မႈက ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားစြာအား မြတ္စ္လင္မ္တို႕ႏွင့္ ထိေတြ႕ခြင့္ ရသြားေစခဲ့သည္။ အစၥလာမ္သာသနာကို သက္၀င္လက္ခံၿပီး အမိေျမျပန္ေရာက္လာသူတို႕က ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ Sadiq Imaizumi ၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွ ပထမဆံုး ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္အဖြဲ႕အစည္းကို ထူေထာင္ၾကသည္။ စတင္ေသာကာလ၌ အဖြဲ႕၀င္ ၆၅ ဦးသာရိွခဲ့ၿပီး၊ ယင္းပုဂၢိဳလ္ကြယ္လြန္ၿပီး ၆ ႏွစ္ၾကာေသာအခါ လူဦးေရပမာဏ ႏွစ္ဆတိုးတက္လာခဲ့သည္။
အဖြဲ႕၏ဒုတိယေျမာက္ဥကၠဌမွာ Umar Mita ျဖစ္၏။ သူသည္ ဂ်ပန္အင္ပါယာလက္ေအာက္ခံနယ္ပယ္မ်ားအတြင္း အစၥလာမ္ကို ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့သည့္ လက္ဦးမ်ုဳိးဆက္၏စံျပပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ တရုတ္ျပည္အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ဂ်ပန္ပိုင္နက္တြင္ မန္ရႈရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီအတြက္ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္စဥ္ ပီကင္း(ေပက်င္း)ရိွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တရုတ္လူမ်ဳိးတို႕ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္မိရာမွ မြတ္စ္လင္မ္အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရိွသည္။ စစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ျပည္ေတာ္ျပန္ရာ၀ယ္ ဟဂ်္ျပဳခဲ့ရာ စစ္လြန္ကာလ၏ ပထမဆံုး ဂ်ပန္ဟာဂ်ီ ဟူ၍ စာရင္း၀င္ခဲ့သည္။ သူသည္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ဂ်ပန္ဘာသာျပန္ဋီကာက်မ္းတစ္ေစာင္ကိုလည္း မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး၏ရႈေထာင့္မွ ပထမဆံုး ျပန္ဆိုျပဳစုခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံႏွင့္အစၥလာမ္သာသနာအေၾကာင္းကို အလ္ဂ်ဇီးရားသတင္းဌာနမွ “Road to Hajj – Japan” အမည္ျဖင့္ သတင္းမွတ္တမ္းတစ္ရပ္ ေဆာင္ရြက္ထားပါသည္။ အစၥလာမ့္ေရးရာအဖြဲ႕မ်ားမွာ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အလွ်ဳိလွ်ဳိထြက္ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း ထိေရာက္ေသာႏိုးၾကားတက္ၾကြမႈ မရိွႏိုင္ခဲ့ေခ်။
မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရစာရင္း ၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား
တာတာမြတ္စ္လင္မ္တို႕ ရုရွားနယ္ခ်ဲ႕မႈမွအလြတ္ရုန္းထြက္လာသည့္ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းကာလတြင္မွ ဂ်ပန္သို႕ အစၥလာမ္ေရာက္ရိွသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆစရာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကတည္းကပင္ မြတ္စ္လင္မ္လူ႕အစုအေ၀းမွာ ရိွခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕ကမူ ထို႕ထက္ပင္ေစာသည္ဟု ဆိုထားသည္။ သမိုင္းပညာရွင္ Caeser E. Farah ၏ မွတ္တမ္းအရ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္တိုင္းရင္းမ်ဳိးႏြယ္အနက္ွ အစၥလာမ္ဘာသာသို႕ပထမဆံုးကူးေျပာင္းသူမွာ Abdul-Rashid Ibrahim ျဖစ္သည္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုးအစၥလာမ့္အေဆာက္အဦမွာ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ေသာ ကိုေဘးဗလီ ဟု ဆိုထား၏။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရမွာ သံုးေသာင္းရိွၿပီး ယင္းပမာဏ၏ထက္၀က္မွာ ေဒသခံျဖစ္သည္ဟု အခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္မ်ား၌ ေတြ႕ရသည္။ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာအခ်က္ အလက္မ်ားအရ အာရွတိုက္သားမ်ား တအံုတက်င္း ေရာက္ရိွယွက္ႏႊယ္လာၿပီး ေဒသခံလူဦးေရ ထပ္ဆင့္မ်ားျပားလာေသာ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ား ဂ်ပန္စီးပြားေရးဦးေမာ့ကာလအတြင္း ဂ်ပန္တိုင္းရင္းႏြယ္မ်ားစြာ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းလာၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပ၏။ မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရမွာ တစ္သိန္း၀န္းက်င္ခန္႕ရိွမည္ဟု အမ်ားစုက ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ဂ်ပန္တြင္ အစၥလာမ္သည္ လူနည္းစုဘာသာတရားတစ္ခုျဖစ္ေနရာ တိုးပြားမႈအေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ အေထာက္အထားအတိအက် မရိွႏိုင္ေပ။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းကာလတြင္ ထင္ထင္ရွားရွားကူးေျပာင္းလာသူအမ်ားစုမွာ ငယ္ရြယ္ေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဟု ဂ်ပန္တိုင္းမ္စ္မွ တင္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ေဒသခံ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ၆၃၅၅၂ ဦး၊ ဂ်ပန္တြင္ေနထုိင္လ်က္ရိွေသာ ႏိုင္ငံျခားသား မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ခုႏွစ္ေသာင္းမွ တစ္သိန္းအထိ ရိွမည္ဟု Keiko Sakurai က ခန္႕မွန္းသံုးသပ္ထားသည္။ သို႕ေသာ္ ေဆာင္းပါးရွင္ Michael Penn ကမူ ၉၀ % မွာ ႏိုင္ငံျခားသား မြတ္စ္လင္မ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၀ % သာ ဂ်ပန္တိုင္းရင္း မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ မည္သို႕ ဆိုေစကာမူ ထပ္ဆင့္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား ရိွေနေသာ္လည္း စာရင္းအမွန္ကိုကား မသိၾကေသးေခ်။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးထားေသာအားျဖင့္ ဘာသာတရားဆိုင္ရာ လူဦးေရ စစ္တမ္းကို အစိုးရမွ ေကာက္ယူျခင္း မရိွပါ။
“ ဂ်ပန္အစိုးရဟာ ဂ်ပန္မွာရိွတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္လူဦးေရစာရင္းကို ေကာက္ယူေလ့မရိွပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာနမ်ားကလည္း ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြကိုျဖစ္ေစ၊ လာေရာက္ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားကိုျဖစ္ေစ ဘယ္ဘာသာ၀င္ဆိုတာ ေမးျမန္းတာမ်ဳိး ဘယ္တုန္းကမွ မလုပ္ၾကပါဘူး ” ဟု Penn မွ ေဖာ္ျပထားသည္။
japanfocus.org မွ ဤသို႕ေဖာ္ျပထားသည္။ “ ဂ်ပန္မွာ လက္ရိွအေနအထားအရ single-story (တစ္ထပ္ေဆာင္) ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ၃၀ ကေန ၄၀ အၾကား ရိွပါတယ္။ ထပ္တိုး၀တ္ျပဳေဆာင္မ်ားကေတာ့ ၁၀၀ ေလာက္ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္ခန္း၊တိုက္ခန္းသာ ျဖစ္ၿပီး ၀တ္ျပဳေရးအတြက္ ျပည့္၀စံုလင္မႈ မရိွေသးပါဘူး ” ။
လူဦးေရ သန္း ၁၂၀ ရိွသည့္ ဂ်ပန္၌ ကူးေျပာင္းသက္၀င္သူမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းသည္ မဆိုစေလာက္ေသာ ပမာဏမွ်သာ ျဖစ္ေန၏။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား မ်ားသည္ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားႏွင့္ အတူ မြတ္စ္လင္မ္ ရပ္၀န္းအား အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဟီရိုရွီးမား၊ က်ဳိတို၊ နာဂိုယာ၊ အုိဆာကာ ႏွင့္ တိုက်ဳိတို႕၌ ဦးတည္ခ်ဲ႕ထြင္ၾကေသာ္လည္း ၄င္းတို႕အားလံုးစုေပါင္းလိုက္လွ်င္ပင္ အလြန္ေသးငယ္သည့္လူနည္းစုသာ ျဖစ္လ်က္ရိွေနသည္။ မည္သို႕ဆိုေစကာမူ မြတ္စ္လင္မ္ေက်ာင္းသားမ်ား အသင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတို႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား က်စ္လစ္ညီညြတ္ေရးအတြက္ စခန္းသြင္းသင္ၾကား ပ်ဳိးေထာင္မႈမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံု စုစည္းမႈမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေနေပသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႕ ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အျခားအခက္အခဲမ်ားမွာ (အခ်င္းခ်င္း) ဆက္သြယ္ေရး၊ အိုးအိမ္ (စုေပါင္းအိမ္ရာ)၊ ကေလးသူငယ္ပညာေရး၊ ဟလာလ္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ အစၥလာမ့္ စာေပ က႑မ်ား ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဒအ္၀ဟ္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္လ်က္ရိွေနပါသည္။
Ref: Wiki
