စက္တင္ဘာ၊ ၁၉၊ ၂၀၁၂
စာတမ္းျပဳစုေရးသားသူ
ဖိုးလိႈင္ (B.Sc, H.G.P,R.L)
သို႔
ဥကၠဌ
စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္
ရန္ကုန္ျမိဳ႕
(၂၀၁၂)ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၁၉)ရက္
အေၾကာင္းအရာ ။ ။ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အၾကံျပဳစာတမ္းေပးပို႔ျခင္း။
လူႀကီးမင္းခင္ဗ်ား-
ပုဂံရာဇဝင္ကို ေလ့လာေဆ ြးေႏ ြးလိုလွ်င္ တုတ္ထမ ္းၿပ ီး ေဆ ြးေႏြးၾကရမည္ ဟုအဆိုုရွိပါသည္။ ယခု ရရခိုင္ရာဇဝင္ ေဆြးေႏြးလိုလွ်င္ ဓားထမ္းေဆ ြးေႏ ြးရမည ္ ့ အေျခအေနေရာက္ေနသည္ဟု နားလည္မိပါသည္။ သမိုင္းကို မ်က္ကြယ္ မျပဳလိုပါ။ လူႀကီးမင္းတို႔ ဌာနတြင္ သမိုင္းအေထာက္အထား အမ်ားအျပားရွိေနသည္ဟုယံုၾကည္ပါသည္။ ဘက္ႏွစ္ဖက္ကလည္း သမိုင္းအေထာက္အထား အမ်ားအျပားကို တင္ျပၾကမည္ဟုလည္း ယံုၾကည္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ေလာေလာဆယ္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ သတင္းဌာနမ်ားမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားကို အေျခခံ၍ တင္ျပလိုပါသည္။သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား အေရးပါသကဲ့သို႔ေလာေလာဆယ္ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းမ်ားသည္လည္းအထိုက္ အေလ်ာက္အေရးၾကီးသည္ဟု မွတ္ယူပါသည္။ နည္းနည္းပါးပါးေတာ့ သတိျပဳသင့္ပါသည္။ အေလးထားသင့္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အခ်ိဳ႕အခ်က္အလက္မ်ားကို ဤစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္အတြက္ အသံုးတည့္မည္ဟုယံုၾကည္ပါသည္။ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္းအတိုခ်ဳပ္ တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အႏွစ္(၅၀)ခန္႔ အေမွာင္ခ်ခံထားရသည့္အတြက္ ျပည္သူမ်ားသည္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မ်က္ျခည္ျပတ္ေနၾကၿပီးျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕ျပည္သူမ်ားက ယခုပဋိပကၡႀကီးသည္ တိုက္ဆိုင္၍ ႐ုတ္တရက္ထျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ဤပဋိပကၡႀကီးျဖစ္ရန္ မူလကတည္းက အေၾကာင္းခံမ်ားစြာ ရွိေနသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္မ်ားကလည္း ထိုသို႔ယံုၾကည္သည့္အတြက္ ယံုၾကည္သည့္အတိုင္း ယခု အၾကံျပဳစာတမ္းကို ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ဖိုးလိႈင္ (B.Sc, H.G.P,R.L)
အခန္း-၁
(၁) တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမူ ပ်က္ၿပားေစေသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
(က)ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ား
(၁) မုဒိန္းမွုက်ဴးလြန္သူတရားခံမ်ား၊
(၂) ရဲအခ်ဳပ္တြင္ ဆြဲၾကိဳးခ်ေသဆံုးမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ ့ငယ္ဖြဲ ့၍ေဖာ္ထုတ္ရန္၊
(၃) သရက္သီးခူးထြက္သူ တရားခံအတု ၂ဦး၊
(၄) ရခိုင္ပဋိပကၡၾကီးသည္ တိုက္ဆိုင္မႈလား ဖန္တီးမႈလား၊
(၅) ၁၀ေလာင္းၿပိဳင္လူသတ္မႈ၊
(၁) တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမူ ပ်က္ၿပားေစေသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
မၾကာမီက ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခိုင္ေဒသတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွုပ်က္ၿပားေစေသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ကို အၾကမ္းအားၿဖင့္ ၂ပိုင္းခြဲၿခား၍ တင္ၿပလိုပါသည္။ ပထမပိုင္းမွာ အေရအခင္းၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ႏွင့္ ဒုတိယပိုင္းမွာ ပဋိပကၡၿဖစ္ပြားရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ားဟူ၍ တင္ၿပပါမည္။
(က)ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ား
ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ ေက်ာက္နီေမာ္ မုဒိန္းမွဳ ႏွင့္ေတာင္ကုတ္လူသတ္မွဳ ၿပစ္မွဳႏွစ္ခုကို တင္ၿပပါမည္။ ထိုၿပစ္မွုႏွစ္ခုကို ၿပစ္မွုဆိုင္ရာဥပေဒႏွင့္အညီ ရိုးရိုးသားသားအၿမင္ႏွင့္ေၿဖရွင္းအေရးယူရပါမည္။ ႏိုင္ငံေရး၊ဘာသာေရး လံွဳေဆာ္မွဳ မၿပဳလုပ္သင့္ပါ။ ယခုမု ဤၿပစ္မွုႏွစ္ခုကိုအရင္းတည္၍ အၿမတ္ထုတ္ခဲ့သူမ်ားရွိပါသည္။ ထိုအၿမတ္ထုတ္ခဲ့သူမ်ားမွာ
(က) လံုထိန္းတပ္ဖြဲ ့ႏွင့္ေဒသဆိုင္ရာအာဏာပိုင္အခ်ိဳ ့
(ခ) ၿပန္ၾကာေရး၀န္ၾကီး႒ာ ႏွင့္
(ဂ)ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွစ္ခုတို ့က ဘာသာေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး အၿမတ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါသည္။
(၁) မုဒိန္းမွုက်ဴးလြန္သူတရားခံမ်ား
မုဒိန္းမွုက်ဴးလြန္သူဟု စြတ္စြဲခံရသူ တရားခံ(၃)ဦးရွိပါသည္။ စြတ္စြဲခံရသူအဆင့္တြင္ တရားခံ(၃)ဦးသည္အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း ၊ က်ဴးလြန္သူတရားခံ အစစ္မ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း အၿပီးသတ္ဆံုးၿဖတ္ၿပီးသကဲ့သို ့ေၾကညာခ်က္ထုတ္ ၿပန္ခဲ့ပါသည္။ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ သတင္းစာမ်ားကလည္း ဤသို ့ထပ္ဆင့္သတင္း ထုတ္ၿပန္ခဲ့သလို ႏိုင္ငံေရး ပါတီၾကီး(၂)ခုကလည္း အလံမ်ားထူ၍ ပဋိပကၡမ်ားကို အမ်ိဳးသားေရး ေၾကြးေက်ာ္သံၿဖင့္ အၾကမ္းဖက္မွုမ်ားက်ဴးလြန္လာၾက ပါသည္။ စြတ္စြဲခံရသူ တရားခံ(၃)ဦးတြင္ အဓိကတရားခံၿဖစ္သူမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ မဟုတ္ပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ေမြးစားမိဘမ်ားႏွစ္ပါးက ေမြးစားထားသည့္ ရခိုင္ေလးသာၿဖစ္သည္၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္လည္းေဆးမင္ေၾကာင္မ်ားထိုးထားပါ သည္။အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မွန္ခဲ့လွ်င္ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးမည္မဟုတ္ပါ။ ေဆးမင္ေၾကာင္တြင္ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ မ်ားထိုးထားပါသည္။ သို ့ေသာ္၄င္းအဓိက တရားခံသည္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ရဲအခ်ဳပ္တြင္အၿပီးသတ္ႏွဳတ္ပိတ္ခံလိုက္ရသည္ ဟုယံုၾကည္ပါသည္။ ရဲက ဆြဲၾကိဳးခ်ေသဆံုးသည္ဟု ေၾကညာပါသည္။ အခ်ဳပ္ခန္းအတြင္း အခ်ဳပ္သားမ်ား ၿပည့္က်ပ္ ၿပြတ္သိပ္ေသာအေနအထားတြင္ ဆြဲၾကိဳးခ်ေသႏိုင္ပါသလား။ ယုတၱိရွိပါသလား၊ ေမးခြန္းမ်ားစြာေပၚလာပါသည္။ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡကို မၿဖစ္မေနၿဖစ္ေစလိုပါသလား၊ ရဲအခ်ဳပ္တြင္ေပးသည့္ ၀န္ခံခ်က္၊ေၿဖာင့္ခ်က္သည္ ဘယ္အတိုင္း အတာအထိ ယံုၾကည္ရပါသလဲ၊ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ မွန္ကန္ပါသလဲ၊ သန္လ်င္ေရနံခ်က္စက္ရံု ဗံုးခြဲမွု တရားခံမ်ား၏ ၀န္ခံခ်က္သည္ ကမာၻေက်ာ္ ၀န္ခံခ်က္ၾကီးအၿဖစ္ ေက်ာ္ၾကားေနဆဲပင္ရွိပါသည္။ ယခုအမႈတြင္ အမႈတြဲပါႏွစ္ဦးသည္လည္း တရားခံအစစ္မ်ားမဟုတ္ဘဲ သရက္သီးခူးထြက္သည့္ သာမန္ရြာသား (၂)ဦးသာၿဖစ္ေၾကာင္း ၾကားသိရပါသည္။
၄င္းတို ့၂ဦး ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ ့တြင္ၿပန္လည္စစ္ေဆးသင့္ပါသည္။ NGO,INGO, သတင္းသမားမ်ားႏွင့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္မ်ားကိုလည္း တက္ေရာက္ နားေထာင္ ခြင့္ၿပဳသင့္ပါသည္။အေၾကာင္းမွာ ဤအမႈ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အလြန္အဖိုးထိုက္တန္သည့္ အခ်က္ အလက္မ်ားရွိသည္။ လွ်ိဳ ့၀ွက္ခ်က္မ်ား ရွိေနပါသည္။ တရားခံအစစ္မ်ား ဒုနဲ ့ေဒးနဲ ့ရွိသည္။ မုဒိန္းမႈက်ဴးလြန္ရန္စီစဥ္သည့္ အဖြဲ ့၊က်ဴးလြန္သည့္အဖြဲ ့၊ ၀ါဒၿဖန္ ့သည့္အဖြဲ ့၊လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားဖန္တီးသည့္ အဖြဲ ့၀င္မ်ားရွိသည္။ ဤအမႈကို အမႈ ့မွန္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ဖြဲ ့စည္းေပးသည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေအာင္ၿမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ သို ့မဟုတ္ပါကယခုၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡ၏အေၾကာင္းရင္းကို မည္သို ့မွ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။
ဤမုဒိန္းမႈမတိုင္မီ ၿဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဂ်ပန္အမ်ိဳးသမီး မုဒိန္းမႈႏွင့္စပ္လ်င္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ေအးခ်မ္းေရး ကိုမည္သို ့မွ် မထိခိုက္ခဲ့ပါ၊ ၿမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ၿဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၿခားမုဒိန္းမႈမ်ား ၿဖစ္ပြားဆဲ မုဒိန္းမႈမ်ားလည္း တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ေအးခ်မ္းေရးကို မထိခိုက္ခဲ့ပါ။ ယခုၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခိုင္ၿပည္နယ္ပဋိပကၡမ်ိဳး မၿဖစ္ေပၚခဲ့ပါ။ မၿဖစ္ေပၚေစရန္ လည္း ၿပည္သူ ့ရဲမ်ားအပါအ၀င္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ေအာင္ၿမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ဤမုဒိန္းအမႈကို ရန္ကုန္တြင္ၿပန္လည္စစ္ေဆး၍ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ ရခိုင္ၿပည္အနာဂတ္တြင္ ပဋိပကၡမ်ား အလွ်င္း မေပၚေပါက္ေစရန္ စီမံခ်က္မ်ား ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ဟု အေလးအနက္အၾကံၿပဳတင္ၿပအပ္ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ ့တြင္ၿပန္လည္စစ္ေဆးေဆးပါရန္ အၾကံၿပဳအပ္ပါသည္။
(၂) ရဲအခ်ဳပ္တြင္ ဆြဲၾကိဳးခ်ေသဆံုးမႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ ့ငယ္ဖြဲ ့၍ေဖာ္ထုတ္ရန္။
ေသဆံုးသူတရားခံ၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ဒဏ္ရာမ်ိဳးစံုရွိသည္၊ ညွင္းပန္းႏိွပ္စက္မႈဒဏ္ရာမ်ိဳးစံုခံရသည္။ ေသေလာက္သည့္ ဒဏ္ရာမ်ားရွိသည္။ ႏွဳတ္ပိတ္သည္၊ အဖြဲ ့အစည္းၿဖင့္ အုပ္စုဖြဲ ့၍ ႏွဳတ္ပိတ္ခဲ့သည္။ စသည္ စသည့္ၿဖင့္ ယံုၾကည္ရန္ အၿခားအေၾကာင္းမ်ားစြာလည္းရွိပါသည္။ ဤေသဆံုးမႈကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ေသဆံုးသူသည္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ မဟုတ္ေၾကာင္းသိရပါမည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ဟု သတင္းထြက္ရၿခင္းမွာ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ ဖန္တီးလို၍ၿဖစ္သည္။ ပဋိပကၡဖန္တီးသူမ်ားတြင္ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္းသိရပါမည္။ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ မွသာ အနာဂတ္တြင္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ား မေပၚေပါက္ရန္ စီမံႏိုင္ပါမည္။
ရဲတပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားတြင္ ရခိုင္ရဲတပ္ဖြဲ ့မ်ားအၿပင္ ခရစ္ယာန္ရဲတပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ား၊ ဟိႏၵဴရဲတပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားစသည္ၿဖင့္ မတူကြဲၿပားသူမ်ားရွိပါသလား ၊၄င္းမတူကြဲၿပားသူအားလံုးကို စစ္ေဆးရန္လိုပါသည္။ ဤအမႈတြင္မတူကြဲၿပားသည့္အသံမ်ား ကိုစိတ္ရွည္သည္းခံစြာ နားေထာင္ရန္လိုအပ္ပါသည္၊ အုပ္စုတစ္ခုတည္း၏ အသံတစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာ နားေထာင္ရန္မသင့္ အုပ္စုဖြဲ ့၍ က်ဴးလြန္သည္မ်ိဳးကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ ပို၍ ပို၍ အေရးၾကီးပါသည္။
အကယ္၍ ေသဆံုးသူ၏ခႏၶာကိုယ္ေပၚတြင္ ေဆးမင္ေၾကာင္မ်ား၊ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္မ်ား ထိုးထားသည္ကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္လွ်င္ တရားခံက တရားလို၊ တရားလိုက တရားခံ ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။အေမရိကန္ သမၼတၾကီး အီဘရာဟင္(မ္)လင္းကြန္း လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ လူသတ္မႈၾကီးတြင္ တရားခံက၊တရားလိုအၿဖစ္ေၿပာင္း သြားၿပီး၊ တရားလိုက တရားခံအစစ္ၿဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ရပါသည္။လကြယ္ညႏွင့္ လၿပည့္ညခြဲၿခားေပၚလြင္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ရံုၿဖင့္ အမႈၾကီးတစ္ခုလံုး ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သြားခဲ့ရပါသည္။ ယခု ဆြဲၾကိဳးခ်ေသခဲ့သူ၏ ခႏၶာကိုယ္ကိုစစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ရံုၿဖင့္ အမႈၾကီးတစ္ခုလံုး ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။
(၃) သရက္သီးခူးထြက္သူ တရားခံအတု ၂ ဦး
မုဒိန္းမႈၿဖင့္ အၿပစ္ေပးခံရသူ က်န္ႏွစ္ဦးသည္ ရြာအၿပင္သို ့သရက္သီးခူးထြက္ၾကသူမ်ားၿဖစ္သည္။ မုဒိန္းမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားမဟုတ္၊ ေတြ ့ရာလူကို ဖမ္း၍ တရားခံလုပ္ပါသလား၊သန္လ်င္ ဗံုးခြဲမႈတြင္ တရားခံအတုမ်ား ေသဒဏ္ေပးခံ ရပါသည္။ ေနာက္မွ တရားခံအစစ္မ်ား ေပၚခဲ့ပါသည္။ ယခုအမႈသည္ ၿပည္ေထာင္စုဖြား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တစ္ရပ္လံုး သိကၡာခ်ခံရေသာ အမႈၾကီးၿဖစ္သည္။ ဘာသားေရးအသြင္ေဆာင္ေသာ အေရးအခင္းၾကီး [ပဋိပကၡ]ၾကီးၿဖစ္ခဲ့သည္။ အၿပစ္မရွိေသာ ၿပည္သူအမ်ားအၿပား [လူ ၁၀၀၀ ေက်ာ္] ေသခဲ့ရသည္။ အိမ္ေၿခ [၁၀၀၀၀] နီးပါးပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးမ်ား မီးရိႈ ့ဖ်က္စီးခံခဲ့ရသည္။အေမြဆိုးအၿဖစ္ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ၊ ဘာသာေရးမႈန္းတီးမႈ က်န္ရစ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုေၾကာင့္ ၿပည္ေထာင္စုဖြားအစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအေနၿဖင့္ အမႈစစ္ေဆးပံုကို သေဘာမက်ႏိုင္ပါ။ တစ္ပတ္အတြင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္စစ္ေဆး၍ အမိန္ ့ခ်ခဲ့ပါသည္။အလြန္ၾကီးမားေသာ၊ ၿပည္သူအမ်ားဒုကၡေရာက္ခဲ့ေသာ၊ ေသဆံုး ပ်က္စီးခဲ့ရေသာ ၿပစ္မႈၾကီးကို ရဲအလိုက် အၿပစ္မေပးထိုက္ပါ။ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေပါက္ေစရန္၊ တရားခံအစစ္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္ ၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ လြယ္လြယ္နဲ ့ေဖ်ာက္ဖ်က္မခံႏိုင္ပါ၊ ၿပည္သူတစ္ရပ္လံုးမွ အမႈမွန္ကို သိလိုၾကပါသည္။ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာတြင္လည္း ၾကီးၾကီးမားမား၊ အမည္းစက္စြန္းထင္ၿပီးၿဖစ္သည္။အနာဂတ္တြင္လည္း တစၧေၿခာက္ခံရႏိုင္ပါသည္။ထို ့ေၾကာင့္ေပါ့ေပါ့စစ သေဘာမထားႏိုင္ပါ။အနာဂတ္ပဋိပကၡမ်ား မေပၚေစရန္အေလးအနက္ ထား၍ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ေဆာင္ရြက္ရမည့္ကိစၥမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ သို ့ေသာ္ ဤအမႈကို ဤအတိုင္းအေလးအနက္မထား ဘဲခ်န္လွပ္ခဲ့လွ်င္ ထိေရာက္မႈ အလြန္နည္းပါလိမ့္မည္။ ထို ့ေၾကာင့္စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီမွ ဤရာဇ၀တ္မႈၾကီးကို ၿပီးခဲ့ၿပီ ဟုသေဘာမထားသင့္ပါ။ မိမိတို ့၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး လုပ္ငန္းစဥ္အားလံုး ေအာင္ၿမင္မႈရေစရန္၊ ဤရာဇ၀တ္မႈၾကီး အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးသည္ အခရာက်ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္အဆင့္မေက်ာ္ပါႏွင့္၊ အနာဂတ္တြင္ ပဋိပကၡမ်ား ထပ္မံ မေပၚေပါက္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ အၾကံၿပဳရပါသည္။
(၄) ရခိုင္ပဋိပကၡၾကီးသည္ တိုက္ဆိုင္မႈလား ဖန္တီးမႈလား။
ဤပဋိပကၡၾကီးၿဖစ္ပြားစဥ္က အင္တာဗ်ဴးမ်ား၊သတင္းထုတ္ၿပန္ခ်က္မ်ား၊ ေၾကညာလႊာမ်ား၊စသည္ၿဖင့္ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ လႈံ ့ေဆာ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဤသို ့ လႈံ ့ေဆာ္ရာတြင္လည္း အမ်ိဳးသားေရးအၿမင္ၿဖင့္၊လံႈ ့ေဆာ္ရသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ၾကပါသည္။ တရားဥပေဒႏွင့္ညီေသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို ကၽြန္ေတာ္မ်ား လက္ခံပါသည္။ တရားဥပေဒကို ရံႈးနိမ့္ေစေသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို လံုး၀လက္မခံပါ။ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ သည္တရားဥပေဒအထက္တြင္ မရွိသင့္ပါ။မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ား မရွိသင့္ပါ။ ဟစ္တလာ၊ မူဆိုလိုနီ၊ မိလိုစီဗစ္ ၊ ရာဒိုဗန္ကာရာဇစ္ စသည္တို ့သည္ အမ်ိဳးသားေရးေၾကြးေၾကာ္သံၿဖင့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားစြာကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ားၿဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ရခိုင္ပဋိကၡတြင္ အဖြဲ ့စည္းမ်ားကလည္း ေၾကညာခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ မီးေလာင္ေနစဥ္ မီးၿငိွမ္းရမည့္အစား၊ ဓာတ္ဆီေလာင္းခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုသို ့ ဓာတ္ဆီေလာင္းခဲ့သည့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ စာေစာင္မ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ား၊အေထာက္အထားအၿပည့္အစံုကို ရႏိုင္သမွ် စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္မွ စုေဆာင္းပါရန္ အၾကံၿပဳအပ္ပါသည္။ သို ့မွသာလွ်င္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္၏ လုပ္ငန္းၿပည့္စံု၊ မွန္ကန္စြာ ေအာင္ၿမင္မႈ အၿပည့္အ၀ရမည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ဤစာရြက္စာတမ္းမ်ားကို မ်က္ကြယ္ၿပဳမည္ဆိုလွ်င္ ဆင္ကန္းေတာတိုး ခရီးမေပါက္ၿဖစ္ႏိုင္ပါမည္။ ကၽြန္ေတာ္မ်ားအေနၿဖင့္ ဤပဋိပကၡၾကီးသည္ တိုက္ဆိုင္မႈသက္သက္မဟုတ္
(က) လံုထိန္းတပ္ဖြဲ ့ႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာအာဏာပိုင္အခ်ိဳ့
(ခ) ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး႒ာန ႏွင့္
(ဂ)ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွစ္ခု တို ့က တက္တက္ၾကြၾကြ ဖန္တီးခဲ့သည္ဟု သံုးသပ္မိပါသည္။
(၅) ၁၀ေလာင္းၿပိဳင္လူသတ္မႈ
ဤလူသတ္မႈၾကီးကိုအုပ္စုဖြဲ ့၍ လူ၃၀၀ခန္ ့ရွိေသာ အုပ္စုၾကီးက က်ဴးလြန္ခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။ ၿပစ္မႈမက်ဴးလြန္မီ ၾကိဳတင္၍ လူစုခဲ့ၾကသည္။ ပါတီအလံေထာင္၍ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားၿဖင့္၊ လူစုလူေ၀းလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုလူစုလူေ၀းတြင္ ရဲမ်ား၊ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ား ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။ အကယ္၍ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရန္၊ လူစုလူေ၀းလုပ္လွ်င္ ၃ေယာက္၊ ၄ေယာက္ စု၍ ေအာ္ရံုၿဖင့္ ရဲမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ရွိသူမ်ား ခ်က္ခ်င္းေရာက္၊ခ်က္ခ်င္းဖမ္း၊ခ်က္ခ်င္းမိ၊ခ်က္ခ်င္းအခ်ဳပ္ပို ့။ ထိုသို ့မမိလွ်င္လည္း ညဖက္အိမ္တိုင္ရာေရာက္ သြားဖမ္းၾကမည္၊လြတ္လမ္းမရွိ။ ယခုမူ တရားခံ ၁ ေယာက္မွ်မမိ၊ ၁ေယာက္မွ်မသိ၊ သက္ေသလည္းမရွိ၊ အမႈလည္းမေပၚ ၊ အားလံုးဇာတ္တူမ်ား ၿဖစ္ေနပါသလား။ အုပ္စုၾကီးၾကီးက က်ဴးလြန္သည့္ အမႈၾကီးၿဖစ္ေနပါသလား၊ အာဏာပိုင္းမ်ားက်ယ္က်ယ္ၿပန္ ့ၿပန္ ့ပါ၀င္ေနပါသလား၊အမႈမွန္ေဖာ္လိုသူမ်ား သက္ေသမ်ား အေပၚတြင္ၾကီးမားေသာ ဖိအားမ်ားရွိေနပါသလား၊ တရားဥပေဒ ဘက္ေတာ္သားမ်ား အတြက္ လံုၿခံဳမူကင္းမဲ့ ေနပါသလား၊ ယခုဖြဲ ့စည္းသည့္စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္မ်ား၊ ေတာင္ကုတ္သို ့သြား၍ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ရန္လိုအပ္ပါ သလား၊ အကယ္၍ အမႈမွန္မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွန္လည္း မေပၚႏိုင္ပါ။ ကလိမ္ေစ့ၿငမ္းဆင္ အစီရင္ခံစာမွ်ေလာက္သာ ထြက္ႏိုင္ပါမည္။ အနာဂတ္ ပဋိပကၡမ်ားကို ဟန္ ့တားရန္ အသံုး၀င္မည္ မဟုတ္။
ဤ ၁၀ ေလာင္းၿပိဳင္လူသတ္မႈ တရားခံမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လွ်င္ တရားခံတစ္ပံုၾကီး ထြက္လာပါမည္။ ၄င္းအုပ္စုၾကီးက ဤပဋိပကၡၾကီးကို စနစ္တက် ေဒသအသီးသီးသို ့ ၿပန္ ့ပြားေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါသလား၊ အဖြဲ ့ခြဲ မ်ားဖြဲ ့၍ ေဒသအသီးသီးသို ့ တာ၀န္ေပးေစလႊတ္၍ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့ပါသလား၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ ့သို ့ပင္လွ်င္ ပဋိပကၡဖန္တီးရန္ အဖြဲ ့ခြဲမ်ား ေစလႊတ္ခဲ့ပါသလား၊ စသည္စသည္ၿဖင့္ အေရးၾကီးသည့္ သက္ေသခံခ်က္မ်ား ဤေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈတြင္ ေပၚေပါက္ ႏိုင္ပါသည္။ ရခိုင္ၿပည္နယ္တစ္ခုလံုးနီးပါး ကူးဆက္ခဲ့ရသည့္အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ဤလူသတ္မႈတြင္ ရွိေနပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ဤပဋိပကၡၾကီးကို ဦးေဆာင္က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈၾကီးကို ၀ိုင္း၀န္း၍ ဖံုးကြယ္ၾကမည္၊ ဖိအားေပးၾကမည္၊ အင္အားသံုးကာကြယ္ၾကမည္။ ထို ့သို ့ကာကြယ္ရန္ အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္ဟုလြဲမွား သည့္အၿမင္ၿဖင့္ သက္စြန္ ့ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္ၾကမည္ၿဖစ္သည္။ သို ့မွသာ ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ ၿဖစ္စဥ္ၾကီးတစ္ခုလံုး၏ အေၾကာင္းအရင္းကို ဖံုးကြယ္ႏိုင္ပါမည္။ဤ အမႈၾကီးကို အမွန္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ပဋိပကၡၾကီး တစ္ခုလံုး၏ ၿဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္ၿဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္အမႈမွန္ေပၚရန္အတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္မွ ေဖာ္ထုတ္ရန္ တာ၀န္ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈအတြက္ ယခင္ကေကာ္မရွင္ ရွိခဲ့ၿပီးၿဖစ္၍ ယခု စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္မွ ထပ္မံစံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ မလို ဟုသံုးသပ္လွ်င္ အမွားၾကီးမွားလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။
အနာဂတ္ ပဋိပကၡ တားဆီးေရးအတြက္လည္းၾကီးမားေသာဆံုးရူံး မႈၾကီးတစ္ရပ္ဟု မွတ္ယူရပါမည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားအား ၊ အားေပးသည့္မွားယြင္းမႈဟု မွတ္ယူရပါမည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ပို၍အတင့္ရဲလာမည္ ကို စိုးရိမ္ရပါသည္။ ဤကိစၥကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီၾကီးကလည္း၊ ဟစ္တလာ၏ နာဇီပါတီကဲ့သို ့အင္အား အဆမတန္ ၾကီးမားလာပါလိမ့္မည္။ ယခုပင္လွ်င္ ေတာင္ကုတ္NLD ခ်ိနဲ ့သြားၿပီဟုသိရပါသည္။ ထိုနာဇီပါတီၾကီးသည္ ရခိုင္ၿပည္နယ္ တစ္ခုလံုးတြင္ အင္အားအဆမတန္ ၾကီးထြားေနၿပီ ၿဖစ္သည္။၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီကထက္ မ်ားစြာ အင္အားေတာင့္တင္းလာၿပီၿဖစ္သည္။ ရခိုင္ၿပည္နယ္ရွိ အၿခားပါတီမ်ား အင္အားခ်ိနဲ ့သြားၿပီၿဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ေတာင္ကုတ္ လူသတ္မႈၾကီးသည္၊ ႏိုင္ငံေရးအၿမတ္ထုတ္ပါတီၾကီး၏ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ တိုက္ရုိုက္ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိသည္။ တစ္ခ်ိန္တြင္ အင္အားၾကီးေသာ နာဇီပါတီၾကီး အၿဖစ္ အေသအၿခာေတြ ့ရမည္ၿဖစ္သည္။ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးသည္ ကာယကံရွင္မ်ားအတြက္သာမက တစ္တိုင္းၿပည္လံုးအတြက္ ေသေရးရွင္ေရးတမွ် အေရးၾကီးပါသည္။ စံုးစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အေနၿဖင့္ အမ်ိဳးသားအၿမင္ၿဖင့္ အမႈမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ တရားဥပေဒကို ရႈံးနိမ့္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီရွိပါသည္။ ၎ပုဂၢိဳလ္မ်ား သည္ ၎တို ့၏ က်ဥ္းေၿမာင္းေသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို တရားဥပေဒ၏အထက္တြင္ ေနရာေပးလိုၾကပါသည္။
တစ္ခ်ိန္တြင္ ၎တို ့ပါတီၾကီး မဟာမိတ္ၾကီးအၿဖစ္ ေရာက္လာၿပီး ၊ထိန္းမရ သိမ္းမရ ၊ အေၿခအေန ေရာက္မွဆိုလွ်င္ အခ်ိန္သိပ္ေနာက္က် သြားပါလိမ့္မည္ ၿဖစ္ၿပီး နာဇီပါတီၾကီးလို အေၿခအေနမ်ိဳးေရာက္မွဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံအတြက္မ်ားစြာ နစ္နာသြားႏိုင္ပါမည္။ ထို ့ေၾကာင့္ေတာင္ကုတ္ ၁၀ ေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈၾကီးသည္ ရိုးရိုးသာမန္လူသတ္မႈၾကီး မဟုတ္ပါ။ ကၽြႏ္ုပ္တို ့တစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ အနာဂတ္ကိုေၿခာက္လွန္ ့ေနေသာ လူသတ္မႈၾကီးၿဖစ္ပါသည္။ ေပါ့ေပါ့ဆဆ သေဘာမထား ေစလိုပါ၊ လူၾကီးမင္းမ်ားလည္း နားလည္သေဘာေပါက္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ေန ့ခင္းေၾကာင္ေတာင္ လူပံုအလည္က်ဴးလြန္သည့္ ၁၀ေလာင္းၿပိဳင္တရားခံမမိ၊ လူကြယ္ရာက်ဴးလြန္ သည့္ မုဒိန္းမႈတရားခံ၃ဦး ခ်က္ခ်င္းမိသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ဟာသေၿပာေနၿခင္းမဟုတ္ပါ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၊ၿပည့္သူ ့ရဲတပ္ဖြဲ ့ အပါအ၀င္ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ရွိသူမ်ား၏ အဆင့္အတန္းကို၊ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးထိခိုက္မႈ ရွိေၾကာင္းေထာက္ၿပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဤကိစၥကို စာရွည္မည္စိုး၍ ၊ဤမွ်ႏွင့္သာ အဆံုးသတ္လိုပါသည္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္အေနၿဖင့္၊ ဤေတာင္ကုတ္ လူသတ္မႈၾကီးကို ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားအနက္ အေရးၾကီးသည့္ အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုၿဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူလ်က္ အေလးအနက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
