ဒီဇင္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ထုိင္းဘုရင္က ေျမေနရာလက္ေဆာင္ေပးမႈကုိ ေက်းဇူးတင္တဲ့အေနနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းက ကခ်င္ရြာေလးမွာ မေနာပြဲေတာ္ကုိ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
အေကာင္းဆံုး ႐ုိးရာအ၀တ္အစားေတြကုိ ၀တ္ဆင္ၿပီး လမ္းေဘး တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ စီတန္းရပ္ေနၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဗံုသံႀကီးတစ္ခု ေလထဲမွာ ပ်ံ႕လြင့္ျမည္ဟိန္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ စည္းခ်က္နဲ႔အတူ ယိမ္းႏြဲ႕ လႈပ္ရွားလာၾကပါတယ္။
“ဒီလုိကဖုိ႔ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ေစာင့္ခဲ့ရတာပါ။ အခမ္းအနားတစ္ခုလံုးရဲ႕ အေရးႀကီး အစိတ္အပုိင္းေတြမွာ ဒီလုိကတာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္” လုိ႔ ကေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ဦးအၾကားကုိ အသာအယာ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ခဏအၾကာမွာ ထုိင္းစစ္တပ္အရာရွိတစ္ေယာက္ဟာ အကအဖြဲ႕ၾကားကလမ္းအတုိင္း ေလွ်ာက္လာကာ မေနာတုိင္ေတြအေရွ႕မွာရွိတဲ့ စင္ျမင့္ထက္ကုိ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ျပည္သူေတြနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ကာ ဓာတ္ပံုေတြလည္း အတူတြဲ႐ုိက္ခဲ့ပါတယ္။ အရာရွိရဲ႕ေနာက္မွာ ပုေလြမႈတ္သူေတြနဲ႔ အကအဖြဲ႕ေတြက ထပ္ၾကပ္မကြာ လုိက္ပါလာၾကပါတယ္။ အရာရွိက မိန္႔ခြန္းအနည္းငယ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ လက္ခုပ္သံ တစ္ေသာေသာညံခဲ့ၿပီး မေနာပြဲေတာ္ စတင္ပါေတာ့တယ္။
ကခ်င္လူမ်ိဳး အမ်ားစုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းေတြမွာ ေနထုိင္ၾကေပမယ့္ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႔မွာလည္း အမ်ားအျပား ရွိေနပါတယ္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးအေရအတြက္ဟာ စုစုေပါင္း ၂ သန္းေလာက္ ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံက တစ္ခုတည္းေသာ ကခ်င္ရြာ Banmai Samakki ဟာ ခ်င္းမုိင္ျပည္နယ္မွာ တည္ရွိၿပီး ျမန္မာနယ္စပ္နဲ႔ ကီလုိမီတာ အနည္းငယ္ေလာက္သာ ေ၀းပါတယ္။ ရြာကေလးက ေတာင္ၾကားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ရွိေနေပမယ့္ ရြာရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းမွာေတာ့ အနိမ့္အျမင့္ အတက္အက်ေတြရွိၿပီး ရြာကုိ တည္ေထာင္သူေတြကလည္း သူတုိ႔မ်ိဳးဆက္မွာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈေတြကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ထြက္ေျပးလာရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Banmai Samakki ရြာမွ မေနာပြဲပံုရိပ္
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿဗိတိန္ထံက လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကုိ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့တဲ့ အဲဒီစာခ်ဳပ္မွာ ‘ေတာင္တန္းေဒသေတြကုိ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အျပည့္အေ၀ ေပးအပ္မယ္’ လုိ႔ မူအားျဖင့္ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိတဲ့ေန႔ကုိ ျပည္ေထာင္စုေန႔အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၾကပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ဦးႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ေပၚေပါက္လာေပမယ့္ ကရင္လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ သူပုန္ထမႈကုိလည္း ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး တက္လာတဲ့ အစုိးရအေပၚ စိတ္ပ်က္မႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (KIO) က လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးကုိ စတင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္နဲ႔ ႏွစ္ဖက္ အပစ္ရပ္ေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးတဲ့အခ်ိန္အထိ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အပစ္ရပ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီး တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပန္ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ လူေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
ကခ်င္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အေစာပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြေၾကာင့္ အဖြဲ႕အတြင္း အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္ေပၚကာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ တုိက္ခုိက္မႈေတြနဲ႔ အဆံုးသတ္ၾကရပါတယ္။
Banmai Samakki ရြာမွ မေနာပြဲပံုရိပ္
“ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕နဲ႔ သူတုိ႔ေထာက္ခံတဲ့ အသုိင္းအ၀ုိင္းေတြထံကေန ကၽြန္ေတာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္” လုိ႔ Banmai Samakki ရြာကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သူေတြထဲက တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Khawng Hawng က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ Banmai Samakki ရဲ႕ အဓိပၸါယ္က “သဟဇာတျဖစ္သည့္ ရြာသစ္” ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၆၁ ခုႏွစ္က KIO ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ Zaw Seng ဟာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာ-ထုိင္း နယ္ျခားက စခန္းတစ္ခုမွာ KIO တပ္ဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးရဲ႕ လုပ္ႀကံမႈကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ KIO ဟာ အစက ကြန္ျမဴနစ္ကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့ေပမယ့္ Zaw Seng အသတ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ မဟာမိတ္ ဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ Khawng Hawng အပါအ၀င္ Zaw Seng ကုိ ေထာက္ခံသူေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိျပန္ရင္ သူတုိ႔ရဲ႕အသက္အႏၱရာယ္ စုိးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားေၾကာင့္ ထိုင္းဘက္က နယ္စပ္မွာ ေနထုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီအဖြဲ႕က ေတာထဲမွာ ရပ္ကြက္တစ္ခုကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဒီအေျခအေနကုိ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ထိုင္းအစုိးရ ၾကားတဲ့အခါ ထုိင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာ အဒူလ္ရာဂ်က္က ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ေျမဧက ၆၄၀၀၀၀ ခ်ေပးခဲ့တာေၾကာင့္ Banmai Samakki ဟာ တရား၀င္ ရြာေလးတစ္ရြာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ထုိင္းေတာ္၀င္မိသားစုက ေဆာင္ရြက္တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းက တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ အဲဒီရြာေလးကုိ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈကာ အကူအညီေပးႏုိင္ဖုိ႔ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတုိ႔ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ႐ုိးရာက ဘာလဲ-လုိ႔ သူတုိ႔က ကၽြန္ေတာ့္ကုိေမးတယ္။ မေနာပြဲေတာ္ျဖစ္တယ္ – လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္က ျပန္ေျဖလုိက္ပါတယ္” လုိ႔ Khawng Hawng က ေျပာပါတယ္။
မေနာပြဲေတာ္ဟာ လက္ရွိမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္အမ်ားစုျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြ နတ္ကုိးကြယ္စဥ္က ရွိခဲ့တဲ့ ထံုးတမ္းတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ေကာက္ရိတ္သိမ္းၿပီးတဲ့အခ်ိန္ ဒါမွမဟုတ္ စစ္ပြဲႏုိင္လာတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ကပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရာင္အေသြးစံုလင္တဲ့ ႐ုိးရာ၀တ္စံုကုိ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ (naushawng) ဦးေဆာင္တဲ့ အကအဖြဲ႕ဟာ ညီညာစြာ စီတန္းကာ အလယ္မွာရွိတဲ့ ဗံုႀကီးကေန ထြက္လာတဲ့ စည္းခ်က္အတုိင္း လက္ေတြ႕ကို ေ၀ွ႔ရမ္းၿပီး မေနာတုိင္ေတြကုိပတ္ကာ ကခုန္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Banmai Samakki ရြာမွ မေနာပြဲပံုရိပ္
Khawng Hawng ရဲ႕ ေတာင္းဆုိမႈေၾကာင့္ ေတာ္၀င္စီမံကိန္းက Banmai Samakki ရြာ မေနာပြဲက်င္းပဖုိ႔အတြက္ ဘတ္ ၆ ေသာင္း ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ကူညီေထာက္ပံ့မႈကုိ ေက်းဇူးတင္တဲ့အေနနဲ႔ Banmai Samakki ရြာသားေတြဟာ ထုိင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာလ္ေမြးေန႔ျဖစ္တဲ့ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔မွာ ၂ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ မေနာပြဲကုိ က်င္းပေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္ျပဳလုပ္တဲ့ မေနာပြဲကေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က ထုိင္ဘုရင္ႀကီး နတ္ရြာစံတဲ့အတြက္ မက်င္းပျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။
ပံုမွန္အားျဖင့္ တိတ္ဆိပ္ၿငိမ္သက္ေလ့ရွိတဲ့ ရြာေလးဟာ မေနာပြဲေတြာ ျပန္လည္က်င္းပမႈေၾကာင့္ ဧည့္သည္ေတြနဲ႔ စည္ကားလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ အျခားေဒသေတြက လူေတြလည္း လာေရာက္ၾကပါတယ္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အမွတ္အသားျဖစ္တဲ့ အနီ၊ ေငြနဲ႔ အနက္ေရာင္ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ႐ုိးရာ၀တ္စံုစာ
ေရႊပြဲလာ ပရိတ္သတ္ေတြၾကားမွာ လႊမ္းမိုးေနၿပီး ငွက္ဦးေခါင္း၊ တိရိစၦာန္ေတြရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းေတြနဲ႔ ဆင္ျမန္းထားတဲ့ ရ၀မ္တုိင္းရင္းသား ဦးထုပ္ေတြ၊ ေငြဒဂၤါး၊ အေရာင္အေသြးစံုတဲ့ ငွက္ေမႊးနဲ႔ စီရင္တဲ့ အာခါတုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္းေတြလုိ ႐ုိးရာ၀တ္စံုေတြကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ ေစ်းဆုိင္ငယ္ေလးေတြမွာလည္း စိန္ကြက္ပိတ္စေတြ၊ ပယင္းလက္ေကာက္ေတြ၊ ပြဲေတာ္သံုး ေက်ာက္စိမ္းအဆင္တန္ဆာေတြကုိ ေရာင္းခ်ေနၾကၿပီး ဒါေတြအာလံုးဟာ ကခ်င္ယဥ္ေက်းမႈ၊ အဆင္တန္ဆာေတြရဲ႕ အမွတ္အသား ျဖစ္ပါတယ္။
လာေရာက္လည္ပတ္ၾကသူေတြ စံုသလုိပဲ အစားအေသာက္ေတြကလည္း စံုပါတယ္။ စားပြဲေတြေပၚမွာ အစီအရီခ်ထားတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး၊ ထုိင္းၾကက္သားသုတ္ (arb gai)၊ ကခ်င္အမဲသားသုတ္ေတြက ဆာေလာင္ေနတဲ့ ဧည္သည့္ေတြကုိ လက္ယက္ေခၚေနသလုိပါပဲ။ မေခၚဘဲေရာက္လာတဲ့ ေႁမြတစ္ေကာင္ကုိေတာ့ ေစ်းသည္တစ္ဦးက ကခ်င္ဓားရွည္နဲ႔ ဇီ၀ိန္ေခၽြေပးလုိက္ပါတယ္။
Banmai Samakki ရြာမွ မေနာပြဲပံုရိပ္
“ဒီေမြကုိ ကင္ၿပီးစားမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ေနတာ” လုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကေန မေနာ္ပြဲေတာ္ကုိလာေရာက္တဲ့ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးက အရႊန္းေဖာက္ခဲ့ပါတယ္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြ တစ္ခါတစ္ေလ အတူတကြ ေတြ႕ၾကဆံုၾကတ့ဲ ဒီလုိအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ စိတ္လက္ေပါ့ပါးၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာ ခံစားမႈမ်ိဳးကုိလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္း ရယ္ေမာေပ်ာ္ရႊင္ကာ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကသလုိ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ခံစားခ်က္ေတြကုိလည္း ေ၀မွ်ၾကပါတယ္။
“ျမစ္ႀကီးနားက မေနာ္ပြဲေတာ္က်ေတာ့ စိတ္ကမသန္႔ဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကုိၾကည့္ရင္ အေလးထားမခံရဘူးလုိ႔ ခံစားရပါတယ္” လုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားကေန လာေရာက္တဲ့ ေဒၚဂ်ဴလုိင္ေဖာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ကခ်င္လူမ်ိဳးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ခံစားခ်က္ဟာ သူမနဲ႔ ထပ္တူက်ပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားက မေနာပြဲေတာ္ကုိ ျမန္မာစ္တပ္က တပ္ဖြဲ႕ေတြ ထူထပ္စြာခ်ကာ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး အစုိးရကလည္း ဒါဟာ လံုၿခံဳေရးလုိအပ္ခ်က္အတြက္ လုပ္ရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ တင္းမာမႈျဖစ္ေစတဲ့ ေနာက္ထပ္အခ်က္တစ္ခုက ပြဲေတာ္က်င္းပတဲ့ကြင္းကုိ အစုိးရကပုိင္ဆုိင္ကာ စီမံခန္႔ခြဲတာေၾကာင့္ ျမစ္ႀကီးနားက မေနာပြဲေတာ္ကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သပိတ္ေမွာက္ၾကပါတယ္။
ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က စက္တင္ဘာလမွာထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔က ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ အမ်ားအျပား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနကုိ အဓိကထား ေလ့လာတာျဖစ္ၿပီး အဲဒီမွာ တပ္မေတာ္က ‘လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္လုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္’ နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔မွာ
လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္မႈေတြကုိၾကည့္ရင္ စစ္တပ္မွာ ‘ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ဉာဥ္ ကိန္းေအာင္းေနမႈ’၊ က်ဴးလြန္မႈေတြကို ‘ထမင္းစားေရေသာက္ လုပ္သလုိ လုပ္ေနမႈ၊ ျငင္းဆန္မႈနဲ႔ အေရးယူမခံရဘဲ လြတ္ေျမာက္ေနမႈ’ စတာေတြကို တုန္လႈပ္ဖြယ္ရာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။
ႂကြယ္၀တဲ့ သယံဇာတေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမႈကလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း မီးထုိးေပးေနၿပီး ျပည္သူလူထုကေတာ့ တုိက္ပြဲေတြၾကားထဲ ဆက္လက္ ပိတ္မိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ Banmai Samakki ရြာကေလးမွာ ၂ ရက္တာက်င္းပတဲ့ မေနာပြဲက ဗံုသံဟာ တစ္ရြာလံုးမွာ လြင့္ပ်ံေနၿပီး အကအဖြဲ႕မွာ မပါ၀င္တဲ့သူေတြေတာင္ စည္းခ်က္အလုိက္ ယိမ္းႏြဲ႕လႈပ္ရွားေနၾကပါေတာ့တယ္။
Ref : Frontier Myanmar
(Frontier Myanmar တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Celebrating the manau, and a Thai king’s gift ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
