ၾသဂုတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၈
သီဟာႏုဗီလီ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ရွိ တ႐ုတ္ဟန္ ႐ုပ္ထု – တစ္ခ်ိန္က ကေမၻာဒီးယားရဲ႕ ထိပ္တန္း အပန္းေျဖကမ္းေျခၿမိဳ႕ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ‘သီဟာႏုဗီလီ’ ဟာ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ၾကက္ပ်ံမၾကတဲ့ တ႐ုတ္ကာစီႏုိၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေနပါၿပီ။
အဲဒီကိုလာတဲ့ ဧည့္သည္ေတြ ပထမဆံုး မလြဲမေသြျမင္ရမွာက အနီေရာင္ေတာက္ေတာက္၊ အ၀ါေရာင္ေတာက္ေတာက္ တ႐ုတ္စာလံုးေတြနဲ႔ေရးထားတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲကလမ္းေတြမွာ ေလွ်ာက္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ကာစီႏုိ၀ုိင္းေတြ၊ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ လြတ္တဲ့ေနရာလုိ႔ကုိ မရွိပါဘူး။
ၿမိဳ႕အႏွံ႔ မျမင္ခ်င္မွအဆံုးျဖစ္တဲ့ သံုးဘီးေတြရဲ႕ ေနာက္ေက်ာက ေၾကာ္ျငာစတစ္ကာေတြမွာေတာင္မွာ တ႐ုတ္ မန္ဒရင္းစာလုံးေတြက ေနရာယူထားပါတယ္။
“အခုဆုိ တ႐ုတ္က အားလံုးၿမိဳလုိက္ၿပီဗ်” လုိ႔ ကမ္းေျခက စားေသာက္ဆုိင္တစ္ခုမွာ တ႐ုတ္လုိ၀တ္ၿပီး တ႐ုတ္ဧည့္သည္ေတြကုိ ဖိတ္ေခၚေနရတဲ့ ကေမၻာဒီးယားအမ်ိဳးသားက ေျပာပါတယ္။
ကေမၻာဒီးယားရဲ႕စီးပြားေရးမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕လႊမ္းမုိးမႈ ျမင့္တက္လာမႈမွာ’သီဟာႏုဗီလီ’ က ထင္သာျမင္သာအရွိဆံုး ဥပမာတစ္ခု ျဖစ္သလုိ၊ ကေမၻာဒီးယားလုိ ႏုိင္ငံငယ္တစ္ခုရဲ႕ အနာဂတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈနဲ႔ သာယာ၀ေျပာေရးအတြက္ တ႐ုတ္အေပၚ အလြန္အမင္းမွီခုိေနရမႈဟာ မဟာဒုကၡ တြင္းဆံုးက်မယ့္အႏၱရာယ္ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ လကၡဏာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပါတီစံု ဒီမုိကေရစီစနစ္ကေန တစ္ပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္လာေအာင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္က ငါတစ္ေကာေကာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခ်ိန္ တ႐ုတ္ရဲ႕ အက်ိဳးလုိ ေညာင္ေရေလာင္းမႈေၾကာင့္ ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ မသမာမႈအျပည့္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဟြန္ဆန္ဟာ အေတာင္အလက္စံုတဲ့ အာဏာရွင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လုိ႔လာခဲ့ပါတယ္။
ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ေပးရမယ္ဆုိတဲ့ အေႏွာင္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ကေမၻာဒီးယားရဲ႕ ဘက္ဂ်က္ကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးေနတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အကူအညီေနရာမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြက ေနရာယူလာပါတယ္။ ေဘဂ်င္းရဲ႕ ရက္ရက္ေရာေရာ စြန္႔ႀကဲမႈေတြမွာ ဒီလုိ ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြ မပါ၀င္ပါဘူး။
ဒီကေန႔မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္က တ႐ုတ္ဟာ ကေမၻာဒီးယားရဲ႕ ‘ယံုၾကည္ကုိးစားရဆံုးမိတ္ေဆြ’ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ရည္ညႊန္းတဲ့အထိ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအတြက္ ေဒသတြင္း စူပါပါ၀ါႏုိင္ငံ တ႐ုတ္ဟာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္တယ္လုိ႔လည္း အခုိင္အမာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ ဟြန္ဆန္အစုိးရဟာ တ႐ုတ္ကုိ နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္ခြင့္ေတြ၊ ေရရွည္ စီးပြားေရးလုပ္ကုိင္ခြင့္ေတြ ေပးၿပီး တ႐ုတ္ရဲ႕အေတာမသတ္ႏုိင္တဲ့ ေတာင္းဆုိမႈေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးကာ ကေမၻာဒီးယားကုိ တ႐ုတ္က တစ္ဖက္လွည္နဲ႔ ‘ကုိလုိနီျပဳ’ ႏုိင္ေအာင္ ဖန္တီးေပးေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
တ႐ုတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးလႊမ္းမုိးမႈကုိ တစ္ျခားေနရာေတြထက္ ‘သီဟာႏုဗီလီၿမိဳ႕’ မွာ အထင္ရွားဆံုး ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕ပံုစံ၊ သေဘာသဘာ၀နဲ႔ ျဖစ္တည္မႈေတြအားလံုးဟာ လံုး၀ တ႐ုတ္ပံုစံ ေပါက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ခရီးသြားေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ဒီလုိ အသြင္ေျပာင္းသြားတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ခရီးသြားေတြ လာေရာက္လည္ပတ္မႈဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကထက္ ၁၂၆ ရာခုိင္ႏႈန္း ပုိမုိျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိ အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ ၀င္ေရာက္လာမႈဟာ မေတာ္တဆ ျဖစ္လာတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ခ်ိန္က ေျခာက္ကပ္ေနတဲ့ ဒီၿမိဳ႕မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖုိ႔အတြက္ ဟြန္ဆန္ကုိယ္တုိင္က တ႐ုတ္ကုိ ေတာင္းဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ တရားမ၀င္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာစီႏုိေလာင္းကစား၀ုိင္းေတြ တည္ေထာင္ကာ ဒုစ႐ုိက္လုပ္ငန္းေတြကုိ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံဆီ တင္ပုိ႔ေနတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိဘဲ၊ တစ္ေန႔ေရႊ၊ တစ္ေန႔ေငြျဖစ္တတ္တဲ့ ေလာင္းကစားလုပ္ငန္းအေပၚမွာ မွီခုိမႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအႏၱရာယ္ဟာ ကေမၻာဒီးယားမွာ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ကရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၿပီး ‘သီဟာႏုဗီလီၿမိဳ႕’ မွာရွိတဲ့ ကာဆီႏုိ၀ုိင္းႀကီးေတြဟာ မ်ားေသာအားျမင့္ လူသိပ္မရွိတတ္ဘူးလုိ႔ ပံုမွန္သြားေလ့ရွိတဲ့ ကာစီႏုိသမားေတြက Asia Times ကုိ ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီလုိ လူမရွိတာကုိက စီးပြားေရးပံုစံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္နဲ႔ ကေမၻာဒီးယားအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ကင္မရာေရွ႕မွာထုိင္ကာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကာစီႏုိကစားသမားေတြအတြက္ ဖဲေတြေ၀ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကာစီႏုိသမားေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားအထိလာၿပီး ကစားစရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။
‘သီဟာႏုဗီလီ’ က တ႐ုတ္ပုိင္ WM Casino ၀ိုင္းဟာ ဒီလုိပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က ညေနခင္းတစ္ခုမွာ ကစားသမား ၆ ေယာက္ေလာက္ဟာ စားပြဲ ၃ လံုးမွာ ထုိင္ေနၿပီး၊ ေနာက္ထပ္ ကစားသမား ၁၅ ေယာက္ေလာက္က အြန္လုိင္းကေန ပါ၀င္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ရဲ႕ ကာစီႏုိကစား၀ုိင္းႀကီးေတြဟာ ‘သီဟာႏုဗီလီ’ ရဲ႕ စီးပြားေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲသြားေစခဲ့ၿပီး အိမ္ၿခံေျမေစ်းေတြလည္း တစ္ဟုန္ထုိး တက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၿမိဳ႕တြင္းက အိမ္တစ္လံုးငွားခဟာ သိပ္မၾကာခင္ကအထိ တစ္လကုိ ေဒၚလာ ၂၅၀ ရွိရာကေန အခုအခ်ိန္မွာ ေဒၚလာ ၃၀၀၀၀ ေလာက္အထိ ေစ်းေခၚလာၾကတယ္လုိ႔ အိမ္ၿခံေျမကိစၥနဲ႔ အကၽြမ္းတ၀င္ရွိတဲ့သူေတြက ဆုိပါတယ္။
အိမ္ငွားခေစ်းေတြ တက္လာမႈဒဏ္ကုိ အေနာက္တုိင္းက စြန္႔ဦးလုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ခံစားလာရသလုိ အိမ္ငွား၊ ေျမငွားေနရတဲ့ ကေမၻာဒီးယားျပည္သူေတြလည္း ေမာင္းထုတ္ခံတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး စီးပြားေရးသမား ေသာမတ္စ္ ပါ၀ဲလ္နဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ကေမၻာဒီးယားဇနီးတုိ႔ဟာ လက္ရွိမွာ ေျမရွင္နဲ႔ တရားတေဘာင္ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အထိျဖစ္ေနၿပီး ေျမရွင္က တ႐ုတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ ငွားခ်င္တာေၾကာင့္ သူတုိ႔လင္မယားကုိ ႏွင္ထုတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။
“ျဖစ္ေနတာက စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြကုိ အေလးမထားေတာ့တာဗ်” လုိ႔ ပါ၀ဲလ္က ေျပာပါတယ္။
တ႐ုတ္ေတြဆီကေန ငွားခပုိရမယ့္လမ္းေၾကာင္းကုိ ျမင္ေနတာေၾကာင့္ ေျမရွင္၊ အိမ္ရွင္ေတြဟာ အရင္ကရွိတဲ့လူေတြကို ထပ္ၿပီး မထားခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ စာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔ တိတိက်က် လုပ္ထားတဲ့ ကိစၥေတြေတာင္မွ အဓမၼဖ်က္သိမ္းၾကတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေပၚေနပါတယ္။
“ႏုိင္ငံျခားသားေတြတင္ ခံရတာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ခမာေတြလည္း ခံရတာပဲ။ မိသားစုရွိတဲ့ ခမာေတြေတာင္ ခံရတယ္။ ဒီကိစၥကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔အတြက္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေငြေၾကးမရွိၾကဘူးေလ”
ပါ၀ဲလ္က ကေမၻာဒီယားႏုိင္ငံသားအားလံုး ဒုကၡေရာက္တာမဟုတ္ဘဲ၊ အိမ္ပုိင္၊ ေျမပုိင္ရွိတဲ့သူေတြက အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ခံစားရေပမယ့္၊ ဒုကၡေရာက္တဲ့သူက ပုိမ်ားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေလ့လာဆန္းစစ္သူတစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရရွည္မွာ ဆံုး႐ံႈးမႈဟာ ပုိမုိႀကီးမားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
Economist Intelligence Unit က ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ အန္၀ီတာ ဘာဆူက ‘သီဟာႏုဗီလီ’ မွာ တ႐ုတ္ဦးေဆာင္တဲ့ ထူေထာင္ေရးေၾကာင့္ ေရတုိမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြကေန တုိးတက္မႈရႏုိင္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအႏၱရာယ္ေတြအပါအ၀င္ ေရရွည္မွာ ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ သတိေပးပါတယ္။
“(တ႐ုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ျမင့္တက္လာတာက) ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ အိမ္ယာေစ်းကြက္ေတြမွာ မတတ္ႏုိင္တာေတြနဲ႔ ႀကံဳလာရၿပီး တ႐ုတ္ေတြအေပၚ ေဒါသထြက္လာႏုိင္ပါတယ္” လုိ႔ သူမကဆုိၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျခစားမႈေတြ ရွိမယ္လုိ႔လည္း ထည့္သြင္းေျပာဆုိပါတယ္။
တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြဟာ ‘သီဟာႏုဗီလီၿမိဳ႕’ မွာ ပုိမုိႀကီးမားတဲ့လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အတြက္ အစီအစဥ္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕ ႐ႈမညီးတဲ့ ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ ေျမကြက္လပ္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးကရိန္းေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။
ကေမၻာဒီးယားအစုိးရဟာ မၾကာေသးခင္ကပဲ ‘Wisney World’ ဆုိတဲ့ အပန္းေျဖစခန္း စီမံကိန္းကို ထုတ္ေဖာ္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက China’s AMC International ကုမၸဏီနဲ႔ မေလးရွား ကုမၸဏီတစ္ခုတုိ႔က ေျမေနရာ ၆၅ ဟက္တာမွာ ေဖာ္ေဆာင္မယ့္ အဲဒီ စီမံကိန္းဟာ ကန္ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံ တန္ဖုိးရွိၿပီး ေရကစားကြင္းေတြ၊ ဟုိတယ္ေတြ၊ ကာစီႏုိ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ေရွာ့ပင္းေမာလ္ေတြ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့ အတုိက္အခံပါတီ Cambodian National Rescue Party (CNRP) က ဟြန္ဆန္အစုိးရဟာ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံကုိ တ႐ုတ္ရဲ႕ ‘ေငြ၀ယ္ကၽြန္’ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ၿပီျဖစ္တဲ့ CNRP ပါတီကို ပူးတြဲတည္ေထာင္သူ ဆမ္ရိန္ဆီက တ႐ုတ္က ကေမၻာဒီးယားကုိ လက္ေအာက္ခံ ကိုလုိနီႏုိင္ငံအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေနတာကုိ ဟြန္ဆန္က ခြင့္ျပဳေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ကေမၻာဒီးယားရဲ႕ ပရီခ်္သီဟာႏု ျပည္နယ္နဲ႔ ခုိကြန္ျပည္နယ္တုိ႔ဟာ တ႐ုတ္ကုိလုိနီလံုးလံုး ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ဒီမုိကေရစီမက်ဆံုး နည္းလမ္းေတြနဲ႔ အာဏာကုိခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္ေရးမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကုိ ရဖုိ႔အတြက္ ဟြန္ဆန္ဟာ ကေမၻာဒီးယားပုိင္နက္ေတြကုိ ေရာင္းေနတာပါ”
လြတ္လပ္တဲ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူတစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ဆမ္နဲ႔ အျမင္ျခင္း တူညီေနပါတယ္။ James Cook တကၠသုိလ္က ပေရာ္ဖက္ဆာတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားက တ႐ုတ္ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူ ဘီလ္ ေလာ့ရင့္စ္က တ႐ုတ္ဟာ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ အျပန္အလွန္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေရးကို လုိလားတယ္လုိ႔ ထင္ေနရင္ ‘ႏုံအရာ’ က်မယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“သူတုိ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးပံုစံကုိက ဒီလုိမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးတစ္ခုတည္းကုိသာ ၾကည့္တာပါ။ အခြင့္သာလာၿပီဆုိရင္ အငမ္းမရျဖစ္တတ္တဲ့ ငါးမန္းေတြလုိပါပဲ။ အေျခအေနမေကာင္းရင္ေတာ့ တစ္ခ်ိဳးတည္း လစ္ေတာ့တာပါ”
တ႐ုတ္က လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ သူတုိ႔စီမံကိန္းေတြအတြက္ ေဒသခံေတြဆီက ေျမေတြကို ရယူရာမွာ ဘယ္သူ႕မ်က္ႏွာမွ မေထာက္ဘူးလုိ႔ ေလာ့ရင့္စ္ရဲ႕ သုေတသနျပဳမႈက ေဖာ္ျပေနပါတယ္။
“အာဖရိက ကြန္ဂုိခ်ိဳင့္၀ွမ္းေဒသမွာဆုိရင္ တ႐ုတ္ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးနဲ႔ သစ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ဌာေန ‘ပစ္ဂမီ’ လူမ်ိဳးေတြအေပၚ လုပ္ခ်င္သလုိ လုပ္ေနတာကို ကၽြန္ေတာ့္ မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ခဲ့ရတာဗ်။ အဲဒီလူမ်ိဳးေတြဟာ အဲဒီေျမေပၚမွာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ ေနခဲ့ၾကတာ” လုိ႔ ေလာ့ရင့္စ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ‘သီဟာႏုဗီလီ’ မွာသာမက အနားက ‘ကမ္ပြတ္’ ေဒသ၊ ကမၻာေက်ာ္ ‘အန္းကား၀ပ္’ ဘုရားေက်ာင္းရွိရာ ‘စီယမ္ရီပ္’ ေဒသတုိ႔က အိမ္ၿခံေျမေစ်းေတြကုိ ဆက္လက္ ေဖာင္းပြေစလိမ့္မယ္လုိ႔ ဘာဆူက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္၀ယ္လက္ေတြေၾကာင့္ ေထာသြားတဲ့ ေျမပုိင္ရွင္ေတြဟာ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ထပ္လာမယ္လုိ႔ ေကာလဟာလျဖစ္ေနတဲ့ ‘ကမ္ပြတ္’ မွာ ေျမေတြကို ၀ယ္ယူေနၾကတယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
Try Pheap Group လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ျဖစ္တဲ့ ကေမၻာဒီးယားက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ထ႐ုိင္ဖီပ္ဟာ North Petroleum and Chemical Group လုပ္ငန္း အပါအ၀င္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီႏွစ္ခုနဲ႔ ပူးေပါင္းကာ ‘ကမ္ပြတ္ၿမိဳ႕’ အျပင္မွာ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ ေရနံသန္႔စင္စက္႐ံုတစ္ခုကုိ ေဆာက္လုပ္ေနပါတယ္။
တန္ တစ္ေသာင္းကေန သံုးေသာင္းအထိ အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ႏုိင္မယ့္ အဲဒီ ဆိပ္ကမ္းသစ္ဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ကန္ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံ တန္ဖုိးရွိမယ့္ Belt and Road Initiative စီမံကိန္းရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ဟြန္ဆန္က ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း အစုိးရလုိလားတဲ့ သတင္းဌာနက Fresh News က ေဖာ္ျပပါတယ္။
စီမံကိန္းေၾကာင့္ ထိခုိက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္ေနပါတယ္။ ဆိပ္ကမ္းေဘး တံငါရြာေလးက ငါးဖမ္းသမားေတြကေတာ့ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ သူတုိ႔၀မ္းေရးအတြက္ အားထားေနရတဲ့ ေဂဟစနစ္ကုိ ပ်က္ဆီးေစတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြအတြက္ Asia Times ရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကုိ Try Pheap Group လုပ္ငန္းက ေျဖၾကားဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ North Petroleum and Chemical Group ကုိေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းလုိ႔ မရပါဘူး။
“အရင္တုန္းက အဲဒီမွာ လမုေတာေတြရွိတယ္” လုိ႔ သူ႕ေရွ႕မွာ ရွိေနတဲ့ ေရျပင္ႀကီးကို လက္ညႇိဳးညႊန္ရင္း အဖုိးအုိတစ္ေယာက္က ေျပာပါတယ္။ အရင္က လမုေတာေတြဟာ ဒီေရတက္ရင္ျမဳပ္တဲ့ သူတုိ႔ရြာက ေျမနိမ့္ပုိင္းေတြတစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတယ္လုိ႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကုမၸဏီဟာ လမုေတာေတြကို ရွင္းလင္းကာ ေျမဖုိ႔လုိက္တဲ့အတြက္ ေျမအနည္းငယ္သာ က်န္ရွိပါေတာ့တယ္။
“အရင္ကဆုိ ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဂဏန္းေတြ ဖမ္းလုိ႔ရတယ္။ အခုေတာ့ ဒီထက္ေ၀းတဲ့ေရာကုိ သြားရတယ္။ ပင္လယ္ထဲအထိ သြားရပါတယ္” လုိ႔ အဘုိးအုိက ဟင္းစာရွာရ ခက္လာမႈကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြဟာ ရြာက ေခ်ာင္းေလးကို ေျမဖုိ႔ပစ္ဖုိ႔လည္း စီစဥ္ေနၿပီး ဒါဟာ သူတုိ႔ရြာရဲ႕ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္တစ္ခု ပိတ္သြားမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
“(တ႐ုတ္) ကုမၸဏီနဲ႔ (ကေမၻာဒီးယား) ေျမပုိင္ရွင္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မဆန္႔က်င္ႏုိင္ဘူးဗ်။ သေဗၺသတၱာ ကမၼသကာပဲေပါ့ဗ်ာ” လုိ႔ အဘုိးအုိက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့စြာနဲ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Ref : Asia Times
(Asia Times သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ The future of Cambodia looks increasingly Chinese ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
