သြဂုတ် ၁၊ ၂၀၂၂
M-Media
-အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီတပ်က နိုင်ငံတစ်၀ှမ်း ရာဇ၀တ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတဲ့အချိန် အာဆီယံက မြန်မာကိစ္စကို ချဥ်းကပ်ရာမှာ ကြားနေ၀ါဒ ကျင့်သုံးတာမျိုး မလုပ်သင့်တော့ဘူးလို့ ဂျာကာတာပို့စ်ရဲ့ သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ လွှင့်တင်ထားတဲ့ ဆောင်းပါးမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်၀ါရီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်၀ှမ်း ၂၁၁၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ တရားလက်လွတ် ဖမ်းဆီးမှု၊ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှုတွေ၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု စသဖြင့် စနစ်တကျ ကျူးလွန်နှိပ်စက်မှုလုပ်တဲ့ အထောက်အထားတွေကို တွေ့လာရပြီး ဒါတွေဟာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုနဲ့ လူသားထုအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုမြောက်တယ်လို့ ကုလရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၂ ဦး အပါအ၀င် လူ ၄ ဦးကို သေဒဏ် စီရင်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ် ဒီလိုလုပ်ဆောင်မယ့် အလားအလာလည်း ရှိနေပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်ကောင်စီက သေဒဏ်ချမှတ်ထားသူ အရေအတွက်ဟာ ၇၂ ဦးရှိပြီး အဲဒီအထဲမှာ အရွယ်မရောက်သေးသူ ၂ ဦး ပါ၀င်ပါတယ်။
ဒီလူတွေကို သေဒဏ်ချမှတ်မှုနဲ့ စီရင်မှုမှာ ဥပဒေရေးရာ မျှတတဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေ မရှိဘူးလို့ ဂျကာတာပို့စ်က ဆောင်းပါးမှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီလိုရာဇ၀တ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေတဲ့အချိန် အာဆီယံက ဘာမှ မလုပ်တာမျိုး၊ ကြားနေတာမျိုး မဖြစ်သင့်တော့ဘဲ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
သေဒဏ်စီရင်မှုကို ‘နိုင်ငံရေးလုပ်ကြံမှု’ လို့ ဆောင်းပါးမှာ သုံးနှုန်းထားပြီး ဒီလိုကိစ္စကို ‘ရှုတ်ချတယ်’ ဆိုတဲ့ စာမျိုးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် ပရက်ဆိုခွန်က ကြေငြာချက်ထုတ်တာဟာ မထိရောက်ဘူးလို့ ထောက်ပြထားပါတယ်။
အကြမ်းဖက်မှု မပါတဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုကို စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲရာကနေ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို ပရက်ဆိုခွန်က တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေလည်း စစ်တပ်လို ကျူးလွန်တဲ့ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ပြောဆိုတာ၊ အာဆီယံဥက္ကဌ ကမ္ဘောဒီးယား၀န်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က စစ်ကောင်စီကို တရား၀င်တွေ့ကာ တရား၀င်အစိုးရလို အရောင်တင်ပေးပေမယ့်၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကို ခိုးကြောင်ခိုး၀ှက်တွေ့ဆုံတာတွေကိုလည်း ဆောင်းပါးမှာ ၀ေဖန်ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံက ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရေး အာဆီယံဥက္ကဌ ကမ္ဘောဒီးယားက ဘာမှ မလုပ်ဆောင်သလို၊ အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေက ၀ေဖန်တာကလွဲပြီး ထိထိရောက်ရောက် မကိုင်တွယ်တာကြောင့် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ လုပ်ချင်ရာလုပ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးမျိုး ရှိနေပြီလို့ ဆောင်းပါးက ဆိုပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်၀ါရီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းရေး ဧပြီလမှာ အာဆီယံက သဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က သဘောတူခဲ့ပေမယ် အကောင်အထည်ဖော်မှု မရှိပါဘူး။
ဒီလိုကတိမတည်တာကို အာဆီယံအသိုင်းအ၀ိုင်းက ဘယ်လိုအရေးယူမှုမှ မလုပ်နိုင်တာ၊ အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံတွေကြားထဲ သဘောထားကွဲလွဲပြီး တစ်ချိုနိုင်ငံတွေက စစ်ကောင်စီရဲ့ ကျူးလွန်မှုကို လစ်လျူရှုကာ ပ,စားပေးချင်တာတွေကိုလည်း ဆောင်းပါးမှာ ၀ေဖန်ထောက်ပြထားပါတယ်။
ဆောင်းပါးနိးဂုံးချုပ်မှာ မြန်မာအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံက လုပ်ဆောင်သင့်တာတွေကို ရေးသားထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံအဖွဲ့က ထုတ်ပယ်တာ၊ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေ၊ သူတို့ရဲ့ အဖွဲ့၀င်တွေနဲ့ သူတို့မွေးထားတဲ့ ခရိုနီလုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ၊ ပြည်၀င်ခွင့်ပိတ်တာတွေ လုပ်ရမှာဖြစ်ပြီး ဒါမှသာ ရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်ရင် နောက်ဆက်တွဲ ပြစ်ဒဏ်တွေရှိတယ်ဆိုတာကို စစ်ကောင်စီနဲ့ သူတို့အဖွဲ့၀င်တွေ သိရှိလာလိမ့်မယ်လို့ ဆောင်းပါးက ဆိုပါတယ်။
မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို အာဆီယံအဖွဲ့၀င်နိုင်ငံတွေက ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ဖို့၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆက်ဆံဆောင်ရွက်သွားဖို့လည်း ဆောင်းပါးမှာ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
အာဆီယံဟာ သမိုင်းကြောင်းမှာ ဘယ်လိုအနေအထားမျိုးနဲ့ ကျန်ခဲ့မလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် မြန်မာကိစ္စဟာ အလှည့်အပြောင်းတစ်ခု ဖြစ်နေတယ်လို့ ဆောင်းပါးမှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ကျူးလွန်မှုကို မျက်ကွယ်ပြုထားတာကို တစ်ခြားနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေး ၀င်မစွက်ရဆိုတဲ့ အာဆီယံမူနဲ့ အကြောင်းပြလို့မရကြောင်း၊ ဒီမူဟာ အဖွဲ့၀င်နိုင်ငံတွေရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်ဖို့ ထည့်သွင်းထားတာဖြစ်ပြီး၊ လက်ရှိ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်နေတာက မြန်မာစစ်တပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်တပ်ရဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်ကျူးလွန်မှုတွေဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကိုပါ ရိုက်ခတ်မှုရှိကြောင်း၊ ဒီလို လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်မှုတွေကို ‘တစ်ခြားနိုင်ငံပြည်တွင်းရေး ၀င်မစွက်ရ’ ဆိုတဲ့ အချက်နဲ့ အကြောင်းပြ လစ်လျူရှုထားလို့မရကြောင်း ဆောင်းပါမှာ တိုက်တွန်းရေးသားထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ ဒေသအတွက် အာဆီယံက တာ၀န်ယူမှု၊ တာ၀န်ခံမှု ပြသဖို့၊ ကျူးလွန်မှုတွေရှိလာရင် အကျိုးဆက်ကို တန်ပြန်ခံစားရမယ်ဆိုတာ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေ သိအောင်လုပ်ဖို့၊ အားငယ် ဒုက္ခရောက်နေပြီး အကူအညီတွေလိုအပ်နေတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့အတူ ရပ်တပ်ဖို့ဟာ အာဆီယံက မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရမယ့် တာ၀န်ဖြစ်တယ်လို့ ဆောင်းပါးကို နိဂုံးချုပ်ထားပါတယ်။
Ref: The Jakarta Post.
