ဒီဇင်ဘာ ၂၁၊ ၂၀၂၁
M-Media

-မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ စစ်ဖက်ရေးရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေမှု၊ သင်တန်ပေးနေမှုကို ချက်ခြင်းရပ်တန့်ဖို့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ Human Rights Watch က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

မနေ့ကထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဂျပန်စစ်ဖက်က မြန်မာစစ်တပ်ဗိုလ်လောင်းတွေကို လက်ခံကာ ပညာသင်ကြားပေးနေမှုကို Human Rights Watch အဖွဲ့က ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဂျပန်စစ်ဖက်အကယ်ဒမီမှာ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့အထိ သင်တန်းတက်နေတဲ့ မြန်မာဗိုလ်လောင်း ၈ ဦး ရှိနေတယ်လို့ အကယ်ဒမီ တာဝန်ရှိသူတွေက Human Rights Watch ကို အတည်ပြု ပြောဆိုပါတယ်။

“မြန်မာစစ်တပ်က ပြည်သူတွေအပေါ် ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတဲ့အချိန်မှာ အဲဒီက စစ်သားတွေကို ဂျပန်က စစ်ရေးသင်ကြားမှုပေးနေတာ တော်တော် အံ့ဩစရာပါ။ ဒီအစီအစဉ်၊ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ဆက်သွယ်တဲ့ အခြားအစီအစဉ်တွေကို ဂျပန်အစိုးရက ချက်ခြင်း ရပ်တန့်သင့်ပါတယ်” လို့ Human Rights Watch အဖွဲ့ အာရှဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူ တက်ပီ ကာစိုင်က ပြောပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်​နေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို ဂျပန်အစိုးရက အသိအမှတ်မပြုဘဲ၊ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အကူအညီပေးမှု အားလုံးကိုလည်း ရပ်ဆိုင်ထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာစစ်သားတစ်ချို့ကို ဂျပန်စစ်တပ်က ဆက်လက်လေ့ကျင့်ပေးနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအစီအစဉ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်က စတင်ခဲ့တာလို့ ဧပြီလ အစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဌာန တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ရပ်တန့်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်လည်ရောက်ရှိရေး ဂျပန်အစိုးရက ဆော်ဩတိုက်တွန်းနေပေမယ့် တစ်ဖက်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို လေ့ကျင့်ပေးနေတာဟာ အပြောနဲ့အလုပ် မညီတာကို ပြသ​နေတာလို့ Human Rights Watch အဖွဲ့က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

Ref: Jurist

ဒီဇင်ဘာ ၂၀၊ ၂၀၂၁
M-Media

-စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကနီမြို့နယ်မှာ ဇူလိုင်လက စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုအပြီး အနည်းဆုံး လူ ၄၀ လောက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့တာကို ဘီဘီစီသတင်းဌာနက တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ဖော်ထုတ်တင်ပြလိုက်ပါတယ်။

အဖြစ်အပျက်ကို မျက်မြင်ကြုံတွေ့ရသူတွေ၊ စစ်သားတွေရဲ့ ဖမ်းဆီးခံရပြီးတဲ့နောက် အသက်ရှင်လျက် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာသူတွေ၊ ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းတွေ၊ ဓာတ်ပုံတွေ၊ ယူကေအခြေစိုက် မြန်မာ့အရေးတက်လှုပ်ရှားနေတဲ့အဖွဲ့ Myanmar Witness က စုဆောင်းထားတဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေကို ကိုးကားပြီး ဖော်ထုတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်သားတွေ ကနီမြို့နယ်က ကျေးရွာတွေကို ဝင်စီးမှုအတွင်း အသက် ၁၇ နှစ်လောက်သာရှိသေးတဲ့ လူငယ်လေးတွေအပါအဝင် လူ ၄၀ လောက်ကို ဖမ်းဆီးသွားပြီး အနည်းဆုံး ၄ နေရာခွဲကာ သတ်ဖြတ်မြှုပ်နှံခဲ့တာပါ။

အလောင်းတွေကို ပြန်လည်တူးဖော်မှုအရ အများစုဟာ အသတ်မခံရခင်မှာ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မြှုပ်နှံမှု အဓိကဖြစ်ပွားတဲ့နေရာက ကနီမြို့နယ် ယင်းရွာမှာဖြစ်ပြီး အနည်းဆုံး အမျိုးသား ၁၄ ဦး နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကာ အလောင်းတွေကို တောထဲကချောက်ထဲမှာ စစ်သားတွေက ပစ်ထားခဲ့ကြပါတယ်။

ယင်းရွာက မျက်မြင်ကြုံခဲ့ရသူတွေက စစ်သားတွေက ကြိုးတွေနဲ့တုပ်ပြီး ရိုက်နှက်သတ်ဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

“ကျွန်မတို့ မကြည့်ရက်တော့လို့ ငိုပြီးခေါင်းငုံ့နေရတယ်။ မလုပ်ဖို့ ကျွန်မတို့တောင်းပန်တယ်။ သူတို့ ဂရုမစိုက်ဘူး။ ‘နင်တို့ယောကျ်ားတွေ ဒီအထဲမှာပါလား။ ပါရင် သရဏဂုံသာတင်ထားလိုက်တော့’ လို့ စစ်သားတွေက ပြောတယ်” လို့ အစ်ကိုတစ်ယောက်၊ တူတစ်ယောက်နဲ့ ခဲအိုအသတ်ခံလိုက်ရတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

အသတ်မခံရဘဲ လွတ်မြောက်လာတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးကလည်း စစ်သားတွေဟာ ဖမ်းသွားသူတွေကို မသတ်ခင် နာရီတော်တော်ကြာ ဆိုးဆိုးရွားရွား နှိပ်စက်ခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“ကြိုးတွေတုပ်ပြီး ကျောက်ခဲတွေနဲ့ပေါက်တယ်။ ဒေနတ်ဒင်နဲ့ရိုက်တယ်။ တစ်နေ့လုံး ညှင်းသတ်တာ။ တစ်ချို့စစ်သားတွေက ၁၇၊ ၁၈ လောက်ပဲရှိအုံးမယ်။ တစ်ချို့တွေက တော်တော် အသက်ကြီးနေပြီ။ သူတို့အထဲမှာ စစ်သမီးတစ်ဦးလည်း ပါတယ်”

ဇီးပင်တွင်း

ဇီးပင်တွင်းကျေးရွာမှာ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေ ဖြတ်တောက်ခံထားရတဲ့ အလောင်း ၁၂ လောင်းကျင်းတိမ်တိမ်လေးထဲ​ မြှုပ်နှံထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ က​လေးလို့ထင်ရတဲ့ အလောင်းသေးသေးတစ်လောင်း၊ မသန်စွမ်းတစ်ဦးရဲ့အလောင်းတို့ ပါဝင်ပြီး တစ်ချို့အလောင်းတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေ ဖြတ်တောက်ခံထားရပါတယ်။

မလှမ်းမကမ်းက သစ်ပင်တစ်ပစ်မှာ အသက် ၆၀ ကျော်အရွယ် အဖိုးအိုတစ်ဦးကို ကြိုးတုပ်သတ်ထားတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အဘိုးအို အလောင်းတွေကို ဘီဘီစီက လေ့လာမှုအရ နှိပ်စက်ညှင်းပမ်းခံရတဲ့ လက္ခဏာတွေကို ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့ရပါတယ်။

ရွာထဲကို စစ်သားတွေဝင်လာချိန် သားနဲ့ မြေးတွေက ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးသွားပြီး၊ အသက်ကြီးနေတဲ့ မိမိကို စစ်သားတွေက ဘာမှလုပ်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ယုံကြည်တာကြောင့် အဖိုးအိုက အိမ်မှာ နေခဲ့တယ်လို့ မိသားစု၀င်တွေက ပြောပါတယ်။

ကျန်ရစ်တဲ့ မိသားစုဝင်တွေက အသတ်ခံလိုက်ရသူတွေဟာ စစ်ကောင်စီကို တိုက်ခိုက်မှုမှာ ပါဝင်သူတွေမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ယင်းရွာအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုမှာ မောင်ဖြစ်သူကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက သူ့မောင်ဟာ လေးခွတောင် ကောင်းကောင်းမပစ်တတ်ဘူးလို့ စစ်သားတွေကို ပြောဆိုတောင်းပန်ခဲ့ကြောင်း ဖွင့်ဟခဲ့ပါတယ်။

“ဘာမှလာမပြောတဲ့။ ငါတို့မောနေပြီ။ သတ်ပစ်လိုက်ရမလား၊ အကုန်သတ်မှာပဲ” လို့ စစ်သားတစ်ဦးက သူမကို ပြန်ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကနီမြို့နယ်က ဒီသတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကို ဘီဘီစီသတင်းဌာနရဲ့ အရင်မေးမြန်းမှုမှာ စစ်သားတွေ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုလုပ်တယ်ဆိုတာကို သူက မငြင်းပါဘူး။

“ဒါမျိုးကဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူတို့က ကျွန်တော်တို့ကို ရန်သူလို ဆက်ဆံတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော်တို့ကလည်း ကိုယ့်ကိုကိုယ် ကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်”

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို တုန့်ပြန်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှု ဖြစ်ပွားရာဒေသတွေမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ မဆိုင်သူတွေကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာ၊ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့တာတွေ လုပ်ဆောင်တယ်လို့ မြန်မာ့အရေး ​လေ့လာစောင့်ကြည့်တဲ့အဖွဲ့တွေက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

Ref: BBC

ဒီဇင်ဘာ ၁၇၊ ၂၀၂၁
M-Media

-ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU ထိန်းချုပ်ရာ လေးကေ့ကော်က တိုက်ပွဲမှာ မြန်မာစစ်တပ်ပစ်ခဲ့တဲ့ လက်နက်ကြီးအချို့ ထိုင်းဘက်ခြမ်းကို ကျခဲ့ပြီး၊ မြန်မာဖက်က ထွက်ပြေးလာသူတွေ ထောင်ချီရှိလာတယ်လို့ ထိုင်းမီဒီယာတွေက ဖော်ပြပါတယ်။

လေးကေ့ကော်မှာ ခိုလှုံနေတဲ့ အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်သူတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ဝင်ဖမ်းရာကနေ KNLA၊ PDF အဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာ ၃ ရက်ရှိပါပြီ။ မနေ့က တိုက်ပွဲမှာ စစ်ကောင်စီက ပစ်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်ဆံတွေ ထိုင်းဘက်ကို ကျတာကြောင့် မြန်မာစစ်ရှောင်တွေ ဒဏ်ရာရတာ ရှိတယ်လို့ ထိုင်းပြည်တွင်းမီဒီယာတွေက ဖော်ပြပါတယ်။

ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းဘက်က မြန်မာစစ်တပ်ကို ကန့်ကွက်စာပေးပို့ထားသလို နောက်ထပ် အချုပ်အခြာကို ဒီလိုထိပါးလာရင် ပြန်လည်လက်တုန့်ပြန်မယ်လို့လည်း စစ်ကောင်စီကို သတိပေးထားပါတယ်။ မနေ့က အဖြစ်အပျက်အပြီး ထိုင်းစစ်တပ်က နယ်စပ်မှာ တပ်ဖြန့်ထားပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့ တိုက်ပွဲစဖြစ်ကတည်းက ၁၇ ရက်နေ့အထိ မြန်မာဖက်ကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ စစ်ရှောင်အရေအတွက်ဟာ ၂၅၀၀ လောက် ရှိနေပြီလို့ ထိုင်းစစ်တပ်ရဲ့ နယ်စပ်ကွပ်ကဲရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

ထွက်ပြေးဝင်ရောက်လာသူတွေအတွက် နေရာထိုင်ခင်းတွေ၊ အစားအသောက်တွေကိုလည်း ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက စီစဉ်ပေးထားပါတယ်။

Ref: Bangkok Post

ဒီဇင်ဘာ ၁၅၊ ၂၀၂၁
M-Media

-မြန်မာအရေးဆွေးနွေးဖို့နဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ပိုလုပ်ရေး လာမယ့်နှစ်မှာ အာဆီယံ-အမေရိကန် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပဖို့ ရှိတယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အာဆီယံကို ၄ ရက်ကြာ အလည်အပတ်ခရီးရောက်ရှိနေတဲ့ ဘလင်ကန်ဟာ ဒီကနေ့ မလေးရှားနိုင်ငံကိုသွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသမှာ အာဆီယံဟာ အလွန်အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေတယ်လို့ ဘလင်ကန်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သမ္မတဘိုင်ဒန်ဟာ မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းဖို့ကိစ္စ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးလုပ်ဖို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေကို ဖိတ်ကြားထားတယ်လို့လည်း ဘလင်ကန်က ဆိုပါတယ်။

“လာမယ့်နှစ်မှာ အာဆီယံနဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ မျှော်မှန်းထားပါတယ်”

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာစစ်တပ်က အကြမ်းဖက်မှု၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကအခြေအနေ ပိုဆိုးလာတယ်လို့လည်း ဘလင်ကန်က ပြောပါတယ်။

“မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်ရေး စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖိအားပေးရာမှာ တစ်ဦးချင်းနဲ့ အစုအဖွဲ့အလိုက် ဘယ်လို ထပ်တိုးအရေးယူမှုတွေ လုပ်ရမလဲဆိုတာကို သုံးသပ်ဖို့ ရှေ့လာမယ့်သီတင်းပတ်တွေ၊ လတွေက အရေးပါလာမှာဖြစ်ပါတယ်”

ထိပ်သီးအစည်းအဝေးလုပ်ရေး သမ္မတဘိုင်ဒန်ရဲ့ ဖိတ်ကြားမှုကို ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်နေ့လုပ်မယ့် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်သွားမယ်လို့ မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆိုက်ဖူဒင် အဘ်ဒူလာက ပြောပါတယ်။

မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းရာမှာ အာဆီယံက ထိရောက်တဲ့မူဝါဒ ချမှတ်လုပ်ဆောင်ဖို့ ဘလင်ကန်က တိုက်တွန်းခဲ့သလို မြန်မာစစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဖိနှိပ်သတ်ဖြတ်မှုကို ‘လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု’ အဖြစ် သတ်မှတ်ဖို့ မိမိတို့အစိုးရက ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့လည်း ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်ဆောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ချက်ခြင်းရပ်တန့်ရေး၊ အတိဒုက္ခရောက်နေသူတွေကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးဖို့ ခွင့်ပြုရေး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ဘလင်ကန်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

Ref: Reuters