ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာ အကဲျဖတ္ရမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ

ေရးသားသူ – မာန္ထက္သွ်ံ
M-Media
၅၊ ႏုိဝင္ဘာလ ၊ ၂၀၁၅

မၾကာမီ က်င္းပေတာ့မည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အမွန္တကယ္ပဲ တရားမွ်တမႈ ရွိႏုိင္ပါ့မလား ၊ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာမွန္ကန္ပါ့မလား ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္းကေရာ ျပည္ပကပါ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား၏ ေမးခြန္း တစ္ရပ္ျဖစ္လာပါတယ္။

အသြင္ကူးေျပာင္းဆဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အာဏာရ USDP နဲ႔ အတုိက္အခံ NLD တုိ႔ၾကားမွာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ ဆုံျဖတ္မႈကုိ လက္ရွိအစုိးရ အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန လက္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတဝွမ္း မဲဆႏၵနယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ USDP နဲ႔ NLD တုိ႔ရဲ႕ အားၿပိဳင္မႈ အားေကာင္းေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ပါတီငယ္မ်ားနဲ႔ တသီးပုဂၢလမ်ားရဲ႕ အသံမ်ားဟာလည္း တခ်ဳိ႕ မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွာ ရွင္သန္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ NLD ပါတီအႏုိင္ရၿပီး အာဏာမလႊဲတဲ့ ျဖစ္ရပ္ကုိၾကည့္ၿပီး လက္ရွိ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေရာ NLD အႏုိင္ရၿပီး အစုိးရဖြဲ႔ႏုိင္လွ်င္ေရာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑က မည္သုိ႔ မည္ပုံျဖစ္လာမည္ကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာ အခ်က္ျဖစ္လာပါတယ္။ လက္ရွိအစုိးရနဲ႔ အတုိက္အခံၾကား ဆက္ဆံေရး ၊ အတုိက္အခံႏွင့္ တပ္မေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရး စတာေတြဟာ လက္ငင္းႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အေနအထားတစ္ခုပါ။ ဒါေတြက ႏုိင္ငံေရးအရ စိန္ေခၚမႈေတြျဖစ္ပါတယ္။

တဖက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳကာလ ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပစဥ္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးကာလမ်ားမွာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ျဖတ္သန္းႏုိင္ေရးဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစမယ့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး တစ္ခုလုံး စ-လယ္-ဆုံး ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပၿပီးစီးေရးဟာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္သူအားလုံးအေပၚမွာ တာဝန္ရွိသလုိ တာဝန္ခံထားသူေတြရဲ႕ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကုိ မည္သုိ႔ မည္ပုံကုိင္တြယ္ၿပီး မည္သုိ႔ မည္ပုံ ျဖစ္လာမည္ကုိလည္း မွတ္တမ္းတင္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရမည္လည္း ျဖစ္သည္။

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ တရားမွ်တမႈရွိမရွိ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီ ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္းတက်က်င္းပျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ စတာေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အဖြဲ႕အစည္း ၄ရပ္မွ ထိန္းေက်ာင္းေစာင့္ၾကည့္တတ္ၾကပါတယ္။

သက္ဆုိင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အဆင့္ဆင့္ဟာ ၎တုိ႔သည္ ဥပေဒ ၊ နည္းဥပေဒ၊ အမိန္႔ ၊ ေၾကညာခ်က္ ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားနဲ႔ အညီ အလႊာ အဆင့္ဆင့္မွာ လုပ္ေဆာင္ျခင္းရွိမရွိဆုိတာကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ အလားတူ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွလည္း ၎တုိ႔ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ မဲဆႏၵနယ္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး တစ္ခုလုံးအေပၚမွာ မဲစာရင္း မွန္ကန္မႈရွိမရွိမွ စ၍ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး ၿပီးစီးသည္အထိ ၎တုိ႔ ပါတီမူဝါဒေတြနဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အတုိင္းအတာထဲမွ ဆန္းစစ္အကဲျဖတ္ေနဆဲျဖစ္သည္။

သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနနဲ႔လည္း မီဒီယာ က်င့္ဝတ္ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားအတုိင္း ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ကာ မီဒီယာရႈေထာင့္မွ မွတ္တမ္းတင္ခြင့္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ထုိအဖြဲ႕ေတြအျပင္ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္လုိက္မႈကင္းသည့္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနနဲ႔လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာအကဲျဖတ္ၾကပါတယ္။ ၎အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္လုိက္မႈကင္းကင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ သမာသမတ္က်နမႈ ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားရဲ႕ က်င့္ဝတ္ သိကၡာ ၊ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ မွတ္တမ္းတင္ ဆန္းစစ္အကဲျဖတ္ရမည္ျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ ႏုိင္ငံတကာ သံရုံး၃၂ရုံးမွ ေလ့လာသူ ၄၇၀ဦး ၊ EU အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ ၆ခုမွ ၄၆၅ဦး ၊ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ ကူညီအားျဖည့္ေပးေနသည့္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း ၉ခုမွ ၁၈၃ဦး အပါအဝင္ ျပည္ပေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူ ၁၁၁၈ဦး၊ ျပည္တြင္းမွ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ ၁၃ဖြဲ႕မွ ၉၄၀၆ဦး ၊ ျပည္ပသတင္းမီဒီယာ ၄၅ခုမွ ၂၉၁ဦးတုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္အရသိရပါတယ္။

အဆုိပါ အရပ္ဘက္ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အနက္မွ အခ်ဳိ႕မွာ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ၄၈နာရီအတြင္း ကနဦး အစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္မည္ျဖစ္သလုိ ရက္သတၱပတ္၊ တစ္လအတြင္း ၎တုိ႔ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာမ်ား ထြက္ေပၚလာဖြယ္ရွိပါတယ္။ ထုိအစီရင္ခံစာမ်ားထဲမွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိမရွိ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈမ်ား မတရားျပဳက်င့္ခံရမႈမ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ တုိးတက္ေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ဒီမုိကေရစီ စံႏႈန္းမ်ား စတာေတြကုိ မွတ္တမ္းယူအကဲျဖတ္ၿပီး ေနာင္က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအေပၚ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ခ်က္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကုိ ပံ့ပုိးကူညီႏုိင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရာတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ မူမမွန္မႈမ်ားႏွင့္ အလြဲသုံးစားျပဳမႈမ်ားကုိ ရပ္တန္႔ေစၿပီး သမာသမတ္ရွိမရွိ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈမ်ား ရွိမရွိ ဆုိတာကေတာ့ ဆန္းစစ္ရဦးမည္ျဖစ္သည္။

ႏုိင္ငံသားတုိင္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ေစၿပီး အမွန္တကယ္ပဲ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲဟာ မွန္ကန္ၿပီး ဘက္လုိက္မႈကင္းမဲ့စြာ က်င္းပသည့္ လြတ္လပ္တရား မွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အစစ္အမွန္ျဖစ္လာမည္လား ဆုိတာကေတာ့ သန္း၅၀ေက်ာ္ေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာ အကဲခတ္ ရဦးမည္သာ။     ။

မာန္ထက္သွ်ံ