News @ M-Media

Author: Ko Lay

  • လူမျိုးရေးအခြေပြုစနစ်မှ လိုအပ်ချက်အခြေပြုစနစ်သို့ သွားမည်ဟု မလေး၀န်ကြီးချုပ်ပြော

    လူမျိုးရေးအခြေပြုစနစ်မှ လိုအပ်ချက်အခြေပြုစနစ်သို့ သွားမည်ဟု မလေး၀န်ကြီးချုပ်ပြော

    ဇွန် ၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    – မလေးရှားနိုင်ငံဟာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပြီး ဒီလိုမလုပ်ဆောင်ရင် ရေရှည် ရှင်သန်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ၀န်ကြီးချုပ် အန်၀ါရ် အီဘရာဟင်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

    အလ်ဂျာဇီးရား သတင်းဌာနဲ့ မကြာသေးခင်က အင်တာဗျူးအစီအစဥ်မှာ အန်၀ါရ်က သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်တွေ၊ သဘောထားတွေကို ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

    “အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းနဲ့ပတ်သက်လာရင် ထိရောက်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေရှိဖို့ လုပ်ဆောင်ရမှာက ကျွန်တော့်ရဲ့တာ၀န်ပါ။ တိုင်းပြည်က တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပျက်ဆီးနေပါတယ်။ ပြတ်သားတဲ့ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်နဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု မရှိဘူးဆိုရင် မလေးရှားဟာ ရှင်သန်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် မထင်ပါဘူး”

    လက်ရှိ လူမျိုးရေးအခြေပြုပြီး သွားနေတဲ့ နိုင်ငံရေးကို လိုအပ်ချက်အခြေပြု နိုင်ငံရေးပုံစံ ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ၀န်ကြီးချုပ်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

    မလေးရှားနိုင်ငံရေးစနစ်အရ မလေးအပါအ၀င် ဌာနေလူမျိုးစုတွေဟာ အလုပ်အကိုင်၊ ပညာရေးနဲ့ အိမ်ယာစီမံကိန်းတွေမှာ တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယလူမျိုးစုတွေထက် အခွင့်အရေးတစ်ချို့ ပိုရပါတယ်။ 

    ခေတ်အဆက်ဆက် မလေးရှားအစိုးရတွေဟာ ဒီမူ၀ါဒနဲ့ တိုင်းပြည်က လူများစု မလေးလူမျိုးတွေကို ဆွဲဆောင်ထားကြတာပါ။

    အန်၀ါရ်ကတော့ ဒီမူ၀ါဒကို အစိုးရတာ၀န်ရှိသူတွေ၊ သူတို့နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ခရိုနီတွေက အမြတ်ထုတ်နေကြပြီး သာမန် မလေးပြည်သူလူထု အမှန်တကယ် အကျိုးခံစားရလားဆိုတာကို ဆန်းစစ်ဖို့ အချိန်တန်ပြီလို့ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။ 

    သူစဥ်စားတဲ့ လိုအပ်ချက်အခြေပြု မူ၀ါဒဟာ ပြည်သူလူထုကို အမှန်တကယ်အကျိုးရှိစေလိမ့်မယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ 

    လက်ရှိ အသက် ၇၅ နှစ် ရှိပြီဖြစ်တဲ့ အန်၀ါရ်ဟာ ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟာသီယာ မိုဟာမက် လက်ထက် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွေကတည်းက မလေးရှားနိုင်ငံရေးလောကမှာ ကျော်ကြားခဲ့သူဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရာဇ၀တ်မှုတွေနဲ့ ထောင်ချခံခဲ့ရပါတယ်။ 

    ဒီလိုအရေးယူခံရတာတွေဟာ နိုင်ငံရေးအရ ချောက်ချခံရမှုလို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ 

    အန်၀ါရ်အီဘရာဟင်ရဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟာသီယာ မိုဟာမက်ဦးဆောင်တဲ့ ပါတီနဲ့ ပူးပေါင်းကာ အန်န၀ါရ်လည်း ထောင်ကနေ ပြန်လွတ်လာခဲ့ပါတယ်။ 

    ၂၀၂၂ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ အန်၀ါရ်ရဲ့ Pakatan Harapan ပါတီဟာ မဲအများဆုံးရခဲ့ပြီး မဟာမိတ်တွေနဲ့ပေါင်းကာ အစိုးရဖွဲ့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera 

  • မြန်မာနယ်စပ်ရှိ တရုတ်ကာစီနိုရုံများကို ထိုင်းက မီးဖြတ်

    မြန်မာနယ်စပ်ရှိ တရုတ်ကာစီနိုရုံများကို ထိုင်းက မီးဖြတ်

    ဇွန် ၉၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ကရင်ပြည်နယ်က လက်နက်ကိုင်တွေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မြို့နှစ်ခုကို ထိုင်းနိုင်ငံက တနင်္လာနေ့ကစတင်ပြီး လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်လိုက်ပါတယ်။ 

    ရွှေကုက္ကိုနဲ့ လေကေးကော်တို့ဖြစ်ပြီး တရုတ်လောင်းကစားလုပ်ငန်းတွေ တည်ရှိရာ နေရာတွေပါ။ ပတ်၀န်းကျင်နိုင်ငံတွေက ပြည်သူတွေ လူကုန်ကူး ကျွန်ပြုခံရမှု အဓိကဖြစ်ပွားတဲ့ ဒေသတွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

    လျှပ်စစ်၀ယ်ယူရေး စာချုပ်သက်တမ်းပြည့်သွားတာကြောင့် မီးဖြတ်လိုက်တာဖြစ်ပြီး မြန်မာအစိုးရက သက်တမ်းတိုးဖို့ ငြင်းခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းဖက်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    လက်နက်ကိုင်အစောင့်အကြပ်အားကိုးနဲ့ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ တရုတ်လောင်းကစားရုံတွေဟာ ကိုယ်ပိုင်မီးစက်တွေနဲ့ လာမယ့်သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အထိ တောင့်ခံထားနိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း ထိုင်းတာ၀န်ရှိသူတွေက ဆိုပါတယ်။ 

    တရုတ်ပြည်မက စီးပွားရေးသမားတွေဟာ လောင်းကစားရုံတွေအပြင် အခြားတရားမ၀င်လုပ်ငန်းတွေ၊ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း အဲဒီဒေသတွေမှာ အကြီးအကျယ် လုပ်ဆောင်နေကြပါတယ်။ 

    Ref: South China Morning Post 

  • အမေရိကန်မြေမှာ ကစားသမားဘ၀ အဆုံးသတ်တော့မယ့် မက်ဆီ

    အမေရိကန်မြေမှာ ကစားသမားဘ၀ အဆုံးသတ်တော့မယ့် မက်ဆီ

    ဇွန် ၈၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -အမေရိကန် မေဂျာလိဂ်ကလပ် Inter Miami အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့မယ်လို့ အာဂျင်တီးနား တိုက်စစ်မှူး လီယွန်နယ်မက်ဆီက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

    ပီအက်စ်ဂျီကနေ ထွက်တော့မယ့် မက်ဆီဟာ အသင်းဟောင်း ဘာစီလိုနာကို ပြန်သွားမယ်လို့ သတင်းတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထွက်နေတာပါ။ 

    လာမယ့်နှစ် လာလီဂါမှာ စတင်ကျင့်သုံးမယ့် ဘဏ္ဍာရေးညီမျှမှု စည်းမျဥ်းကြောင့် ဘာကာကိုပြန်ဖို့ ဖြစ်မလာခဲ့ဘူးလို့ မက်ဆီက ပြောပါတယ်။ 

    “ဥရောပကိုစွ့န်ခွာပြီး၊ မိုင်ယာမီကိုသွားမယ်ဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် ချခဲ့တာပါ” လို့ မက်ဆီက စပိန်ပြည်တွင်းသတင်းဌာနတွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    ဥရောပအသင်းတစ်ခုက သူ့ကို ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး ဘာစီလိုနာမဟုတ်ရင် တစ်ခြားအသင်းမှာ မကစားချင်တာကြောင့် ငြင်းဆိုခဲ့တယ်လို့လည်း မက်ဆီက ဆိုပါတယ်။ 

    မက်ဆီကို ဆော်ဒီထိပ်သီးကလပ် အလ်ဟီလာက ငွေကြေးအမြောက်အများပေးပြီး ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါသေးတယ်။ 

    Inter Miami အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့မှုမှာ Adidas နဲ့ Apple လို ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ စပွန်ဆာစာချုပ် ချုပ်ဆိုထားမှုကလည်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    မက်ဆီဟာ မိုင်ယာမီမှာ အိမ်တစ်လုံး၀ယ်ထားပြီး လက်ရှိမှာ ငှားစားထားပါတယ်။

    Inter Miami အသင်းဟာ အင်္ဂလန်လက်ရွေးစင်ဟောင်း ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်း ပိုင်ဆိုင်တဲ့အသင်းဖြစ်ပြီး၊ သူ့အသင်းမှာ လာကစားဖို့ ဘက်ခမ်းက မက်ဆီကို အရင်က ကမ်းလှမ်းဖူးပါတယ်။ 

    Ref: BBC

  • ဆော်ဒီမှာ အောင်မြင်မှု ထပ်ယူမယ်ဆိုတဲ့ ဘန်ဇီမာ

    ဆော်ဒီမှာ အောင်မြင်မှု ထပ်ယူမယ်ဆိုတဲ့ ဘန်ဇီမာ

    ဇွန် ၇၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ဥရောပမှာ အောင်မြင်မှု ရယူနိုင်ခဲ့သလိုမျိုး ဆော်ဒီမှာလည်း ကြိုးစားရယူသွားမယ်လို့ အလ်-အီတီဟတ်တိုက်စစ်မှူးသစ် ကရင် ဘန်ဇီမာက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

    အသက် ၃၅ နှစ်အရွယ် ဘန်ဇီမာကို ဆော်ဒီလိဂ်ချန်ပီယံ အလ်-အီတီဟတ်အသင်းက အခုတစ်ပတ်အစောပိုင်းမှာ ၂ နှစ်စာချုပ်နဲ့ ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။ 

    အသင်းဖော်ဟောင်း ရော်နယ်ဒိုကို ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ဘန်ဇီမာတစ်ယောက် ပြန်လည်ရင်ဆိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

    “ကစားသမားကောင်းတွေအများကြီးရှိတဲ့ လိဂ်ကောင်းတစ်ခုပါ။ ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်း ခရစ္စတီယာနို ရော်နယ်ဒို ရောက်နေတာက ဆော်ဒီလိဂ်အဆင့်အတန်းဟာ ပိုမို တိုးတက်လာတယ်ဆိုတာ ပြသနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥရောပမှာ အောင်မြင်ခဲ့သလို ဒီမှာလည်း အောင်မြင်အောင် ကစားသွားမှာပါ”

    စိန်ခေါ်မှုအသစ်တွေကို ရင်ဆိုင်ချင်တဲ့အတွက် ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းရွှေ့လာတာလို့လည်း ဘန်ဇီမာက ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

    ရီးယဲလ်မက်ဒရစ်မှာ ၁၄ နှစ်ကြာ ကစားခဲ့တဲ့ ဘန်ဇီမှာဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ၅ ကြိမ် အပါအ၀င် စုစုပေါင်း ဖလား ၂၅ လုံး ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: BBC

  • အသံထက်မြန်သည့် ဒုံးကျည်ကို အီရန် ပိုင်ဆိုင်ပြီ

    အသံထက်မြန်သည့် ဒုံးကျည်ကို အီရန် ပိုင်ဆိုင်ပြီ

    ဇွန် ၇၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ဒုံးခွင်းစနစ်တွေကို ဖြတ်ကျော်၀င်ရောက်နိုင်တဲ့ ပြည်တွင်းဖြစ် အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်ကို အီရန်က ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်ပါတယ်။ 

    ‘ဖာတာ’ လို့အမည်ပေးထားတဲ့ ဒီဒုံးကျည်ဟာ အီရန်စစ်တပ်ကို ပတ်၀န်းကျင်နိုင်ငံတွေထက် နှာတစ်ဖျားသာစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အသံထက် ၅ ဆ မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို လက်ရှိ ကမ္ဘာမှာ အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ တရုတ်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားတို့သာ ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။ ဒီစာရင်းမှာ အီရန်က ပါ၀င်လာတာပါ။ 

    ဖာတာဒုံးကျည်ဟာ တစ်စက္ကန့်ကို ၁၆၈၈၀ ပေ သွားပြီး မိုင်ပေါင်း ၈၇၀ အထိ ရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။ 

    အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြောင်း အီရန်တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ လေတပ်အကြီးအကဲ အမီရ် အလီ ဟာဂျီဇာဒါက ပြီးခဲ့တဲ့ နို၀င်ဘာလမှာ ထုတ်ပြောခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက် ၆ လအကြာမှာပဲ ပထမဆုံး ဒုံးကျည်ကို ထုတ်ပြလာနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေဟာ ကမ္ဘာ့လေထုရဲ့ အပြင်ဖက်ကနေပါ ပျံသန်းနိုင်ပြီး ဒုံးခွင်းစနစ်တွေက ဟန့်တားဖို့ မလွယ်ကူတဲ့ ဒုံကျည်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera