စက္တင္ဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၇
M-Media
Photo Credit – BBC
– သံတမန္ေတြကုိ အဓိကဦးတည္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီေန႔မနက္မိန္႔ခြန္းမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနကုိ အဓိကထား ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ ျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းရမွာ ပါ၀င္ကူညီဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။
မိန္႔ခြန္းအစမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူတုိ႔အစုိးရဟာ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေလာက္ အာဏာရွင္ အုပ္စုိးမႈစနစ္ကုိ အေမြခံခဲ့ရၿပီး လက္ရွိ ဒီမုိကေရစီဟာ မျပည့္စံုေသးတဲ့ ဒီမုိကေရစီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဟ ာ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး မိမိတုိ႔အစုိးရ သက္တမ္းဟာ ၁၈ လသာ ရွိေသးတဲ့အတြက္ ဒီအခ်ိန္အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြအားလံုးကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္၍မရေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ အစုိးရအေနနဲ႔ အခက္အခဲေတြကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ဖုိ႔ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးလုိ႔ ဆုိလုိတာမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အခု မိန္႔ခြန္းဟာ မိမိတုိ႔ရဲ႕ အခက္အခဲေတြကုိ မိတ္ေဆြမ်ားကုိ တင္ျပၿပီး မိမိတုိ႔အေပၚ စာနာနားလည္ေစဖုိ႔ ျပင္ဆင္လာတာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ရခုိင္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အဓိကထား ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္က ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ေနမႈကုိ မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနမွာမဟုတ္ေၾကာင္း၊ ျပည္နယ္အတြင္းမွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုအၾကား ေျပလည္မႈရေစဖုိ႔၊ လူ႕အသုိင္းအ၀ုိင္းအားလံုးအတြက္ ေရရွည္ခံတဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးတုိ႔ကုိ ႏွစ္ျမဳပ္ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီတစ္ခု၊ ကုလအတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ကုိဖီအန္နန္ဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မရွင္တစ္ခုတုိ႔ကို ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ၿပီး ဒီေကာ္မရွင္က တင္ျပတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကုိ လက္ရွိမွာ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕အႀကံျပဳခ်က္ေတြဟာ အခ်ိန္ေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ကာ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ျမန္ျမန္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလနဲ႔ အခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လေတြမွာ ရဲစခန္းေတြကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြက တုိက္ခုိက္မႈဟာ အခ်ိန္တစ္ခုအထိ ရွိခဲ့တဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ၊ အစုိးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြကုိ ပ်က္ဆီးေစၿပီး အသက္ဆံုး႐ံႈးတာ၊ အုိအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရတာေတြ ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒနဲ႔အညီ အစုိးရဟာ ARSA အဖြဲ႕ကုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အျဖစ္ ေၾကျငာခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔အစိုးရအေနနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ ဥပေဒပ အၾကမ္းဖက္မႈအားလံုးကုိ ႐ႈတ္ခ်ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးကုိ အေလးထားေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကုိလည္း နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ က်င့္၀တ္ေတြကုိ တိတိက်က်လုိက္နာဖုိ႔၊ အျပစ္မ့ဲ အရပ္သားေတြပါ ထိခုိ
က္တာမ်ိဳး မရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကုိ တရားဥပေဒအတုိင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း အတုိင္ပင္ခံက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
မတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရသူေတြရဲ႕ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရခုိင္နဲ႔ မြတ္စလင္ေတြသာမကဘဲ ဒုိင္းနက္၊ ၿမိဳ၊ သက္၊ မရမာႀကီးနဲ႔ ဟိႏၵဴေတြလုိ လူမ်ိဳးစုငယ္ေလးေတြလည္း အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ဒါကုိ ႏုိင္ငံတကာသတင္းဌာနေတြက လစ္လ်ဴ႐ႈထားေၾကာင္း၊ အဲဒီလုိ ထြက္ေျပးရသူေတြကုိ လူမႈ၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ့အဖြဲ႕ဟာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးေတြ လုပ္ေပးေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔ေနာက္ပုိင္း လက္နက္ကုိင္တုိက္ခုိက္မႈေတြ မရွိေတာ့သလုိ၊ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း မရွိေတာ့ေပမယ့္ မြတ္စလင္ေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ထြက္ေျပးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိထြက္ေျပးရတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကုိ ရွာေဖြရမွာျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္နယ္ထဲမွာ က်န္ေနတဲ့သူေတြကုိလည္း ေမးျမန္းရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္အမ်ားစုဟာ ဒီလုိထြက္ေျပးထာမ်ိဳးမလုပ္ဘဲ စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၅၀ ရာခုိင္နႈန္းေက်ာ္ဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ နဂုိေနရာမွာပဲ ရွိေနေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ ျပႆနာေတြကုိသာမကဘဲ ျပႆနာမျဖစ္တဲ့အခ်က္ေတြကုိလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပႆနာမျဖစ္ဘဲ က်န္ေနေသးတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဆီ အစုိးရနဲ႔အတူ ေလ့လာဖိုု႔ ဖိတ္ေခၚေၾကာင္း၊ အဲဒီအတြက္ ခရီးသြားဖိုု႔ စီစဥ္ေပးမွာျဖစ္ၿပီး ဘာျဖစ္လုိ႔ ထြက္မေျပးတာလဲဆုိတာ ေမးႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မခြဲျခားဘဲ လူမႈဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အစီအစဥ္ေတြကို မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ အလုပ္အကုိင္ရရွိေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရး၊ အေျခခံအေဆာက္အဦးတည္ေဆာက္ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးေနၿပီး ပညာေရး၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတတ္ပညာနဲ႔ က်န္းမာေရးမွာလည္း ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ မြတ္စလင္ေတြ ရယူခံစားခြင့္ရွိေနေၾကာင္း၊ ေနာက္ထပ္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြလည္း ထပ္မံေပးသြားဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လုိ႔လည္း သူမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းအတြက္ အခ်ိန္တစ္ခုသတ္မွတ္ကာ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး၊ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ဒီလုိစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းကုိ လက္မခံတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းအေနနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ ေဖ်ာင္းဖ်ေပးမယ္ဆုိရင္ မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ ေက်နပ္မွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ သဟဇာတ ျဖစ္ေစေရးအတြက္ ဘာသာေပါင္းစံုအဖြဲ႕က ေဆာင္ရြက္ေပးေနေၾကာင္း၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ရရွိဖုိ႔အတြက္ ရခုိင္၊ ဘဂၤါလီနဲ႔ ျမန္မာဘာသာစကားေတြနဲ႔ FM ေရဒီယုိ ထုတ္လႊင့္ေပးေနေၾကာင္း၊ အီးယူ၊ ကုလေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကုိ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမႇင့္တင္ေပးေနေၾကာင္း၊ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေအဂ်င္စီေတြကိုလည္း ရခုိင္ေဒသမွာ သတင္းယူႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးေနၿပီး၊ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးနဲ႔လည္း မိမိတုိ႔ဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္စီစစ္လက္ခံေရးကုိ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ႏွစ္ႏုိင္ငံက သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာလည္း ဒီလုိ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
မိန္႔ခြန္းေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တုိင္းျပည္က ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းရာမွာ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ ပုိမိုပါ၀င္ႏုိင္ၿပီး ပါ၀င္ဖုိ႔လည္း ဖိတ္ေခၚေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳေစခ်င္ေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးေနရတာ၊ ရြာေတြ မီးေလာင္တာ စတင္တဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ိုင္းက မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ စုိးရိမ္မႈကုိ မိမိနားလည္းပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔အေနနဲ႔လည္း ဒီကိစၥေတြအတြက္ စုိးရိမ္မိၿပီး စြပ္စြဲခ်က္ေတြ၊ တန္ျပန္စြပ္စြဲခ်က္ေတြအတြက္ အေျဖရွာခ်င္ေၾကာင္း၊ အေထာက္အထားခုိင္လံုမယ္ဆုိရင္ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး မခြဲျခားဘဲ အေရးယူသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔အစုိးရဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ေပၚထြက္လာတဲ့ အစုိးရျဖစ္ၿပီး အုပ္စုတစ္ခုအတြက္မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္အတြင္းမွာ ေနထုိင္တဲ့ သူေတြအားလံုးရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကုိ ကာကြယ္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ေတြကိုလုိက္ၿပီး ေသြးကြဲေနတဲ့ တုိင္းျပည္မ်ိဳးကုိ မလုိလားဘဲ မတူကြဲျပားမႈကုိ တန္ဖုိးထားကာ ဥပေဒစုိးမုိးတဲ့၊ သာယာ၀ေျပာတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ထူေထာင္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။
