ၾသဂုတ္ ၂၆၊ ၂၀၁၇
တ႐ုတ္ျပည္သုိ႔ လူကုန္ကူးခံရၿပီး ၁၃ ႏွစ္တုိင္တုိင္ တ႐ုတ္ဇနီးအျဖစ္ ေနခဲ့ရသည့္ ေမခုိင္ဦး – ေမခုိင္ဦးဆုိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အိပ္မက္ဆုိးႀကီးဟာ အဘြားအိမ္ကေန အိမ္ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ စတင္ခဲ့ၿပီး ၁၃ ႏွစ္နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းက အဖြားျဖစ္သူအိမ္ကုိ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ သူမဟာ မိဘမ်ားရွိရာ မုဒံုကုိ ျပန္ဖုိ႔အတြက္ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ေမာ္လၿမိဳင္ကေန ရထားစီးခဲ့ပါတယ္။
ရထားေပၚက စံုတြဲတစ္တြဲက သူမကုိ အလုပ္တစ္ခု ကမ္းလွမ္းခဲ့ၿပီး သူမက ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ေပးတဲ့ ေရတစ္ခြက္ကုိ ေသာက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း အိပ္ခ်င္လာတာေၾကာင့္ အိပ္ေပ်ာ္သြားခဲ့ၿပီး ဆင္းမယ့္ ဘူတာကုိ ေက်ာ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ျပန္ဖုိ႔အတြက္ သူမမွာ စားရိတ္မရွိေတာ့ပါဘူး။
အဲဒီစံုတြဲက သူမလုိအပ္ေနတဲ့ ရထားလက္မွတ္၀ယ္မယ့္ ေငြရဖုိ႔ အလုပ္တစ္ခု ရွာေပးမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အိမ္ျပန္ဖုိ႔ေငြလုိတာေၾကာင့္ ကၽြန္မ သူတုိ႔ရဲ႕အလုပ္ကုိ လက္ခံခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ ေမခုိင္ဦးက ေျပာခဲ့ၿပီး သူမေသာက္ခဲ့တဲ့ ေရထဲမွာ ေဆးခပ္ခံလုိက္ရတယ္ဆုိတာလည္း သူမ သိခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီစံုတြဲက သူမကုိ စားေသာက္ဆုိင္တစ္ဆုိင္မွာ အလုပ္သြင္းေပးခဲ့ၿပီး ၃ လတာ ၾကာျမင့္ခဲ့ေပမယ့္ မိဘအိမ္ကုိ ျပန္မပုိ႔ေပးဘဲ ပြဲစားတစ္ဦးလက္ကုိအပ္ကာ သူမဟာ တ႐ုတ္ျပည္ကုိ ပုိ႔ေဆာင္ျခင္း ခံလုိက္ရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ၁၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ သူမဟာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ အတင္းအဓမၼ လက္ထပ္ျခင္းခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေမခုိင္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ပထမခင္ပြန္းနဲ႔ ကေလးႏွစ္ေယာက္ ရခဲ့ၿပီး၊ ဒုတိယ အိမ္ေထာင္နဲ႔ ကုိယ္၀န္ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ WeChat ကေနတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕တစ္ခုနဲ႔ ဆက္သြယ္မိၿပီး ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာတာပါ။
“ထြက္ေျပးဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ တစ္စိမ္းတစ္ေယာက္လုိ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးဖုိ႔ မလြယ္ကူပါဘူး။ ကၽြန္မအေျခအေနဟာ ဒီ့ထက္ ပုိဆုိးသြားမလားဆုိတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ကလည္း ရွိေနပါတယ္” လုိ႔ သူမက ဆုိပါတယ္။
ေမခုိင္ဦးရဲ႕ ဒုကၡသုကၡေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသမီးေတြ ပုံမွန္လုိလုိ ခံစားေနရတာမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး၊ အျခား အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ဒီလုိေထာင္ေခ်ာက္ထဲ မ၀င္မိေစဖုိ႔အတြက္ သူမရဲ႕ ဇာတ္ေၾကာင္းကုိ လူအမ်ားသိေအာင္ ဖြင့္ခ်တာက ေမခုိင္ဦးရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ပါပဲ။
အဓမၼလက္ထပ္ခံရ
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူကုန္ကူးမႈခံရတဲ့ ရင္းျမစ္ႏုိင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢက ေျပာၾကားထားၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ လူကုန္ကူးခံရသူေပါင္း ၃၄၈၉ ဦးကုိ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အမ်ားစုက အဓမၼလက္ထပ္ဖုိ႔အတြက္ ကုန္ကူးခံရသူေတြပါ။
လိင္ကၽြန္အျဖစ္ အသံုးခ်ခံရမႈကေတာ့ လူကုန္ကူးမႈမွာ ဒုတိယလုိက္ေနၿပီး အဲဒီေနာက္မွာ အဓမၼ လုပ္အားခုိင္းေစခံရမႈ ရွိေနပါတယ္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕မွတ္တမ္းေတြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူကုန္ကူးခံရသူေတြ အမ်ားဆံုး ေရာက္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ထုိင္း၊ မေလးရွားေတြလုိ အျခား အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြကုိလည္း ေရာက္ရွိၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာလည္း လူကုန္ကူးမႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဇြန္လမွာ အေမရိကန္အစုိးရကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဦးစားေပးအဆင့္ ၂ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ စာရင္းမွာ ပါ၀င္လာၿပီး ဒါဟာ အျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈကို တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔ အေမရိကန္က ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ကုိက္ညီေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရေတာ့မယ့္ သေဘာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူကုန္ကူးမႈေတြကုိ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ လံုေလာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Yangon Justice Center ရဲ႕ စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာ ကိုထြန္းလိႈင္က အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္း တုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာ၊ နယ္စပ္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေတြမွာ လံုၿခံဳေရးကုိ တုိးျမႇင့္ေပးတာ၊ ဆင္းရဲမြဲေတြတဲ့သူေတြဟာ ပုိေကာင္းတဲ့ဘ၀တစ္ခု ရမယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ အျမတ္ထုတ္ခံေနရတာေၾကာင့္ အေျခခံလူတန္းစားေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးေျပလည္ေစမယ့္ အစီအစဥ္ လုပ္ေဆာင္တာ စတာေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အဓိကအခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“လူးတစ္ဦးခ်င္း လူကုန္ကူးမႈကုိ တားဆီးတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ စနစ္တက် လုပ္ကုိလုပ္ရပါမယ္။ ဒီရာဇ၀တ္မႈဟာ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ျဖစ္ပြားေနၿပီး ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးကိစၥေတြသာ လူေတြက သိၾကတာပါ” လုိ႔ ကုိထြန္းလိႈင္က ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာအစုိးရဟာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရးဥပေဒကုိ ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး က်ဴးလြန္သူေတြအတြက္ ႀကီးေလးတဲ့ပစ္မႈေတြကုိ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ တရား႐ံုးကုိေရာက္လာတဲ့ အမႈကေတာ့ နည္းေနပါေသးတယ္။
အလုပ္သမား၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူအင္အား ၀န္ႀကီးဌာနက အၿမဲတန္းအတြင္း၀င္ ဦးမ်ိဳးေအာင္က သူတုိ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈမွာ အဓိက စိန္ေခၚမႈတစ္ခုက ပြဲစားေတြေပးတဲ့ မက္လံုးေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“လူကုန္ကူးခံရသူေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈဆုိင္ရာ ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြကို မရရွိထားဘူး။ တရားမ၀င္ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္မႈကုိ သူတုိ႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ သူတုိ႔ ျပႆနာတက္လာရင္ အကူအညီေတြ မရေတာ့ဘူး”
သင္ခန္းစာယူစရာ အျဖစ္အပ်က္
ေအာက္ေျခလူတန္းစားအဆင့္မွာ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အဓိကထားလုပ္ရတာဟာ အသိပညာေပးမႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပုဇြန္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းက ဗုိလ္မွဴး ခင္ေမာင္လတ္က သတင္းအခ်က္အလက္ရယူမႈမွာ ပုိၿပီး အားေကာင္းတဲ့ နည္းလမ္းေတြ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြဟာ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းကာ အသိပညာေပး လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြကုိ အိမ္တုိင္ရာေရာက္ လုိက္လံ ျဖန္႔ျဖဴးေပးေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
“ပံုမွန္ အသိပညာေပးေဆြးေႏြးတာထက္ ဒီနည္းလမ္းက ပုိၿပီး ထိေရာက္ပါတယ္။ ဒါဟာ လိမ္ညာသူေတြရွိတယ္ဆုိတာ ႀကိဳတင္တားဆီးသတိေပးတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းတက္ ပုိထိေရာက္ပါတယ္” လုိ႔ ဗုိလ္မွဴးကဆုိၿပီး ပြဲစားေတြ ခ်ဥ္းကပ္လာရင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကုိ အေၾကာင္းၾကားသင့္တယ္လုိ႔ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ေမခုိင္ဦးရဲ႕သတင္း ထြက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ တ႐ုတ္အာဏာပုိင္ေတြဟာ သူမရွိတဲ့ေနရာကုိ ရွာေဖြႏုိင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးစခန္းကုိ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္မွာ ေမခုိင္ဦးဟာ မုဒံုက မိဘေတြရွိရာကုိ ျပန္ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ကေလးႏွစ္ဦးကုိေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ထားခဲ့ကာ ဘ၀သစ္ကုိ ျပန္လည္ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ သူမကုိ လူမႈ၀န္ထမ္းဦးစီးဌာနက ကုန္စံုဆုိင္ေလးတစ္ဆုိင္ဖြင့္ဖုိ႔ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ပါတယ္။
ပရဟိတအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ International Rescue Committee က ေနထုိင္စားေသာက္ရိတ္အတြက္ ေန႔စဥ္ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးၿပီး ေက်းရြာေဆးေပးခန္းကလည္း ကုိယ္၀န္အတြက္ အခမဲ့ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
သူမကုိ ရထားေပၚမွာ ေသြးေဆာင္ဖ်ားေယာင္းခဲ့တဲ့ စံုတြဲကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္မလားဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ သူမဟာ ရဲစခန္းမွာလည္း အမႈဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ အေၾကာင္းကတာ့ ေဒသတြင္းမွာ သတိျပဳစရာ သင္ခန္းစာအျဖစ္ ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါေတာ့တယ္။
“မိသားစုအရင္းအခ်ာထဲက ေလာက္ေလာက္လားလားလူတစ္ေယာက္ မပါဘဲနဲ႔ ကေလးေတြကုိ ခရီးမလႊတ္ပါနဲ႔လုိ႔ မိဘအားလံုးကုိ ကၽြန္မ အႀကံျပဳပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကုိ သင္ခန္းယူပါ။ မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ တစ္ျခားသူေတြကို မ်က္လံုးစံုပိတ္ၿပီး မယံုၾကည္လုိက္ပါနဲ႔”
Ref: Reuters
(Reuters သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Trafficked to China to marry, a Myanmar woman hopes to save others from same fate ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
