ဇြန္ ၅၊ ၂၀၁၇
M-Media
– ျမန္မာအစုိးရ၊ ကုိယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္း စစ္တပ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အုပ္စုေတြအၾကား လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈအတြင္းမွာ သေဘာတူညီခ်က္မရတဲ့ အဓိကအခ်က္တစ္ခ်က္က ေတာင္တန္းေဒသေတြအတြက္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္ေပးမလဲ၊ ဗဟုိက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတဲ့ အာဏာကုိ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြအၾကား ဘယ္ေလာက္ခြဲေပးမလဲဆုိတဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာေသးမီးကာလအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြ၊ အရပ္သားတစ္ပုိင္း ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ တပ္မေတာ္လုိ႔ေခၚတဲ့ စစ္တပ္ဟာ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ အာဏာအရွိဆံုးအဖြဲ႕အျဖစ္ ရွိေနဆဲပါ။ စစ္တပ္က ေစာ္ကားႏွိပ္စက္မႈေတြ၊ စာနာေထာက္ထားမႈ ကင္းမဲ့တာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေျပာလာတာေတြအပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြ ခံစားေနရတဲ့ ဒုကၡ၊ သုကၡေတြကုိ စစ္ေခါင္းေဆာင္ အဆက္ဆက္က အေရးမစုိက္ဘဲ၊ လစ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၿပီး ဒါကပဲ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြကုိ ရွည္ၾကာေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူမရဲ႕ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိမ္းပမ္းမႈအထိ ႐ုိက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေမလ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမွာ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က တုိင္းရင္းသားေတြအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ “အထင္မွား
မႈေတြ၊ နားလည္မႈလြဲတာေတြ” က “လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြကုိ ဦးတည္ေစၿပီး” ဒါေတြကုိ စြန္႔လႊတ္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနၿပီလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကုိလုိနီလက္ကေန လြတ္လပ္ေရးယူတဲ့အခါ တစ္ပါတည္း အေမြရလာတဲ့ ျပသနာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိေတာ့ စစ္တပ္က မျဖစ္မေန လက္ခံရပါမယ္။ ၁၉ ရာစု နယ္ခ်ဲ႕ေတြ မေရာက္ခင္ အရင္ကတည္းက ပဋိပကၡေတြ အျမစ္တြယ္ေနၿပီး သေဘာသဘာ၀ မတူၾကတဲ့ လူမ်ိဳးေတြကုိ ၿ
ဗိတိသွ် ကုိလုိနီအစုိးရက ေပါင္းပစ္လုိက္ပါတယ္။
ၿဗိတိသွ်ဟာ ရာစုႏွစ္ခ်ီ ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ ဒီ လူမ်ိဳးစုတင္းမာမႈေတြကုိ အျမတ္ထုတ္ၿပီး ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနစ္ (divided-and-rule fashion) ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗဟုိက လံုး၀ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္မွာ ဗမာလူမ်ိဳးေတြသာ အုပ္စုိးေရးဆုိတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔အတြက္ အဲဒီနည္းစနစ္ကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က ေနာက္ပုိင္းမွာ ေမြစားခဲ့ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ေစတနာမမွန္တဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ‘တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးရွိရာ’ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး စစ္တပ္က ေႂကြးေက်ာ္တာကုိလည္း ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ‘လူမ်ိဳး’ ဆုိတာ စစ္တပ္က အမွန္တကယ္ ဘာကုိ ဆုိလုိလဲဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရပါဘူး။ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ အခ်ိဳ႕က အခုိင္အမာ ေျပာဆုိထားၿပီး ၂၀၁၄ ခု သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈမွာ အေျခခံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဒီ လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးဆုိတာ ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီေခတ္မွာ မရွိခဲ့
ပါဘူး။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈအတြင္း ေနာက္ဆံုးေကာက္ယူခဲ့တဲ့ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ ‘အိႏၵိယ သန္းေခါင္စာရင္း’ အရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယႏြယ္ဖြားေတြအပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုဟာ ၂၀ မေက်ာ္ပါဘူး။
ႏုိင္ငံသားအဆင့္ေတြကို ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားၿပီး အခ်ိဳ႕ေသာ အုပ္စုေတြကုိ ႏုိင္ငံသားအဆင့္ မရေစတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒမွာလည္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးဆုိတာကုိ ရွင္းရွင္းလင္း လင္း ေဖာ္ျပမထားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူမ်ိဳးစုတစ္စုဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္နမိတ္အတြင္း ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့သလဲဆုိတာအေပၚ မူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံသားအဆင့္ေတြကုိ ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။
အဲဒီဥပေဒမွာ ၁၈၂၄-၁၈၂၆ အဂၤလိပ္-ဗမာစစ္ပြဲ မတုိင္ခင္ကတည္းက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခုိင္၊ ရွမ္းနဲ႔ အျခားေသာ လူမ်ိဳးစုေတြဟာ တင္းျပည့္ႏုိင္ငံသားျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေရာက္ရွိေနထုိင္ၾကတဲ့ ပထမဆံုးရက္ကုိေတာ့ ဥပေဒမွာ မေဖာ္ျပထားပါဘူး။ စစ္ပြဲအၿပီး
၀င္ေရာက္လာၾကတဲ့ အျခားသူေတြကုိ ဒီဥပေဒအရ ‘ဧည့္ႏုိင္ငံသား’၊ ‘ျပဳႏုိင္ငံသား’ အျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးဆုိတဲ့ အယူအဆဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ (SLORC) ဆုိတဲ့နာမည္နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ ေပၚထြက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဒီတုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစာရင္း အတိအက်ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။
ျမန္မာႏုိင္ငံေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ မာတင္စမစ္ဟာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က “Ethnic Groups in Burma: Development, Democracy and Human Rights” (ျမန္မာႏုိင္ငံမွ လူမ်ိဳးစုမ်ား – ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး) ဆုိတဲ့ ေလ့လာမႈစာတမ္းမွာ SLORC ဟာ ‘တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး’ လုိ႔ ေဖာ္ျပေပမယ့္ ‘ခုိင္မာတဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီတုိင္းရင္းသားစာရင္းေတြကုိ မထုတ္ျပန္ခဲ့ဘူး’ လုိ႔ ေရးသားထားပါတယ္။
တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးဆုိတာကို အေစာဆံုးေဖာ္ျပမႈဟာ အမည္မေဖာ္တဲ့ ‘စစ္တပ္ ထိပ္တန္းအရာရွိတစ္ဦး’ က ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႔ထုတ္ လုပ္သားျပည္သူ ေန႔စဥ္သတင္းစာမွာ ေရးသားထားတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာျဖစ္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳး ေနထုိင္တယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ဟာ ‘လူမ်ိဳးစုႀကီးေတြ’ ကုိ အေျခခံၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲရမယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစပါတယ္” လုိ႔ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
ဒီေဆာင္းပါးမွာ ပါးပါးေလးေဖာ္ျပသြားတာက ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခုိင္နဲ႔ ရွမ္းေတြလုိ လူမ်ိဳးစုႀကီးေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳရတာမ်ိဳး၊ သူတုိ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးရတာမ်ိဳးကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ႔အတြက္ အဲဒီ အဓိကလူမ်ိဳးေတြကို လူမ်ိဳးစုငယ္ေလးေတြအျဖစ္ ခြဲထုတ္လုိက္ရမယ္ ဆုိတာပါပဲ။
တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳးရဲ႕စာရင္းကုိ ပထမဆံုး တာရား၀င္ထုတ္ျပန္တာက ၂၀၁၄ ခုနွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ခင္အရင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစာရင္းမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တုိင္းရင္သားလူမ်ိဳးစု ၁၂ စု၊ ကယားျပည္နယ္မွာ ၉ စု၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ၁၁ စု၊ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ၅၃ စု၊ ဗမာလူမ်ိဳးစု ၉ စု၊ မြန္ျပည္နယ္မွာ
တစ္စု၊ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ၇ စုနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ၃၃ စုလုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီလုိ အုပ္စုခြဲမႈ အားလံုးနီးပါးမွာ လူမ်ိဳးသတ္မွတ္မႈေတြဟာ ေရရာမႈ မရွိပါဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ ရွမ္းလူမ်ိဳးစုကုိ ၾကည့္လုိက္ရင္ ‘ရွမ္းႀကီး’ လုိ႔ေခၚတဲ့ တုိင္းလုံကုိ တစ္ေနရာမွာ ‘တုိင္းလံု’ ေနာက္တစ္ေနရာမွာ ‘ရွမ္းႀကီး’ အျဖစ္ ႏွစ္ခါေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တုိင္းလံုဆုိတာက ရွမ္းဘာသာစကားအရ ရွမ္းႀကီးကုိ ေခၚဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း ခခူ (Hkakhu) ကုိ သီးျခားလူမ်ိဳးအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခခူဆုိတာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာ ဧရာ၀တီျမစ္ျဖစ္တည္ရာ ေမခနဲ႔ မလိခ ျမစ္ႏွစ္ခုဆံုတဲ့ေနရာရဲ႕ အထက္ပုိင္းမွာ ေနထုိင္တဲ့သူေတြကုိ ေခၚဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးဆုိတာထက္ မ်ိဳးႏြယ္စုေလာက္သာ
ရွိတဲ့ ေဂၚရီ (Gauri) ကုိလည္း သီးျခားလူမ်ိဳးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္က တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၅၃ မ်ိဳးဆုိတာကလည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြၾကားထဲမွာ ေျပာတဲ့စကားမတူတဲ့ အုပ္စုေတြကုိ ခြဲထားတာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္ စာရင္းေတြမွာလည္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုႀကီးေတြကေန လူမ်ိဳးငယ္ေတြကုိ ဒီလုိပဲ မေသခ်ာ၊ မေရရာ ခြဲထုတ္ထားတာပါ။
တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကလည္း စစ္တပ္ဟာ ဒီတုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြကုိ ေဗဒင္ကိန္းခန္းအရ တြက္ခ်က္ ထုတ္ျပန္တာလုိ႔ သံသယရွိၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕က တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းကုိ ထုတ္ျပန္တဲ့အခါ အခ်ိဳ႕ေသာ ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြက ၁၊ ၃၊ ၅ ဆိုတဲ့ နံပါတ္ ၃ လံုးကုိ ေထာက္ျပပါတယ္။ အဲဒီ နံပါတ္ ၃ လံုးေပါင္းျခင္းဟာ ၉ ျဖစ္ၿပီး ညီညြတ္မႈဆုိတဲ့အယူနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ လက္ကီးနံပါတ္လုိ႔ ယူဆရပါတယ္။
အရင္ စစ္အာဏာရွင္ေတြလက္ထက္မွာ အဓိက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအားလံုးနီးပါးကုိ ေပါင္းျခင္း ၉ ရတဲ့ ရက္ေတြမွာ ခ်မွတ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈဟာ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ျဖစ္ပြာခဲ့ၿပီး ဒီမုိကေရစီလုိလားသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္
ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါတီ အႏုိင္ရခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ပယ္ဖ်က္ျခင္းခံလုိက္ရတဲ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၄၅ က်ပ္တန္နဲ႔ ၉၀ က်ပ္ေတြ ထုတ္ေ၀တာပါ။
မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြအမ်ားႀကီး ရွိေနၿပီး လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ ႏုိင္ငံတစ္ခုမွာ ေဗဒင္ကိန္းခန္းကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး လမ္းညႊန္အျဖစ္ အသံုးျပဳတာဟာ ယုတၱိခပ္ကင္းကင္းပါပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး အရင္က ႀကိဳးစားခဲ့တာေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့တာလဲဆုိတာ ဆန္းစစ္သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လက္ေတြ႕ပုိၾကၿပီး၊ အခ်က္အလက္အေျခခံတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳး လုိအပ္မယ္ဆုိတာ မလြဲဧကန္ပါ။
တုိင္းရင္းသား အမ်ားစုက ေတာင္းဆုိသလုိ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ရမလား၊ လူမ်ိဳးစုေတြအလုိက္ တုိင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အႁမႊာႁမႊာကြဲသြားတာကုိ တားဆီးဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ေနတဲ့ စစ္တပ္က လုိလားတဲ့ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ကုိပဲ ဆက္ထားရမလားဆုိတဲ့ ျပႆနာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိင္းရင္းလူမ်ိဳးစု ၁၃၅
မ်ိဳး ရွိေနသမွ်ေတာ့ လတ္တေလာမွာ ေျပလည္ဖုိ႔ မရွိေၾကာင္းပါ။
(Asia Times တြင္ Bertil Lintner ေရးသားသည့္ A question of race in Myanmar ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
