Author: Ko Lay

အာရပ္ကမၻာ၏ အႀကီးဆံုးစာၾကည့္တုိက္ ဒူဘုိင္းတြင္ေဆာက္မည္

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၆
M-Media

‘မုိဟာမက္ ဘင္ ရာရွစ္ စာၾကည့္တုိက္’ ပံုစံငယ္

– အာရပ္ကမၻာတြင္ အႀကီးဆံုးစာၾကည့္တုိက္ ျဖစ္လာမည့္ စာၾကည့္တုိက္တစ္ခုကုိ ေဆာက္လုပ္ရန္အတြက္ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ား ျပည္ေထာင္စု (ယူေအအီး) ၏ ဒုတိယသမၼျဖစ္ၿပီး ဒူဘုိင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ရွိခ္ မုိဟာမက္ ဘင္ ရာရွစ္က အမိန္႔ထုတ္ျပန္လုိက္သည္ဟု သိရသည္။

‘မုိဟာမက္ ဘင္ ရာရွစ္ စာၾကည့္တုိက္’ ဟု အမည္ေပးမည့္ အဆုိပါစာၾကည့္တုိက္မွာ စုစုေပါင္း ဒီရ္ဟမ္ ၁ ဘီလီယံ ကုန္က်မည္ျဖစ္ၿပီး စာအုပ္ေပါင္း ၁.၅ သန္း၊ အသံစာအုပ္ (Audio book) ၁ သန္း၊ အီလက္ထေရာနစ္စာအုပ္ (e-book) ၂ သန္း ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ စာၾကည့္တုိက္မွာ အာရပ္ကမၻာတြင္ အႀကီးဆံုး စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္ အႀကီးဆံုး အီလက္ထေရာနစ္စာအုပ္မ်ားရွိရာ ေနရာ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။

“ဒီစာၾကည့္တုိက္ႀကီးက ေပးမယ့္ အသိပညာေတြဟာ က်မ္းျပဳမႈေတြ၊ ဘာသာျပန္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔၊ နက္နက္နဲနဲ စဥ္းစားေတြးေခၚဖုိ႔၊ မတူညီတဲ့ယဥ္ေက်းမႈေတြအၾကား သည္းခံမႈ၊ တစ္ဦးကုိတစ္ဦးလက္ခံမႈနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပန္႔ႏွံ႔ေစဖုိ႔၊ အသိပညာေတြေဆာင္က်ဥ္းေပးဖုိ႔ စတာေတြအတြက္ တြန္းအားျဖစ္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ရွိခ္ မုိဟာမက္ ဘင္ ရာရွစ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆုိပါ စာၾကည့္တုိက္ကို ဒူဘုိင္း၏ အလ္ ဂ်ဒ္ဒက္ဖ္ေဒသရွိ ေျမေနရာ ၉၂၀၀၀ စကြဲယားမီတာ အက်ယ္အ၀န္းတြင္ တည္ေဆာက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး အထပ္ေပါင္း ၇ ထပ္ ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။ စာၾကည့္တုိက္တြင္ ကေလးက႑၊ အာရဘီက႑၊ ႏုိင္ငံတကာက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ မီဒီက႑ စသည့္ က႑မ်ားခြဲ၍ စာအုပ္မ်ား ထားရွိသြားမည္ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ျပင္ သမုိင္း၀င္လက္ေရးမႈမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန တစ္ခု၊ ယူေအအီး အုပ္ခ်ဳပ္သူမိသားစုမွ စုေဆာင္ထားသည့္ ရွားပါး အႏုပညာလက္ရာမ်ားကုိ ျပသေသာ ျပတုိက္ငယ္တစ္ခုတုိ႔လည္း ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။

တစ္ႏွစ္လွ်င္ ထုိစာၾကည့္တုိက္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အသိပညာဆုိင္ရာ အခမ္းအနားေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ျပဳလုပ္ရန္လည္း စီစဥ္ထားၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူေပါင္း ၄၂ သန္း လာေရာက္လည္ပတ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၏ အမိန္႔တြင္ အာရပ္ကမၻာ၏ အႀကီးဆံုး အသိပညာမွ်ေ၀ရာ ထုိစာၾကည့္တုိက္အား လည္ပတ္ရန္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ‘MBR စာၾကည့္တုိက္ ေဖာင္ေဒးရွင္း’ တည္ေထာင္ရန္လည္း ပါ၀င္သည္။

ယူေအအီးသမၼတ ရွိခ္ ခါလီဖာက ‘စာဖတ္ျခင္းႏွစ္’ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေၾကျငာခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလကတည္းက ရွိခ္ မုိဟာမက္ ဘင္ ရာရွစ္မွာ ထုိစာၾကည့္တုိက္ေဆာက္လုပ္ရန္ အစီအစဥ္ကုိ ဖြင့္ဟခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ စာၾကည့္တုိက္ကုိမူ လာမည့္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။

Ref: The National

November 21, 2016
လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါ၀င္မႈအတြက္ ရ၀မ္ဒါ ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ ေတာင္းပန္

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၆
M-Media

– ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ရ၀ပ္ဒါႏုိင္ငံ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့မႈအတြက္ ရ၀မ္ဒါ ခရစ္ယာန္ကက္သလစ္အသင္းေတာ္က ေတာင္းပန္လုိက္ၿပီး အဆုိပါ သတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူမ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ အလြန္ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းမိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယမန္ေန႔ကထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေတာင္းပန္လုိက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး တြတ္ဆီလူမ်ိဳးႏွင့္ အလယ္အလတ္သေဘာထားရွိသည့္ ဟူတူလူမ်ိဳးမ်ားကုိ အစြန္းေရာက္ ဟူလူလူမ်ိဳးမ်ားက သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၈ သိန္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည့္ ထုိအျဖစ္အပ်က္တြင္ အသင္းေတာ္အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စီစဥ္ေပးျခင္း၊ အကူအညီေပးျခင္းႏွင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟုလည္း ၀န္ခံခဲ့သည္။

“အသင္းေတာ္က က်ဴးလြန္မိခဲ့တဲ့ မွားယြင္းမႈေတြအားလံုးအတြက္ ေတာင္းပန္လုိက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ဴးလြန္မႈအတြက္လည္း ခရစ္ယာန္အားလံုးကုိယ္စား ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အသင္းေတာ္အဖြဲ႕၀င္ေတြအေနနဲ႔ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ပညတ္ေတာ္ေတြအေပၚ သစၥာေစာင့္သိမယ္ဆုိတဲ့ ကတိသစၥာျပဳထားမႈကုိ ခ်ိဳးေဖာက္မိတဲ့အတြက္လည္း ေနာင္တရမိပါတယ္” ဟု ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းရွိ ကက္သလစ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည့္ ‘ကက္သလစ္ဘုန္းေတာ္ ႀကီးမ်ား ညီလာခံ’ တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ အဆုိပါ ေၾကျငာခ်က္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားကမူ ခရစ္ယာန္ဘုန္းႀကီးမ်ား၊ ဓမၼဆရာမ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား၏လက္အတြင္း ေသဆံုးသြားသူ အေျမာက္အမ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ရ၀မ္ဒါအစုိးရကလည္း ဘုရားေက်ာင္းထဲတြင္ ခုိလႈံေနသူမ်ားမွာ ထုိဘုရားေက်ာင္းအတြင္းမွာပင္ အသတ္ခံရမႈလည္း ရွိခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။

ဟူတူလူမ်ိဳးတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ထုိစဥ္ကသမၼတ၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ေလယာဥ္ပ်က္က်မႈၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည့္ အဆုိပါ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေနာက္ပုိင္းတြင္ အစုိးရႏွင့္ အသက္ရွင္လြတ္ေျမာက္လာၾကသူမ်ားက ကက္သလစ္အသင္းေတာ္၏ ပါ၀င္မႈကုိ ၀န္ခံရန္ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ရ၀မ္ဒါ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ကမူ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး ပါ၀င္သူမ်ားမွာလည္း ၎တုိ႔တစ္ကုိယ္ေရ ပါ၀င္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကာကြယ္ခဲ့သည္။

ယခုကဲ့သုိ႔ ကက္သလစ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ေၾကျငာခ်က္မွာ ႏုိင္ငံအတြင္း ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္အခ်က္ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။

“ႏုိင္ငံအတြင္းက အမုန္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈအတြက္၊ လူမ်ိဳးမတူတာေၾကာင့္ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြကုိ မုန္းမိခဲ့တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ မိသားစုတစ္ခုတည္းဆုိတာကုိ မျပသႏုိင္ခဲ့ဘဲ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္” ဟု ေၾကျငာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ရ၀မ္ဒါ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဂုိဏ္းအုပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖိလစ္ ႐ူကမ္ဘာကမူ အသင္းေတာ္အတြင္းႏွင့္ ကမၻာႀကီးတြင္ ရင္ၾကားေစ့မႈႏွင့္ သည္းခံခြင့္လႊတ္မႈ ပုိမုိျဖစ္လာေစေရး တြန္းအားေပးရန္အတြက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က သတ္မွတ္ခဲ့သည့္ Holy Year of Mercy လႈပ္ရွားမႈ၏ ေနာက္ဆံုးေန႔ျဖစ္ေသာ တနဂၤေႏြေန႔ႏွင့္ အခ်ိန္ကုိက္ကာ မိမိတုိ႔၏ ေၾကျငာခ်က္ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရ၀မ္ဒါ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ သုေတသနပညာရွင္ တြမ္ နဒါဟီ႐ုိကမူ ကက္သလစ္အသင္းေတာ္၏ ထုိ ထုတ္ျပန္ခ်က္က ရ၀မ္ဒါျပည္သူမ်ားအတြင္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈအတြက္ တြန္းအားျဖစ္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို မဟန္႔တားႏုိင္တဲ့အတြက္ ေတာင္းပန္တယ္လုိ႔ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားတာကုိေတြ႕ရတာ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အလြန္ပဲ ေပ်ာ္ရႊင္မိပါတယ္”

Ref: Aljazeera

November 21, 2016
ကမၻာ့အႀကီးဆံုး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီးမ်ား

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၆
M-Media

ခါယီလစ္ရွာ (Khayelitsha)၊ ကိပ္ေတာင္းၿမိဳ႕၊ ေတာင္အာဖရိက (လူဦးေရ ၄ သိန္း)

– ကမၻာေပၚက ၿမိဳ႕ျပလူဦးေရရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္ဟာ က်ဴးေက်ာ္ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ေတြမွာ ေနထုိင္ရၿပီး ဒီလုိေနထုိင္ရမႈ အေရအတြက္ကလည္း ေနာက္ပုိင္းမွာ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြအတြင္း ေနထုိင္သူအေရအတြက္ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ သန္းေပါင္း ၆၈၉ သန္း ရွိေနရာကေန ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ သန္း ၈၀၀ အထိ ေရာက္လာတယ္လုိ႔ ‘၂၀၁၆ ကမၻာ့ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားအစီအရင္ခံစာ’ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြရဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာဆုိရင္ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္မွာေနသူေတြဟာ ၿမိဳ႕လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္ေလာက္ကုိ ရွိေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ေနစရာ၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ေသာက္သံုးေရ၊ ေရဆုိးစြန္႔ထုတ္မႈစနစ္၊ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကုိလည္း အျပည့္အ၀ မရရွိၾကပါဘူး။

တရား၀င္ေနထုိင္ခြင့္ မရွိျခင္းကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ဘ၀ကုိ ပုိမုိဆုိးရြားေစၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ေနအိမ္ေတြ၊ မရွိမျဖစ္လုိအပ္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနၾကပါတယ္။

ကမၻာေပၚက အဲဒီလုိ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာ အႀကီးမားဆံုး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီး ၅ ခုကုိ M-Media ပရိတ္သတ္ေတြအတြက္ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁။ ခါယီလစ္ရွာ (Khayelitsha)၊ ကိပ္ေတာင္းၿမိဳ႕၊ ေတာင္အာဖရိက (လူဦးေရ ၄ သိန္း)

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈအရ ခါယီလစ္ရွာၿမိဳ႕နယ္ေလးမွာ လူေပါင္း ၄ သိန္းနီးပါး ေနထိုင္တယ္လုိ႔ သိရၿပီး ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းက လူမည္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ တကယ့္လူဦးေရ အေရအတြက္ဟာ သန္ေခါင္စာရင္းပမာဏထက္ ၃ ဆ ရွိမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ရဲလုပ္ငန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္မႈအရ လူေနအိမ္ေပါင္း ၁၂၀၀၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ဟာ အိမ္သာမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြမွာ အညစ္ေၾကးစြန္႔ပစ္ရတာဟာ ေနထုိင္သူေတြအတြက္ အႏၱရာယ္အရွိဆံုး ကိစၥျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးေတြမွာ အႀကီးမားဆံုး ျဖစ္ျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုက ေရြ႕လ်ားသန္႔စင္ခန္း၊ အနံေပ်ာက္ဓာတ္တုသန္႔စင္ခန္းတုိ႔လုိ ယာယီသန္႔စင္ခန္းေတြကုိ စုသံုးရၿပီး လံုေလာက္မႈလည္း မရွိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး သန္႔စင္ခန္းသြားဖုိ႔အတြက္ ေမွာင္ေမွာင္မဲမဲထဲမွာ အေ၀းႀကီး လမ္းေလွ်ာက္ရပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ကြင္းျပင္ေတြ ခ်ံဳပုတ္ေတြမွာ အညစ္အၾကးစြန္႔ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြက တစ္ေယာက္တည္းသြားလုိ႔မရေပမယ့္ မိဘေတြ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္နီးနီးခ်င္းေတြကုိ အၿမဲတမ္း ရွာလုိ႔မရပါဘူး” လုိ႔ ကိပ္ေတာင္းရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြမွာ ပုိေကာင္းတဲ့ မိလႅာစနစ္ ရရွိေနရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ Social Justice Coalition (SJO) အဖြဲ႕က အက္ဇုိလီလီ ႏုိတီ၀ါလာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၂။ ကီဘီရာ (ကီဘီရာ)၊ ႏုိင္႐ုိဘီ၊ ကင္ညာ (လူဦးေရ ၇ သိန္း)

ကီဘီရာ (ကီဘီရာ)၊ ႏုိင္႐ုိဘီ၊ ကင္ညာ (လူဦးေရ ၇ သိန္း)

ကီဘီရာဟာ အာဖရိကရဲ႕ အႀကီးဆံုး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီးျဖစ္ၿပီး ႏုိင္႐ုိဘီၿမိဳ႕လယ္ေကာင္နဲ႔ ၅ ကီလုိမီတာသာ ေ၀းပါတယ္။ အဲဒီက်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္မွာ ကေလးငယ္ေပါင္း ၅ ေသာင္းေက်ာ္ရွိၿပီး သူတုိ႔ထဲက အမ်ားစုဟာ အဲဒီေဒသခံေတြ၊ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြက လုပ္ေပးထားတဲ့ ကုိယ္ထူကုိယ္ထ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ပညာင္သင္ၾကားေနၾကရပါတယ္။

အစုိးရက အဲဒီက်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္က စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ေဆးခန္းေတြနဲ႔ အိမ္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိဖ်က္ၿပီး လမ္းတစ္ခုေဖာက္လုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနကာ ေဒသခံေတြကေတာ့ ဒီကိစၥကုိရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္ တရား႐ံုးအထိ တက္ထားၾကပါတယ္။

၃။ ဒါရာ၀ီ (Dharavi)၊ မြမ္ဘုိင္း၊ အိႏၵိယ (လူဦးေရ ၁ သန္း)

ဒါရာ၀ီ (Dharavi)၊ မြမ္ဘုိင္း၊ အိႏၵိယ (လူဦးေရ ၁ သန္း)

ကမၻာေက်ာ္ ေဘာလီး၀ုဒ္႐ုပ္ရွင္ျဖစ္တဲ့ Slumdog Millionaire ႐ုိက္ကူးခဲ့ရာ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြပ္ ဒါရာ၀ီဟာ အငယ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေပၚထြန္းလာတဲ့ ရပ္ကြက္ႀကီးျဖစ္ၿပီး အဲဒီစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လည္ပတ္မႈတန္ဖုိးဟာ တစ္ႏွစ္ကုိ ကန္ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံေလာက္ကုိ ရွိေနပါတယ္။

ဒီ ဒါရာ၀ီ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီးဟာ အိႏၵိယရဲ႕ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ မြမ္ဘုိင္းရဲ႕ အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္းမွာ အခ်က္အျခာက်တဲ့ေနရာႀကီးျဖစ္ေနၿပီး ဒီရပ္ကြက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ အစုိးရရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈကုိေတာ့ ေနထုိင္သူေတြက ဆန္႔က်င္ထားၾကပါတယ္။

“Slumdog Millionaire မွာ ႐ုိက္ျပထားတဲ့အတုိင္း လူေတြက က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပ်က္သုဥ္းရာ ေနရာႀကီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ထင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စနစ္မက်တဲ့ ေရဆုိးေျမာင္းေတြ၊ ပလက္စတစ္အမိုးေတြကို ေက်ာ္ၿပီးၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီဆင္းရဲသားေတြဟာ အင္မတန္တက္ႂကြေနတဲ့ စီးပြားေရးေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီ ဆင္းရဲသားလူတန္းစားမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ လႈမႈေရးဆုိင္ရာ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ ဆက္လက္ရွင္သန္ခြင့္မေပးရင္ တန္ဖုိးနည္းအိမ္ယာ စီမံကိန္းဟာ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” လုိ႔ စီးပြားေရးပညာရွင္နဲ႔ စာေရးဆရာျဖစ္သူ ဆန္ဂ်ီဗ္ ဆန္ယဲလ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၄။ ဆူဒတ္နီဇာ(Ciudad Neza)၊ မကၠဆီကုိစီးတီး၊ မကၠဆီကုိ (လူဦးေရ ၁.၂ သန္း)

ဆူဒတ္နီဇာ(Ciudad Neza)၊ မကၠဆီကုိစီးတီး၊ မကၠဆီကုိ (လူဦးေရ ၁.၂ သန္း)

မကၠဆီကုိစီးတီးအေရွ႕ပုိင္းမွာရွိၿပီး တစ္ခ်ိန္တုန္းက စနစ္မက်၊ သန္႔ရွင္းမႈမရွိတဲ့ ဆူဒတ္နီဇာ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီးဟာ အခုေတာ့ ေနထုိင္သူေတြရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္မႈ၊ အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြနဲ႔အတူ ဆင္ေျခဖံုးေဒသေလးတစ္ခုနဲ႔ ပုိတူလာပါၿပီ။

ရာဇ၀တ္မႈျမင့္မားေနတာ၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြ လုိအပ္ေနတာ၊ အလုပ္လက္မဲ့ေတြမ်ားေနတာမ်ိဳး ရွိေနေပမယ့္လည္း ဆူဒတ္နီဇာရပ္ကြက္မွာ ေနထုိင္သူေတြရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈဟာ အျခားက်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြအတြက္ အတူယူစရာ ျဖစ္ပါတယ္။

မကၠဆီကုိစီးတီးရဲ႕ ၿမိဳ႕စီမံကိန္း တာ၀န္ရွိသူနဲ႔ ဗိသုကာပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဂ်ိဳေဆး ကက္စတီလုိကေတာ့ “ဒီေနရာမွာ ဂုဏ္ယူစရာ ႀကီးႀကီးမားမားရွိပါတယ္။ ျပည္သူေတြသာ လက္တြဲပူးေပါင္းမယ္ဆုိရင္ ဒီေဒသကုိ ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆမ်ိဳးကုိ ဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္းက စြဲကုိင္ထားၾကပါတယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၅။ ေအာ္ရန္ဂီေတာင္း (Orangi Town)၊ ကရာခ်ီ၊ ပါကစၥတန္ (လူရီးေရ ၂.၄ သန္း)

ေအာ္ရန္ဂီေတာင္း (Orangi Town)၊ ကရာခ်ီ၊ ပါကစၥတန္ (လူရီးေရ ၂.၄ သန္း)

အာရွရဲ႕ အႀကီးဆံုး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ေအာ္ရန္ဂီေတာင္းမွာ လူဦးေရ ၂.၄ သန္း၀န္းက်င္ေလာက္ ေနထုိင္ၾကတယ္လုိ႔ဆုိေပမယ့္ အေရအတြက္အတိအက်ကုိေတာ့ ဘယ္သူမွ မသိၾကပါဘူး။

သင့္ေတာ္တဲ့ ေရဆုိးစြန္႔ပစ္စနစ္မရွိဘဲ အစုိးရက လုပ္မလားလုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေပမယ့္ ျဖစ္မလာတာေၾကာင့္ ဒီရပ္ကြက္မွာေနထုိင္သူေတြဟာ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္တူးကာ မိလႅာစနစ္ဖန္တီးဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။

လက္ရွိမွာေတာ့ ေအာ္ရန္ဂီေတာင္းရဲ႕ လမ္းေပါင္း ၈၀၀၀ နီးပါးက ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္မွာ ေရဆုိးစြန္႔ပုိက္ေတြကုိ တပ္ဆင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး အားလံုးကုိ ျပည္သူေတြက ကုိယ္ထူကုိယ္ထ လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: weforum.org

November 21, 2016
လိင္သန္႔ရွင္းေရးဓေလ့တြင္ ပါ၀င္သူကုိ မာလာ၀ီက အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၆
M-Media

– ‘လိင္သန္႔ရွင္းေရး’ (sexual cleansing) ဟု ေခၚသည့္ အာဖရိက ဓေလ့ထံုးတမ္းတစ္ခုကို လုိက္နာက်င့္သံုးသည့္အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၄ ဦးႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံခဲ့သည့္ လိင္လုပ္သား အမ်ိဳးသားတစ္ဦးကုိ မာလာ၀ီတရား႐ံုးက အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ရွိ အဲရစ္ ေအနီဗာဆုိသူျဖစ္ၿပီး HIV ပုိး ကူးစက္ေနသူလည္းျဖစ္ကာ အန္ဆန္ဂ်ီ ခ႐ုိင္တရား႐ံုးတြင္ ေသာၾကာေန႔က စြဲခ်က္ႏွစ္ခုအတြက္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အမိန္႔ကုိ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ခ်မွတ္မည္ျဖစ္သည္။

“စြပ္စြဲခံရသူဟာ ဆုိးရြားတဲ့က်င့္သံုးမႈမွာ ပါ၀င္တယ္ဆုိတာ သံသျဖစ္စရာမလုိေအာင္ကုိ သက္ေသထင္ရွားေနပါတယ္။ စြပ္စြဲခံရသူအေနနဲ႔ အျပစ္ရွိတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး၊ အျပစ္ရွိေၾကာင္းလည္း ဆံုးျဖတ္ပါတယ္” ဟု တရားသူႀကီး အင္ႏုိးဆင့္ နီဘီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၎ လိင္ဆက္ဆံခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ HIV ပုိးကူးစက္မႈကုိ မေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္ HIV ပုိး ျဖန္႔ေ၀မႈျဖင့္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း မပါ၀င္ခဲ့ေပ။

‘လိင္သန္႔ရွင္းေရး’ (sexual cleansing) ဟုေခၚသည့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမွာ ကင္ညာ၊ ဇမ္ဘီယာ၊ မာလာ၀ီ၊ ယူဂန္ဒါ၊ တန္ဇန္းနီးယား၊ မုိဇမ္ဘတ္၊ အန္ဂုိလာ၊ အုိက္ဗရီကုိ႔စ္၊ ကြန္ဂုိ၊ ဂါနာႏွင့္ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားတုိ႔ရွိ ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ က်င့္သံုးသည့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပထမဆံုး ရာသီေသြးေပၚၿပီးခ်ိန္၊ မုဆုိးမျဖစ္ၿပီးခ်ိန္ႏွင့္ ကေလးဖ်က္ခ်ၿပီးခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံရျခင္းျဖစ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ လက္ထပ္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသူအမ်ိဳးသား၊ ကြယ္လြန္သူအမ်ိဳးသား၏ ညီအစ္ကို သုိ႔မဟုတ္ ေဆြမ်ိဳးထဲမွ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေငြေၾကးတစ္စံုတစ္ရာေပးရသည့္ လိင္အလုပ္သမားျဖင့္လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။

မာလာ၀ီတြင္မူ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းတြင္ အဆုိပါဓေလ့ထံုးတမ္းကုိ အမ်ားဆံုးက်င့္သံုးၾကၿပီး ‘hyena’ ဟုေခၚသည့္ လိင္အလုပ္သမားကုိ မိသားစုမ်ားက ခန္႔ထားကာ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။

“ကၽြန္ေတာ္က ဒီဓေလ့ထံုးတမ္းကို က်င့္သံုးခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ၀န္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္ကုိဖမ္းလုိက္တာ၊ တရားစြဲတာ၊ ေထာင္ခ်လုိက္ရင္ေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ ဒီေလ့ထံုးတမ္း အျခားသူေတြ က်င့္သံုးတာမ်ိဳးကုိ ရပ္တန္႔လုိ႔ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေအဗာနီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မုဆုိးမမ်ားကုိ ကြယ္လြန္သြားသည့္အမ်ိဳးသား၏ ၀ိဉာဏ္ၿငိမ္းခ်မ္းရာေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အပ်ိဳေဖာ္၀င္သူမ်ားကုိ အရြယ္ေရာက္ေၾကာင္း အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္လည္းေကာင္း က်င္သံုးျခင္းျဖစ္ၿပီး ထုိသုိ႔မေဆာင္ရြက္ပါက မိသားစု သုိ႔မဟုတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ေနထိုင္မေကာင္းျခင္း၊ ကံမေကာင္းျခင္းတုိ႔ ျဖစ္တတ္သည္ဟု အယူရွိၾကသည္။

ေအနီဗာ၏ ယခုအမႈမွာ မာလာ၀ီႏုိင္ငံတြင္ အံုးအံုးႂကြက္ႂကြက္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးအေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကမူ ၎ကုိ အျမတ္ထုတ္ဟု ႐ႈျမင္ၾကကာ တစ္ခ်ိ႕က ဓေလ့ထံုးတမ္း၏ ဓားစားခံဟု ႐ႈျမင္ၾကသည္။

အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခံခဲ့ရသည့္ ေအနီဗာမွာ အျမင့္ဆံုး ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရႏုိင္သည္။

မာလာ၀ီႏုိင္ငံမွာ ကမၻာေပၚတြင္ HIV ကူးစက္မႈအဆုိးရြားဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူအေရအတြက္ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ HIV ပုိး ကူးစက္ေနၾကသည္။

Ref: Aljazeera

November 20, 2016
ကစားခြင့္မရေသာ္လည္း ဂ်႐ူးမွာ ၀င္းဂါးအတြက္ ေရးပါေနဆဲ

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၆
M-Media

– အုိးထရက္ဖုိ႔ဒ္သူရဲေကာင္း တုိက္စစ္မွဴးဂ်႐ူးမွာ ပံုမွန္ကစားခြင့္မရသည့္အတြက္ စိတ္ပ်က္ေနသည္ဟု အာဆင္နယ္နည္းျပ ၀င္းဂါးက ၀န္ခံေျပာၾကားလုိက္ၿပီး မိမိအေနျဖင့္ ၎အား အေရးပါသည့္ ကစားသမားအျဖစ္ မွတ္ယူထားဆဲဟု ဆုိသည္။

ယမန္ေန႔က အုိးထရက္ဖုိ႔ဒ္တြင္ ေနာက္က်ဂုိးသြင္းကာ အာဆင္နယ္အတြက္ အဖုိးတန္ သေရ ၁ မွတ္ ရယူေပးခဲ့သည့္ ဂ်႐ူးမွာ ေျခေခ်ာင္းဒဏ္ရာေၾကာင့္ အနားယူခဲ့ရၿပီးေနာက္ပုိင္း ယခုႏွစ္အစကတည္းက ပြဲထြက္ခြင့္ရေသးဘဲ၊ လူစာ၀င္းကစားသမားအျဖစ္ ၃ ဂုိး သြင္းေပးထားသည္။

၀င္းဂါးကမူ ဂ်႐ူးမွာ ပံုမွန္ပြဲထြက္ခြင့္မရသည့္အတြက္ စိတ္ပ်က္ေနသည္မွာ မွန္ကန္သည္ဟု ဆုိသည္။

“အုိလီဗီယာ ဂ်႐ူးကုိ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ပံုမွန္ကစားသမားအျဖစ္ မွတ္ယူထားတာပါ။ သူ အားလပ္ရပ္ယူၿပီး ျပန္လာတဲ့အခါ ဒဏ္ရာနည္းနည္းရခဲ့တယ္။ သိပ္မၾကာေသးခင္ကမွ ျပန္ကစားႏုိင္ခဲ့တာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ပြဲမွာ သူ စိတ္ပ်က္ခဲ့တယ္ဆုိတာ ဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူက အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒါမ်ိဳးျဖစ္တာ မထူးဆန္းပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ အေျဖရွာၿပီးသားပါ။ ဆန္းခ်က္ဇ္က ရာသီအစကတည္းက ေကာင္းေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ့မွာ ေရြးခ်ယ္မႈႏွစ္ခုရွိၿပီး ဆန္းခ်က္ဇ္က ေတာင္ပံကစားႏုိင္တာေၾကာင့္ ဒီေရြးခ်ယ္မႈႏွစ္ခုစလံုးကုိ သံုးႏုိင္ပါတယ္။ အိုလီဗီယာက အလယ္မွာပဲကစားႏုိင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္တ တစ္ခါတစ္ေလမွာ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ကုိ တြဲေပးလုိက္မွာပါ” ဟု ၀င္းဂါးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အာဆင္နယ္မွာ မန္ယူကုိ အုိးထရက္ဖုိ႔တြင္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာကတည္းက အႏုိင္မရခဲ့ဘဲ၊ ၀င္းဂါးကလည္း ေမာ္ရငင္ဟင္ႏွင့္ ၁၂ ႀကိမ္ေတြ႕ဆံုရာတြင္ တစ္ႀကိမ္မွ အႏုိင္ရခဲ့ျခင္း မရွိေခ်။ ၀င္းဂါကမူ ထုိအခ်က္အလက္မ်ားက ကစားသမားမ်ားအေပၚ ၀န္ပိခဲ့သည္ဟု ၀န္ခံခဲ့သည္။

Ref: Goal

November 20, 2016