Author: Ko Lay

မေ ၁၇၊ ၂၀၂၄

M-Media 

-ပါလက်စတိုင်းတော်လှန်ရေးအဖွဲ့ ဟားမက်စ်ကို တုန့်ပြန်တယ်ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်နဲ့ ဂါဇာမှာ ၇ လအတွင်း လူ သုံးသောင်းခွဲကျော် သတ်ဖြတ်ထားတဲ့ အစ္စရေးဟာ ပါလက်စတိုင်းပိုင်နက် နောက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အနောက်ဖက်ကမ်းမှာလည်း လူ ၅၀၀ ကျော် သတ်ဖြတ်ထားပါတယ်။ 

အစ္စရေးရဲ့ ဂါဇာတစ်ကျော့ပြန်လူသတ်ပွဲဟာ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့က စတင်တာပါ။ အနောက်ဖက်ကမ်းမှာလည်း အစ္စရေးဟာ အဲဒီအချိန်ကစပြီး ပါလက်စတိုင်းတွေကို သတ်ဖြတ်မှု တိုးမြှင့် ပြုလုပ်လာပါတယ်။ 

အနောက်ဖက်ကမ်းဟာ ဟားမက်စ်အဖွဲ့ မရှိတဲ့ ဒေသတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ 

မေလ ၁၆ ရက်နေ့ အနောက်ဖက်ကမ်း တူလ်ကမ်မြို့မှာ အသက် ၂၀ ကျော်အရွယ် ပါလက်စတိုင်းအမျိုးသား ၃ ဦးကို အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့တွေက သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ 

၇ လကျော်အတွင်း အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ တရားမ၀င်အခြေချနေထိုင်သူ ဂျူးအစွန်းရောက်တွေ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် အနောက်ဖက်ကမ်းမှာ သေဆုံးသူ ပါလက်စတိုင်းအရေအတွက်ဟာ ၅၀၂ ဦး ရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း အနောက်ကမ်းမှာ ပါလက်စတိုင်း ၁၅၄ ဦးကို အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့နဲ့ ဂျူးအခြေချနေထိုင်သူတွေက သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက် မတိုင်ခင် သတ်ဖြတ်ခံရသူအရေအတွက်က ၁၉၉ ဦး ရှိပါတယ်။ 

Ref: Aljazeera 

မေ ၁၇၊ ၂၀၂၄

M-Media 

-ဂါဇာမှာ အစ္စရေးရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့ ကျောင်းသားတွေကို နှိမ်နှင်းရေး ဂျူးသူဌေးတွေက အမေရိကန် အာဏာပိုင်တွေကို ငွေကြေးနဲ့ ဖိအားပေးခဲ့ကြတယ်လို့ Washington Post သတင်းစာက ဖော်ပြပါတယ်။ 

WhatsApp မှာ ဂျူးသူဌေးတွေ ဒီကိစ္စအတွက် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးမှု မှတ်တမ်းတွေ ပေါက်ကြားလာပြီး Washington Post သတင်းဌာနက ရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပါလက်စတိုင်းတွေကို စာနာရေး ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု စတင်ခဲ့တဲ့ ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်က ကျောင်းသားတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ အတွက် နယူးယောက်မြို့တော်၀န် အဲရစ် အဒမ်ကို ငွေကြေးလှူဒါန်းဖို့၊ ပုဂ္ဂလိက ထောက်လှမ်းရေးတွေကို ငွေပေးငှားပြီး ကျောင်းသားတွေကို ရှင်းလင်းဖို့ ဂျူးသူဌေးတွေက စီစဥ်ခဲ့ကြတာပါ။ 

ဆွေးနွေးမှုမှာ ပါ၀င်တဲ့ ဂျူးသူဌေးတစ်ယောက်က မြို့တော်၀န် အဒမ်ကို ကန်ဒေါ်လာ ၂၁၀၀ လှူဒါန်းခဲ့တယ်လို့ ၀ါရှင်တန်ပို့စ် သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။ အမေရိကန်ဥပဒေအရ နိုင်ငံရေးသမားတစ်ယောက်ကို အများဆုံး လှူဒါန်းနိုင်တဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အခြားဂျူးသူဌေးတွေကလည်း ကျောင်းသားတွေကို နယူးယောက် ရဲတပ်ဖွဲ့က ရင်ဆိုင်ရာမှာ ကူညီနိုင်ဖို့အတွက် ပုဂ္ဂလိက ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့တွေကို သူတို့ငွေကြေးနဲ့ ငှားရမ်းအသုံးပြုဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒီကမ်းလှမ်းမှုကို မြို့တော်၀န် အဒမ်က လက်ခံခဲ့တယ်လို့ ဆွေးနွေးမှုမှာ ပါ၀င်သူ ဂျူးသူဌေးတစ်ယောက်က ၀ါရှင်တန်ပို့စ်ကို ပြောပါတယ်။ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုကို ကိုင်တွယ်ရာမှာ ပြင်ပ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို အသုံးပြုခြင်း မရှိဘူးလို့ နယူးယောက်အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန်ထားတာပါ။ 

ဂျူးသူဌေးတွေက တက္ကသိုလ်ဥက္ကဌနဲ့ နယူးယောက်အာဏာပိုင်တွေကို အခြားနည်းလမ်းတွေနဲ့ ဖိအားပေးနိုင်ရေးကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ 

ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်မှာ အစ္စရေးရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုဟာ ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပါပြီ။ ဒီတက္ကသိုလ်က စတင်ခဲ့တဲ့ လှုပ်ရှားမှုဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံတစ်၀ှမ်းက တက္ကသိုလ်တွေဆီ ပြန့်နှံ့သွားခဲ့ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့ကလည်း အင်အားသုံး နှိမ်နှင်းမှု၊ ဖမ်းဆီးမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

တက္ကသိုလ်တစ်ချို့မှာတော့ ဆန္ဒပြမှုတွေ အခုအချိန်အထိ ရှိနေပါသေးတယ်။ 

ပါလက်စတိုင်းထောက်ခံသူ ကျောင်းသားတွေကို နှိမ်နှင်းဖို့ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေကို ငွေးကြေးနဲ့ ဖိအားပေးရေး ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတဲ့ သူဌေးတွေထဲမှာ Starbucks စီအီးအိုဟောင်း Howard Schultz၊ Dell ကုမ္ပဏီကိုတည်ထောင်သူ စီအီးအို Michael Dell၊ Pershing Square Capital Management ကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်သူ Bill Ackman၊ Thrive Capital လုပ်ငန်းတည်ထောင်သူ Joshua Kushner၊ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ထရမ့်ရဲ့ သားမက်နဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြံပေး Jared Kushner တို့ ပါ၀င်ပါတယ်။ 

မုန့်လုပ်ငန်း Kind LLC ကို တည်ထောင်သူ Daniel Lubetzky၊ Third Point ငွေကြေးလုပ်ငန်းကို တည်ထောင်သူ Daniel Loeb၊ ဘီလီယံနာသူဌေး Len Blavatnik နဲ့ အိမ်ခြံမြေသူဌေး Joseph Sitt တို့ကလည်း ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့ နယူးယောက်မြို့တော်၀န် အဒမ်နဲ့ အွန်လိုင်းကတစ်ဆင့်ပြုလုပ်တဲ့ အစည်းအ၀ေးကို သူတို့ တက်ရောက်ခဲ့တယ်လို့ ၀ါရှင်တန်ပို့စ် သတင်းစာကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

Ref: Washington Post

မေ ၁၆၊ ၂၀၂၄

M-Media 

-ဂါဇာကမ်းမြှောင် မြောက်ပိုင်းက ဂျာဘာလီယာ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ အစ္စရေးက စစ်ရာဇ၀တ်မှုမြောက်တဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ထပ်မံ ကျူးလွန်နေပါတယ်။ 

အခုတစ်ပတ်အစောပိုင်းက စတင်ကာ ဒုက္ခသည်စခန်းက နေအိမ်တွေကို အစ္စရေးက ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ 

မေလ ၁၅ ရက်နေ့ တစ်ရက်တည်းမှာတင် ကိုယ်၀န်ဆောင်သည် တစ်ဦးအပါအ၀င် အနည်းဆုံး လူ ၄ ဦးကို အစ္စရေးက သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ 

လူနာတင်ယာဥ်တစ်စီးလည်း တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ဆေးမှူး ၂ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်က ဥပရာကနေ ၀င်ရောက်လာတဲ့ ဂျူးလူမျိုးတွေ လက်နက်ကိုင်ကာ ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေတွေကို သိမ်းပိုက်ခိုးယူပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံ ထူထောင်ချိန် ၁၉၄၈ ခုနှစ်က သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေ ယာယီနေထိုင်ဖို့အတွက် ဂါမြောက်ပိုင်း ဂျာဘာလီယာ ရွာနားမှာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အစီအစဥ်နဲ့ ဂျာဘာလီယာ ဒုက္ခသည်စခန်း ပေါ်ပေါက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီဒုက္ခသည်စခန်းဟာ ဂါဇာက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲမှာ လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးဖြစ်ပြီး ကုလ အကူညီပေးရေးအဖွဲ့ UNRWA က စီမံနေတဲ့ စာသင်ကျောင်း ၂၆ ကျောင်းအထိ ရှိပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲဲ့နှစ် အောက်တိုဘာလ ဂါဇာမှာ တစ်ကျော့ပြန်လူသတ်ပွဲ ပြန်စတဲ့အချိန် အစ္စရေးဟာ လူဦးရေအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ဂျာဘာလီယာ ဒုက္ခသည်စခန်းကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားကာ လေကြောင်း၊ မြေပြင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ 

တိုက်ခိုက်မှုစလို့ ပထမတစ်ပတ်အတွင်းမှာပဲ ဂျာဘာလီယာ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ လူ ၅၀ ကျော်ကို အစ္စရေးက သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာလအတွင်းက တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုအတွင်း ဒုက္ခသည်စခန်းက ပါလက်စတိုင်း အနည်းဆုံး ၉၀ လောက် အသတ်ခံရပြီး၊ အဆောက်အဦးအများအပြား ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။

ဖေဖော်၀ါရီလမှာ ဂါဇာမြောက်ပိုင်းက အစ္စရေးတပ်တွေ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခဲ့ပေမယ့် မေလ ၁၃ ရက်နေ့ကစပြီး ဂျာဘာလီယာ ဒုက္ခသည်စခန်းကို ပစ်မှတ်ထားကာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေ အစ္စရေးက ထပ်မံပြုလုပ်လာပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ စတင်ခဲ့တဲ့ ဂါဇာက အစ္စရေးရဲ့ တစ်ကျော့ပြန်လူသတ်ပွဲမှာ အသတ်ခံရသူ ပါလက်စတိုင်း အရေအတွက်ဟာ ၃၅၇၂၇ ဦး ရှိလာပါပြီ။

အဲဒီအထဲမှာ ကလေးငယ် ၁၅၀၀၀ ကျော်နဲ့ အမျိုးသမီး ၉၅၀၀ ကျော် ပါ၀င်ပါတယ်။ အပျက်အဆီးတွေအောက် ပိတ်မိပျောက်ဆုံးနေသူအရေအတွက်က ၈ ထောင်ကျော် ရှိနေပြီး၊ ဒဏ်ရာရသူက သောင်းချီ ရှိပါတယ်။

ဂါဇာကမ်းမြှောင်တစ်ခုလုံးက အခြေခံအဆောက်အဦးတွေရဲ့ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကိုလည်း အစ္စရေးက တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးထားပါတယ်။ 

Ref: Aljazeera