News @ M-Media

Author: Ko Lay

  • ပါလက်စတိုင်းကို ကမ္ဘာ့ဘယ်နှစ်နိုင်ငံက အသိအမှတ်ပြုထားလဲ

    ပါလက်စတိုင်းကို ကမ္ဘာ့ဘယ်နှစ်နိုင်ငံက အသိအမှတ်ပြုထားလဲ

    မေ ၂၃၊ ၂၀၂၄

    M-Media 


    -ပါလက်စတိုင်းကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုတဲ့ နိုင်ငံပေါင်းဟာ စုစုပေါင်း ၁၄၆ နိုင်ငံ ရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    လတ်တလော အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ နိုင်ငံတွေက စပိန်၊ နော်၀ေနဲ့ အိုင်ယာလန်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အစ္စရေးကို မျက်လုံးမှိတ် ထောက်ခံအားပေးတဲ့ ဥပရောရဲ့ ကာလရှည် မူ၀ါဒကနေ ခွဲထွက်လာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီရန်ကြောင့် ဥရောပကနေ ပါလက်စတိုင်းထဲ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ဂျူးတွေဟာ လက်နက်ကိုင်ကာ ပါလက်စတိုင်းတွေကို သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ် နယ်မြေလုပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ အစ္စရေးနိုင်ငံအဖြစ် ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။ 

    ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် ကုလသမဂ္ဂကအဖွဲ့ဟာ သမိုင်း၀င် ပါလက်စတိုင်းဒေသကို နှစ်ပိုင်းပိုင်းကာ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို အစ္စရေးလို့ခေါ်တဲ့ ဂျူးနိုင်ငံ၊ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ 

    အစ္စရေးဟာ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်ခံခဲ့ပေမယ့် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်ခွင့်မပေးဘဲ ယနေ့အချိန်အထိ ပါလက်စတိုင်းတွေကို အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ် နယ်မြေသိမ်းပိုက်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ပါလက်စတိုင်းကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၇ နိုင်ငံအထိ ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

    အစ္စရေးရဲ့ အပေါင်းအပါတွေဖြစ်ကြတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ဥပရောပနိုင်ငံတစ်ချို့၊ အာဖရိကနဲ့ အာရှက နိုင်ငံတချို့ကတော့ ပါလက်စတိုင်းကို အသိအမှတ်မပြုသေးပါဘူး။

    Ref: Aljazeera 

  • အမေရိကန် ဂြိုဟ်တုတွေကို ရုရှားက တိုက်ခိုက်တော့မှာလား

    အမေရိကန် ဂြိုဟ်တုတွေကို ရုရှားက တိုက်ခိုက်တော့မှာလား

    မေ ၂၃၊ ၂၀၂၄

    M-Media


    -မေလ ၂၃ ရက်နေ့ ရုရှားရဲ့ ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်မှုမှာ အာကာသထဲရှိနေတဲ့ ဂြိုဟ်တုတွေကို တိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ လက်နက်မျိုး ပါ၀င်တယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း အမေရိကန်က ထုတ်ပြန်လာပါတယ်။ 

    ဆိုယုဇ်ဒုံးပျံနဲ့ ကမ္ဘာပတ်လမ်းထဲ ရုရှားကလွှတ်တင်မှုမှာ ဂြိုဟ်တု အနည်းဆုံး ၉ လုံး တင်ဆောင်သွားပါတယ် အဲဒီအထဲမှာ COSMOS 2576 အမည်နဲ့ ဂြိုဟ်တုလည်း ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    COSMOS 2576 ဂြိုဟ်တုဟာ အာကာသထဲက အခြားဂြိုဟ်တုတွေကို ထောက်လှမ်း တိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ လက်နက်တစ်မျိုးဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်က စွပ်စွဲထားပြီး အရင်ကတည်းက ကန့်ကွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အမေရိကန် အာကာသဆိုင်ရာ စစ်ဌာနချုပ်ရဲ့ ထုတ်ပြတ်ချက်မှာ ရုရှားဟာ COSMOS 2576 ဂြိုဟ်တုကို အမေရိကန် ဂြိုဟ်တုတွေ ရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာပတ်လမ်းကြောင်းထဲ လွှတ်တင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒါကို ကန့်ကွက်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 

    ရုရှားရဲ့ ဒီလွှတ်တင်မှုကို အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးက ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားပြီး၊ မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေကိုလည်း သတင်းအချက်အလက်တွေ ပေးပို့ထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ရုရှားရဲ့ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး ဆာဂျီ ရှဘ်ကော့ဗ်က အမေရိကန်ရဲ့ စွပ်စွဲမှုကို ပယ်ချခဲ့ပြီး ရုရှားဟာ ကမ္ဘာပတ်လမ်းမှာ လက်နက်တွေ ချထားမှုကို ဆန့်ကျင်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပါတယ်။ 

    “၀ါရှင်တန်ကလာတဲ့ သတင်းမှားတွေကို တုန့်ပြန်စရာ မလိုဘူးလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်”

    Ref: Reuters 

  • အစ္စရေးနှင့် ဟားမက်စ်ခေါင်းဆောင်များကို ICC က ဖမ်း၀ရမ်းထုတ်

    အစ္စရေးနှင့် ဟားမက်စ်ခေါင်းဆောင်များကို ICC က ဖမ်း၀ရမ်းထုတ်

    မေ ၁၉၊ ၂၀၂၄

    M-Media 


    (ဓာတ်ပုံ – အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် (ယာ) နှင့် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ၀ဲ)

    – အစ္စရေးနဲ့ ဟားမက်စ်ခေါင်းဆောင်းတွေကို စစ်ရာဇ၀တ်မှု၊ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေအတွက် ဖမ်း၀ရမ်းထုတ်မယ်လို့ နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံး ICC က မေလ ၁၉ ရက်နေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ 

    အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ ဟားမက်စ်က အစ္စရေးထဲ ၀င်ရောက်တိုက်ခိုက်မှု၊ အဲဒီနောက်ပိုင်း ဂါဇာက အစ္စရေးရဲ့ တစ်ကျော့ပြန် လူသတ်ပွဲ စတာတွေမှာ ကျူးလွန်မှုတွေအတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဖမ်း၀ရမ်းထုတ်ခံရမယ့်သူတွေက အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု၊ ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ယိုအက်ဗ် ဂါလန့်၊ ပါလက်စတိုင်း လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ ဟားမက်စ်ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြတဲ့ ယာယာ ဆင်၀ါရ်၊ မိုဟာမက် ဒအီဖ်နဲ့ အစ္စမာအီလ် ဟာနီယာတို့ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒီခေါင်းဆောင်တွေဟာ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ကစတင်တဲ့ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွေမှာ စစ်ရာဇ၀တ်မှု၊ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေအတွက် တာ၀န်ရှိကြောင်း ယုံကြည်လောက်စရာ သက်သေအခိုင်အမာ ရှိနေတယ်လို့ ICC တရာသူကြီးချုပ် ကရင်မ် ခန်းက ပြောပါတယ်။

    အရပ်သားတွေကို ငတ်ပြတ်အောင်လုပ်တာ၊ ငတ်မွတ်မှုကို စစ်ပွဲရဲ့ လက်နက်အဖြစ် အသုံးပြုတာ၊ လူတွေရဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာနဲ့ ကျန်းမာရေး ထိခိုက်ပျက်ဆီးအောင် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်တာ၊ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ သတ်ဖြတ်တာ၊ အရပ်သားတွေကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိုက်ခိုက်တာ၊ ဓားစားခံတွေ ဖမ်းဆီးတာ စတာတွေဟာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုမြောက်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ငတ်မွတ်ပြီး သေဆုံးအောင် လုပ်တာအပါအ၀င် လူအစုလိုက် သတ်ဖြတ်တာ၊ လူအဖွဲ့စည်းတစ်ခုလုံးကို ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းတာ၊ လူမဆန်တဲ့ ညှင်းဆဲသတ်ဖြတ်မှု လုပ်ဆောင်တာ၊ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားစဥ်မှာ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာ ညှိုးနွမ်းအောင် လုပ်ဆောင်တာတွေဟာ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှု (crimes against humanity) မြောက်ပါတယ်။ 

    နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံးရဲ့ ၀ရမ်းထုတ်မှုကို နှစ်ဖက်စလုံးက ရှုတ်ချပါတယ်။ 

    ဟားမက်စ်အဖွဲ့က ဒီ၀ရမ်းထုတ်မှုဟာ ထိခိုက်ခံစားရသူတွေကို၊ ကျူးလွန်သူတွေနဲ့ တန်းညှိလိုက်တာလို့ တုန့်ပြန်ပါတယ်။ 

    အစ္စရေးစစ်ရုံး တာ၀န်ရှိသူ ဘန်နီဂန့်ဇ်က သမိုင်းတွင်မယ့် ရာဇ၀တ်မှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့က စတင်တဲ့ ဂါဇာက အစ္စရေးရဲ့ တစ်ကျော့ပြန် လူသတ်ပွဲအတွင်း အသတ်ခံရသူအရေအတွက်ဟာ ၃၅၅၆၂ ဦး ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အများစုဟာ ကလေးတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေပါ။ 

    ဒဏ်ရာရသူ အရေအတွက်က ၈ သောင်းနီးပါး ရှိလာပြီး အဆောက်အဦး အပျက်အဆီးတွေကြား ပိတ်မိပျောက်ဆုံးနေသူက ၈ ထောင်နီးပါး ရှိနေပါတယ်။

    Ref: Aljazeera 

  • အီရန် သမ္မတနှင့် ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တစ်ချို့ အံ့အားသင့်ဖွယ် လေယာဥ်ပျက်ကျသေဆုံး

    အီရန် သမ္မတနှင့် ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တစ်ချို့ အံ့အားသင့်ဖွယ် လေယာဥ်ပျက်ကျသေဆုံး

    မေ ၁၉၊ ၂၀၂၄
    M-Media 

    (ဓာတ်ပုံ- အီရန်သမ္မတနှင့် နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး)

    -သမ္မတ အီဘရာဟင် ရိုင်စီနဲ့ နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး အမီရ်အဘ်ဒိုလာဟင်တို့ဟာ နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ပိုင်းမှာ ရဟတ်ယာဥ်ပျက်ကျ သေဆုံးသွားတယ်လို့ အီရန်နိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါတယ်။ 

    လူ ၉ ဦးလိုက်ပါသွားတဲ့ Bell Textron ရဟတ်ယာဥ်ဟာ အရှေ့အဇာဘိုင်ဂျန်ပြည်နယ်မှာ ရာသီဥတု ဆိုးရွားနေတဲ့အချိန် ပျက်ကျသွားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။ 

    လေယာဥ်ပျက်ကျရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကို တိတိကျကျ မသိရသေးပါဘူး။ 

    အသက် ၆၃ နှစ်အရွယ် ရိုင်စီဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ သမ္မတအဖြစ် ထပ်မံ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေအကြား စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးမှာ သဘောထား တင်းမာသူအဖြစ် ထင်ရှားပါတယ်။ 

    နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး အမီရ် အဘ်ဒူလာဟင်ဟာ အတွေ့အကြုံကြွယ်၀တဲ့ သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်း ရန်ဖက် ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေအောင် မကြာသေးခင်ကပဲ ဆောင်ရွက်ထားနိုင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အီရန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ သမ္မတသေဆုံးသွားရင် ဒုတိယသမ္မတက အာဏာရယူရမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက် ရက် ၅၀ အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    လက်ရှိမှာ ဒုတိယသမ္မတ မိုဟာမက် မွခ်ဘာရ်က ယာယီသမ္မတအဖြစ် တာ၀န်ထမ်းဆောင်နေပြီး၊ အစိုးရကလည်း နှောင့်နှေး ကြန့်ကြာမှုမရှိ ဆက်လက်လည်ပတ်သွားမယ်လို့ အီရန်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    Ref : Reuters 

  • မလေးရှားတွင် အလ်ကိုင်းဒါး သစ္စာခံအဖွဲ့က ရဲစခန်းကို အံ့အားသင့်ဖွယ် တိုက်ခိုက်

    မလေးရှားတွင် အလ်ကိုင်းဒါး သစ္စာခံအဖွဲ့က ရဲစခန်းကို အံ့အားသင့်ဖွယ် တိုက်ခိုက်

    မေ ၁၇၊ ၂၀၂၄

    M-Media

    (ဓာတ်ပုံ – တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရသည့် ရဲစခန်း)

    -အလ်ကိုင်းဒါးသစ္စာခံ အစွန်းရောက်အဖွဲ့တစ်ခုက ရဲစခန်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့၀င် ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ မလေးရှား ရဲတပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    နိုင်ငံတောင်ပိုင်း စင်ကာပူနဲ့ကပ်နေတဲ့ ဂျိုဟိုးပြည်နယ်မှာ မေလ ၁၇ ရက်နေ့မနက် အစောပိုင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ 

    Jemaah Islamiyah(JI) လို့ခေါ်တဲ့ အစွန်းရောက်အဖွဲ့က လူ ၂ ဦးဟာ အူလူတီရမ်မြို့က ရဲစခန်းမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က အမှုတစ်ခုအကြောင်း လာရောက်မေးမြန်းတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ၀င်လာခဲ့တာပါ။   

    ရဲတပ်ဖွဲ့၀င်နှစ်ဦးက အမှုကိစ္စအကြောင်း ရှင်းပြနေစဥ်မှာ အစွန်းရောက်အဖွဲ့က နောက်ထပ်အဖွဲ့၀င်တွေဟာ ရဲစခန်းနောက်ဖက်ကနေ အုပ်စုလိုက် ၀င်လာပြီး ဓားရှည်တွေနဲ့ ၀င်ခုတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ရဲတပ်ဖွဲ့တစ်ဦး ဓားခုတ်ခံရကာ သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ သေဆုံးသွားတဲ့ ရဲထံက ခြောက်လုံးပြူးကို ဓားသမားတစ်ဦးက ယူပြီး ပစ်ခတ်တာကြောင့် နောက်ထပ် ရဲတပ်ဖွဲ့၀င်တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ 

    တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အစွန်းရောက်အဖွဲ့၀င်တစ်ဦးကို အသေပစ်ခတ် ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ အိမ်ကို ၀င်ရောက်စီးနင်း ရှာဖွေရာမှာ JI အဖွဲ့နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ မလေးရဲချုပ် ရာဇာရွတ်ဒင်း ဟူစိန်က ပြောပါတယ်။ 

    ဂျိုဟိုးပြည်နယ်အတွင်းမှာ နေထိုင်တဲ့ JI အဖွဲ့၀င်တွေကိုလည်း မလေးရှားရဲတပ်ဖွဲ့က ညတွင်းချင်း ရှာဖွေ ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ 

     JI အဖွဲ့ဟာ အိုစမာဘင်လာဒင် တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အလ်ကိုင်းဒါးကို သစ္စာခံတဲ့ အဖွဲ့ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွေက အရှေ့တောင်အာရှတစ်လွှားမှာ အင်အားကောင်းခဲ့ပါတယ်။ 

    ၂၀၀၂ ခုနှစ်က လူ ၂၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားက ဘာလီကမ်းခြေ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုအပါအ၀င် ဒေသတွင်း အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတစ်ချို့ကို JI အဖွဲ့က လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    အဖွဲ့ရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တစ်ချို့ဟာ မလေးရှားနိုင်ငံက ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့၀င်တွေဟာ အင်ဒိုနီးရှား၊ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံတွေက ဖြစ်ပါတယ်။  

    အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံတို့က JI ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ စာရင်းသွင်းပြီး နှိမ်းနှင်းခဲ့ကြပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera