ၾသဂုတ္ ၁၅၊ ၂၀၁၉
M-Media
-ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ ၾကာသာေပေတးေန႔က ႐ုရွားႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း Nyonoksa ေရတပ္ လက္နက္စမ္းသပ္စခန္းတစ္ခုမွာ ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္ရင္း ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္တာေၾကာင့္ အနည္းဆံုး သိပၸံပညာရွင္ ၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။
ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေရတပ္စခန္းရွိရာ Severodvinsk ၿမိဳ႕မွာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ပမာဏ အလြန္အမင္း ျမင့္တက္ခဲ့ၿပီး၊ ျပည္သူေတြ ေဘးလြတ္ရာကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ရတာ၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
႐ုရွား ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ကနဦးထုတ္ျပန္မႈမွာေတာ့ ေရတပ္ လက္နက္စခန္းမွာ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားၿပီး ၂ ဦးေသဆံုးကာ ၆ ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႐ုရွားႏ်ဴကလီးယားေအဂ်င္စီ Rosatom က ၀န္ထမ္း ၅ ဦးေသဆံုးကာ ၃ ဦးဒဏ္ရာရတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ ဒံုးက်ည္ကို ပါဝါေပးမယ့္ ‘ႏ်ဴကလီးယား အိုင္ဆိုတုပ္ စြမ္းအင္’ ကို စမ္းသပ္စဥ္ ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔လည္း Rosatom က ဆိုပါတယ္။
အားထားရသူေတြ
ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔က ေပါက္ကြဲမႈအတြင္း ေသဆံုးခဲ့ၾကတဲ့ ႏ်ဴကလီးယား အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ‘ထိပ္တန္း ကၽြမ္းက်င္သူေတြ’ ‘သူရဲေကာင္းေတြ’ ျဖစ္ၿပီး၊ အရင္ကလည္း ခက္ခဲတဲ့အေနအထားေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ အသက္နဲ႔ရင္းၿပီး စမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ Rosastom ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူ Valentin Kostyukov က ေျပာပါတယ္။
Kostyukov ဟာ Sarov ႏ်ဴကလီးယားစင္တာကို ကြပ္ကဲသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွားဟာ စစ္ေအးကာလတုန္းက Sarov စင္တာမွာ ဟိုက္ဒ႐ိုဂ်င္ဗံုးကို စမ္းသပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
ေသဆံုးသြားသူ ၅ ဦးက Alexei Vyushin (ဒီဇို္င္းႏွင့္ ေဆာ့ဖ္ဝဲဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ)၊Yevgeny Korotayev (အႀကီးတန္း လွ်ပ္စစ္အင္ဂ်င္နီယာ)၊ Vyacheslav Lipshev (သိပၸံဆိုင္ရာ စမ္းသပ္မႈ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္)၊ Sergei Pichugin (စမ္းသပ္မႈ အင္ဂ်င္နီယာ)နဲ႔ Vladislav Yanovsky (သိပၸံဆိုင္ရာ စမ္းသပ္မႈဌာန ဒုတိယအႀကီးအကဲ) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ျပင္ထဲကို လြင့္စင္ထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။
ကြယ္လြန္သြားသူေတြကို ေအာက္ေမ့သတိရဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက ‘လက္နက္အသစ္ေတြကို အမွားအယြင္းမရွိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆက္လက္ စမ္းသပ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္’ လို႔ Rosatom အႀကီးအကဲ Alexei Likhachev က စ်ာပနအခမ္းအနားမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကမ႓ၻာဖ်က္ လက္နက္
Rosatom က ‘ႏ်ဴကလီးယား အိုင္ဆိုတုပ္ စြမ္းအင္’ လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တာေၾကာင့္ ႐ုရွားမီဒီယာေတြက
ႏ်ဴစြမ္းအင္သံုး ခ႐ုဇ္ဒံုးက်ည္Burevestnik ကို စမ္းသပ္မႈ ျဖစ္မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။ Burevestnik ဒံုးက်ည္ကို တီထြင္ေနေၾကာင္း ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ႏိုင္ငံေတာ္ အေျချပမိန္႔ခြန္းမွာ ႐ုရွားသမၼတ ပူတင္က ေျပာၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။
ကၽြမ္းက်င္သူေတြကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ၾကာသာပေတးေန႔က ေပါက္ကြဲမႈဟာ Burevestnik ဒံုးက်ည္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီဒံုးက်ည္ကို ေနတိုးအဖြဲ႕က SSC-X-9 Skyfall လို႔ အမည္ေပးထားပါတယ္။
ပူတင္က ဒီဒံုးက်ည္ဟာ ကမ႓ၻာတစ္ပတ္ ပတ္ႏိုင္ၿပီး၊ လက္ရွိအသံုးျပဳေနတဲ့ ဒံုးခြင္းစနစ္ေတြ၊ ေနာင္လာမယ့္ အနာဂတ္မွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ ဒံုးခြင္းစနစ္ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ပစ္မွတ္ကို လူမသိ၊ သူမသိ တိုက္ခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ပထမအဆင့္ စမ္းသပ္မႈေတြ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ပူတင္က ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ ဒီလိုလက္နက္မ်ိဳးဟာ ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္းရခက္ၿပီး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ သတိေပးထားပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုဗီယက္တို႔ဟာ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြက ႏ်ဴစြမ္းအင္သံုး ဒံုးက်ည္ေတြကို ပူးေပါင္း
တီထြင္ခဲ့ဖူးၿပီး အလြန္အႏၲရာယ္ရွိတဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ
ေသဆံုးသြားသူေတြကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြ ထုတ္လုပ္ရာ Sarov ၿမိဳ႕မွာ ေျမျမႇဳပ္သၿဂႌဳဟ္ခဲ့ၿပီး စ်ာပနအခမ္းအနားကို လူေထာင္ခ်ီ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ျပည္သူလူထုေတြ ဂါရဝျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႐ုပ္ကလပ္ေတြကို ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ရင္ျပင္မွာ ထားရွိကာ အဲဒီကေန သုႆန္ကို သယ္ေဆာင္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၀မ္းနည္းျခင္းအထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ အလံတိုင္ေတြကိုလည္း တစ္၀က္ခ် လႊင့္ထူခဲ့ပါတယ္။
ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔က ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပြားၿပီး မိနစ္ ၄၀ အတြင္း Severodvinsk ၿမိဳ႕မွာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ပမာဏဟာ ၁၆ ဆေလာက္ ျမင့္တက္သြားခဲ့ၿပီး ျပည္သူေတြဟာ အိုင္အိုဒင္းေတြ ၀ယ္ယူကာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္ရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ႐ုရွားစစ္တပ္က ေပါက္ကြဲမႈအႂကြင္းအက်န္ ရွင္းလင္းေရးကို လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး
Nyonoksa ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ၾသဂုတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထားကာ ေဒသကေန ယာယီထြက္ခြာေပးဖို႔လည္း အာဏာပိုင္ေတြက အမိန္႔ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္းမွာပဲ ေရတပ္စခန္းရွိကာ ပင္လယ္ျဖဴရဲ႕ ဒါဗီနာ ပင္လယ္ေအာ္မွာ
သေဘၤာေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ကို တစ္လတာ ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ ဒါဟာ ဒံုးက်ည္အႂကြင္းအက်န္ေတြကို အျပင္လူေတြ ျမင္မွာစိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ပိတ္ပင္တာျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေပါက္ကြဲမႈဟာ ကမ႓ၻာဖ်က္လက္နက္ Burevestnik ကို စမ္းသပ္စဥ္ ျဖစ္ပြားခဲ့တာလားဆိုတာကို ႐ုရွားအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက အတည္ျပဳျခင္း မရွိပါဘူး။
ႏ်ဴနဲ႔ပါဝါေပးတဲ့ ဒံုးက်ည္ေတြ စမ္းသပ္မႈကို ၁၉၆၀ နဲ႔ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ အေမရိကန္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးေပမယ့္ အလြန္အမင္း အႏၲရာယ္မ်ားတာေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ စီမံကိန္းကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
Ref: Aljazeera, BBC
