ဇြန္ ၂၅၊ ၂၀၁၈
သီရိလကၤာမွ အစြန္းေရာက္ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္အတူ ေတြ႕ရသည့္ ဦး၀ီရသူ ခႏၱီစ သည္းခံျခင္းတရား၊ ေမတၱာဂ႐ုဏာတုိ႔ဆုိတာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မၾကာခနဆုိသလုိ ယွဥ္တြဲေတြ႕ျမင္ရတဲ့ အရည္အခ်င္းေကာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာတရားဟာ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရၿပီး၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ လုိအပ္လာၿပီဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ အေျခခံကာ ဗုဒၶဘာသာေရးရာ လႈပ္ရွားမႈအသစ္ေတြ အာရွေဒသတစ္၀ွမ္း ေပၚထြက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြကို ဆက္တုိက္ ျမင္လာရပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အမွတ္သညာ ခုိင္မာေရးဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြ ထပ္ပုိးထားတ့ဲ ေဒသမႈျပဳ ဒီ ဗုဒၶဘာသာပံုစံဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ ဉာဏ္အလင္းေပါက္ေျမာက္မႈဆုိတဲ့ ဗုဒၶသာသနာရဲ႕ မူလဘူတ သေဘာတရားနဲ႔ လံုးလံုးဆန္႔က်င္တဲ့ သည္းမခံႏုိင္မႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ သေဘာထားေတြကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တ့ဲႏွစ္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ အသတ္ခံရ၊ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အုပ္စုေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အမွတ္သညာဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြအတြက္ အစြန္းေရာက္နည္းလမ္းေတြနဲ႔ တုန္႔ျပန္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲက အထင္ရွားဆံုးတစ္ခုက ‘အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း’ လုိ႔ေခၚတဲ့ ‘မဘသ’ အဖြဲ႕ကုိ ဖြဲ႕စည္းမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ဘုန္းႀကီး အရွင္၀ီရသူ ဦးေဆာင္တဲ့ အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ “ဗုဒၶ ဓမၼ ပရဟိတ ေဖာင္ေဒးရွင္း” အျဖစ္ အမည္ေျပာင္းခဲ့ကာ ေထာက္ခံမႈကုိလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ ရရွိထားပါတယ္။
“၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ” အပါအ၀င္ ေစာေစာပုိင္းက ရွိခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အမ်ိဳးအမ်ိဳးကေန သေႏၶတည္ၿပီး မဘသအဖြဲ႕ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။
“၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ” က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ အားေပးဖုိ႔၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပုိင္ဆုိင္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပေနတဲ့ ၉၆၉ အမွတ္တံဆိပ္ကပ္ ဆုိင္ေတြက ကုန္ပစၥည္းေတြကို ၀ယ္ယူဖုိ႔အတြက္ တုိက္တြန္းအားေပးပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ သေကၤတဟာ သာသနာ့အလံေပၚမွာ ၉၆၉
“မဘသ” လုိ အုပ္စုေတြ၊ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးအမွတ္သညာကုိ အဓိကအေျခတည္ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကုိ အယူ၀ါဒေရးရာ ေမာင္းႏွင္အားတစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳတဲ့ ထူျခားတဲ့အေျခအေနတစ္ရပ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေနတစ္ဆင့္ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ျ
ဒါဟာ လူအမ်ား ျမတ္ႏုိးတန္ဖုိးထားတဲ့ ဗုဒၶသာသနာရဲ႕ အယူအဆနဲ႔လည္း ကုိက္ညီမႈ မရွိပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ ဗုဒၶသာသနာရဲ႕ အင္မတန္ႏွစ္လုိဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အယူအဆကုိ ပစ္ပယ္လုိက္ရင္ ဗုဒၶဘာသာထဲက အခုမွေပၚေပါက္လာတဲ့ အယူအဆေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အံ့အားသင့္စရာေကာင္းသလဲ ၾကည့္ ့ရေအာင္။ အခုေပၚထြက္လာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာပံုစံသစ္ကုိ ထည့္မတြက္ဘူးဆုိရင္လည္း သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဗုဒၶဘာသာ အသုိင္းအ၀ုိင္းေတြမွာ လူသားအားလံုး တန္းတူညီမွ်ေရး၀ါဒ၊ လစ္ဘရယ္၀ါဒ၊ လူမ်ိဳးစံုဘာသာစံု၀ါဒ၊ ဘာသာေရးမႏြယ္တဲ့၀ါဒေတြ ထြန္းကားတယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားဟာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈမွာ မဘသလုိ အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈေတြ ပံုမွန္ရွိခဲ့တယ္ဆုိတာမ်ိဳး ညႊန္းဆုိတာ မဟုတ္ေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာအသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အမွတ္သညာေတြကုိ ဦးစားေပးတဲ့ သေဘာထားမ်ိဳး မရွိဘူးလုိ႔လည္း ျငင္းမရပါဘူး။ အခ်ိန္ကာလ ၾကာလာတဲ့အမွ် ဒီသေဘာထားေတြဟာ ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ လက္ခံထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ႐ုိးရွင္းလြယ္ကူတဲ့ အယူအဆေတြနဲ႔ မကုိက္ညီတဲ့ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ သေဘာထားေတြ ျဖစ္လာေစပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္လာၿပီ၊ ဒါမွမဟုတ္ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒကုိ ေထာက္ခံလာၿပီဆုိရင္ “စစ္မွန္တဲ့ ဗုဒၶသာသနာ” ကေန ေသြဖီသြားၿပီလုိ႔ မွတ္ယူလုိ႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶစ္အစြန္းေရာက္၀ါဒ ျမင့္တက္လာတာက စစ္မွန္တဲ့ ဗုဒၶသာသနာကုိ ထိခုိက္လာၿပီး၊ ဒီအေျခအေနကုိ နားလည္ေအာင္ ေဖာ္ျပဖုိ႔အတြက္ ဗုဒၶသာသနာနဲ႔ ဘယ္လုိမွ သက္ဆုိင္ျခင္းမရွိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းအသစ္ေတြကုိ သံုးလာရတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဗုဒၶစ္အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ဗုဒၶစ္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ၊ မတရားမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ဒါေတြဟာလံုးဟာ ဗုဒၶစ္အစြန္းေရာက္၀ါဒကုိ ျဖစ္တည္ေစတဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္အာရွက ဗုဒၶသာသနာကုိ နားလည္ဖုိ႔ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဒီအယူအဆေတြကို လက္ခံဖုိ႔ အခုအခ်ိန္မွာ လုိအပ္လာပါၿပီ။
ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အာရွက ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားတဲ့ အျခားေဒသေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ အျခားဘာသာ၀င္ေတြကုိ ခြဲျခားေဖာ္ျပတဲ့ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး အမွတ္သညာေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးဆုိင္ရာ ၀ိေသသလကၡဏာေတြကုိ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ အသံုးခ်ၾကပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ “အမ်ိဳး၊ သာသနာ၊
အာရွက ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတြမွာ အမ်ားစုဟာ သူတုိ႔ဘာသာကုိ အစၥလာမ္ဘာသာက ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္လုိ႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။ အရွင္၀ီရသူလုိ ဗုဒၶဘာသာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူေတြအျဖစ္ အမႊမ္းတင္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကာကြယ္မယ္လုိ႔ ေကၽြးေက်ာ္ၾကတဲ့ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ အသင္းအဖြဲ႕ေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ရန္လုိတဲ့နည္းလမ္းေတြကုိ အသံုးျပဳတာ တရားေၾကာင္း အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ ေပးၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးအမွတ္သညာအၾကား ဆက္ႏြယ္မႈလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လတ္တေလာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာၾကားမႈမွာ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကာ ကြယ္ေရးဆုိတာ အဓိကေသာ့ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဗမာဗုဒၶ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြရဲ႕ အဆက္မျပတ္ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသမႈေတြကုိ ျဖစ္ေစသလုိ၊ ျမန္မာပီသေရးကုိ ရည္ရြယ္ရာမွာလည္း ဒါက အဓိက ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သူေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္တာဟာ တရားေၾကာင္း တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာေခါင္းေဆာင္ေတြက အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးၾကပါတယ္။ သီတဂူဆရာေတာ္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေလစားၾကည္ညိဳခံရဆံုး ဆရာေတာ္ေတြထဲက တစ္ပါးျဖစ္ၿပီး သူ႕ရဲ႕တရားေတြ၊ ပရဟိတလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ တရားမွာ သူက ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္သူေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အယူအဆေတြကုိ လက္မခံ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အရိပ္အာ၀သေအာက္၊ ဗုဒၶရဲ႕ သင္ၾကားမႈေအာက္၊ ရဟန္းသံဃာေတြရဲ႕ သြန္သင္ဆံုးမမႈေအာက္မွာ မခုိလႈံသူေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ လူသားမမည္ဘဲ သူတုိ႔ကုိ သတ္ျဖတ္တာဟာ တရားေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းကုိ ရည္ညႊန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ရင္ သူတုိ႔အေပၚ အၾကမ္းဖက္တာဟာ တရားတယ္ ဆုိတာမ်ိဳးပါ။
ဒီလုိ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္လာဖုိ႔ မ်ိဳးေစ့ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ စာေပက်မ္းဂန္ေတြမွာ ခုိင္ခုိင္မာမာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေဒသနာေတြ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းကာ၊ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တစ္ခ်ိန္က်ရင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ္ ဆုိတာမ်ိဳးပါ။ ဒီအခ်က္ကုိ အသံုးခ်ကာ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ဗုဒၶဘာ
ဗုဒၶစ္အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ႀကီးထြားလာမယ့္ အလားအလာ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီလႈပ္ရွားမႈက အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြကုိ အမ်ိဳးသားေရးအုပ္စုေတြက အသံုးခ်ၿပီး မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ ဘာသာတရားအေပၚ သစၥာရွိမႈဆုိတာေတြနဲ႔ ေရာေႏွာကာ လူၿပိန္းႀကိဳက္၀ါဒတစ္ခုကို ဖန္တီးၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးစင္ျမင့္မွာ သူတုိ႔ဟာ တကယ္ကုိ အသံုးခ်လုိ႔ေကာင္းတဲ့သူေတြျဖစ္ၿပီး ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဓိကေနရာကေန ပါ၀င္လာမယ့္ အလားအလာလည္း ရွိေနပါတယ္။
လတ္တေလာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ ႀကံဳေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈေတြ၊ သီရိလကၤာမွာ လူနည္းစုေတြအေပၚ ဟုိတစ္စ ဒီတစ္စ တုိက္ခုိက္မႈေတြ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာဆုိတဲ့ အမွတ္သညာကို ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္လာမႈေတြဟာ အာရွတုိက္အေနနဲ႔ ေရွ႕ေလွ်ာက္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕လာရမယ့္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ပုိမုိဆုိးရြားတဲ့ပံုစံက နမိတ္လကၡဏာေတြျဖစ္ၿပီး ကမၻာႀကီးကလည္း ဗုဒၶဘာသာ အယူအဆသစ္တစ္ရပ္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႕လာရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: South China Morning Post
(South China Morning Post တြင္ ေဆာင္းပါးရွင္ Paul Fuller ေရးသားထားသည့္ BLOOD SUTRA: WHATEVER HAPPENED TO BUDDHISM, RELIGION OF PEACE AND COMPASSION? ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။ ေဆာင္းပါးပါ ေရးသားခ်က္မ်ားသည့္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္ပါသည္။)
