News @ M-Media

Category: ဘာသာျပန္

  • အႏၱရာယ္ပိုမ်ားလာျပီး လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ရာေနရာ အျဖစ္ အလားအလာ ရွိေနေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ  ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား

    အႏၱရာယ္ပိုမ်ားလာျပီး လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ရာေနရာ အျဖစ္ အလားအလာ ရွိေနေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား

    ႏိုဝင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    .ေလးေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

    rohingyarakhine37_1

    – သံေတာ္လီ ဒုကၡသည္စခန္းက မိမိအား စိတ္ထင့္ေစသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္ရာ စခန္းမ်ားသုိ႔ မိမိေရာက္ဖူးေသာ္လည္ လူမ်ိဳးစု ရွင္းလင္းသုတ္သင္မႈကုိ ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ လူမ်ား၏အၾကားသုိ႔ ေရာက္ဖူးသည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆံုးျဖစ္ေလ၏။ ထုိဒုကၡသည္စခန္းမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာသံုးေထာင္ေက်ာ္ ေနထုိင္ရာအရပ္ျဖစ္သည္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စနစ္တက် ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကုိ ခါးစည္းခံခဲ့ၾကရသည္။ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ျငင္းပယ္ ခံရသည္။ ေပၚတာဆြဲျခင္းခံရသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းခံရသည္။ ထုိမွ်မက သတ္ျဖတ္ျခင္းလည္း ခံၾကရသည္။

    ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးက ၎တုိ႔အား “ကမၻာေပၚတြင္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ အခံရဆံုးလူနည္းစု” အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကမူ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide) အထိ ျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု သတိေပးထားေလသည္။

    ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အဆံုးသတ္သြားၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အစြန္းေရာက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေပၚလာ၏။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့သည္။ အစုိးရသစ္ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာလည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည္။ ထုိအခ်င္းအရာမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဒီမုိကရက္တစ္ဆန္သည့္ အနာဂတ္ဆီသုိ႔ သြားေရာက္ေတာ့မည့္ ပံုစံ ျဖစ္လာ၏။ အေျပာင္းအလဲမ်ာ စတင္ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၌ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားအၾကား

    တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိတုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အနည္းဆံုး ၂၈၀ ေသဆံုးၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ အေျခအေနက ေရွ႕ မတုိးသာ၊ ေနာက္မဆုတ္ သာျဖစ္သြားသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကေတာ့ ေဒသတြင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ပိတ္မိေနသည္။ ၎တုိ႔အား ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ သူမ်ား၏ သနားမႈေၾကာင့္ ရြာမ်ား၏ ဆင္ေျခဖံုးတြင္ က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္ရသည့္ ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေလ၏။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အက်ဥ္းက်တဲ့သူေတြထက္ကုိ ဆုိးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အက်ဥ္းသမားေတြဟာ အစာစား ရတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မစားရဘူး။ ေနာက္ထပ္ ထမင္းတစ္နပ္ ဘယ္ေတာ့ စားရမလဲဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မသိၾကပါဘူး။”

    နယူး၀ိခ္ မဂၢဇင္းမွသြားေရာက္ျခင္း….

    ဒုကၡသည္စခန္မ်ားသုိ႔ေရာက္ရန္ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္ဘက္ရွိ တစ္ခုတည္းသာ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္အား ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျဖတ္ရသည္။ မီးရထားလမ္း လမ္းဆံုတြင္ ေရွးေဟာင္း ႐ုိက္ဖယ္ေသနတ္ ကုိင္ထားေသာ ရဲတစ္ေယာက္က ထုိင္ခုံတစ္ခုတြင္ ထုိင္ေန၏။ ပုိက္ဆံေပးၿပီးသြားေသာအခါ ဂိတ္အားျဖတ္ရန္ ထုိရဲက လက္ျပခဲ့ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း မြတ္စလင္မ်ားရွိေရာ ေဒသသုိ႔ ၀င္ေရာက္သြားခဲ့ေလသည္။

    ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိရာသုိ႔ ဦးတည္ေနေသာ လမ္းမွာ ပ်က္ဆီး၍ ခ်ိဳင့္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ထုိလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ မြတ္စလင္ရြာမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။ လမ္းမ်ားေပၚအထိ ေရာက္ေနသာ ပ်ံက်ေစ်းမ်ား၊ ဟုိဟုိဒီဒီေလွ်ာက္ေနၾကေသာ လူမ်ားကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရသည္။

    မုိးေပါက္ေလးမ်ားက တဖြဲဖြဲက်ေန၏။ အေကြ႕တစ္ခုသို႔ ခ်ိဳးလုိက္ၿပီးေနာက္ အျပာေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ တာေပၚလင္စမ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္ရာ တဲမ်ားကုိ စတင္ ေတြ႕ျမင္ရေလသည္။ ထုိေနရာမွာ ေရလႊမ္းထားေသာ လယ္ကြင္းေခါင္ေခါင္သာ ျဖစ္ေလ၏။

    ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ မုန္တုိင္း အဆီးအတားကေတာ့ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ေဘး တန္းစီေပါက္ေနေသာ အုန္းပင္မ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

    rohingyarakhine21သံေတာ္လီ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ လွ်ပ္တစ္ပ်က္ၾကည့္ လုိက္လွ်င္ ျပန္႔က်ဲၿပီး စုတ္ခ်ာကာ မသတီ စရာေကာင္းသည့္  ရြာအျဖစ္ ျမင္ရသည္။ စခန္းအတြင္းသုိ႔ အ၀င္လမ္းမွာ ရႊံ႕မ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေနၿပီး ေဘးတစ္ဘက္ တစ္ခ်က္စီတြင္ သြပ္မုိးတဲမ်ားရွိေန၏။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ဟီဂ်ဘ္ေဆာင္းထားၾကၿပီး  အခ်ိဳ႕၏ ပါးျပင္ေပၚတြင္ သနပ္ခါးေဖြးေဖြးမ်ားကုိ ျမင္ရသည္။

    ၂ ေယာက္သာေနထုိင္ႏုိင္ေသာ တဲမ်ား၌ မိသားစုအမ်ားအျပားေနၾကရသည္။မုိးရာသီကလည္း ထုိစခန္းမွ ဘ၀မ်ားကုိ အတိဒုကၡေရာက္ေစ သည္။ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႕ေသြ႕ ေနထုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ၾက။ မိနစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာပင္ အက်ႌမပါသည့္ ကေလးမ်ား ကၽြန္ေတာ့္အား၀ုိင္းလာသည္။

    ဗုိက္ပူပူမ်ား၊ ေဖ်ာ့ေတာ့ေတာ့ ဆံပင္မ်ားက အဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈကုိ ေဖာ္ျပေနသေယာင္။

    ဒုကၡသည္မ်ားက မုိးရာသီအား “ငွက္ဖ်ားရာသီ” ဟု ေခၚၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္သြားသည့္ ေနရာတုိင္းတြင္ ေခ်ာင္းဆုိးသံကုိ ၾကားရေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး အမည္မေဖာ္လုိသူ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆရာ၀န္တစ္ဦးကေတာ့ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းက ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ အႀကီးမားဆံုး  ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီးျဖစ္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အက်ဥ္းက်တဲ့သူေတြထက္ကုိ ဆုိးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အက်ဥ္းသမားေတြဟာ အစာစား ရတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မစားရဘူး။ ေနာက္ထပ္ ထမင္းတစ္နပ္ ဘယ္ေတာ့ စားရမလဲဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မသိၾကပါဘူး။ ၀မ္းေလွ်ာတာေတြလည္း  အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ အေရျပားေရာဂါေတြနဲ႔ အဆုတ္နာေရာဂါေတြ လည္း ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒီစခန္းတစ္ခုတည္းမွာပဲ အနည္းဆံုး လူ ၂၀ ေလာက္ဟာ ကုသလုိ႔ရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ ေဆးခန္းကေတာ့ ဖြင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘာမွ မရွိပါဘူး” ဟု အဆုိပါ ဆရာ၀န္က ၎တုိ႔၏ ဒုကၡအား ဖြင့္ဟခဲ့ေလသည္။

    သမီးျဖစ္သူ၏ မ်က္လံုးကုိ လက္ျဖင့္ပိတ္ရန္ အာမန္အား ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရဲတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ တစ္ေယာက္က အာမန္၏ ေခါင္းေပၚသုိ႔ ေသနတ္ေျပာင္း တင္ကာ ပစ္သတ္ လုိက္ေလေတာ့သည္။

    ပထမေတာ့ အဆုိပါလူမ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ထိုခုိက္နာက်င္စရာ နည္းလမ္းမွ လြတ္ေျမာက္သြားသည္ဟု အလြယ္တကူ ယံုၾကည္ႏုိင္သည္။ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ စကားေျပာသည့္အခါတြင္မွ ၎တုိ႔၏ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈအလံုးစံုကုိ  ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိလာရေလသည္။

    မၾကာေသးမီကပင္ မုဆုိးမျဖစ္သြားေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးေနထုိင္ရာ တဲအတြင္းသုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ေရာက္သြားသည္။ အသက္ ၂၂ အရြယ္ ခီရန္နီစာဆုိသူ ထုိအမ်ိဳးသမီးက အေမွာင္ထဲတြင္ ႀကိမ္ျဖင့္ရက္လုပ္ထားေသာ ဖ်ာၾကမ္းေပၚ၌ ထုိင္ေန၏။ အျဖဴေရာင္ပိတ္စ လႊမ္းၿခံဳထားၿပီး ပူေဆြးေသာကေရာက္ေနေသာ သူမအား ေဆြမ်ိဳးမ်ားက ေဖးမေနသည္။

    လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ရက္က ဒုကၡသည္စခန္းအျပင္ဘက္ရွိ အင္တာနက္ဆုိင္တြင္ သူမမွာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ရွမ္ဆူလ္အာမန္ႏွင့္အတူ ရွိေန၏။ မေလးရွားတြင္ ရွိေနသည့္ ေယာကၡမျဖစ္သူကုိ ဖုန္းေခၚေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔ စကားေျပာေနသည့္အခ်ိန္တြင္ လက္နက္ကုိင္ ရဲမ်ားက အင္တာနက္ဆုိင္အား ၀ုိင္းလုိက္ၿပီး ဆုိင္အတြင္းမွ လူမ်ားအားလံုးကုိ အျပင္ထြက္ခုိင္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ လမ္းေပၚတြင္ ပံုစံထုိင္ ထုိင္ရန္ အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။ မည္သူ႕ကုိမွ နာက်င္ေအာင္ မလုပ္ဟုလည္း ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့ေသးသည္။ ရွမ္ဆူလ္အာမန္မွာလည္း ေလးႏွစ္အရြယ္ သမီးငယ္ကုိဖက္ကာ ရဲမ်ားခုိင္းသည့္အတုိင္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ မိမိတုိ႔ ေဆာင္ရြက္မည့္ ကိစၥအား မျမင္ႏုိင္ေစရန္အတြက္ သမီးျဖစ္သူ၏ မ်က္လံုးကုိ လက္ျဖင့္ပိတ္ရန္ အာမန္အား ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရဲတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ တစ္ေယာက္က အာမန္၏ ေခါင္းေပၚသုိ႔ ေသနတ္ေျပာင္းတင္ကာ ပစ္သတ္ လုိက္ေလေတာ့သည္။

    ရက္မ်ားစြာၾကာသည္အထိ ထိုအျဖစ္အပ်က္က ခီရန္နီဆာအား

    တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေစခဲ့သည္။ “ဘာ့ေၾကာင့္ ကၽြန္မေယာက်ၤားကုိ ပစ္သတ္ခဲ့တာလဲ။ သူ႔မွာ ရန္သူမရွိပါဘူး” ဟု ေျပာသည့္အခ်ိန္တုိင္းတြင္ မိခင္ျဖစ္သူက သူမအား ႏွစ္သိမ့္ေပးေနရ၏။

    မုိဟာမက္ဆုိသည့္ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္တစ္ဦးက ရဲမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းပင္ ၎တုိ႔အား အၾကမ္းဖက္ၾကသည္ဟု ဆုိသည္။

    “သူတုိ႔က အေၾကာင္းအရာေသးေသးေလးေတြ၊ အမွားေသးေသးေလးေတြကုိ ရမယ္ရွာၿပီး အရွက္ရေအာင္လုပ္တယ္၊ ရန္စတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေခါင္းေပၚ ေျခာက္ၿပီးပစ္တာ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခါတည္း ပစ္သတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ပါတယ္” ဟု ၎တုိ႔၏ ခံစားရမႈမ်ားကုိ ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

    ၎တုိ႔က ညဘက္တြင္ ပုိမုိေၾကာက္ရြံ႕ၾကသည္။ ရွမ္ဆူလ္အာမန္အား ပစ္သတ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ သံေတာ္လီဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ရဲမ်ားက ၀င္ေရာက္စီးနင္းၾကသည္။ မုိဂ်ဴမာ ေဘဂြမ္တစ္ေယာက္ ၀င္ေပါက္နားရွိ ၎၏ ဆုိင္ကုိပစ္ကာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္ သားျဖစ္သူတုိ႔အား သြားေရာက္

    သတိေပးေလသည္။ ေနာက္ထပ္အသတ္ခံရသူမ်ား ျဖစ္လာမည္ကုိ ေၾကာက္ရြံ႕သည့္အတြက္ ၎တုိ႔ႏွစ္ဦးမွာ လယ္ကြင္းထဲတြင္ သြားေရာက္ပုန္းေအာင္းေနၾကရသည္။ ေဘဂြမ္က သူမ၏ ဆုိင္ရွိရာ ျပန္လာသည့္အခါမွာေတာ့ ရဲမ်ားက သူမ၏ဆိုင္အား ေမြႊေႏွာက္ ရွာေဖြေနသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

    ထုိမွ်မက သူမကိုလည္း သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ဆုိင္တြင္ ရွိသမွ်အရာအားလံုးကုိလည္း ယူေဆာင္သြားေလသည္။

    ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ စကားေျပာခဲ့ၿပီး အမည္မေဖၚလုိသူ ႐ုိဟင္ဂ်ာတစ္ဦးက သံတေတာ္လီဒုကၡသည္စခန္းအား နာဇီတုိ႔၏ အက်ဥ္းစခန္းကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေန သည္ဟု ေျပာဆုိေလသည္။ ဥေရာပကုိ သိမ္းပုိက္စဥ္က နာဇီတုိ႔၏ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားကဲ့သုိ႔ သံဆူးႀကိဳးမ်ားခတ္ထားျခင္း၊ ကင္းေမွ်ာ္စင္မ်ား တည္ေဆာက္ထားျခင္း မရွိ။ ဤဒုကၡသည္စခန္းမ်ား အတြင္းမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ သြားလာႏုိင္ေလသည္။ လက္နက္ကုိင္ ရဲမ်ားကုိ မၾကာခဏေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၎တုိ႔၏ တည္ရွိမႈမွာ တစ္ခဏတာ ျဖစ္ေလသည္။ မည္သည့္အရာမ်ား ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကုိ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီး သံဆူးႀကိဳးမ်ား မလုိအပ္ေတာ့။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ စစ္အစုိးရလက္ထက္ ျမန္မာျပည္အေျခအေနကဲ့သုိ႔  အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ခံထားရသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ရဲမ်ားက ၎တုိ႔ႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိသူမ်ားအား မုိဘုိင္းဖုန္းမ်ားေပးထားၿပီး စခန္းအတြင္း လူဦးေရႏွင့္ပတ္သက္၍ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အမိန္႔ေပးထားသည္။

    “သူတုိ႔ဟာ အစုိးရ သတင္းေပးေတြလုိပါပဲ” ဟု ဒုကၡသည္တစ္ဦးက ေျပာခဲ့ေလသည္။

    ျမန္မာ့လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ အထူးသံကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီက အဆုိပါ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသုိ႔ ၁၀ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့ၿပီးေနာက္ သူမ၏ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကုိ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံသုိ႔ မၾကာေသးမီကပင္ တင္သြင္းခဲ့သည္။ အဆိုပါ စခန္းမ်ားမွ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ရာေကာင္းေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ေလသည္။ ယန္ဟီး၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္မႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ျခင္းအတြက္ သတိေပးထားၿပီး လက္တန္း သတ္ျဖတ္ျခင္း၊  ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေပၚတာဆြဲျခင္း၊ အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႕ခုိင္းျခင္းႏွင့္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း အပါအ၀င္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ဆက္လက္ခံစားေနရသည့္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကုိလည္း စာရင္းျပဳစုကာ တင္ျပခဲ့သည္။

    “အစုိးရအေနနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားေတြကုိ ေက်ပြန္ရပါမယ္” ဟု ယန္ဟီးက ေဖာ္ျပထားၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးအကူအညီ၊ အလုပ္လုပ္ကုိင္ခြင့္၊ အစားအေသာက္၊ ေသာက္သံုးေရ၊ မိလႅာစနစ္ႏွင့္ ပညာေရးစနစ္မ်ားအပါအ၀င္ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ လံုေလာက္စြာေပးအပ္ ရန္လည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

    လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch မွ ဖီလ္းေရာ္ဘတ္ဆန္က ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ျမန္မာအစုိးအရအား ဖိအားေပးရမည္ဟု ဆုိသည္။ ေမးခြန္းတစ္ခုက “႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ အျခားေသာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ စားပြဲဝိုင္းတြင္း တန္းတူထုိင္ရန္ ထုိက္တန္သည္ကုိ လက္ခံမည္လား” ဆုိပင္ျဖစ္သည္ဟု ၎က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    လူမ်ိဳးသတ္မွတ္ျခင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာအတြက္ အဓိကအခ်က္ျဖစ္ေနသည္။ ယခုႏွစ္မတ္လက ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း ပထမဆံုး သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈကုိ အျငင္းပြားမႈမ်ားၾကားမွ ေဆာင္ရြက္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဘဂၤါလီဟု သတ္မွတ္ျခင္းကုိ လက္မခံပါက သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူရာတြင္ ခ်န္လွပ္ျခင္းခံရသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ဗဟုိအစုိးရတုိ႔က ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားသာျဖစ္ၾကသည္ဟု ယခင္ကတည္းက သတ္မွတ္ထားၾကသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကေတာ့ မိမိတို႔၏ လူမ်ိဳးအမည္ကုိ ေျပာင္းလဲလုိက္ပါက တုိင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္ျခင္းခံရမည္ကုိ စုိးရိမ္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေလသည္။ ကုလသမဂၢက အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးမွာ ျမန္မာအစုိးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟူေသာ စကားလံုးကုိ မသံုးႏႈန္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမတၱာရပ္ခံျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

    “ကုိယ့္ရဲ႕လူမ်ိဳးအမည္ကုိ ကုိယ္တုိင္သတ္မွတ္ဖုိ႔ဟာ လူနည္းစုေတြရဲ႕အခြင့္အေရးျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးဥပေဒရဲ႕ အဓိကစည္းမ်ဥ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ယန္ဟီးက ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆုိခဲ့သည္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရေသာ ကာလျဖစ္ခဲ့သည္။ “ပုိေပါ့ မတုိင္ခင္ကာလ” “ပုိေပါ့ၿပီးေနာက္ကာလ” ဟု ၎တုိ႔၏ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားအား သီးျခားစီ ေျပာျပၾကေသာ ကေမၻာဒီးယား လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားကဲ့သုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ခဲ့သမွ် ႐ုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ “အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈ မျဖစ္ခင္ အေျခအေန” ႏွင့္ “အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္ၿပီး အေျခအေန” တုိ႔ကုိ ေျပာဆုိၾကသည္။

    တင္းမာမႈမ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တေငြ႕ေငြ႕ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးကုိ မြတ္စလင္သံုးဦးမွ မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္သည္ဆုိသည့္ သတင္းက ကနဦး မၿငိမ္မသက္မႈကုိ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိမၿငိမ္မသက္မႈက ျပည္နယ္ တစ္၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔သြားေလသည္။ စစ္ေတြတြင္ေတာ့ တုတ္မ်ား၊ ေက်ာက္ခဲမ်ား ကုိင္ေဆာင္ၾကသည့္ လူအုပ္ႀကီးကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေသနတ္ပစ္ေဖာက္ လူစုခြဲရသည္။ ရဲအခ်ိဳ႕မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဦးတည္သည့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခံၾကရသည္။

    “ကၽြန္မတုိ႔အေပၚမွာ ဒီလုိတုိက္ခုိက္တာဟာ ရခုိင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းပါ” ဟု ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားႏွင့္ လက္ထပ္ထားၿပီး အစၥလာမ္သာသနာသုိ႔ ေျပာင္းလဲသက္၀င္ထားသည့္ ၾကည္ၾကည္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူမမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ သက္ကယ္ျပင္ဒုကၡသည္စခန္း၌ ခင္ပြန္း၊ သားသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေနထုိင္ေနရသည္။ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးစားစဥ္က က်ိဳးသြားခဲ့သည့္ သူမ၏လက္ကို ကၽြန္ေတာ့္အားျပသည္။ လက္ေကာက္၀တ္၌ ဆုိးဆုိးရြားရြားပင္ ရြဲ႕ေစာင္းေနေလသည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက သူမအိမ္ကုိ မီး႐ႈိ႕ခဲ့ၿပီးေနာက္ မီးေလာင္ေနေသာအိမ္မွ ထြက္ေျပးစဥ္ ရခဲ့သည့္ ေျခေထာက္မွ မီးေလာင္ ဒဏ္ရာကုိလည္း ျပသည္။ သူမႏွင့္ မိသားစုသာလွ်င္ ထုိအိမ္ထဲမွ ထြက္လာႏုိင္ခဲ့ေလသည္။“ကၽြန္မတုိ႔ အားလံုး ဆံုး႐ံႈးခဲ့ပါတယ္” ဟု သူမကဆုိသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားတြင္ အစုိးရက ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး (divide and rule) ဗ်ဴဟာကုိအသံုးခ်သည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ မိမိတုိ႔အား ဆန္႔က်င္ရန္  ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားက လူအမ်ားအျပားစု႐ံုးႏုိင္သည္ကုိ အစုိးရကသိသည္။ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားကုိ ခြင့္ျပဳထားျခင္းျဖင့္ ျပည္နယ္အတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာျဖင့္ပင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားမွာ အာ႐ံုေျပာင္းခံထားရေလသည္။

    ျပဳေျပာင္းလဲေရး မျပဳလုပ္ခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အာဏာရွင္စနစ္မွာ အားလံုးနီးပါးကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး သေဘာထားကြဲလြဲဆန္႔က်င္မႈကုိလည္း ေခ်မႈန္းႏုိင္ခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္မတ္လက ဗုဒၶဘာသာ လူအုပ္စုႀကီးမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ေသာင္းက်န္းခဲ့ၾကသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိသာ ဦးစားေပးသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ႐ံုးခန္းမ်ားကို တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကသည္။

    Malteser Internatioal အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕မွ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ၎တို႔၏ ႐ံုးခန္းေပၚမွ သာသနာ့အလံကုိ ျဖဳတ္သိမ္းခဲ့ရာမွ ဆူပူအံုႂကြမႈ စခဲ့ေလသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအား ဆန္႔က်င္ေသာ အမွတ္အသားအျဖစ္ သာသနာ့အလံမ်ားကုိ ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး လႊင့္ထူၾကသည္။

    လူအုပ္စုႀကီးက အကူအညီေပးေရး ရံုးခန္းမ်ားကို တုိက္ခုိက္သည့္အခါ အာဏာပုိင္မ်ားက ၀န္ထမ္းမ်ားအား ကာကြယ္ေပးခဲ့သည္။ ၎တုိ႔အား ထြက္သြားေစခ်င္သည္မွာ ထင္ရွားေလသည္။

    အျခားတစ္ဖက္တြင္ေတာ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက ၎တုိ႔သာလွ်င္ စေတးခံရသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေနၾကသည္။ တစ္ဖက္တြင္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ အျခားတစ္ဖက္တြင္ တုိးပြားလာသည့္ မြတ္စလင္လူဦးေရအၾကား ၎တုိ႔မွာ အၾကပ္႐ုိက္ေနသည္ဟု ယံုၾကည္ေန၏။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားက အႀကီးမားဆံုး ၿခိမ္းေျခာက္မႈဟု ၎တုိ႔က ႐ႈျမင္ေလသည္။ ထုိသုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႕စုိးရိမ္ေနၾကေသာ္လည္း မြတ္စလင္မ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်သာ ရွိေလသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားရွိေသာ္ျငား ထုိပမာဏမွာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ား ထင္ထားသကဲ့သုိ႔မဟုတ္။

    “သူတုိ႔က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ရန္သူပါ” ဟု လက္ယာစြန္းေရာက္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး ပါတီမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေရႊေမာင္က ဆုိေလသည္။ အသက္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္သည့္ သူက အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ အစၥလာမ့္မစ္အုပ္စုမ်ား ေပၚထြက္လာမႈကုိ ေထာက္ျပသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံ တစ္ခု ထူေထာင္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု ၎က ယံုၾကည္ေနေလသည္။

    “မြတ္စလင္ေတြဟာ သိမ္းပုိက္ဖုိ႔ ႀကံစည္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံေပ်ာက္သြားမွာကုိ ေၾကာက္ပါတယ္” ဟု ဦးေရႊေမာင္က ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

    အေျခအေနတင္းမာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားမႈမွာ အစုိးရ၏ အက်ိဳးအတြက္ျဖစ္သည္ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။ ရခုိင္ကမ္း႐ုိးတန္းမွ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းသို႔ သြယ္တန္းထားသည္မွာ ေက်ာက္ျဖဴ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပုိက္လုိင္းျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ပေရာဂ်က္တြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ကုန္းတြင္း ေရနံတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ တင္ပုိ႔သည့္ ဂက္စ္ပုိက္လုိင္းမ်ားပါ၀င္ၿပီး တန္ဖုိးမွာ ကန္ေဒၚလာ ၂.၅ ဘီလီယံရွိသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းခ်မႈမွ ရရွိသည့္ အက်ိဳးအျမတ္မွာ ေဒၚလာ ၃.၃ ဘီလီယံရွိသည္ဟု ဇြန္လတြင္ အစုိးရက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ ကုိယ္တုိင္ ပံုေဖၚခြင့္မရပါဘူး” ဟု ဦးေရႊေမာင္က ဆုိေလ၏။

    စက္တင္ဘာလက အလ္-ကုိင္းဒါအဖြဲ႕မွာ ျမန္မာအပါအ၀င္ ေတာင္အာရွမွ မြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္ ႏုိးၾကားၿပီး ဂ်ီဟတ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ ေဆာ္ၾသခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆုိျခင္းမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း အမုန္းမီးေတာက္အား ပုိမုိ ေလာင္ၿမိဳက္ေစျခင္းပင္ ျဖစ္ေလ၏။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ဖမ္းဆီးခံရမႈမ်ား၊ ေပ်ာက္ဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္ဟူေသာ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာေလသည္။ ထုိကိစၥအတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ အသတ္ခံခဲ့ရၿပီး ၎၏ ဇနီးမွာလည္း ဖိအားေပးခံခဲ့ရၿပီး ခင္ပြန္းသည္မွာ ဓမၼတာအတုိင္းေသျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု လက္မွတ္ထုိးေပးခဲ့ရသည္။

    ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးမ်ားက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးသေဘာထားကုိ ပုိမိုလႈံ႕ေဆာ္ေပးသည္။ ၎တုိ႔အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျခားေသာအစိတ္အပုိင္းမ်ားတြင္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားျဖစ္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးသည့္ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ၏ ေနာက္လုိက္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။

    ထုိနံပါတ္မွာ ပုိမုိအစြန္းေရာက္ေသာ ႏုိင္ငံျခားေၾကာက္ဗုဒၶ၀ါဒ၏ အမွတ္တံဆိပ္လည္း ျဖစ္ေလသည္။

    လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ Fortify Rights က ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမွာ အစုိးရ၏ ေပၚလစီျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၇၂ မ်က္ႏွာပါ၀င္သည့္ ၎တုိ႔ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဟု သတ္မွတ္၍ရသည့္ ေပၚလစီမ်ားအား အႀကီးတန္း၀န္ႀကီးမ်ားက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကုိ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိေပၚလစီမ်ားတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကုိ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ရန္ လုံၿခံဳေရးတပ္မ်ားအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေလသည္။ ထုိအဖြဲ႕၏ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ မက္သယူး စမစ္က ေပးပုိ႔ေသာ အီးေမးလ္တြင္ “လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေတြ႕ေနရသည္” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

    ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ လာေရာက္ရသည္မွာ စစ္အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္လာရ သကဲ့သုိ႔ျဖစ္၏။ ျပည္သူမ်ားမွာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ တြင္ ေနထုိင္ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရမည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္။

    မိမိတုိ႔၏ သေဘာထားကုိ ဖြင့္ေျပာရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကသည့္ အလယ္အလတ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားက ထုိလုပ္ရပ္အား လက္မခံ။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎တုိ႔က အစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ား၏ ပစ္မွတ္ထားခံရမႈကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနေလ၏။

    ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ ကၽြန္ေတာ္စေရာက္သည့္ေန႔မွာ ကေမၻာဒီယားတြင္ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေသာ ခမာေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးအား လြန္ခဲ့သည့္ ၃၅ ႏွစ္က က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ျပစ္မႈ အတြက္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သည့္ေန႔ ျဖစ္သည္။ ကမၻာႀကီးက ၾကည့္႐ံုသာၾကည့္ေနခ်ိန္တြင္ လူေပါင္း ၈ သိန္းေက်ာ္ အသတ္ခံရေသာ ရ၀မ္ဒါ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈႀကီး ျဖစ္ပြား ခဲ့သည္မွာလည္း ႏွစ္ ၂၀ ပင္ ရွိခဲ့သည္။ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္သူ သီယာရီ က႐ူဗဲလ္လီယာက ဒီလုိေရးခဲ့သည္။

    “လကၡဏာေတြအားလံုး ရွိေနတာေတာင္မွ လူေတြက အဆုိးဆံုးဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ပါဘူးေလလုိ႔ မွတ္ ထင္ၾကပါတယ္” ဟူ၏။

    ယခုအခ်ိန္တြင္ အေျခအေနက အစြန္းတစ္ဘက္တြင္ ရွိေနသည္။ စစ္ေတြတြင္ အေျခအေနက ပံုမွန္ျဖစ္ေနသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၿမိဳ႕တြင္း၌ မြတ္စလင္တစ္ေယာက္ကုိမွ မျမင္ရေတာ့။ ၎တုိ႔မွာ ရဲမ်ားထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ဂတ္တုိမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပင္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္သာ ေနထုိင္ရသည္။ တစ္ခ်ိန္က ၎တုိ႔ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ရပ္ကြက္မွာ လြင္တီးေခါင္ျပင္ ျဖစ္ေနၿပီး အပင္မ်ားက ေနရာယူထားေလသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္စကားေျပာခဲ့သည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အနည္းငယ္ကမူ ယခုကဲ့သုိ႔ ခြဲျခားထားမႈအတြက္ သံသယရွိေနေလ၏။

    “အစြန္းေရာက္ေတြက လူမ်ိဳးစု သုတ္သင္ေရး လုပ္ခ်င္ၾကတာပါ။ သူတုိ႔ဟာ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္ခ်င္ၾကတာပါ” ဟု မုိဂ်ဴမာ ေဘဂြန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    သူ၏ေၾကာက္ရြံ႕မႈမွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ရခုိင္လူငယ္တစ္ဦး၏ စကားက ေထာက္ခံအတည္ျပဳေနေလ၏။

    “မြတ္စလင္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္သတ္ခ်င္တယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ကၽြန္ေတာ့္လုိပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္သူတုိ႔အားလံုးကုိ ရွင္းပစ္လုိက္ခ်င္တယ္” ဟု ရခုိင္လူမ်ိဳး ေအာင္ကုိႏုိင္က ၎၏ ဆႏၵကုိ ဖြင့္ဟခဲ့ေလေတာ့သည္။

    XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
    ကမာၻေက်ာ္ News Week သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးရွင္ Nic Dunlop  ၏ “Camps Bring Further Danger to Rohingya Muslims Fleeing Potential Genocide in Burma” ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ (M-Media) မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုသည္။

  • တရုတ္အစိုးရ အတြက္စိန္ေခၚသံ (သို႔) ေဟာင္ေကာင္ လူူငယ္ေတြရဲ႕ ထီး ေတာ္လွန္ေရး

    တရုတ္အစိုးရ အတြက္စိန္ေခၚသံ (သို႔) ေဟာင္ေကာင္ လူူငယ္ေတြရဲ႕ ထီး ေတာ္လွန္ေရး

    ေအာက္တိုဘာ ၅ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    hong-kong-umbrellas
    ေဟာင္ေကာင္ေဒသခံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရး တိုက္ပြဲ၀င္မႈဟာ တရုတ္ျပည္အတြက္ စိန္ေခၚခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာပါၿပီ။

    hkcover ေဟာင္ေကာင္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးကို ထီးႀကီး ထီးငယ္အသြယ္သြယ္နဲ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြက တရိွန္ထိုး၀င္ေရာက္လာတဲ့ တိုင္ဖြန္း မုန္တိုင္းကဲ့သို႔ ေယာက္ယက္ ခတ္သြားေစပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္မွာ ေဟာင္ေကာင္ၿမိဳ႕လမ္းေတြေပၚ ထီးေတြ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ျဖန္႔ခင္းလိုက္တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ ဒီတစ္ႀကိမ္ ထီးရြက္ေတြျဖန္႔ၾကျခင္းက မိုးႀကီးေလႀကီးေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ မဟုတ္ဘဲ မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕နဲ႔ ငရုတ္ေကာင္း ျဖန္းေဆးရည္ေတြကို ခုခံ ကာကြယ္ဖို႔ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကမာၻ႕ေဘးရန္ အကင္းရွင္းဆံုးနဲ႔ စနစ္အက်ဆံုးျဖစ္ၿပီး ၇.၂ သန္း လူဦးေရရိွတဲ့ ၿမိဳ႕ျပႀကီးဟာ ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ လူသတ္မႈ ၁၄ မႈထိ ႀကံဳဆံုခ့ဲရလို႔ စစ္ေျမျပင္သဖြယ္ အသြင္ေျပာင္း သြားပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္ကေတာ့ ေဘဂ်င္းမွာရိွေနတဲ့ ဒီေဒသရဲ႕အရွင္သခင္ေဟာင္းထံကေန ဒီမိုကေရစီေရး ကတိျပဳခ်က္ေတြကို ေထာင္ခ်ီတဲ့ လူမ်ားက ျပန္လည္ေတာင္းဆို ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလူအုပ္ႀကီးအေပၚ ဓာတ္ေငြ႕ကာမ်က္ႏွာဖံုးတပ္ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္ႏွင္းေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက အဆိပ္ရိွ ဓာတုဓာတ္ေငြ႕မ်ား ပက္ဖ်န္းႀကဲခ်လိုက္လို႔ပါပဲ။

    ေဟာင္ေကာင္ေဒသတြင္းထဲ မိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီးေတြ၊ ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ ေစ်း၀ယ္ဆိုင္ခန္းေတြေၾကာင့္ Admiralty လို႔ အထူးေက်ာ္ၾကားတဲ့ေနရာမွာ ပထမဆံုး မ်က္ရည္ယိုဗံုးခြဲတယ္။ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူမ်ားထံမွာ ထီးမ်ားနဲ႔ မိုးကာ၊ စကိတ္ျပား၊ ပလပ္စတစ္ခ်ပ္မ်ား စတဲ့ အလြယ္တကူ သယ္ယူႏိုင္စရာမ်ားကလြဲလို႔ ဘာလက္နက္မွ မရိွၾကပါဘူး။ လူတန္းစားအလြာ အသီးသီးက လူေပါင္းေသာင္းခ်ီပါ၀င္တဲ့ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပမႈေတြအေပၚ ေဘဂ်င္းက ေဒါသနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ တုန္႔ျပန္လိုက္ပါတယ္။ လာမယ့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေခါင္းေဆာင္ကို ေဒသခံမ်ားအေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ခြင့္ ရရိွေရးအတြက္ ဆႏၵျပၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

    “တစ္ျပည္ေထာင္စု၀င္ စနစ္ႏွစ္မ်ဳိး စည္းမ်ဥ္း”နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ကတိေပးမႈနဲ႔အတူ  ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီနယ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေဟာင္ေကာင္ ကၽြန္းႏိုင္ငံဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က တရုတ္ျပည္မနဲ႔ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းခဲ့တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ႏွစ္ငါးဆယ္အထိ လြတ္လပ္စြာ တရား၀င္ (ဆက္လက္)က်င့္သံုးခြင့္ရိွေၾကာင္း အာမခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေျပာင္းလက္လႊဲလုပ္ၿပီး ၁၇ ႏွစ္အၾကာမွာပဲ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ ေနရာတိုင္း၊ အေရးအရာတိုင္းမွာ တရုတ္ျပည္မႀကီးရဲ႕လုပ္ထံုး အတိုင္း ျပဳမူေဆာင္ရြက္လာတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈက ေခ်ာင္ကပ္သြားရတယ္။ ငရုတ္ေကာင္း ျဖန္းေဆးရည္နဲ႔ မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕ေတြကို တအံုတက်င္း သံုးစြဲလိုက္တာေၾကာင့္ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီၿပီး လူေတြ ဒဏ္ရာရသြားတယ္။ ဒီအခါမွာ ဆႏၵျပလႈပ္ရွားမႈက ေနာက္မဆုတ္တဲ့အျပင္ ပိုၿပီး ႀကီးထြားအံုၾကြလာပါေတာ့တယ္။

    “တရုတ္အစိုးရကို က်ဳပ္တို႔ မေၾကာက္ဘူး။ မွ်တေကာင္းမြန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အတြက္ က်ဳပ္တို႔ တိုက္ပြဲ၀င္ပါၿပီ” ဟု အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ ဘာသာျပန္စာေရးဆရာ Kusa Yeung က ေျပာၾကားပါတယ္။ သူဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ ညဥ့္သန္းေခါင္ခ်ိန္အထိ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ေရေ၀ေပးသူသာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ခုေတာ့ “ထီးေဆာင္းေတာ္လွန္ေရး” တံခါးကို ၀င္ေရာက္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါၿပီ။

    ေဟာင္ေကာင္ျပည္သူလူထုရဲ႕ အာခံမႈ အစီအစဥ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ႔ ၿမိဳ႕လယ္ဗဟို စုရပ္တစ္ခုကေန စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္မွာ စတင္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္မွာ အဓိကလူစည္ကားရာ ေစ်း၀ယ္စင္တာနဲ႔ ကမာၻ႕လွည့္ခရီးသြားေတြ က်က္စားရာ ရပ္၀န္း ႏွစ္ခုအထိ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့တယ္။ မဆုတ္မနစ္ဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ ထီးေတြနဲ႔ ဖဲႀကိဳး၀ါမ်ားကို ကမာၻက သတိကရုျပဳလာသလို အာဏာရတရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ တြန္းတိုက္မႈကို ခံယူေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ေဘဂ်င္းမွာ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္က မီးရွဴးမီးပန္းပစ္ေဖာက္ျခင္းနဲ႔ စစ္ေရးျပ အခမ္းအနားကို ခမ္းနားထည္၀ါလွစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕လက္ထဲ အာဏာတည္ေနဆဲ ၆၅ ႏွစ္ေျမာက္ အခမ္းအနားေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေဟာင္ေကာင္မွာေတာ့ မျပဳလုပ္ပဲ ဖ်က္သိမ္းခဲ့တယ္။

    တရုတ္ျပည္မႀကီးရဲ႕ ေသးငယ္လွတဲ့ ဒီေဒသကို ဆႏၵျပမႈေတြ ဖံုးလႊမ္းသြားမႈက သမၼတ ရီွဂ်င္းပင္ကို အတိုင္းအတာတစ္ရပ္ အထိ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အၾကပ္အတည္း တစ္ခု ျဖစ္သြားေစပါတယ္။ စင္စစ္မွာေတာ့ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ ဌာနီတြင္းမွာ မေက်နပ္မႈေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီးသားပါ။ ႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ အတြင္း ပရမ္းပတာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ၀င္ေငြကြာဟခ်က္ႀကီးထြားမႈ၊ အရိွန္အဟုန္ျမင့္လာတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ စတဲ့ အဆိပ္သင့္၀န္းက်င္က ျဖစ္သင့္သလိုမျဖစ္ပဲ ခက္ခဲတဲ့အေနအထားတစ္ရပ္ ျဖစ္လာေစပါတယ္။
    “ရွီဂ်င္းပင္ ျမင္ခ်င္ေနတဲ့ေနာက္ဆံုးအခ်က္က ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြပါပဲ။ သူ႔မွာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနရတဲ့ ျပႆနာ အပံုအပင္ရိွေနတယ္ေလ” လို႔  Hong Kong Baptist University က ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ Jean-Pierre Cabestan အေနနဲ႔ သံုးသပ္ေျပာၾကားပါတယ္။

    ထက္ျမက္တဲ့ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီတစ္ဦးျဖစ္သူ ရွီနဲ႔ သူ႔အေပါင္းအပါအုပ္စုတို႔က တရုတ္ျပည္ထဲ လူမႈအေနအထားပရမ္းပတာျဖစ္ျခင္းဟာ “ျပည္ပတြန္းအားမ်ား”ေၾကာင့္ ဆိုၿပီး ထာ၀စဥ္ျပစ္တင္ေနေလ့ရိွၾကတယ္။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအလိုက် အြန္လိုင္းက People’s Daily ရဲ႕ စက္တင္ဘာ ၂၉ အျမင္ေဖာ္ျပခ်က္ တစ္ရပ္မွာ ေဟာင္ေကာင္ဆႏၵျပသူမ်ားကို “အေနာက္တိုင္း ဒီမိုကေရစီအေတြး၀င္ေနၿပီး ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လိုလားေနတဲ့ တရုတ္ျပည္ ဆန္႔က်င္ေရးအင္အားစုေတြ” လို႔ စြပ္စြဲလိုက္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ျပႆနာနဲ႔အတူ လူမႈမတည္ၿငိမ္မႈေတြဟာ တရုတ္ျပည္မႀကီးက ဗဟိုပဲ့ကိုင္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တိုင္ သြတ္သြင္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာ ရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီစံနစ္ဟာ ျပည္မႀကီးရဲ႕အစြန္အဖ်ားေဒသခံေတြကို မစိုးမိုးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

    “တရုတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ျပည္သူေတြနဲ႔ သီးျခားစီ ျဖစ္ မေနေစရဘူး”လို႔ ေဘဂ်င္းမွာ အမ်ဳိးသားေန႔ မိန္႔ခြန္းအတြင္း ရီွက ေၾကြးေၾကာ္ေျပာဆိုပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဟာင္ေကာင္ ဆႏၵျပသူတို႔နဲ႔ တစ္ေသြးတစ္သားတည္းရိွမႈကို ျပသၾကတဲ့ ျပည္မ လႈပ္ရွားသူမ်ားကိုလည္း ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းလိုက္ပါေတာ့တယ္။

    ေဟာင္ေကာင္က အရိုးစြဲေနတဲ့အစဥ္အလာကို လိုက္ေလ်ာညီေထြ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ့္အစား တရုတ္အစိုးရက မိမိရဲ႕ႏို္င္ငံေရးပါးနပ္မႈ မရိွျခင္းကို ခင္းက်င္းျပသခဲ့တယ္။ ပထမဆံုးက ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ေဒသတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စတဲ့အရာေတြအေပၚ တစ္ခ်က္လႊတ္အမိန္႔ျပ႒ာန္းမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္မွာ ေဟာင္ေကာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကို မဲေပးေရြးခ်ယ္ႏိုင္တယ္၊ သို႔ေသာ္ ေဘဂ်င္းေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေကာ္မတီက တင္သြင္းတဲ့လူ ၂-၃ ဦးအနက္မွသာ သင့္ေတာ္ရာကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တယ္လို႔ တရုတ္အစိုးရက ဥပေဒထုတ္လိုက္တယ္။

    “ေဟာင္ေကာင္က ဒီမိုကေရစီကို ပယ္လွန္ဖယ္ရွားျခင္းက ဆိုး၀ါးတဲ့ တန္ျပန္အက်ဳိးဆက္ကို ျဖစ္ေပၚေစတာပါပဲ။ ဒီကလူေတြဟာ အခုဆိုရင္ ဗဟိုအစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့သြားၿပီ။ ဆႏၵျပသူေတြကို ရွင္းလင္းဖို႔ႀကိဳးစားလိုက္တာက ဆႏၵျပသူအင္အား ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လိုက္သလိုပါပဲ” ဆိုၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ အဖြဲ႕က ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ သုေတသီ Maya Wang မွ ေျပာၾကားပါတယ္။ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူေတြ တစစနဲ႔လူစုကြဲသြားခဲ့ရင္ေတာင္မွ ဒီယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားသြားျခင္းဟာ ေဟာင္ေကာင္ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းကို ေအာက္ေျခကစလို႔ အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားေစႏိုင္ပါတယ္။

    Umbrella-Revolution

    ထီးေဆာင္းေတာ္လွန္ေရး
    —————————-
    လက္ရိွႏွစ္မ်ားရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲေဖာ္ေဆာင္မႈေတြကို အေၾကာင္းခံ သို႔မဟုတ္ အမ်ဳိးအစားတစ္ခုခုနဲ႔ သတ္မွတ္ဖြင့္ဆိုမယ္ဆိုရင္ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ သေဘာကြဲလြဲမႈကို ထီးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔တင္ သေကၤတျပဳလို႔ရေနပါတယ္။ ထီးေတြကို အေရာင္အမ်ဳိးမ်ုဳိးနဲ႔ ေရာယွက္ျပဳလုပ္ေလ့ရိွတယ္။ ဒါက အေရွ႕တိုင္းသားနဲ႔ အေနာက္တိုင္းသားတို႔ ေရာယွက္ေမြးဖြားလိုက္တဲ့ အေသြးစံုအျမင္စံုၿမိဳ႕ျပပံုဟန္ကို ထင္ဟပ္ျပေနပါတယ္။ သူတို႔ဟာ မစို႔မပို႔ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ေပးအပ္ ခံရမယ္လို႔ ေတြးမိၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။

    ဒါ့အျပင္ ထီးေတြဆိုတာ ဆြဲေဆာင္မႈမရိွေပမယ့္ မရိွမျဖစ္အရာအျဖစ္ အသံုး၀င္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ဟာ တရုတ္ျပည္မႀကီးရဲ႕ ေစ်းကြက္ႀကီးအတြက္ ကာလရွည္ဟင္းလ်ာအိုးတစ္လံုးလို ေငြရွာေဒသတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ႀကိဳးစားမႈ၊ ၿခိဳးၿခံေခၽြတာမႈ ဆိုတာ ဒီၿမိဳ႕ႀကီးရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ပါ။

    အလုပ္နဲ႔လက္ မျပတ္ရတဲ့ ဒီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ တနလၤာနဲ႔အဂၤါေန႔က လူအုပ္ေတြကို မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕ေတြလည္း လူစုကြဲေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕ေတြ ပက္ဖ်န္းမႈေၾကာင့္ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္ႏွင္းေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ခံရတဲ့အျပင္ လူငယ္မ်ားစြာဟာ အေရာင္ေတာက္ပတဲ့ အကာအေဆာင္းမ်ားနဲ႔အတူ ထပ္တိုးၿပီး ထြက္ရိွလာၾကပါတယ္။ ၀ီလ်ံမား (၄၇ ႏွစ္)ဟာ သူ႔သမီး ေဒၚရသီ (၁၁ ႏွစ္)ကို ဆႏၵျပေနရာဆီ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္က ေခၚေဆာင္လာၿပီး  ဒီလိုေျပာဆိုပါတယ္။

    “ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္စဥ္ဘ၀က ဒီမိုကေရစီဆိုတာကို လံုး၀ မခံစားဖူးခဲ့ပါဘူး။ (ခုအခ်ိန္မွာ) ကၽြန္ေတာ္ ေသေကာင္းေသသြားႏိုင္ေပမယ့္ သူမအဖို႔ ဒီမိုကေရစီကို ခံစားရၿပီး အေကာင္းဆံုးဘ၀ကို ရရိွႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္”။

    ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈကို လက္ဦးစတင္လိုက္တဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႔အတူ စေတာ့ပြဲစားမ်ားပါ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာမႈက ဒီရက္သတၱပတ္ရဲ႕ျမင္ကြင္းကို ပိုလို႔ လွပေတာက္ေျပာင္လာေစခဲ့ပါတယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားေလးေတြက လမ္းေလးလူသြားလမ္းအုတ္ခံုေပၚ သူတို႔ရဲ႕အိမ္စာေတြကို စူးရွတဲ့ေနေရာင္ထဲ ဂဏန္းတြက္စက္ေလးေတြကို မရမကအာရံုစိုက္ၾကည့္ ျပဳလုပ္ေနၾကတယ္။ ပါ၀င္ဆႏၵျပသူအခ်ဳိ႕က မိမိတို႔ဟာ ႏိုင္ငံေရးလူသစ္တန္းမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့တုန္႔ျပန္ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ မခံမရပ္ျဖစ္ၿပီး ထြက္ရိွပါ၀င္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံေျပာဆိုပါတယ္။

    “ျပည္သူလူထုဟာ ဘာလက္နက္မွမကိုင္ပဲ သူတို႔ရဲ႕လက္ေတြကို ေျမွာက္ျပေနၾကတာပါ။ သူတို႔က မည္သည့္သတိေပးခ်က္မွမရိွဘဲ မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕ေတြကို သံုးလိုက္ၾကတာေလ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလိုလုပ္လိုက္ျခင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ပိုၿပီး အားေကာင္းသြားေစတယ္၊ ပိုၿပီး စုစည္းညီညြတ္သြားေစပါတယ္” လို႔ တနလၤာေန႔မွာ လႈပ္ရွားမႈထဲပါ၀င္လာသူ သခၤ်ာဆရာ ေရမြန္ခ်န္းက ဆိုပါတယ္။
    Umbrella-Revolution-Explainer-01
    ေဟာင္ေကာင္က ဒီလိုလႈပ္ရွားမႈဟာ အမ်ဳိးသားေပါင္းစည္းမႈ အတြက္ အႏၱရာယ္တစ္ရပ္ပါပဲ။ ဒီအတြက္ ေဘဂ်င္းဖက္က အထူး အာရံုျပဳခဲ့ၾကတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရးယႏၱရားက ရရိွတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာအသုံးျပဳေငြက စစ္တပ္ ထက္ေတာင္ ပိုရရိွၾကပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္မွာတင္ မကပါဘူး။ တိဗက္နဲ႔ ရွင္းက်န္းမွာ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ကၽြန္ျပဳခဲ့ၾကလို႔ အခုဆိုရင္ ပုန္ကန္ေနၾကပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္ေက်ာ္က အစၥလာမ့္နယ္ပယ္ျဖစ္တဲ့ ရွင္းက်န္းမွာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့လူေတြရဲ႕ဘ၀ကို အၾကမ္းဖက္ခံရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္းစစ္မွာ အေရးမလွလို႔ ခ်န္ေကရိွတ္ရဲ႕အုပ္စုေတြ ထြက္ေျပးဆုတ္ခြာခဲ့တဲ့ ထိုင္၀မ္ကၽြန္း ကိုလည္း ေဘဂ်င္းက ျပန္လည္ ရယူခ်င္ေနခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွီရဲ႕ “တစ္ျပည္ေထာင္ စံနစ္နွစ္မ်ဳိး” ေသြးေဆာင္မႈဟာ ထိုင္၀မ္ကို ျပည္မစည္း၀ိုင္းျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာေအာင္ လုပ္ဖို႔ ဘယ္လိုမွ မလြယ္ကူႏိုင္ဘူးဆိုၿပီး ေဟာင္ေကာင္အေရးက မီးေမာင္းထိုးျပေနပါတယ္။ ေပၚတူဂီလက္ကလြတ္ၿပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ေဘဂ်င္းနဲ႔ျပန္လည္ ပူးေပါင္းဖို႔ ေဟာင္ေကာက္ထက္ အားသန္ခဲ့တဲ့ မကာအိုက လူမႈ လႈပ္ရွားသူမ်ားပင္လွ်င္ မိမိတို႔ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ အတြက္ ေတာင္းဆိုေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။

    ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ဟစ္သံက သူ႔ရဲ႕စတုရန္းမိုင္ေလးရာနယ္နမိတ္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ပဲ့တင္ထပ္ေနပါၿပီ။ ဒါဟာ စုစည္းညီညြတ္ေသာ တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံဆိုတဲ့ အဆုိကို တိုက္ရိုက္စိန္ေခၚေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

    “အမွန္ကေတာ့ ေဟာင္ေကာင္ဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ပိုၿပီးရင္းႏွီးၿပီးသားျဖစ္ေနယ္။ ေဟာင္ေကာင္ကို ဒီမိုကေရစီနည္းက်အုပ္ခ်ုဳပ္ဖို႔ အဆင္သင့္မျဖစ္တာက တရုတ္ျပည္ပါ။ အၾကြင္းမဲ့မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွာကို သူ(တရုတ္ျပည္မ)က စိုးရိမ္ေနၿပီေပါ့” ဆိုၿပီး ယခင္ ေဟာင္ေကာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္း ေဒသတြင္းဒုတိယေခါင္းေဆာင္ Anson Chan က Time ရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေနရာမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

    ေခတ္တစ္ပတ္လည္မည္ေလာ ?
    —————————
    ႏွစ္သံုးဆယ္အလ်င္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မားဂရက္သက္ခ်ာနဲ႔ ေက်ာက္က်ိယန္တို႔ဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ေဟာင္ေကာင္ကို တရုတ္ျပည္ဆီ ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ ကိုလိုနီနယ္ဆိုတာ ႏို္င္ငံေရးအဖြဲ႕တစ္စုစုက အေသပိုင္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ၿမိဳ႕ရဲ႕အဓိက အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ေငြေကာင္းေကာင္းရွာႏိုင္ေနသမွ် ဘယ္သူ အုပ္ခ်ုဳပ္သည္ျဖစ္ေစ လိုက္နာနာခံသြားမွာပဲ ဆိုၿပီး စဥ္းစားခဲ့ၾကတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္ျပည္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအမည္ဆိုးတြင္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုပါ။ ေနာက္ငါးႏွစ္အၾကာမွာ တီယန္အန္းမင္ မွာ ဒီမိုကေရစီေထာက္ခံသူ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားရာဂဏန္းမွ်ကို တင့္ကားေတြနဲ႔ ၿဖိဳခြင္းခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပၾကသူ အေျမာက္အမ်ား စုၿပံဳသတ္ျဖတ္တာ ခံခဲ့ရတယ္။ လက္ေတြ႕ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီေက်ာင္းသားမ်ားကို လူထုၾကားထဲ ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈ ေဟာေျပာခြင္ေပးခဲ့တဲ့ အႏၱရာယ္ကို တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ရိပ္စားနားလည္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးယႏၱရားအေပၚ ျပန္လည္ကုစားခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

    ဗဟိုထိန္းခ်ဳပ္မႈစနစ္ ပိုမိုအားေကာင္းလာေစေရးအတြက္ ရွီက အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကို အသံုးခ်ထားတယ္။ ၂၀၁၂ ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း အာဏာရလာၿပီးကတည္းက ဥပေဒသမားနဲ႔ဘေလာ့ဂ္ေရးသူမ်ားကေန စာနယ္ဇင္းသမားနဲ႔အႏုပညာရွင္ေတြအထိ လူထုလြတ္လပ္ခြင့္ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို ၿဖိဳခြင္းတယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္သူ ရာေပါင္းမ်ားစြာကို ထိန္းသိမ္းတယ္၊ ပါတီနဲ႔လူထု ေသြးခြဲမယ္ဆိုယင္ လံုး၀လက္မတြန္႔ေၾကာင္း သူက ျပသခဲ့တယ္။ ၀ီဂါလူနည္းစု၀င္အမ်ားဆံုးရိွတဲ့ ရွင္းက်န္းနယ္က အလယ္အလတ္ပညာရွင္ အိလ္ဟာမ္ တိုတီကို ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ဆိုၿပီး တစ္သက္တစ္ကၽြန္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္တယ္။ သူက အဲ့ဒီျပစ္မႈကို တကယ္က်ဴးလြန္သလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ဥပေဒမ်ားအေပၚ တရုတ္ျပည္အေနနဲ႔ အေလးထားဖို႔ အင္တာနက္ေပၚက အသံထုတ္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အဲ့ဒီကာလက ေဟာင္ေကာင္မွာ ႏိုင္ငံေရးအသံေတြ ထြက္ေနခဲ့တယ္။ တီယန္အန္းမင္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔တိုင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့လူေတြစုရံုးၿပီး အမွတ္တရ ဖေယာင္တိုင္ထြန္း ဆုေတာင္းပြဲျပဳလုပ္ၾကတယ္။ ဒီလိုအမွတ္တရပြဲမ်ဳိးကို တရုတ္ျပည္ပိုင္နက္အတြင္းမွာ ျပဳခြင့္ရတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာနယ္ပယ္ေဒသဟာ ေဟာင္ေကာင္ပါပဲ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ပညာေရးစနစ္ထဲ မ်ဳိးခ်စ္၀ါဒသြတ္သြင္းမႈအဆိုကို လက္မခံႏိုင္ၾကလို႔ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းေတြ ဒီလိုျပ႒ာန္းဖို႔ ႀကိဳးစားတာကို ေအာင္ျမင္စြာနဲ႔ ဖယ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

    တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဟာင္ေကာင္ကို ျပည္မႀကီးက အျခားၿမိဳ႕မ်ားလို ကၽြန္ျပဳဇာတ္သြင္းေတာ့မယ္ဆိုတာ ေဟာင္ေကာင္သားေတြ သိျမင္သြားၾကတယ္။ တကယ္လို႔ ေဘဂ်င္းက ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးေတြအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ျပဳလုပ္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ အလားအလာ ဘာျဖစ္သြားမလဲ ?
    “ေဟာင္ေကာင္ဟာ တမူျခားစြာ တည္ရိွေနတုန္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေျခအေန ယိုယြင္းေတာ့မယ့္အေေနအထားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ေနရပါတယ္” လို႔ Chinese University of Hong Kong ရဲ႕ တရုတ္ျပည္ေရးရာေလ့လာမႈွဌာနက ပေရာ္ဖက္ဆာ ၀ီလီလမ္မွ ဆိုပါတယ္။

    တစ္ျပည္ေထာင္ စနစ္ႏွစ္မ်ဳိး
    ——————————–
    ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ တရုတ္ျပည္အၾကား အႀကီးအက်ယ္ ျခားနားေနတဲ့စနစ္ေတြကို အတူယွဥ္တြဲၿပီး တစ္စုတည္းေသာႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရးလမ္းစဥ္ဟာ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ယခုဆိုရင္ အလြယ္တကူ ရိပ္စားမိပါၿပီ။ ကြာဟခ်က္ကို နီးကပ္ေအာင္ ႀကိဳးစားမႈမွန္သမွ် သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္ဖြယ္ရိွပါတယ္။ ႏႈတ္ထြက္ဖို႔ေတာင္းဆိုခံရတဲ့ၾကားက ဆန္႔က်င္ဖက္ကိုတံတားထိုးဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ေဘဂ်င္းေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ လူႀကိဳက္နည္း ေဟာင္ေကာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး Leung Chun-ying က “ေဟာင္ေကာင္ဟာ တစ္ျပည္ေထာင္ စနစ္ႏွစ္မ်ဳိးေအာက္က ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကို မိမိဖာသာ ဖန္တီးခြင့္ မရိွပါဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးခ်ယ္တဲ့ နည္းစဥ္က ေျခာက္ပစ္ကင္းသဲလဲစင္ မဟုတ္ေပမယ့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစမွာပါ” လို႔ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္မွာ ေျပာၾကားတယ္။ ငရုတ္ေကာင္းရည္ ပက္ဖ်န္းအေရးယူမႈ မျပဳလုပ္ခင္ ေျပာၾကားတာပါ။

    ပိုၿပီးေကာင္းတယ္ဆိုတာ လံုးလံုးလ်ားလ်ားေကာင္းမြန္တာမ်ဳိး မဟုတ္လို႔ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားဟာ ေဟာင္ေကာင္လမ္းမမ်ားအေပၚ ျပင္းထန္တဲ့ခံစားခ်က္နဲ႔ တအံုတက်င္း ထြက္လာၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
    လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၅ ႏွစ္က တီယန္အန္းမင္အေရးအခင္းျဖစ္ေအာင္လႈံ႕ေဆာ္တဲ့အတြက္ အက်ဥ္းစံခဲ့ၿပီး ယခုေဟာင္ေကာင္မွာ ေနထိုင္ေနသူ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ Han Dongfang က ဒီလိုဆိုပါတယ္။ မိမိ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့စဥ္ကထက္ ဒီေဒသက လက္ရိွလူငယ္လႈပ္ရွားသူမ်ားဟာ မိမိလိုခ်င္တာကို မိမိထက္ ပိုၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေနၾကပါတယ္တဲ့။ Mongkok အရပ္က အသက္ ၇၆ ႏွစ္အရြယ္အထည္ခ်ဳပ္သူ  Fu-tat က ေဟာင္ေကာင္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈအေပၚ “သူတို႔ဟာ တရုတ္ျပည္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပဲ” လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တနလၤာေန႔ညဥ့္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ လူထုဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ ေဟာင္ေကာင္ လံုၿခံဳေရးအႀကီးအကဲရာထူးက ႏႈတ္ထြက္လိုက္ရၿပီး လူထုပါတီသစ္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ေနတဲ့ Regina Ip ကေတာ့ ဒီလိုဆိုပါတယ္။
    “လက္ရိွဦးေဆာင္သူေတြဟာ ေဟာင္ေကာင္မွာ တီယန္အန္းမင္လို ေနာက္ထပ္ျဖစ္ရပ္ တစ္ခု ေပၚလာဖို႔ စီမံေနတယ္လို႔ ကၽြန္မ ခံစားရတယ္။ ကၽြန္မတို႔လို ေဟာင္ေကာင္ လူထုအတြက္ ဘာေကာင္းက်ဳိးရိွမွာလဲ ? တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ကၽြန္မတို႔ လိုခ်င္ပါတယ္။ ျပႆနာေတြဆိုတာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ ေျဖရွင္းသင့္တပါတယ္။ လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပမႈနဲ႔ မေျဖရွင္းသင့္ဘူး”။

    ေဟာင္ေကာင္မွာေကာက္ယူတဲ့စစ္တမ္းအရ အၾကမ္းအားျဖင့္ လူဦးေရ ထက္၀က္ေလာက္ဟာ ေဘဂ်င္းရဲ႕ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ေရးေဖာ္ျမဴလာကို လက္ခံလိုၾကတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ခ်က္တစ္ရပ္က ဆိုပါတယ္။ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈမ်ားဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို ထိခိုက္ေစတယ္၊ တီယန္အန္းမင္တေစၦ ေျခာက္ခံရသူေတြအဖုိ႔ တုန္လႈပ္ေစတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ဦးေဆာင္သူေတြ ၿဖိဳခြင္းဖို႔ ရွီက တရုတ္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို အမိန္႔ေပးမေပးဆိုတာ စဥ္းစားရခက္ပါတယ္။ သူဟာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ခါးသည္းေနေပမယ့္လည္း ေဟာင္ေကာင္က ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ဖယ္ရွားဖို႔ဆိုတာ ေတြ႕ရဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဆႏၵျပသူမ်ားအဖို႔ မိမိတို႔လိုလားခ်က္ မျပည့္၀ရင္ေတာင္မွ အထိုက္အေလ်ာက္ ရရိွမယ္လို႔ တြက္ဆထားပါတယ္။ လက္ရိွလႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံအားေပးေနတဲ့ လူထုပါတီဥကၠဌ Audrey Eu က “ေဘဂ်င္းအေနနဲ႔ သူရဲ႕ရပ္တည္မႈကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေဟာင္ေကာင္လူထုအေနနဲ႔ ဦးေမာ့ရင္ေကာ့ထားရပါမယ္၊ မိမိကိုယ္ကို ကာကြယ္သြားရပါမယ္” လို႔ ေျပာၾကားပါတယ္။

    ထီးေဆာင္းေတာ္လွန္ေရးဟာ မွတ္တိုင္ႀကီးတစ္ခု စိုက္ထူလိုက္ၿပီးျဖစ္တယ္။
    “တရုတ္ျပည္က လူေတြအေနနဲ႔ ေဟာင္ေကာင္ကို တရုတ္ပိုင္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ ေဟာင္ေကာင္လူထုကေတာ့ ေဟာင္ေကာင္ဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ေပမယ့္ ကမာၻပိုင္(ကမာၻ႕နယ္ေျမတစ္ခု)သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္” လို႔ အသက္ ၂၀ အရြယ္ေက်ာင္းသား ဂ်ဴလီယန္လမ္က ဆိုပါတယ္။
    ေဟာင္ေကာင္ၿမိဳ႕ခံတိုင္းက မ်က္ရည္ယိုဓာတ္ေငြ႕သံုး ထပ္မံတိုက္ခိုက္မႈကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ အသင့္ရိွေနၾကပါၿပီ။ တရုတ္အစိုးရ၀ါဒျဖန္႔ေနသလို လြတ္ေျမာက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈဟာ ေဘဂ်င္းကၾသဇာကိုၿဖိဳလွဲဖို႔အတြက္ အေနာက္တိုင္းရဲ႕ ႀကံစည္ခင္းက်င္းထားမႈ မဟုတ္ဘူး၊ လူသားအေပါင္းရဲ႕ အာသာဆႏၵျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွင္းရွင္းႀကီး သိရိွသြားခဲ့ၿပီေလ။

    ကဲ့ – ကမာၻ႕တစ္၀ွန္းက ထီးေတြ စုစည္းညီညြတ္ၾကပါေစလား။

    xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

    Hannah Beech  ေရးသားေသာ Time မဂၢဇင္း၏မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါး Why the territory’s fight for democracy is a challenge for China ကို
    ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • အလွကုန္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္မႈေနာက္ကြယ္မွ အက်ည္းတန္ ဘ၀ေလးမ်ား

    အလွကုန္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္မႈေနာက္ကြယ္မွ အက်ည္းတန္ ဘ၀ေလးမ်ား

    စက္တင္ဘာ ၂၇ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    201491961950832734_20
    – ကမၻာ့အေက်ာ္ၾကားဆံုး အလွကုန္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ သံုးစြဲသည့္ အဓိကပါ၀င္ ပစၥည္းတစ္ခုကုိ ရရွိရန္အတြက္ ကေလးငယ္မ်ားမွာ အိႏၵိယ မိုင္းတြင္းမ်ားတြင္ တရားမ၀င္ အလုပ္မ်ားကုိ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ လုပ္ကုိင္ေနၾကရေလသည္။

    DanWatch ဆုိ႔သည့္ အန္ဂ်ီအုိ အဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာအရ အနည္းဆံုး ႏုိင္ငံတကာ ကုမၸဏီ ၁၂ ခုမွ ထုတ္လုပ္သည့္ မိတ္ကပ္မ်ား၌ ပါ၀င္ပစၥည္းျဖစ္ေသာ မုိက္ကာ (အၿဖိဳက္) သတၳဳ တစ္မ်ိဳးကုိ တူးေဖာ္ရန္ အတြက္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဂ်ာခ့္ဟန္းႏွင့္ ဘီဟာျပည္နယ္မ်ားရွိ မုိက္ကာ မုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ ကေလး အလုပ္သမားမ်ားကုိ အသံုးျပဳေနကာ အနည္းဆံုး ကေလးအလုပ္သမား ၅၀၀၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထား၏။

    အလွကုန္ပစၥည္မ်ားတြင္ အေရာင္လက္ေသာ အမႈန္ေလးမ်ား ပါ၀င္ေစရန္အတြက္ “မုိက္ကာ”ကုိ အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ထုိမုိက္ကာကုိ ၾကားခံ ပြဲစားမ်ားက မုိင္းတြင္းမ်ားမွ ၀ယ္ယူကာ L’Oreal ႏွင့္ Estee Lauder တုိ႔ကဲ့သုိ႔ ကမၻာေက်ာ္ အလွကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားသုိ႔ တစ္ဆင့္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ၾကေလသည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ သုေတသနျပဳမႈမွာ တရားမ၀င္ မုိက္ကာ မုိင္းတြင္းေတြနဲ႔ ကေလးအ လုပ္သမားေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ အိႏၵိယရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ကုမၸဏီအမ်ားစုဟာ ကုန္ၾကမ္ပစၥည္း ဘယ္လုိရတဲ့ဆုိတာ စားသံုးသူေတြကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမေျပာၾကပါဘူး”  ဟု DanWatch အဖြဲ႕မွ လူစီ ဗုိလာကဆုိသည္။

    ဆုိးရြားသည့္အလုပ္မ်ား

    ဂ်ာ့ခ္ဟန္းျပည္နယ္ ကုိဒါမာၿမိဳ႕ရွိ စြန္႔ပစ္မုိက္ကာမုိင္းတြင္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ ခ်ာကီမုိင္းတြင္းမွာပူးျပင္းလွသည့္ ေနေရာင္ေအာက္တြင္ တစ္ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္လ်က္ ရွိေနသည္။  အိပ္ခ်င္မူးတူးျဖစ္ေနေသာ ကေလးတစ္သုိက္က ကိရိယာ တန္ဆာပလာမ်ားကုိ ယူေဆာင္ကာ ထုိမုိင္းတြင္းသုိ႔ ႏြမ္းလ်စြာ ခ်ီတက္ေနၾက၏။

    အသက္ ၅ ႏွစ္အရြယ္ အေဂ်း ဒက္စ္က မုိက္ကာတြင္း တစ္တြင္းထဲသုိ႔ ခုန္ခ်ကာ တစ္ေန႔တာ အလုပ္ကုိ စတင္ေလေတာ့သည္။ ေသးငယ္ေသာ လက္ကေလးမ်ားက တူကုိ ဟန္ခ်က္မျပတ္ေအာင္ ထိန္းထားရသည္။ သုိ႔ေသာ္ မုိက္ကာ ပြင့္မ်ားျဖင့္ ေတာက္ပေနသည့္ တြင္းနံရံကုိေတာ့ တိက်စြာ ထုႏွက္ေနေလသည္။

    အႏၱရာယ္မ်ားသည့္ ထုိအေျခအေနတြင္ အေဂ်းမွာ တစ္ေန႔လွ်င္ ၇ နာရီမွ ၈ နာရီအထိ တစ္ပတ္ ၆ ရက္အလုပ္လုပ္ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ တစ္ေန႔လုပ္ခ ႐ူပီ ၂၀ (ကန္ေဒၚလာ ၃၃ ျပား) သာ ရရွိေလသည္။ ထုိပမာဏက ဆာေလာင္ ငတ္မြတ္သည့္ သူ၏၀မ္းကုိ ျဖည့္ႏုိင္႐ံုသာ ရွိေလ၏။

    “ဒီမုိင္းတြင္းေတြကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ကတည္းက ပိတ္ပစ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက စၿပီး ဒီပတ္၀န္းက်င္က ဆင္းရဲသားေတြဟာ ဒီထဲက အပုိင္းအစေတြကို လာလာ တူးၾကပါတယ္”

    ခ်ာကီမုိင္းတြင္းနားတြင္ အလုပ္လုပ္သည့္ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးျဖစ္သူ ရမ္လာခန္ ပတ္စ္၀မ္ကဆုိသည္။

    “ဒီလုိလာတူးတာေၾကာင့္ မၾကာခဏ ျပႆနာေတြျဖစ္ပါတယ္။ မိဘေတြနဲ႔အတူ လာတူးၾကတဲ့ ကေလးေတြလည္းရွိၿပီး မုိင္းတြင္းအမိုးၿပိဳက်လုိ႔ ပိတ္မိၿပီး ေသသြားတာေတြလည္း မနည္းပါဘူး” ၎က ျဖည့္စြက္ခဲ့သည္။

    အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ မုိင္း လုပ္သား ကာ႐ူဒက္စ္ကေတာ့ လြန္ခဲ့သည့္ ငါးႏွစ္က ခ်ာကီ မုိင္းတြင္း မေတာ္တဆျဖစ္မႈတြင္ ဇနီးသည္အား ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရဖူးသည္။

    “မိုကာအပုိင္းအစေတြကုိ စုေဆာင္းဖုိ႔လုပ္ေနရင္း မုိင္းတြင္းထဲမွာ ပိတ္မိခဲ့တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူ႕ကုိ တူးၿပီး ထုတ္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ေသေနပါၿပီ” ဟု ကာ႐ူဒက္စ္ က သူ၏ ကုိယ္ေတြ႕ဇာတ္လမ္းကုိ ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း အျခားမည္သည့္ေနရာကမွ ၀င္ေငြမရႏုိင္သည့္အတြက္ ကာ႐ူကုိယ္တုိင္ႏွင့္ ၎၏ ကေလးမ်ားမွာ ထိုအႏၱရာယ္တြင္းထဲသုိ႔ပင္ သက္ဆင္ခဲ့ရျပန္သည္။

    “တရား၀င္၀င္ မ၀င္၀င္၊ ဒါက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ထမင္း ၂ ႏွစ္နပ္အတြက္ အာမခံခ်က္ေပးတယ္ေလ” ဟု ၎က ဆုိခဲ့၏။

    ၀ယ္လိုအား ျမင့္တက္လာျခင္း

    ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ အလွကုန္မ်ားက ကင္ဆာ အပါအ၀င္ က်န္းမာေရး အတြက္ ထိခုိက္မႈကုိ ျဖစ္ေစသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ သဘာ၀ပစၥည္းမ်ားကုိ အသံုးျပဳ ထုတ္လုပ္သည့္ တုိ႔ပတ္၊ မက္စကာရာ၊ မ်က္ခံုးဆြဲတံ၊ ႏႈတ္ခမ္းနီႏွင့္ လက္သည္းအလွဆင္ပစၥည္းမ်ား၏ ၀ယ္လုိအားမွာ တဟုန္ထုိး တုိးတက္လာသည္။ ထုိအေၾကာင္းအရင္းက အလွကုန္မ်ားတြင္ အဓိက ပါ၀င္ပစၥည္းျဖစ္သည့္ မိုက္ကာကုိ အႀကီးအက်ယ္ထုတ္လုပ္မႈသုိ႔ ဦးတည္ေစခဲ့သည္။

    အိႏၵိယမုိင္းတြင္းမ်ားဗ်ဴ႐ုိ၏ အဆုိအရ အိႏၵိယမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ မုိက္ကာ သတၱဳ႐ုိင္းႏွင့္ အပိုင္းအစ တန္ခ်ိန္ ၁၅၀၀၀ ထုတ္လုပ္ေပးသည္ဟု သိရသည္။ ထုိပမာဏမွ တရား၀င္ စာရင္းျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၁-၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယမွာ မိုက္ကာသတၱဳ ၁၃၀၀၀၀ ေက်ာ္ တင္ပုိ႔ခဲ့၏။ တရား၀င္ပမာဏ၏ ၈ ဆခန္႔ ပုိမ်ားေနေလသည္။

    အိႏၵိယ၏ မိုက္ကာထုတ္လုပ္မႈ ထက္၀က္ခန္႔က တ႐ုတ္ျပည္သုိ႔သြားသည္။ ထုိမွတစ္ဆင့္ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္တုိ႔မွ အလွကုန္ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားသုိ႔ ေရာက္ ရွိေလသည္။

    သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားေၾကာင့္ အိႏၵိယရွိ မုိက္ကာမုိင္းမ်ားကုိ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀ ကပင္ ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္။ ထုိပိတ္ပစ္မႈက တရားမ၀င္ မိုင္းတြင္း လုပ္ကုိင္မႈႏွင့္ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ ထုိလုပ္ငန္းသုိ႔ ကေလးမ်ားအား မုိင္းလုပ္သားအျဖစ္ တြန္းပုိ႔လုိက္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ခဲ့ေလ၏။

    DanWatch ၏ ေလ့လာမႈ အရ အိႏၵိယမွ ျပည္ပသုိ႔ တင္ပုိ႔သည့္ အရည္အေသြး အျပည့္၀ဆံုးေသာ မုိက္ကာျပားအမ်ားစုမွာ အေဂ်းကဲ့သုိ႔ ကေလးငယ္မ်ား လုပ္ကုိင္ေနသည့္ တရားမ၀င္ မုိင္းတြင္းမ်ားမွ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိေလသည္။

    တရားမ၀င္မုိင္းတြင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာခ့္ဟန္းျပည္နယ္က ဘ႑ာေငြ ကန္ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံ ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္ဟု မၾကာေသးမီက ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ အိႏၵိယအစုိးရ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

    ၅၀၀၀ ေသာ ကေလးမ်ား

    ကုိဒါမာၿမိဳ႕အေျခစုိက္ Jain Brothers မုိက္ကာမုိင္းတြင္းပုိင္ရွင္ ဆူရက္ရွ္ ကူးမားရ္ ဂ်ိန္းက

    201491973433189734_3“မုိက္ကာတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ေလာက္ အထိ အလုပ္သမား ၂ ေသာင္းေလာက္ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တရား၀င္လုပ္သား ၁၀၀၀ ေလာက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္။ ကေလးလုပ္သား ၅၀၀၀ ေလာက္က တရားမ၀င္ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့ ရြာသားေတြကုိ ဒီအလုပ္ လုပ္ခြင့္ျပဳၿပီး၊ လုိအပ္တဲ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈေတြလုပ္ကာ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါတယ္” ဟု မုိက္ကာ မုိင္းတြင္း လုပ္ငန္းေၾကာင္းကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    အလွကုန္လုပ္ငန္းတြင္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ား အသံုးျပဳမႈအတြက္ ေခါင္းပံုဖ်က္ခံရသည့္ အလုပ္သမားမ်ားအေရး ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ DanWatch က ထုတ္ျပန္သည့္  အစီရင္ခံစာတြင္ အလွကုန္ပစၥည္း ၂၀ ေက်ာ္ကုိ ထုတ္လုပ္ေပးေနသည့္ ကုမၸဏီ ၁၆ ခုအား ဆန္းစစ္ခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ ၁၆ ခုအနက္ ၁၂ ခုမွာ ၎တုိ႔ အသံုးျပဳေနသည့္ မုိက္ကာမွာ မည္သည့္ ရင္းျမစ္ကလာသည္ကို မသိၾက။

    L’Oreal ကဲ့သုိ႔ ကမၻာတစ္၀ွမ္း အလွကုန္ပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားသုိ႔ မုိက္ကာမ်ား ေထာက္ပံ့ေနသည့္ ဂ်ာမနီကုမၸဏီ Merck KGaA ကုမၸဏီကမူ ၎တုိ႔ မုိက္ကာကုန္ၾကမ္းရယူသည့္ ၾကားခံပြဲစားမ်ားမွာ ကေလးအလုပ္သမားမ်ား လုပ္ကုိင္ေသာ မုိင္းတြင္းမ်ားမွ ၀ယ္ယူသည္ဟု ၀န္ခံခဲ့သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း ပြဲစားမ်ားက ၎တုိ႔၏ ေဖာက္သည္မ်ားကုိ မေျပာျပခဲ့ၾက။

    “ကၽြန္ေတာ့္ ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ အမည္ကုိ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဒါဟာ စီးပြာေရး လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ပါ။ ကုန္ၾကမ္းေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ျပဳျပင္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားက ေဖာက္သည္ေတြ ဆီ ေပးပုိ႔တယ္ ဆုိတာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေျပာႏုိင္တာ အကုန္ပါပဲ” ဟု မုိက္ကာ ပြဲစားတစ္ဦးျဖစ္သူ မုိဟန္ မုိဒီကေျပာၾကားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎လုပ္ကုိင္ေနသည့္ ကုမၸဏီအမည္ကုိေတာ့ ေျပာျပခဲ့ျခင္းမရွိ။

    အလ္ဂ်ာဇီးရားသုိ႔ ေပးပုိ႔ေသာ အီးေမးလ္တြင္ Merck ကုမၸဏီမွ မီဒီယာ ဆက္ဆံေရး မန္ေနဂ်ာ ဂါးဟာဒ္ လက္ခ်္က

    “Merck ရဲဲ႕ လူမႈေရးဆုိင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မွာ ကေလးအလုပ္သမားေတြ အသံုးျပဳတာကုိ ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ကုန္ၾကမ္ေပးပုိ႔သူေတြအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိထားတဲ့ ကန္ထ႐ုိက္မွာ ပါ၀င္တဲ့ “ကေလးအလုပ္သမားမ်ားကုိ ခန္႔ထားျခင္းမျပဳရ” ဆုိတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္အတုိင္း ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔ ညီတဲ့ ကုန္ၾကမ္ေပးပုိ႔သူေတြျဖစ္လာဖုိ႔နဲ႔ အေရာင္ထည့္တဲ့လုပ္ငန္းမွာ ကေလးအလုပ္သမားေတြ မပါ၀င္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္အားလံုးကုိ Merck အေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးပါၿပီ” ဟု ေရးသားထားေလသည္။

    ထုိ႔ျပင္ Merck အေနျဖင့္ အိႏၵိယမွ ထုတ္လုပ္ေသာ မုိက္ကာမ်ား အသံုးျပဳျခင္းကုိ ေလွ်ာ့ခ်မည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ဂ်ာ့့ခ္ဟန္းျပည္နယ္ မုိင္းတြင္းမ်ားမွထြက္ေသာ မုိက္ကာမ်ားကုိ ဆက္လက္အသံုးျပဳေနမည္ျဖစ္ေလသည္။

    မုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ား အသံုးျပဳမႈကုိ တြန္းလွန္ေရးအတြက္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ မုိက္ကာမ်ားရရွိသည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကုိ ဂ်ာခ့္ဟန္းအစုိးရႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျခရာခံသည့္ စနစ္တစ္ခု ထားရွိရမည္ဟု လက္ခ်္က အႀကံျပဳခဲ့သည္။

    အစုိးရက လစ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္း

    အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္မ်ား မုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ျခင္းကုိ တရားမ၀င္ဟု ကုလသမဂၢ၏ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အလုပ္ခုိင္းျခင္းက ကေလးငယ္မ်ား အေပၚ အဆုိး၀ါးဆံုး ေခါင္းပံုျဖတ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံတကာ အလုပ္သမားမ်ားအဖြဲ႕ကလ္း သတ္မွတ္ထားေလသည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း အိႏၵိယရွိ မုိက္ကာမုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ ကေလးငယ္မ်ား အလုပ္လုပ္ေနရသည့္ ကိစၥမွာ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း အုတ္ေအာ္ေသာ201491973840768580_3င္းနင္း ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ထုိျပႆနာကုိ အိႏၵိယအစုိးရ လစ္လ်ဴ႐ႈထား၏။

    အလ္ဂ်ာဇီးရာက အိႏၵိယသတၳဳတြင္းဌာန အတြင္းေရးမွဴး အနပ္ ေက ပူဂ်ာရီကုိ ဂ်ာခ့္ဟန္းရွိ တရားမ၀င္ မုိင္းတြင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းခဲ့ရာ

    “ကၽြန္ေတာ္ဘာေျပာရမွာလဲ။ အစုိးရအေနနဲ႔ အဲဒီေဒသမွာ တရားမ၀င္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတယ္ဆုိတာ သိရွိျခင္း မရွိပါဘူး” ဟုသာ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ေလ၏။

    အလွကုန္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ မုိက္ကာထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ား ဆက္စပ္မႈမွာ ယခင္ကလည္း ရွိခဲ့သည္။ Merck KGaA ကုမၸဏီမွာ အိႏၵိယရွိ မုိက္ကာ မုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ ကလးအလုပ္သမားမ်ားကို အသံုးျပဳေနသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ိဳး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚထြက္ခဲ့ဖူးသည္။

    သိကၡာဆယ္သည့္အေနျဖင္ Merck က အန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႕ Bachpan Bachao Andolan (BBA) ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဂ်ာခ့္ဟန္းတြင္ ကေလးမ်ား ရြာတစ္ရြာကို ဖန္တီးေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့သည္။ ထုိရြာမွ ကေလးမ်ားမွ အလုပ္မလုပ္ရေပ။ ထုိရြာတြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ေဆး႐ံုမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း BBA ကုိ တည္ေထာင္သူ ကုိင္လာ့ရွ္ ဆတ္ယာသီကမူ Merck ၏ ထုိလုပ္ရပ္မွာ အျမင္ေကာင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု ေ၀ဖန္ခဲ့၏။

    “သူတုိ႔မွာ ေရရွည္လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္မ်ိဳး မရွိပါဘူး။ စာသင္ေက်ာင္းကုိ သူတုိ႔ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ အမ်ားႀကီးနဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါပေမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ အဲဒီေက်ာင္းနဲ႔ သူတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ က်န္းမာေရးစင္တာေတြဟာ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္ေတာ့ပါဘူး။ အစိုးရကလည္း တရားမ၀င္မုိင္းတြင္းေတြကုိ မရပ္တန္႔ခ်င္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးဆုိးက်ိဳးကုိလည္း ဂ႐ုမစိုက္ပါဘူး”

    အနာဂတ္ေပ်ာက္ေနသည့္ ဂ်ာခ့္ဟန္းမွ ကေလးငယ္မ်ားအေၾကာင္းကုိ ဆတ္ယာသီက ဖြင့္ဟခဲ့ျခင္းပင္။

    Al Jazeera သတင္းဌာနရဲ႕  ” Ugly truth behind global beauty industry” ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ ျမန္မာမႈျပဳ သည္။

  • ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေနာက္ျပန္လွည့္ျပီလား ?

    ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေနာက္ျပန္လွည့္ျပီလား ?

    စက္တင္ဘာ ၂၃ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media

    20149188229395734_20
    အစိုးရကို အယံုအၾကည္မရိွေၾကာင္း လက္ကမ္းစာရြက္ေတြ ျဖန္႔ေဝခဲ့တာေၾကာင့္ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံရသူ ကိုထင္ေက်ာ္

    ျမန္မာအစိုးရသည္ လူ႔အခြင့္အေရးက႑မ်ားကို ဦးစားေပးရမည့္အစား စီးပြားေရးနာလန္ထေရးကိုသာ အင္တိုက္အားတိုက္ဦးေဆာင္ေနေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေရးသမားတို႔က ဆိုၾကသည္။

    (၂၀၁၂)ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုး အလည္အပတ္လာေရာက္သည့္ အေမရိကန္သမၼတ အျဖစ္ ဘားရက္အိုဘားမား ေရာက္ လာစဥ္က ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ အိုဘားမားရည္ညႊန္းသည့္ “ ဒီမိုကေရစီသို႔ ေရွ႕ရႈေသာ ထူးျခားခရီးစဥ္” အေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုထူေထာင္မည့္ အခိုင္အမာေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရိွေၾကာင္း လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    (၂၀၁၂)ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္က လမ္းစဥ္(၁၁)ရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ၎၌ ႏွစ္(၆၀)အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း မတရားဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေပါင္း (၂၅၀၀)အား (၂၀၁၃)ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ေနာက္ဆံုးထား ျပန္လႊတ္ေပးေရး၊ (၂၀၁၃)ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ မတိုင္မီ ႏွစ္ေပါင္း(၅၀)ေက်ာ္ အစိုးရအား စစ္ဆင္ရင္ဆိုင္လာၾကေသာ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္းကို ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ပဋိပကၡ ဒဏ္သင့္ေဒသမ်ားထံ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထား အကူအညီေပးမႈ ေရာက္ရိွေစေရး၊ နယ္ႏွင္ဒဏ္ခံႏွင့္ ျပည္၀င္ခြင့္ပိတ္ပင္ခံရေသာ ဂ်ာနယ္လစ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္ေရးသမား တို႔အား အမည္ဆိုးစာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေရး စသည္တို႔ ပါ၀င္သည္။

    (၂၀၁၁)ခုႏွစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစိုးရ အာဏာ ရယူခဲ့ခ်ိန္မွစၿပီး ဤေဆာင္ရြက္ခ်က္ အခ်ဳိ႕ကို လက္ေတြ႕ျမင္ၾကရလင့္ ကစား ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ကတိျပဳထားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥ အမ်ားစုမွာေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔  ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္း မရိွေသးေခ်။

    ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ျမင့္တက္လာျခင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္ေပါင္း ခန္႔မွန္းေခ် တစ္သိန္းေလးေသာင္းကို အိုးအိမ္မဲ့ဘ၀သို႔ တြန္းပို႔ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ားသည္လည္း လူေပါင္း တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းကို ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရိွ သြားေစသည္။ ထိုအေရးမ်ားမွာ ေဒသတြင္း၏ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အစိုးရိမ္ရဆံုးျပႆနာအျဖစ္ စင္ေပၚေရာက္လာေလသည္။

    တၿပိဳင္နက္တည္းဆိုသလို ပဋိပကၡေဒသမ်ားသို႔ စာနာကူညီေရးအဖြဲ႕မ်ား မေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ကန္႔သတ္မႈ မျပတ္ျပဳခဲ့သည့္အျပင္၊ အၾကမ္းဖက္ခံ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္ ႏွစ္ ဒါဇင္ခန္႔ကို ေဆးကုသေပးသည္ဆိုေသာသတင္း ထြက္လာၿပီးေနာက္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ကူေရး အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ MSF ကို တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

     

    စစ္တပ္က ႀကီးစိုးေနတုန္း၊ ႀကီးႀကီးမားမား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳဘဲ ေပေတတင္းခံေနတဲ့ အင္အားစု ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။ မေျဖရွင္းပဲ လႊတ္ထားတဲ့ ျပႆနာေဟာင္း အမ်ားအျပားရိွေနတယ္။ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအရိပ္ခိုၿပီး အဲ့ဒါေတြက ပိုလို႔ေတာင္ ႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔လာေန တာကို ေတြ႕ရတယ္”

    David Mathieson

    ေနာက္ျပန္ေလွ်ာက်ျခင္း၏ သာဓက

    အဆံုးမသတ္ႏိုင္သည့္ ယင္းအေရးမ်ား ျမင္ကြင္းေရွ႕ေရာက္ေနျခင္းႏွင့္အတူ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလမ္းစဥ္ၿပိဳလဲေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ႀကံေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ယင္းႀကံစည္ခ်က္၏ေနာက္ဆံုး အေျခအေနေရာက္ေနေၾကာင္းဟု အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။ အာဏာရွင္ လမ္းေဟာင္းသို႔ ေျခေခ်ာ္သေယာင္ ေနာက္ျပန္ေလွ်ာက်ေနသည့္လကၡဏာမ်ားအျဖစ္ အခ်ဳိ႕က ရႈျမင္ေနပါသည္။

    “အဓိကအေရးပါတဲ့ အခန္း က႑မ်ားကိုၾကည့္ရင္၊ အျခားက႑မ်ားမွာ ေႏွးေကြးေစျခင္း သို႔မဟုတ္ အေျပာင္းအလဲမရိွျခင္းကို ၾကည့္ရင္ ေနာက္ျပန္လွည့္မယ့္ သာဓကေတြဆိုတာ သံသယ ၀င္စရာ မရိွပါဘူး။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အနည္းစုေလးသာ စိတ္၀င္တစားလုပ္ေဆာင္ေနတာကို ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ခန္႔မွန္း တြက္ဆႏိုင္ပါတယ္။ စစ္တပ္က ႀကီးစိုးေနတုန္း၊ ႀကီးႀကီးမားမား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳဘဲ ေပေတတင္းခံေနတဲ့ အင္အားစု ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။ မေျဖရွင္းပဲ လႊတ္ထားတဲ့ ျပႆနာေဟာင္း အမ်ားအျပားရိွေနတယ္။ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအရိပ္ခိုၿပီး အဲ့ဒါေတြက ပိုလို႔ေတာင္ ႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔လာေနတာကို ေတြ႕ရတယ္” ဟုု နယူးေယာက္ခ္ အေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕၏ အႀကီးတန္းသုေတသီ David Mathieson မွ ေျပာၾကားသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရေနေသာ္လည္း ယိုယြင္းေနေသာ တရားေရးစနစ္၊ အခြင့္ထူး ခံၾသဇာႏွင့္ ႏိုင္ငံ့အေျခခံ အေဆာက္အဦ လစ္ဟာခ်က္္တို႔ေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ အခ်ဳိ႕အား တိုင္းျပည္တစ္၀ွမ္း အတိုင္းထက္အလြန္ ျခယ္လွယ္ ခြင့္ေပးသလိုျဖစ္ေနရာ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရး နည္းစဥ္သည္ ခ်ည့္နဲ႔ၿပိဳလဲေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

    “ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလို႔ အသံေကာင္း လႊင့္ေနတဲ့ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံ့အႀကီးအကဲေတြ အေတာ္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ က်ဴးလြန္လိုက္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈတစ္ခ်ဳိ႕ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မွတ္တမ္းျပဳထားပါတယ္။ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈမဲ့ရာဇ၀တ္မႈ ေဘာင္၀င္ေနေသာ ႏွိပ္စက္ေစာ္ကားခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း မဟုတ္ပါဘူး” ဟူ၍ Fortify Rights ၏ တည္ေထာင္သူႏွင့္ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Matthew Smith က ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ လတ္တစ္ေလာ အကြက္ခ် သတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ စစ္တပ္မွ ေဒသခံျပည္သူတို႔အား အဓမၼခိုင္းေစမႈကို ေထာက္ျပကာ ေျပာဆိုလိုက္သည္။

    ၾသဂုတ္လလယ္ပိုင္းက တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ပဲ့ကိုင္ဦးတည္မည့္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တိုင္းရင္းသူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အစိုးရ အရာရိွမ်ားကို ထည့္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မၾကာျမင့္မီ ထိုအစည္းအေ၀းမ်ားမွ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ရပ္ ေဆာင္ၾကဥ္းႏိုင္မည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း တိုင္းရင္းအုပ္စုမ်ားအေပၚ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္စီရင္ႏိုင္ခြင့္ကို မဆိုစေလာက္မွ်သာ ေပးမည့္ သေဘာထားအား ေတြ႕ရေၾကာင္း အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆိုသည္။

    “ဒါက ႏိုင္ငံေရး ကစားကြက္တစ္ခုပါပဲ။ စားပြဲ၀ိုင္းေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြဟာ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈ ရိွမေနတဲ့အတြက္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ အလုပ္မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ အစိုးရဖက္က သိထားပါတယ္” ဟု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဦးဥာဏ္၀င္းက ေျပာၾကားသည္။ ေဒၚစုၾကည္မွ ယင္းေဆြးေႏြးပြဲ တက္ရန္ ကမ္းလွမ္းေသာ္လည္း အစိုးရဖက္မွ သူမအား ထည့္သြင္းပါ၀င္ရန္ စိတ္မ၀င္စားေၾကာင္း ျဖည့္စြက္ေျပာျပခဲ့သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေစႏိုင္မည့္ (၂၀၁၅) ႏို၀င္ဘာလ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ၌ ေဒၚစုၾကည္အား သမၼတရာထူး ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေရး အတားအဆီးျဖစ္ေနေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒစည္းမ်ဥ္းတစ္ရပ္ကို အေျပာင္းအလဲျပဳဖို႔ အစိုးရဖက္က ျငင္းဆန္ထားသည္။ အစိုးရ၏ ယင္းသို႔တင္းခံေနျခင္းက လာလတၱံ႕ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တျခင္း မရိွႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားကို ယံုၾကည္သြားေစေလသည္။

    “ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလို႔ အသံေကာင္း လႊင့္ေနတဲ့ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံ့အႀကီးအကဲေတြ အေတာ္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ က်ဴးလြန္လိုက္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈတစ္ခ်ဳိ႕ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မွတ္တမ္းျပဳထားပါတယ္။ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈမဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ေဘာင္၀င္ေနေသာ ႏွိပ္စက္ေစာ္ကား ခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း မဟုတ္ပါဘူး”

    ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအား တားဆီးထားသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ား

    ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္၏ သိသာလွေသာ ေနာက္ျပန္လွည့္မႈမွာ အခါခပ္သိမ္း ျဖစ္ေပၚေနျခင္းေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ (၂၀၁၁)ခုႏွစ္ကတည္းကစ၍ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာသူတို႔အား အမည္ပ်က္စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့သည္။ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ဖက္ကလည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ျပည္တြင္း၌ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို အားေပးမည့္ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ အသံထြက္ေပၚခဲ့သည္။

    သို႔ျဖင့္ ေျပာင္းလဲမႈ အရိွန္အဟုန္ အားေပ်ာ့သြားသည့္တိုင္ ေဒသတြင္း စီးပြားေရး သမဂၢျဖစ္သည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အသင္း(အာဆီယံ)၏ ဥကၠဌအျဖစ္ အပ္ႏွင္းခံရသည္။

    (၂၀၁၃)ႏွစ္ကုန္တြင္ ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုး လႊတ္ေပးရန္ ဦးသိန္းစိန္မွ အခိုင္အမာ ကတိျပဳထားေသာ္လည္း ဇူလိုင္လအထိ ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပား၌ အမ်ဳိးသမီး(၉)ဦးအပါအ၀င္ လူေပါင္း (၆၉)ဦးကို ႏို္င္ငံေရး ပုဒ္မျဖင့္ အက်ဥ္းခ်ထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအသင္း၏အဆိုအရ သိရသည္။

    ႏိုင္ငံတကာဦးေဆာင္သူမ်ားမွ သတိ မေပးမခ်င္း ၾကာေညာင္းေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဂၽြန္ကယ္ရီသည္ ၾသဂုတ္လ (၉)ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေရာက္စဥ္က (၂၀၁၂)ခုနွစ္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ေျဖေလ်ာ့ေပးၿပီးစဥ္မွစ၍ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္လာျခင္းအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေနာက္ျပန္မလွည့္ရန္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔အား သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ကြန္ကရက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားမွ ျပင္းထန္စြာ လက္မွတ္ထိုးေရးသားခ်က္ထြက္ေပၚၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း ကယ္ရီမွ ယင္းသို႔ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။

    အလ္ဂ်ဇီးရားမွ ဆက္သြယ္ရာတြင္ သမၼတရံုးေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူႏွင့္ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးသစ္ ဦးရဲထြဋ္က တစ္စံုတစ္ရာမွတ္ခ်က္ေပးရန္ ေရွာင္ဖယ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ စက္တင္ဘာ(၂)ရက္တြင္ ဦးသိန္းစိန္သည္ ႏိုင္ငံပိုင္ေရဒီယိုမွ မိမိ၏ အစိုးရအဖြဲ႕မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္အား ဆံုးခန္းတိုင္သည္အထိ စိစစ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ခံယူထားေၾကာင္း လူထုသို႔ ထပ္မံ၍ အခိုင္အမာကတိျပဳ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။

    “လက္ရိွျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ယထာဘူတက်က် ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လမ္းေၾကာင္းမွန္မွန္နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ပန္းတိုင္ဆီသြားေနေၾကာင္း ျငင္းဆို မရတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးဟာ ေခတ္မွီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ခံယူခ်က္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္တစ္ရပ္ နဲ႔ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေအာင္ျမင္ဖို႔ ႏိုင္ငံ့အက်ဳိးအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးေမွ်ာ္ၿပီး ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္”

    လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ

    သို႔ေသာ္ ေရွ႕ေနာက္မညီမႈ ထပ္မံျဖစ္ပြားျပန္သည္။ ဇူလိုင္လတြင္ ျမန္မာႏို္င္ငံအလယ္ပိုင္းမွ ဓာတု လက္နက္စက္ရံုအေၾကာင္းေဖာ္ျပလိုက္သည့္ “ယူနတီ” ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏွင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ေလးဦးကို ေထာင္ဒဏ္(၁၀)ႏွစ္ျဖင့္ ျပင္းထန္ၾကမ္းတမ္းစြာ စီရင္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ အျခားေသာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားသည္လည္း သတင္းေဖာ္ျပယံု သက္သက္ျဖင့္ မတန္မရာ စြဲခ်က္တင္ကာ အမႈရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္။

    ျမန္မာႏို္င္ငံသို႔ (၁၀)ရက္ ခရီးစဥ္အၿပီး လတ္တေလာခန္႔အပ္လိုက္သည့္ ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ ကုလ အထူးသံတမန္ ေယာင္ဟီးလီ က ဇူလိုင္ (၂၈)ရက္တြင္ “ေနာက္ျပန္ဆုတ္ႏိုင္ဖြယ္ လကၡဏာမ်ားအေပၚ စိုးရိမ္ရေၾကာင္း” ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အာဏာ လက္၀ယ္ရွိသူတို႔၏ မလိုလားၾကေသာ သတင္းကို ေဖာ္ျပၾကသည့္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ ေႏွာက္ယွက္မႈ၊ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ ညွင္းပန္းမႈမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပသြားသည္။

    “ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားက ဒီမိုကေရစီ အသိုင္းအ၀ိုင္းအဖို႔ လက္မခံႏိုင္စရာ အေနအထား ျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စုရံုး/ဖြဲ႕စည္းခြင့္ဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားက ဒီအေျခအေနကို ထင္ဟပ္ေစ ပါတယ္။ ေဆြးေျမ႕ေနတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားက ဒီလိုအခြင့္အေရးေတြကို အသက္ရွဴခြင္ ့ပိတ္ထားေသးတယ္။ ထပ္ဆင့္ဆိုရရင္ လြတ္လပ္စြာ စုရံုး/သင္းဖြဲ႕ခြင့္ ဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းဥပေဒမ်ားက ႏို္င္ငံတကာ စံခ်ိန္ စံႏႈန္းနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး” ဟု သူမက အလ္ဂ်ဇီးရားသို႔ ေျပာျပသည္။

    အစိုးရ စာရင္းဇယားအရ ၿပီးခဲ့ေသာ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားတိုက္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ႏွင့္ႏိႈင္းစာေသာ္ (၁၉၂.၈၅)ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ ေရာက္သြားသည္ အထိ စံခ်ိန္တင္သြားခဲ့သလို ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ (၈.၅)ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ တည္ၿငိမ္စြာ တိုးတက္လာေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကး ရံပံုေငြအဖြဲ႕က ဆိုထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူသားခ်င္းစာနာမႈျပႆနာအား ခ်က္ျခင္းမေျဖရွင္းပါက ၎ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမွာ ေရရွည ္မတည္တံ့ႏိုင္ပါဟု လီက ဆိုပါသည္။

    “စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဦးစားေပး ထူေထာင္သင့္တယ္လို႔ ေျပာဆိုျခင္းဟာ အဆိုးရြားဆံုးအမွားပါပဲ။ စီးပြားေရးကို ေမာင္းႏွင္တာဟာ လူသားေတြျဖစ္တယ္။ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးကို ျပည့္ျပည့္၀၀ မေပးပဲနဲ႔ ဘယ္အစိုးရကမွ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး”။

    အျမင္မတူသူမ်ားလည္း ရိွေနၾကေပသည္။

    “ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ စီးပြားေရး အလားအလာေကာင္းဖက္ကုိ သြားေနပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အသစ္ေတြကို အဓိကအားျဖင့္ အစိုးရဖက္ ကျဖစ္ေနေသာ္လည္း ေန႔စဥ္နီးပါး ေၾကျငာေပးေနပါတယ္။ အဓိကရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအေၾကာင္းန႔ဲပတ္သက္လို႔ လူတိုင္းကို ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမယ္ဆိုရင္ လက္ရိွႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္၊ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဘယ္မီဒီယာအေသးစားကိုမဆို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္အေၾကာင္းတစ္ရပ္ပါပဲ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ျမန္မာတစ္ႏို္င္ငံတည္း ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ျပႆနာေတြ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ျမန္မာ့ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ  ေဒသတြင္းဘ႑ာေရးအႀကံေပးအဖြဲ႕မန္ေနဂ်ာ Gregory Miller က ေျပာေလသည္။

    xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

    အလ္ဂ်ဇီးရားမွ ေဖာ္ျပေသာ Are Myanmar’s reforms backsliding?  ေဆာင္းပါးကုိ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ျပန္ဆိုသည္။

  • အလ္ကိုင္ဒါ အတြင္းပိုင္းက စီအိုင္ေအ ႏွစ္ဖက္ခြ သူလွ်ဳိ

    အလ္ကိုင္ဒါ အတြင္းပိုင္းက စီအိုင္ေအ ႏွစ္ဖက္ခြ သူလွ်ဳိ

    စက္တင္ဘာ ၁၈ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media

    1Dfl3lO

    ေလာကႏွစ္ခု၊ အသြင္ႏွစ္မ်ဳိးႏွင့္ ႏွစ္ဖက္ခြတည္ရိွေနျခင္းက ေသတြင္းႏွင့္ လက္တစ္ကမ္းအကြာ ရွင္သန္ျခင္းပင္။

    ဤသည္မွာ ေမာ္တင္ စေတာမ္း Morten Storm ၏ ဘ၀ ျဖစ္သည္။ အစြန္းေရာက ္အစၥလာမစ္သမားအျဖစ္မွ ႏွစ္ဖက္ခြ သူလွ်ဳိလုပ္ခဲ့သူ ၎က ကမာၻ႕ အတြင္းေရး လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္အခ်ဳိ႕ကို လွစ္ဟဖြင့္ခ်လိုက္ေလၿပီ။

    သူ႔ဘ၀ျဖစ္စဥ္သည္ သူလွ်ဳိ၀တၳဳမ်ားမွ ဇာတ္ေကာင္အတိုင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သူ၏  “Agent Storm: My Life Inside al Qaeda and the CIA” ၌ ဖြင့္ေျပာထား၏။ ထုိစာအုပ္ကို တြဲဖက္ေရးသားသူမွာ CNN မွ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ သုေတသီ ေပါလ္ ခရြစ္ရွန္႔ (Paul Cruickshank)ႏွင့္ တင္မ္ လစၥတာ (Tim Lister)တို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး သူတုိ႔ႏွစ္ဦးစလံုးက CNN ၏ သတင္းေထာက္မ်ားျဖစ္သည္။

    မၾကာေသးမီကပင္ CNN ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အႀကီးတန္းသတင္းေထာက္ျဖစ္သူ နစ္ ေရာဘတ္ဆင္ (Nic Robertson)ႏွင့္ ေခတၱထိုင္ခဲ့ေသး၏။

    “ကၽြန္ေတာ့္မွာ နာမည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွၿပီး အသြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ေမာ္တင္ စေတာမ္း၊ မုရဒ္ စေတာမ္း၊ အဘူ အိုစာမာ၊ အဘူ မုဂ်ာဟစ္ဒ္ ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ပါပဲ”ဟု စေတာမ္းက ဆိုသည္။

    သူ႔အား အလ္ကိုင္ဒါ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက အလြန္ကိုးစား ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ အလ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ေတြထဲ က တေယာက္အတြက္ ဥေရာပသူ ဇနီးတစ္ဦး သူရွာေပးခဲ့ဘူးသည္။ အလ္ကိုင္ဒါ စည္းဝိုင္းထဲ ရိွေနစဥ္ တေလွ်ာက္လံုး အေနာက္တိုင္း ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕မ်ားအတြက္ လုပ္ကိုင္ေပးေနခဲ့ေၾကာင္း စေတာမ္းက ေျပာျပ၏။

    “ဆယ္စုႏွစ္ တစ္၀က္ေလာက္ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေလာက ႏွစ္ခုထဲ အသြင္ႏွစ္မ်ဳိးနဲ႔ ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ လႈပ္ရွားေနခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်က္ေလာက္ လြဲေခ်ာ္တာနဲ႔ အသက္ပါၿပီးသားပါပဲ။ ဘုရားမဲ့ ၀ါဒ၊ အျပင္းစား အစၥလာမ္၀ါဒ၊ အဂၤလိပ္စကား၊ အရဗီစကား ေတြ အၾကားမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနခဲ့တယ္။ ဒါဟာ လူတစ္ကိုယ္ဘ၀ကြဲ ဘ၀ပံုဟန္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္” ဟူ၍ သူ႔စာအုပ္တြင္ ေရးသားသည္။

    ႀကီးျပင္းလာပံု
    ————–
    စေတာမ္း၏ ထူးျခားေသာခရီးစဥ္သည္ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ၊ ေကာ္ဆာ Korsor အမည္ရိွၿမိဳ႕မွ မထင္မရွားဘ၀ျဖင့္သာ စတင္လာခဲ့သည္။

    ထိုေဒသသည္ ကေလးငယ္တစ္ဦးအဖို႔ ကစားခုန္စားေနရာေပါမ်ားသည့္အရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူသည္ ေတာတန္းႏွင့္ကမ္းေျခတြင္ ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဖခင္မဲ့သြားသည့္အခ်ိန္တြင္ ရုန္းကန္ခဲ့ရေၾကာင္း စေတာမ္းက မွတ္မိေနဆဲ။

    ဘ၀အစပိုင္းမွာပင္ စေတာမ္းမွာ ဒုကၡႏြံထဲ နစ္ရသည္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္က မသိစိတ္၏ထိုးဆြမႈကို ခံရေလတိုင္း သူသည္ လက္နက္ကိုင္ဓားျပတိုက္ျခင္းႏွင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။

    “လက္ေ၀ွ႔ထိုးျခင္းက ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ျပဳလိုမႈကို ဖယ္ရွားတဲ့နည္းလမ္း တစ္ခုျဖစ္ခဲ့တယ္” ဟု အကန္႔အသတ္မဲ့ တိုက္ခိုက္လိုခဲ့သူ စေတာမ္းက ဆိုသည္။

    သူ၏ (၁၈)ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန႔တြင္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ ေျခခ်ခဲ့၏။ ျပန္ထြက္လာၿပီးေနာက္ စေတာမ္းသည္ Bandidos အမည္ရိွ ဆိုင္ကယ္စီးလူဆိုးဂိုဏ္းသို႔ ၀င္ေရာက္သည္။ အဓိကအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။

    သစၥာကို ေဖြရွာျခင္း
    ———————-
    ေကာ္ဆာစာၾကည့္တိုက္ရိွ ဘာသာေရးစာအုပ ္စင္ငယ္ေလးတြင္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္၏ ေထရုပၸတၳိေတာ္ စာအုပ္ကို ေတြ႕ရိွရာမွ စေတာမ္း၏ ဘ၀အခ်ဳိးအေကြ႕ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ခဲ့သည္။

    “အဲ့ဒါက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့တယ္။ သစၥာတရားေတြ ရွာေဖြေတြ႕ရိွသြားတယ္။ အဲ့ဒီစာအုပ္က ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာျပခဲ့တာပါ”။

    သို႔ႏွင့္ စေတာမ္းသည္ မုရဒ္ စေတာမ္း ျဖစ္လာ၍ ယီမင္သို႔ သြားသည္။ ၎တြင္ အရဗီစာေပႏွင့္တစ္ကြ အစၥလာမ္ကို ျပင္းထန္ တင္းၾကပ္စြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ခ်က္မ်ားကို သင္ၾကားခဲ့သည္။ သူ႔သားျဖစ္သူအား အိုစာမာ ဘင္လာဒင္ ဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။

    ၎ေနာက္ ဂ်ိဟာ့ဒ္ေလာကသို႔ ဦးစိုက္၀င္ေရာက္သည္။ ယီမင္၌ မုဂ်ာဟစ္ဒင္မ်ား အေၾကာင္း ရုပ္ရွင္ဖန္တီးလိုေသာ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံသား ဂ်ာနယ္လစ္ နဂ်ီးဘ္ ခါဂ်ာ Nagieb Khaja ႏွင့္ ခရီးႏွင္ခဲ့သည္။

    ထိုေဒသ၌ရိွစဥ္ အာေရဗ်ကၽြန္းဆြယ္ အလ္ကိုင္ဒါပင္မအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ လ်ာထားခံရသူ၊ ထို႔ျပင္ အေမရိကန္၏ အဓိကပစ္မွတ္ျဖစ္သူ ယီမင္-အေမရိကန္ကျပား တရားေဟာဆရာ အန္၀ါရုလ္ ေအာင္လာကီႏွင့္ စေတာမ္းတို႔သည္ အလြန္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္သြားခဲ့သည္။

    “သူတို႔ဟာ ေနာက္ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္ ရိွတယ္၊ ျဖစ္စဥ္ေတြ ထိုင္ေျပာၾကတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ စိတ္တုိင္း မက်တဲ့အရာတခ်ဳိ႕အေၾကာင္းေတြကို ဟာသလုပ္ၾကတယ္။ ဂ်ိဟာ့ဒ္အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့တယ္။ ဒီ့ေနာက္ စေတာမ္းဟာ အစြန္းေရာက္သူ ျဖစ္လာေတာ့တယ္။ အန္၀ါရုလ္ ေအာင္လာကီက ေတာက္ေလွ်ာက္နားခ်ခဲ့တယ္။ ေသြးေအးေအးနဲ႔ အသင့္ရိွေနဖို႔ ေျပာဆိုလိုက္တယ္” ဟု ခါဂ်ာမွ ေျပာျပသည္။

    စေတာမ္းက ဆိုမားလီးယားရိွ ဂ်ိဟာ့ဒ္သမားတို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ မတုန္႔မဆိုင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္က်မွ သူ႔အား မလာေရာက္ရန္ ဖုန္းအဆက္အသြယ္ရခဲ့သည္။ ေတာက္မည့္မီးခဲ တရဲရဲမွ အႏၱရာယ္ႀကီးလွသည့္အေနအထားသို႔ တက္လွမ္းသြားေလသည္။

    “ကၽြန္ေတာ္ အလြန္အမင္းကုိ ကသိကေအာက္ျဖစ္လို႔ စိတ္ပ်က္သြားရတယ္။ ဘက္ကန္ခ်င္စိတ္ ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္”ဟု CNN သို႔ စေတာမ္းမွ ေျပာျပ၏။ စိတ္ပ်က္ျခင္းမွသည္ သံသယစိတ္ကို ႀကီးထြားလာေစေတာ့သည္။

    ဘက္ေျပာင္းျခင္း
    ——————-
    သူသည္ လက္ပ္ေတာ့တစ္လံုးေရွ႕ထိုင္လ်က္ သူ႔ေသာကမ်ားကို ေျဖေဖ်ာက္ရန္ ရိုက္ႏွိပ္ေနခဲ့၏။

    ouble Agent

    ကုရ္အာန္ထဲက ကြဲျပားဆန္႕ က်င္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြ အေၾကာင္း ေျပာထားတဲ့ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြ အမ်ားၾကီးကို ေတြ႕ ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို စူးစမ္းေလ့လာဖို႔ အခ်ိန္ကာလတစ္ရပ္ၾကာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါေတြက တကယ္ကို ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ် မိလိုက္တာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ကၽြန္ေတာ့္ယံုၾကည္ခ်က္ဟာ တစ္စမက်န္ လြင့္စင္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ႏွလံုးသားနဲ႔ ယံုၾကည္မႈထဲကေန မြတ္စ္လင္မ္ျဖစ္ျခင္းက ရပ္တန္႔လိုက္ပါေတာ့တယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

    ထို႔ေနာက္ သူသည္ ဒိန္းမတ္ေထာက္လွမ္းေရးသမားတို႔ႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး လုပ္ငန္းသစ္ တစ္ရပ္ေဆာင္ရြက္လုိေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္ေတာ့သျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲတြင္ ပါ၀င္လိုစိတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။

    ၎တို႔က သူ႔အတြက္ အလုပ္ရေစရန္ အခ်ိန္မျဖဳန္းခဲ့၊ အေရးေပၚသူလွ်ဳိတစ္ဦးအျဖစ္ သူ႔ကို ဖန္တီးေပးလိုက္၏။ မ်ားမၾကာမီ သူ႔ေအာင္ျမင္မႈမ်ားက CIA မွ မ်က္ေစ့က်ေစခဲ့သည္။

    PET ဟုေက်ာ္ၾကားေသာ ဒိန္းမတ္ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီအႀကီးအကဲေဟာင္း Hans Jorgen Bonnichesen က “သူဟာ အဖိုးတန္မျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ေအးဂ်င့္တစ္ဦး၊ အလိုရိွေနတဲ့ သတင္းရင္းျမစ္အခ်ဳိ႕ကို ရေအာင္စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္ခ့ဲသူ သံသယမရိွပါဘူး” ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။

    ထိုစဥ္အခါက သူလွ်ဳိ အသိုင္းအ၀ိုင္း၌ အလ္ကိုင္ဒါ ကြန္ရက္သားတို႔ႏွင့္ ပခံုးခ်င္း ယွဥ္ႏိုင္ေသာ ႏွစ္ဖက္ခြေအးဂ်င့္ တစ္ဦး လိုအပ္ေနလ်က္ရိွသည္။ စေတာမ္းသည္ ထိုသို႔ေသာလူစားပင္ ကြက္တိျဖစ္ေနခဲ့၏။

    စေတာမ္း၏ျဖစ္စဥ္အေပၚ မွတ္ခ်က္ေပးရန္ CIA မွ ျငင္းဆိုထားသည္။ အလားတူပင္ သူ၏စကားမ်ားအေပၚ ဒိန္းမတ္အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း အတည္ျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္ ျငင္းပယ္ျခင္းကို အလ်ဥ္းမျပဳလုပ္ၾက။

    စကင္ဒီေနဗီးယား၏ အၾကမ္းဖက္တန္ျပန္ေရး ထိပ္တန္းကၽြမ္းက်င္သူ Magnus Ranstorp က စေတာမ္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး “ထပ္တိုးေျပာရရင္ သူဟာ ေနရာမ်ားစြာကို ေရာက္ခဲ့တယ္၊ တကယ္ေတြ႕ရမယ့္လူေတ ြအားလံုးနဲ႔ ဆံုခဲ့တယ္။ ဒါက သူ႔ရဲ႕ သူမတူတဲ့ ကံေကာင္းမႈ ျဖစ္တယ္။ သူ႔လို ဘက္စံု အရည္အခ်င္းျပည့္၀သူ မ်ားမ်ားစားစား ရိွမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မထင္ဘူး။ သူဟာ တကယ့္ စံျပပုဂၢိဳလ္ပါပဲ” ဟုပင္ ဆိုခဲ့သည္။

    အံ၀င္ခြင္က် ဇာတ္ကသူ
    —————————
    စေတာမ္း၏ ဘက္ေတာ္သားပီသမႈ စစ္မစစ္ကို ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေရႊေရာင္ဆံပင္ႏွင့္ ဥေရာပသူတစ္ဦးကို မိမိ၏တတိယဇနီးအျဖစ္ ရွာယူေပးရန္ အလ္ေအာင္လာကီမွ သူ႔အား ခိုင္းေစခဲ့သည္။

    သူက အစၥလာမ္သို႔ကူးေျပာင္းၿပီးကာစ၊ မိမိကိုယ္ကို အာမီနဟ္ဟု အမည္ေပးထားေသာ ခရိုေအးရွားသူ Irena Horak ကို ရေအာင္ ရွာေဖြေပးခဲ့သည္။ ၎မွာ နတ္သမီးေထာင္ေခ်ာက္ တစ္ခု အေျခတည္လိုက္ျခင္းတည္း။

    ထုိသူမမွာ ငါးစာ ျဖစ္၏။ တဏွာႀကီးသည့္ အလ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးကို ျမဴဆြယ္ သတ္ျဖတ္မည့္ သံသယမ၀င္ေအာင္ ေသြးသားကို စေတးေပးဆပ္သူတစ္ဦးပင္ျဖစ္၏။

    စေတာမ္းကိုၾကားခံ၍ အလ္ေအာင္လာကီႏွင့္ အာမီနဟ္သို႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္အီးေမးလ္မ်ား၊ ဗီဒီယိုမ်ား အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိမ္းျမားဖို႔ သေဘာတူညီမႈ ရခဲ့သည္။

    အာမီနဟ္သည္ ယီမင္သို႔ ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ပါက သူ၏ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား အတြက္ ေဒၚလာႏွစ္သိန္းခြဲလက္ခံရရိွခဲ့သည္။ အာမီနဟ္၏ အ၀တ္ေသတၱာအတြင္း လွ်ဳိ႕၀ွက္ေျခရာခံ ကိရိယာတစ္ခုကို တိတ္တဆိတ္ထည့္သြင္းသယ္ေဆာင္ေစခဲ့သည္။

    ေနာင္ေသာအခါ အလ္ေအာင္လာကီထံမွ အီးေမးလ္တစ္ေစာင္ ရခဲ့၏။ သူသည္ အာမီနဟ္ႏွင့္ထိမ္းျမားလိုက္ၿပီး ထင္ထားသည္ထက္သာေၾကာင္း ၎၌ ေရးသားထားသည္။

    သို႔ေသာ္ အာမီနဟ္ထံမွလည္း အီးေမးလ္တစ္စာင္ ရျပန္၏။ သူမေရးသားထားသည္မွာ အလ္ေအာင္လာကီက သူတို႕ မဆုံခင္ အဝတ္ေသတၱာကို ပစ္ခဲ့ဖို႕ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ဒါေၾကာင့္ သူမက ပစ္ခဲ့သည့္အတြက္ ေထာက္လွမ္းေရးကိရိယာပါ က်န္ခဲ့ေတာ့သည္။

    မိမိ၏ စီအိုင္ေအ ေခါင္းကိုင္ႀကီးမ်ားမွာ အမ်က္ေခ်ာင္းေခ်ာင္း ထြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိအား ေျခာက္လ အထိ စကားေျပာရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေျခဦးျပန္ လွည့္လာေၾကာင္း စေတာမ္းက ဆိုသည္။

    စေတာမ္း၏စကာအရ အလ္ကိုင္ဒါႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မည္သည့္သတင္းမဆို အန႔ံခံႏိုင္ေရး အတြက္ အလ္ေအာင္လာကီအား အေသရရ အရွင္ရရ သတင္းေပးႏိုင္မည္ ဆိုလွ်င္ ေဒၚလာငါးသန္းေပးမည္ဟု ကတိျပဳကာ စီအုိင္ေအသည္ သူ႔အကူအညီကိုပင္ ဆက္လက္ယူေနခဲ့ရသည္။

    လူလံုးထြက္ျပျခင္း
    ——————
    အလ္ေအာင္လာကီမွာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေျခရာခံမိသြားသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ေမာင္းသူမဲ့ယာဥ္ တိုက္ခိုက္မႈျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ ၎၏ဇနီးျဖစ္သူ အာမီနဟ္က စေတာမ္းထံ အီးေမးလ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္သည္။ သူမသည္ အေသခံဗံုးခြဲသမား အျဖစ္ ခံယူမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ပယ္ခ်ခံရေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ CNN က သူမ၏ မိသားစုမွ တဆင့္ အာမီနဟ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း ၎တို႔မွ အေတြ႕မခံခဲ့ဟု ဆိုသည္။ အၾကမ္းဖက္ တန္ျပန္ေရး ဥေရာပသား အရာရိွတစ္ဦးက ထုိအခ်ိန္တြင္ အာမီနဟ္အဖို႔ အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးသည့္ သတင္းတစ္ပုဒ္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္ဟု CNN သုိ႔ ေျပာျပသည္။

    အလ္ေအာင္လာကီအား အဆံုးသတ္ ရွာေဖြေပးႏိုင္သည့္ အလုပ္ကို မိမိလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း စေတာမ္းက တသြင္သြင္ ဆိုေသာ္လည္း၊ ထိုႏွစ္အတြင္း ဟိုတယ္တစ္ခု၌ စေတာမ္း၏ အသံသြင္းခ်က္တစ္ရပ္တြင္ သီးျခား သူလွ်ဳိလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုမွ ယင္း အၾကမ္းဖက္ေခါင္းေဆာင္ကို ေျခရာခံႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ျငင္းဆိုေျပာၾကားထားသည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ စေတာမ္းမွ မိမိရပိုင္ခြင့္ဟု ထင္မွတ္ထားသည့္ ေဒၚလာ ငါးသန္းကို ေပးျခင္းခံရမည္မဟုတ္ ဟူ၏။

    သူႏွင့္ သူ႔ေခါင္းကိုင္တို႔အၾကား ဆက္ဆံေရး ယိုယြင္းခဲ့ၿပီး၊ ေနာင္ေသာအခါ သူသည္ CIA ႏွင့္ PET အတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးျခင္းကို ရပ္တန္႔လိုက္သည္။

    ဆိတ္ဆိတ္ေနမည့္အစား မိမိ၏ျဖစ္စဥ္ႏွင့္တစ္ကြ လူလံုးထြက္ျပရန္ စေတာမ္းမွ ဆံုးျဖတ္လိုက္ေပသည္။

    ငါးႏွစ္တာကာလအလြန္က စုစုေပါင္း ဒိန္းမတ္ေငြ ခရုိနီ ၁.၅ သန္း (ေဒၚလာ ႏွစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္း)ကို ဒိန္းမတ္ေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီမွ  PET က သူ႔အား အခြန္ကင္းလြတ္ေငြအျဖစ္ ေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းသည့္အေၾကာင္း ဒိန္းမတ္သတင္းစာ Jyllands-Posten ထံ သူက ဖြင့္ေျပာခဲ့သည္။

    သို႔ေသာ္ သူ၏ႏိုင္ငံျခားသူဇနီးသည္အတြက္ ဒိန္းမတ္၌ အတည္တက်ေနထိုင္ခြင့္ အပါအ၀င္ ကတိက၀တ္ေပါင္းမ်ားစြာကို PET မွ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သျဖင့္ ယင္းကမ္းလွမ္းမႈကို ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု သူက ဆိုသည္။

    ႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ အသံုးေတာ္ခံခဲ့ေသာ္လည္း စေတာမ္းမွာ သက္ဆိုးရွည္ေနဆဲ။

    တစ္ခ်ိန္က သူ၏ေသြးေသာက္ရဲေဘာ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ေသာ အစၥလာမ္စစ္ေသြးၾကြတို႔ထံမွ သူ႔အား လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ထြက္လာၿပီးေနာက္ သူသည္ ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိး ေနထိုင္ေနရသည္။ ဆီးရီးယား ISIS တိုက္ခိုက္ေရးသမားတို႔သည္ နံရံတြင္ခ်ိတ္ထားသည့္ သူ႔ဓာတ္ပံုအား ပစ္ခတ္ျပသည့္ ဗီဒီယို ထုတ္လႊင့္ေသာအခါ ယမန္ႏွစ္က ယင္းၿခိမ္းေျခာက္မႈမွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းထင္ရွားသြားခဲ့ေလသည္။

    “သူတို႔က ခင္ဗ်ားတို႔လည္ပင္းကိုပိုင္းၿပီး ေခါင္းျဖတ္ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ပစ္သတ္ၿပီး ကားစင္တင္ခ်ိတ္ဆြဲႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ကြပ္မ်က္ခံရမွာပါပဲ” ဟု သူ၏သူလွ်ဳိလုပ္စဥ္ကာလအေၾကာင္းကို စေတာမ္းမွ ေျပာျပခဲ့၏။

    xxxxxxxxxxxxxx

    CNN မွ Agent Storm: Inside al Qaeda for the CIA ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုေရးသားသည္။