News @ M-Media

Category: ေဆာင္းပါး

  • ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္၊ ေဒါက္တာ စုိင္းေမာက္ခမ္း၊ ဒလုိင္းလားမားႏွင့္ ဝီရသူ

    ေမ-၂၅၊၂၀၁၃
    M-Media
    ေမာင္သမာဓိ

    vesak2013

    ေဆာင္ပုဒ္ အေ႐ြးေတာ္ေသာ ကုလသမဂၢ။

    ေရလွဴသည့္ အက်ဳိး ၁၀ ပါး႐ွိသည္ဟု ေဟာၾကားထားေသာ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၂၀၀၇ ေ႐ႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး၊ ေမတၱာသုတ္ရြတ္ဆုိပြဲတြင္ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ခဲ့ၾကေသာ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ထုိသံဃာေတာ္ မ်ားထံ ေရသန္႔ဘူး ကပ္လွဴခဲ့ေသာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားကုိ သာသနာ ညစ္ႏြမ္းေစမႈ ပုဒ္မ တတ္၍ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ေလွ်ာ့ရက္မ႐ွိ ခ်၏။ ထုိသံဃာေတာ္တုိ႔သည္ သံဃာအတုအေယာင္မ်ားျဖစ္သည္ဟု န.အ.ဖ အစုိးရက သမုတ္၏။

    ရခုိင္၊ မိတၳီလာ၊ ပဲခူး အေနာက္ျခမ္း ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားတြင္ တုတ္ ဓါး လက္နက္ ကုိင္ဆြဲ၍ ပါနာတိပါတာက်ဴးလြန္ျခင္းျဖင့္ ပါရာဇိတကံ က်ေရာက္ေနေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အမည္ခံ အစုိးရ၏ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားက အကာ အကြယ္  ေပး၏။

    ကမာၻတြင္ နာဇီလက္သစ္ဟု နာမည္ဆိုးႏွင့္ ေၾကာ္ၾကားေနေသာ ၉၆၉ ဂုိဏ္း စတစ္ကာကုိ ခြာသူမ်ား အား သာသနာ ညစ္ႏြမ္းေစမႈ ပုဒ္မျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ႏွစ္ အျပစ္ေပးေသာေၾကာင့္ ထုိပုဒ္မျဖင့္ အျပစ္ေပးခံရသူ မ်ားကုိ ႏိုင္ငံေရး သမားအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္၏။

    `        ထုိသုိ႔ေသာ အေျခ အေနတြင္ ဗုဒၶသာသနာကုိ ညစ္ႏြမ္းေစသည့္ တရားခံ အစစ္အမွန္ကုိ သိေသာ ကုလသမဂၢသည္ အလြန္ အဓိပၸါယ္ ျပည့္ဝေသာ ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္ကုိ ခ်မွတ္ ျပဌာန္းလုိက္ပါသည္။

    TGR_6932

    သာဓု သုံးႀကိမ္ေခၚပါသည္။   

    ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ အခမ္းအနား၏ ေဆာင္ပုဒ္မွာ (Education and Global Citizenship: A Buddhist Perspective) ဟူ၍ျဖစ္သည္။ လူသားေတြကုိ မွား မွန္၊ ဆုိးေကာင္း၊ ခ်င့္ခ်ိန္ႏုိင္ဖုိ႔ ပညာဥာဏ္ ဖြ႔ံၿဖဳိး ျခင္း (Education) ႏွင့္ ဇာတိေဒသပထဝီဝင္၊ အသားအေရာင္၊ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ လိင္၊ ရာထူး၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ စသည္ ျဖင့္ မခြဲျခားဘဲလူသားအားလုံး ကမာၻ႔ မိသားစု တစ္ခုတည္းအျဖစ္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ အတူတကြ ေနထုိင္ ျခင္း (Global Citizenship) တုိ႔သည္ ခြဲျခားမရဘဲ တစ္သားတည္း ဒြန္တြဲေနပါသည္ဆုိေသာ အယူအဆသည္ ေဂါတမဗုဒၶ၏ အျမင္၊ ဗုဒၶ၏ ဒႆန၊ ဗုဒၶ၏ တရား​ဓမၼ တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္ ဟုေဆာင္ပုဒ္က ဆုိေလသည္။

    ေကာင္းေလစြ၊ ေကာင္းေလစြ၊ ေကာင္းေလစြ။

    ထုိေဆာင္ပုဒ္ကုိဖတ္႐ႈၿပီးေသာအခါ ဥာဏ္ပညာအားျဖင့္သာ မတူကြဲျပားသူမ်ားအၾကား ယွဥ္တြဲေနထုိင္ ႏိုင္မည္ဟုနားလည္ပါသည္။ ပညာဥာဏ္ မရင့္သန္ေသာ၊ တနည္းအားျဖင့္ ဥာဏ္ပညာအေျမွာ္အျမင္(Wisdom) မလႊမ္းမုိးေသာ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ကမာၻ႔လူသား တုိ႔သည္ မိသားစုတစ္ခုတည္းအသြင္ ဖြဲ႔ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ဟုအဓိပြါယ္ ရေသာ ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္ကုိ ေလာဂ်စ္နည္းျဖင့္ အႏုလုံ ပဋိလုံ အျပန္အလွန္ စဥ္းစားေတြးေခၚၾကည့္ေသာ္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာ ေရး ပဋိပကၡမ်ားမၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မည္သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ဳိးအျဖစ္ ကမာၻေပၚတြင္ ထင္႐ွား ေက်ာ္ၾကားေနမည္နည္း။

    ေဒါက္တာစုိင္းေမာက္ခမ္း ေျပာေသာဗုဒၶ၏ ေမတၱာပမာဏ အတုိင္းအတာ။

    TGR_6676

    ထုိင္းႏိုင္ငံ ဗန္ေကာက္ၿမဳိ႕၌ ေရာက္႐ွိေနေသာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာ စုိင္းေမာက္ခမ္း သည္ ေမ ၂၂ နံနက္ပုိင္းတြင္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔႐ုံး၌ က်င္းပသည့္ ၁၀ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ (ကဆုန္လျပည့္ေန႔) အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား ဒုတိယေန႔သုိ႔ တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာ ၾကားရာတြင္ လူသားအားလုံးသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ကမာၻသူ ကမာၻသား မိသားစု အျမင္မ်ား ႐ွိလာၾကရန္ အမွန္ တကယ္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမမ်ားမွာ အတၱကုိပယ္ေဖ်ာက္ရန္ သြန္သင္ဆုံးမထားပါေၾကာင္း မိမိတုိ႔ ႏွင့္အတူအၿမဲ႐ွိေနေသာ ဒုကၡကုိလည္း ႐ႈျမင္ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အေသအခ်ာ ဆန္းစစ္ၾကည့္လွ်င္ ဗုုဒၶ၏ အဆုံး အမမ်ားသည္ အသားအေရာင္၊ က်ား မ၊ ယုံၾကည္မႈႏွင့္ လူမႈ အဆင့္အတန္းမေ႐ြး ကမာၻ႔လူသားအားလုံးအေပၚ တူညီစြာ လႊမ္းၿခဳံထားသည့္ ေမတၱာတရားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

    မည္သည့္ဘာသာဝင္မွ် ျငင္းဆုိရန္ မ႐ွိေသာဒႆန (Universal Truth) ႏွစ္ခု။

    သင္ယူပါ၊ သင္ေပးပါ၊ ကုိယ္တို္င္က်င့္ႀကံအားထုတ္ပါဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ ပရိယတၱိ၊ ပရိပၸတ္၊ ပရိေဝဒ သာသနာ့တာဝန္ႀကီး သုံးရပ္ ျပဌာန္းထားသည့္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ပညာ၊ သဒၵါ၊ သမၼာ၊ ဝိရိ ဟူေသာ သုတၱံ တရားမ်ားအရလည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶသည္ ပညာေရး (Education) ကုိလုိလားသူ၊ အားေပးသူျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာ ဘူးသူတုိင္း သိ႐ွိၿပီးျဖစ္၍ တစ္စုံတစ္ရာ ျငင္းဆုိရန္ မ႐ွိပါ။

    ဤေနရာတြင္ ပညာဆုိသည္မွာ အမွား အမွန္၊ အေကာင္းအဆုိးကုိ ပုိင္းျခားေဝဖန္ႏုိင္သည့္ ဥာဏ္ပညာ (Wisdom) ကုိဆုိလုိျခင္း ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဘာသာေရးပညာ တစ္ခုတည္းကုိ ဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဥပေဒပညာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာ၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးပညာ၊ စီးပြားေရးပညာ၊ ပထဝီ သမုိင္းစသည္ ပညာရပ္ အသီးသီးကုိဆုိလုိသည္ဟု နားလည္ပါသည္။

    လူ႔ဘုံ ၁ ခုတည္းကုိသာမက ငရဲ ၄ ဘုံ၊ နတ္ျပည္ ၆ ဘုံ၊ ျဗဟၼ ဘုံ၂၀ ႐ွိ နတ္ျဗဟၼာ သတၱဝါအေပါင္းကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေသာ ဗုဒၶသည္ လူသားအားလုံးအေပၚ မခြဲမျခား ေမတၱာထား သည္ ဆုိသည့္ အခ်က္ကုိလည္း မည္သူမွ် ျငင္းရန္၊ သံသယဝင္ရန္ အေၾကာင္း မ႐ွိပါ။

    သံသယဝင္သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ အမည္ခံ ၉၆၉ ဂုိဏ္းသား နာဇီ သံဃာတုိ႔၏ လူသားတုိ႔ အေပၚတြင္ ထား႐ွိပါသည္ ဆုိသည့္ ေမတၱာ တရားကုိသာ ျဖစ္၏။

    မည္သူမျပဳ မိမိမႈ။

    ဗုဒၶ၏ ကမာၻ႔မိသားစုတစ္ခုဝါဒ (Global Citizenship) ကုိဆန္႔က်င္၍ အိမ္မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ အငွားယာဥ္မ်ားတြင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔လုိေသာ၊ ကမာၻ႔မိသားစုအၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံလုိေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ျဖင့္ စတစ္ကာမ်ား လုိက္လံကပ္ေနၾကေသာ ဝီရသူႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ား တည္ေထာင္ထားသည့္ ၉၆၉ ဂုိဏ္းသား မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဗုဒၶ သင္ျပလမ္းညႊန္ခဲ့ေသာ ဥာဏ္ပညာမ်ဳိး မ႐ွိသူမ်ား ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ လက္ေတြ႔တြင္ ထုိအုပ္စုသည္ ကမာၻေပၚ၌ ေပၚ ထြန္းသမွ် ဘာသာတရားမ်ားအၾကား ဗုဒၶဘာသာ၏ ပုံရိပ္ (Image) ကုိက်ဆင္းေစသည္ အထိ ဗုဒၶဝါဒကုိ ဆန္႔ က်င္ ေနသူမ်ား ျဖစ္ေပသည္။

    ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္တြင္ ဥာဏ္ပညာအေျခခံျဖင့္သာ လူသားအားလုံးသည္ ကမာၻ႔မိသားစု တစ္ခု တည္း အသြင္ ေဖၚေဆာင္ႏုိင္ မည္ ဟုဆုိ၏။

    ပညာဥာဏ္ မ႐ွိေသ ာဝီရသူ၏ ဘာသာေရးလူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေစရန္ ေပၚေပၚထင္ထင္ လႈံ႕ ေဆာ္ေနမႈကုိ မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၾကေသာ အစုိးရအဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား၏ ပညာဥာဏ္ အဆင့္အတန္းသည္ မည္သုိ႔႐ွိမည္ကုိ စာရႈသူ အေနျဖင့္ ခန္႔မွန္းၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ ထုိမွတဖန္ ထုိသူတုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္ကုိ မွန္းဆ ၾကည့္ပါက တုိးတက္မႈဗလာႏွင့္ ဆုတ္ယုတ္မႈ အန​ႏၱ ကုိသာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။

    ခ႐ုိနီတုိ႔၏ စီးပြားေရးလက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈကုိ လက္မခံဘဲလြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပဳိင္ခြင့္႐ွိသည့္ ေစ်းကြက္ စီးပြား စနစ္ က်င့္သုံးေနပါသည္ ဆုိေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၉၆၉ ဂုိဏ္းသားမ်ားသည္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ တရား ဝင္ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရၾက၏။

    အေသဝနာစ ဘာလနံ၊ ပူစာစ ပူဇေနယနံ၊ ပါရာဇိတကံ၊

    အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ တုတ္ ဓါး လက္နက္ကုိင္ဆြဲ၍ လုယက္သတ္ျဖတ္ ခဲ့ၾကသည့္ ျမန္မာ သံဃာ ေတာ္မ်ားကုိ တိဗက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလုိင္းလားမားက ေဝဖန္ ႐ႈံ႕ခ်ေသာ အင္တာနက္ သတင္းမ်ား ေအာက္ တြင္ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္တုိ႔၏ မဖြယ္မရာ ေကာ္မန္႔မ်ားသည္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့ေသာ (ပူစာစ ပူဇေနယနံ) ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္ ပူေဇာ္ထုိက္သူကုိ ပူေဇာ္ရ၏ ဟူသည့္ ေမတၱာ သုတ္ႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ လြဲေခ်ာ္ေန၏။

    နာဇီလက္သစ္ ဂုိဏ္းဖြဲ႔ကာ ခုိးဆုိး လုယက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကုိ ဦးေဆာင္ေနေသာ ဝီရသူႏွင့္ ဘာသာ ေရး လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶေန႔ေဆာင္ပုဒ္ (Global Citizenship) ကုိ ဆန္႔က်င္ ေနေသာ မြန္ၿပည္နယ္ေပါင္ၿမိဳ႔နယ္ မုတၱမၿမဳိ႔ ၿမေစတီနန္းဦးစာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္တုိ႔အား ဗုဒၶဘာသာကုိ ေစာင့္ေ႐ွာက္ ကာကြယ္သူ မ်ဳိးခ်စ္ မ်ားအျဖစ္ ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္ ေထာက္ပံ့ ကာကြယ္ေပးေနသူမ်ားသည္ ဗုဒၶ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ (အေသဝနာစ ဘာလနံ) လူမုိက္တုိ႔ႏွင့္ မေပါင္းအပ္ဟူေသာ ဗုဒၶ၏ ေမတၱာသုတ္ကုိ ေဖါက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္သူမ်ားသာ ျဖစ္ကုန္၏။ ပါရာဇိတကံ က်ေရာက္ၿပီးသူတုိ႔သည္ ရဟန္း မဟုတ္ေတာ့ပါ။

    ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္ကုိ ေလးေလးနက္နက္ အေကာင္အထည္ ေဖၚၾကပါစုိ႔။

    ေဒါက္တာစုိင္းေမာက္ခမ္း၏ မိန္႔ခြန္းနိဂုံးတြင္ ယခုႏွစ္ ကုလသမဂၢဗုဒၶေန႔၏ ေဆာင္ပုဒ္အေပၚ ေဆြးေႏြး ခ်က္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မိသားစုမ်ားကုိသာမက တစ္ကမာၻလုံးကုိ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမည္ဟု ယုံၾကည္ပါ ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

    ႀကဳံႀကဳိက္သည့္ အခုိက္ အာဏာပုိင္မ်ားကုိ ေမးလုိသည္မွာ ကုလသမဂၢဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္ (Education and Global Citizenship) ကုိ ဆန္႔က်င္ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ မြတ္ဆလင္ တစ္ဦး တစ္ေလ ေတြ႔မိပါသလား ခင္ဗ်ား။

    ဗုဒၶေန႔ ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္းလုိက္နာေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည္မွာ ေျမႀကီး လက္ခတ္ မလြဲ ေသခ်ာေသာ္ လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ အက်ဳိးကုိ အမွန္တကယ္ လုိလား ပါက ပညာဥာဏ္ ႏုံနည္း လွေသာ ဘာလနံ ဝီရသူႏွင့္ အေပါင္းအပါတစ္သုိက္ကို ဦးစြာပထမ ဖမ္းဆီး ဟန္႔တား မွသာလွ်င္ ကုလသမဂၢ ဗုဒၶေန႔ေဆာင္ပုဒ္ကုိ လုိက္နာရာႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖၚရာ က်မည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ေလးစားစြာျဖင့္ တင္ျပအပ္ပါသည္ ခင္ဗ်ား။

    ေမာင္သမာဓိ
    ၁၃၇၅ ခု ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶေန႔)

  • လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ သာသနာ နဲ႔ ႏိုင္ငံသား ျပႆနာ

    လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ သာသနာ နဲ႔ ႏိုင္ငံသား ျပႆနာ

    ေမ-၂၀၊၂၀၁၃
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္- Dr ေနလင္းေအာင္

    ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစု (ပညာတတ္ဆိုသူမ်ား အပါအဝင္)ရဲ႕ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ႏိုင္ငံသား ဆိုတာကို ခြဲခြဲျခားျခား မသိျခင္းသည္ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားမ်ား အၾကား စည္းလုံးညီညြတ္မူ ျပိဳကြဲေနရတဲ႔ အဓိက အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ တို႕ျမန္မာ/ဗမာ က အိမ္ေထာင္ဦးစီး၊ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြက အိမ္ေထာင္စုဝင္ အိမ္ရွင္၊ တ႐ုတ္ ကုလား ေတြက ငါတို႕သနားလို႕ လက္ခံထားတဲ႔ ဧည့္သည္ေတြဆိုတဲ႔ လူမ်ိဳးၾကီးဝါဒ၊ ဘာသာေရးအေျခခံ ဧည့္သည္အိမ္ရွင္ ခြဲျခားတဲ႔ဘာသာၾကီးဝါဒ ၾကီးဆိုးေနသမၽွ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံ တိုးတက္ဖို႕လမ္းမျမင္ပါ။ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း ရန္လိုတိုက္ခိုက္မႈ ေတြနဲ႔ပဲ လုံးပါးပါးဖို႕သာရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ခြင့္တူညီမၽွတဲ႔ အခ်ိန္ကာလေရာက္မွ သာလၽွင္ ႏိုင္ငံသားအားလုံး စစ္မွန္တဲ႔ ႏိုင္ငံသား စိတ္ဓာတ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ေအာင္ တက္ညီလက္ညီ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္မွာပါ။

    လူမ်ိဳး

    ေခတ္သစ္သိပၸံပညာရွင္မ်ားကေတာ့ လူဆိုတာ Homo sapiens တစ္မ်ိဳးဘဲရွိတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ ဘယ္ေဒသကျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္မ်ိဳးႏြယ္ကျဖစ္ျဖစ္၊ လူမွန္ရင္ မ်ိဳးရိုးဗီဇ genetic material ၉၉.၉၉% တူညီေနလို႕ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ မႏုႆေဗဒပညာရွင္မ်ားကေတာ႔ အသားအေရာင္၊ သြင္ျပင္လကၡဏာ ေပၚမူတည္ျပီး Caucasian, Mongoloid, Negroid ဆိုျပီး ပင္မလူမ်ိဳး (၃) မ်ိဳးရွိတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က Australoid ၁မ်ိဳးကိုပါ ထည္႕တြက္ပါတယ္။ ဒီပင္မလူမ်ိဳးေတြကေန ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ေနထိုင္ၾကရင္း ေသြးေႏွာ ၾကရင္း ယခုလက္ရွိ ကမာၻေပၚမွာ လူမ်ိဳး ၅၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတယ္ လို႕ သုေတသန စာေစာင္ တခုကဆိုပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကေတာ႔ ” လူမ်ိဳးဆိုသည္မွာ သုခ၊ ဒုကၡအတူခံစားၾက၍ နီးနီးစပ္စပ္အက်ိဳးခ်င္းထပ္ ၿပီးလွ်င္ ႏွစ္ပရိေစၦရဒ ရွည္လ်ားစြာ တစ္မ်ိဳး တစ္စားတည္းပင္ဟု စိတ္ထားရွိသူတို႔ ကိုတစ္စုတည္းေပါင္း၍ ေခၚေ၀ၚျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ အမ်ိဳးအႏြယ္၊ ကိုးကြယ္ သည့္ဘာသာတရား၊ ေျပာဆိုသည့္ စကားတို႔ကိုအေရးထားရမည္ျဖစ္ေသာ္ လည္းစင္စစ္မွာ ေအးအတူ ပူအမွ် ေကာင္းတူဆိုးဘက္ ပူးေပါင္းေနလိုေသာ ဆႏၵအေပၚတြင္ ၀ံသာႏုရကၡိတတရားသည္ တည္ေနေပ၏။” လို႕ လူမ်ိဳး၏ အဓိပၸာယ္ကို ဖြင့္ဆို ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ေန႕တြင္ က်င္းပေသာ အလယ္ပစၥယံညီလာခံ) လူမ်ိဳးကို ေသြးနဲ႔ သတ္မႇတ္သည္ ဆိုတာ မမွန္ေသာ္လဲ မိဘ မ်ိဳး႐ိုးအတိုင္းသာ ဆက္ခံရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေသာ Identity ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္သညာ ျဖစ္ပါတယ္။ Unmodifiable factor ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလို႕မရေသာ အရာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မိဘ ၂ပါး က ေမြးဖြားလာသူ တစ္ဦးဟာ ျမန္မာ/ဗမာလူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ မျဖစ္ႏိုင္သလို ျမန္မာ/ဗမာလူမ်ိဳး မိဘ ၂ပါး က ေမြးဖြားလာသူ တစ္ဦးဟာ ကိုးရီးယားလူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္လာႏိုင္ပါ။

    ဘာသာ သာသနာ

    ဘာသာတရားဟာ ႏွလုံးသား နဲ႕ ဦးေႏွာက္က လက္ခံယံုၾကည္ရတဲ႔ ယံုၾကည္မူပါ။ မိဘ လက္ခံယံုၾကည္တဲ႔ ဘာသာတရားကို လက္ခံယံုၾကည္ႏိုင္သလို မိမိၾကိဳက္ႏႇစ္သက္ရာ မည္သည္႔ဘာသာကိုမဆို လက္ခံယံုၾကည္ႏိုင္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ႔ Identity ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္သညာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ လူမ်ားစုကိုးကြယ္ရာ ဘာသာရွိႏိုင္ေပမယ့္ ဘာသာတရား ဟာ လူမ်ိဳးနဲ႔ မသက္ဆိုင္သလို ႏိုင္ငံ နဲ႔လဲ မသက္ဆိုင္တဲ့ သီးျခားကိုယ္ပိုင္ အမွတ္သညာပါ။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေ႐ြးခ်ယ္မူသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ/ဗမာလူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ (မြတ္ဆလင္) ရွိသလို ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာဝင္ လဲရွိပါတယ္။ ပိုလန္ႏိုင္ငံသား ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ရွိသလို အီရန္ႏိုင္ငံသား ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္လဲရွိပါတယ္။

    ႏိုင္ငံသား

    ဥပေဒဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဥပေဒ မတူညီေပမယ္႔ ဘာသာတရား အေပၚမွာ မူတည္ျပီး ႏိုင္ငံသားသတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံဆိုလို႕ ယေန႔ကမာၻေပၚမွာ တစ္ႏိုင္ငံမွ မရွိပါ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒသည္လဲ ဘာသာတရားအေပၚမွာ လုံးဝ (လုံးဝ) အေျခမခံပါ။ လူမ်ိဳးအေပၚမွာအေျခခံသည္မွာေတာ့မွန္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္သူအခ်ိဳ႕လဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေခတ္အဆက္ဆက္ႏိုင္ငံသားဥပေဒ ေတြကိုေလ႔လာၾကည္႔ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကလဲ သဘာဝက်ပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္မွာ ျမန္မာနဲ႔ အိႏၵိယ ဟာႏိုင္ငံတခုထဲ အျဖစ္ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕ လာေရာက္အေျခခ်တာရွိသလို တ႐ုတ္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕လဲ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာေရာက္အေျခခ်တာရွိပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရတဲ႔အခါ မ်ိဳး႐ိုးအစဥ္ အဆက္ေနခဲ့ၾကတဲ့ ဒီလူမ်ိဳးေတြကို အသိအမွတ္မျပဳဘဲေနလို႕ မရတဲ့အတြက္ စည္းကမ္းအခ်ိဳ႕နဲ႔ ႏိုင္ငံသား သတ္မွတ္ေပးခဲ႔ပါတယ္။ ဒါဟာ လုပ္ကိုလုပ္ေပးရမယ္႔ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ယခင္ အစိုးရေျပာေျပာေနသလို (မေျပာေကာင္း မဆိုေကာင္း) ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေပၚထြန္းလာမယ့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ရွမ္းႏိုင္ငံေတာ္ေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ရွမ္းျပည္နယ္ ကာလတုန္းက ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနခဲ႔ၾကတဲ႔ ျမန္မာ/ဗမာ အပါအဝင္ အျခား လူမ်ိဳးေတြကို ေမာင္းထုတ္မယ္၊ ဧည္႔သည္အျဖစ္ သတ္မွတ္မယ္လို႕ မရစေကာင္းသလိုဘဲျဖစ္ပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြပါသလို၊ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနခဲ႔ၾကတဲ႔ အျခားလူမ်ိဳးေတြ၊ ကျပားေတြလဲပါဝင္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးအေပၚ အသားေပးေရးဆြဲထားတဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒ ဟာလဲ တိုင္းျပည္ တိုးတက္လာတာနဲ႔ အမၽွ လက္ေတြ႕ က်င့္သုံးရာမွာ အခက္အခဲရွိလာႏိုင္တာမလို႕ မၾကာေတာ႔ေသာ ကာလမွာ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီႏိုင္ငံသား ဥပေဒအျဖစ္ ေျပာင္းလဲရေတာ႔မွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအျဖစ္ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ႔ လူမ်ိဳးေတြဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ သန္းနဲ႕ခ်ီရွိေနတာဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒရဲ႕ ျပႆနာ ေတြထဲက ထင္ရွားတဲ႕ ျပႆနာတရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

    ျခံဳေျပာရယင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ႏိုင္ငံသားဟာ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ႔ Identity ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္သညာေတြျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးတူေပမယ့္ ေနထိုင္ရာႏိုင္ငံမတူ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမတူသူ ေတြ၊ ဘာသာတူေပမယ့္ ႏိုင္ငံမတူ လူမ်ိဳးမတူသူ ေတြ နဲ႕ ႏိုင္ငံတူေပမယ့္ ဘာသာလူမ်ိဳးကြဲျပားသူေတြ ရွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးတူသူေတြဟာ ကိုယ္႔လူမ်ိဳးအက်ိဳး၊ ဘာသာတူသူေတြဟာ ကိုယ္႔ဘာသာအက်ိဳး စုေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရမွာျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတူသူေတြဟာလဲ လူမ်ိဳး ဘာသာ မခြဲျခားဘဲ ကိုယ္႔ႏိုင္ငံအက်ိဳး ေဆာင္႐ြက္ၾကမွသာလၽွင္ တိုင္းျပည္ အျမန္ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္႕အင္အား ျပည္တြင္းမွာသာရွိသည္ ဆိုတဲ႔ ဆို႐ိုးတခုရွိပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံ မင္းတို႕ႏိုင္ငံမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ႔ ျငင္းဆန္မူ နဲ႕ ဒီႏိုင္ငံ ငါတို႕ႏိုင္ငံမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ႔ တံု႕ျပန္မူ ထပ္တူၾကသြားရင္ေတာ႔ ေအာက္တန္း ေနာက္တန္းက်ေနတယ့္ ဘဝက႐ုန္းထြက္ဖို႕အား မရွိႏိုင္တဲ့ အျပင္ ပိုဆိုးတဲ့ အေျခအေနထဲ ဆုံးဆုံးျမဳပ္ဖို႕သာ ရွိေၾကာင္း ထင္ျမင္မိပါတယ္။

  • လူနည္းစုအေရး အေလးမေပးက အလွမ္းေ၀းမည္ ဒီမိုကေရစီ (ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

    လူနည္းစုအေရး အေလးမေပးက အလွမ္းေ၀းမည္ ဒီမိုကေရစီ (ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

    ေမ-၁၈၊ ၂၀၁၃
    M-Media

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စီးပြားေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အကူးအေျပာင္းကာလကို တစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္အထိ သိသိသာသာ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ၿပီးျဖစ္၏။ သို႕တေစ ႏိုင္ငံတြင္းရိွ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစုမ်ားအား ဆန္႕က်င္တိုက္ခိုက္ေနမႈ က်ယ္ျပန္႕လာေနျခင္းအေပၚ ထိေရာက္ေသာတုန္႕ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈ မရိွေသး။ ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ သန္း ၆၀ အနက္ အၾကဥ္ခံရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ်ား အပါအ၀င္ မြတ္စ္လင္မ္တို႕မွာ ပမာဏအားျဖင့္ ၅ % သာ ရိွေန၏။ အႏၱရာယ္ႀကီးလွသည့္ ထိုျပႆနာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လက္ရိွအစိုးရမွ ၾကပ္မတ္ အေရးယူႏိုင္စြမ္း မရိွသည္ကို ေတြ႕ေနရ၏။

    ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ မြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံပါ လက္မခံႏိုင္ဘဲ ႏိုင္ငံမဲ့လူနည္းစုျဖစ္ေနရသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ေရာေထြးေဖာ္ျပခံေနရသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႕မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာသူမ်ားဟု ျမန္မာအစိုးရက စြပ္စြဲထားသလို၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကလည္း လူဦးေရ သန္း ၁၀၀ ခန္႕ရိွေနေသာ မိမိတို႕ႏိုင္ငံအတြင္း၌ ထုိသူမ်ားကို မိမိတို႕၏လူနည္းစု၀င္အုပ္စုတစ္ခုအျဖစ္ အေျခခ်ေစရန္ လက္ခံေပးဖြယ္ (တစ္နည္း) ေနရာေပးႏိုင္ဖြယ္ မရိွဟု ဆို၍ပယ္ခ်ထားသည္။ ယင္းအေျခအေနက ရိုဟင္ဂ်ာ ၈ သိန္းခန္႕မွာ ဖယ္ၾကဥ္မႈကိုခံၾကရၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕ ဖန္တီးေသာ ပဋိပကၡအတြင္းသုိ႕ ဆြဲသြင္းခံခဲ့ရ၏။

    မၾကာေသးမီက BBC ၏ သတင္းမွတ္တမ္း၌ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနသည့္သူမ်ား၊ သံဃာမ်ားမွ ရခိုင္ႏွင့္မိတၳီလာရိွ လူမ်ဳိးစံု မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တိုက္ခိုက္ေနသည္ကို ဥပေဒဘက္ေတာ္သားမ်ားက ဘာဆိုဘာမွမလုပ္ဘဲ ရပ္ၾကည့္လ်က္သာရိွခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားမွာ ေရွ႕ဆက္ေလ်ာ့ပါးဦးမည္ မဟုတ္ေခ်။

    EU ႏွင့္ ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားမွ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈ ဖယ္ရွားရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဤအေနအထားကို မည္မွ်အထိ တိတိက်က်ကိုင္တြယ္မည္ကို သတိျပဳရန္ အေရးႀကီး၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အထင္ရွားဆံုးေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဤအေရးကိုရည္ၫႊန္းလ်က္ လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာ၀င္အၾကား ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ ဆက္ဆံသင့္သည္၊ စည္းလံုးညီညြတ္သည့္ လူ႕ေဘာင္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု  ေျပလည္ေရးလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ေသာ္ျငား – မြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၏ အရင္းအျမစ္ဟု ဆင္ေျချပဳ၍ ၄င္းတို႕အား ဖယ္ရွားရန္ လႈံ႕ေဆာ္ေနေသာ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦး၀ီရသူေၾကာင့္ လူ႕ေဘာင္ ညီညြတ္ေရးအတြက္ ပိုမိုခက္ခဲေနရေပသည္။

    မည္သည့္အစိုးရထံ၌မဆို အဓိကတာ၀န္မွာ မိမိႏိုင္ငံသားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္  ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအစိုးရအေနႏွင့္ မိမိႏိုင္ငံသားတို႕အား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမွ ပ်က္ကြက္ေသာ္ လူ႕ေဘာင္ အစိပ္စိပ္ အျမြာျမြာၿပိဳကြဲမႈ၊ အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းမႈ၊ နားလည္မႈပ်က္ျပားျခင္းမ်ား တိုးပြားေစရန္အတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးေနျခင္းသာျဖစ္သည္။ တစ္စံုတစ္ရာ တင္းမာမႈျဖစ္ေလတိုင္း အသံမ်ား က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ထြက္လာေလ့ရိွသည္သာမက တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း သတင္းကိုသာ ၾကားေနရေပ၏။ ၅ % မွ်သာရိွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား အပါအ၀င္ အျခားေဒသရိွလူနည္းစု မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ယင္းသို႕ပင္ ႀကံဳေတြ႕ေနၾကရ၏။

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေရွ႕ေလွ်ာက္ရင္ဆိုင္ရမည့္ စိန္ေခၚခ်က္ အမ်ားအျပား ရိွေနေသး၏။ ဤအၾကမ္းဖက္မႈကိစၥကို အဆံုးသတ္ေစၿပီး လူနည္းစုႏွင့္လူမ်ဳိးစုအသီးသီးအား စုစည္း ညီညြတ္ေစမွသာ ယေန႕တိုင္ေအာင္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ေဖာက္ထြက္ႏိုင္မည္၊ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲေဖာ္ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္း ေခ်ာေမြ႕လာႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ လူနည္းစုမ်ား အေပၚ ျပႆနာရွာျခင္းျဖင့္ အေျဖမထြက္ႏိုင္ပါ။ ကာလအကန္႕အသတ္ တစ္ခုအတြင္း ၄င္းတို႕၏အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္တစ္ကြ သင့္ျမတ္စြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ တိုးျမွင့္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ လိုအပ္လ်က္ရိွေနေပၿပီ။

    Shehab Chowdhury ၏ If Myanmar Wants a Democracy, It Must Integrate Its Muslim Minority  ေဆာင္းပါးကို သာကီထက္ေကာင္း မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။

  • အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားအား ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံမွ သံုးသပ္ျခင္း အပိုင္း-၁ ( ဦးေအာင္ထူး- ေရွ႕ေန)

    ေမလ-၂၀၁၃
    ေရးသူ- ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)

    ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားအား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအေျခခံမွ သံုးသပ္ျခင္း အပိုင္း (၁)

    Riot policemen form up near a fire during riots in Meikhtila

    နိဒါန္း

    ဒီမိုကေရစီကို အသြင္ကူးေျပာင္းေနသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေဖၚေဆာင္ေနေသာဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္တြင္တိုင္းရင္း သားျပည္နယ္မ်ား၌ စစ္မွန္သည့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရန္ အလားအလာမေတြ႕ရေသး။ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ မျဖစ္ ပြားသည့္ ေျမျပန္႕ေဒသမ်ားမွာပင္ အၾကမ္းဘက္ပဋိပကၡမ်ားတိုးမ်ားလာ၊ နိုင္ငံျပင္ပမွလည္း ဟိုကသည္က ျခိမ္းေျခာက္ မႈ မ်ားေပၚလာလွ်က္ရွိေနေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ တိုင္းျပည္လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုထိတ္လန္႕ရ၊ ဘာသာေရး အစြန္း ေရာက္မ်ားကို ေၾကာက္ရ၊ အၾကမ္းဘက္သမားမ်ား၏ အႏၱရာယ္ကို သတိထားေနရနွင့္ တိုင္းျပည္၏ ေဒသ အေျမာက္အမ်ား၌ သာမန္ လူထုေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာမွာ ယုန္သူငယ္မ်ား ဘ၀ သို႕က်ဆင္းေနရသည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ ျပိဳက် ေတာ့ မည္လားဟု စိုးရိမ္ရ သည္ အထိပင္ ယိုင္လဲ ခ်ိနဲ႕လာခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္ ျငိမ္းခ်မ္း၊ တည္ျငိမ္ကာ အေျခခံလူထု စီးပြား ေရး တိုးတက္မႈရနိုင္ေရးအတြက္ “စစ္မွန္ သည့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား” ကို တည္ေဆာက္ရန္မွာ အေရး တၾကီး လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္လာသည္။

    “စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား”[1] ဟူေသာ စကားလံုးကို သံုးစြဲရျခင္းမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အတု လႊမ္းမိုး ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို စကားလံုးအရ သံုးစြဲခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းမွာ မည္သို႕ အဓိပၸါယ္ရွိ ေၾကာင္းကို မည္သည့္အခါကမွ် လူထုကိုရွင္းျပခဲ့ျခင္းမရွိ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ နိုင္ငံေတာ္ အေျခခံမူမ်ား ဟူေသာ က႑တြင္မူ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို စကားလံုးအရ ပင္ ထည့္သြင္းမထားေတာ့။ အေၾကာင္း မွာ ယင္း၏ အနွစ္ သာရမ်ားကို တိုင္းျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုး လိုျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ယူ ရပါေတာ့မည္။

    ခ်ဳပ္ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ “စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား” အား လူထုတရပ္လံုး စနစ္တက် ေလ့လာ ခြင့္ မရေသးပါ။ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္က ယေန႕အခ်ိန္အထိ က်င့္သံုးေနေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဟူသည္မွာ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law မဟုတ္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပဌာန္းထားသည့္ ျပည္တြင္း ဥပေဒ မ်ားအတိုင္း စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law အဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။

    ၁၉၈၂ ခုနွစ္တြင္ ျပဌာန္း၍ ၂၀၀၄ ခုနွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ကာ ယေန႕တိုင္အတည္ျပဳက်င့္သံုးလွ်က္ရွိေသာ တရုတ္ျပည္သူ ့ သမၼတ နိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၅) တြင္ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႕ရွိရသည္။

    “တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတ နိုင္ငံသည္ အခြင့္အာဏာမ်ားအား ဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုးသည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေအာက္တြင္ ဆိုရွယ္လစ္နိုင္ငံကို တည္ေဆာက္သည္။”  [2] ယင္းျပဌာန္းခ်က္ကို ေလ့လာလွ်င္ တရုတ္နိုင္ငံသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ က်င့္သံုး ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ သို႕ရာတြင္ ယင္းမွာ မည္ကဲ့သို႕ေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ျဖစ္ပါသနည္း။

    “တရုတ္နိုင္ငံသည္ Rule by Law နွင့္ Rule of Law ကို ေပါင္းစပ္က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊” ဆြီဒင္နိုင္ငံ စေတာ့ ဟုမ္းျမိဳ႕၊ စေတာ့ ဟုမ္းတကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနတြင္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ေမလ (၈) ရက္ေန႕က က်င္းပ ခဲ့သည့္  နီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ၌ တရုတ္နိုင္ငံ ပီကင္း တကၠသိုလ္ ဥပေဒ ပညာဌာနမွ   ပါေမာကၡ Dr. Gong Renren က  ေျပာၾကားသြား ခဲ့ သည္။ ၄င္း၏ အဆိုအရ တရုတ္နိုင္ငံသည္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္  ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး  အဆင့္ကို မသြားနိုင္ေသးေၾကာင္း သံုးသပ္နိုင္သည္။ သို႕ရာတြင္ ဤမွ်ေပါင္းစပ္ က်င့္သံုးျခင္းသည္ပင္ တရုတ္နိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း ထင္ရွား သည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံတြင္ ယေန႕ တရုတ္နုိင္ငံ သည္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈတည္ေဆာက္နိုင္ရံုသာမက နိုးေန ေသာနဂါးၾကီးအျဖစ္ စီးပြားေရးအရ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးလာ လွ်က္ ရွိသည္။

    Rule of Law နွင့္ Rule by Law  စကားလံုးနွစ္လံုး၏ ဆက္စပ္မႈနွင့္ ကြာျခားမႈကို ေလ့လာမိပါက “ဥပေဒစိုးမိုးေရး” ဟူေသာစကားလံုးကို လြယ္လင့္တကူ သံုးစြဲ၍ မရနိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ ျဖစ္နိုင္လွ်င္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္ မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဟူသည္ကို လူထုၾကီးတရပ္လံုး ေလ့လာကာ တတ္နိုင္သမွ် လက္ေတြ႕ ေဖၚ ေဆာင္သင့္ ေသာ အခ်ိန္ေရာက္ပါျပီ။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားတည္ေဆာက္ထားသည့္ ဥပေဒေဘာင္ [3]  နွင့္ ၄င္းတို႕ စိတ္ ၾကိဳက္ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားအတိုင္း စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law တို႕အား တိုက္ဖ်က္သင့္ေသာ အခ်ိန္သို႕ ေရာက္ပါျပီ။

    ဤစာတမ္းငယ္တြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အက်ယ္တ၀င့္ရွင္းလင္းျပ မည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သို႕ရာတြင္ မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ပြား ေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားအား ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရႈေဒါင့္မွ ေထာက္ျပ သံုးသပ္ပါမည္။ ထုိ႕ေနာက္ ယင္းတို႕အား စနစ္တက်ေျဖရွင္းကာ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုး ျငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ တရားမွ်တမႈနွင့္ တိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးမႈတို႕ ရနိုင္ ေရး အတြက္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ က်င့္သံုးနိုင္ေရးအတြက္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံ အက်ဆံုးအဆိုျပဳခ်က္ အခ်ိဳ႕  ကို တင္သြင္းေဆြးေႏြးသြားပါမည္။

    ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံကို မတည္ေဆာက္နုိင္ျခင္း။

    မည္သည့္နိုင္ငံတြင္ မဆို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဥပေဒအားလံုး၏ အခ်ဳပ္အျခာ[4]  ျဖစ္သည္။ ယင္း၏ သေဘာမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ မညီေသာ တည္ဆဲဥပေဒမွန္သမွ်ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရသည္။ ေနာင္ျပဌာန္းမည့္ ဥပေဒမ်ား သည္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နွင့္ ကိုက္ညီရသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံကို တည္ေဆာက္လိုပါက ဥပေဒအားလံုး၏ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ယင္း၏အုတ္ျမစ္ကို ခ်မွတ္ရပါမည္။

    ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အေျခခံအက်ဆံုးမူမွာ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူကိုအျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္ျပီး လူတိုင္းဥပေဒေရွ႕ေမွာက္ တြင္ တန္းတူခံစားခြင့္ရွိရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤမူကို အေျခခံအားျဖင့္ ဥပေဒနွင့္ နီးစပ္သူတိုင္း သိၾကပါသည္။ အသစ္အဆန္း မဟုတ္ပါ။ ၂၀၀၄ ခုနွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ညႊန္႕ကို ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့စဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသူရေရႊမန္း (ယခုဦးေရႊမန္း) ကိုယ္တိုင္ပင္တိုင္းသိ ျပည္သိ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့သည္။

    သို႕ရာတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အသစ္အဆန္းမဟုတ္သည့္ ဤမူ နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ မည္သို႕လက္ေတြ႕က်င့္သံုးအေကာင္ အထည္ေဖၚသင့္သည္၊ မည္သည္တို႕မွာ အဟန္႕အတားျဖစ္ေနသည္၊ ဤမူကို ေဖၚေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ မည္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ဖ်က္သိမ္း၊ ျပင္ဆင္၊ အသစ္ျပဌာန္းသင့္သည္၊ ဟူသည္ တို႕နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍အေလးထားကာ ယခု လႊတ္ ေတာ္ ဥကၠဌေနရာတြင္ ယူထားေသာ ဦးေရႊမန္းသည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ မည္သည့္အခါကမွ် ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္ကို မၾကားသိရပါ။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ဦးေဆာင္ရန္ ဆိုသည္မွာ ေ၀လာေ၀းပင္။

    ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ပုဒ္မ ၄၄၅ အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္

    ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူကိုအျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္ျပီး လူတိုင္းဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူခံစားခြင့္ရွိရမည္ဟူသည့္ မူကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အာမခံရပါ မည္။ မဆန္႕က်င္ေစရပါ။ သို႕ရာတြင္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ မွစ၍ အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည့္ သက္တမ္းကာလအတြင္း ျဖစ္ပြားက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ စစ္အာဏာရွင္တို႕၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဖံုးကြယ္ကာ “မည္သည့္ တရားရံုး တြင္မွ် တရားစြဲဆိုခြင့္ မရွိေစရ” ဟူသည္ကို ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၅ တြင္ ျပဌာန္းထား သည္။ ယင္းမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဆို ပါျပဌာန္းခ်က္မ်ိဳးကို ကမာၻေပၚ တြင္ တည္ဆဲဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမ်ား၌ မည္ သည့္ နိုင္ငံတြင္မွ် မေတြ႕ ရပါ။ ယင္း အေပၚ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳ ကြန္ယက္မွေဆြးေႏြးမႈအား ၂၀၁၃ ေမလ (၇) ရက္ေန႕တြင္ ဘီဘီစီမွအသံ လႊင့္သြား သည္ကို ဤလင့္ခ္ တြင္ နားဆင္ပါ။ https://docs.google.com/file/d/0BzC8VZhwp11AbTdrNlVyQ1FUb0k/edit?usp=sharing

    ပုဒ္မ ၄၄၅ ျပဌာန္းခ်က္သည္ လူတိုင္း ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူေရး ဟူသည့္ အေျခခံမူကို အဆင့္နွစ္ဆင့္အရ ဆန္႕က်င္လွ်က္ရွိသည္။ ပထမ အဆင့္မွာ စစ္အစိုးရ အာဏာပိုင္ေဟာင္းမ်ားသည္သာ အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ျငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ရေနၾကသည္။ အျခား သာမန္ ျပည္သူမ်ား မခံ စားရပါ။ ဒုတိယအဆင့္ မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူျခင္းတူပါက န၀တ၊ နအဖ စစ္အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားသာ လြတ္ျငိမ္းခြင့္ကို ခံစားၾကရသည္။ ၄င္းတို႕၏ အမိန္႕ေပးမႈအရ သက္ဆိုင္ရာမႈခင္းမ်ား ၌ ေျမျပင္တြင္ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ ေဖၚ ေဆာင္ခဲ့ ၾကသည့္ အျခားစစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ား မွာ အဆိုပါ အခြင့္အေရးကို ခံစားခြင့္ မရၾကပါ။ အခ်ိန္မေရြး တရားစြဲခံရ နိုင္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု သည္ ခြဲျခားမႈ [5] ကို အေျခခံဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုးထား ျခင္းျဖစ္သည္။

    ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအား လြတ္ျငိမ္းခြင့္ ေပးျခင္းမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု၏ အုတ္ျမစ္တခ်ပ္ ျဖစ္ေန သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူ မည္သူ႕ကို မဆို တိတိက်က် စံုစမ္းရွာေဖြ ေဖၚထုတ္ကာ အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္း ျဖင့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးတည္ ေဆာက္ရမည္ဟူေသာအသံကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၌ က်ယ္ေလာင္စြာ မၾကားရေတာ့ပါ။ အက်ိဳး ဆက္ အေနျဖင့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးပ်က္သည့္ အေျခအေနကို တျပည္လံုး၌ ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုသည္ တိုင္းျပည္တြင္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ ပန္းခင္းေသာ လမ္းကို မတည္ေဆာက္နိုင္ပါ။ ေျပာင္းျပန္ပင္ ၄င္းသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆက္ လက္ ပ်က္သုဥ္းေစ၇န္ ငရဲမီးခင္းေသာလမ္းကို ေဖါက္ေပးထားေၾကာင္းေတြ႕ရွိရသည္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္စီးေစခဲ့ရာ၌ မည္သူ႕တြင္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ရွိသလဲ။

    ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ၏အစီရင္ခံစာ စာမ်က္နွာ ၈၇ တြင္ “နစက သည္ ကက (ၾကည္း) ၏ တိုက္ရိုက္ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ရွိေန ေၾကာင္းနွင့္ လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ၾကီးဌာနမ်ား၏ အမိန္႕ကိုသာနာခံရျပီး ေဒသ ဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဆာင္ရြက္သူမ်ား၏ အမိန္႕ကို နာခံနိုင္ျခင္း မရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရ ေၾကာင္း” အတိအလင္း ေဖၚျပထား သည္။ ကက (ၾကည္း) သည္ (ကာ/လံု) ၏ အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ နွင့္ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္တို ့၏ တိုက္ရိုက္အမိန္႕ ေပးညႊန္ၾကားမႈေအာက္တြင္ ရွိသည္။

    ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း (ကာ/လံု) က ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံကိုရိုက္ခ်ိဳး ခဲ့သည့္ အဓိက ျဖစ္ရပ္ၾကီးနွစ္ခုရွိခဲ့ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္သည္။ ၄င္းတို႕မွာ ၂၀၁၂ ဇြန္လ (၃) ရက္ေန႕တြင္ ေတာင္ကုတ္၌ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ဆယ္ဦး အသတ္ခံရျခင္းနွင့္ ဇြန္လ (၈) ရက္ေန႕ တြင္ ေမာင္းေတာ၌ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားက ရခုိင္ လူထုမ်ားအေပၚ ျပန္လည္၍ အၾကမ္းဘက္မႈမ်ား ျပဳၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

    အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဆယ္ဦး အသတ္ခံရျခင္း နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို ယခုအခ်ိန္အထိ ေဖၚ ထုတ္ အေရးယူျခင္းမျပဳပါ။ ထိုနည္းတူ ေမာင္းေတာတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ျပန္လည္ အၾကမ္းဘက္မႈကို တားဆီး နိုင္ပါ လွ်က္ အာဏာပိုင္မ်ားက ကာကြယ္တားဆီးမႈ မျပဳခဲ့ပါ။ ယင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာ စာမ်က္နွာ ၈၂ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖၚျပထားသည္။

    “ေမာင္းေတာျဖစ္စဥ္တြင္ ထိုစဥ္က နစက အၾကီးအကဲလုပ္သူက ျပတ္သားစြာ ကိုင္တြယ္အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့မည္ ဆိုပါက ယခု ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ရခိုင္ရပ္မိ၊ ရပ္ဖ မ်ားမွ ေ၀ဘန္ သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါသည္။”

    ပထမ ျဖစ္ရပ္တြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို အေရးမယူသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားနွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ ၀င္ အေျမာက္အမ်ားယခုအခ်ိန္ အထိ အၾကိတ္အခဲျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ဒုတိယ ျဖစ္ရပ္တြင္ ကာကြယ္တားဆီးနိုင္ပါလွ်က္ မကာကြယ္ခဲ့ သျဖင့္ ထိခုိက္ဆံုးရွံဳးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည့္အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အျခားေဒသမ်ားသို႕ ပ်ံ႕သြားခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ရခိ္ုင္ လူထုမ်ားက မေၾကမနပ္ ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ၄င္းအၾကိတ္အခဲမ်ား၊ မေၾကနပ္မႈမ်ားသည္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးပ်က္သုဥ္း ျခင္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္း၏ အက်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ား ဆက္လက္ ၾကီးထြားသြားခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။

    ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္ေသာ ျဖစ္ရပ္နွစ္ ခုလံုး တြင္သာမက ပထမဆံုး စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ သည့္ ေက်ာက္နီေမာ္ လူသတ္မုဒိန္းမႈတြင္ အမွန္တရားကို ဖံုးကြယ္ခဲ့သည့္ အတြက္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ပ်က္သုဥ္းရာတြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူမွာ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆို ေသာ္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏တိုက္ရိုက္အမိန္႕ေပး ညႊန္ၾကားမႈေအာက္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို မတည္ေဆာက္ခဲ့သျဖင့္ အၾကမ္းဘက္ပဋိပကၡမ်ား သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ အျခားေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားသို႕ ပ်ံ႕နွံ႕သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွ စြပ္စြဲလာမႈကို ေကာ္မရွင္က ပယ္ခ်သည္ ဟူသည့္အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္

    နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွ စြပ္စြဲလာမႈကို ပယ္ခ်ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ ့၀င္ ေဒါက္တာ ေဒၚ ရင္ရင္ႏြယ္ က ေျပာခဲ့သည္။ ပယ္ခ်ရသည္ ့အဓိကအေၾကာင္းမွာ နိုင္ငံတကာ သည္ ဘဂၤါလီ တဘက္တည္းကိုသာေမးခဲ့ျပီး ရခုိင္ လူမ်ိဳးမ်ားဘက္ကို မေမးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ အျခားသူတခ်ိဳ႕ကလည္း အလားတူ တုန္႕ျပန္ခဲ့ဘူးသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္မူ နိုင္ငံတကာသည္ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကိုလည္း ေမးသင့္သေလာက္ ေမးျမန္းခဲ့သည္။ အရင္းခံအားျဖင့္မူ ဘက္နွစ္ဘက္ ရႈေဒါင့္မွ အဓိက ခ်ဥ္းကပ္ရန္ မဟုတ္ပါ။ နိုင္ငံတနိုင္ငံ အတြင္း၌ မည္သို႕ေသာ အေျခအေနမ်ားျဖစ္ပြားေသာအခါ နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ ရွဳေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ ကိုင္ တြယ္သည္ကို ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ေလ့လာသင့္သည္။ ရိုးရိုးျပစ္မႈ နွင့္ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ တို႕၏ ဆက္စပ္မႈ နွင့္ ကြာျခားမႈအေပၚလည္း ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ရန္လိုပါသည္။

    သာဓက ဆိုပါမည္။ နိုင္ငံတနိုင္ငံ အတြင္း၌ ဘာသာေရးအရျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးေရးအရျဖစ္ေစ၊ အျခားအေၾကာင္းတခုခု အရျဖစ္ေစ လူတဦးက အျခားတဦးကို၊ လူအုပ္စုတခုက အျခားအုပ္စုတခုကို၊ သတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္သည္ ဆိုၾကပါစို႕။

    လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွၾကည့္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ခံရသူ၏ အသက္ရွင္ရပ္တည္ပိုင္ ခြင့္ ရုပ္သိမ္းခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕ရာတြင္ သာမန္အားျဖင့္ နိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္စြက္ဘက္ ေျပာဆိုမည္ မဟုတ္ပါ။ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္ အျခာအာဏာ အတြင္း က်ေရာက္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းနိုင္ငံ၏ အစိုးရကသာလွ်င္ အဆိုပါနိုင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားနွင့္အညီ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ သို႕မဟုတ္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အေရးယူ အျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။

    ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း အိႏၵိယနိုင္ငံ အာသံျပည္နယ္ အေနာက္ျခမ္းတြင္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး အေတာ္ မ်ားမ်ား ေသဆံုးကာ လူဦးေရ နွစ္သိန္းခန္႕ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႕ရာတြင္ ကုလသမဂၢသည္လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံ တကာ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ အစည္းၾကီးမ်ားသည္လည္းေကာင္း ၀င္ေရာက္စြက္ဘက္ေျပာဆိုၾကျခင္းမရွိပါ။ အိႏိၵယ နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ [6] အတြင္းတြင္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားက ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။

    သို႕ရာတြင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က လူထုအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္း၊ သို႕မဟုတ္ အင္အားစု တရပ္ရပ္က က်ဴး လြန္မႈကို အစိုးရက အားေပးကူညီျခင္း၊ တနည္းနည္းျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သို႕မဟုတ္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖါက္က်ဴးလြန္မႈၾကီးမ်ား ျဖစ္ပြားေနပါလွ်က္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမႈမျပဳျခင္း တို႕ျဖစ္လွ်င္မူ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီးမ်ား အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ ၀င္ေရာက္အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကရသည္။ ဤသည္မွာ နိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္ အေရး ဥပေဒအေျခခံမ်ားေပၚ၌ နိုင္ငံတကာက က်င့္သံုးသည့္အစဥ္အလာ လည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ရခိုင္ျပည္ နယ္၌အလားတူ  အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည့္  အေထာက္အထားမ်ားအား နိုင္ငံတကာေတြ႕ရွိသျဖင့္သာ ကုလ သမဂၢ နွင့္ နိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္ေျပာဆိုလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားလည္း ရွိလာနိုင္သည္။

    ေဒါက္တာေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ နွင့္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ ့၀င္အခ်ိဳ ့ေျပာသလို နိုင္ငံတကာ အေနျဖင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအား စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈ နည္းေကာင္းနည္းပါမည္။ ဤသည္မွာ အေၾကာင္းနွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္နုိင္သည္။ တခ်က္မွာ ဦးသိန္း စိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားနွင့္ ေပါင္းကာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား အေပၚ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္း သတင္းမရခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္နိုင္သည္။ ေနာက္တခ်က္မွာ   ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဦးသိန္း စိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ မိမိတို႕အေပၚ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနၾကသည္၊ ရြာမ်ားမီးရႈိ  ့၊ လူသတ္၊ မုဒိန္းက်င့္ စသျဖင့္ က်ဴးလြန္ေနပါသည္ ဟု တိုင္တန္းျခင္း မျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္သည္။

    ယင္းသို႕က်ဴးလြန္မႈ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရွိပါက ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေဒါက္တာ ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ အေနျဖင့္ျဖစ္ေစ နုိင္ငံတကာသို႕တိုင္တန္းမည္ဆိုပါက ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားအား အဓိကထား၍ လာေ၇ာက္ စစ္ေဆး ေမးျမန္းရန္မွာ ရာခိုင္နုန္းျပည့္ေသခ်ာသည္။

    အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္း နွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းမ်ား

    ရခုိင္ျပည္နယ္ မွ စတင္ခဲ့ျပီး တနိုင္ငံလံုးသို႕ တေျဖးေျဖး ပ်ံ႕နွံ႕ေနျပီျဖစ္ေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီး၏ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းမွာ လူမိ်ဳးေရးကြဲျပားမႈနွင့္ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ျခားနားမႈတို႕အေပၚအေျခခံျပီး တဘက္နွင့္ တဘက္ အျပန္အလွန္ပုတ္ခတ္ စြပ္စြဲၾကရာမွ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့သည့္ ျပသနာ မဟုတ္ပါ။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံအရ ျပစ္မႈ က်ဴး လြန္သူမွန္သမွ်ကို ေက်ာသား ရင္သားမခြဲျခားဘဲ တန္းတူထား၍ ျပတ္ျပတ္သားသား ထိထိေ၇ာက္ေရာက္ အေရး မယူခဲ့ ျခင္းမွာ ပထမ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ မ်ားကိုယ္တိုင္က ဘက္တဘက္တြင္ ရပ္၍ ျပစ္မႈ ၾကီးမ်ားအား ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္ ဟု နိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပ စြပ္စြဲလာသည္က ပို၍ အေရးၾကီးေသာ ဒုတိယ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္သည္။

    ဤလတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းနွစ္ရပ္ျဖစ္တည္လာခဲ့ျပီးေနာက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္း တို႕လည္း ေပၚေပါက္ လာျပန္သည္။ ယင္းတို႕မွာ ဘာသာေရးအုပ္စုၾကီး နွစ္ခုမွ အခ်ိဳ႕ေသာ အစြန္း ေရာက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဘာသာ၀င္မ်ား နွင့္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက နည္းလမ္းေပါင္းစံုသံုး၍ လံႈ႕ေဆာ္လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အကိ်ဳးဆက္အေနျဖင့္ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီးမ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ ေနရာေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားသို႕ပ်ံ႕နွံ႕သြားခဲ့ရ ျခင္းျဖစ္သည္။

    လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္း နွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္းတို႕ကို နိုင္းယွဥ္ေလ့လာရန္လိုပါမည္။ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္သည္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းသည္ သာသာေရး အရ မတူကြဲျပားသည့္ ဘာသာမ်ား အတူျငိမ္းခ်မ္းစြာရပ္တည္နိုင္ေရး၊ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ တည္ေဆာက္ေရးတို ့နွင့္ လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေရးအရ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို စြန္႕လႊတ္ျပီး လူမ်ိဳးေပါင္းစံု အတူယွဥ္တြဲ ေန ထိုင္ ေရး အေျခခံတြင္ မိမိအမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို သမာသမတ္က်စြာ ေဖၚေဆာင္နိုင္ေရး အေတြးအေခၚ စိုက္ထူမႈ နွင့္ လည္းေကာင္း သက္ဆိုင္သည္။

    ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းမ်ားသည္ အေရးမၾကီးမဟုတ္ၾကီးပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ယေန႕တျပည္လံုးသို႕ ပ်ံ႕နွံ႕ေန ျပီ ျဖစ္ေသာ အၾကမ္းဘက္ပဋိပကၡၾကီးမ်ားနွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခုလံုးနီးပါးသည္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္း ရင္းမ်ားအေပၚတြင္သာ ကုစားအေျဖရွာၾကရန္ၾကိဳးပမ္းေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိေရာက္မႈ အားနည္း နိုင္သည္။

    လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ားနွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ အမွန္တရားေပၚေအာင္ အဓိကထားေဖၚထုတ္ျပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ နုိင္မွ သာလွ်င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေျခခံအားျဖင့္ တည္ေဆာက္နိုင္ပါမည္။ ထို႕ေနာက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္း မ်ားကို တေျဖးေျဖး အခ်ိန္ယူကုစားသြားရန္ ျဖစ္ပါသည္။

    ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္သည့္ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းကို မီးေမာင္းထိုးကာ အမွန္တရားေပၚေအာင္ေဖၚထုတ္ခဲ့ျခင္း မရွိ။ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းနွစ္ရပ္ အနက္ ပထမ တရပ္ကို ေကာ္မရွင္ကိုယ္တိုင္၀န္ခံရသည္။ ထို ့အျပင္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုယ္တိုင္က ဘက္တဘက္ နွင့္ပူးေပါင္းကာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားအား ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္ဟု နိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပစြပ္စြဲသည့္ ဒုတိယအေၾကာင္း ရင္းကိုလည္း ေကာ္မရွင္ကမ်က္စိမွိတ္
    ပယ္ခ်ျခင္းမွလြဲ၍ အခ်က္အလက္နွင့္ မျငင္းနိုင္။ သို႕ရာတြင္ အစီရင္ခံစာ၌ လတ္ တေလာအေၾကာင္းရင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု မေဖၚထုတ္ဘဲ ေနာက္ခံအေၾကာင္းရင္း နွင့္ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကိုသာ ဋီကာခ်ဲ႕ျပီးေဖၚျပခဲ႕သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဥပေဒစိုးမိုး ေရး အေျခခံကို ဖ်က္ဆီးခဲ့သည့္ ကာလံု နွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဖံုးကြယ္ သြားေစခဲ့ သည္။ ယင္းအတြက္ ေကာ္မရွင္အား ဦးသိန္းစိန္က မ်ားစြာ သေဘာက် သြားပံုရ သည္။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ (၆) ရက္ေန႕တြင္ တိုင္းျပည္သို႕ မိန္ ့ခြန္းေျပာ၍ပင္ ခ်ီးမြမ္းခဲ့သည္။

    (ကာ/လံု) ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိလုပ္သလား။

    ရခိုင္မွ တရုတ္ျပည္သို႕ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ီကာ တန္ဘိုးရွိသည့္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ ့ ပိုက္လိုင္း သြယ္တန္း တည္ေဆာက္ေနပါသည္။ ယင္းအေပၚ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိလူထုမ်ားက အားေကာင္း ေကာင္း နွင့္ ကန္႕ကြက္နုိင္ျခင္း မရွိေစရန္အာရံုလႊဲလိုက္ျခင္းျဖစ္နိုင္သည္ဟု လူထုအေတာ္မ်ားမ်ားက ယူဆလာၾကသည္။ ထို႕ျပင္ တည္ေဆာက္ျပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ လက္ရွိနွင့္ေနာင္တက္လာဦးမည့္ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္က နွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ဆက္လက္ အျမတ္ထုတ္အက်ိဳးခံစားေနဦးမည့္အေပၚ မကန္႕ကြက္နိုင္ေတာ့ေစေရးအတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူထု မ်ားနွင့္ ၄င္းတို ့၏ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအားနည္းခ်ိနဲ ့သြားေစရန္၊ လံုျခံဳေရးအရ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခား လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕မ်ားကိုသာ ထာ၀ရအားကိုးသြားေစရန္ မဟာျဗဴဟာခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းလည္း ျဖစ္နိုင္သည္။

    အထက္ပါသံုးသပ္ခ်က္ မမွန္ဟူ၍ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိ္န္းစိန္ အစိုးရက သက္ေသျပလိုပါက ပိုက္လိုင္းနွင့္ ဆက္စပ္ ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မွန္သမွ်ကို ရွင္းလင္းစြာ တျပည္လံုးသို႕ထုတ္ျပန္ေၾကျငာရန္လိုသည္။  ပို၍အေရးၾကီး သည္မွာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ လူထု၏ စီးပြားေရးမွာ ခြ်တ္ျခံဳက် ပ်က္စီးသြားခဲ့ျပီျဖစ္ သျဖင့္ ျပန္လည္ကုစားနိုင္ရန္ ပိုက္လိုင္း မွရေသာ ၀င္ေငြအားလံုးကို ရခိုင္ျပည္နယ္ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္သာ သံုးစြဲသြားနိုင္ေစ ရန္ ဥပေဒတရပ္ ျပဌာန္းကာ လႊဲအပ္ ေဖၚေဆာင္သြားရန္လိုအပ္သည္။

    မည္သို ့ပင္ေနာက္ဆက္တြဲကုစားမႈမ်ားျပဳေစဦး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္စီးေစခဲ့သည့္အတြက္ယင္းမွ စတင္ကာ တျပည္လံုးသို႕ပ်ံ ့နွံ ့ေစခဲ့ရာ၌တာ၀န္ရွိမႈမွေန၍  (ကာ/လံု)  နွင့္ ဦးသိန္းစိ္န္အစိုးရသည္ ေရွာင္လႊဲ၍ မရနိုင္။

    အဖြဲ႕အစည္း သေဘာ အရ တာ၀န္ရွိမႈ[7] နွင့္ အမိန္႕ေပးျခင္းအရ တာ၀န္ရွိမႈ[8]

    ၁၉၈၂ ခုနွစ္တြင္ ဂြါတီမာလာနိုင္ငံ၌ အာဏာသိမ္းျပီး တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အက္ဖရိန္ ရိုင္ယို မြန္ ့[9] သည္ အစ္ဇီးလ္မာယာ အမည္ရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု၀င္ဦးေရ ၁၇၇၁ ဦးအေပၚ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ ဟု စြဲခ်က္တင္ကာ တရားရံုး၌ သက္ေသေပါင္း တရာေက်ာ္ကို စစ္ေဆးခဲ့ျပီးေနာက္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ ၁၀ ရက္ေန ့ တြင္ ၄င္းအေပၚ ေထာင္ နွစ္ရွစ္ဆယ္ခ်ခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ နွစ္ငါးဆယ္၊ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င္ သည့္ ျပစ္မႈအတြက္ နွစ္သံုးဆယ္ နွစ္ခုေပါင္း ေထာင္နွစ္ ရွစ္ဆယ္ျဖစ္သည္။ “သမၼတ တာ၀န္ယူထားစဥ္ အတြင္း သတ္ ျဖတ္မႈၾကီးမ်ား က်ဴးလြန္ေနတာကိုသိရက္နဲ႕ ရပ္ဆိုင္းသြားေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးျခင္း မလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျပစ္မႈ က်ဴး လြန္ရာေရာက္တယ္” ဟု တရားသူၾကီး ဂ်က္စ္မင္ ဘာရီေရာ႕[10] က စီရင္ခ်က္တြင္ထည့္သြင္းဖတ္ၾကားသြားခဲ့သည္။

    အာဂ်င္တီးနား၊ ခ်ီလီ၊ ဂြြါတီမာလာ အစရွိေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဟူသည္ကို အေၾကာင္း ျပ၍ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္မႈၾကီးမ်ားအားေမ့ မထားဘဲ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ျပီး အေရးယူေနၾကျခင္းမွာ စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုး ေရး အေျခခံမ်ား တည္ေဆာက္ျပီး တိုင္းျပည္ တည္ျငိမ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းကာ၊ လူထုတရားမွ်တမႈ ရေစရန္ျဖစ္သည္။

    ၂၀၁၃ ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ တပ္မေတာ္ေန႕တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္က ၄င္း၏ တပ္မေတာ္သည္ မည္သည့္အခါကမွ် လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ နွင့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား မက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္းထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ၊[11]  စစ္ရာဇ၀တ္မႈ[12]  နွင့္ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င္သည့္ ျပစ္မႈ [13] မ်ားအား ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္းတြင္ ဥပေဒ အျဖစ္ျပဌာန္း ထားမႈ မရွိေသးပါ။ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ၏ အစိပ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ယင္းတို႕ကို ခ်ိဳးေဖါက္ က်ဴးလြန္ျခင္းမွာ ျပစ္မႈေျမာက္သည္ဟူ၍ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္က ၀န္ခံလိုက္ သည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ယင္းမိန္႕ခြန္းကိုးကားကာ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပဌာန္းထားသည့္ ျပည္တြင္းဥပေဒမ်ားအတိုင္း သာ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law မွေန၍ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law သို႕ ေျပာင္းလဲေဖၚေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ စတင္လႈပ္ရွား လုပ္ေဆာင္သင့္ျပီျဖစ္ပါသည္။

    အထက္ပါ နိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားအား တပ္မေတာ္က မက်ဴးလြန္ပါဟူ၍ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္၏ ျငင္းဆိုခ်က္ကို္ မူ လက္ခံနုိင္ ဘြယ္မရွိပါ။ ၄င္းျပစ္မႈၾကီးမ်ားမွာ မည္သည့္အရာမ်ားျဖစ္သည္ကို ဥပေဒသမားမ်ားပင္နားလည္ေအာင္ မနည္းၾကိဳးပမ္းၾကရသည္။ ယင္းတို႕နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တပ္မေတာ္အတြင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ပညာေပးေရးလုပ္ခဲ့ ေၾကာင္း လည္း တၾကိမ္တခါမွ် မၾကားသိခဲ့ရပါ။ သို႕ျဖစ္၍ တပ္ဗိုလ္၊ တပ္သားတကယ့္အမ်ားစုၾကီးမွာ မည္သည္တို႕ကို က်ဴးလြန္လွ်င္ မည္သည့္ျပစ္မႈေျမာက္သည္ဟူ၍ နားလည္နိုင္ ၾကျခင္းမရွိေသးသည္မွာ ရာနဳန္းျပည့္နီးပါး ေသခ်ာသည္။ လတ္တေလာျဖစ္ရပ္မ်ားကို သံုးသပ္လွ်င္ပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈ နွင့္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေဒသတြင္ ဆႏၵျပသံဃာမ်ားအေပၚ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င့္သည့္ျပစ္မႈ မ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ျပီးျပီဟု နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ အေျခခံမွ သံုးသပ္နိုင္သည္။ အေသးစိပ္ကို ဤစာတမ္း၏ ဒုတိယပို္င္းတြင္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမည္။

    အထက္ပါ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တာ၀န္ရွိမႈကို ရွာေဖြရာတြင္ အဖြဲ႕အစည္းသေဘာအရ တာ၀န္ရွိမႈ နွင့္ အမိန္႕ ေပးျခင္းအရ တာ၀န္ရွိမႈ နွစ္ခုတို႕၏ ဆက္စပ္မႈနွင့္ကြာျခားမႈ တို႕ကို ေလ့လာဘို႕လိုပါမည္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္သည္ လည္းေကာင္း၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္သည္လည္းေကာင္း တိုင္းျပည္တြင္ အျမင့္ဆံုးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ (ကာ/လံု) ၏ အဖြဲ႕၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ ယေန႕တိုင္းျပည္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီးမ်ားနွင့္ စပ္ လွ်ဥ္း၍ ၄င္းတို႕တြင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တာ၀န္ရွိၾကသည္။

    ရခိုင္ပဋိပကၡတြင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား(ကက/ၾကည္း) က တိုက္ရိုက္အမိန္႕ေပးခဲ့ေၾကာင္း  ေကာ္မရွင္၏အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္သျဖင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တြင္ တာ၀န္ ရွိသည္။ (ကာ/လံု) အစည္းအေ၀းေခၚျပီး ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ကို တာ၀န္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါက (ကာ/လံု) အဖြဲ႕၀င္ အားလံုးတြင္တာ၀န္ရွိသည္။ သို႕မဟုတ္ဘဲ သမတ ဦးသိန္းစိန္က ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္အား ရခိုင္ပဋိပကၡမ်ား ကိစၥ ေဆာင္ရြက္၇န္တာ၀န္ေပးခဲ့ပါက ဦးသိန္းစိန္သည္ အၾကီးအကဲ[14] အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ သည္ လက္ေအာက္ငယ္သား[15] အေနျဖင့္လည္းေကာင္း တာ၀န္ရွိသည္။

    ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေကအိုင္အိုကို ထိုးစစ္ၾကီးမ်ားဆင္ႏႊဲခဲ့စဥ္ စစ္ေရး သေဘာအရ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိႈ္င္ မွာ အဓိကတာ၀န္ ရွိသည္။ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍မူ အၾကီးအကဲ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တြင္ တာ၀န္ရွိသလား၊

    စစ္ေျမျပင္တခုလံုးကို အနီးကပ္ကြပ္ကဲရသည့္ လက္ေအာက္ငယ္သား ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႈးတြင္ တာ၀န္ရွိသလား ဟူသည္ကို သံုးသပ္ရပါမည္။ ဤတြင္ နိုင္ငံတကာဓေလ့ ထံုးတမ္းဥပေဒ[16] အရသာ မက (ရ၀မ္ဒါ နိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာခံုရံုး[17] က ခ်မွတ္ခဲ့ျပီး ဆီအာရာလီယြန္းအထူး တရား ရံုး[18] ကပါ လိုက္နာက်င့္သံုး ခဲ့ သည့္ လက္ေတြ႕အရ) သမားရိုးက်နိုင္ငံတကာဥပေဒ[19] အျဖစ္ပင္လိုက္နာက်င့္ သံုးလာၾကျပီျဖစ္ေသာ သတ္မွတ္ ျပဌာန္းခ်က္အရ အၾကီးအကဲ နွင့္ လက္ေအာက္ငယ္သား ဆက္ဆန္ေရး[20] အရတာ၀န္ရွိမႈ ကို ေလ့လာရန္လိုပါသည္။ ဂြါတီမာလာနိုင္ငံက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အက္ဖရိန္ ရိုင္ယိုမြန္၏ မႈခင္းနွင့္ နိုင္းယွဥ္ေလ့လာလွ်င္အက်ိဳးရွိပါမည္။

    အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
    ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန) ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ယက္ တည္ေထာင္သူ
    ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ

    1 Genuine Principles of the Rule of Law
    2 The People’s Republic of China exercises power in accordance with the law and establishes a socialist country under the rule of law.
    3 Legal framework
    4 Supreme law of the land
    5 Discrimination
    6 Sovereignty
    7 Organizational responsibility
    8 Command responsibility 9 General Efraín Ríos Mont 10 Judge Jazmin Barrios
    11 Genocide
    12 War crimes
    13 Crime against humanity
    14 Superior
    15 Subordinate
    16 Customary international law
    17 International Criminal Tribunal for Rawanda
    18 Special Court for Sierra Leone
    19 Conventional international law
    20 Relationship of superior-subordinate

  • ေရႊစြန္းေခ်ာင္း ဆရာေတာ္ ေရးသားသည့္ ျမတ္ဗုဒၶ ႏွင့္ အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္ကို ပုန္ကန္ၾကသူမ်ား ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏွဳတ္ခ်က္

    ေမလ ၁၄၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    သတင္း – ဆူးထက္

    ဆရာေတာ္ အရွင္၀ိစိတၱာလကၤာရ (ေရႊစြန္းေခ်ာင္း ဆရာေတာ္) ေရးသားေသာ ssential Volume (1) No (41) ဂ်ာနယ္ပါ ေဆာင္းပါး ကို ေကာက္ႏွဳတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
    “ျမတ္စြာဘုရားရွင္တို႔က ထိုသို႔ ေဟာေတာ္မူၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔သည္ ထိုေဟာၾကားခ်က္ကို ဂရုမစိုက္။ မေကာင္းတာေတြ အကုန္လုပ္ၾက၏။ ေကာင္းတာေတြ ဘာတစ္ခုမွမလုပ္။ စိတ္ဓာတ္ကလည္း ညစ္ပတ္စုတ္ပဲ့ ေအာက္တန္းက်ေနလိုက္ေသး၏။ ျမတ္စြာဘုရား၏ စကားကို နားမေထာင္ဘဲ ကိုယ္ထင္ရာ ကိုယ္လုပ္ျခင္းသည္ ျမတ္စြာ ဘုရားကို ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္မူပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအမွဳသည္ျမတ္စြာ ဘုရား၌ တာ၀န္မရွိ။ ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္သူတို႔၌သာ တာ၀န္ရွိ၏။

    ၁။ ေျခလွမ္း ၇-လွမ္းအတူတူသြားဖူးလွ်င္ (မိတၱ) မိတ္ေဆြ။
    ၂။ ၁၂ -ရက္အတူသြား အတူေနဖူးလွ်င္ (သဟာယ) သူငယ္ခ်င္း။
    ၃။ ၁-လ၊ ၁-လခြဲ အတူေနဖူးလွ်င္ (ဥာတိ) ေဆြမ်ဳိး
    ၄။ ထို႔ထက္ၾကာမူ (အတၱသမ) ကိုယ္ႏွင့္ ထပ္တူႏွစ္ကိုယ့္ တစ္စိတ္ပုဂၢိဳလ္
    ( ဇာတက ပါဠိ၊ ဧကက နိပါတ္၊ ကာဠက႑ိဇာတ္)
    ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ ထိုစကားကိုလည္း နားမေထာင္ၾက။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ ထိုစကားကိုလည္း နားမေထာင္ၾက။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ မိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္း၊ ေဆြမ်ဳိး၊ ကိုယ္ႏွင့္ ထပ္တူဆိုတာေတြကို စိတ္မ၀င္စား။ ေကာလာဟလေတြကိုသာ စိတ္၀င္စားၿပီး တစ္ဖက္ႏွင့္ တစ္ဖက္ေဆာ္ၾက၏။

    စဥ္းစားမလားေသမလားဟုေမးလွ်င္ မစဥ္းစားဘူးေသမယ္ဆိုေသာ လူစားေတြကမ်ားသည္ ဟုထည့္သြင္းေရးသားထားသည္။

    အစၥလာမ္တို႔အတြက္ အျမတ္ထားလိုက္နာက်င့္သုံးၾကရေသာ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ ေအာက္ပါအတိုင္းမိန္႔ဆိုထားခ်က္မ်ားရွိ၏။

    က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္သည္ အစ-မွ-အဆုံးတိုင္ ကရုဏာ ခ်ည္းသာတည္း။ (က်မ္းအဖြင့္)

    အၾကင္သူသည္ လူအမ်ားအေပၚ၀ယ္ သနားၾကင္နာမွဳကင္းမဲ့၏။ ထိုသူအား အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္လည္း သနားၾကင္နာေတာ္မူမည္မဟုတ္။
    (ပထမတြဲ- စာမ်က္ႏွာ ၂၂)

    အၾကင္သူတစ္ေယာက္သည္ အလၻာဟ္ရွင္ျမတ္အား ယုံၾကည္၏။ ဆြလာတ္ျပဳ၏။ သို႔ရာတြင္ သတၱ၀ါမ်ားအားမကူညီမရိုင္းပင္း မေပးလွဴ မေကြ်းေမြးပါလွ်င္ ထိုသူသည္ သူေတာ္စင္ အစစ္အမွန္ ျဖစ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္၏ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ

    ပါဒမ်ားတြင္ အလွဴဒါန၏ အက်ဳိးကို ေဖာ္ျပထားသည္။
    (ပထမတြဲ- စာမ်က္ႏွာ- ၉)

    ထိုကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္၏ သြန္သင္ဆုံးမခ်က္မ်ားသည္ မေကာင္းပါသေလာ။ ေကာင္းသည္သာ ျဖစ္၏။ အစၥလာမ္အစစ္သည္ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ႏွင့္ အညီ ေနထိုင္က်င့္သုံးရန္ တာ၀န္ရွိ၏။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္က အစအဆုံး ကရုဏာကင္းေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္သည္ဟု ဆိုလွ်င္

    သဘာ၀မက်။ ထိုသူမ်ားသည္လည္း အလႅာရွင္ျမတ္ကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္သူမ်ား ျဖစ္၏။ ထိုသူမ်ားကို အလႅာရွင္ျမတ္က သနားမည္ မဟုတ္ ဟုထည့္သြင္းေရးသားထားသည္။

    အစၥလာမ္ဘာသာသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အထူးလိုလားေသာ ဘာသာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာ အစြန္းေရာက္ၿပီးသေဘာထား တင္းမာသူမ်ားက မိမိတို႔ဘာသာတရား သိကၡာက်ေစမည့္ အလုပ္ေနၾကေလ၏။ ထပ္ေျပာမည္။ ထိုသူမ်ားသည္ အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္ႏွင့္

    က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္ကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ေသာ အစၥလာမ္ အေယာင္ေဆာင္ လူယုတ္မာမ်ား ျဖစ္ၾက၏။

    ဤသို႔ျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္သူမ်ားႏွင့္ အလႅာရွင္ျမတ္ကိုေတာ္လွန္ပုန္ကန္သူမ်ား ပဋိပကၡျဖစ္ၾကသည္။ လူခ်င္းျဖစ္ေသာ  ပဋိပကၡ၌ ဘယ္ဘုရားကမွ ၀င္၍ေျမွာက္ေပးေတာ္မူျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ထို႕ေၾကာင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡဟု မေခၚသင့္ မေခၚထိုက္။ ႏိုင္ငံေတာ္

    သမၼတဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒါဟာသာမန္ ပုဂၢလိက အျငင္းပြားမူ သာမန္မွဳခင္း တစ္ခုဟု ဆိုထားေပ၏။ ဘယ့္ႏွယ့္ေၾကာင့္ အမွဳၾကီးေအာင္ ဘာသာတရားကို ဆြဲထည့္ၿပီး ဘာသာေရးပဋိပကၡဆိုခ်င္ၾကပါသနည္း။ ဘာသာတရားေတြကို သိကၡာမခ်ၾကပါႏွင့္ ဟုေျပာခ်င္သည္။

    ဆက္လက္၍ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားပါလွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးမဲ့ရန္ အေၾကာင္းသာ ရွိ၏။ ေခြးေဟာင္တိုင္းထ ၾကည့္သူကဲ့သို႔ ေကာလဟလေတြကို ယုံၿပီး လူလူခ်င္းေဆာ္ၾကပါလွ်င္ ေလာက၌ လူဟူ၍ ၾကည့္စရာ က်န္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေခ်။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔

    ေသာက္က်င့္ေတြကို ျပင္ၾကဖို႔ လိုၿပီ။ ဤေဆာင္းပါးကို ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားတစ္ခြန္းႏွင့္ အဆုံးသတ္လိုက္သည္။

    ကလေဟာ ၀ိနာသမူလေမ၀ ေဟာတိ။
    ခိုက္ရန္ ေဒါသျဖစ္ျခင္းသည္ ပ်က္စီးျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ၀ိ၀ါဒေကေသာ တိၱဘာေ၀ါနာမ နတၱိ။
    အခ်င္းခ်င္း အညီညႊတ္ေသာ ေနရာ၌ စိတ္ခ်မ္းသာစရရာမရွိ။
    ( ဆင္းရဲ ကင္းကြာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ) ဟု ထည့္သြင္းေရးသားသည္မ်ားကို ေကာက္ႏွဳတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

    OLYMPUS DIGITAL CAMERA