News @ M-Media

Category: ေဆာင္းပါး

  • အုိမရန္ ဒက္နီးရွ္ သုိ႔မဟုတ္ ဆီးရီးယားမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့မႈ၏ ျပယုဂ္တစ္ခု

    အုိမရန္ ဒက္နီးရွ္ သုိ႔မဟုတ္ ဆီးရီးယားမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့မႈ၏ ျပယုဂ္တစ္ခု

    ၾသဂုတ္ ၁၉၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    omran

    – သူ႔နာမည္က အုိမရန္ ဒက္နီးရွ္ပါ။ ေသြးအလိမ္းလိမ္း ဖုန္အထပ္ထပ္နဲ႔ လူနာတင္ယာဥ္ထဲမွာထုိင္ၿပီး အကူအညီေစာင့္ေနတဲ့ သူ႕ရဲ႕ပံုဟာ ဆီးရီးယားမွာျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲရဲ႕ အနိဌာ႐ံုေတြကုိ သတိေပးေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ အမွတ္အသား တစ္ခုပါပဲ။

    မ်က္ျမင္သက္ေသေတြကေတာ့ ဒီကေလးငယ္ရဲ႕အသက္ဟာ ၅ ႏွစ္ေလာက္သာရွိေသးၿပီး ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္သက္တမ္းနဲ႔ မတိမ္းမယိမ္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ ၀ၿဖိဳးတဲ့ ေျခလက္ေတြ၊ ဗံုးႀကံခဲရတဲ့ အိမ္ကေန သူ႕ကုိ ဆြဲထုတ္လာသူရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ တြဲခုိလာေတြကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူဟာ ဒီထက္ပုိငယ္ႏုိင္ၿပီး ေတာက္ေတာက္သြားတတ္တဲ့ အရြယ္ေလာက္သာ ရွိမယ့္ပံုပါပဲ။

    အုိမရန္ေလးဟာ မိခင္ ဖခင္၊ အစ္ကုိတစ္ေယာက္၊ အမတစ္ေယာက္တုိ႔နဲ႔အတူ အဲလစ္ပုိၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္တာျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဟူးေန႔က သူတုိ႔အိမ္ကုိ ေလေၾကာင္းကတုိက္ခုိက္မႈမွာ တစ္မိသားစုလံုး ဒဏ္ရာရသြားခဲ့ပါတယ္။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာနဲ႔ပဲ တစ္ေယာက္မွ အသက္ဆံုး႐ံႈးျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီတုိက္ခုိက္မႈကုိ ဆီးရီးယားအစုိးရနဲ႔ ႐ုရွားတုိ႔က ေဆာင္ရြက္တာလုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။

    ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းက အဲလစ္ပုိၿမိဳ႕ဟာ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ပိတ္ဆုိ႔ခံထားရၿပီး ကေလးငယ္ ၄၅၀၀ အပါအ၀င္ လူေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

    ကေလးငယ္ရဲ႕ ဘ၀အေၾကာင္း

    အုိမရန္ေလးရဲ႕ ေၾကာက္စရာ၊ ေၾကကြဲဖြယ္ရာ ဗီဒီယုိကုိ ‘အဲလစ္ပုိမီဒီယာစင္တာ’က လႊင့္တင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြမွာ အလ်င္အျမန္ပဲ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။

    တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ေသြးအလိမ္းလိမ္း၊ ဖုန္အထပ္ထပ္ေပးေနတဲ့ အုိမရန္ေလးကုိ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားတစ္ဦးက အပ်က္အဆီးေတြထဲက ဆြဲထုတ္ကာ ကယ္ဆယ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လူနာတင္ယာဥ္ထဲမွာ ထုိင္ေနေပမယ့္ သူ ဘာျဖစ္္ေနတယ္ဆုိတာ အုိမရန္တစ္ေယာက္ မသိပါဘူး။

    “သူ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားသြားတာပါ” ပါလုိ႔ အဲလစ္ပုိ မီဒီယာစင္တာက တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အုိမရန္ေလးဟာ ကံေကာင္းသြားခဲ့တာလည္းပါၿပီး သူတုိ႔မိသားစုထဲမွာ သူ႕ကုိ ပထမဆံုး ကယ္ဆယ္ႏုိင္ခဲ့ကာ ေနာက္ပုိင္းက်မွ က်န္တဲ့လူေတြကို ကယ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ေန႔စဥ္ျဖစ္ေန

    “ခင္ဗ်ားတုိ႔ ျမင္ေနရတဲ့ ဒီပံုရိပ္မ်ိဳး အဲလစ္ပုိမွာ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေနတာပါ။ အဲလစ္ပုိမွာ ေန႔တုိင္း ဒီလုိ ေၾကာက္စရာအျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႐ုိက္ကူးေနရပါတယ္။ ဗံုးႀကဲခံရတဲ့ေနရာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သြားတဲ့အခါ အစုိးရတပ္က ေလယာဥ္ေတြက အဲဒီေနရာမွာ တစ္၀ဲလည္လည္လုပ္ေနၿပီး အရပ္သားေတြကုိ ကယ္ဆယ္တဲ့ သူေတြကုိေသေအာင္ ဗံုးထပ္ႀကဲခ်တတ္ပါတယ္” လုိ႔ မီဒီယာစင္တာက ကင္မရာဆရာ မြတ္စ္တာဖာ အလ္ ဆာ႐ူက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အုိမရန္ေလးကေတာ့ အဲဒီတုိက္ခုိက္မႈအတြင္းက အျခားလူေတြထက္စာရင္ ဒဏ္ရာအနည္းငယ္သာရခဲ့ၿပီး လက္ရွိမွာ ေဆး႐ံုးကဆင္းသြားၿပီလုိ႔ သူ႕ကုိကုသေပးတဲ့ ေဒါက္တာ မုိဟာမက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီေန႔တစ္ေန႔တည္းမွာပဲ အဲလစ္ပုိအေရွ႕ပုိင္းက သူပုန္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ကြာတာခ်ီရပ္ကြက္မွာ ဗုံးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ လူ ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ၁၂ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ေသဆံုးသူတစ္ဦးဟာ အုိမရန္ေလးရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးထဲကျဖစ္တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ရပါတယ္။

    ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ကစလုိ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔အထိ အဲလစ္ပုိျပည္နယ္မွာ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ အရပ္သားအေရအတြက္ဟာ ၁၈၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္လုိ႔ ယူေကအေျခစုိက္ ‘ဆီးရီးယားလူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕’ က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေသဆံုးသူေတြထဲက ၄၅၀၀ ေက်ာ္ကေတာ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

    “အဲလစ္ပုိမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ကေလးေတြအေပၚ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ တစ္ကမၻာလံုးက ႏႈတ္ဆိတ္ေနၾကတယ္။ အုိမရန္လုိ ဗံုးႀကံခံရတဲ့ကေလးမ်ိဳး အဲလစ္ပုိ႔မွာ ေန႔စဥ္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီရွိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ၿမိဳ႕ထဲကုိ လက္နက္ေပါင္းစံုနဲ႔ ပစ္ခတ္ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈ ပံုစံေပါင္းစံုကုိ က်ဴးလြန္ၾကပါတယ္။ ေနရထုိင္ရတဲ့ဘ၀ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆုိးရြားပါတယ္။ ၿမိဳ႕အျပင္ထြက္ေပါက္ဟာလည္း စိတ္မခ်ရလုိ႔ ပိတ္ထားတယ္။ ဒီအစုိးရနဲ႔ ျပည္သူ႕စစ္ေတြဟာ ကေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အဲလစ္ပုိက ကေလးေတြကုိ သတ္ျဖတ္ေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကမၻာႀကီးကုိ အသိေပးခ်င္ပါတယ္။ အဲလစ္ပုိက ဒီရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ မျဖစ္မေန ရပ္တန္႔ရမွာပါ” လုိ႔ ဆာ႐ူက္က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေရြးစရာလမ္းမရွိ

    တစ္ခ်ိန္က ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဲလစ္ပုိမွာ ပိတ္မိေနသူအေရအတြက္ဟာ တစ္သန္းခြဲကေန ႏွစ္သန္းေလာက္ရွိေနၿပီး၊ ၿမိဳ႕ကလည္း အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အပုိင္းနဲ႔ သူပုန္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အပုိင္းဆုိၿပီး ၂ ပုိင္းကြဲေနပါတယ္။

    ျပည္သူေတြကေတာ့ အေတာမသတ္ႏုိင္တဲ့ဗံုးႀကဲမႈေတြၾကားမွာေနၿပီး သူတုိ႔အသက္၊ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြရဲ႕အသက္ကုိရင္းရမလား။ ဒါမွမဟုတ္ ျပန္လမ္းမရွိႏုိင္တဲ့ ပင္လယ္ျပင္ကုိျဖတ္ၿပီး ဒုကၡဆင္းရဲတြင္းကေန လြတ္ေအာင္ ေျပးရမလား – ဆုိတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈ ၂ ခုသာ ရွိပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလည္း လြတ္ေျမာက္ရာထြက္ေျပးရင္ ပင္လယ္ျပင္မွာ မိသားစုလုိက္ ေလွနစ္ေသဆံုးလုိ႔ တူရကီမွာ လာတင္တဲ့ အသက္ ၂ ႏွစ္အရြယ္ အလန္ကာဒီေလးရဲ႕ ဓာတ္ပံုကလည္း ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္ေစခဲ့ပါတယ္။

    အကူအညီေတြ ရပ္တန္႔

    တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျမင့္တက္ေနလုိ႔ ဆီးရီးယားကုိ ပုိ႔ေပးေနတဲ့ အကူအညီေတြအားလံုးကုိ ကုလက ရပ္တန္႔လုိက္ပါတယ္။

    “ဆီးရီးယားမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ တုိက္ပြဲေတြ၊ ထုိးစစ္ေတြ၊ ခံစစ္ေတြ၊ အေျမာက္ေတြ၊ ဗုံးေတြ၊ ေမာ္တာေတြ၊ အေျမာက္ဆံေတြ၊ ကလုိရင္းဓာတ္ေငြ႕တြ၊ စႏုိက္ပါ၊ ေလေၾကာင္းတုိက္ခိုက္မႈ၊ အေသခံဗံုးခြဲသမား- ဒါေတြကုိပဲ ျမင္ေန၊ ၾကားေနရပါတယ္။ ပိတ္ဆုိ႔ထားတဲ့ အဲဒီၿမိဳ႕ကုိ ဒီတစ္လအတြင္းမွာ အကူအညီေပးေရးယာဥ္တန္း တစ္ခုေတာင္ မေရာက္ေသးပါဘူး။ တစ္ခုေတာင္ မေရာက္ေသးတာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ပါပဲ” လုိ႔ ဆီးရီးယားဆုိင္ရာ ကုလသံအမတ္ စတာဖင္ ဒီ မစ္တူရာက ဂ်ီနီဗာမွာ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေနာက္ၿပီး အလဲစ္ပုိမွာ ၄၈ နာရီအပစ္ရပ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ကုိလည္း မစ္တူရာက အေမရိကန္ရဲ႕ ႐ုရွားတုိ႔ကုိ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။

    ခံစားရမႈ မ်ားလြန္း

    ႏုိင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Amnesty က လြတ္ေျမာက္လာသူေတြရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကုိ ကုိးကားၿပီး အစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြရဲ႕ ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ အဓမၼက်င့္မႈ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ႐ုိက္ႏွက္မႈ၊ မီး႐ႈိ႕မႈ၊ မီးၿမိႇဳက္မႈ စတဲ့ ရက္စက္တဲ့ ႏွိပ္စက္ျငႇင္းပမ္းမႈ နည္းလမ္းေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

    ယူနီဆက္ဖ္ကေတာ့ ဆီးရီးယားနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံတြမွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီ လုိအပ္ေနသူ ကေလးငယ္ ၈.၄ သန္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားပါတယ္။

    ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒုတိယအတြင္းေရးမွဴး ဂ်န္ အဲလီယက္ဆန္က အုိမရန္ေလးရဲ႕ ဇာတ္ေၾကာင္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ပံုရိပ္ဟာလူသားေတြနဲ႔ ႏွလံုးသားနဲ႔ ဦးေႏွာက္ကုိ စုိးမုိးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

    “တစ္ကမၻာလံုးက ဆီးရီးယားျပည္သူေတြအတြက္ မလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ အုိမရန္ေလးရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြ ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ ဆုိးရြားတဲ့ ကပ္ဆုိးကုိ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တစ္ခါတစ္ရံမွာ အိပ္မက္ဆုိးအျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အိပ္မက္ဆုိးတစ္ခုထက္ကုိပုိပါတယ္။ အိပ္မက္ဆုိးက ႏုိးထႏုိင္ေသးတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ ဆီးရီးယားမွာေတာ့ အိပ္မက္ဆုိးေတြထဲက ႏုိးထရဖုိ႔ လမ္းမျမင္ပါဘူး” လုိ႔ အဲလီယက္ဆန္က ျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: CNN

    (CNN သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Little boy in Aleppo a vivid reminder of war’s horror ေဆာင္းပါးကုိ
    ေလးေမာင္မွ ေကာက္ႏႈတ္ျပန္ဆုိသည္။)

  • ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္းေရး ႀကိဳးပမ္းလာၾကသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား

    ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္းေရး ႀကိဳးပမ္းလာၾကသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား

    ၾသဂုတ္ ၁၇၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    ့်ေည

    – စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အုပ္စုိးမႈေအာက္တြင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ပယ္ေပါင္းစံုတြင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ိဳးစံု ခံခဲ့ရသည့္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေနျဖင့္ လက္ရွိ ဒီမုိကရက္တစ္ အစုိးရလက္ထက္တြင္ ဂီတ၊ ေရဒီယုိတုိ႔ျဖင့္ ၎တုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္းရန္ ႀကိဳးစားလာခဲ့ၾကသည္။

    ရွမ္းအဆုိေတာ္တစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္ Hsai Leng အတြက္ေတာ့ သီခ်င္းသီဆုိမႈမွာ ၀ါသနာတစ္ခုသာ မဟုတ္ဘဲ၊ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသမႈတစ္ခု ျဖစ္ေလသည္။

    စစ္သားေဟာင္းျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ Leng မွာ ၎၏ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ၎တုိ႔ ႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရး ရွမ္းတုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအား အားေပးရန္အတြက္ ၎၏ ေသနတ္ကုိင္ေသာလက္အား မုိခ႐ုိဖုန္း ေျပာင္းကုိင္ခဲ့သည္။

    ေနာက္ဆံုး ယခု ဒီမုိကရက္တစ္အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၎တုိ႔၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အလင္းေရာင္ကို ျမင္လာၾကသည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြပါ။ ကၽြန္တာ္တုိ႔တုိင္းျပည္အေရး သတိျပဳဖုိ႔အတြက္ ဂီတကုိ အသံုးျပဳၿပီး ျပည္သူေတြကုိ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသခ်င္ပါတယ္” ဟု Leng က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားမွာ ၎တုိ႔၏ ဘာသာစကားျဖင့္ အသံလႊင့္ႏုိင္ေရး ဥပေဒသစ္ကုိ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး တုိင္းျပည္တြင္ ပထမဆံုး ေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။

    “ကၽြန္မတုိ႔ရဲ႕ ေရဒီယုိက ကၽြန္မတုိ႔ ပရိတ္သတ္ေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးေတြလုိမ်ိဳး တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြဆုိရင္ သူတုိ႔က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆုိတာ မသိပါဘူး” ဟု Wn Hai ေရဒီယုိအသံလႊင့္ဌာနမွ Nang Seng Reun က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္မတုိ႔ဟာ ဒီေရဒီယုိကေနတစ္ဆင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ေပးႏုိင္တယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ကေလးေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးကုိ ဘယ္လုိဂ႐ုစုိက္ရမလဲဆုိတာ ကၽြန္မတုိ႔ ေျပာျပပါတယ္”

    အစုိးရမွာ ဆင္ဆာျဖတ္မႈကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ေသာ္လည္း လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၎တုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရးႏွင့္ ၎တုိ႔၏ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားမ်ားကုိ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ သင္ၾကားႏုိင္ေရး ပုိမိုေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ေနသည္ဟု ခံစားေနရသည္။

    “ရွမ္းဘာသာစကားဆုိတာလည္း ကၽြန္မတုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုပါ။ ကၽြန္မတုိ႔ ဒါကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈလုိ႔ မရပါဘူး။ ကၽြန္မတုိရဲ႕ ရွမ္းဘာသာစကားကုိ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔ဆုိတာ ကၽြန္မတုိ႔အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္” ဟု ‘မ်ိဳးဆက္သစ္’ စာသင္ေက်ာင္းမွ Nang Jam Kham က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ စုိးရိမ္မႈမ်ားကုိ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ တုိင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။

    ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာေညာင္းခဲ့သည့္ စစ္အာဏာအာဏာရွင္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၾကသည့္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားကေတာ့ ၎တုိ႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ား၏ အသီးအပြင့္ကုိ ေနာက္ဆံုးတြင္ ခံစားရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကေပသည္။

    Ref : Aljazeera

  • ကမၻာ့သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတာ္အလံမ်ား

    ကမၻာ့သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတာ္အလံမ်ား

    ၾသဂုတ္ ၁၆၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    – ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္အလံကုိ သတ္မွတ္တဲ့အခ်ိန္ဟာ အေရးပါၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြအတြက္ေတာ့ အျငင္းပြားဖြယ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီဇုိင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလဲတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္အလံ စတင္သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ ေန႔ရက္အတိ အက်၊ ခုႏွစ္အတိအက်ကို မသိရွိႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာ ဒီဇုိင္းမေျပာင္းလဲဘဲ ယေန႔အထိ သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆံုး ဆက္တုိက္ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အလံ ၅ ခုကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

    ၁။ စေကာ့တလန္အလံ (၈၃၂)

    f 1

    စေကာ့တလန္အလံဟာ အေမွာင္ေခတ္ကာလ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေအဒီ ၈၃၂ မွာ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပရဲ႕ သက္တမ္းအရင့္ဆံုးအလံျဖစ္ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဒီအလံကုိ The Scotland Saltire၊ Saltire၊ ဒါမွမဟုတ္ St Andrew’s Cross လုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ စေကာ့တလန္အလံရဲ႕ ေနာက္ခံအေရာင္ကုိ မုိးျပာေရာင္သံုးထားၿပီး သာမန္အျပာေရာင္နဲ႔ အေရာင္ထပ္တင္ကာ အျဖဴေရာင္ ေထာင့္ျဖတ္ ၾကက္ေျခခတ္ကုိ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

    ဒီအလံဟာ အဂၤလိပ္အကၡရာ X ပုံသ႑ာန္ လက္၀ါးကပ္တုိင္မွာ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ခရစ္ယာန္သူေတာ္စဥ္ စိန္႔အန္ဒ႐ူးကုိ ကုိယ္စားျပဳတာျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ စေကာ့တလန္ႏုိင္ငံမွာ စိန္႔အန္ဒ႐ူးေန႔ေရာက္ၿပီဆုိရင္ လူေတြဟာ အဲဒီလက္၀ါးကပ္တုိင္ တံဆိပ္ေတြကုိ ဦးထုပ္ေတြမွာ တပ္ဆင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။

    ၂။ ၾသစႀတီးယားအလံ (၁၂၃၀)

    f 2

    ၾသစႀတီးယားအလံရဲ႕ ဒီဇုိင္းကေတာ့ အကြာအေ၀းတူညီတဲ့ အနီ-အျဖဴ-အနီ ကန္႔လတ္ျဖတ္ အစင္း ၃ စင္းျဖစ္ၿပီး သမုိင္းေၾကာင္းအရေတာ့ ဘာဘန္ဘာ့ဂ္မင္းဆက္ (Babenberg) က အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ အမွတ္အသားျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အစပုိင္းကေတာ့ လိေမၼာ္-အျဖဴ-အျပာစင္းျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လိေမၼာ္နဲ႔ အျပာေရာင္ေတြကုိ အနီေရာင္ ေျပာင္းခဲ့ၾကပါတယ္။

    ဒ႑ာရီေျပာစကားေတြအရ ဒီအလံကုိ ၾသစႀတီးယားၿမိဳ႕စား လီယိုပုိ ၅ (Leopold V) က တီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ ‘ေအခရီ စီးနင္းတုိက္ခုိက္မႈ’ (၁၁၈၉-၁၁၉၁) ေနာက္ပုိင္း ေပၚထြက္လာတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အင္မတန္ျပင္းထန္တဲ့တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ လီယိုပုိလ္ရဲ႕ အေပၚ႐ံု၀တ္စံုဟာ ေသြးေတြနဲ႔ နီရဲသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ခါးပတ္ကုိ ခၽြတ္လုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ေအာက္ခံအ၀တ္အစားဟာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ေနၿပီး အနီ-အျဖဴ-အနီ အစင္းၾကားပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ အဲဒီ ျမင္ကြင္းကုိ ၾကည့္ၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ လီယုိပုိလ္ဟာ ၾသစႀတီးယားအလံကုိ ဒီအေရာင္ေတြနဲ႔ ဒီဇုိင္းထြင္ခဲ့တာပါ။

    ဒီအလံကုိ ၁၁၀၅ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္အသံုးျပဳခဲ့ေပမယ့္ ၁၂၃၀ ခုႏွစ္ေရာက္မွသာ ႏုိင္ငံေတာ္အလံအျဖစ္ တရား၀င္ သတ္မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၃။ လတ္ဗီးယားအလံ (၁၂၈၀)

    f 3

    ကမၻာေပၚမွာ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး အလံေတြထဲမွာ လတ္ဗီးယားအလံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။အလယ္ေခတ္ ရာဇ၀င္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Rhymed Chronicle of Livonia မွာေတာ့ ဒီအလံကုိ ၁၂၈၀ ေလာက္မွာ အသံုးျပဳတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားၿပီး လတ္ဗီယားမ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာ အနီကုိ မူလအေရာင္ထားကာ အျဖဴအစင္းၾကားတစ္ခုနဲ႔ တြဲဖက္သံုးစြဲခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    LatvianHistory.com မွာေတာ့ ‘လတ္ဗီးယား ဆာမီဂါလီယန္မ်ိဳးႏြယ္’ (Latvian Semigallian) ေခါင္းေဆာင္ဟာ က်ဴတုိးနစ္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ စစ္တပ္ (ခ႐ူူးဆိတ္စစ္တပ္) က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ရီဂါ၊ လတ္ဂါလီယန္တုိ႔ကုိ တုိက္ခုိက္တဲ့အခါမွာ စီဇစ္ (Cesis) ေဒသက စစ္သားေတြဟာ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳစစ္သားေတြဖက္က ကူညီၾကၿပီး၊ လတ္ဂါလီယန္ၿမိဳ႕သားေတြကေတာ့ အနီ-အျဖဴ-အနီ ကန္႔လတ္ျဖတ္အစင္းပါတဲ့ အလံေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရာဇ၀င္ဆရာေတြကေတာ့ ဒီအလံကုိ ‘လတ္လူမ်ိဳးမ်ား၏ အလံ’ လုိ႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကၿပီး လတ္ဗီးယားအလံ စတင္ေပၚေပါက္လာတယ္လုိ႔ မွတ္ယူခဲ့ၾကပါတယ္။

    အျခား ဒ႑ာရီတစ္ခုမွာေတာ့ လတ္ဗီးယားမ်ိဳးႏြယ္က အႀကီးအကဲဟာ စစ္ပြဲမွာ ဒဏ္ရာရခဲ့တာေၾကာင့္ ပိတ္အျဖဴနဲ႔ ထုတ္ထားခဲ့ရၿပီး သူလဲေလ်ာင္းေနတဲ့ေနရာက အျဖဴေရာင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေပမယ့္ အစြန္းႏွစ္ဖက္ကေတာ့ ေသြးေတြစြန္းကာ အနီေရာင္ ေျပာင္းသြားခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္စစ္ပြဲတစ္ခုမွာေတာ့ ဒီေသြးေပေနတဲ့ ပိတ္စကုိ အလံအျဖစ္ လတ္ဗီးယားမ်ိဳးႏြယ္ေတြက အသံုးျပဳခဲ့တာပါ။ အဲဒီဒ႑ာရီအရ ဒီအလံကုိ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲမွာ လတ္ဗီးယားေတြက အႏုိင္ရၿပီး ရန္သူေတြကုိ ေမာင္းထုတ္ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
    ၄။ ဒိန္းမတ္အလံ (၁၃၀၇ သုိ႔မဟုတ္ ထုိထက္အေစာပုိင္း)

    f 4

    ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံမွာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္အလံကုိ ‘Dannebrog’ ဒါမွမဟုတ္ ‘Danish cloth’ လုိ႔ ေခၚတြင္ပါတယ္။ အနီေရာင္ေနာက္ခံမွာ အျဖဴေရာင္ စကင္ဒီေနဗီယံလက္၀ါးကပ္တုိင္နဲ႔ လက္ရွိဒီဇုိင္းကုိေတာ့ ၁၃၀၇ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီအခ်ိန္ကာလထက္ အရင္ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္အလံအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒိန္းမတ္အလံဟာ ‘တစ္ဆက္တည္း မေျပာင္းမလဲအသံုးျပဳခဲ့တဲ့ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတာ္အလံ’ အျဖစ္ ကမၻာ့အံ့ဖြယ္မွတ္တမ္း (Guinness World Record) မွာ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း ခံထားရပါတယ္။

    ဒ႑ာရီအရေတာ့ ဒီအလံဟာ ၁၂၁၉ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ‘လင္ဒါနစ္စီတုိက္ပြဲ’ (Battle of Lyndnisse) မွာ ရရွိခဲ့တာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ အက္စတုိးနီးယား သာသနာျပဳစစ္ပြဲမွာ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ပုိင္း ဘုရားသခင္ထံမွာ ဆုေတာင္းၿပီးတဲ့အခါ ဒီအလံဟာ ေကာင္းကင္ေပၚကေန က်လာတယ္လုိ႔ ဒ႑ာရီက ဆုိပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္အၿပီးမွာဒိန္းမတ္ဘုရင္ ဗာလ္ဒီမာရ္ ၂ (Valdemar II) ဟာ အက္စတုိးနီးယားေတြကုိ အႏုိင္ယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအလံအသံုးျပဳမႈကုိ ဒီစစ္ပြဲအၿပီး ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေလာက္ၾကာၿပီးမွ ေတြ႕ခဲ့ရတာပါ။ ဒီ ဒ႑ာရီဟာ သမုိင္းမွတ္တမ္း၊ ခုိင္လံုတဲ့မွတ္တမ္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကုိ အမွန္လုိ႔ ယံုၾကည္လက္ခံထားၾကပါတယ္။

    သမုိင္းရင္းျမစ္တစ္ခ်ိဳ႕အရေတာ့ ေရာမအင္ပါယာဟာ သူ႕လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ေဒသေတြကုိ ကုိယ္စားျပဳဖုိ႔အတြက္ ဒီအလံဒီဇုိင္းမ်ိဳးကုိ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ သိရေပမယ့္ ဒိန္းမတ္ကေတာ့ ေရာမလက္ေအာက္ မေရာက္ခဲ့ပါဘူး။ အလံက အျဖဴေရာင္ လက္၀ါးကပ္တုိင္ကေတာ့ ခရစ္ယာန္သာသနာကုိ ကုိယ္စားျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလက္၀ါးကပ္တုိင္ဒီဇုိင္းကုိ အျခား ေနာ္ဒစ္တုိင္းျပည္ေတြျဖစ္တဲ့ ဆြီဒင္၊ ေနာ္ေ၀၊ ဖင္လန္နဲ႔ အုိက္စလန္တုိ႔က ေမြးစား အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

    ၅။ အလ္ေဘးနီးယား (၁၄၄၃)

    f 5

    အလ္ေဘးနီးယားအလံဒီဇုိင္းက အနီေရာင္ေနာက္ခံမွာ ေခါင္းႏွစ္လံုးပါ၀င္တဲ့ သိမ္းငွက္ပံုကုိ အလယ္တည့္တည့္မွာ ထည့္သြင္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္စုိးေနတဲ့ ေအာ္တုိမန္အင္ပါယာကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့အေနနဲ႔ အလ္ေဘးနီးယားရဲ႕ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး စကန္ဒါဘာ့ဂ္ (ေဂ်ာ့ဂ်္ ကက္စ္ထရီယိုတီ) ဟာ ‘က႐ူဂ်ီခံတပ္’ ကေန ၁၄၄၃ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ စတင္ လႊင့္တင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းႏွစ္လံုးပါတဲ့ သိမ္းငွက္ပံုစံက ဘုိင္ဇန္တုိင္းအင္ပါယာက အမွတ္အသားကုိ ဆြဲယူအသံုးျပဳထားတာပါ။

    အဲဒီ သိမ္းငွက္ပံုကုိ ၁၉ ရာစုနဲ႔ ၂၀ ရာစု အေစာပုိင္းမွာ အလ္ေဘးနီးယား အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြက ေအာ္တုိမန္လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရးရဖုိ႔ လႈပ္ရွားရာမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အမွတ္အသားအျဖစ္ ျပန္လည္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အလ္ေဘးနီးယားဟာ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့ၿပီး ဒီအလံကုိပဲ ႏုိင္ငံေတာ္အလံအျဖစ္ တရား၀င္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

    Ref : patriotwood.com

  • ေနတန္ယာဟု (သုိ႔မဟုတ္) အစၥေရး၏ ၿပိဳင္ဘက္ကင္း ေၾကာင္သူေတာ္

    ေနတန္ယာဟု (သုိ႔မဟုတ္) အစၥေရး၏ ၿပိဳင္ဘက္ကင္း ေၾကာင္သူေတာ္

    ၾသဂုတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    (ယဲလ္ဆင္ေရးသားသည္)

    naytanyahu

    – “အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ သူ႕တုိ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဂ႐ုစုိက္တာထက္ ပုိၿပီး ဂ႐ုစုိက္ပါတယ္။ အစၥေရးဟာ ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ သူတုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဂ႐ုစုိက္တာထက္ ပုိၿပီး ဂ႐ုစုိက္ပါတယ္”

    အထက္ပါမွတ္ခ်က္ကုိ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုက ၾကာသာပေတးေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဟားမက္စ္ကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဂါဇာက အကူအညီေပးေရး၀န္ထမ္းေတြကုိ ဖမ္းဆီးခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏိုင္ငံတကာက ေ၀ဖန္မႈကုိ ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    အစၥေရးက ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ UNDP မွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကတည္းက တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ အသက္ ၃၈ ႏွစ္အရြယ္ ၀ါဟစ္ ေဘာ့ရွ္ကုိ အခုတစ္ပတ္အေစာပုိင္းမွာ အစၥေရးက ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆုိလုိက္ပါတယ္။

    ၀ါဟစ္ ေဘာ့ရွ္ဟာ UNDP ရဲ႕ ရင္းျမစ္ေတြကုိ ဟားမက္စ္ရဲ႕ ေရတပ္အတြက္ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္ေရးမွာ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ ၀န္ခံခဲ့ေၾကာင္း အစၥေရးလံုၿခံဳေရးရင္းျမစ္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အစၥေရးက ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္တဲ့အခါ ဟားမက္စ္အဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ အိမ္ေတြကို ဦးစားေပး ေဆာက္ေပးဖုိ႔ UNDP တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ ေသြးေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ကလည္း ဂါဇာက အေမရိကန္အေျခစုိက္ ပရဟိတအဖြဲ႕ World Vision အဖြဲ႕က အႀကီးတန္းမန္ေနဂ်ာျဖစ္သူ မုိဟာမက္ အလ္ဟာလာဘီကုိ ဟားမက္စ္အတြက္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာေပးခဲ့တယ္လုိ႔ စြပ္စြဲကာ အစၥေရးက တရားစြဲဆုိခဲ့ပါေသးတယ္။

    Wolrd Vision ကေတာ့ သူတုိ႔၀န္ထမ္း ဒီလုိလုပ္တယ္ဆုိတာ ခုိင္မာတဲ့အေထာက္အထားမျပႏုိင္ေသးဘဲ သူတုိ႔ ဂါဇာမွာ သံုးစြဲခဲ့တဲ့ေငြေၾကးနဲ႔ အစၥေရးက ဟားမက္စ္ဆီေရာက္တယ္ဆုိတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ကြာျခားေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးဆုိင္ရာ ညႇိႏႈိင္ေးရးမွဴး ေရာဘတ္ ပီပါကေတာ့ တကယ္လုိ႔ ဒီစြပ္စြဲမႈေတြကုိ ဥပေဒေၾကာင္းအရ မွန္မွန္ကန္ကန္ သက္ေသျပႏုိင္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ မျဖစ္မေန ႐ႈတ္ခ်ရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေၾကာင္သူေတာ္

    ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အာဏာ စရကည္းက ေနတန္ယာဟုဟာ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္ေတြမွာ က်ဴးေက်ာ္အိမ္ယာေတြ ေဆာက္လုပ္တာ၊ ႏုိင္ငံတကာက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ပါလက္စတုိင္းနယ္နမိတ္ကုိ ျငင္းပယ္တာ၊ ပါလက္စတုိင္းႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ခြင့္ေပးမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားတာ စတဲ့လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပါလက္စတုိင္း ပုိင္နက္ေတြကုိ တစ္စတစ္စ သိမ္းယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားလာခဲ့တာဟာ အရင္အစၥေရးအစုိးရေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ထက္ကုိ ပုိမုိျပင္းထန္လာခဲ့ပါတယ္။

    ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြကုိလည္း သြားလာခြင့္၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ ေဆးကုသခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာတင္ မကေသးဘဲ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္တာ၊ ဂ်ဴးအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ ပါလက္စတုိင္းေတြအေပၚ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈတာေတြလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ အႀကိမ္ႀကိမ္သတိေပးမႈကုိ ခံခဲ့ရသူပါ။

    ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသကေတာ့ ေနတန္ယာဟုဦးေဆာင္တဲ့ အစၥေရးအစုိးရရဲ႕ ရမ္းကားမႈကုိ ခါးစည္းခံခဲ့ရတဲ့ေဒသ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ဂါဇာကုိ အေနာက္ဖက္ကမ္းနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ ပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ၿပီး ဟားမက္စ္က ဒံုးက်ည္လႊတ္တယ္ဆုိတာကုိ အေၾကာင္းျပကာ မထင္ရင္မထင္သလုိ ဂါဇာက အေဆာက္အဦးေတြကုိ ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္ေလ့ရွိပါတယ္။

    ဂါဇာမွာ အစၥေရးရဲ႕ ထင္တုိင္းႀကဲမႈကုိ ထင္ရွားသြားေစခဲ့တာကေတာ့ ၂၀၁၄ ဇူလုိင္ ၈ ရက္ေန႔မွာ စတင္ခဲ့တဲ့ ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈပါပဲ။ ဟားမက္စ္က အစၥေရးဘက္ကုိ ဒံုးက်ည္ပစ္လႊတ္တယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ပဲ အစၥေရးရဲ႕ အဲဒီတုိက္ခုိက္မႈဟာ ၇ ပတ္တိတိ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး ပါလက္စတိုင္းျပည္သူ ၂၂၅၁ ဦးေသဆံုးခဲ့ကာ အမ်ားစုက ကေလးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

    စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ံု၊ မသန္စြမ္းကုသေရးစင္တာ အားကစား႐ံု စတာေတြအပါအ၀င္ ဂါဇာက အေျခခံအေဆာက္အအံု အားလံုးနီးပါးဟာလည္း အစၥေရးရဲ႕လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျပာပံုျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

    ဘာအကြက္ေရႊ႕လဲ

    ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြထက္ အစၥေရးက ပုိၿပီး ဂ႐ုစုိက္တယ္ဆုိတဲ့ စကားဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ အထင္ႀကီးစရာစကားပါ။ ပါလက္စတုိင္းေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံတည္ရွိခြင့္ကုိပါ လူသိရွင္ၾကား ျငင္းပယ္ခဲ့တဲ့ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ပါးစပ္က ဒီစကားထြက္လာတာက ယံုရခက္ခက္ပါပဲ။

    အစၥေရးဟာ ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ အကူအညီေပးေနတဲ့အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈေတြကုိ တင္ျပဖုိ႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့လမွာပဲ ဥပေဒ ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး၊ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္သူေတြကေတာ့ အခုလုိေျပာၾကားမႈဟာ အဖိႏွိပ္ခံ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြကုိ ပုိမို ဒုကၡေရာက္ေစဖုိ႔ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈနည္းလမ္းအသစ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။

    ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တဲ့ အစၥေရးရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး အစစအရာရာ က်ပ္တည္းေနတဲ့ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က အစၥေရးရဲ႕ ရက္ ၅၀ နီးပါးၾကာ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ လံုး၀ ႁခြတ္ၿခံဳက်သြားခဲ့ပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ ဂါဇာျပည္သူေတြရဲ႕ ၄၃ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အလုပ္မရွိၾကဘဲ အဲဒီ အလုပ္လက္မဲ့ေတြထဲက ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ လူငယ္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဂါဇာဟာ ကမၻာေပၚမွာ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း အျမင့္ဆံုးေဒသတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

    အေျခခံစားေသာက္ကုန္ေတြ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ လုိအပ္တဲ့ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းမႈကုိ အစၥေရးက တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကန္႔သတ္ထာၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြ၊ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ အျခားေသာ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းမႈကုိလည္း လံုး၀နီးပါး ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။

    လူေပါင္း ၁ သိန္းေလာက္ရဲ႕ အိမ္ေတြဟာ အစၥေရးရဲ႕ ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံထားရၿပီး၊ လူပါင္း ၇၅၀၀၀ ေလာက္ဟာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရပါတယ္။ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္အတြင္း ေပးေ၀ေနတဲ့ ေရရဲ႕ ၉၆ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ စိတ္မခ်ရဘဲ၊ လွ်ပ္စစ္ဟာလည္း တစ္ေန႔ကုိ ၁၂ နာရီေလာက္သာ ရရွိပါတယ္။

    တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ အလြန္အမင္းစိတ္ဒဏ္ရာရကာ ကုသဖုိ႔လုိအပ္ေနတဲ့ ကေလးငယ္ေတြဟာ ၃ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ရွိၿပီး၊ သူတုိ႔ထဲက အမ်ားစုဟာ မိဘေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြ ဆံုး႐ံႈးထားရပါတယ္။

    ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေန႔ ဂါဇာျပည္သူေတြရဲ႕ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြနဲ႔ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ေနရတာျဖစ္ၿပီး၊ သူတုိ႔ရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး လုိအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကုိ လံုး၀ မွိခုိအားထားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ ဟားမက္စ္ကုိ ေထာက္ပံ့ေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာအၿပီးမွာေတာ့ Wold Vision က ဂါဇာမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အကူအညီေပးမႈကုိ ယာယီ ရပ္တန္႔လုိက္ၿပီး ဂ်ာမနီနဲ႔ ၾသစေတးလ်တုိ႔ကလည္း World Vision ကုိေပးေနတဲ့ အလွဴေငြေတြကုိလည္း ရပ္ဆုိင္းလုိက္ပါတယ္။

    ပါလက္စတုိင္းလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ Al-Haq က အေထြေထြဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ ရွာ၀မ္ ဂ်ာဘာရင္က အစၥေရးဟာ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြကုိ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ပါလက္စတုိင္းေတြကို ေထာက္ပံ့မႈ ေလွ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ၀ါဒျဖန္႔ေနတာျဖစ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကုိ အေျခပ်က္ေအာင္ သူတုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ” လုိ႔ ဂ်ာဘာရင္ကဆုိၿပီး ေနတန္ယာဟုဟာ ပါလက္စတုိင္းအဖြဲ႕အစည္းေတြကုိ အကူအညီေပးတာေတြ ရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္ ဥေရာပႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြကုိ ေသြးေဆာင္ေနတယ္လုိ႔လည္း ထည္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႏုိင္ငံတကာ ကေလးငယ္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ပါလက္စတုိင္းအဖြဲ႕ခြဲက တာ၀န္ရွိသူ အယဒ္ အဘူ တာအစ္ရွ္ကေတာ့ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ ဒီေဆာင္ရြက္မႈဟာ ကမၻာ့ ထိခုိက္ခံစားရမႈအမ်ားဆံုး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေပၚ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနစဥ္မွာေရာ၊ မျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာပါ စနစ္တက် ျငႇင္းဆဲလုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပေနတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    “၂၀၀ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အံုႂကြမႈျဖစ္ေပၚၿပီးခဲ့ကတည္းက ပါလက္စတုိင္း ပုိင္နက္ေတြမွာ အစၥေရးတပ္ေတြ တည္ရွိမႈရလဒ္ေၾကာင့္ ကေလငယ္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေရအတြက္ကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ခြင့္အပါအ၀င္ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကုိ အစၥေရးက ဘယ္ေလာက္ခ်ိဳးေဖာက္ေနလဲဆုိတာ ျပသေနပါတယ္” လုိ႔ တာအစ္ရွ္က ဆုိပါတယ္။

    ပါလက္စတုိင္းေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြကုိ ျပဳလုပ္တာဟာ သူတုိ႔ရဲ႕အသက္ရွင္ရပ္တည္မႈမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့မႈေတြျဖစ္ကာ ထင္ရာလုပ္တာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ကုလအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာအ၀ုိင္းအ၀ုိင္းက အစၥေရးကုိ သတိေပးထားပါတယ္။

    ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္ေတြမွာ မတည္ၿငိမ္မႈေတြျဖစ္လာတုိင္း စစ္တပ္ေတြ တုိးခ်တာ၊ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္မႈေတြျပဳလုပ္တာ၊ က်ဴးေက်ာ္အိမ္ယာေတြ တုိးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္တာေတြကို ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ အစၥေရးအေနနဲ႔ ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ ကူညီေနတဲ့ ပရဟိအဖြဲ႕ေတြ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ ေနာက္ကြယ္က ဘာရည္ရြယ္ခ်က္မရွိလဲဆုိတာကုိေတာ့ ေနတန္ယာဟု ကုိယ္တုိင္မွတစ္ပါး ဘယ္သူမွ မသိႏုိင္ေၾကာင္းပါ။

    Ref: Aljazeera, independent,wiki,oxfam.org

  • ၈- ၈ -၈၈ အေရးေတာ္ပုံၾကီးကေပးခဲ႕ေသာ ေကာင္းေသာ သင္ခန္းစာ တစ္ရပ္

    ၈- ၈ -၈၈ အေရးေတာ္ပုံၾကီးကေပးခဲ႕ေသာ ေကာင္းေသာ သင္ခန္းစာ တစ္ရပ္

    ၾသဂုတ္ ၇ ၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း ( R.I.T ရန္ကုန္စက္မႈ႔တကၠသိုလ္) ေရးသည္။

    8888

    ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ရဟန္းရွင္လူ၊ ေက်ာင္းသား၊ ျပည္သူလူထုအေပါင္း ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလတစ္ပါတီ) အာဏာရွင္စနစ္ကိုအံတု၊ ဆန္႔က်င္ေသာအားျဖင့္ လမ္းမ်ားေပၚထြက္ကာ ဆႏၵ ျပခဲ့သည့္ ၈-၈-၈၈ (ရွစ္ေလးလံုး) ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားႀကီးသည္လည္း မၾကာခင္ ၂၈ ႏွစ္  ျပည့္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

    စစ္အာဏာရွင္အေငြ႕အသက္မ်ားကို ရွဴ႐ႈိက္လိုသည့္ အခြင့္ထူးခံ၊ လက္တစ္ဆုတ္စာ လူတစ္စု အလိုေတာ္ရွိမ်ား အလိုက်ေရးေန၊ ေျပာေနေသာ၊ လူမႈ႕ေရးကြန္ယက္ မီဒီယာမ်ားကလည္း ယေန႔ အခ်ိန္ထိ ရွိေနပါသည္။ ထိုသူမ်ားက အာဏာရွင္ ဘက္ေတာ္သားမ်ားျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ၈-၈-၈၈ (ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးတြင္ လူသတ္၊ ေခါင္းျဖတ္၊ မင္းမဲ့စရုိက္မ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပၾကၿပီး ထိုအေရးေတာ္ပံုႀကီးအား ေသးသိမ္ေအာင္၊ အက်ဥ္းတန္ေအာင္၊ မသိမသာ ထုိးႏွက္ေနျပန္သည္။

    ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ရျခင္း၏ အဓိကေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ဆန္းစစ္ ၾကည့္လွ်င္ ၁၉၆၂ ခု မတ္လ (၂) ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းသည္ မိမိလူတစ္စု၊ တစ္ဖြဲ႕ကိုယ္ က်ိဳးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ၂၆ ႏွစ္ၾကာ တစ္ပါတီ၊ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခု ဇူလုိင္လ (၇) ရက္တြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အဦးႀကီးကို ဒိုင္းနမိုက္ ျဖင့္ ၿဖိဳခြဲ ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ လႈပ္ရွားတက္ၾကြေသာ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီး၊ ေထာင္ခ်၊ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ ခု ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးသန္႔ စ်ာပနအခမ္းအနားတြင္လည္း စစ္တပ္ကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္း၀င္းအတြင္း ၀င္ေရာက္စီးနင္းေစကာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအား ရက္ရက္စက္စက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ မိႈင္းရာျပည့္အေရးအ
    ခင္း ဆန္ျပႆနာအေၾကာင္းခံကာ တရုတ္-ဗမာ အေရးအခင္း၊ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ကုလား-ဗမာ ျပည္၊ ေတာင္ႀကီး အေရးအခင္းမ်ားကို ဖန္တီးကာ၊ ႏိုင္ငံေရးအာရုံလွည့္ခဲ့သည္။

    ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္၊ လက္ညိဳးေထာင္ေခါင္းညိမ့္၊ အေပၚဖား၊ ေအာက္ဖိ၊ အရည္အခ်င္းမရွိ၊ အေခ်ာင္သမားလူတန္စားမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ပယ္တြင္၊ ဒုနဲ႔ေဒး ျဖစ္လာခဲ့ ေတာ့သည္။ တစ္ခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ စကၤာပူထက္သာလြန္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံႀကီးသည္ကမာၻ႔အဆင္းရဲဆံုး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ႕အေႏွးေကြးဆံုး စာရင္း၀င္ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္သြားခဲ့သည္။

    ထို႔အျပင္ “မဆလ” တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္လက္ထက္တြင္ပင္ ျပည္သူလူထု၏ ေခၽြးနည္းစာေငြ မ်ား ၁၀၀ က်ပ္တန္၊ ၉၀ က်ပ္တန္၊ ၄၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္၊ ေငြစကၠဴမ်ားသံုးစြဲျခင္းကို တရားမ၀င္ေငြမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အမိန္႔အာဏာျဖင့္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း။ ရန္ကုန္စက္မႈ႕တကၠသိုလ္၀င္းအတြင္း၊ဆႏၵျပေက်ာင္းသားႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုဖုန္းေမာ္ႏွင့္ ကိုစိုးႏိုင္တို႔ကို လံုထိန္းအထူးရဲမ်ား၏ ပစ္ခတ္ျခင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္ကို အခၽြန္ျဖင့္ထိုးမိ၍ ေသဆံုးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္
    လိမ္ညာထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း။ လံုထိန္းရဲမ်ားေၾကာင့္ ရန္ကုန္စက္မႈ႕တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားႏွစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ျဖစ္ရပ္သည္ အျခား ၀ိဇၨာ၊ သိပၸံတကၠသိုလ္မ်ားသို႔ပါ ကူးစက္ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းသားထုက ထိုျဖစ္ရပ္ကို အျမန္ဆံုးေဖာ္ထုတ္စံုစမ္းၿပီး က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အျမန္ဆံုးအေရးယူေပးပါရန္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းယားကန္၊ တံတားျဖဴအနီး စုရုံး၊ ဆႏၵျပ၊ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ “မဆလ” အစိုးရက လံုထိန္းရဲမ်ားျဖင့္ အတင္းအဓမၼၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူရ၊ ေရထဲျပဳတ္က်သူျပဳတ္က်၊ လံုထိန္းကားမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသား/သူမ်ားအား ဇြတ္အတင္း၊ ငါးပိ၊ ငါးခ်ဥ္ဖိသိပ္သည့္အလား၊ လူမဆံစြာထည့္ၿပီး ဖိႏိွပ္၊ ရက္စက္ခဲ့မႈေၾကာင့္၊ အသက္႐ႈၾကပ္ၿပီး ေက်ာင္းသား/သူအခ်ိဳ႕ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ျဖစ္ရပ္ဆိုးမ်ားသည္ အမွန္တကယ္ မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။

    ထိုျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္လို႔ တာ၀န္ရွိ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ျပည္သူလူထုႏွင့္ေက်ာင္းသားထုႀကီးအား ေတာင္းပန္ခဲ့ျခင္းမျပဳဘဲ၊ “မဆလ” တစ္ပါတီအာဏာရွင္ႀကီး ဦးေန၀င္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က်ိဳကၠဆံ အားကစားကြင္းတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ “ျပည္နယ္၊ တိုင္း မဆလပါတီ အေရးေပၚ၊ပါတီညီလာခံႀကီး” တြင္ ေက်ာင္းသားျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုးအား ရည္ၫႊန္း၍ “စစ္တပ္ဆိုတာ၊ပစ္ရင္ တည့္တည့္ ပစ္တယ္။ မိုးေပၚေထာင္မပစ္ဘူး” ဟု လူမိုက္ဆန္ဆန္၊ ေခါင္းေဆာင္မပီသစြာတာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈ ကင္းမဲ့စြာ၊ လက္လြတ္စပယ္ ေျပာဆိုခဲ့မႈေၾကာင့္၊ ၈-၈-၈၈ ခုႏွစ္တြင္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေက်ာင္းသား/သူမ်ား ဦးေဆာင္ကာ မဆလတစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရးဒီမုိကေရစီရေရး ေတာင္းဆို ဆႏၵျပပြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရပါသည္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္အေနျဖင့္ ပါတီဥကၠဌ ဦးေန၀င္း ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး၊ သတ္ရဲ၊ ျဖတ္ရဲတဲ့ေနရာတြင္ လူမိုက္ဆန္ဆန္ လုပ္ေလ့ရွိေသာဦးစိန္လြင္အား သမၼတ တင္ေျမွာက္ခဲ့သည္။ ဦးစိန္လြင္သည္ တပ္မ ၂၂ စစ္တပ္အင္အားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ေခၚခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အပ္တိုတစ္ေခ်ာင္းမွ် မရွိေသာ ဆႏၵျပေက်ာင္းသား/သူမ်ားကိုဗကပယူဂ်ီ (ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေျမေအာက္အဖြဲ႕အစည္း၀င္မ်ား) ဟု တံဆိပ္မည္းတပ္ခဲ့သည္။ အထက္အမိန္႔အဆင့္ဆင့္ နာခံေလ့ရွိေသာ စစ္တပ္အား၊ အဆိပ္မိႈင္းမ်ား သြတ္သြင္းကာ၊မတရား၀ါဒျဖန္႔ခ်ီခဲ့သည္။

    ထို႔ေၾကာင့္လည္း အထက္တန္း၊ အလယ္တန္း အျဖဴ၊ အစိမ္း၀တ္ ဆႏၵျပေက်ာင္းသား/သူေလးမ်ား၊ ရင္ဘတ္မ်ား၊ ေက်ာမ်ား ပြင့္ထြက္ကာ၊ ျမင္မေကာင္း၊ ရႈ႕မေကာင္းေအာင္ ပိုးဆိုးပက္ဆက္ေသပြဲ၀င္ခဲ့ရသည္မွာ စာေရးသူမ်က္ျမင္ ကုိယ္ေတြ႕ျဖစ္သည္။ ထိုေသြးစြန္းေသာ လုပ္ရပ္ဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ရဟန္းရွင္လူ၊ ျပည္သူလူထုႀကီး မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ကာ ျမန္ျပည္အႏွံ႔ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ရွိ ၿမိဳ႕ႀကီး၊ျပႀကီးမ်ားသို႔ ဆႏၵျပလူပင္လယ္လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရေတာ့သည္။

    ရွစ္ေလးလံုးဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပပြဲတြင္ တစ္ပါတီအာဏာရွင္ မဆလအစိုးရ၏ ရက္ရက္စက္စက္ မိုက္မိုက္ကန္းကန္း၊ ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြင္းမႈ႕ကို အခံရဆံုးမွာ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းရွိ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားထုပင္ ျဖစ္သည္။

    ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္ ႀကိဳးကိုင္သူမ်ားက သမၼတ ဦးစိန္လြင္အား (၁၇) ရက္ပြဲထုတ္ခဲ့ၿပီး၊ ဥပေဒပညာရွင္ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္အား သမၼတ တင္ေျမွာက္ခဲ့ျပန္သည္။ သမၼတေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ အေျပာအေဟာေကာင္းသည့္ စာေရးဆရာတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ဦးေန၀င္း၏ အလြန္စိတ္ခ်၊ ယံုၾကည္ရဆံုး ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္ႀကီး ဦးေန၀င္း အလိုက် ဥပေဒမ်ားကိုေရးဆြဲေပးေန ရသူလည္းျဖစ္ပါသည္။

    ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ သမၼတျဖစ္လာေသာအခါ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ရုတ္သိမ္းေပးခ့ဲသည္။ ထိုအခါျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ စ-စ-စ (စသံုးလံုး) အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕အပါအ၀င္ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အေတာ္မ်ားမ်ား၊ ေရွ႕ေနမ်ား၊ စာေပဂီတ၊ ရုပ္ရွင္ေလာက၊ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား စသည္တို႔သည္ ျပည္သူလူထုႏွင့္အတူ လမ္းမ်ားေပၚထြက္ကာ မေက်နပ္ခ်က္အလံုးစံုအား ရင္ဖြင့္ကာ ဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္လာခဲ့ၾကေတာ့သည္။

    တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ မဆလအစိုးရသည္ ျမန္မာျပည္တစ္၀န္း တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္အသီးသီးရွိ အက်ဥ္း ေထာင္မ်ားတြင္ “အက်ဥ္းသားမ်ား ေထာင္ကုိ မီး႐ႈိ႕ၾကသည္။ ေထာင္ေဖာက္ေျပးၾကသည္။  ထုိ႔ေၾကာင့္ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားက ပစ္ခတ္၊ ႏွိမ္ႏွင္းအေရးယူရပါသည္” ဟူေသာ ေၾကညာခ်က္ သတင္းမ်ားကို ႏိုင္ငံပိုင္ရုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေ၀ေ၀ဆာဆာ တင္ျပခဲ့ၾကသည္ကို သတိျပဳမိသည္။

    အမွန္တကယ္ ႏုိင္ငံအႏွံ႔ ေထာင္ခါေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေထာင္ခါေနရျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ (၁) ဒီမုိကေရစီအေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားေနသူမ်ားအား ေထာင္ထဲထည့္ရန္ (၂) လူသတ္၊ ခိုးဆိုး လုယက္၊ ဒုစရုိက္မႈ၊ ရာဇ၀တ္မႈေပါင္း၊ ေျမာက္ မ်ားစြာျဖင့္ ေထာင္က်ေနသူမ်ားကို ေထာင္ကလႊတ္ ေပးလိုက္လွ်င္ ထုိေထာင္ခ်စ္သူမ်ား ရာဇ၀တ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ထပ္မံက်ဴးလြန္ၾကမည္။ မင္းမဲ့စရုိက္ဆန္ဆန္ ျပဳက်င့္ၾကမည္။ တုိင္းျပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္လာမည္။ ထိုအခါ စစ္တပ္က
    အာဏာသိမ္းမည္ စသည္ျဖင့္ ႀကိဳတင္ၾကံစည္၊ မဟာဗ်ဴဟာ၊ အကြက္ခ်ထားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေထာင္က်ရာဇ၀င္လူဆိုးမ်ားကို တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေထာင္မွလႊတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ကို ဆန္းစစ္မိပါသည္။

    အေမကေမြး၊ ေထာင္ကေကၽြးေနသူ ရာဇ၀င္လူဆိုးမ်ား ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး နည္းလမ္းအသြယ္သြယ္ျဖင့္ ဒီမိုကေရစီေရးေတာင္းဆို ဆႏၵျပၾကသည့္ ျပည္သူလူထုၾကား ေရာက္ရွိသြားၾကေသာအခါ မိမိတို႔ ၏ပင္ကုိယ္စရုိက္အဖုံဖုံျဖင့္ အဖ်က္အေမွာင့္လုပ္ငန္းမ်ားကို တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကင္းမဲ့ေနေသာ အခ်ိန္မ်ားတြင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈ႕မ်ားေၾကာင့္ မင္းမဲ့စရုိက္ဆန္ဆန္အမႈ႕အခင္းမ်ား၊ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုကာလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ရပါသည္။ “ဆြမ္းဆန္ထဲ၊ ၾကြက္ေခ်းေရာ” သြားသည့္အလား ငခုံးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္၊ တစ္ေလွလံုးပုပ္သည့္အလား ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။

    သမၼတေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က စစ္မိန္႔မ်ားကို ရုတ္သိမ္းေပးခဲ့သည့္အခါ ဒီမိုကေရစီအေရး  ေတာင္းဆိုဆႏၵျပၾကသည့္ လူပင္လယ္လိႈင္းမ်ားကလည္း တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ဒီေရအလားအားေကာင္းလာခဲ့သည္။

    စစ္တပ္က အစိုးရပိုင္၊ ကုန္ေလွာင္ရုံမ်ားမွ ပစၥည္းမ်ားကို TE ကားမ်ားျဖင့္၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ သယ္ခဲ့ၾက သည္။ မသယ္ဘဲထားခဲ့ေသာ၊ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ထုိအနီးတစ္၀ိုက္ရွိ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ ၾကေသာ ေသမထူး၊ ေနမထူး ဆင္းရဲသားမ်ား၊ ေထာင္နန္းစံခဲ့ၾကသူ ဆင္းရဲသားမ်ားက သြားယူခဲ့ၾက သည္။ ပစၥည္းမ်ားယူေနစဥ္၊ စစ္တပ္၏ ေရွာင္တခင္ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြင္းခံခဲ့ရသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ထို အခ်ိန္ အာဏာရွင္ေဒါက္တုိင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားကလည္း ဒီမိုကေရစီအေရး ဆႏၵျပျပည္သူ လူထုၾကားထဲ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ကာ ဥာဏ္နီ၊ ဥာဏ္နက္မ်ားသံုးကာ ဆႏၵျပအဖြဲ႕မ်ားအၾကား၊ သပိတ္စခန္းမ်ားအၾကား၊ ၀င္ေရာက္ပူးကပ္ေသြးခြဲ သပ္လွ်ိဳကာ၊ စည္းရုံးလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ အတိုင္း အတာတစ္ခုအထိ ခရီးေပါက္ခဲ့သည္ကို ေလ့လာမိသည္။

    ပမာျပရလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ေ႐ႊတိဂံုဘုရား၀င္း လူထုအစည္းအေ၀းေဟာေျပာမည့္ မနက္ခင္းတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္၌ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး ဗိုလ္ႀကီး ဦးေဆာင္ကာ လူထုေခါင္း ေဆာင္အား ပုဂိၢဳလ္ေရးထိခိုက္ေစသည့္ ၀ါဒျဖန္႔လံႈ႕ေဆာ္စာမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ေနစဥ္၊ ျပည္သူလူထုက လက္ပူးလက္ၾကပ္ လက္ရဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအခါက စစ္တပ္ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ဒီမုိကေရစီကို မလိုလားေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ ေနရာမေပးလိုေၾကာင္း သမိုင္း၀င္သက္ေသ ျဖစ္သြားခဲ့ပါသည္။

    သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္တြင္ သမိုင္း၀င္ျပယုဂ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ရွစ္ေလးလံုး(၈-၈-၈၈) ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ ေငြရတုအခမ္းအနားႀကီးကို MCC ခန္းမႀကီးတြင္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပခဲ့ရာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌ(ယခင္) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ နာယကႀကီး သူရဦးတင္ဦး ကြယ္လြန္သူသတင္းစာဆရာႀကီး သံမဏိလူသားႀကီး ဦး၀င္းတင္ တုိ႔တက္ေရာက္ အားေပးခဲ့သည္။ အံ့ဩစရာေကာင္းသည့္အခ်က္မွာ န၀တ၊ နအဖ စစ္အစိုးရမ်ားလက္ထက္ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ပါ၊ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးတစ္ခ်ိဳ႕ပင္၊ ကိုယ္တုိင္တက္ေရာက္တစ္ခဲနက္ အားေပးခဲ့ၾကသည္။ အလွဴေငြမ်ား လွဴဒါန္းခဲ့ၾကသည္။ ပို၍ ထူးဆန္းသည္မွာ ထိုရွစ္ေလးလံုး ေငြရတုအခမ္းအနားႀကီးတြင္ “၁၉၈၈ခု ဒီမုိကေရစီေရး ေတာင္း
    ဆိုဆႏၵျပရင္းေသြးေျမက်ခဲ့ေသာ၊ ရဟန္းရွင္လူ၊ ေက်ာင္းသား၊ ျပည္သူလူထုအေပါင္းအား မတ္တပ္ ရပ္၊ အေလးျပဳ၊ ဂါ၀ရျပဳသည့္အခမ္းအနားႀကီးတြင္ ထိုအစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားလည္း တက္ ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္အတူ လက္ရည္တစ္ျပင္တည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္”

    အခ်ဳပ္ျဖင့္ဆိုရလွ်င္ ကမာၻေလာကႀကီးသည္ အမွန္တရားကိုလုိလားသူ၊ ေလာကကို အလွဆင္ေန သူမ်ားအတြက္ မိတ္ေဆြျဖစ္သည္။ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ စသည့္ စစ္အစိုးရမ်ားသည္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အမဲစက္မ်ား စြန္းထင္းခဲ့ၾကသည္။  ၈-၈-၈၈ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီးသည္ “အာဏာသည္ ေသနတ္ေျပာင္း၀မွာရွိသည္” ဟူေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္ အာဏာရွင္မ်ား၏လက္သံုးစကားေဆာင္ပုဒ္ မွားယြင္းေၾကာင္း သမုိင္းသင္ခန္း
    စာကို ေပးခဲ့သည္။ ျပည္သူလူထု၏ေထာက္ခံမႈ႔မရွိေသာ အစိုးရတစ္ရပ္သည္ ေရရွည္မရပ္တည္ႏိုင္ ေၾကာင္း၊ အမွန္တရားကိုလိုလားေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးသည္ တစ္ေန႔ ေအာင္ပြဲခံရမည္မွာ ဧကန္မ လႊဲျဖစ္ေၾကာင္း သင္ခန္းစာ အေမြေကာင္းမ်ားကို ေပးစြမ္းႏိုင္ခဲ့၍ ျမန္မာသမိုင္းတြင္ ေမာ္ကြန္းတင္ထုိက္ေပေတာ့သည္။

    ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း ( R.I.T ရန္ကုန္စက္မႈ႔တကၠသိုလ္)