News @ M-Media

Category: ေဆာင္းပါး

  • ျမန္မာ-တရုတ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ဖို႔ လိုၿပီလား ?

    ျမန္မာ-တရုတ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ဖို႔ လိုၿပီလား ?

    ဇန္န၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၆

    M-Media
    china myan
    ၂၀၁၅ ဇြန္လ ၁၁ ရက္၊ တရုတ္ျပည္သူ႔ခန္းမေဆာင္၌ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တရုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္တို႔ ေတြ႕ဆံုၾကစဥ္

    – ေဘဂ်င္းရဲ႕အကူအညီ မပါဘဲနဲ႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဒီမိုကေရစီအကူးအေျပာင္း ေအာင္ျမင္ႏိုင္တယ္ဆိုတာက မွန္သေယာင္နဲ႔ မွားယြင္းလာပံုရပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္း အၾကမ္းတမ္းဆံုး ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲတစ္ခုကို စတင္ႀကံဳေတြ႕ေနရပါၿပီ။ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အတိုက္အခံ NLD ပါတီအေနနဲ႔ ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏုိင္ရရိွလာခဲ့တယ္။ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ႏိုဗယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရသစ္တစ္ရပ္ဟာ မ်ားမၾကာမီ ႏိုင္ငံ့တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ၾကပါေတာ့မယ္။ ႏွစ္ ၆၀ ၾကာ အာဏာရွင္အစိုးရရဲ႕ ခြာေတာ္မူခဏ္း ခင္းက်င္းရျခင္းကို ထူးထူးျခားျခား ကိုယ္စားျပဳေနပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္လည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ တိုင္းျပည္ကို ထိန္းခ်ဳပ္လာခဲ့တဲ့ ဗမာစစ္တပ္အတြက္ ဖြဲ႕ေျခဥအရ အရံသင့္ေနရာေတြ ခ်န္ထားေပးရဆဲျဖစ္တယ္။ ဒီအေျခအေနေအာက္က အကူးအေျပာင္း ျပဳလုပ္ေနရပါတယ္။ မ်ားမၾကာမီ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စမ္းသပ္ခံဒီမိုကေရစီအဖြင့္အတြက္ ေသေရးရွင္ေရးအခ်ိန္ကာလတစ္ခု ေရာက္ရိွလို႔လာပါေတာ့မယ္။

    သဟဇာတမူ၀ါဒနဲ႔အတူ အေနာက္တိုင္းအတြက္ တံခါဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့ေနာက္ ကမာၻ႕မီဒီယာေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို လက္ခံမႈမ်ားစြာနဲ႔ အာရံုစိုက္လာခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာ-တရုတ္ဆက္ဆံေရး မဆိုစေလာက္ အားေပ်ာ့သြားတာေတြ႕ရတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ေခါင္းေထာင္လာျခင္းက ကမာၻမွာ တစ္မူထူးျခားၿပီး သူ႔ရဲ႕ၾသဇာသက္ေရာက္မႈဟာ သူ႔အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အားေကာင္းေနဦးမွာျဖစ္တယ္။

    လာမယ့္အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ အဓိကဦးစားေပးရမယ့္ ေသာ့ခ်က္ႏွစ္ခု ရိွေနပါတယ္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး နဲ႔ ႏွစ္ ၇၀ နီးပါးၾကာျမင့္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို အဆံုးသတ္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပန္းတိုင္ကို အေရာက္လွမ္းႏိုင္ပါမွ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းမႈကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ေစၿပီး ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္ပါမယ္။ ဒီမ်က္ႏွာစာႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ပါ၀င္မႈအခန္းက႑ အေတာ္အတန္ ႀကီးမားေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေနာက္တိုင္းကို တံခါးဖြင့္ေပးလိုက္သည့္တိုင္ေအာင္ တရုတ္ျပည္က အေရးအႀကီးဆံုး စီးပြားဖက္အျဖစ္ တည္ရိွေနဆဲျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာေျမာက္ပိုင္းနယ္စပ္ ပိုင္နက္တစ္ေလွ်ာက္မွာ သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမႈက အလြန္အကၽြံ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ထဲ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းရဦးမယ့္ အဓိကဇာတ္ေကာင္လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

    ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ျမင့္မားဖို႔ ပိုၿပီး အေရးႀကီးလာပါၿပီ။ ျမန္မာဟာ အာရွတိုက္ရဲ႕ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံစာရင္းထဲ ပါ၀င္ေနေသာ္လည္း တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမ်ားရဲ႕ ျဖတ္မွတ္တစ္ခု ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေဒသတြင္း အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုပါ။ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ ကႀကိဳးတန္ဆာျဖစ္တဲ့ ပထ၀ီ၀င္အေနအထားကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔ဟာ ၿပိဳင္ဖက္ကင္းအခြင့္အလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုဖန္တီးမလဲ ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔အတူ – တရုတ္ျပည္ရဲ႕ေအာက္စည္းကေန ရပ္တည္ေနရတဲ့အေနအထားကို ဖယ္ရွားဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။

    တရုတ္ျပည္နဲ႔ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းေၾကာင္းက ရႈပ္ေထြးၿပီး စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းလွပါတယ္။ ဒီပံုအတိုင္း ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။ အစိုးရသစ္ဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို အေျခခံက်က် ျပန္လည္ဆန္းသစ္ေရးအတြက္ ပံုစံခ်ရပါလိမ့္မယ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာလမ္းစဥ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ရင္း တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အတြင္းအျပင္ အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကို ေရွ႕ရႈေဆာင္ရြက္သြားရမွာျဖစ္တယ္။

    ဒီလိုလုပ္ဖို႔ မလြယ္လွပါဘူး။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေဘဂ်င္းနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေႏြးေထြးေအာင္ ေရရွည္ထိန္းသိမ္းဖို႔ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ရိွေသာ္လည္း တရုတ္ျပည္ဟာ ရံဖန္ရံခါ ဆိုးက်ဳိးေပးတတ္ေၾကာင္းကိုလည္း အျမင္ရိွထားပါတယ္။ ၁၉၆၀ ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းေတြမွာ တရုတ္က ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ေတြကို နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ လက္နက္တပ္ဆင္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းထဲ လြတ္ေျမာက္ဇံုတစ္ခုကို တည္ေထာင္ေစခဲ့တယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဲ့ဒီအုပ္စု ၿပိဳလဲသြားခဲ့ေပမယ့္ က်န္ရိွဆဲ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုအသီးသီးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားျပန္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႕ေတြထဲမွာ အထူးျခားဆံုး အခိုင္မာဆံုး ခ်ိတ္ဆက္ေနတာကေတာ့ အင္အား ၂၅၀၀၀ ရိွတဲ့ ၀ျပည္နယ္တပ္မေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ဆက္ဆံေရးအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတယ္။ ျမန္မာနယ္စပ္ ယူနန္ျပည္နယ္ကို လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားပို႔လႊတ္ေပးႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံတန္ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းဟာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာကိစၥျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရအဖြဲ႕က ဆိုင္းငံ့ထားေစလိုက္တယ္။ ေဘဂ်င္းဖက္က မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက်ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါးအတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ဗမာစစ္တပ္နဲ႔ ေကအိုင္ေအတို႔အၾကား ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ဖ်ားမွာ အႀကီးအက်ယ္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတယ္။ ဒုကၡသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပၚထြက္ေစၿပီး တရုတ္ျပည္ထဲ အေျမာက္ပစ္ခတ္မႈ လမ္းေခ်ာ္၀င္ေရာက္သြားတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြ ကိုင္တြယ္လည္ပတ္ေနတဲ့ ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈေတြ ပြင့္ထြက္လာခဲ့တယ္။ တရုတ္ျပည္မကုမၸဏီမ်ားရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈတန္ဖိုးဟာ ၂၀၁၀-၁၁ မွာ ေဒၚလာ ၈.၂ ဘီလီယံရိွရာက ၂၀၁၃-၁၄ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ အထိ ဒလိမ့္ေကာက္ေကြး က်ဆင္းသြားခဲ့တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ၾကတယ္။

    ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕မဟာအင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္းအေပၚ သေဘာတူညီထားခ်က္ကို ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အခ်ိန္က်ေရာက္လာပါၿပီ။ ျပန္လည္ထူေထာင္မယ့္ ဆက္ဆံေရးအသစ္က ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္သံုးရပ္ပါ၀င္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က – တရုတ္ကို လက္ဦးမႈ ေပးျခင္းထက္ မိမိတိုင္းျပည္စီးပြားေရးျပန္လည္ဦးေမာ့ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ေဒၚလာဘီလီယံမ်ားစြာ တန္ေၾကးရိွ အေျခခံအေဆာက္အဦဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းအတြက္ ကိုယ္ပိုင္အစီအမံေကာင္းေတြကို ျပန္လည္ဆင္ယင္ထားရပါမယ္။ တရုတ္ျပည္ကို အဓိကဇာတ္ေကာင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ျပန္ၿပီး လက္ကမ္းသင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆိုးက်ဳိးဒဏ္ခံ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၀င္ေတြနဲ႔ အနီးကပ္တိုင္ပင္ႏွီးေႏွာခ်က္မ်ားထဲက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ျမန္မာအစိုးရသစ္ရဲ႕မူေဘာင္ထဲကေတာ့ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္။

    ဒုတိယတစ္ခ်က္က – ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရိွဘဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေရွ႕တိုးလို႔မရေၾကာင္း ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားက လက္ခံထားရပါမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းန႔ဲဆက္စပ္ေနတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ကိစၥမ်ားက စီးပြားေရးဆိုင္ရာေဆြးေႏြးျငင္းခံုဖို႔သက္သက္မွ် မဟုတ္ဘဲ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ေရရွည္ပဋိပကၡအေျဖရွာျခင္းနဲ႔ အတြင္းက်က် ခ်ိတ္ဆက္ေနပါတယ္။ ေဒသခံလူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားက တရုတ္စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ မိမိတို႔ရဲ႕ အိုးအိမ္၊ ဘ၀အေနအထားေတြ ပ်က္စီးသြားမွာ စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ ဒါကလည္း သဘာ၀က်တဲ့ အေၾကာင္းရင္းပါ။ အနာဂတ္အစိုးရအေနနဲ႔ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားထဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေတြကိုစဥ္းစားတဲ့အခါ – တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းအက်ဳိးစီးပြား သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္ရဲ႕ေျမယာသိမ္းမႈ စတဲ့ ထိလြယ္ရွလြယ္ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားနဲ႔တြဲဖက္ၿပီး စဥ္းစားသံုးသပ္ၾကရမွာျဖစ္တယ္။

    တတိယအခ်က္က – ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ထိေရာက္မႈမဲ့ ထင္ရာစိုင္းျခင္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းလက္တြဲေျဖရွင္းတာမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အေနာက္တိုင္းနဲ႔ ဂ်ပန္တို႔က ၾသဇာမေညာင္းသင့္ဘူး၊ ဒါဟာ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရိွလာႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး တရုတ္က စိုးရိမ္မကင္းတဲ့အျမင္ ရိွေနပါတယ္။ ေျမျမွဳပ္မိုင္းရွင္းလင္းေရးကေန အပစ္အခတ္ရပ္စဲႏိုင္ေရးအထိ လိုအပ္ခ်က္ေတြက ႀကီးမားေနတုန္းပါပဲ။ တရုတ္ႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္လက္တြဲႏိုင္ၿပီး ကုလသမဂၢနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းယႏၲရားအသစ္တစ္ရပ္အားျဖင့္ သူတို႔တစ္ေတြ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာအပ္ပါတယ္။

    ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအသစ္တစ္ရပ္ အစျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာက ေဘဂ်င္းကို နားခ်ႏိုင္ပါ့မလား ? တရုတ္ေတြကို နယ္စပ္ေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ၾသဇာေညာင္းမႈကို အသံုးခ်လို႔ သူတို႔ရႏိုင္မယ့္ စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္အတိုင္းအတာေတြ ခ်ျပၿပီး သိမ္းသြင္းရပါလိမ့္မယ္။ အထက္ကဆိုထားၿပီးတဲ့အတိုင္း သူတို႔စိုးရိမ္ေနတဲ့အခ်က္ေတြ သူတို႔ရဲ႕ျမင္ကြင္းကေန မကြယ္ေပ်ာက္မခ်င္း ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ျပတ္သားတဲ့ ေထာက္ခံမႈ မေပးဘူးဆိုၿပီး တင္းခံခ်င္ခံေနပါလိမ့္မယ္။

    ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းထဲက အမ်ဳိးသားေရးတုန္႔ျပန္မႈတစ္ရပ္ကို မီးေမႊးေပးရာ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အစိုးရသစ္အဖို႔လည္း တိမ္းေခ်ာ္မႈ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အေထာက္အကူျဖစ္လိုျဖစ္ျငား တရုတ္ေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္တစ္ခုခ်င္းစီကို အႏုစိပ္ လိုက္စဥ္းစားေပးမယ္ဆိုရင္ေပါ့။ အဲ့ဒီအစား ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအတြက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက ပရိယာယ္ၾကြယ္ၾကြယ္နဲ႔ အျမင္သစ္တစ္ရပ္ရရိွဖို႔ အားထုတ္ရမွာျဖစ္တယ္။

    ျမန္မာဆီက တရုတ္ လိုခ်င္ေနတာေတြ အမွန္တကယ္လည္း ရိွေနတယ္။ ျမန္မာအေနနဲ႔လည္း ဒါကိုအသံုးခ်ၿပီး အျမတ္ထြက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရပါမယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈက ျမန္မာႏိုင္ငံေပၚ အမွီျပဳထားပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါး အေျခခံလူသံုးကုန္ေတြကို ဒိုင္ခံျဖဳန္းေပးခဲ့တဲ့ ျမန္မာဟာ သူ႔ရဲ႕ အဓိက စားသံုးသူေစ်းကြက္ျဖစ္ေနတယ္။ မၾကာေသးမီက ၿပီးဆံုးသြားတဲ့ ျမန္မာျပည္က ေရနံနဲ႔သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းေတြ၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြဟာ ယူနန္ျပည္နယ္နဲ႔ တရုတ္ျပည္အေနာက္ေတာင္ပိုင္းအထိ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ကို အဓိက ျဖည့္ဆည္းေပးေနပါတယ္။

    အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏိၵယသမုဒၵရာအတြက္ ကုန္းေၾကာင္းတံတားတစ္စင္းလို ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနအထားကလည္း အေရးပါတဲ့အခ်က္တစ္ခုပါ။ ရွီက်င္းပင္ ရဲ႕ One Belt One Road ကူးသန္းလမ္းေၾကာင္းအစီအမံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဓိကၾကားခံနယ္ပယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တရုတ္ျပည္အေနနဲ႔ သူ႔နယ္အတြင္းပိုင္းကေန ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထိ ခရီးေပါက္မယ့္ မီးရထားလမ္းသစ္တစ္ခု၊ အိႏိၵယထိ ခ်ဲ႕ထြင္မယ့္ အေ၀းေျပးလမ္းေတြ၊ အေနာက္တိုင္းဖက္ပို႔မယ့္ တရုတ္ကုန္စည္မ်ားအတြက္ ေရလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုအျဖစ္အသြင္ေျပာင္းႏိုင္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ – ဒါေတြကို တရုတ္ျပည္က ႏွစ္သက္မႈ ရိွေနပါလိမ့္မယ္။

    အဆံုးသတ္ဆိုရရင္ တရုတ္နဲ႔အေမရိကန္အၾကား ႀကီးထြားလာေနတဲ့ အားၿပိဳင္မႈမွာ ျမန္မာျပည္က အေရးႀကီးတဲ့ေနရာတစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ထားပါတယ္။ တရုတ္ျမန္မာနယ္နမိတ္မ်ဥ္းဟာ မိုင္ေပါင္း ၁၃၀၀ ထိ ရွည္လ်ားစြာ ထိစပ္လ်က္ရိွပါတယ္။ ဒီနယ္စပ္တစ္ေၾကာ အေနာက္တိုင္းရဲ႕စစ္ေရးအေငြ႕အသက္ေတြ မ၀င္လာေသးသမွ်ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္တိုင္းနဲ႔လက္တြဲမႈ၊ တံခါးဖြင့္၀ါဒအေပၚ တရုတ္က အျမင္ၾကည္လင္ေနဦးမွာပါ။

    ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာမိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ ျမန္မာနဲ႔ေဘဂ်င္းအၾကားက သိမ္ေမြ႕တဲ့အေနအထားကို တန္ဖိုးထားတတ္ဖို႔၊ လမ္းဖယ္ေပးၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကလည္း မိမိလူထုကို အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္ေသာ ဘယ္တိုင္းျပည္နဲ႔မဆို အေကာင္းဆံုးဆက္ဆံေရးကို ထားရိွႏိုင္ရပါမယ္။ ျမန္မာ-တရုတ္ဆက္ဆံေရးအေပၚ အေမရိကန္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာမွ စိတ္၀င္စားေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျပန္လည္ဆန္းသစ္ေရးလိုအပ္ခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔၊ ျဖစ္ေျမာက္လာေအာင္ စတင္လိုက္ၾကဖို႔ အခ်ိန္တန္လာၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။

    Ref: Foreign Policy
    (Thant Myint-U ၏ Why Burma Must Reset Its Relationship With China ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။)

  • ႏိုင္ငံရပ္ျခားအထိ လက္တံရွည္လာတဲ့ ျမန္မာဟက္ကာမ်ား

    ႏိုင္ငံရပ္ျခားအထိ လက္တံရွည္လာတဲ့ ျမန္မာဟက္ကာမ်ား

    ဇန္န၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၆

    M-Media


    – အင္တာနက္ကို ေကာင္းစြာအသံုးခ်ႏိုင္မႈက ျမန္မာဟက္ကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ျမွင့္တင္ေပးေနသလိုျဖစ္ေန၏။ ၎တို႔အနက္ အဖြဲ႕အ၀င္အခ်ဳိ႕သည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတို႔ကိုပင္ ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနေပသည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔က ျမန္မာကို မတိုက္ဘူး။ အမ်ားအားျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကို Hacking ေဖာက္ယူပါတယ္” ဟူ၍ မိမိကိုယ္ကို Cyber Root ဟု အမည္ေပးထားေသာ ျမန္မာဟက္ကာတစ္ဦးက ဆိုသည္။

    လြန္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္ကတည္းက ၎ Cyber Root ႏွင့္ အျခားဟက္ကာ အေျမာက္အမ်ားတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ဟက္ကာတို႔ကို ေျမေအာက္ဆိုက္ဘာစစ္ဆင္ေရးတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ေနခဲ့ၾကသည္။

    “သူတို႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အစိုးရနဲ႔လုပ္ငန္းပို္င္းဆိုင္ရာ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကို တိုက္ခိုက္ၾကတယ္။ ၀က္ဘ္ဆိုက္ရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္အညႊန္းေတြ၊ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြကိုေျပာင္းလဲၿပီး အခ်က္အလက္အားလံုးကို ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အက်ည္းတန္ေအာင္ လုပ္ခ်င္ေနပံုရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္တုန္႔ျပန္ရမယ္။ ျမန္မာ(ရဲ႕ပံုုရိပ္)ကို ကၽြန္ေတာ္ ကာကြယ္သြားမယ္” ဟု Mr.$ud0 အျဖစ္ လူသိမ်ားသည့္ ေနာက္ထပ္ဟက္ကာတစ္ဦးက Frontier သို႔ေျပာၾကားသည္။

    ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေနသည့္ မိမိတို႔၏လုပ္ရပ္မ်ားကို ေဖာ္ျပ၍ ဂုဏ္ယူလ်က္ရိွၾကေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္တြင္းရိွ အစိုးရ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ား၌ ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ရန္အစီအစဥ္ ရိွမရိွ အဆိုပါဟက္ကာမ်ားကို ေမးျမန္းေသာအခါ မည္သူမွ်အားတက္သေရာ မရိွေၾကာင္း ေတြ႕ရ၏။ ယင္းေမးျမန္းခ်က္ကို တစ္ဦးေသာသူက “တျခားသူေတြနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးတာေတြလည္း ကံေကာင္းပါေစ” ဟုသာ တုန္႔ျပန္ခဲ့သည္။

    ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာသမၼတရံုးႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရိွေလတပ္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားအပါအ၀င္ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ား က်ဆံုးခဲ့ၾကသည္။ ဟက္ကာတစ္ဦး၏အဆိုအရ ၎တို႔သည္ အကယ္၍ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ရပ္ကို သိေစလိုလွ်င္ သတင္းႏွင့္မီဒီယာ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထားမည္၊ ထိုးေဖာက္သိမ္းဆည္းခံရသည့္ ျမန္မာ၀က္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုကို ျပန္ေပးလိုလွ်င္ ၎တို႔၏အစိုးရ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားကို ထိုးေဖာက္တိုက္ခုိက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

    ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ တူညီစြာအသံုးျပဳေနၾကသည္မွာ DDos – Distributed Denial of Service တိုက္ခိုက္ေရးနည္းလမ္းႏွင့္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားကို အသြင္ေျပာင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔နည္းလမ္းမွာ Hacking ေလာကတြင္ ရိုးစင္းလြန္းလွေသာ္လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ၾက၏။

    ဆိုက္ဘာပဋိပကၡသည္ လူနည္းစုျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံမႈ၌ အေျချပဳေနသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက ယံုၾကည္ေနျခင္းေၾကာင့္ သူတို႔ကို ဘဂၤလီမ်ားဟူ၍ ေခၚဆိုၾကသည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔က အခ်င္းခ်င္း သတ္ေနၾကတယ္လို႔ သူတို႔(ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သား)ေတြက ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသတ္ၾကဘူး၊ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ ရိွၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မရိွပါဘူး” ဟု Cyber Root က ဆိုသည္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား ပြင့္ထြက္လာသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈက ဆိုင္ဘာစစ္ပြဲကို အရိွန္ျမင့္တက္သြားေစခဲ့သည္။ အစိုးရထုတ္ျပန္ခ်က္ စာရင္းအင္းအရ ယင္းမတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ လူ ၂၀၀ ေသဆံုးၿပီး တစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔ အိုးအိမ္မဲ့ခဲ့ရသည္။ အမ်ားစုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

    “ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အျပစ္မဲ့မြတ္စ္လင္မ္ေတြ သတ္ျဖတ္ခံေနၾကရတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚ ဒီလို တရားမဲ့လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဆိုက္ဘာေလာကကိုတိုက္ခိုက္ခ်က္ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ျပန္လည္တုန္႔ျပန္လာေစဖို႔ တြန္းအားေပးခဲ့ပါတယ္” ဟူ၍ ၂၀၁၂ ဇြန္လ ၁၉ ရက္တြင္ ျမန္မာကို ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲဆင္ႏႊဲမည္ဟု ေၾကျငာလိုက္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ Cyber Army – BCA က ဆိုသည္။ မ်ားမၾကာမီ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး႒ာနအပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္မွ နာမည္ႀကီး၀က္ဘ္ဆိုက္တို႔ကို BCA မွ စတင္တိုက္ခိုက္ေတာ့သည္။ ဟိုတယ္မ်ား၊ ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းမ်ားအပါ၀င္ ၀က္ဘ္ဆိုက္အမ်ားအျပားကို ထိုးေဖာက္သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

    ေနာက္တစ္ေန႔၌ ျမန္မာဟက္ကာမ်ား လက္တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ၀က္ဘ္ဆိုက္ ၉၂ ခု အြန္လိုင္းေပၚမွ ေပ်ာက္သြားသည္။ စစ္တေကာင္းတကၠသိုလ္၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ အသြင္ေျပာင္းခံရသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၏ ပင္မသတင္း႒ာနတစ္ခုျဖစ္ေသာ BDNews24 သတင္းဆိုက္၏ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ဖ်က္ဆီးခံရသည္။ အဆိုပါတိုက္ခိုက္မႈၿပီးသည့္ေနာက္ ျမန္မာဟက္ကာတစ္ဦးက “အလိမ္အညာေတြရပ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေၾကာင္း အသင္တို႔ မသိ၊ အသင္တို႔လူကို အသင္တို႔တိုင္းျပည္ထဲ ျပန္ေခၚသြားၾက၊ ဗမာျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္ဖို႔ မႀကိဳးစားႏွင့္” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။

    ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ကမာၻ႕နာမည္ႀကီး Anonymous အဖြဲ႕က ၎၏ပစ္မွတ္ကို ျမန္မာအစိုးရဖက္သို႔ လွည့္ေျပာင္းသည့္အခါ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ဤဆိုင္ဘာစစ္ပြဲအေပၚ စိတ္၀င္စားလာၾကေလသည္။ Anonymous အဖြဲ႕ကို ႏိုင္ငံတကာမွ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူဟက္ကာမ်ားႏွင့္ ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး၊ V for Vendetta ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမွ နာမည္ႀကီး မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ပံုအမွတ္အသားျဖင့္ လူသိမ်ားထင္ရွားသည္။

    Anonymous အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္မႈျပဳေသာ္လည္း၊ မိမိတို႔သည္ ဆိုင္ဘာပဋိပကၡ၏ မည္သည့္ဖက္ကိုမွ် မလိုက္ဟု အဖြဲ႕သားတစ္ခုမွ Frontier သို႔ေျပာၾကားသည္။

    “ဒီျမန္မာဟက္ကာေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကို တိုက္ခိုက္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ေနတဲ့ ေနာက္အစိုးရတစ္ရပ္ကိုလည္း တိုက္ခိုက္ၾကျပန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕နလပိန္းတံုးလုပ္ရပ္ေတြထဲ ပစ္မွတ္ လြဲေခ်ာ္ေနၾကတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ေနာက္ထပ္တိုက္ခိုက္မယ့္အစီအမံဆိုင္ရာ ေကာလဟလေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ စတင္တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒီခ်ိန္ကစၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ပန္းတိုင္ဟာ အာဏာပိုင္အစိုးရဖက္က က်ဴးလြန္တဲ့ဒုစရိုက္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ သို႔မဟုတ္ ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပဖို႔ဆိုၿပီးျဖစ္လာပါတယ္။ ကာလတစ္ရပ္အထိေတာ့ တကယ္ကို ထိေရာက္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဘးဒုကၡတစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္စုၿပံဳက်ေရာက္ေနတဲ့ ေလာကတစ္ခုထဲ ေရရွည္တည္တံ့မယ့္အေျပာင္းအလဲတစ္ရပ္ကို ဖန္တီးဖို႔ဆိုတာ အေတာ္ခဲယဥ္းလွပါတယ္”။

    ၂၀၁၃ မတ္လ ၂၄ ရက္ ေၾကျငာတိုက္ခိုက္မႈ နာရီအနည္းငယ္အတြင္း Anonymous အဖြဲ႕၏ ေဗြေဆာ္ဦးလက္စြမ္းျပခ်က္က သိသိသာသာ ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္သြားေစခဲ့၏။ သမၼတရံုး၊ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး႒ာနအပါအ၀င္ အစုိးရ၀က္ဘ္ဆိုက္ ၁၄ ခု အြန္လိုင္းေပၚ တက္မရေတာ့။ အျခား၀က္ဘ္ဆိုက္အမ်ားအျပားမွာလည္း အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးေၾကြးေၾကာ္ခ်က္တို႔ႏွင့္တစ္ကြ ပံုေျပာင္းခံလိုက္ရသည္။ ယင္းအုပ္စုသည္ #RohingyaNOW ဟူေသာစာသားႏွင့္အတူ ရိုဟင္ဂ်ာပံု ပရိုဖိုင္းမ်ားကို တင္ၾကရာ ၂၀၁၃ မတ္ ၂၄ ရက္၌ တစ္နာရီအတြင္း ယင္းစာသားအသံုးျပဳမႈ အႀကိမ္ေရ ၂၄၀၀၀ အထိ ကမာၻ႕ hashtag က႑အတြက္ စံခ်ိန္တင္သြားခဲ့သည္။

    “ဒီအေရးကို ထိပ္ဆံုးအထိ ဆြဲတင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအေရးျဖစ္ေအာင္ စီမံကူညီေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သူတို႔ရဲ႕ မူလအခြင့္အေရးနဲ႔ ကာကြယ္မႈရလာမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ရပ္နားပါမယ္။ အဲ့ဒါၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျမန္မာျပည္သူလူထုေတြအတြက္လည္း ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္သြားဦးမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ၎က အသိေပးလိုက္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ ပစ္မွတ္ထားေနေသာ Anonymous ၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားက က်ဆင္းလာေသာ္လည္း မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ထိုအုပ္စုက ၂၀၁၅ ဇြန္လအတြင္း တစ္ယူသန္ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီမ်ားအဖြဲ႕ ၉၆၉ (ႏွင့္) ၎၏ေခါင္းေဆာင္ မဘသအဖြဲ႕၀င္ အရွင္၀ီရသူတို႔အား တုန္႔ျပန္ေသာ Operation 969 ကို စတင္ရန္ အခ်က္ျပခဲ့ၾကသည္။ Anonymous ၏အဆိုအား လက္ခံသည့္အေနႏွင့္ ဘာသာမဲ့ျမန္မာဟက္ကာအုပ္စုက ဦး၀ီရသူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ႏွင့္ ဂ်ီေမးလ္အေကာင့္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။

    “ဒီလူေတြဟာ လူထုအၾကား အမုန္းတရားထည့္သြင္းေမႊေႏွာက္ၿပီး ေသြးကြဲေအာင္ – လူမ်ဳိးခြဲျခားေရး၀ါဒ ႀကီးထြားလာေအာင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳစီမံထားတယ္လို႔ ယံုၾကည္ယူဆထားသူေတြျဖစ္တယ္။ ဒီလူေတြ(ျမန္မာႏိုင္ငံသားလႈပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြ)က ဒီအခ်က္ကို သတိေပးႏိႈးေဆာ္ေပးခ်င္လို႔ ဒီလိုလုပ္ၾကတာပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ေတြ၊ ဒါ့အျပင္ ကရင္နဲ႔ကခ်င္ေတြထဲမွာလည္း အားေပးကူညီသူေတြ အမ်ားအျပား ရိွေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဒါကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာခ်င္မွေျပာပါလိမ့္မယ္” ဟု အဆိုပါ Anonymous အဖြဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူက အစိုးရအေပၚ ျပည္တြင္းဟက္ကာမ်ား၏တိုက္ခိုက္မႈ ျမင့္မားလာေၾကာင္းကိုပါ ထည့္သြင္းရွင္းျပခဲ့သည္။

    အထူးသျဖင့္ E-Commerce စနစ္ဖက္သို႔ အရိွန္အဟုန္ျမင့္ ကူးေျပာင္းလာလွ်င္ ဆိုက္ဘာပဋိပကၡမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တကယ့္အႏၲရာယ္ႀကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ ဆက္လက္တည္တံ့ေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ Doron Landau က ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားသည္။

    “လက္ရိွအခ်ိန္မွာ အေပ်ာ္တမ္းလက္သင္ေတြအဆင့္ပဲ ရိွေနေပမယ့္ (မၾကာခင္) အံတိုေနာေက်ၿပီး တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျမင့္တက္လာပါေတာ့မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ပီျပင္ခိုင္မာတဲ့ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးစနစ္ဆိုတာ မရိွေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဆိုက္ဘာဒုစရိုက္မႈက အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အႏၲရာယ္ အထူးႀကီးမားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲေခါင္းစဥ္ေအာက္က ပါ၀င္ေနၾကတဲ့ ဒီဟက္ကာမ်ားဟာ – ငါတို႔က ေငြေၾကးေတြ ခိုးယူေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အေၾကာင္းျပေျပာဆိုေနၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔ဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူစာရင္းထဲ ပါ၀င္ေနၾကၿပီျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလိုလုပ္ရပ္မ်ဳိးနဲ႔ ေငြအပံုအပင္ ရွာႏိုင္ေၾကာင္း သူတို႔ နားလည္သြားတဲ့အခါ သူတို႔ ဒီလိုမလုပ္ပါဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာႏိုင္မလဲ”။

    ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ E-Commerce သက္တမ္းႏုႏုေလးမွာပင္လွ်င္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ဆိုက္ဘာရာဇ၀တ္မႈ၏ သားေကာင္ဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရၿပီးျဖစ္၏။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ATM ကဒ္အတုျပဳလုပ္ၿပီး လူလိမ္မ်ားက က်ပ္ေငြ ၂၅.၂ သန္း ခိုးယူရန္ ႀကံစည္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေဟာ္တယ္တစ္ခုတြင္ ရံုးဖြင့္ထားၿပီး ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ေလ့လာသူမ်ားကိုေစလႊတ္ကူညီခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္ Carter Center ရံုးလိပ္စာကို သူခိုးတစ္ဦးမွ hacking လုပ္ကာ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၂၄၆၆ (က်ပ္ေငြ ၅၅ သန္းခန္႔) ခိုးယူသြားခဲ့သည္။

    ျမန္မာဆိုက္ဘာစစ္ပြဲမွာ အရွိန္ေလ်ာ့ျခင္း၊ ရပ္တန္႔ျခင္း၏ မည္သည့္လကၡဏာမွ် မေတြ႕ရ။ သာမန္ hacking နည္းပညာမ်ားအျပင္ အျခားနည္းလမ္းမ်ား အသံုးျပဳမည့္ အရိပ္အေယာင္ကိုလည္း မျမင္ေသးေခ်။ သို႔ေသာ္ မစၥတာ Landau က သတိေပးစကားေတာ့ ဆိုလိုက္ပါသည္။

    “ဒီကာလမွာျဖစ္ေစ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာျဖစ္ေစ ေဖာက္ယူလိမ္လည္တဲ့ အဓိကရအဖြဲ႕တစ္ခု ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒီဟက္ကာေတြထဲကဟုတ္မဟုတ္ မေျပာတတ္ေပမယ့္ ဒီလိုကိစၥေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္”။

    ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္တာနက္ဆိုင္တစ္ဆိုင္တြင္ ေတြ႕ရေသာ လူငယ္တစ္ဦး (ဓာတ္ပံု – AFP)

    (Ref : James Coe’s The Cyber Wars ; Frontier Myanmar)

    ျပန္ဆိုသူ – သာကီထက္ေကာင္း

  • မုိင္းလား သုိ႔မဟုတ္ ဒုစ႐ုိက္မႈမ်ား ေပ်ာ္စံရာၿမိဳ႕

    မုိင္းလား သုိ႔မဟုတ္ ဒုစ႐ုိက္မႈမ်ား ေပ်ာ္စံရာၿမိဳ႕

    ဇန္န၀ါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    maila

    – ဒုစ႐ုိက္ၿမိဳ႕ေတာ္ မိုင္းလား….

    မုိင္းလားဆုိသည္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တည္ရွိေသာ ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ခု။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလာင္းကစား၊ ျပည့္တန္ဆာ၊ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ တရားမ၀င္ တိရိစၦာန္ကုန္သြယ္မႈတုိ႔ ေပါမ်ားျပန္႔ႏွံ႔သည့္အတြက္ေၾကကာင့္ ျမန္မာအစုိးရ အာဏာပုိင္မ်ားကေတာ့ “အထူးေဒသ ၄” ဟု ေခၚၾကသည္။

    ၿမိဳ႕အတြင္းရွိ ေစ်းမ်ားသုိ႔ ေလွ်ာက္ၾကည့္ပါက က်ားလက္သည္းမွ ဆင္သားေရအထိ မည္သည့္ တိရစၦာန္ထြက္ကုန္ကုိမဆုိ ေတြ႕ျမင္နုိင္ၿပီး ထုိထြက္ကုန္အမ်ားစုအား ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေရာင္းၾက၀ယ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အစားအေသာက္အတြက္ ဆုိလွ်င္ေတာ့ ပုရြက္စားေကာင္း၊ ၀က္၀ံနက္ႏွင့္ ျမန္မာ စပါးအံုးေမြးႀကီမ်ားကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ၿပီး သတ္ျဖတ္ထားသည့္ ထုိအေကာင္ပေလာင္မ်ားကုိ စိတ္တုိင္းက် ခုတ္ထစ္ေရာင္းခ်ေပးေလသည္။

    ညအိပ္ညေန စီးပြားေရးသမားဆုိလွ်င္ေတာ့ ဇိမ္မယ္မ်ားစာရင္းကုိ နံရံတြင္ကပ္ထားသည့္ ဟုိတယ္မ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္သည္။

    ေပ်ာ္စရာရွာသည့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားမ်ားအတြက္လည္း ျပႆနာမရွိ။ ကာစီႏုိေလာင္းကစား၀ုိင္းမ်ားလည္း မုိင္းလားၿမိဳ႕တစ္း၀ုိက္တြက္ လက္ညိႇဳးထုိးမလြဲသလုိ စိတ္ႂကြေဆးျပား၊ ခုိးရာပါကားႏွင့္ ပစၥတုိမ်ားကိုလည္း ေဖာေဖာသီသီ ရရွိႏုိင္ေလသည္။

    ထုိထုိေသာ ဒုစ႐ုိက္လုပ္ငန္းမ်ား တည္ရွိရာ မုိင္းလားၿမိဳ႕မွာ အဘယ္ၿမိဳ႕နည္း။

    ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ ပ်က္သုဥ္းမႈမွ ေပၚထြက္လာသည့္ ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ထုိေဒသကုိ စုိင္းလြန္းဟုေခၚသည့္ စစ္ဘုရင္က ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ လက္နက္ကုိင္တပ္သား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ စုစည္းၿပီး အာဏာစြန္႔လႊတ္ရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဆုိင္းလြန္းမွာ လုပ္ခ်င္သည္ကုိ လုပ္ခြင့္ရွိေသာ အာဏာႏွင့္အတူ မုိင္းလားၿမိဳ႕မွာလည္း သီးျခားလြတ္လပ္ေသာၿမိဳ႕ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

    မူအရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အစိတ္အပုိင္းျဖစ္ေနေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ထုိကဲ့သုိ႔မဟုတ္။ ေဒသအတြင္း အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳသည့္ ေငြေၾကးမွာ တ႐ုတ္ယြမ္ေငြျဖစ္သည္။ လွ်စ္စစ္၊ ဖုန္းလုိင္းမ်ားကလည္း တ႐ုတ္ျပည္မွပင္ျဖစ္ၿပီး ေျပာသည့္စကားမွာလည္း တ႐ုတ္စကားျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အခ်ိန္သတ္မွတ္မႈမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျခားေသာ ေဒသမ်ားႏွင့္မတူဘဲ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဘဂ်င္း၏ စံေတာ္ခ်ိန္ကုိ အသံုးျပဳေလသည္။

    ထုိကဲ့သုိ႔ ကြဲျပားျခားနားေနမႈမွာ ေလာင္းကစားလုပ္ရန္၊ ႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ သုိ႔မဟုတ္ အေထာက္အထားစာရြက္စာရြက္မ်ားကုိ အသံုးျပဳ၀င္ေရာက္ျခင္းကုိ မလုိလားဘဲ တရားမ၀င္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၀ယ္ယူရန္အတြက္ တ႐ုတ္ခရီးသြားမ်ား နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ကာ ၀င္ေရာက္လာျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေလသည္။

    maila 3

    ၿမိဳ႕တြင္းရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားကုိ တ႐ုတ္သူေဌးႀကီးမ်ားက လွ်ိဳ႕၀ွက္ ပုိင္ဆုိင္ထားၾကၿပီး ၎တုိ႔၏ ကာစီႏုိ၀ုိင္းမ်ား၊ ဟုိတယ္မ်ားကုိ တ႐ုတ္နယ္နမိတ္အျပင္ဘက္ ေငြေၾကးခ၀ါခ်ရာတြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ တရားမ၀င္ဟု သတ္မွတ္ထားသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားက မုိင္လားၿမိဳ႕တြင္ အေရးယူခံရမႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕အတြင္းတြင္ ဥပေဒစုိးမုိးေရးအဖြဲ႕မ်ား မရွိဟု ေယဘူယ်အားျဖင့္ ယူဆ၍ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ တ႐ုတ္ခရီးသြားမ်ား၊ ေစ်းကြက္က်ယ္ျပန္႔လာမႈ၊ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္း ျမင့္တက္လာျခင္းႏွင့္ မ်ိဳးတုန္းမည့္အႏၱရာယ္ရွိေနေသာ တိရစၦာန္မ်ား စေတးခံရမႈတုိ႔မွတစ္ဆင့္ ေငြေၾကးမ်ားကလည္း မုိင္းလားၿမိဳ႕ရွိ စီးပြားေရးတြင္ ပုိ၍ပုိ၍ စီး၀င္ေနေလသည္။

    ထုိၿမိဳ႕၏ သားရဲတိရိစၦာန္မ်ားကုိ ႏွစ္သက္မႈက မ်ိဳးတုနး္မည့္အႏၱရာယ္ရွိေနသည့္ တိရစၦာန္မ်ိဳးစိတ္မ်ားကုိ ဆုိးရြားစြာ ထိခုိက္ေလသည္။ သား႐ုိင္းတိရစၦာန္မ်ားထိန္းသိမ္းေရး ေဆာင္ရြက္သူမ်ားကေတာ့ မုိင္းလားႏွင့္ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ေစ်း မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔ကုိ ျပစ္တင္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရွားပါးတိရစၦာန္မ်ားႏွင့္ မ်ိဳးတုန္းေတာ့မည့္ တိရစၦာန္မ်ားကို မုိင္းလားတြင္ ေရာင္းခ်ျခင္းက ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး၏ သစ္ေတာမ်ားတြင္မကဘဲ အာဖရိကကဲ့သုိ႔ ေ၀းလံသည့္ေဒသရွိ သစ္ေတာမ်ားမွ မ်ိဳးတုန္းမည့္အႏၱရာယ္ရွိသည့္ တိရစၦာန္အေရအတြက္ကိုပင္ က်ဆင္းေလသည္။

    သား႐ုိင္းတိရစၦာန္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ Traffic မွ ေဒါက္တာနစ္ဂ်မန္က ၿမိဳ႕တြင္းသုိ႔ လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈခဲ့ရာ မူလအတုိင္းရွိေနသည့္ ဆင္စြယ္ ၄၉ ေခ်ာင္းႏွင့္ ဆင္စြယ္ျဖင့္လုပ္ထားသည့္ပစၥည္း ၃၃၀၀ ခန္႔ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    maila 2

    “ပုန္းတာကြယ္တာမ်ိဳး လံုး၀မရွိဘူးဗ်။ ေပၚတင္ပဲ။ ေရာင္းေနတဲ့ ပမာဏေတြက ေၾကာက္စရာႀကီး” ဟု ေဒါက္တာ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    မုိင္းလားရွိ တရားမ၀င္ကုန္သြယ္မႈမ်ားတြင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ေျခ႐ႈပ္ေနၾကေသာ္လည္း တ႐ုတ္အစုိးရကေတာ့ ထုိေဒသႏွင့္ အဆက္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္က ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ကာစီႏုိ၀ုိင္းမ်ားအားလံုးကုိ ပိတ္သိမ္းရန္အတြက္ တ႐ုတ္စစ္သားမ်ားမွာ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ တ႐ုတ္အစုိးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားက ၎တုိ႔ေျဖာင္ထားသည့္ ျပည္သူ႕ဘ႑ာမ်ားကုိ ကာစီႏုိေလာင္းကစားတြင္ လာေရာက္ ျဖဳန္းတီးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေလသည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း စုိင္းလြန္းကေတာ့ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွ ၁၀ မုိင္အကြာအေ၀းမွာပင္ ကာစီႏုိေလာင္းကစား႐ံုမ်ားကုိ ထပ္မံတည္ေဆာက္ခဲ့ေလသည္။

    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာ္ၾကားလာသည့္ အင္တာနက္ေလာင္းကစားမႈမ်ားကုိ ပိတ္ပစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈအျဖစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ မုိင္းလားေဒသအတြင္းအသံုးျပဳေနသည့္ ဖုန္းလုိင္းမ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ပစ္ခဲ့သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း စုိင္းလြန္းက အြန္လုိင္းေလာင္းကစားကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ စီးပြားေရးသမားမ်ား၏ အိတ္ကပ္ထဲမွ ေငြမ်ားကုိ ႏႈိက္ယူရန္ ၿဂိဳဟ္တုစေလာင္းႀကီးမ်ားကုိ တပ္ဆင္လုိက္ေလသည္။

    တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဆႏၵရွိလွ်င္ မုိင္းလားေဒသအတြင္းသုိ႔ ၎တုိ႔ႏုိင္ငံသားမ်ား ခရီးသြားလာမႈကုိ ပိတ္ပင္ႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ယူနန္ျပည္နယ္ႏွင့္ မုိင္းလားတုိ႔၏ စီးပြားေရးဆက္သြယ္မႈမွာ အလြန္ခုိင္မာေနၿပီး၊ မုိင္းလားမွ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမား စီး၀င္ေနျခင္းေၾကာင့္ ထုိသုိ႔ မလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယူနန္ရွိ လူမႈသိပၸံအကယ္ဒီမွ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ဇူ ဇန္နင္းက

    “ခရီးသြားလုပ္ငန္းကုိ လံုး၀ ပိတ္ပင္လုိက္ရင္ ကာစီႏုိထက္ကုိ ပုိၿပီး အထိနာမွာပါ။ ျပည္နယ္စီးပြားေရးကုိ ေထာက္ပံ့ ေပးေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိခုိက္သြားပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ကာစီႏုိေလာင္းကစား၀ုိင္းႏွင့္ ဟုုိတယ္အသင္းမ်ား ထပ္မံေဆာက္လုပ္ေနမႈေၾကာင့္ မုိင္းလားၿမိဳ႕ကေတာ့ ဆက္လက္ႀကီးထြားေနအံုးမည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အေဆာက္အဦးမ်ားက ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းမႈ လံုး၀မရွိ။ ကုန္က်စားရိတ္မ်ားခုိျခင္းႏွင့္ အလ်င္အျမန္ၿပီးလုိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္ပါက ၿပိဳက်မည့္အႏၱရာယ္ရွိေနသည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း ထုိအေၾကာင္းအရင္းက ၿမိဳ႕ပ်က္စီးမည့္ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းအရင္းေတာ့မဟုတ္။

    တစ္ေန႔ေန႔တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္အစုိးရကတုိ႔ မုိင္းလား၏ မင္းမဲ့စ႐ိုက္စနစ္ႀကီးကုိ အဆံုးသတ္ရန္အတြက္ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္မည္ဟု ထင္ျမင္ေနသည္မ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ထုိက့ဲ့သုိ႔ျဖစ္လာပါက ျပည့္တန္ဆာႏွင့္ ေလာင္းကစားသာသိၾကေသာ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအေေနျဖင့္ မည္သုိ႔ ခံစားရမည္နည္း။ စိတ္ႂကြေဆးျပားမ်ားႏွင့္ လက္နက္မ်ားကလည္း မည္သုိ႔ ေရာက္သြားမည္နည္း။

    maila 4

    Ref: Viralthread.com

  • ျမန္မာျပည္က ေျမျမွဳပ္မိုင္းေတြ ဘာေၾကာင့္ မရွင္းလင္းႏိုင္ေသးသလဲ ?

    ျမန္မာျပည္က ေျမျမွဳပ္မိုင္းေတြ ဘာေၾကာင့္ မရွင္းလင္းႏိုင္ေသးသလဲ ?

    ဇန္န၀ါရီ ၉၊ ၂၀၁၆

    M-Media
    myan
    ေျမျမွဳပ္မိုင္းကြဲမႈမွာ ရလာတဲ့ဒဏ္ရာေတြကို ျပသေနသူ လွ်ဳိပင္က်င္း (ဓာတ္ပံု – Ann Wang/ IRIN)

    – ေန႔တစ္ေန႔ရဲ႕နံနက္ခင္းမွာ ျမန္မာ-တရုတ္နယ္စပ္အနီး ၿငိမ္သက္ေနတဲ့လူ႔အုပ္စု၀င္အားလံုးနီးပါးအတိုင္း ၀မ္းကြဲညီအစ္ကိုေတာ္စပ္တဲ့ လူငယ္ေလးသံုးဦးအတြက္ အရာရာကို စတင္ေျပာင္းလဲသြားေစခဲ့ပါတယ္။ နံနက္ခင္းေနေရာင္ေအာက္ထဲ ဒီကေလးငယ္ေတြက ညစ္စုတ္စုတ္လမ္းငယ္ေလးတစ္ခုမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ရုတ္တရက္ ႀကီးမားတဲ့ေပါက္ကြဲျခင္းတစ္ခုက တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို တစ္စစီ ေခ်မြပစ္လိုက္တယ္။

    ဖုန္ေတြသဲမႈန္ေတြ ကင္းစင္သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႔တစ္ေတြဟာ ေသြအလိမ္းလိမ္းနဲ႔ ေျမျပင္ေပၚမွာ နာက်င္ခံစားျခင္းႀကီးစြာနဲ႔ လူးလိမ့္ေနပါေတာ့တယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ျမန္မာ့စစ္မက္ေတြေၾကာင့္ ပ်က္စီးေနတဲ့နယ္စပ္ေဒသအတြင္း စြန္႔ပစ္က်န္ရစ္ေနတဲ့ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းမ်ားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးဓားစားခံေတြ ျဖစ္သြားရပါၿပီ။

    “ကေလးသံုးေယာက္မွာ ႏွစ္ေယာက္က သတိလစ္ေနခဲ့တယ္။အသက္ရွဴမရေတာ့ဘူးလို႔ ညည္းတြားယင္း သတိလည္ေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္သာ က်န္ရစ္တယ္။ ဒီကေလးေတြ မရွင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထင္မွတ္သြားခဲ့ၾကတယ္” လို႔ ဦးေလးတစ္ဦးျဖစ္သူ ေလာက္တံုးက ေျပာျပတယ္။

    အဲ့ဒီ ေအာက္တိုဘာလေပါက္ကြဲမႈကေန ကေလးေတြ ျပန္ရွင္လာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပင္းထန္တဲ့ဒဏ္ရာေတြေၾကာင့္ နာလန္ထစ အေျခအေနမွာ ရိွေနဆဲပါ။

    အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ လွ်ဳိပင္စင္းဟာ ေျခေထာက္ေတြ ျပတ္ထြက္သြားတယ္။ သူ႔ခႏၶာအထက္ပိုင္းမွာလည္း ခ်ဳပ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ အျပည့္ပါပဲ။ အလားတူ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ လွ်ဳိပင္က်င္းကလည္း ယာဖက္ဒူးေခါင္းအေရျပားျပန္ဆက္ထားရသလို မ်က္ေစ့တစ္လံုး ကြယ္ခဲ့ရတယ္။ အသက္ ၁၂ အရြယ္ လွ်ဳိက်န္းေရွာင္ကေတာ့ သူမရဲ႕ ယာဖက္ေျခသလံုးထဲ လက္သီးဆုပ္ေလာက္ ေပါက္ထြက္သြားၿပီး တစ္ကိုယ္လံုး ေလာင္ကၽြမ္းသြားရတယ္။ သူမဟာ ေဆးရံုတက္ေနရဆဲ ျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္လေလာက္က ခႏၶာကိုယ္ထဲ နစ္ျမဳပ္ေနတဲ့ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းအစအနေတြကို ဆရာ၀န္ေတြမွ ခြဲစိပ္ထုတ္ယူေနပါတယ္။

    ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲကာလအတြင္း စစ္တပ္ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းအုပ္စုေတြ ျမဳပ္ႏွံထားခဲ့တဲ့ ေျမျမွဳပ္မိႈ္င္းေတြေၾကာင့္ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရခဲ့ၾကသူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာအနက္ ဒီကေလးသံုးေယာက္ဟာလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    ဒီျပႆနာကို မ်က္ေစ့ေရွ႕မွာ ျမင္ေနရလင့္ကစား ျပည္တြင္းစစ္ပဋိပကၡကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ အလ်ဥ္း မရိွေသးပါဘူး။ မိႈင္းရွင္းလင္းေရးကိစၥဟာလည္း ေရွ႕ဆက္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ အတားအဆီးျဖစ္ေနရတယ္။ ဒါ့အျပင္ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ မရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေျပာင္းလဲျဖစ္ဖို႔ တာစူေနပါၿပီ။

    ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မႈျဖစ္ထြန္းလာတာနဲ႔အမွ် မိမိတို႔ဟာ သိပ္မၾကာခင္မွာ အလုပ္ဆက္လုပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္လို႔ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းနဲ႔ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာအရာမ်ားရွင္းလင္းေရးေတြကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေျပာၾကားပါတယ္။

    စစ္ထြက္မ်ားနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဆဲ တပ္မေတာ္အရာရိွမ်ားႀကီးစိုးထားတဲ့ အစုိးရဟာ ႏို၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း အႀကီးက်ယ္ရႈံးနိမ့္သြားၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏိုင္ရရိွသြားခဲ့ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္အသစ္တစ္ရပ္က စာရြက္ေပၚမွာေတာ့ ရိွေနပါၿပီ၊ သို႔ေသာ္လည္း ေျမျမွဳပ္မိႈ္င္းနဲ႔ေပါက္ကြဲေစတဲ့ပစၥည္းမ်ားရွင္းလင္းရာမွာ အဖြဲ႕အုပ္စုအသီးသီးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ေရးဆိုတဲ့အခ်က္ကို အဲ့ဒီစာခ်ဳပ္ထဲ ထည့္သြင္းေပးဖုိ႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။

    “ေနာက္တက္လာမယ့္အစိုးရသစ္အေပၚ ကၽြန္မတို႔ အထူး ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အသက္နဲ႔က်န္းမာေရးကို အထူးအႏၲရာယ္ျပဳႏိုင္တဲ့ ေျမျမွဳပ္မိႈင္း(နဲ႔အလားတူေပါက္ကြဲပစၥည္း)ေတြကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေပးေနတဲ့ NPA လို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႔ သူတို႔ လက္တြဲေဆာင္ရြက္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္” ဆိုၿပီး Norwegian People’s Aid ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဒါရိုက္တာ Ingeborg Moa က IRIN သတင္း႒ာနကို ေျပာၾကားပါတယ္။

    ပႆနာအတိမ္အနက္

    ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ပဋိပကၡေတြနဲ႔ လံုးေထြးေနခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုေတြ အလွ်ဳိလွ်ဳိ ေပၚထြက္လာၿပီး လြတ္ေျမာက္ေရး သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရိွေရးအတြက္ စစ္တပ္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္လာၾကတယ္။ အုပ္စုအသီးသီးကေရာ တပ္မေတာ္ဖက္ကပါ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းေတြ ေထာင္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္မ်ားျပားေၾကာင္း ဘယ္သူမွ မသိၾကေတာ့ပါဘူး။

    ေျမျမွဳပ္မိႈင္းနဲ႔ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္တဲ့ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူမ်ားဟာ ကိုလံဘီယာနဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္ ၿပီးရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကမာၻ႕တတိယ အမ်ားအျပားဆံုးအဆင့္မွာ ရိွေနပါတယ္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၁၉၉၉ နဲ႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ထိခိုက္ေသဆံုးဒဏ္ရာရသူေပါင္း ၃၇၄၅ ဦးရိွေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။

    “ဒါဟာ အနိမ့္ဆံုးကိန္းဂဏန္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ Mine Free Myanmar အဖြဲ႕ကေတာ့ လူ ေလးေသာင္းအထက္မွာရိွတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္” လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းနဲ႔ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္ေသာခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား တားဆီးေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ Monitor က ထုတ္ေ၀တဲ့ ႏို၀င္ဘာ ၁၀ ရက္ အစီရင္ခံစာအရ သိရိွရပါတယ္။

    အဆုိပါေဖာ္ျပခ်က္မွာ – ထိခိုက္ေသဆံုးဒဏ္ရာသူအေရအတြက္ကို စာရင္းေကာက္ယူျပဳစုဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မွန္သမွ် အာဏာပိုင္မ်ားဖက္က တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္းနဲ႔ ဖံုးကြယ္လိုက္ျခင္းကိုခံရေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

    ယခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလထုတ္ အဲ့ဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၁၄ အစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားက တန္ျပန္ေျမျမွဳပ္မိႈင္း သို႔မဟုတ္ လက္လုပ္ေပါက္ကြဲပစၥည္း အသံုးျပဳအမ်ားဆံုး ၁၀ ႏိုင္ငံအနက္ အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။

    အစိုးရဖက္အပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔အတူ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္၊ ေတာင္ကိုးရီးယားတို႔ဟာ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းကို အားတက္သေရာထုတ္လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ စာရင္းသြင္းထားပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ဒီမိႈင္းေတြကို ကမာၻေပၚမွာ ျပန္လည္ဆန္းသစ္အသံုးျပဳေနတာက ဆီးရီးယား၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႔ ျမန္မာ – သံုးႏိုင္ငံသာ ရိွေနပါတယ္။

    ေအာက္တိုဘာ ေျမျမွဳပ္မိႈင္းေပါက္ကြဲမႈက ရခဲတဲ့ဒဏ္ရာေတြ အနာက်က္စျပဳေနၿပီျဖစ္တဲ့ လွ်ဳိပင္စင္း (ဓာတ္ပံု – Ann Wang/ IRIN)

    အထူးသတိထားက်င့္သံုးရမယ့္ အေကာင္းျမင္၀ါဒ

    NPA ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဒါရိုက္တာ Moa က သူမတို႔ရဲ႕အဖြဲ႕လိုမ်ဳိး အုပ္စုမ်ားက ေျမျမွဳပ္မိႈင္းေတြကို ရွင္းလင္းႏိုင္ဖို႔ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္က်န္ရိွေနတယ္၊ ဘယ္မွာ ရိွေနၾကတယ္ဆိုတာကို ကြင္းဆင္းလုပ္ငန္းေတြ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ NCA ကို လက္မွတ္အရင္ထုိးႏိုင္ဖို႔ အစိုးရနဲ႔လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းအုပ္စုမ်ားက လိုလားေနေၾကာင္း ေျပာၾကားပါတယ္။ အခ်ဳိ႕အုပ္စုမ်ားဟာ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ေနာက္ဆံုးထား လက္မွတ္ထိုးရမယ္လို႔ အတန္တန္ သတိေပးထားခဲ့ၿပီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    “NCA သေဘာတူလက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ေန႔ကတည္းက ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုအခ်ဳိ႕နဲ႔ ေဆြးေႏြးခ်က္အသစ္ေတြ လုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအေပၚ နယ္ေျမသစ္ေတြမွာပါ လက္ေတြ႕ကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ကၽြန္မတို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနရဆဲျဖစ္ေနပါတယ္” လို႔ သူမက ဆိုပါတယ္။

    NCA ဟာ ဘယ္အတိုင္းအတာထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရိွမလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လို႔ေနပါၿပီ။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စု ၁၅ ဖြဲ႕အနက္ ၈ ဖြဲ႕တည္းကိုသာ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္တစ္ဖက္မွာ အစိုးရက က်န္အုပ္စုေတြနဲ႔ တက္တက္ၾကြၾကြ ပဋိပကၡဖန္တီးလ်က္ရိွေနပါတယ္။ NLD ဦးေဆာင္တဲ့အစိုးရသစ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရင္ၾကားေစ့မႈကို တစ္ေက်ာ့ျပန္ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနရပါတယ္။

    တကယ္လို႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့အတိုင္း ေရွ႕ဆက္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္ခဲ့တယ္၊ မိႈင္းရွင္းေရးအတြက္ လံုၿခံဳေရးအျပည့္အ၀ရခဲ့တယ္ဆိုလွ်င္ပင္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီေသာ မိႈင္းဒဏ္သင့္သူမ်ားအတြက္ သိပ္ေနာက္က်ေနပါၿပီ။

    လွ်ဳိပင္က်င္းဟာ မိႈင္းထိခံခဲ့ရကတည္းက စိတ္က်ေ၀ဒနာခံစားေနရၿပီး စကားတစ္ခြန္းမွ မေျပာဆိုေတာ့ပါ။ သူ႔ဒဏ္ရာ ေပ်ာက္ကင္းသြားဖို႔ – အနာက်က္ျမန္ေစဖို႔အတြက္ မျဖစ္မေနလမ္းေလွ်ာက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရမယ္လို႔ ဆရာ၀န္မ်ားက ေျပာဆိုေပမယ့္ သူက ျငင္းဆန္ေနေၾကာင္း၊ ပံုမွန္ဘ၀ျပန္မရႏိုင္ေတာ့မွာ စိုးရိမ္ေၾကာင္း သူ႔မိခင္က ဆိုပါတယ္။

    “သူ႔ကို ေက်ာင္းထြက္ခိုင္းရေတာ့မယ္။ သူ႔ယာဖက္မ်က္လံုးကလည္း ကြယ္သြားၿပီဆိုေတာ့ ကၽြန္မ ဘာဆက္လုပ္ရေတာ့မွာလဲရွင္”။

    Ref: IRIN
    (Ann Wang ၏ Why can’t Myanmar clear its landmines ? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။)

  • ဒံုးက်ည္ကိစၥနဲ႔ က်ဴးဘားရဲ႕ ကတံုးေပၚထိပ္ကြက္မႈ ခံလုိက္ရတဲ့ အေမရိကန္

    ဒံုးက်ည္ကိစၥနဲ႔ က်ဴးဘားရဲ႕ ကတံုးေပၚထိပ္ကြက္မႈ ခံလုိက္ရတဲ့ အေမရိကန္

    ဇန္န၀ါရီ ၈၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    us 1

    – ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္းက စပိန္ကေန အေမရိကန္ကုိ ျပန္ပုိ႔စဥ္အတြင္း ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ေ၀ဟင္ကေန ေျမျပင္ပစ္ Hellfire ဒံုးက်ည္ဟာ က်ဴးဘားကုိ ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ ဒံုးက်ည္မွာ အသံုးျပဳထားတဲ့နည္းပညာဟာ ၿပိဳင္ဘက္ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား ဒါမွမဟုတ္ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ေရာက္သြားမလားဆုိၿပီး အေမရိကန္ အာဏာပုိင္ေတြက စုိးရိမ္ေနတယ္လုိ႔ Wall Street Journal (WSJ) က မေန႔မွာ ဖြင့္ခ်လုိက္ပါတယ္။

    အဲဒီဒံုးက်ည္ဟာ ထိပ္ဖူးတပ္မထားေပမယ့္လည္း ဥေရာပကေန ျပန္ပုိ႔တဲ့အခ်ိန္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းၿပီး ကြန္ျမဴနစ္က်ဴးဘားကုိ ေရာက္သြားမႈဟာ ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ အျဖစ္နည္းတဲ့ မွားယြင္းမႈေတြေၾကာင့္လား ဆုိတာကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ အေမရိကန္အာဏာပုိင္ေတြကို တုိက္တြန္းလုိက္သလုိ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လုိ႔လဲ သတင္းစာက ဆုိပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းမွာ က်ဴးဘားနဲ႔ အေမရိကန္တုိ႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ သမုိင္း၀င္ေလာက္ေအာင္ ေကာင္းမြန္ခဲ့ေပမယ့္လည္း ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ဒီဒံုးက်ည္ကုိ ျပန္ရေအာင္ေတာ့ အေမရိကန္တုိ႔ မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ဘူးလုိ႔ အမည္မေဖာ္လုိသူ ရင္းျမစ္ေတြက WSJ ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ရဟတ္ယာဥ္ေတြမွာ မၾကာခဏအသံုးျပဳတဲ့ ဒီ Hellfire ဒံုးက်ည္ကုိ က်ဴးဘားက ပုိင္ဆုိင္တာ အေမရိကန္က မစုိးရိမ္ေပမယ့္ ဒံုးက်ည္နည္းပညာကုိ က်ဴးဘားက အေမရိကန္ရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ေတြျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွားနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔ကို မွ်ေ၀လုိက္လားဆုိတာကုိေတာ့ အေမရိကန္က စုိးရိမ္ေနပါတယ္။

    ဒီဒံုးက်ည္ကုိ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ လက္နက္ ကုမၸဏီ Lockheed Matin က ေအာ္လန္ဒုိ ႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္ကေန စပိန္ႏုိင္ငံကုိ ပုိ႔ေဆာင္ေပးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေနတုိးအဖြဲ႕ရဲ႕ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြမွာ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။

    စပိန္ကေန အေမရိကန္ကုိ ျပန္ပုိ႔ဖုိ႔လုိ႔ ယူဆရတဲ့ ခရီးစဥ္ ပထမအေက်ာ့မွာ ဒံုးက်ည္ဟာ ပစၥည္းပို႔တဲ့ လုပ္ငန္းေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ျဖန္သန္းခဲ့ရပါတယ္။

    ဟာဗားနားသုိ႔ ေရာက္ျခင္း

    မက္ဒရစ္က သယ္ေဆာင္သြားမယ့္ ေလယာဥ္ေပၚကုိ ဒံုးက်ည္တင္ေနစဥ္အတြင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြဟာ ဒံုးက်ည္ေပ်ာက္ဆံုးေၾကာင္းကုိ သတိျပဳမိသြားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဂ်ာနယ္က ဆုိပါတယ္။

    အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒံုးက်ည္ဟာ ျပင္သစ္ေလေၾကာင္းက အသံုးျပဳေနတဲ့ ထရပ္ကားတစ္စီးနဲ႔ ပါသြားၿပီး ပဲရစ္က ခ်ားလ္စ္ဒီေဂါလ္ေလယာဥ္ကြင္းကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ကာ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ က်ဴးဘားကုိသြားမယ့္ ေလယာဥ္ေပၚ တင္ေဆာင္မိခဲ့တာျဖစ္မယ္လုိ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    ဒံုးက်ည္ကုိ ေျခရာခံမိတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေလယာဥ္ဟာ ဟာဗားနားကုိ သြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ရွိေနခဲ့ၿပီး ေရာက္ရွိတဲ့အခါမွာ က်ဴးဘား အာဏာပုိင္တစ္ဦးက ေသတၱာမွာကပ္ထားတဲ့ တံဆိပ္ကုိေတြ႕လုိ႔ သိမ္းယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ဒံုးက်ည္ေပ်ာက္ဆံုးသြားေၾကာင္းကုိ Lockheed Martin က သိရွိသြားၿပီးေနာက္ပုိင္း ဒီအျဖစ္အပ်က္ကုိ အေမရိကန္အစုိးရထံ အေၾကာင္းၾကားခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ WSJ က ဆုိပါတယ္။

    အေမရိကန္တရားေရးဌာနကေတာ့ ဒီကိစၥကုိ စံုးစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

    တကယ္လုိ႔မ်ား ဒီဒံုးက်ည္ဟာ ဟာဗားနာကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းသြားတာဆုိရင္ေတာ့ ဒါဟာ လက္နက္ခဲယမ္း တင္ပုိ႔မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး အက္ဥပေဒနဲ႔ က်ဴးဘားအေပၚျပဳလုပ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဥပေဒေတြကုိခ်ိဳးေဖာက္တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၀ါရွင္တန္နဲ႔ ဟာဗားနားအၾကား ျပည့္၀တဲ့ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ စတင္ေၾကျငာခဲ့ၿပီး ဆက္လက္ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္ ဒီ ဒံုးက်ည္မွားယြင္းေပးပုိ႔မႈျပႆနာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္မွာ သူတုိ႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ တရား၀င္ သံတမန္အဆက္အသြယ္ ျပန္စခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြမွာ သံ႐ံုးေတြကုိလည္း အသီးသီး ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ က်ဴးဘားနဲ႔ သီးျခားျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္ က်ဴးဘားႏုိင္ငံအတြင္း ဒီမုိကေရစီနဲ႔ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္လာဖုိ႔ အားေပးတုိက္တြန္းမႈေတြဟာ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ သံုးသပ္တာေၾကာင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျပန္စဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အုိဘားမားက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဒီျပႆနာဟာ ဒီလအတြင္း ဟုိက္ဒ႐ုိဂ်င္ဗံုး စမ္းသပ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္က ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ဖိအားပုိမုိေပးေနတာ၊ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္၊ ယူကရိန္းပဋိပကၡ၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာ ေရေၾကာင္းသြားလာမႈ စတာေတြအတြက္ ႐ုရွား၊ တ႐ုတ္တုိ႔နဲ႔ အတုိက္အခံလုပ္ေနရတဲ့အခ်ိန္ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ထြက္ေပၚလာတာျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Channelnewsasia

    (Channelnewsasia တြင္ေဖာ္ျပသည့္ US missile disappears, turns up in Cuba: WSJ ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေ
    မာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)