ေအာက္တိုဘာ ၁၃ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
ထိုင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္၌ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ဒုကၡသည္မ်ား ေနထိုင္ေနၾကရသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီေနေပၿပီ။ ယခုေသာ္ သူတို႔သည္ မိမိတို႔ စြန္႔ေျပးလာ ခဲ့ၾကေသာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ၾကရန္ တြန္းထုတ္ခံ ရဖြယ္ရိွေန၏။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေ၀းေျပးလမ္းမ ၁၀၅ ေအာက္ဖက္သို႔ လွိမ့္ဆင္းလာေနၾကေသာ ထရပ္ကားမ်ားအနီးရိွ သံဆူးႀကိဳးအကာအရံမ်ားအၾကားမွ ကေလးငယ္တစ္သိုက္ မမိွတ္မသုန္ ေခ်ာင္းေျမာင္းၾကည့္ရႈေနၾက၏။ ထိုင္းႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း တခ္ခရိုင္ရိွ ေတာင္တန္းမ်ားေအာက္၀ယ္ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ၀ါးတဲမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီရိွေနသည္။ ၎တဲတစ္လံုးအတြင္း ကေလးငယ္မ်ားမွာ အခ်င္းခ်င္း ပူးကပ္၍ မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္း ၀င္ေပါက္တြင္ ကူညီေရးယာဥ္ တစ္စီးအား လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ ရပ္တန္ ႔စစ္ေဆးေနသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကေလသည္။ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္မွ ၈ ကီလိုမီတာမွ်သာ ကြာေ၀းေသာ ယင္းစခန္း၌ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၄၄၀၀၀ အထိ ရိွေနၿပီး အမ်ားစုမွာ ကရင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ၎တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ျဖစ္ပြားေသာ ျပည္တြင္းစစ္မွ ထြက္ေျပးလာၾကသူမ်ားပင္။
ပဋိပကၡမွ ထြက္ေျပးလာသူ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ရြာသားမ်ား အနက္ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေစာကဒူး (၆၂ ႏွစ္)သည္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္း အစိုးရတပ္သားတို႔၏ စစ္ဆင္ေရး တစ္ခုအၾကားမွ နယ္စပ္ကိုျဖတ္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ပထမပိုင္းတြင္ စခန္းတစ္ခုတြင္ ေခတၱေနထိုင္ခဲ့ၿပီး သူႏွင့္သူ႔မိသားစုကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မယ္လဒုကၡသည္စခန္းသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလိုက္ရာ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ထိုစခန္း၌ ရိွေနရေပသည္။ ေစာကဒူးႏွင့္ စခန္းတြင္းဆရာမျဖစ္သူ သူ႔ဇနီးတို႔သည္ သစ္ရြက္ကာတဲငယ္ေလးကိုပင္ မိမိတို႔၏ရိပ္ၿမံဳအျဖစ္ သေဘာထားေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၇ ႏွစ္ၾကာေညာင္းလာေသာအခါ ေစာကဒူးအဖို႔ ဘ၀ရွင္သန္ေရး အတြက္ ပိုမို ခက္ခဲလာေတာ့၏။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အျပင္ထြက္ဖို႔၊ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြဖုိ႔အသာထား၊ အစာေရစာရွာဖုိ႔ပင္လွ်င္ ခုခ်ိန္မွာ အၾကပ္ေတြ႕ေနရပါၿပီ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ယခင္တုန္းက အတုိင္း မဟုတ္ေတာ့ပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို စခန္းျပင္ပကို လံုး၀ ထြက္ခြင့္မေပးေတာ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြက ဒီကန္႔သတ္ခ်က္ အသစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။ လအနည္းငယ္အတြင္း ထိုင္းအစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ျပန္ပို႔ေတာ့မလားဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ေနပါတယ္” ဟု ေစာကဒူးက သူ၏ ၄ မီတာပတ္လည္ တဲအတြင္း ထိုင္လ်က္ ေျပာျပခဲ့သည္။
စခန္းမ်ားထဲ ေထာက္ပံ့ကူညီေရးကို စီမံခန္႔ခြဲေနေသာ နယ္စပ္ႀကီးၾကပ္ေရး အဖြဲ႕၏အဆိုအရ နယ္စပ္ တစ္ေလွ်ာက္ရိွ စခန္းေပါင္း ၉ ခုတြင္ ျမန္မာဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္း၀န္က်င္ အထိ ရိွေနသည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ နယ္ေျမ စြန္႔လာရသည့္ ထိုသူအားလံုးက မေရမရာ အေနအထားျဖင့္ ေနထိုင္ရွင္သန္ခဲ့ၾကရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ၏ ၁၉၅၁ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ပဋိညာဥ္ကို လက္မွတ္မထိုးခဲ့၊ ထိုင္းဥပေဒေအာက္မွ တရား၀င္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေပးထားသူ အခ်ဳိ႕မွအပ ဒုကၡသည္မ်ားကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေရးအတြက္ စခန္းတြင္းေနထိုင္ေနသူမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ေရး UNHCR လုပ္ငန္းစဥ္ကို ကာလ အကန္႔အသတ္မေပးပဲ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရာ လူေပါင္း ငါးေသာင္း ရွစ္ေထာင္မွာ တရား၀င္ ဒုကၡသည္စာရင္းထဲ မပါ၀င္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။
လက္ရိွလမ်ားအတြင္း ဒုကၡသည္မ်ား အေပၚ တင္းၾကပ္ေသာ ဥပေဒမ်ား မဆိုင္းမတြ ျပ႒ာန္းလိုက္နာေစျခင္း၊ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာအာဏာပိုင္တို႔အၾကား ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေခၚယူ ပို႔ေဆာင္ေရး သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအေပၚ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းမႈမ်ား ယခင္ကထက္ ပို၍ ျပန္လည္ျပဳလုပ္လာျခင္းတို႔က ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ၎တို႔၏အနာဂတ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တုန္လႈပ္သြားေစသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ပထမဆုံး ဒုကၡသည္ စခန္းကို ၁၉၈၄ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္သည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗမာစစ္တပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ား အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား စတင္ခဲ့သည္။ မိမိတို႔နယ္ေျမလြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္သည့္ KNU တို႔အား အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ားမွ စဥ္ဆက္မျပတ္ ၁၉၈၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ထိုးစစ္ဆင္မႈမ်ားက ထိုင္းႏို္င္ငံထဲသို႔ ဒုကၡသည္မ်ား သိန္းဂဏန္းအထိ ေရာက္ရိွေစခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္က ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသည္ နယ္ေျမအတည္တက် မရိွသူတို႔အတြက္ အသိုင္းအ၀န္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ားက ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ခိုင္မာအားေကာင္းသည့္ ေထာက္ပံ့ကူညီေရးအစီအစဥ္မ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ အဆုတ္ေရာဂါ အပါအ၀င္ ေရာဂါမ်ဳိးစံုကုသရန္ အေျခခံ က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ကေလးငယ္တို႔ အတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ သာမန္အခ်ဳိးက်ေထာက္ပံ့ေပးမႈမ်ား တိုးပြားလာေစရန္ အေျခခံ လူသံုးကုန္ေစ်းဆိုင္ေလးမ်ား၊ ဘုရား၀တ္ျပဳေနရာမ်ားကို ဒုကၡသည္တို႔မွ မိမိတို႔ဖာသာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾက၏။ (အထိုက္အေလ်ာက္ သာယာစည္ပင္မႈ ရိွခဲ့ၾက၏)။
သို႔တေစ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး အေရြ႕ႏွင့္အတူ ထုိအေနအထားမွာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဖယ္ၾကဥ္ခံ တိုင္းျပည္မဟုတ္ေတာ့သျဖင့္ အလွဴရွင္တို႔၏လွဴဒါန္းေငြမ်ားက နယ္စပ္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ျမန္မာျပည္တြင္းေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားထံသို႔ ေရြ႕ေမ်ာစီး၀င္သြားေလသည္။ ေဒသတြင္း၌ လူမ်ုဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ား ေရွ႕ဆက္ေနသည့္တိုင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ KNU ႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပဏာမ သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္အစိုးရ တစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာျခင္းႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား အဆံုးသတ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာအတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ဒုကၡသည္မ်ား ဌာနီျပန္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္သန္းလာေလသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသည္ ျမင္သာထင္ရွားေသာအေျပာင္းအလဲမ်ား ေတြ႕ႀကံဳရသည္။ စားေရရိကၡာ စီစဥ္ေပးေနေသာ နယ္စပ္ႀကီးၾကပ္မႈအဖြဲ႕ကဲ့သို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အတြက္ ဦးတည္ေထာက္ပံ့ေနမႈမ်ားမွာ မယ္မယ္ရရ အေၾကာင္းျပခ်က္မရိွပဲ ၂ ႏွစ္ဆက္တိုက္ ျပတ္ေတာက္သြားေလသည္။ ဥပမာ – မယ္လ အပါအ၀င္ ဒုကၡသည္စခန္း(ကိုးခုအနက္) ၈ ခု၌ လစဥ္ ဆန္ခြဲတမ္းမ်ားသည္ လူတစ္ဦးလွ်င္ ၁၆ ကီလိုဂရမ္ ေပးေနရာမွ ၈ ကီလိုဂရမ္ထိ ျဖတ္ေတာက္ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ ယခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ စခန္းျပင္ပသို႔ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွပဲ မထြက္ရ ဟု ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားမွ စတင္တင္းၾကပ္လိုက္သည္။ ပိုမိုတင္းၾကပ္သည့္စည္းမ်ဥ္းမ်ား မထုတ္ျပန္မီ ဖူလံုေရးအလို႔ငွာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ စခန္းျပင္ပရိွ လယ္ယာမ်ား သို႔မဟုတ္ ေဒသတြင္းစက္ရံုမ်ားသို႔ ပံုမွန္ ထြက္ခြာသြားလာၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုေသာ္ ၾကားေပါက္ ၀င္ေငြ မရႏိုင္ေတာ့သည့္ အတြက္ ခါတိုင္းႏွင့္မတူေအာင္ ရုန္းကန္ရွင္သန္ေနၾကရသည္ဟု ဒုကၡသည္မ်ားက ဆိုသည္။
“ဒုကၡသည္တစ္ဦးအေနနဲ႔ အယင္ကလို ဟိုဟိုဒီဒီ အျပင္ထြက္ လမ္းေလွ်ာက္တာေတာင္ ခြင့္ျပဳမခံရေတာ့ဘူး၊ အေနအထားက လံုးလံုး ေျပာင္းလဲသြားပါၿပီ” ဟု မယ္လစခန္းရိွ ကရင္ လူမ်ဳိးေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အမည္မေဖာ္လိုသူ လုပ္သားတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
လက္ရိွတင္းၾကပ္ ကန္႔သတ္ထားမႈမွာ ဒုကၡသည္မ်ား၏ အနာဂတ္အေရး ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာ အာဏာပိုင္တို႔အၾကား ျပန္လည္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနသည္။ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္စာ၌ ျမန္မာနယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ျမန္မာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ပရာယုတို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း သတင္းအား အတည္ျပဳခဲ့သည္။ ျပန္လည္ေခၚေဆာင္ပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ တိက်ေရရာသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား လူသိရွင္ၾကား ထြက္မလာခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ထိုင္းအစိုးရအေနႏွင့္ ယင္းလုပ္ငန္းစဥ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ယင္းထုတ္ျပန္စာ၌ “ဒီနယ္ေျမစြန္႔ ထြက္ခြာလာတဲ့သူေတြကို ေဘးကင္းစြာ၊ သိကၡာရိွစြာ ေရရွည္ျပန္ပုိ႔ႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈက ေသေရးရွင္ေရးတမွ် အေရးႀကီးပါတယ္” ဟု ေတြ႕ေနရေလသည္။
ကုလသမဂၢလမ္းညႊန္မႈေအာက္မွ ေရရွည္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေနရပ္ဌာနီျပန္ေစျခင္းမွာ ၎တို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ျဖစ္ရမည္၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေအာင္ စီမံေပးရမည္၊ ေနရပ္ျပန္ေရာက္ေသာ္ ဂုဏ္သိကၡာရိွစြာ ရွင္သန္ႏိုင္ဖို႔ အာမခံခ်က္ေပးရေပမည္။ ဒုကၡသည္မ်ားကို အတင္းအဓမၼျပန္ မလြႊတ္၊ ႏိုင္ငံတကာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားအတိုင္း ေဆာင္ရြက္မည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဆိုထားသည္။ သို႔ေသာ္ နယ္စပ္ရိွ သက္ဆုိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ကူညီေရးလုပ္သားမ်ားက လက္ရိွသြားလာေရးကန္႔သတ္မႈမ်ားသည္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေရရွည္ မရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ျပဳ၍ ဌာနီျပန္ေရးကို ေရြးခ်ယ္ေအာင္ ႏွင္ထုတ္မႈ တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု ေစာဒကတက္ေနၾက၏။
ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအတြင္း ကရင္လူမ်ဳိးအေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကရင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႕အတြင္းေရးမွဴး Naw K’nyaw Paw က “ဒီအခ်က္ေတြအားလံုး စုေပါင္းလိုက္ယင္ လူေတြကို ဌာနီျပန္ေအာင္ တြန္းထုတ္တဲ့နည္းလမ္းတစ္ခုဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ အစာေရစာ မလံုေလာက္ေတာ့ယင္ ဖ်ားနာသူကို ေကာင္းေကာင္း မကုသႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ကေလးငယ္ေတြ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ဆိုေတာ့ စခန္းကေနခြာၿပီး ဆက္လက္ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရေတာ့မယ္ေလ” ဟု ေျပာၾကားသည္။
မယ္လစခန္းရိွ ကရင္လူမ်ဳိးအေရးေဆာင္ရြက္သူ တစ္ဦးက ဒုကၡသည္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ယံုမွအပ ေရြးခ်ယ္အခြင့္အလမ္းနည္းပါးေအာင္ လုပ္ထားသည့္အေၾကာင္း ဤသို႔ ျဖည့္စြက္ေျပာျပသည္။
“ ေလွ်ာ့ခ်ကန္႔သတ္ထားတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ (ရိကၡာ)ခြဲတမ္းေတြကို ထပ္တိုးရရိွေရးအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ အဓိကတြန္းထုတ္ေနတဲ့ အခ်က္ပါပဲ”။
လူမ်ားစြာတို႔မွ ရိပ္စားမိေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလေအဂ်င္စီ၏ အထက္တန္းကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္သူ အစီအစဥ္မွဴး Iain Hall က နယ္စပ္စခန္းရိွ ဒုကၡသည္အခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။
“ဒုကၡသည္ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ဌာနီျပန္ခရီး စတင္ေနတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမထုတ္ျပန္ဘူး၊ စံနစ္တက် မစီစဥ္ေပးၾကဘူး။ က်ဳပ္တို႔အတြက္ ဌာနီျပန္တာက အမွန္ကန္ဆံုးအေျခအေနျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ သူတို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္ရိွသူအမ်ားစုကေတာ့ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ မယူဆေသးပါဘူး”။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လတ္တစ္ေလာ ႏို္င္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျပဳလုပ္ေနလင့္ကစား နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ မတည္ၿငိမ္ေသး။ KNU အပါအ၀င္ လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုအမ်ားအျပားႏွင့္ ျမန္မာအစုိးရမွ တစ္ႏို္င္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ညိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးေနသည့္ၾကားမွ လူနည္းစုတိုင္းရင္းေဒသမ်ားမွာ အသည္းအမည္း စစ္ဆင္ခံေနၾကရသည္။
ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တို႔ကို အတိုင္းအတာတစ္ရပ္ အထိ ရန္ၿငိဳးကို ေလွ်ာ့ထားသေယာင္ ရိွေသာ္လည္း ကရင္ျပည္နယ္မွာမူ မၾကာေသးမီကပင္ ထပ္မံအၾကမ္းဖက္မႈကို ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္က KNU နယ္နမိတ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာေသာ ျမန္မာစစ္တပ္ ကင္းေထာက္တစ္ဦးကို ေကအင္န္ယူတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။ မ်ားမၾကာမီ စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္ ျမ၀တီၿမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုး၌ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ KNU တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားပါေတာ့သည္။
နယ္စပ္၌ ယခုေနာက္ဆံုးျဖစ္ပ်က္မႈက ဌာနီျပန္ရန္ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ဘ၀ရပ္တည္မႈအေရး ရင္မေအးေစေတာ့ပါ။ ၁၉၈၀ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္း စစ္ရိွန္ျမင့္ခ်ိန္က ပ်က္စီးမီးေလာင္ခဲ့ရေသာ ရြာေပါင္းမွာ ၃၇၀၀ အထက္ ရိွခဲ့သည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံအေရွ႕ဖက္ျခမ္းတြင္ ေျမျမဳပ္မိုင္းဒဏ္ သင့္ေနဆဲ၊ ေဒသခံမ်ားအတြက္ အစာေရစာႏွင့္၀င္ေငြဆိုင္ရာ အဓိကအရင္းအျမစ္ျဖစ္သည့္ ေျမယာတို႔မွာလည္း အႏၱရာယ္မကင္းျဖစ္ေနဆဲ။ အဓမၼက်င့္ျခင္း၊ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ပ်က္ရာပ်က္ေၾကာင္းႀကံစည္ျခင္းမ်ားအပါအ၀င္ လူနည္းစုတုိုင္းရင္းေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရစစ္တပ္မွ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေထာက္အထားမ်ား မွတ္တမ္းတင္ေနရဆဲ။
UNHCR မွ Vivian Tan ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေသာ အေနအထားတြင္ မရိွဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသည္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အျပဳသေဘာေဆာင္လာတဲ့တိုးတက္မႈကို ျမင္လာရတဲ့အေပၚ UNHCR နဲ႔ အကူအညီေပးေရးေအဂ်င္စီေတြက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားမႈအဆင့္ တိုးျမွင့္ဖို႔ သတိေပးခဲ့တယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ၀င္ေရာက္လာမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ဖက္က အေနအထားမ်ားစြာဟာ တစုတစည္းတည္း ျပန္လည္၀င္လာဖို႔အတြက္ အဆင္သင့္အေနအထားမွာ မရိွေသးေၾကာင္း ကၽြန္မတို႔ မျပတ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အၾကြင္းမဲ့အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ မရိွျခင္း၊ သတၳဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြ ရိွေနျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေဒသမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြ ကင္းမဲ့ေနျခင္း စတာေတြျဖစ္ပါတယ္”။
ဇူလိုင္ ၁၇ ရက္ ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္အတိုင္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္အညီ ဌာနီျပန္ ဒုကၡသည္မ်ားကို စီမံေဆာင္ရြက္ေပး သြားမည္ဟု ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက တသြင္သြင္ ေျပာေနေသာ္လည္း ျပည္ေတာ္ျပန္သည့္အခါ မိမိတို႔မိသားစုအေပၚ ေစာင့္ႀကိဳေနမည့္ကံၾကမၼာအား ေၾကာက္လန္႔တုန္လႈပ္ေနရေၾကာင္း ေစာကဒူးက ဆိုပါသည္။
“ျမန္မာျပည္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မျပန္ႏိုင္ဘူး။ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ပြားလာမွာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ပူပန္တယ္။ အဲ့ဒီမွာ အစစ္အမွန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ မရိွဘူးဗ်”။
သူ႔အေနႏွင့္ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ ကယ္ကူရာမဲ့သလို ခံစားေနရရွာပါသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္း ေန႔တစ္ဓူ၀ ျဖတ္သန္းရွင္သန္ရမည့္ဘ၀ (ႏွင့္) ခံျပင္းနာက်ည္းခဲ့ရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပည္ေတာ္ျပန္ေရး – ေရြးရခက္ေနေပၿပီ။
ေစာကဒူးကေတာ့ ဤသို႔ဆိုပါသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ ဘာေတြထပ္ႀကံဳရမယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ မသိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာမ်ားတတ္ႏိုင္လုပ္ႏိုင္ၾကမွာလဲဗ်ာ”။
xxxxxxxxxxxxxxxx
Foreign Policy ၏ ‘We Cannot Go Back to Myanmar’ ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
