ဇြန္လ ၂၅ ရက္၊ ၂၀၁၄
M-Media
.ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
လက္ရိွႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္သည္ အတိုင္းထက္အလြန္ တြန္းအားသဖြယ္ျဖစ္ေနသည္။ Photo – Hereward Holland း Al Jazeera
ရန္ကုန္၊ ျမန္မာ။ ။ ၿမိဳ႕လယ္တိုက္ခန္းခပ္ႏုပ္ႏုပ္တစ္ခုအတြင္း လက္ပ္ေတာ့အုပ္စုေလးတစ္ရပ္မွာ အမုန္းစကားမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္မည့္ ျမန္မာ ဌာနခ်ဳပ္သဖြယ္ ပကာသနကင္းရွင္းစြာ လႈပ္ရွားေနၾက၏။ သို႔ေသာ္ ခံစားခ်က္အျပည့္ႏွင့္ ျဖစ္သည္။
တင္ပ်ဥ္ေခြထိုင္လ်က္ မိမိတို႔၏ ကြန္ပ်ဴတာ ဖန္သားျပင္အလင္းထင္ဟပ္ေနၾကေသာ ၀န္းရံထားသည့္ စားပြဲတစ္ခုေပၚရိွ ပန္းအိုးထဲ၌ အျဖဴေရာင္ပန္းမ်ား စိုက္ထူထားသည္။
အြန္လိုင္းေပၚရိွ ရုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းခ်က္မ်ဳိးစံုသံုး အာဃာတလိႈင္းတံပိုးအား “ပန္းစကား”အားျဖင့္ ျပန္လည္ရင္ဆိုင္ရန္ ရည္္စူးေသာ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသစ္ ပန္းစကားအတြက္ လူငယ္ေလးတစ္စုမွ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။
“ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလနဲ႔ႏိႈင္းစာရင္ လြတ္လပ္မႈ အတန္အသင့္ ရေနပါတယ္။ ဆင္ဆာစနစ္ မရိွေတာ့ဘူး။ အင္တာနက္အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီ။ ဒါ့အျပင္ မိမိဆႏၵရိွရာကို ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚမွာ ေရးသားႏိုင္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ခြင့္ကို တလြဲ အသံုးခ်သူမ်ားစြာလည္း ရိွလာၾကပါတယ္ ” ဟု ပန္းစကားအဖြဲ႕မွ ေနဘုန္းလတ္က ဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္တာအတြင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးပဋိပကၡမ်ား ထြက္ေပၚေအာင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရိွေနေသာ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးေလာင္မီးတို႔ အေပၚ စကားေကာင္းမ်ားျဖင့္တုန္႔ျပန္ရန္အလို႔ငွာ သူသည္ ပန္းစကားအဖြဲ႕ကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၌ ထူေထာင္သည္။
အမုန္းစကား အေျခခံ၍ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ လူေပါင္း ၂၅၀ ဦး သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး တစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္မွာ ယာယီဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၌ အသက္ဆက္ေနၾကရသည္။ လက္စားေခ်တို္က္ခိုက္မႈမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ေနအိမ္မ်ား၊ လုပ္ငန္းမ်ား မီးသင့္ေျမချခင္း တခ်ဳိ႕တေလရိွေနပါေသာ္လည္း ဓားစာခံမ်ားကို ၿခံဳငံုၾကည့္ လိုက္လွ်င္မူ အမ်ားစုမွာ လူနည္းစု၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။
“ ရခို္င္ျပည္နယ္ထဲ အၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ခ်ိန္ကတည္းက အြန္လိုင္းမွာ အမုန္းစကားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီ၊ တစ္စထက္တစ္စ ေ၀ဖန္မႈျပင္းထန္ၿပီး အႏၱရာယ္ႀကီးေနၿပီဆိုတာကို ကၽြန္မတို႔ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္က အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိေရး အတြက္ ၾသဇာအႀကီးဆံုး လမ္းေၾကာင္း တစ္ခုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကၽြန္မ ယူဆပါတယ္။ က်ယ္ျပန္႔စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီးျဖစ္သလို လူေတြရဲ႕စိတ္ထဲ ကူးစက္ လြယ္ေစပါတယ္ ” ဟူ၍ လူမႈလႈပ္ရွားသူ မိန္းမငယ္တစ္ဦးမွ ဆိုပါသည္။
လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိမႈကို အားမေပးရန္ ပါးစပ္၌ပန္းမ်ားကိုက္ထားသည့္ပံုေဆာင္ခ်က္အားျဖင့္ ပန္းစကားအဖြဲ႕သည္ အြန္လိုင္းေပၚ စည္းရံုးျခင္း၊ လမ္းမ်ားတြင္ ပိုစတာ၊ စတစ္ကာႏွင့္ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ားျဖန္႔ေ၀ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေနပါ၏။
“ မိမိရဲ႕လြတ္လပ္မႈက သူတစ္ပါးကို ထိခိုက္ နစ္နာေစတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီလြတ္လပ္မႈကို ကန္႔သတ္ေဘာင္ခတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ” ဟု ေနဘုန္းလတ္က အမည္တုမ်ားျဖင့္ ဖန္တီးထားေသာ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ အေကာင့္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရႈရင္း ေျပာၾကားသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ေခြးႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္သံုးႏႈန္းမႈမ်ား
—————————————————
ခိုင္သူရိန္မ်ဳိး ဆိုသူေရးသားသည့္မွတ္ခ်က္၌ “ မြတ္စ္လင္မ္ မွန္သမွ်ကို သတ္ပစ္ရမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ေယာက္မွ မရိွေစရဘူး ” ဟုလည္းေကာင္း၊ ၎အေပၚ ေဇာ္ေဇာ္မင္းဆိုသူက “ ေခြးမြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ငါတို႔ ဘာလို႔ ေမာင္းမထုတ္ႏိုင္ရမွာလဲ ” ဟူေသာေမးခြန္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္ထားသည္ကို လည္းေကာင္း ေတြ႕ရေပသည္။ ျမန္မာျပည္ဖြား မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ဖယ္ရွားလိုသည့္ အစြန္းေရာက္မ်ားက ထိုသို႔ေသာ အသံုးအႏႈန္းမ်ဳိးကို အစဥ္အၿမဲ သံုးစြဲတတ္ၾကသည္။
အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ Poison ၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ ဓားစာခံတို႔အား အဖက္မတန္နိမ့္က်သူမ်ား၊ ပိုးမႊားမ်ား၊ အိမ္ေမြးႏွင့္အျခား တိရစာၦန္မ်ားကဲ့သို႔ ေဖာ္ညႊန္းသည့္ စကားမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ၏ ၀ါဒျဖန္႔လကၡဏာ တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး၊ ဓားစာခံတို႔အေပၚ လူရာ မသြင္းခ်ဳိးႏွိမ္သျဖင့္ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းျခင္း အဆင့္သို႔ပင္ ေရာက္ရိွႏိုင္သည္ ဟူ၏။
ရာစုႏွစ္၀က္မွ် ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ဆင္ဆာစနစ္ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံတကာအပယ္ခံ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းမွ ခြဲျဖာလာေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု၌ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ ထုတ္ေျပာဆိုခြင့္သည္ အလြန္ တန္ဖိုးထားအပ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရေဟာင္းမွ ခ်ဳပ္ကိုင္တင္းၾကပ္မႈ ေျဖေလ်ာ့လိုက္ခ်ိန္ လြန္ခဲ့သည့္ ၃ ႏွစ္ကပင္ ဗုဒၶဘာသာလႊမ္းမိုးေရး ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မႈအေပၚအျမတ္ထုတ္ေရးကို ပိုမိုဖြံ႕ထြားလာေအာင္ ခြင့္ျပဳထားခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသို႔သာ အင္တာနက္အကန္႔အသတ္ရိွစဥ္က အမုန္းစကားမ်ား ေရာက္ရိွခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ႏွစ္ အနည္းငယ္တြင္ တိုင္းျပည္တြင္း အင္တာနက္ ပိုမိုအသံုးျပဳႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် လံုးလံုးလ်ားလ်ား အသြင္ေျပာင္းသြားသည္ဟု ယူဆရေပသည္။
အင္တာနက္သည္ သတင္း အခ်က္အလက္ေတာ္လွန္ေရး၏ နယ္ျခား မုခ္၀သို႔ ေရာက္ေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီဂ်စ္တယ္ကမာၻႏွင့္ လြန္ဆြဲေနဆဲပင္။ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းသို႔ အေၾကာင္းၾကားခ်က္မ်ားေပးပို႔ရန္အတြက္ ဘဏ္စာေရးမ်ားသည္ ရန္ကုန္ေၾကးနန္းရံုးကို အသံုးျပဳေနၾကဆဲျဖစ္၏။ အစိုးရဖက္မွ ေဒၚလာ ကုေဋခ်ီတန္သည့္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရနံတူးေဖာ္ေရး လိုင္စင္မ်ားကို ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳ ေၾကျငာလင့္ကစား၊ ဘာသာကူးေျပာင္းမႈ ဥပေဒမူၾကမ္းအေပၚ ဖက္စ္ျဖင့္ ေပးပို႔တုန္႔ျပန္ေစျပန္၏။
ဆိုရွယ္မီဒီယာ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကို တသြင္သြင္ အသံုးျပဳတတ္ေသာ ျမန္မာ အစိုးရ၏ေျပာဆိုခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးရဲထြဋ္အား ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းမွ “ေဖ့စ္ဘြတ္၀န္ႀကီး” ဟု ကင္ပြန္းတပ္ထားသည္။
မၾကာေသးေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္က ဆင္းမ္ကဒ္မ်ားမွာ ေဒၚလာေထာင္ခ်ီေပး၀ယ္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရိွတြင္လည္း ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ သန္း ၆၀ ၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ကိုသာ ေပးႏိုင္ေသးသည္။ ကာတာအေျခစိုက္ အူရီဒူး ႏွင့္ ေနာ္ေ၀မွ တယ္လီနာတို႔က က်န္ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ျပည္သူမ်ားအား ဆဲလ္ဖုန္း လက္၀ယ္ရရိွေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။
“ ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳတဲ့ေနရာမွာ က်င့္၀တ္ေတြ ရိွၾကတယ္။ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ေနရာမွာ ေရးသားခ်က္မ်ားက အမုန္းစကား ျပန္႔ပြားဖို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးတိုက္ခိုက္မႈေသာ္လည္းေကာင္း မျဖစ္ရပါဘူး ” ဟု ဦးရဲထြဋ္က သူ၏စာမ်က္ႏွာအေပၚ ယခုလအတြင္း ေရးသားခဲ့ေသးသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ႀကီးစိုးေရး
——————————-
ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးမွာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ရဟန္းသံဃာမ်ားကို နက္ရိႈင္းစြာ ေလးစားၾကည္ညိဳၾကၿပီး ေ၀ဖန္ျခင္း မရိွတတ္ၾက။ မတရားခံရျခင္း၊ ႀကီးစိုးခံရျခင္း ဟူေသာ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးတစ္ခုကို ဖန္တီးထားေလရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာအေနအထားမွာ အႏၱရာယ္ရိွေနၿပီဟု သံဃာမ်ားစြာမွ ခံယူထားၾကလ်က္ သူတို႔၏ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကိုလည္း အက်ယ္တ၀င့္ လက္ခံေနၾကေပ၏။
ေထရ္ႀကီး၀ါႀကီး သံဃာ အရွင္ ကုမာရသည္ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းရိွ ဗုဒၶအမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာတို႔၏ သေဘာထားကို သံေယာင္လိုက္ကာ မိမိ၏တိုင္းျပည္သည္ အစၥလာမ့္ရန္စြယ္ က်ေရာက္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုထား၏။ အေထာက္အထား တစ္စံုတစ္ရာ မျပႏိုင္လင့္ကစား ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းရိွ လူနည္းစုရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ကိုယ္ပိုင္ျပည္နယ္ ခြဲထြက္ရန္ ႀကံစည္ေနေၾကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားထက္ မြတ္စ္လင္မ္လူဦးေရမွာ ႀကီးထြားျမွင့္တက္ေနေၾကာင္း ယံုၾကည္ထား၏။
“ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္ေတြကို သတ္ၾက၊ ဒီေျမက ငါတို႔ေျမ၊ ရခိုင္နယ္ေတြကို သိမ္းပိုက္မယ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သြတ္သြင္းမယ္ ဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံနဲ႔အတူ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဗလီထဲကေန ထြက္လာၾကတယ္ ” ဟူ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ သူ၏ေက်ာင္းတိုက္တြင္ အလ္ဂ်ဇီးရားသို႔ ေျပာျပခဲ့သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ၏ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္မင္းမွ ထိုစြပ္စြဲမႈမ်ားကို ျပတ္သားစြာ ပယ္ခ်ထား၏။
အြန္လိုင္း၊ ေအာ့ဖ္လိုင္း ႏွစ္ရပ္လံုး၌ ဘာသာေရး အၿငိဳးတရား သြတ္သြင္းေရးသားေနေသာ – ဒီမိုကေရစီနည္းက်ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး နည္းစဥ္အေပၚ အယံုအၾကည္ ကင္းမဲ့ေအာင္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေရး တြန္းအားေပးေနၾကေသာ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ၿမီးဆြဲမ်ားအား ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်လိုက္သည္။
“ (သူတို႔ေျပာေနတဲ့) အဲ့ဒီအရာကို ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ေတာင္းဆိုေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖိႏွိပ္ေရးအတြက္ ဆင္ေျခေပးႏိုင္ေအာင္ အျမင္လြဲမွားေစျခင္း တစ္ရပ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေတြးအျမင္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ အျမတ္ထုတ္လိုသူတစ္စုရဲ႕ ဖန္တီးခ်က္ပါ ” ဟု ဦးေက်ာ္မင္းက အလ္ဂ်ဇီးရားသို႔ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့၏။
လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိမႈကို အားမေပးရန္ ပါးစပ္၌ ပန္းမ်ားကိုက္ထားသည့္ ပံုေဆာင္ခ်က္အားျဖင့္ ပန္းစကားလႈပ္ရွားသူမ်ားမွ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္
အမုန္းတရား ပဲ့တင္သံခန္းမ ျဖစ္လာမည္ေလာ ?
———————————————–
အရွင္၀ီရသူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွ ေရးတင္ခ်က္တစ္ခု၌ “ အၾကမ္းဖက္သမားအားလံုးက မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဟာ အျပစ္မဲ့အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးေတြကို သတ္ျဖတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာက ဆက္စပ္မႈ ရိွမေနဘူး ” ဟူ၍ ေတြ႕ရၿပီး ျပန္လည္မွ်ေ၀ခ်က္ ၁၃၆ ႀကိမ္ထိရိွခဲ့သည္။
ေဖ့စ္ဘြတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အဘယ္ေၾကာင့္ အတိုင္းထက္အလြန္ တြန္းအားျဖစ္လာရသည့္ အေပၚ လူမႈေရးႏွင့္ နည္းပညာဆိုင္ရာ အေၾကာင္းရင္းႏွစ္မ်ဳိးစလံုး ရိွေနပါသည္။ ဤ၀က္ဘ္ဆိုဒ္သို႔ ၀င္ေရာက္အသံုးျပဳရန္ bandwidth သိပ္ျမင့္မားရန္ မလိုျခင္း၊ အဂၤလိပ္စကား မေျပာဆိုသူမ်ားအတြက္ အလြယ္တကူ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း၊ တြစ္တာ ကဲ့သို႔ အျခား ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ျမန္မာေဖာင့္စာလံုးမ်ား အတြက္ ေကာင္းစြာစီစဥ္ေပးထားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ မိမိဖာသာေသြးရူးေသြးတန္းျဖစ္ေနေသာ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးေအာက္မွ ေပၚထြက္လာသည့္ႏိုင္ငံတစ္ခု အတြက္ ေဖ့စ္ဘြတ္သည္ သတင္းမ်ား၊ အေတြးအျမင္မ်ားႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ား မွ်ေ၀ရန္ အလြန္ လူႀကိဳက္မ်ားေသာ ၾကားခံနယ္တစ္ခု အသြင္ေဆာင္လာေၾကာင္း အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေပါင္းကူးမွ Matthew Schissler မက္သ်ဴး စစၥလာက ဆိုခဲ့သည္။
ေဖ့စ္ဘြတ္အား လူတို႔အသံုးျပဳသည့္လမ္းေၾကာင္းမွာ အာဏာရွင္ေခတ္ကာလ အတြင္း ျပန္လည္ ရွင္သန္ေရးလုပ္ရပ္မ်ားဖက္သို႔ ကာလၾကာျမင့္စြာ နီးကပ္ တိမ္းညႊတ္ေနခဲ့သည္ဟု စစၥလာက ရွင္းျပသည္။
“ ဆင္ဆာစနစ္နဲ႔ မိႈင္းတိုက္မႈေတြကို ျပ႒ာန္းခ်က္လို ကာလရွည္က်င့္သံုးလာတဲ့ ေဒသတစ္ခုမွာ ေကာလဟလနဲ႔ လွ်ာေပၚလာသတင္းမ်ားက အစိုးရဖက္ ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ ႔သတင္းေတြထက္ ပိုမို ခိုင္မာေနတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအေပၚ ဆိုရွယ္မီဒီယာက အသံခ်ဲ႕စက္တစ္ခု ထပ္ေပါင္းေပးလိုက္တာပါပဲ ” ဟူ၍ အလ္ဂ်ဇီးရားထံ အီးေမးလ္ ေပးပို႔ ေျဖၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေစကာမူ ေဖ့စ္ဘြတ္သည္ က်ဳိးေၾကာင္း ညီညြတ္သည့္ သတင္းအရင္းအျမစ္မ်ားကို လူတို႔မွ ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေစေသာ ၀န္းက်င္ (ႏွင့္) စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္ျခင္းေပၚေပါက္ေစသည့္ အေတြးအျမင္မ်ား အားေကာင္းလာေစေသာ ပဲ့တင္ထပ္ရာ ေနရာ ဌာနျဖစ္လာမည္ကို သူက စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္လ်က္ရိွသည္။
“ ေဖ့စ္ဘြတ္ဟာ အမုန္းစကားကို မီးေလာင္ရာေလပင့္ေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားကို တိတိက်က် ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔က အလြန္ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ဟာ တလြဲတေခ်ာ္သတင္းေတြအတြက္ ပိုမိုလြယ္ကူေခ်ာေမြ႕ေစၿပီး၊ ပ်က္ရာပ်က္ေၾကာင္းအေၾကာင္းတရားေတြကို အလြန္လ်င္ျမန္တဲ့ႏႈန္းနဲ႔ နယ္ေက်ာ္ျပန္႔ပြားေစတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ ” ဟု အလ္ဂ်ဇီးရားသတင္းဌာနအတြက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ စတင္းဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္မွ စာနယ္ဇင္းသမား Aela Callan က ေျပာၾကားသည္။
ေရွ႕ဆက္ဆိုရပါလွ်င္ ကမာၻတစ္၀ွမ္း အသံုးျပဳသူ ၁.၂ သန္းရိွေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္သည္ သမမွ်တေရးအတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္မႈမရိွဘဲ ထိုအလုပ္ကို ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳသူမ်ား အတြက္သာ ခ်န္ရစ္ထားသည္။
၎ထက္ ေဖ့စ္ဘြတ္က ကိစၥႏွစ္မ်ဳိးကို ဦးစားေပးထားသည္။ တင္ျပခ်က္မ်ားထြက္ရိွလာေအာင္ အေၾကာင္းအရာေရးသားသူထံ အသံုးခ်ကိရိယာမ်ား ေပးထားျခင္း ႏွင့္ မိမိတို႔၏စံႏႈန္းခကိုခ်ဳိးေဖာက္သည့္ အေၾကာင္းအရာအစီခံမႈအေပၚ တုန္႔ျပန္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္ဟု ေဖ့စ္ဘြတ္ေျပာခြင့္ရသူ မက္ စတိန္းဖဲလ္ဒ္မွ ေျပာျပသည္။
လူတို႔သည္ ေစာ္ကားက်ဴးလြန္ခ်က္မ်ားကို ျမန္မာဘာသာ စကားျဖင့္ တင္ျပႏိုင္ၿပီဟု သူက ဆိုသည္။
“ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚကလူေတြရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာညႊန္းေထာက္ျပခ်က္ေတြအေပၚ အကူအညီေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထာ၀စဥ္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြလ်က္ရိွပါတယ္ ” ဟူ၍ စတိန္းဖဲလ္ဒ္က အလ္ဂ်ဇီးရားသို႔ အီးေမးလ္တစ္ေစာင္ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
ဆိုရွယ္မီဒီယာကို အစုိးရအား ကိုင္တြယ္ျပ႒ာန္းခြင့္ေပးျခင္းမွာ ေနာက္သို႔ေျခ တစ္လွမ္းျပန္ဆုတ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီ၏ ၀တၱရားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ကို လက္ခံရန္ အသင့္မျဖစ္ေသး ဟူသည့္ စစ္တပ္၏ အေတြးအေခၚကို လက္ခံရာေရာက္ေၾကာင္း ဘက္ေပါင္းစံုက လက္ခံထားၾကသည္။
အာဏာပိုင္အစိုးရ၏ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအႏၱရာယ္မ်ားကို ေနဘုန္းလတ္ထက္ ပိုနားလည္သူမ်ား မဆိုစေလာက္သာ ရိွၾက၏။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ဥပေဒမ်ားေအာက္မွ သူသည္ အြန္လိုင္းလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ၄ ႏွစ္အထိ အက်ဥ္းစံခဲ့ရသည္။ ထိုဥပေဒမ်ားမွာ ယေန႔တိုင္ သက္၀င္ေနဆဲ။
“ တကယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မိမိဖာသာ စည္းမ်ဥ္း မျပ႒ာန္းဘူးဆိုရင္ ……. အာဏာကို သူတို႔ ျပန္ရယူသြားပါလိမ့္မယ္ ” ဟု သူက ဆိုလိုက္ပါသည္။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
အလ္ဂ်ဇီးရား၏ Facebook in Myanmar: Amplifying hate speech? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
