News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • ကိုယ့္ဘာသာတရားကို ခ်စ္ပါ၊ တျခားဘာသာေတြကုိလည္း ေလးစားပါ

    ကိုယ့္ဘာသာတရားကို ခ်စ္ပါ၊ တျခားဘာသာေတြကုိလည္း ေလးစားပါ

    ေမ ၂၅ ၊ ၂၀၁၆
    သက္ေဆြဝင္း ေရးသည္။
    Myanmar Now မွ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။

    Thet Swe Win
    ဓါတ္ပံုအညႊန္း- တိဘက္ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒလိုင္းလားမားႏွင့္ ကိုုသက္ေဆြဝင္းတိုု႔ မၾကာေသးမီက အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ေတြ႔ဆံုစဥ္

    ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႔ေဘာင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အမွားအမွန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဥာဏ္ပညာ၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
    .
    ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္တုန္းက အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာ ဆိုတဲ့ လက္တစ္ဝါးသာသာ စာအုပ္ကေလး ဖတ္မိၿပီးေနာက္ပိုင္း ကြ်န္ေတာ္ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို မုန္းတီးခဲ့တယ္။ စာအုပ္ထဲက အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာေကာင္မေလးေတြကို မုဒိန္းက်င့္၊ အႏိုင္က်င့္ၿပီး သားေဖာက္မ်ိဳးပြားတယ္၊ သတ္ျဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ ေရးသားခ်က္မ်ဳိးေတြဟာ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ အစၥလာမ္မုန္းတီးစိတ္ကို မီးထိုးေပးသလို ျဖစ္ခဲ့တယ္။
    .
    အဲ့ဒီတုန္းက WWF နပန္းပြဲေတြ ေခတ္စားေနတာဆိုေတာ့ ေန႔လယ္ပိုင္းမုန္႔စားဆင္းခ်ိန္ စာသင္ခန္း ေနာက္မွာ  နပန္းသတ္တမ္း ေဆာ့ေလ့ရွိတယ္။ အတန္းထဲမွာ မူဆလင္ေကာင္ေလးက ႏွစ္ေယာက္ပဲ ရွိတယ္။ တစ္ေယာက္က ႏွစ္က်၊ ကြ်န္ေတာ့္ထက္ အေကာင္ႀကီးတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္က အရပ္ပုၿပီး လူေကာင္ေတာင့္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ရြယ္တူေကာင္ေလး။ မုန္႔စားဆင္းခ်ိန္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ တျခားသူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္က မူဆလင္ေကာင္ေလးကို အျမဲတမ္းေခၚၿပီး နပန္းသတ္ေလ့ရွိတယ္။   ကြ်န္ေတာ္တို႔ သံုးေယာက္ေလာက္က သူ႔ကို ဝိုင္းၿပီး ကိုင္ေပါက္လိုက္၊  တက္ခုန္လိုက္နဲ႔ေပါ့။ သူဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနလို႔ဆိုတဲ့ အမုန္းစိတ္လည္း ပါခဲ့တယ္ဆိုတာ ဝန္ခံရပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြၾကားမွာ အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာ  ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီး ေက်ာင္းသားေတြအၾကားမွာ ကုလားမုန္းတီးေရး ခံယူခ်က္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ေနာက္ဆံုးရလဒ္အေနနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္အရမ္းႀကိဳက္တဲ့ ဒန္ေပါက္ကိုေတာင္ ငါးႏွစ္ေလာက္ မစားဘဲ ေနျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
    .
    ကြ်န္ေတာ့္မွာရွိေနတဲ့ ကုလားမုန္းတီးေရးအျမင္ကို စၿပီးေျပာင္းသြားေစခဲ့တာက ၂ဝဝ၇ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ကာလအတြင္းမွာပါ။ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြ ဦးေဆာင္ၾကေတာ့ တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရၿပီးခါစ ကြ်န္ေတာ္လည္း ဝင္ပါခဲ့တယ္။ ေနအရမ္းပူခ်ိန္ ကတၱရာလမ္းေပၚေတြမွာ သံဃာေတာ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေလာကေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေမတၱာပြားရြတ္ဖတ္ လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကရင္း ဖိနပ္မပါတဲ့သံဃာေတြကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆူးေလဘုရားနားမွာ ဗလီဆင္းလာတဲ့ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ေတြက သူတို႔စီးလာတဲ့ ဖိနပ္ေတြခြ်တ္ေပး၊  ေရဘူးေဝေပးၾကတာကို ျမင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ မူဆလင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ငါတုိ႔ႏိုင္ငံသားေတြ အားလံုးဟာ စနစ္ဆိုးႀကီးတစ္ခုရဲ႕ ဒဏ္ကို အတူတူူ မွ်ေဝခံစားေနရသူေတြပါလားဆိုၿပီး စတင္နားလည္လာတယ္။
    .
    ေရႊဝါေရာင္အေရးအခင္းႀကီးၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြထဲ စိတ္ေရာက္သြားမွာစိုးလို႔ဆိုုၿပီး အေမက စကၤာပူကို လႊတ္လိုက္တယ္။ လူမ်ိဳးစုံ၊  သာဘာစံုတဲ့ စကၤာပူႏိုင္ငံက ကြ်န္ေတာ့္မွာ လက္က်န္ရွိေနတဲ့ မူဆလင္ မုန္းတီးေရးစိတ္ေတြကို ေလွ်ာ္ဖြတ္ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ စကၤာပူမွာ မူလတန္း ကတည္းက သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ အဓိကလူမ်ိဳးသံုးမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ တရုတ္၊  မေလး၊  တမီးလ္တို႔ရဲ႕ မတူကဲြျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊  ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြအေၾကာင္း သင္ေပးတယ္၊ လုပ္ငန္းခြင္ ေရာက္သြားရင္လည္း ဘယ္ဘာသာဝင္ပဲျဖစ္ပါေစ၊ အလုပ္လုပ္တာေတာ္ရင္ သူနဲ႔ထိုက္တန္တဲ့ေနရာ ရတယ္။ ကုမၸဏီတစ္ခုရဲ႕ ဌာနခဲြတစ္ခုမွာ ကြ်န္ေတာ္အလုပ္ဝင္ေတာ့   ကြ်န္ေတာ့္ထက္ ရာထူးႀကီးသူေတြ အကုန္လံုးက အိႏိၵယႏိုင္ငံလာတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ တမီးလ္လူမ်ိဳးေတြ၊  ကြ်န္ေတာ့္ထက္ ရာထူးငယ္သူူေတြ အကုန္လံုးက  ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလာတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဘဂၤါလီေတြ။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ အားလံုးနဲ႔ စကားေျပာဆိုရင္းနဲ႔ပဲ ဘာသာ၊  လူမ်ိဳးဆိုတာေတြထက္စာရင္ လူေကာင္းနဲ႔လူဆိုးဆိုၿပီး ခြဲျခား ျမင္တတ္လာတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မဟုတ္္တဲ့ စကၤာပူလိုႏိုင္ငံမွာ သံုးႏွစ္ေလာက္ေနရင္းနဲ႔ ဗဟုလူ႔အဖဲြ႔အစည္း ဆိုတာကို နားလည္ သေဘာေပါက္လာတယ္။
    .
    ၂ဝ၁ဝ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ေရာက္လာၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ စိတ္တူသေဘာတူ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ လူငယ္ အဖဲြ႔အစည္းေလးတစ္ခု ပူးေပါင္းတည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဖဲြ႔ထဲမွာ ခရစ္ယာန္၊  မူဆလင္၊ ခရစ္ယာန္ ကေန ဗုဒၶဘာသာ ေျပာင္းလာတဲ့ သူငယ္ခ်င္းသံုးေယာက္လည္း ပါတဲ့အတြက္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အယူအဆေရးရာေတြကို လူငယ္ေတြရဲ႕ အျမင္နဲ႔ ခ်ိန္ထိုးၿပီး ေလ့လာခြင့္ရခဲ့့တယ္။ ဒီလိုမိတ္ေဆြေတြ ရွိတာေၾကာင့္လည္း ကြ်န္ေတာ့္မွာစြဲကပ္ေနတဲ့ ငါ့လူမ်ိဳး၊ ငါ့ဘာသာမွ ပိုေကာင္းတယ္၊ ပိုျမင့္ျမတ္တယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြေပ်ာက္ၿပီး မတူညီတဲ့အယူအဆေတြကို နားလည္ လက္ခံႏိုင္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေစခဲ့တာပါ။ လူခ်င္းအတူတူ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာ ဘာသာအယူဝါဒ မတူတာနဲ႔တင္ ရန္သူျဖစ္စရာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဆင္ျခင္မိလာတယ္။
    .
    ဘာသာတရားတိုင္းက လူသားေတြအေပၚ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာထားဖို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ လူသားေတြက ဘာသာတရားကို ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပံုစံ အျဖစ္ ျပန္ေျပာင္းၾကၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ တကယ့္ အႏွစ္သာရကို ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကတာပါ။ လူအမ်ားအျပားဟာ ဗုဒၶရဲ႕စကားထက္ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ စကားကို ပိုအေလးထားၾကတယ္။ အလႅာဟ္ရဲ႕စကားထက္စာရင္ ေမာ္လီဆပ္ေတြကို ပိုယံုၾကတယ္။ ဘာသာေရးေတြဟာ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕အသံုးခ်တာကို ခံေနၾကရတယ္။
    .
    ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တ့ဲ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာေတြဟာ ဘာသာေရး ကိုင္းရွိဳင္းသူေတြက စခဲ့ၾကတာမဟုတ္ဘဲ ဘာသာေရးအေရျခံဳၿပီး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈေတြ လုပ္ခ်င္တဲ့ လူတစ္စုက စတင္ခဲ့တာလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ မဟာဗမာဝါဒနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာသည္သာ ကမာၻမွာ အေကာင္းဆံုးဘာသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈဟာ အစြန္းေရာက္မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဓာတ္ခံေတြပါပဲ။ လူေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ အဲ့ဒီအခံစိတ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာလို စာအုပ္မ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္လိုက္တဲ့အခါ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဘာသာျခား ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြအျဖစ္ ရွင္သန္ထၾကြလာၾကတယ္။
    .
    အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီေတြ ေခါင္းေထာင္လာတာဟာ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ႀကီးႀကီးမားမားျဖစ္ေစတယ္။ ဒီမုိကေရစီစံနစ္အရ မတူကြဲျပားမႈေတြကို လက္ခံၿပီး တရား ဥပေဒေအာက္မွာ အားလံုးတန္းတူညီမွွ် အခြင့္အေရးရွိၾကဖို႔လိုတယ္။ အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာထား တင္းမာတဲ့ ဘုန္းႀကီးတခ်ဳိ႕က ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္ အစရွိတဲ့ ဘာသာျခားေတြအေပၚ အႏိုင္က်င့္တာမ်ိဳးကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရွင္းလင္းကိုင္တြယ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ႏွစ္ဆန္း တစ္ရက္ေန႔က ေရႊတိဂံုဘုရားနားမွာ ေစ်းလာေရာင္းတဲ့ မူဆလင္တခ်ဳိ႕ကို ဘုန္းႀကီးတစ္စုက ရိုက္ႏွက္ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ပစၥည္းသိမ္း ႏွင္ထုတ္လိုက္ရာမွာ ရဲေတြက ဘုန္းႀကီးေတြမို႔လို႔ သာသနာေရး ဌာနကေန ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥဆိုၿပီး လက္ေရွာင္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ ဥပေဒဆိုတာ စံသတ္မွတ္မႈ တစ္မ်ိဳးတည္းပဲ ျဖစ္ရပါမယ္၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြမို႔လို႔ မကိုင္တြယ္ရဲဘူးဆိုရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိလာပါၿပီ။
    .
    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပါတ္ေလာက္က အိႏၵိယမွာ ဒလိုင္းလားမားနဲ႔ ကမာၻ့ ပဋိပကၡႏိုင္ငံ ၁၃ ခုက  လူငယ္ သံုးဆယ္နီးပါး ေတြ႔ဆံုၾကတဲ့ပြဲကို ကြ်န္ေတာ္ သြားတက္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီပြဲကို တက္ၾကတာ ဆီးရီးယား၊  အာဖဂန္နစၥတန္၊  ဆိုမာလီ၊  အီရတ္၊  ကင္ညာ၊  ဆူဒန္၊  ဆူဒန္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘာသာေရးကိုအေျခခံၿပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေနၾကတဲ့လူငယ္ေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆိုလို႔ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ေနာက္ထပ္တစ္ေယာက္ပဲ ပါတယ္၊ ခရစ္ယာန္နဲ႔ အစၥလာမ္ေတြ မ်ားတယ္။ အဲ့ဒီပြဲမွာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာနဲ႔ လူသားဆန္မႈအေၾကာင္းေတြကို အခ်င္းခ်င္း ဖလွယ္ျဖစ္ၾကတယ္။ အမွန္တရားအတြက္ လုပ္တယ္ ဆိုရာမွာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးေတြမပါဘဲ အမွန္တရား သီးသန္႔အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုက လူငယ္ေတြရွိေနတယ္ဆိုတာ သိခဲ့ရတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ လူနည္းစုမူဆလင္ေတြကို ဖိႏွိပ္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြခ်ည္းပဲ ၾကားေနရတယ္ဆိုတာကိုလည္း သိလာရတယ္။
    .
    ကမာၻက ဒီလိုျမင္ေနတဲ့အျမင္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေပးႏိုင္မလဲ။ အစၥလာမ္အပါအဝင္ တျခားဘာသာေရးေတြကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ သာသနာကို ကာကြယ္ျမွင့္တင္ပါတယ္ဆိုတဲ့ လူတစ္စုေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံကို ကမာၻက ဒီလိုျမင္ေနၾကတယ္။ ဗုဒၶေဟာတဲ့ တရားအတိုင္း မက်င့္ၾကံၾကတဲ့သူေတြမ်ားျပားလာ၊ မတရားမႈေတြကို ႏႈတ္ဆိတ္ေနၾကတဲ့သူေတြ မ်ားျပားေနတာေၾကာင့္ အဓမၼဝါဒီသမားေတြ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္လို႔ရခဲ့တာ။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ ဆရာႀကီး ဦးဂိုအင္ကာေျပာသြားတဲ့ “မိမိတို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို ခ်ီးမြမ္းၿပီး အျခားဘာသာေတြကို ႏွိမ္ခ်တဲ့သူေတြဟာ မိမိတို႔ဘာသာကို ေျမွာက္စားတယ္လို႔ ထင္ျမင္ေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ သူတို႔ဘာသာကို အက်ည္းတန္ အ႐ုပ္ဆိုးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းပါပဲ” ဆိုတဲ့စကားကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ သတိျပဳၾကဖို႔လိုပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ရင္ထဲမွာ ရန္လိုမႈ၊  မုန္းတီးမႈေတြ ျပည့္ႏွက္ေနရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔ထိစပ္သမွ် အရာရာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။  ဘယ္ဘာသာပဲ ကိုးကြယ္ကိုးကြယ္ တရားမရွိရင္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွာ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာျပည္သူေတြ တစ္ေယာက္စီတိုင္း မွားမွန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ပိုမိုျပည့္စံုလာမွသာလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔လိုခ်င္တ့ဲ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ လူ႔ေဘာင္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။     ။
    .
    သက္ေဆြဝင္းသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ Center for Youth and Social Harmony ေခၚ လူငယ္ႏွင့္ လူမွႈသဟဇာတျဖစ္ေရးအဖြဲ႔ကိုု ပူးတြဲတည္ေထာင္သူ၊ ဒါရိုုက္တာျဖစ္သည္။

  • ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္၏ အစြဲႀကီးတစ္ဖက္သတ္ဆန္မႈ ပံုစံခြက္မ်ား

    ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္၏ အစြဲႀကီးတစ္ဖက္သတ္ဆန္မႈ ပံုစံခြက္မ်ား

    ေမ ၂၀၊ ၂၀၁၆

    M-Media
    vinyl
    ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ ဗီႏိုင္းေၾကာ္ျငာမ်ား (ဓာတ္ပံု – ေတဇလိႈင္၊ Frontier)

    ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းရုပ္ရွင္မ်ားက လူနည္းစု၀င္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ LGBT မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမွားမ်ားျဖင့္ တင္ဆက္ေနဆဲျဖစ္သည္။

    ျမန္မာရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ခုခုတြင္ပါ၀င္ေသာ တရုတ္ သို႔မဟုတ္ အိႏိၵယဇာတ္ေကာင္ကို ၾကည့္လိုက္ပါ။ အားလံုးနီးပါးမွာ သူရဲေကာင္းေနရာတြင္မရိွၾကဘဲ ေပါ့သြမ္းသြမ္းလူျပက္မ်ား သို႔မဟုတ္ လူၾကမ္းဇာတ္ရုပ္မ်ားသဖြယ္သာ ျဖစ္ေနၾကေပသည္။ ရုပ္ရွင္မ်ားထဲ တင္ဆက္သည့္ လူနည္းစု၀င္တို႔ကိုလည္း သူတို႔၏ ျမန္မာစကားေျပာသံ၀ဲျခင္းအေပၚ မၾကာခဏ ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္ျခင္း ခံေနၾကရသည္သာမက ပညာမတတ္သူမ်ားအျဖစ္ ရုပ္လံုးေဖာ္ေလ့ရိွၾကသည္။ တင္ဆက္မႈအတြင္း လိင္တူခ်စ္သူမ်ားပါ၀င္လွ်င္လည္း ရယ္စရာ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈႏွင့္အတူ မိတ္ကပ္အလြန္အကၽြံလူးက်ံေပးထားေၾကာင္း ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။

    ဤသို႔ လူအမ်ားအျမင္တြင္ ေသးသိမ္ေစသည့္ ခြဲျခားဆက္ဆံေသာ ပံုေသကားခ်ပ္ရုပ္ေျပာင္ပံုစံမ်ားမွာ ျမန္မာရုပ္ရွင္မ်ားအတြင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ က်င္လည္ေနခဲ့သည္။

    “ဇာတ္ေကာင္က တရုတ္လူမ်ဳိးဆိုရင္ အတိုးႏႈန္းႀကီးႀကီး ေငြေခ်းစားမယ္၊ အိႏိၵယလူမ်ဳိးဆိုရင္ အေစခံခိုင္းဖတ္ ေနရာမွာ ရိွလိမ့္မယ္” ဟု ရုပ္ရွင္ဖန္တီးသူ ေရေဇာ္ဟု လူသိမ်ားေသာ ဦးမ်ဳိးေဇာ္က Frontier သို႔ ေျပာျပသည္။ ရုပ္ရွင္ေလာကတြင္ ဆယ္ႏွစ္နီးပါးက်င္လည္ေနေသာ ဦးမ်ဳိးေဇာ္သည္ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္အစည္းအရံုးအဖြဲ႕၀င္ႏွင့္ ျမန္မာဗီဒီယိုအသင္း၏ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတစ္ေလွ်ာက္ ေခတ္စားေနေသာအစဥ္အလာအတြင္းမွ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ေနမႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုသူဟူ၍ မေတြ႕ရသေလာက္ ရွားပါးေၾကာင္း၊ တစ္ယူသန္အစြဲအလန္းသည္ လူတို႔၏အေတြးအျမင္ထဲ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အျမစ္တြယ္ေနေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

    ျမန္မာျပည္ရိွ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားႏွင့္ ဗီဒီယိုမ်ားတြင္ အဆိုပါ ခြဲျခားခ်ဳိးနွိမ္မႈမ်ားကို အလွ်ံပယ္ေတြ႕ေနရၿပီး၊ ၎ကို ဆန္႔က်င္ရမည့္အစား ရံဖန္ရံခါ လူတို႔သည္ တစ္ဖက္သတ္အစြဲအလန္းမ်ားျဖင့္ တုန္႔ျပန္တတ္ၾက၏။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလအတြင္း “ေက်ာင္း” အမည္ရိွ ရုပ္ရွင္ကားေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရုပ္ရွင္ၾကည့္ပရိသတ္မ်ား အမ်က္ထြက္ကုန္ၾကသည္။ ထိုဇာတ္ကားတြင္ အဓိကဇာတ္ေဆာင္က “မိမိ၏ရခုိင္လူမ်ဳိးဇနီးသည္ ဘဂၤါလီတစ္ဦးနွင့္အတူ အိပ္ေကာင္းအိပ္ေနလိမ့္မည္” ဟူ၍ အျခားသူတစ္ဦးကို ထင္ေၾကးစကားဆိုမႈ ပါ၀င္ခဲ့သည္။

    ဒါရိုက္တာ ေနပိုင္ ရိုက္ကူးၿပီး ျမင့္ျမတ္က အဓိကဇာတ္ေကာင္အျဖစ္ပါ၀င္သည့္ ယင္းရုပ္ရွင္ကို ရြာသူရြာသားမ်ားမွ သပိတ္ေမွာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ကုန္ၾကသည္။ ဤေပါက္ကြဲတုန္႔ျပန္ခ်က္က – ေရပန္းစားသည့္အစဥ္အလာအတြင္းမွ တင္ဆက္သည့္အေတြးအျမင္မ်ားသည္ ရံဖန္ရံခါ ၾကည့္ရႈသူမ်ား၏ ရွိရင္းစြဲ တစ္ဖက္သတ္အျမင္အား ပိုမိုဆိုးရြားသြားေစေၾကာင္း ျပသေနပါသည္။

    မၾကာေသးမီကထြက္ရိွေသာ “The Queen of the Ward” ဟာသကားတြင္လည္း လိင္တူခ်စ္သူမ်ားႏွင့္ အိႏိၵယႏြယ္တို႔အား ရယ္ေမာေလွာင္ေျပာင္စရာအျဖစ္ ပံုေဖာ္ထား၏။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုရုပ္ရွင္မွ ခင္းက်င္းျပသလိုက္သည့္ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္မႈသေဘာတရားကို သတိထားမိသူ မဆိုစေလာက္မွ်သာ ရိွၾက၏။ လူတို႔ကို ေသးသိမ္ေစေသာ ရိုက္ကြင္းရိုက္ကြက္မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ စိတ္မေကာင္းျခင္းႀကီးစြာျဖစ္ရေၾကာင္း LGBT အခြင့္အေရးအုပ္စု Equality Myanmar ၏ ဒါရိုက္တာ ကိုေအာင္မ်ဳိးမင္းက Frontier သို႔ေျပာၾကားသည္။

    “ရုပ္ရွင္အမ်ားစုထဲမွာ ဒါရိုက္တာေတြက မိန္းမလ်ာေတြကို စံလြဲအံေခ်ာ္ေနတဲ့သူအျဖစ္၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ စိတ္ေျပာင္းၿပီး ေယာက္်ားဘ၀မွန္ျပန္ေရာက္သြားတဲ့ပံုဟန္နဲ႔ တင္ဆက္ေဖာ္ျပေလ့ရိွၾကတယ္။ ဒါဟာ အရိွတရား မဟုတ္ပါဘူး။ မိန္းမလ်ာျဖစ္ျခင္းက အေတြးအေခၚေၾကာင့္မဟုတ္ဘူး၊ သဘာ၀ျဖစ္စဥ္တစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ေတြကတဆင့္ လူေတြ အျမင္မွားကုန္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြ အမ်ားအျပားရိွၾကပါတယ္။ မိန္းမလ်ာေတြအေပၚ မိသားစု၀င္ေတြက အၾကမ္းဖက္လာၾကတယ္၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း ေယာက္်ားအသြင္ေျပာင္းဖို႔ ဖိအားေပးလာၾကတယ္”။

    သက္တန္႔ေရာင္စဥ္မ်ားလူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမွ အစီအစဥ္မွဴးႏွင့္ LGBT အေရးလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူ ကိုေနလင္းထိုက္က ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရိွ မိန္းမလ်ာတို႔၏ဘ၀ကို ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ တလြဲဇာတ္ရုပ္ေဖာ္ျခင္းတို႔ျဖင့္ ရုပ္ရွင္မ်ားက တင္ဆက္ေနေၾကာင္း ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းျပခဲ့၏။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔က လိင္စိတ္စြဲလန္းသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အခ်ိန္တိုင္း လိင္ကိစၥကိုပဲ ေတြးေတာေနတတ္သလိုမ်ဳိး အၿမဲတေစ ေဖာ္ျပခံရတယ္။ မိန္းမလ်ာ အမ်ဳိးအစား အမ်ားအျပားရိွၾကေပမယ့္လည္း ဒါရိုက္တာေတြက ပံုစံတစ္မ်ဳိးတည္းကို တင္ဆက္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ထဲက အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ရယ္ေမာေျပာင္ေလွာင္ခ်င္စရာေကာင္းတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ့ တျခားလူေတြလိုမ်ဳိး လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို အမ်ားအျပား အက်ဳိးျပဳၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူ(အမ်ားစု)ကေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ဇာတ္ေကာင္မ်ဳိး ဘယ္ေတာ့မွ မဖန္တီးၾကပါဘူး”။

    “ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ဖန္တီးသူေတြအေနနဲ႔ ပရိသတ္ဆီပို႔ေပးတဲ့ သတင္းစကားေတြအတြက္ တာ၀န္ရိွသလုိ၊ ပရိသတ္ေတြဖက္ကလည္း ဒီလိုမီဒီယာေတြကေန စဥ္ဆက္မျပတ္ အယူသည္းမႈေတြအေပၚ ရႈတ္ခ်သင့္ပါတယ္။ တစ္ဖက္သတ္ဆန္လြန္းတဲ့ အေၾကာင္းရပ္ေတြကို ပရိသတ္ေတြက အေကာင္းျမင္တုန္႔ျပန္ေနသေရြ႕ ထုတ္လုပ္သူေတြဖက္ကလည္း လူၿပိန္းႀကိဳက္ေစ်းကြက္၀င္ရုပ္ရွင္ေတြ လွိမ့္ထုတ္ေနဦးမွာပါပဲ” ဟု ၀ႆန္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ တြဲဖက္စီစဥ္သူ၊ ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာႏွင့္ထုတ္လုပ္သူ ကိုစိုးမိုးေအာင္က ဆိုသည္။

    ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ေလာကအတြင္း ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္မႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုသူဟူ၍ မရိွသေလာက္ရွားပါးေၾကာင္း ဒါရိုက္တာ ရီေဇာ္က ဆိုသည္ (ဓာတ္ပံု – ေတဇလိႈင္၊ Frontier)

    ဘာသာတရားမ်ားအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈအေၾကာင္း ရိုက္ကူးထားေသာ The Open Sky မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္၏စာရင္းမွ လူထုအံုၾကြမႈေၾကာင္း ဖယ္ထုတ္ခဲ့ရသည္။ ၎ကိစၥကို ကိုးကား၍ သူက “ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္တဲ့သေဘာတရားပါတဲ့ ရုပ္ရွင္ေတြကို ပရိသတ္ေတြက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေနေတာ့ ေျပာင္းလဲဖို႔ ခဲယဥ္းလွတယ္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းရုပ္ရွင္ေလာကဟာ အက်ဳိးအျမတ္ကိုသာ ဦးတည္ထားတာေၾကာင့္ လူအမ်ား လက္မခံတဲ့ ရုပ္ရွင္ေတြကို ဖန္တီးဖို႔ မစြမ္းသာဘူး။ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြထဲမွာ – ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ေတြမွာ ျမင္ကြင္းစံုကို ေတြ႕ႏိုင္ေပမယ့္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းရုပ္ရွင္ေတြကေတာ့ ေခတ္ကာလပရိသတ္အႀကိဳက္ကိုသာ တင္ဆက္ေနၾကပါတယ္” ဟု ေျပာျပ၏။
    .
    အကယ္ဒမီဆုရွင္ ရုပ္ရွင္မင္းသမီး အိျႏၵာေက်ာ္ဇင္ကလည္း ထိုအတုိင္းပင္ ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူမက ျမန္မာရုပ္ရွင္ပရိတ္သတ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏွစ္မ်ဳိးနွစ္စားရိွေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပပရိသတ္မ်ားက ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္မႈကိုေတြ႕ရလွ်င္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းမီဒီယာအေပၚ ပိုမိုေ၀ဖန္ေလ့ရိွေၾကာင္း၊ တအံုတက်င္းေသာ ေက်းလက္ပရိသတ္တို႔မွာကား ပံုေသကားခ်ပ္အစြဲဆိုးမ်ားအေပၚ ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္မႈ မရိွသေလာက္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူမ်ားက ပရိသတ္အႀကိဳက္ေနာက္လိုက္ရသည့္အတြက္ ရုပ္ရွင္ဖန္တီးရာ၌ ထင္တိုင္းမေပါက္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာျပခဲ့သည္။

    ရုပ္ရွင္အကယ္ဒမီဆုရွင္ ဟာသသရုပ္ေဆာင္ ေဗလု၀ ကလည္း လက္သစ္ရုပ္ရွင္ဖန္တီးထုတ္လုပ္သူမ်ားကို ပိုမိုဖန္တီးတင္ဆက္ၾကရန္၊ ဇာတ္ညႊန္းမ်ားတြင္ ဖန္တရာေတေနသည့္ လက္သံုးစကားမ်ားကို ရပ္တန္႔ၿပီး ပညာသားပါေအာင္ ေရးၾကရန္ တိုက္တြန္းထား၏။ အျခားသူမ်ားထံမွ မဆိုစေလာက္ေသာ ရယ္ေမာျခင္းကို ႏိႈက္ထုတ္ေရးအတြက္ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ဖန္တီးသူတို႔သည္ ပံုေသကားခ်ပ္အစြဲဆိုးမ်ားကို အလြယ္လမ္းလိုက္ အသံုးျပဳေလ့ရိွေၾကာင္း သူက Frontier သို႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာပါသည္။

    “ရုပ္ရွင္ဖန္တီးထုတ္လုပ္သူေတြဟာ ဒီရိုက္ကြင္းရိုက္ကြက္ေတြကို ဟာသအတြက္ ထည့္သြင္းၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြဟာ လက္ရိွေခတ္ရဲ႕စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ အလ်ဥ္းမညီညြတ္ပါဘူး။ ရုပ္ရွင္ေလာကသားအမ်ားစုက သူတို႔ရဲ႕ျပက္လံုးေတြထဲ အျပည့္အ၀ အားထုတ္မႈ မရိွၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္တဲ့ဟာသေတြကို ရယ္စရာအျဖစ္ လံုး၀ အျမင္မထားတတ္ပါဘူးဗ်ာ”။

    (စာေရးသူ ေက်ာ္ဖုန္းေက်ာ္သည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ Frontier သို႔မေရာက္မီ The Myanmar Times တြင္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးရာမ်ား၌ အထူးျပဳေရးသားသူ ျဖစ္သည္။ Frontier Myanmar တြင္ေဖာ္ျပသည့္ သူ၏ Bigotry at the box office ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုထားသည္။)

  • ဓာတုေဗဒပညာရပ္ – ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၁၈)

    ဓာတုေဗဒပညာရပ္ – ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား (၁၈)

     ေမ ၂၀၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ရာဇာ တင္ဆက္သည္
    (အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္)
    labortrory
    ၉ ရာစုက အလ္-ရာဇီ၏ ဘဂၢဒတ္ၿမိဳ႕မွ ဓာတုေဗဒဓာတ္ခြဲခန္း
    • ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေနတဲ့ ပလက္စတစ္၊ ရာဘာ၊ ဓာတ္ဆီေတြ၊ အင္ဆူလင္၊ ပင္နီဆလင္တုိ႔လုိ ေဆးေတြဟာ ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္ကုိ ေတာင္လွန္ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ ေရွးဦးမြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈကေန ျမစ္ဖ်ားခံ ထြက္ေပၚလာတာျဖစ္ပါတယ္။

    ဓာတုေဗဒ (Chemistry) ဆုိတဲ့စကားလံုးကုိ အာရဘီဘာသာစကားမွာ ကီမီယာ (Kimia) လုိ႔ေခၚၿပီး ေရွ႕ဆက္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ အလ္ (al) ထည့္လုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အလ္ကီမီယာ (Alkimia- the chemistry) ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္တုိင္းမွာေတာ့ alkimia ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ‘a’ ကုိ ျဖဳတ္ၿပီး ေခၚေ၀ၚတာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္မွာ ‘အလ္ခမီ’ (Alchemy) လုိ႔ အမည္တြင္ပါတယ္။ အလယ္ေခတ္ အစၥလာမ္ကမၻာက သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ Alchemy ကုိ ေရွးေခတ္စာေပေတြ ေလ့လာတဲ့ပညာ၊ ဂမၻီရဆန္တဲ့ ပညာလုိ႔ မသတ္မွတ္ခဲ့ဘဲ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏုိင္တဲ့ ဓာတုေဗဒ ဘာသာရပ္အျဖစ္ မွတ္ယူခဲ့ပါတယ္။

    ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ တည္တံ့ခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ဓာတုေဗဒ ေရႊေခတ္မွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားၿပီး ၿပိဳင္ဘက္ကင္းတဲ့ ပညာရွင္ႀကီး ၃ ဦး ေပၚထြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ဂ်ာဘီရ္ အစ္ဗေန႔ ေဟယန္ (Jabir ibn Hayyan) (၇၂၂-၈၁၅၊ အီရန္)

    jabir 2
    ေခတ္သစ္ဓာတုေဗဒဖခင္ႀကီး ဂ်ာဘီရ္ အစ္ဗေန႔ ေဟယန္

    ဂ်ာဘီရ္ အစ္ဗေန႔ ေဟယန္ကုိ အေနာက္တုိင္းမွာ ဂီဘာရ္ (Geber) လုိ႔ ေခၚၾကၿပီး ဓာတုေဗဒပညာရပ္ကုိ စတင္ေဖာ္ထုတ္ တည္ေထာင္ခဲ့သူလုိ႔ ပညာရွင္အားလံုးက အႂကြင္းမဲ့ လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကပါတယ္။ ေဆး၀ါးပညာရွင္တစ္ဦးရဲ႕ သားျဖစ္တဲ့ ဂ်ာဘီရ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ဘ၀သက္တမ္းအမ်ားစုုကုိ အီရတ္ႏုိင္ငံ ကူဖာၿမိဳ႕ (Kufa) မွာ ကုန္ဆံုးခဲ့ၿပီး၊ အဲဒီမွာပဲ ဓာတုေဗဒပညာရပ္ကုိ သိပၸံနည္းက် စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ သူဦးစီးတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ဓာတုေဗဒရဲ႕ အဓိက လုပ္ေဆာင္မႈေတြျဖစ္တဲ့ ေငြ႕ရည္ခဲေစျခင္း (sublimation)၊ အရည္ျဖစ္ေစျခင္း (liquefaction)၊ အခဲျဖစ္ေစျခင္း (crystallization)၊ ေပါင္းခံျခင္း (distillation)၊ သန္႔စင္ျခင္း (purification)၊ ေပါင္းစပ္ျခင္း (amalgamation)၊ ဓာတ္တုိးျခင္း (oxidation)၊ အေငြ႕ပ်ံေစျခင္း (evaporation)နဲ႔ စစ္ထုတ္ျခင္း (filtration) စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္ကာ၊ ျပည့္စံုေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး လူ႕မ်က္စိနဲ႔ မေတြ႕ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခုကုိ ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ ဓာတုေဗဒျဒပ္စင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြ မေျပာင္းလဲဘဲ ဘယ္လုိ ေပါင္းစပ္သလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ဂ်ာဘီရ္က ေရးသားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ဒါဟာ လုပ္ေနကုိင္ေနက်အရာတစ္ခုအျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ေနရေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၀၀ ေက်ာ္လာက္က ဒါေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဂ်ာဘီရ္တစ္ေယာက္ ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေခါင္းတစ္လံုးပုိျမင့္သူ တစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီေန႔ေခတ္ ဓာတုေဗဒက႑မွာ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ ဆာလ္ဖ်ဴရစ္အက္စစ္၊ ႏုိက္ထရစ္အက္စစ္နဲ႔ ႏုိက္ထ႐ုိ မူရီေယတစ္ အက္စစ္ (nitromuriatic acid) တုိ႔ကိုလည္း ဂ်ာဘီရ္ကပဲ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီလုိေတြ႕ရွိမႈေတြက ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ စမ္းသပ္မႈ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ေတြကုိ မယံုႏုိင္ေလာက္ေအာင္ တုိးတက္ေစခဲ့ပါတယ္။

    ဂ်ာဘီရ္ဟာ ၁ ကီလုိဂရမ္ရဲ႕ ၆၄၈၀ ဆ ပုိငယ္တဲ့ အရာ၀တၳဳေလးေတြကုိ တုိင္းတာတဲ့ တိက်တဲ့စေကးလ္ကုိ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဓာတ္တုိးျခင္း (oxidation) ရဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာ သတၱဳတစ္ခုရဲ႕ အေလးခ်ိန္ဟာ ေလ်ာ့နည္းသြားတယ္တယ္ဆုိတာကုိလည္း သတိျပဳမိခဲ့ပါတယ္။

    ဂ်ာဘီရ္ အစ္ဗေန႔ ေဟယန္ ေရသားတဲ့ ဓာတုေဗဒ က်မ္းေတြထဲမွာ Great Bokk of Chemical Properties (ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္သတၱိမ်ားဆုိင္ရာ က်မ္းႀကီး)၊ The Weighs and Measures (အေလးခ်ိန္ႏွင့္ တုိင္းတာမႈမ်ား)၊ The Chemical Combination (ဓာတုေဗဒ ေပါင္းစပ္ျခင္း)၊ The Dyes (ဆုိေဆးမ်ား) စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဓာတုေဗဒသီအုိရီပုိင္းမွာ ဂ်ာဘီရ္ရဲ႕ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ပံ့ပုိးကူညီမႈေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ သတၱဳေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ သူ႕ရဲ႕ အျမင္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေတြဟာ ေခတ္သစ္ဓာတ္တုေဗဒ အစျပဳတဲ့ ၁၈ ရာစု အခ်ိန္အထိ ရွင္သန္ခဲ့ၿပီး ျဖည့္စြက္မႈနဲ႔ ေျပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္သာ ျပဳလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။

    အဲဒီသုေတသနျပဳမႈေတြကုိ ဂ်ာဘီရ္ဟာ အီရတ္ႏုိင္ငံ ကူဖာၿမိဳ႕က သူ႕ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဓာတ္ခြဲခန္းကုိ သူကြယ္လြန္ၿပီး ရာစုႏွစ္ ၂ ခုၾကာတဲ့အခါ ၿမိဳ႕တြင္း ဒမတ္စကတ္ ဂိတ္ေပါက္၀ (Damascus Gate) လုိ႔ေခၚတဲ့ ရပ္ကြက္က အိမ္အခ်ိဳ႕ကုိ ၿဖိဳခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။

    အလ္-ရာဇီ (Al-Razi) (၈၆၄-၉၂၅ အီရန္)

    al razi
    ဓာတုေဗဒဘာသာရပ္တြင္ အေရးပါဆံုး Book of the Secret of the Secrets က်မ္းကုိ ေရးသားခဲ့သူ အလ္-ရာဇီ

    အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ရာဇက္စ္ (Rhazes) လုိ႔သိၾကတဲ့ အလ္-ရာဇီရဲ႕ အမည္အရင္းဟာ မုိဟာမက္ အစ္ဗေန႔ ဇာကာရီယာ အလ္-ရာဇီ (Muhammad ibn Zakariya al-Razi) ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ Book of the Secret of the Secrets (လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ား၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ဆုိင္ရာက်မ္း) ကုိ ေရးသားခဲ့သူပါ။ သဘာ၀ျဒပ္ပစၥည္းေတြကုိ အတိအက် ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပထားတဲ့ ဒီစာအုပ္ေၾကာင့္ပဲ အလ္-ရာဇီဟာ ဂ်ာဘီရ္အပါအ၀င္ သူ႕ေရွ႕မွာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ႀကီးေတြထက္ ပုိၿပီး ႀကီးက်ယ္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ သူဟာ ေျမမွာေပါက္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ၊ တိရစၦာန္ေတြကထြက္တဲ့ ျဒပ္ပစၥည္းေတြကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာခဲ့ၿပီး သတၳဳေအာက္ဆုိက္၊ ေကာ့စတစ္ဆုိဒါနဲ႔ သတၳဳစပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးလုိ ဖန္တီးယူလုိ႔ရတဲ့ အရာ၀တၳဳေတြအေၾကာင္းကုိလည္း သူ႕ရဲ႕အဲဒီ စာအုပ္မွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အလ္-ရာဇီအရင္က ဂ်ာဘီရ္ဟာ တြင္းထြက္ ဓာတ္သတၳဳေတြကုိ ခႏၶာကုိယ္ – bodies (ေရႊႏွင့္ ေငြကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းမ်ား) ၀ိဉာဏ္-souls (ဆာလ္ဖာႏွင့္ အာဆင္းနစ္ကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းမ်ား) နဲ႔ စိတ္-spirit (မာက်ဴရီကဲ့သုိ႔ ပစၥည္းမ်ား) အျဖစ္ ခြဲျခားခဲ့ပါတယ္။

    အလ္-ရာဇီဟာ သူ႕ရဲ႕ စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကုိ အေသးစိတ္ ေရးသားေဖာ္ျပတဲ့ေနရာမွာလည္း ထူးခၽြန္သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ Secret of the Secrets က်မ္းအရ သူဟာ ေပါင္းခံျခင္း (distillation) ၊ အရည္ကုိ အခဲေျပာင္းျခင္း (calcination)နဲ႔ အခဲျဖစ္ေစျခင္း (crystallization) စတာေတြကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပါင္း ၁၁၀၀ ေက်ာ္အရင္ကတည္းက ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

    ေနာက္ၿပီး ဓာတ္ခြဲခန္းသံုးပစၥည္း ၂၀ ေက်ာ္ကုိ အလ္-ရာဇီက တီထြင္ဖန္တီး အသံုးျပဳခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီပစၥည္းကိရိယာေတြကုိလည္း သူေရးသားတဲ့ က်မ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး အမ်ားစုကုိ ယေန႔ေခတ္အထိ ဆက္လက္သံုးစြဲေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။                                                                                                                                                                                                                                                             အလ္-ကင္ဒီ (Al-Kindi) (၈၀၁-၈၇၃၊ အီရတ္)

    al-kindi
    စြယ္စံုရ မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး အလ္-ကင္ဒီ

    အလ္-ကင္ဒီရဲ႕ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဂ်ရတ္ ေအာ့ဖ္ ခရီမုိနာ (Gerard of Cremona) လုိ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြက ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီေန႔ေခတ္မွာ အလ္-ကင္ဒီရဲ႕ ဓာတုေဗဒက်မ္းေတြကို အာရဘီထက္ လက္တင္ဘာသာစကားနဲ႔ ပုိၿပီး ေတြ႕ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ De gradibus ဆုိတဲ့က်မ္းမွာ အလ္-ကင္ဒီက ေဆးျဒပ္ေပါင္းတစ္ခုရဲ႕ အစြမ္းထက္မႈဟာ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြရဲ႕ အရည္အေသြး၊ အတုိင္းအတာအေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အရည္ေသြးနဲ႔ ထိေရာက္မႈပမာဏ ၾကားထဲမွာ ပထ၀ီ၀င္အေျခအေနေတြကလည္း ဆက္စက္မႈရွိေနတယ္လုိ႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ကမၻာမွာ ေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ အသိပညာအမ်ားစုလုိပဲ အလ္-ကင္ဒီရဲ႕ ေဖာ္ထုတ္မႈေတြဟာ တစ္ေနရာတည္းမွာသာ တန္႔မေနဘဲ ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုးကုိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ က်မ္းႀကီးက်မ္းငယ္ အသြယ္သြယ္ကုိ လက္တင္၊ ေဒသံုးဘာသာစကားေတြရဲ႕ ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့ၾကၿပီး ဥေရာပတစ္ခြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အီတလီက ဂ်ရတ္ ေအာ့ဖ္ ခရီမုိနာကေတာ့ အလ္-ရာဇီရဲ႕ De aluminibus et salibus လုိ တန္းဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့က်မ္းမ်ိဳးေတြကို ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒီက်မ္းဟာ ဆားနဲ႔ ဆာလ္ဖိတ္အေၾကာင္းကုိ အေသးစိတ္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာထားတဲ့ က်မ္းႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

    ၁၃ ရာစု ဥေရာပရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ အလ္ဘာတက္စ္ မဂ္နက္စ္ (Albertus Magnus)၊ ေရာ္ဂ်ာ ေဘကြန္ (Roger Bacon) တုိ႔လုိ႔ ပညာရွင္မ်ိဳးေတြဟာ ဒီဘာသာျပန္က်မ္းေတြကုိ ဖတ္႐ႈခဲ့ၾကရတာပါ။ ေရာ္ဂ်ာ ေဘကြန္ဟာ အာရဘီက်မ္းေတြရဲ႕ လက္တင္ဘာသာျပန္ေတြမွာ သူေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ဓာတုေဗဒရဲ႕ အေရးပါမႈေတြအေပၚ ေတာ္ေတာ္လည္း ယံုၾကည္ကုိးစားခဲ့ပါတယ္။

    အာရဘီ ၀ိဇၨာ၊ သိပၸံဆုိင္ရာ က်မ္းႀကီးေတြကုိ အုံလုိက္က်င္းလုိက္ ဘာသာျပန္တဲ့လုပ္ငန္းဟာ ၁၂ ရာစုအလယ္ပုိင္းေလာက္မွာ စတင္ခဲ့တာပါ။ ဂ်ာဘီရ္ရဲ႕ က်မ္းတစ္အုတ္ျဖစ္တဲ့ Liber Claritatis ကုိေတာ့ ၁၃ ရာစုအဆုံးပုိင္းေလာက္မွာ Summa Perfectionis Magisterii (Sum of Perfection) နဲ႔အတူ လက္တင္ဘာသာစကားကုိ ျပန္ဆုိႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၁၅ ရာစုနဲ႔ ၁၇ ရာစုအၾကားမွာ ဒီက်မ္းႏွစ္အုပ္ကုိ အျခားေသာ က်မ္းေတြနဲ႔အတူ The Summa ဆုိတဲ့ အမည္နဲ႔ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ဒီက်မ္းတြဲႀကီးဟာ အလြန္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး အလယ္ေခတ္ဥေရာပက ဓာတုေဗဒဘာသာရပ္ရဲ႕ လက္စြဲက်မ္းျဖစ္ခဲ့ကာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿပိဳင္ဘက္ကင္း ဓာတုေဗဒက်မ္းႀကီးလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ေရွးဦး ဓာတုေဗဒပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား

    distillation
    ၁၈ ရာစုက ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ အာရဘီလက္ေရးမူက်မ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ေပါင္းခံမႈ ကားခ်ပ္

    ႏွင္းဆီအရည္ (rose water) ကေန ဆံပင္ဆုိးေဆးအထိ၊ ဆပ္ျပာကေန အိမ္သုတ္ေဆးအထိ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြဟာ ေရွးဦး ဓာတုေဗဒပညာရွင္ေတြ တီထြင္ခဲ့တဲ့ အသံုး၀င္ ဓာတုပစၥည္း တစ္ပံုတစ္ပင္ထဲက အခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ၉ ရာစု အေစာပုိင္းေလာက္ကစလုိ႔ မြတ္စလင္ကမၻာက သုေတသီေတြဟာ အခဲျဖစ္ေစျခင္း၊ ဓာတ္တုိးေစျခင္း၊ အေငြ႔ျပန္ေစျခင္း၊ ေငြ႕ရည္ခဲေစျခင္းနဲ႔ စစ္ထုတ္ျခင္း စတဲ့ ဓတုေဗဒလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ စမ္းသပ္မႈေတြကုိ ပိုၿပီး တိက်ေစဖုိ႔အတြက္ မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ ဓာတုပစၥည္းေတြကုိ တုိင္းတာဖုိ႔ တိက်တဲ့ အေလးခ်ိန္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကုိလည္း ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ စမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔အတူ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ သီအုိရီေတြ၊ ဆက္သြယ္မႈတြကုိလည္း သူတုိ႔ေတြက ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြဟာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အသံုး၀င္ခဲ့ပါတယ္။

    အလယ္ေခတ္မြတ္စလင္ကမၻာက သိပၸံပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ ေခတ္သစ္ ဓာတုေဗတက႑ကုိ အေရးပါတဲ့အုတ္ျမစ္ ခ်ေပးခဲ့သူေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ာဘီရ္ အစ္ဗေန႔ ေဟယန္နဲ႔ သူ႕ကုိ ဆက္ခံသူ မုိဟာမက္ အစ္ဗေန႔ ဇာကာရီယာ အလ္-ရာဇီတုိ႔ဟာ ျဒပ္စင္ေတြကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈနဲ႔ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ အသိပညာေတြကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္မႈမွာ နည္းလမ္းသစ္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ က်မ္းေတြကုိလည္း ေရးသားခဲ့ၿပီး ေႂကြထည္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္း တုိးတက္ေစျခင္း၊ ဆံပင္ဆိုးေဆးအသစ္ေတြအတြက္ ေဖာ္ျမဴလာ ထုတ္ေပးႏုိင္ျခင္း၊ ေရစုိခံခ်ည္သားေတြအတြက္ အေရာင္တင္မႈနည္းလမ္း ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္ျခင္း စတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြကိုလည္း ရရွိခဲ့ပါတယ္။ အျခားေသာ မြတ္စလင္ပညာရွင္ေတြကလည္း ပုိးသတ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈ၊ စကၠဴျပဳလုပ္မႈ၊ အိမ္သုတ္ေဆးနဲ႔ ေဆး၀ါးေတြမွာ အသံုး၀င္တဲ့ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မြတ္စလင္ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အလ္-ရာဇီကေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲခန္းကေန ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြကုိ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး၊ အဲဒီလုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈကုိ The Book of the Secret of Secrets (လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ား၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ဆုိင္ရာက်မ္း) မွာ အေသးစိတ္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဂီဘာရ္လုိ႔သိၾကတဲ့ ဂ်ာဘီရ္ကေတာ့ မီးမေလာင္ႏုိင္တဲ့ စာရြက္၊ အေမွာင္ထဲမွာဖတ္လုိ႔ရတဲ့ အဏုျမဴမင္ စတာေတြအပါအ၀င္ လက္ဖ်ားခါေလာက္တဲ့ စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္မႈေတြကုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ေပါင္းခံမႈလုပ္ငန္းမွာ အဲဒီေခတ္အခါက အဆန္းသစ္ဆံုးနည္းလမ္းေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေပါင္းေခ်ာင္ (alembic still) ကုိ အသံုးျပဳခဲ့သူ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာစမွတ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ မရပ္မနား စူးစမ္းရွာေဖြမႈေၾကာင့္ပဲ အရည္ကုိ ဖန္အုိးတစ္ခုထဲမွာ ဆူေအာင္တည္ကာ အေငြ႕အျဖစ္ထြက္လာတဲ့ ဓာတုပစၥည္းကုိ ဖန္အုိးနဲ႔ဆက္ထားတဲ့ ဖန္ႁပြန္ကေနတစ္ဆင့္ အျခားဖန္အုိးထဲမွာ တစ္စက္တစ္စက္ သြားစုေစတဲ့ ေပါင္းခံမႈနည္းလမ္းကုိလည္း ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေပါင္းခံမႈလုပ္ငန္းကေန ပထမဆံုးထြက္ရွိလာတာကေတာ့ ႏွင္းဆီးေရ (rose water) ျဖစ္ၿပီး အစားအစာေတြရဲ႕ ေဖ်ာ္ရည္ေတြ၊ ေရေမႊးနဲ႔ အလွကုန္ပစၥည္းေတြမွာ အနံ႔အရသာ ထည့္ဖုိ႔အတြက္ အနံ႔မျပင္းတဲ့ အရည္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အလ္-ကင္ဒီကေတာ့ ဓာတုေဗဒနည္းလမ္းနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္တဲ့ ေရေမႊးအေၾကာင္း က်မ္းတစ္အုပ္ျပဳစုခဲ့ၿပီး အဲဒီက်မ္းႀကီးမွာ အနံမတူတဲ့ ေရေမႊးေဖာ္စပ္မႈေပါင္း ၁၀၇ ကုိ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ေရွးဦးဓာတုေဗဒပညာရွင္ေတြဟာ ၀ုိင္ကုိလည္း ေပါင္းခံခ်က္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ၀ုိင္ကုိ ေသာက္သံုးဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ ပုိသတ္ေဆးအတြက္ အလ္ကုိေဟာစစ္စစ္အျဖစ္ အသံုးျပဳဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေပါင္းခံမႈလုပ္ငန္းစဥ္ေတြထဲက အသံုးအ၀င္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ နက္ဖ္တ္ (naft) လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရနံစိမ္းကုိ ေရနံဆီအျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ ေပါင္းခံတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂ ရာစုမွာေတာ့ ရွာလကာရည္ကုိ ေပါင္းခံမႈကေန အက္စစ္အျပင္းစားေဖာ္ထုတ္မႈကုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေန႔မွာေတာ့ အဲဒီေပါင္းခံမႈလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ေရနံသန္႔စန္ဖုိ႔အတြက္ အေရးပါတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ဓာတုေဗဒလုပ္ငန္းနယ္ပယ္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။

    အာရဘီဘာစကားနဲ႔ ေရးသားခဲ့တဲ့ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ က်မ္းေတြ၊ ျပဌာန္းစာအုပ္ေတြကုိ ၁၂ ရာစုနဲ႔ ၁၃ ရာစုအတြင္းမွာ လက္တင္ဘာသာစကားကုိ ျပန္ဆုိခဲ့ၾကၿပီး ဥေရာပလူထုကုိ ထိေတြ႕ေစခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ပညာရွင္ႀကီး ဂ်ာဘီရ္ ေရးသားခဲ့တဲ့ က်မ္းတြဲႀကီးတစ္ခုကုိ ၁၇ ရာစုအထိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရၿပီး အလယ္ေခတ္ဥေရာပက ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္မွာ အဓိကက်တဲ့ ျပဌာန္းစာအုပ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    အလ္-ရာဇီေရးသားခဲ့တဲ့က်မ္းေတြမွာဆုိရင္ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြကုိ ျပင္ဆင္၊ အသံုးျပဳတဲ့အေၾကာင္းေတြကုိ ေရးသားေဖာ္ထုတ္ထားပါတယ္။ အလ္-ကင္ဒီရဲ႕ De gradibus က်မ္းမွာေတာ့ ေဆး၀ါးျဒပ္ေပါင္းေတြရဲ႕ သက္ေရာက္မႈအေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး ဂ်ရတ္ ေအာ့ဖ္ ခရီမုိနာက ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြရဲ႕ ေရာေႏွာမႈအခ်ိဳးအစားအတြက္ ဆန္းသစ္တဲ့ ပံုေသနည္းေတြကုိ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဲဒီက်မ္းႀကီးဟာ အေနာက္တုိင္းေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈေလာကမွာ ၾသဇာႀကီးမားခဲ့ပါတယ္။

    (ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

    (ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယေန႔တုိင္ရွင္က်န္ေနသည့္ မြတ္စလင္တုိ႔၏ အေမြအႏွစ္မ်ား – တင္ဆက္ျပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကို  ဤေနရာ တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။)

  • ဉာဏ္သံုးငွက္မ်ား

    ဉာဏ္သံုးငွက္မ်ား

    ေမ၊ ၁၈ ၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ေအးထြန္း ရွာေဖြတင္ဆက္သည္။
    New Caledonian
    ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕လက္မဝင္ႏုိင္တဲ့ သစ္ေခါင္းေပါက္ငယ္ေလးထဲက ပုိးေကာင္ေတြကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္လုိဖမ္းမလဲဗ် ။

    အင္း၊ အျမန္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ခ်ိတ္ရွည္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ကေလာ္ထုတ္ရမွာေပါ႔။

    ဟုတ္ပါတယ္။ New Caledonian က်ီးကန္းေတြရဲ႕ ႏႈတ္သီးမဝင္ႏုိင္တဲ့ သစ္ေခါင္းထဲက ပုိးေကာင္ ဖမ္းစားနည္းကလဲ ဒီအတုိင္းပါပဲ။

    သူတုိ႔ဟာ သစ္ကုိင္းစြန္းေတြကုိ ခ်ဳိးယူပါတယ္။ ၿပီးရင္ ခ်ိတ္ပံုစံျဖစ္ေအာင္ ေကြးၿပီး ပုိးေကာင္ေတြကုိ ကေလာ္ထုတ္ ဖမ္းတာပါ။

    သူတုိ႔ေတြ ဒီနည္းလမ္းကုိ ဘယ္လုိမ်ားသိေနၾကပါလိမ့္။ လူေတြ လုပ္တာ ျမင္ဖူးၾကလုိ႔လား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔ရဲ႕ က်ီးမိဘေတြက သင္ၾကားေပးထားလုိ႔လား ။

    ဒီေမးခြန္းကုိ အေျဖေပးဖုိ႔အတြက္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ေအာက္စဖုိ႔တ္တကၠသုိလ္ မွ Ben Kenward နဲ႔ အဖြဲ႕က လက္ေတြ႕စမ္းသပ္မူ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

    သူတုိ႔ဟာ ဥမွေပါက္ခါစ New Caledonian က်ီးကန္းငယ္ ေလးေကာင္ကုိ ေအာက္စဖုိ႔တ္တကၠသုိလ္သုိ႔ ယူငင္ၿပီး အျပင္နဲ႔ လံုးဝထိေတြ႕မူ မရွိေအာင္ ထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္မူျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

    သူတုိ႔ ေတြ႕ျမင္လုိက္ရတာကေတာ့ က်ီးကန္းငယ္ေလးေတြဟာ ၇၉ရက္သားအရြယ္ မတုိင္မီအတြင္းမွာ အလုိလုိ ဒီလုိခ်ိတ္လက္နက္ ဖန္တီး အသံုးျပဳမူကုိ ျပသလုိက္တာပါပဲ။

    (The Oxford Handbook of Comparative Cognition By Thomas R. Zentall and Edward A. Wasserman , Pg . 769)
    Woodpecker Finch
    ဒါျဖင့္ ဒီက်ီးကန္းေတြ ဘာေၾကာင့္မ်ား ခ်ိတ္လက္နက္ ျပဳလုပ္တတ္ေနၾကပါလိမ့္။ ?????

    တကယ္ေတာ့ ဒီက်ီးကန္းေတြတင္ မကဘူး။ Woodpecker Finch ငွက္ပုတီး ေတြဟာလဲ အင္းဆက္ေတြကုိ ကေလာ္ထုတ္ဖုိ႔ သစ္ကုိင္းေကာက္ေတြ အသံုးျပဳတတ္ၾကတယ္။
    (Animal Behavior: How and Why Animals Do the Things They Do [3 volumes]: How and Why Animals Do the Things They Do , By Ken Yasukawa , Pg . 135 )

    ငွက္တစ္ေကာင္အေနနဲ႔ သစ္ပင္တစ္ပင္ရဲ႕ သစ္ေခါက္ၾကား ေအာက္မွာပုန္းေနတဲ့ အင္းဆက္ ၊ ပင့္ကူ စတာေတြကုိ ဖမ္းဖုိ႔ဆုိရင္ ဒီသစ္ေခါက္ကုိ ခြါမွျဖစ္မွာေပါ႔။
    သူ ခြါတတ္ပါ႔မလား၊

    Brown-headed Nuthatch ငွက္ေတြကေတာ့ ခြါတတ္တယ္။ သူတုိ႔ဟာ သစ္ေခါက္အပုိင္းအစတစ္ခုကုိ ရွာလာၿပီး အင္းဆက္ပုန္းေနတဲ့ သစ္ေခါက္ၾကားထဲ သပ္အျဖစ္ ထုိးထည့္ကာ ဆြဲလွန္ခြါၿပီး ဖမ္းတတ္ၾကတယ္။

    ( The Young Birder’s Guide to Birds of Eastern North America , By Bill Thompson, III, Julie Zickefoose , Pg . 181 )
    Brown-headed Nuthatch

  • ပါလက္စတုိင္းမ်ား ေနရပ္စြန္႔ခြာရေအာင္ အစၥေရးက ဘယ္လုိ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနသလဲ

    ပါလက္စတုိင္းမ်ား ေနရပ္စြန္႔ခြာရေအာင္ အစၥေရးက ဘယ္လုိ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနသလဲ

    pa

    – ေဂ်႐ုစလင္ကုန္းျမင့္မ်ား၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ဆူရ္ ဘာဟာရ္ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္တြင္ ခ်ိဳင့္ခြက္မ်ားျပည့္ေနေသာ လမ္းအဆံုး ေတာင္ကုန္းေလးေပၚ၌ ဆာရာ အလ္ ဒြါယတ္၏ ေနအိမ္က တိတ္ဆိတ္ကာ ထီးထီးႀကီး ရွိေနေလသည္။

    အိမ္ေရွ႕အ၀င္အ၀တြင္ေတာ့ အစၥေရးက မၾကာေသးမီကာလအတြင္း ဖမ္ထားသည့္ ထုိေဒသတစ္၀ုိက္မွ ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္ ၅ ဦး၏ ဓာတ္ပံုမ်ားပါ၀င္ေသာ စာတမ္းတစ္ခုကုိ ခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။ ၎တုိ႔အထဲမွ တစ္ဦးမွာ ဒြါယတ္၏ သားျဖစ္သူ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ေအဘဒ္ျဖစ္သည္။

    ၎တုိ႔ ၅ ဦးမွာ ၿပီးခဲ့သည့္စက္တင္ဘာက ဂ်ဴးႏွစ္သစ္ကူးအႀကိဳေန႔တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ ပါလက္စတိုင္းလူငယ္မ်ားအၾကား ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အေ၀းေျပးလမ္းမတြင္ အစၥေရးမွ ကားမ်ားကုိ ေက်ာက္ခဲျဖင့္ပစ္ေပါက္သည္ဟု စြပ္စြဲခံထားရၿပီး ထိုလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ကားသမားတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။

    ၾကားနားမႈမ်ားတြင္ မၿပီးျပတ္ေသးေသာ္လည္း ၎တုိ႔၏ မိသားစုမ်ားကုိေတာ့ အစၥေရးအာဏာပုိင္မ်ားက ေနအိမ္မ်ားမွ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိလုပ္ရပ္မွာ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ လြတ္ေျမာက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကုိ ဟန္႔တားရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အစၥေရး၏ ဖိႏွိပ္မႈပံုစံ အသစ္ျဖစ္သည္။

    “အိမ္ေတြသိမ္းမယ္ဆုိတဲ့ ႏုိ႔တစ္စာေရာက္လာတဲ့အခါ ကၽြန္မတုိ႔ဟာ ပရိေဘာဂပစၥည္းအားလံုးကုိ အျပင္ထုတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီပစၥည္းေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္ကလူေတြဆီမွာ ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါတယ္” ဟု သူမ၏အိမ္ကုိ ျပတင္းေပါက္မွ သံျပားဟ၍ ၾကည့္႐ႈၿပီးေနာက္ ဆာရာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    သူမ၏ အိမ္ေသာ့မ်ားကုိ အစၥေရးအာဏာပုိင္မ်ားက ဖ်က္ဆီးခဲ့ၿပီး အ၀င္တံခါးမကုိ ၀ရိန္ျဖင့္ အေသပိတ္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၅ ႏွစ္ကတည္း မုဆုိးမတစ္ေယာက္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည့္ ဆာရာႏွင့္ သူမ၏ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ သမီးျဖစ္သူတုိ႔မွာ ထုိေဒသရွိ တုိက္ခန္းက်ဥ္းေလးသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ေနရသည္။ အဆုိပါတုိက္ခန္းေလးကုိ အိမ္နီးခ်င္းတစ္ဦးမွ ၎တုိ႔အား ဂ႐ုဏာသက္ေသာေၾကာင့္ ေနထုိင္ရန္ ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။

    မၾကာမီပင္ ထုိတုိက္ခန္းအတြက္ အိမ္ငွားခကုိ ေပးရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အိမ္ယာေစ်းႏႈန္းမ်ား ေခါင္ခုိက္ေနသည့္ ေဂ်႐ုစလင္တြင္ အိမ္ငွားခအတြက္ ေရရွည္တတ္ႏုိင္မည္မဟုတ္ဟု ဆာရာက ၀န္ခံခဲ့သည္။

    pa 2
    အစၥေရးအာဏာပုိင္မ်ား၏ ေနအိမ္သိမ္းမႈကုိ ခံလုိက္ရေသာ ဆာရာ အလ္ ဒြါယတ္

    “အိမ္ျပင္တာကုိ ကၽြန္မတုိ႔ စလုပ္ေနပါတယ္။ ေအဘဒ္က အလုပ္ရၿပီး အိမ္ကုိ ေထာက္ပံ့ႏုိင္႐ံု ရွိပါေသးတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ အေႂကြးေတြ ဆပ္ေနရတုန္းပါပဲ။ (ၿပီးခဲ့တဲ့လ) အိမ္ကုိ သူတုိ႔လာပိတ္တုန္းက ဒါဟာ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ဆက္မလုပ္ဖုိ႔ တျခားသူေတြကုိ အသိေပးတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္” ဟု အသက္ ၅၉ ႏွစ္အရြယ္ ဆာရာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလကတည္းက အစၥေရး၊ ေဂ်႐ုစလင္အပါအ၀င္ အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္ပိတ္ဆုိ႔ထားေသာ ပါလက္စတုိင္းပိုင္ အေနာက္ဖက္ကမ္းႏွင့္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ရွိ နယ္ေျမမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ တင္းမာမႈမ်ားက တုိက္ခုိက္မႈမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။

    ုထုိကာလအတြင္း အစၥေရးစစ္တပ္က ဆႏၵျပသူမ်ား၊ ေဘးတြင္ရပ္ၾကည့္သူမ်ား၊ တုိက္ခုိက္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ားအပါအ၀င္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ ၂၀၆ ဦးကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ဓားထုိးမႈ၊ ေသနတ္ျဖင့္ပစ္မႈတုိ႔ေၾကာင့္ အစၥေရး ၃၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။

    အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘင္ဂ်မင္ ေနတန္ယာဟုက တုိက္ခုိက္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရသည့္ ပါလက္စတုိင္းမ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔၏ မိသားစုမ်ားကုိ တုိက္႐ုိက္ပစ္မွတ္ထားသည့္ အေရးယူမႈ အေျမာက္အမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ေၾကျငာခဲ့သည္။ ထုိအထဲတြင္ တုိက္ခုိက္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားကို ၿဖိဳခ်ျခင္း၊ ခ်ိတ္ပိတ္ျခင္း၊ အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ထားသည့္ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္တြင္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ား၏ ေနထုိင္ခြင့္အား ႐ုပ္သိမ္းျခင္းတုိ႔ ပါ၀င္သည္။

    လူ႕အခြင့္အေရးေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အလ္-ကြဒ္စ္ တကၠသုုိလ္၏ Community Action စင္တာမွ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ မူနီရ္ ႏူဆုိက္ဘာဟ္က ဆာရာ၏ သားျဖစ္သူႏွင့္ ၎ႏွင့္အတူ စြပ္စြဲခံရသည့္ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ အဘူကက္ဖ္၊ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ မြတ္စ္တာဖာ အတ္ထရက္ရွ္တုိ႔မွာ အစၥေရး၏ ထုိဖိႏွိပ္မႈအသစ္မ်ားအတြက္ နမူနာစမ္းသပ္မႈျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎တုိ႔ ၃ ဦး၏ ေနထုိင္ခြင့္ကုိ အစၥေရးျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဇန္န၀ါရီလတြင္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၿပီး ထုိကိစၥအား လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တရား႐ံုး၌ အယူခံ၀င္ထားေလသည္။

    “သူတုိ႔ဟာ ေက်ာက္ခဲနဲ႔ ပစ္ေပါက္မႈအတြက္ ပထမဆံုး ေနထုိင္ခြင့္႐ုပ္သိမ္းခံရမယ့္အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစုဟာလည္း ေက်ာက္ခဲနဲ႔ေပါက္မႈအတြက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာရတဲ့ ပထမဆံုး မိသားစုေတြပါပဲ” ဟု ႏူဆုိက္ဘာဟ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေအဘဒ္၏ ေရွ႕ေနထံသုိ႔ အစၥေရး ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနကမွ ေပးပုိ႔ေသာ စာတြင္ “အစၥေရး၌ အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္မွာ ေနထုိင္သူႏွင့္ ႏုိင္ငံအၾကား ဆက္သြယ္မႈေပၚတြင္ အေျခခံသည္” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

    ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္အား အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ထုိေဒသတြင္ရွိသည့္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ားအား ႏုိင္ငံသားထက္ အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ရသူမ်ားအျဖစ္သာ သတ္မွတ္ခဲ့ကာ ထုိသုိ႔သတ္မွတ္မႈမွာ ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္တစ္ခုသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူမ်ားအဆင့္ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ ၁၄၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ေနထုိင္ခြင့္ကုိ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရသည္။

    ထုိႏွစ္မ်ားအတြင္း အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္အား ႐ုပ္သိမ္းမႈ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ မ်ားျပားသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀ အရင္က အစၥေရးျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ ၇ ႏွစ္၊ သုိ႔မဟုတ္ ထုိထက္ပုိ၍ ေနထုိင္သူမ်ား၊ အျခားႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ရသူ ပါလက္စတုိင္းမ်ား၏ ေနထုိင္ခြင့္ကုိ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။

    သုိ႔ေသာ္လည္း ေအာ္စလုိသေဘာတူညီခ်က္ၿပီးေနာက္ ေပၚလစီအသစ္တစ္ခုကို အစၥေရးက ဖန္တီးခဲ့ၿပီး ထုိေပၚလစီအရ အစၥေရးအျပင္ဘက္ ဥပမာအားျဖင့္ အေနာက္ဖက္ကမ္းႏွင့္ ဂါဇာတုိ႔တြင္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳသူမ်ားအား အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။ အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းခံရသူ ၁၄၀၀၀ တြင္ ၁၁၀၀၀ မွာ ထုိေပၚလစီေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

    ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ပါလက္စတုိင္း ဥပေဒျပဳေကာင္စီ၌ ေရြးခ်ယ္ခံရသူ ၃ ဦးမွာ ေဂ်႐ုစလင္တြင္ ေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရၿပီး “ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ သစၥာေဖာက္ဖ်က္ျခင္းေၾကာင့္” ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ခဲ့သည္။ ၎တုိ႔ကိစၥကုိ တရား႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ ဆုိင္းငံ့ထားသည္။

    “ဒီအမတ္ေတြက အစၥေရးရဲ႕ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုျဖစ္တယ္လုိ႔ ဘယ္သူမွ မယူဆၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးပတ္သက္မႈအတြက္ ေဂ်႐ုစလင္မွာ ေနထုိင္ခြင့္ကုိ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရတာပါ” ဟု ႏူဆုိက္ဘာဟ္က ဆုိၿပီး ထုိသတ္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းခံရသည့္ ကိစၥမွာ ၁၃ ခုရွိသည္ဟု ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “၂၀၀၆ ကိစၥမွာ ႏုိင္ငံေတာ္သစၥေဖာက္မႈဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ကုိ အေျခခံၿပီး တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လံုၿခံဳေရးေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ပထမဆံုး ေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းတာမ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ ကိစၥပါပဲ။ ေဂ်႐ုစလင္က ပါလက္စတုိင္းအားလံုးဟာ ဒီသတ္မွတ္ခ်က္အရ ေနထုိင္ခြင့္ ႐ုပ္သိမ္းခံရမယ့္အႏၱရာယ္ ရွိေနပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အေရွ႕ေဂ်႐ုုစလင္က ပါလက္စတုိင္း ျပည္သူေတြဟာ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္မႈက ယာယီသာျဖစ္ၿပီး အစၥေရးကုိ တုိင္းတစ္ပါး နယ္ခ်ဲ႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားလုိ႔ပါ”

    မြတ္စ္တာဖာ အတ္ထရက္ရွ္၏ ဖခင္ျဖစ္သူ အဘူ ၀ါလစ္ဒ္ကေတာ့ ထုိေပၚလစီကုိ ခံျပင္းေဒါသထြက္ေနသည္။

    “သစၥာေစာင့္သိတာတာလား။ ဘာသစၥာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အစၥေရး ျမဴနီစီပယ္ကုိ အခြန္ေတြေပးေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ရတာ ဘာမွမရွိပါဘူး။ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကုိ လုပ္ႀကံခဲ့တဲ့ ယီဂဲလ္ ေအမီရ္က ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရလား” ဟု ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယစ္ဇ္ဟက္ ရာဘင္အား လုပ္ႀကံခဲ့သည့္ အစၥေရး အစြန္းေရာက္တစ္ဦးအား ရည္ညႊန္း၍ အဘူ ၀ါလစ္ဒ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ဆူရ္ ဘာဟာရ္ကိစၥတြင္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနၿပီး အစၥေရးလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Hamoed မွ ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သူ အဘီရ္ ဂ်ဴဘရန္-ဒက္၀ါရ္က “ႏုိင္ငံေတာ္ သစၥာေဖာက္မႈ” အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္မွ ႐ုပ္သိမ္းေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ထုိသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားက အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ရသူမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈမရွိဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ႐ုပ္သိမ္းခံရသူက ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက သူ႕ကုိ အၿမဲတမ္းေနထုိခြင့္ ေပးရပါတယ္”

    အစၥေရးျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ထုိကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အလ္-ဂ်ာဇီးရား၏ ေမးျမန္းမႈကုိ ေျဖၾကားခဲ့ျခင္းမရွိေပ။

    ဧၿပီလအဆံုးပုိင္း၌ အစၥေရး ေရွ႕ေနခ်ဳပ္က ဆူရ္ ဘာဟာရ္ကိစၥတြင္ အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္႐ုပ္သိမ္းမႈကုိ ယာယီ ဆုိင္းငံ့ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကိစၥကုိ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးသည္အထိ ေစာင့္ဆုိင္းရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

    B’Tselem အပါအ၀င္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေနအိမ္မ်ား ၿဖိဳခ်မႈ၊ အေဆာက္အဦးေဆာက္လုပ္ခြင့္ မေပးမႈ၊ မိသားစု ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး ကန္႔သတ္ထားမႈမ်ားႏွင့္ တံတုိင္းမ်ားကာရံထားမႈ စသည္တုိ႔မွာ ေဂ်႐ုစလင္မွ ပါလက္စတုိင္းမ်ား အုိးအိမ္စြန္႔ခြာကာ ထြက္သြားေစရန္ႏွင့္ ဂ်ဴးအမ်ားစု တည္ရွိေရးအတြက္ အစၥေရးက က်င့္သံုးေနသည့္ မ်ားစြာေသာ နည္းလမ္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ရပ္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ျခငး္လည္းျဖစ္သည္။

    “ဒီေပၚလစီအသစ္ဟာ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္မွာ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြ ေနအိမ္စြန္႔ခြာေစဖုိ႔၊ ထြက္သြားတဲ့အေရအတြက္ ပုိမ်ားလာဖုိ႔အတြက္ ထပ္တုိးလုိက္တဲ့ နည္းလမ္းသစ္တစ္ခုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ စုိးရိမ္ေသာက ျဖစ္ေနပါတယ္” ဟု ႏူဆုိက္ဘာဟ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    Ref: Aljazeera

    (Al-Jazeera တြင္ ေဖာ္ျပသည့္ How Israel forces more Palestinians out of Jerusalem ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)