Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ဇန္န၀ါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၆

– ဇန္န၀ါရီ ၁၃ ရက္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ဟုိက္ၿဒိဳဂ်င္ဗံုးစမ္းသပ္မႈအေပၚအထူးစိုးရိမ္မိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ ႏ်ဴကလိေလွ်ာ့ခ်ရပ္တန္႔ေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုလိုက္နာရန္ ၎က ၿပံဳးယမ္းသို႔ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။ ယင္းေျပာၾကားခ်က္မွာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအဖို႔ ထူးၿပီးမဆန္းလွေသာ္လည္း လက္ရိွျမန္မာ့သမိုင္းအတြက္မူ အလြန္အေရးႀကီး၍ တာသြားခဲ့ေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ အေမရိကန္ကို စံျပဆန္႔က်င္ေနသည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ၾသဇာလႊမ္းေနမႈအား အရိုးစင္းဆံုး ရပ္တန္႔ေစလိုသည့္ ႏိုးၾကားခ်က္တစ္ရပ္၊ ၎အျပင္ အေမရိကန္ေရာ တရုတ္ႏွင့္ပါ ဆက္ဆံေရး ေရွ႕ဆက္တိုးျမွင့္သြားလိုေသာဆႏၵကို ျမင္ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။

ဘီလ္ကလင္တန္ႏွင့္ ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္အစိုးရတို႔က ျမန္မာႏို္င္ငံ၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေျပာင္းအလဲ အတြက္ တြန္းအားေပးခဲ့ၾကရာ အေမရိကန္သည္ ထိုရည္မွန္းခ်က္ျပည့္၀ေရးအလို႔ငွာ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ေတာ့မည္ေလာဟု ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား စိုးရိမ္စိတ္ ၀င္ခဲ့ၾက၏။ တစ္ခ်ိန္က ၾသဇာႀကီးမားခဲ့သည့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕က အေမရိကန္သည္ အလားတူ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိး အထေျမာက္ေအာင္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားကို က်ဴးေက်ာ္ၿဖိဳခြဲျခင္း အဖန္တလဲလဲ ျပဳလုပ္တတ္သည့္အခ်က္ျဖင့္ ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္မွာ သာဓကျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ႏ်ဴကလိယလက္နက္အစီအမံ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးမားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းက အဆိုပါအျဖစ္မ်ဳိးကို ကာကြယ္ႏိုင္မည္ဟူ၍ ေျမာက္ကိုးရီးယားမွ သင္ခန္းစာေပးေနပံုရေပသည္။ ဤသံုးသပ္ခ်က္မွာ မေရရာမတိက်သည္သာမက အေပၚယံလွ်ပ္ေတြးမႈႏွင့္ ဂယက္ရိုက္ခတ္မႈတစ္ရပ္ပင္။ စစ္မက္ကင္းမဲ့ဇုန္တစ္ေလွ်ာက္ တအံုတက်င္းေသာေျမာက္ကိုးရီးယား၏ေရြ႕လ်ားအေျမာက္ယာဥ္မ်ားက ေတာင္ကိုးရီးယားအား ဓားစာခံျပဳလုပ္ရန္ အသင့္ျပင္ထားၿပီးျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ၿပံဳးယမ္း၏ ႏ်ဴကလိလက္နက္မ်ားႏွင့္မသက္ဆိုင္သည့္ သံုးသပ္ခ်က္ဟု ဆိုရေပမည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ၎ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖ်ာင္းဖ်သင့္သည္ဟု ယူဆေနႏိုင္ပါသည္။

ျမန္မာလူမ်ဳိး ရာဂဏန္းမွ်သည္ ရုရွား၌ ႏ်ဴကလိအင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို သင္ၾကားေလ့က်င့္ရန္ ေစလႊတ္ခံရသည္။ မည္သူ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟု မသိရေသာ္လည္း ျမန္မာအစုိးရ၏ထိပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပုဂၢိဳလ္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ထြက္ေပၚလာသည္ေတာ့ ေသခ်ာ၏။ ၎က ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ယူေရနီယံ လွ်ဳိ႕၀ွက္ထုတ္လုပ္ေရးစခန္းမ်ားႏွင့္အတူ ႏ်ဴကလိလက္နက္အစီအမံတစ္ရပ္ ေဖာ္ေဆာင္ေနသည္ဟူ၍ ေကာလဟလမ်ား ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္း ႏ်ဴကလိယ ကင္းစင္ေရးကို လူသိရွင္ၾကား ေထာက္ခံထားသည့္တိုင္ ႏို္င္ငံ့အာဏာရွင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ဦးသန္းေရႊအပါအ၀င္ အဆိုပါအစီမံအား ေထာက္ခံသည့္ ထိပ္တန္းအာဏာပိုင္အခ်ဳိ႕ ရိွေကာင္းရိွေနေပမည္။ သို႔ေသာ္ မည္သို႔ေသာ ႏ်ဴကလိ ရည္မွန္းခ်က္ရိွေစကာမူ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းအဆင့္ မေရာက္ခဲ့ေခ်။

စိုးရိမ္မႈႏွင့္ သံသယလြန္ကဲျခင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလိရည္မွန္းခ်က္မ်ားဆိုင္ရာ အသီးအပြင့္မ်ားရိွေနေၾကာင္း မည္သည့္ေနရာမွ အခိုင္အမာအေထာက္အထား ထြက္မလာခဲ့။ သို႔ေသာ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏ သံသယႀကီးတတ္မႈမွာ ေပ်ာက္ခဲလွပါဘိျခင္း။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာရ္ဂီးစ္ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ခန္႔မွန္းေခ် လူေပါင္း ၁၈၄၀၀၀ ေသဆံုးၿပီး အမ်ားအျပား ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ခဲ့ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ၀ါရွင္တန္အစိုးရမွ တစ္ဖက္လွည့္ျဖင့္ ေျခလွမ္းစတင္မည္ကိုစိုးသျဖင့္ အေမရိကန္၏တိုက္ရိုက္၀င္ေရာက္ကူညီကယ္ဆယ္ျခင္းအေပၚ စစ္အစိုးရမွ ခြင့္မျပဳခဲ့ေပ။

ဤစိုးရိမ္မႈမ်ားမွာ ယခုေသာ္ ၿငိမ္သက္သြားေလၿပီ။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ားအျပားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေပၚ အိုဘားမား၏မူ၀ါဒ ေပ်ာ့ေျပာင္းလာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေတာင္ကိုးရီးယားသားတို႔ကလည္း ဒါဇင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ျမန္မာတို႔ကို ႏ်ဴကလိယထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာမ်ားကို ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေတာင္ကိုးရီးယား(ဆိုးလ္)သည္ တစ္ခ်ိန္က အင္ဒိုနီးရွား၌ ေမွ်ာ္လင့္ထားသကဲ့သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တစ္ေန႔တြင္ ႏ်ဴကလိယစြမ္းအင္စက္ရံုတစ္ခု ေဘးကင္းစြာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရး ေမွ်ာ္လင့္္ေတြးဆခ်က္ျဖင့္ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ျဖစ္တန္ရာ၏။

ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားဆက္ဆံေရးက ကုလသမဂၢႏွင့္အေမရိကန္၏ ၿပံဳးယမ္းအေပၚ ပိတ္ဆို႔ထားမႈမ်ားကို ခ်ဳိးဖ်က္ပစ္ႏိုင္မည္ေလာဟု အေနာက္တိုင္းအား စိုးရိမ္စိတ္ျပင္းထန္ေစခဲ့သည္။ စင္စစ္၌ ၿပံဳးယမ္းအေပၚ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈမွာ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္ထားမႈထက္ မ်ားစြာ ၀န္ေပါ့ေနပါ၏။ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ကိုးရီးယားသမၼတ ခၽြန္ဒူး၀မ္အား ၿပံဳးယမ္း၏လုပ္ႀကံမႈ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုးရီးယားဆက္ဆံေရး၏အေနအထား အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ ေရာက္ရိွသြားခဲ့သည္။ ယင္းလုပ္ႀကံမႈေၾကာင့္ ေတာင္ကိုးရီးယားထိပ္တန္းအရာရွိ ၁၇ ဦး ေသဆံုး၍ သမၼတမွာ အသက္ေဘးမွ သီသီေလး လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားေႏွာင္းပိုင္း ၿပံဳးယမ္းႏွင့္ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးအစီအစဥ္ျဖစ္ေသာ ဆိုးလ္၏ “အရုဏ္ဦးေရာင္ျခည္” မူ၀ါဒ စတင္သည့္အခ်ိန္အထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို သံအဆက္အသြယ္ျဖတ္ေတာက္ထားခဲ့၏။ ၎၏ေနာက္မွာမွ ေျမာက္ကိုးရီးယားအား ျမန္မာမွ တရား၀င္ ျပန္လည္အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေရႊမန္း (ယခု လႊတ္ေတာ္သဘာပတိ)သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားသို႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခရီးစဥ္တစ္ရပ္ သြားေရာက္ၿပီး စစ္တပ္႒ာနအခ်ဳိ႕ကိုေလ့လာ၍ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာတစ္ရပ္အား လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာၿပီး၊ က်ဴးေက်ာ္မည္ကိုစိုးရိမ္စိတ္ေလ်ာ့ပါးလာသည္ႏွင့္အမွ် ေျမာက္ကိုးရီးယားထံမွ လက္နက္မ်ား၀ယ္ယူမႈ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္သည္။ ၎မွာ ၀ါရွင္တန္ႏွင့္သံတမန္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ျခင္းႏွင့္ အေမရိကန္၏ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရုပ္သိမ္းေရး အေနအထားအတြက္ ေသာ့ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္စစ္ေရယာဥ္တစ္စင္းမွာ ဒံုးက်ည္မ်ားသယ္ေဆာင္ထားေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယားကုန္တင္သေဘၤာတစ္စင္းအား တားဆီးခဲ့သည္ဟူသည့္ သတင္းတစ္ခုႏွင့္အတူ အေရာင္းအ၀ယ္ သို႔မဟုတ္ ေထာက္ပံ့ေပးကမ္းမႈ လက္နက္မ်ား ပါ၀င္ဖြယ္ရာရိွသည့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားသေဘၤာအခ်ဳိ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လွည့္ျပန္သြား၏။

မည္သို႔ဆိုေစ ႏ်ဴကလိယစမ္းသပ္ခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာ၏ေျပာၾကားခ်က္မွာ ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုးရီးယားဆက္ဆံေရးကို အထိုက္အေလ်ာက္ အစိမ္းေရာင္သန္းသြားေစမည္မွာ မလြဲေပ။ ၎က ျမန္မာႏွင့္အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ဦးမည့္သေဘာထားကို ထပ္ဆင့္အတည္ျပဳလိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေန၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယံုၾကည္ခိုင္မာသည့္ အစိုးရရိွလာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကိုသာမက ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကိုလည္း ခင္းက်င္းျပသေရး၌ ဤအခ်က္ကို အသံုးခ်မည္မွာ သံသယ၀င္စရာမရိွေပ။ ဤေၾကျငာခ်က္သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏အျမင္သေဘာထားကိုလည္း မ်က္စပစ္ျပလိုက္ရာ ေရာက္၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ အေစာပိုင္းႏွင့္ လတ္တေလာ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ တရုတ္မွ ေ၀ဖန္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရုတ္၏ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား၌ အာဃာတတရား မရိွေၾကာင္း သရုပ္ေဖာ္ခ်က္ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဤသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမူဟအစဥ္အလာမ်ားမွ သာဓကတစ္ရပ္ကို ေခတ္သစ္ကမာၻသို႔ သယ္ေဆာင္ခ်ျပလိုက္ျခင္းဟု အခ်ဳိ႕က သံုးသပ္ၾကသည္။

ဤထုတ္ျပန္ေျပာၾကားရန္ ဆံုးျဖတ္ရာ၌ သက္တမ္းကုန္သြားသည့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ ကိုယ္ပိုင္ျပဳမူခ်က္သက္သက္ေလာ၊ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေရႊႏွင့္ တိုင္ပင္ထားထားေလသေလာ၊ အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လမ္းညႊန္မႈ သို႔မဟုတ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ပါ၀င္ေလသေလာ ဟူသည္ကို ႏိုင္ငံျခားသုေတသီမ်ားမွ မသိႏိုင္ၾကေခ်။ တိက်သည့္ေကာက္ခ်က္တစ္ရပ္ ခ်ျပရန္ မလြယ္ကူေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၏ ၎ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ေဒၚစုၾကည္မွ လက္သင့္ခံၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ အေၾကာင္းေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္ဇြန္လတြင္ သူမ၏တရုတ္ႏိုင္ငံခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚလာျခင္း (ႏွင့္) သူမ၏လာမည့္အစိုးရသစ္မွ ဆက္လက္က်င့္သံုးအံ့ေသာ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအား အံ၀င္ခြင္က် အားျဖည့္ေပးရာေရာက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ဆက္ဆံေရးအား မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ေလွ်ာ့ခ်မည္နည္းဟူသည္ကို ေမးခြန္းထုတ္ရန္ က်န္ရိွေနပါေသးသည္။ ဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္တပ္အား မည္မွ်အဆင့္အထိ ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ထားသည္မွာ ေသခ်ာတပ္အပ္ မဆိုႏိုင္ေသး။ ထို႔အတူ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား သို႔မဟုတ္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အၾကား ဆက္ဆံေရးကိစၥသည္လည္း ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးေသာ အခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ဆက္ဆံေရးက႑၌ အႏႈတ္လကၡဏာဖက္ ေရာက္လာေသာ္လည္း တပ္မေတာ္သည္ အဆိုပါ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ပတ္သက္ဆက္ႏႊယ္ေနမႈအား တိကနဲျဖတ္ေတာက္လိုမည္ မဟုတ္သျဖင့္ အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားမွာ အေရးႀကီးလွပါေၾကာင္း။

(Georgetown တကၠသိုလ္ အာရွေရးရာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အႀကံေပးပါေမာကၡ (ႏွင့္) Johns Hopkins တကၠသိုလ္ အဆင့္ျမင့္ႏိုင္ငံတကာေရးရာ႒ာန၏ ဧည့္သည္ေတာ္ပညာရွင္ David I. Steinberg ၏ Myanmar turns its back on North Korea သံုးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။)