(၁-ဦးဘသိန္း(ပီကင္းျပန္)၊ ၂-ဦးခေလး၊ ၃-ဦးေအးေမာင္၊ ၄-ကုိစေလမံ၊ ၅-ကုိခင္ေမာင္၊ ၆-ကုိဗုိလ္ႀကီး)
(25.7.72-ခု)
ျခင္းဦးဘသိန္းကို မနၱေလးျမိဳ႕ ၈၄-လမ္း လက္ဆည္ကန္ရပ္၊ ခ်င္းတြင္း ကုန္သည္ၾကီး ဦးဖိုးသက္၊ ေဒၚအိတို့မွ ၁၉၁၆-ခု ဇြန္လ ၂၉ ရက္ ၾကာသပေတးညတြင္ ေမြးဖြားသည္။ ေမြးခ်င္းမ်ားအနက္ ဆ႒မေျမာက္ျဖစ္သည္။ သာသနာဘဲြ့မွာ မုဟမၼဒ္ကာစင္ ျဖစ္သည္။
ငယ္စဥ္ ေက်ာင္းသားဘ၀မွစ၍ ျခင္းခတ္၀ါသနာ ပါသည္။ မနၱေလးျမိဳ႕ ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္းတြင္ ၁၉၃၄-ခု အ႒မတန္းအထိ ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၄၂-ခု ဒုတိယကမၻာစစ္တြင္ စဥ့္ကိုင္ျမိဳ႕နယ္ ဟင္းငူရြာသို့ မိသားစု စစ္ေျပးေသာအခါ ဦးဘသိန္းသည္ ျခင္းလံုးမ်ားကိုပါ သယ္ယူသြားသည္။ စစ္ေျပးဘ၀နွင့္ပင္ ဟင္းငူရြာ ဗံုးအိုးရြာ၊ ေဒၚနျခံရပ္တို့တြင္ ျခင္းခတ္ မျပတ္ခဲ့ေပ။
ဦးဘသိန္းသည္ ၁၉၅၂ မွ ၁၉၆၀ ျပည့္နွစ္အထိ မနၱေလးခရိုင္ ျခင္းခတ္အသင္း၊ မနၱေလး၀ါဆိုျခင္းခတ္အသင္းတို့တြင္ အတြင္းေရးမွူး အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၆-ခု ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အိုလံပစ္ပဲြေတာ္၊ ၁၉၅၆ ခုနွစ္နွင့္ ၁၉၅၇ ခုနွစ္ ခရိုင္ေပါင္းစံု တံခြန္စိုကျပိဳင္္ပဲြ မနၱေလးနွင့္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕တို့တြင္ ဦးဘသိန္းပါ၀င္ကစားေသာ မနၱေလးခရိုင္ ျခင္းအသင္းက ပထမ တံခြန္စိုက္ရခဲ့သည္။
၁၉၅၆-ခု ရန္ကုန္ေအာင္ဆန္းကြင္း၊ ၁၉၅၉-ခု ေတာင္ၾကီး ျမိဳ႕၊ ၁၉၆၀ ျပည့္နွစ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ၁၉၆၂-ခု ျမင္းျခံျမိဳ႕တို့၌ က်င္းပသည့္ ျခင္းလံုးညီလာခံသို့ ဦးဘသိန္းသည္ မနၱေလးခရိုင္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ျပည့္နွစ္မွစ၍ ျမိဳ႕ရြာအသီးသီး၌ က်င္းပေသာျခင္းပဲြမ်ားသို့သြားေရာက္ျပီး ျခင္းပဲြဒိုင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ၀ိုင္းဖြဲ႕အမွတ္ခတ္ ျပိုင္ပဲြနွင့္ ၀ိုင္းဖြဲ႕အလွခတျပိဳင္္ပဲြနွစ္မ်ိဳးတြင္ ပရိသတ္ၾကားေအာင္ မ်ိဳးေအာ္၍ အမွတ္ေပးမျဖစ္ေသာ အလွခတျပိဳင္္ပဲြသည္ ပရိသတ္ မေက်နပ္မႈရိွသည့္အခါ အျငင္းပြားရျမဲျဖစ္သည္။ ထို့ေၾကာင့္ အလွခတ္ျပိဳင္္ပဲြ ကို ရုပ္သိမ္းေပးရန္အထိ အဖြဲ႕ခ်ဴပ္က ခရိုင္မ်ားသို့ အၾကံေတာင္းခံခဲ့ရသည္။
ဦးဘသိန္းက ၁၉၆၀ ျပည့္နွစ္ ရန္ကုန္ေအာင္ဆန္းကြင္းတြင္ က်င္းပသည့္ ျခင္းညီလာခံ၌ မနၱေလး၊ ခရိုင္ျခင္းအဖြဲ႕ကို အလွခတ္ေစျပီး ကိုယ္တိုင္ေအာ္၍ အမွတ္ေပးသည့္ မူစနစ္ကိုတင္ျပခဲ့ရာ အဖြဲ႕ခ်ဴပ္က လက္ခံအတည္ျပဳျပီး ယေန့တိုင္ ဦးဘသိန္းတီထြင္ေသာစနစ္ျဖင့္ အမွတ္ေပးလ်က္ရိွသည္။ ၁၉၅၉-ခုနွစ္ မန္းရာျပည့္ပဲြေတာ္ၾကီးကို ရာျပည့္ကြင္း၌ ၁၀ ညက်င္းပခဲ့ရာ မနၱေလးခရိုင္ ခ်င္းအဖြဲ႕မွ အလွခတ္ပဲြမ်ားျဖင့္ ေျဖေဖ်ာ္သည္။
ခရိုင္အတြင္းေရးမွူး ဦးဘသိန္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျခင္းခတ္ကြက္ ခတ္ဟန္မ်ားကို အသံခဲ့်စက္ျဖင့္ ပထမဦးဆံုး သရုပ္ေဖာ္စကားေျပာေပးခဲ့သူျဖစ္သည္။
၁၉၆၀-ျပည့္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တရုတ္ျမန္မာနယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရး ေအာင္ပဲြက်င္းပရာ ျမိဳ႕ေတာ္ပီကင္းတြင္ လူထု တစ္သိန္းေက်ာ္ေရွ့ ဦးဘသိန္းအပါအ၀င္ လက္ေရြးစင္ ၆-ဦး တို့ ျခင္းယိုင္အလွျပ ကစားခဲ့ၾကသည္။ တရုတ္ျပည္ ပီကင္း၊ ရွင္ယန္း၊ နန္ကင္း၊ ရွန္ဟဲ၊ဟန္ခို်၊ ကြမ္တံု၊ ကူမင္းျမိဳ႕ၾကီး မ်ား၌ ၃၈-ရက္ၾကာ ေနထိုင္ျပီး ျမန္မာ့ရိုးရာျခင္းယိုင္အလွ ခတ္ျပခဲ့ၾကသည္။
ျခင္းဦးဘသိန္းသည္ အားကစားသာမက အေဟာအေျပာ အေရးအသား၌လည္း ေအာင္ျမင္သည္။ စာေပေလာကသို့ ၁၉၅၇-ခုနွစ္ထုတ္ လူထုဂ်ာနယ္မွစ၍ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ လူထုဂ်ာနယ္တြင္ ျခင္းလံုး၊ ျမန္မာ့ ကိုယ္ပိုင္အားကစားေဆာင္းပါးမ်ားကို ၄-လ ဆက္တိုက္ ေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ဗဟိုစည္သတင္းစာ၌ ေဆာင္းပါး ၃-ပုဒ္၊ လုပ္သားျပည္သူ့ေန့စဥ္သတင္းစာ၌ ေဆာင္းပါး ၃-ပုဒ္၊ လူထု၌ ၂-ပုဒ္၊ ဟံသာ၀တီ ၌ ၁၀-ပုဒ္၊ မနၱေလး ေရႊေသြး၊ တံခြန္၊ ရႈမ၀၊ ျဖူနီညိုျပာ၊ မနၱေလး၀ိဇၨာနွင့္ သိပၸံမဂၢဇင္း စသည့္ မဂၢဇင္း၊ စာေစာင္မ်ားတြင္ ေဆာင္ပါး ေပါင္း ၅-ပုဒ္ ေရးသားသည္။
၁၉၆၄-ခုနွစ္တြင္ ျမန္မာ့ျခင္းခတ္နည္းတစ္ရာ စာအုပ္ကို ဦဘိုၾကီးနွင့္ တဲြဖက္ေရးသား ထုတ္ေ၀သည္။ ၁၉၇၀-ျပည့္နွစ္ ေမလ မနေၱ လး၀ိဇၨာ ႏွင့္ သိပၸံတကၠသိုလ္ ခန္း မ၌ က်င္း ပေသာ ကြန္သာသာယာ စာတမ္း ဖတ္တြင္္ ဦး ဘသိန္းး သည ္ ျမန္မာ့ာ ့ ျခင္္းးလံုံုံးးသမိိုုင္း စာတမ္း ကို ဖတ္ၾကားခဲ့သည္။ ျခင္းနွင့္ပတ္သက္ေသာ သမိုင္း၀င္ပစၥည္းမ်ား၊ ဓာတ္ပံုမ်ားပါ ျပသခဲ့ သည္။
သမိုင္းပါေမာကၡၾကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းက သေဘာက်၍ ေနာက္တစ္လအၾကာ ဇြန္လတြင္ မနၱေလးတကၠသိုလ္ အားကစား၌ ယင္းစာတမ္းဖတ္ပဲြနွင့္ ျပပဲြကို ထပ္မံက်င္းပခဲ့သည္ ။
၁၉၇၇-ခုနွစ္ မနၱေလးဟံသာ၀တီသတင္းစာတိုက္ ဘိုး၀ဇီရာ ခန္းမ၌ ျမန္မာ့ရိုးရာျခင္းပညာ စာတမ္းဖတ္ျခင္း၊ ျခင္းပညာ စာအုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနွင့္ ဓာတ္ပံုမ်ားျပသျခင္း၊ အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီး ျခင္း၀ိဇၨာမ်ားနွင့္ လက္ေတြ႕ခတ္ျပျခင္းတို့ျဖင့္ ျခင္းပညာကို ရွင္းလင္းျပသခဲ့သည္။ ၁၉၇၅-ခု အုတ္တန္းရပ္ ဂရိတ္ ဗုဒၶဘာသာျခင္းလံုး အသင္းၾကီး၏ ေရႊရတုသဘင္၊၁၉၇၈-ခု ဘုရားၾကီီးး ၄၅ တာတြင္ က်င္း ပေသာ ၀ါဆျိုခင္း ပြဲေရႊရတုသဘင္တို့တြင္ ျခင္းသမိုင္းေဟာေျပာပဲြမ်ားနွင့္ ျပပဲြမ်ား က်င္းပေပးခဲ့သည္။ ၁၉၈၁-ခုနွစ္တြင္ ျမန္မာ့ျခင္းလံုးသမိုင္းစာအုပ္ျဖင့္ စာေပဗိမာန္ စာမူဆု သုတပေဒသာ (၀ိဇၨာပညာရပ္) ပထမဆုကို ဆြတ္ခူး ရရိွခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာ့ျခင္းလံုးသမိုင္းစာအုပ္တြင္ ၁။ ျခင္းလံုး၏မူလအစ၊ ၂။ အေညာင္းေျပမွ ေဖ်ာ္ေျဖမႈသို့၊ ၃။ ေဖ်ာ္ေျဖမႈမွ အားကစားသို့။ ၄။စစ္ျပီးေခတ္ ျခင္းလံုးေလာက၊ ၅။ ျမန္မာ့ျခင္းလံုးနွင့္ ျပည္ပခရီး၊ ၆။ ျခင္းခတ္ပညာ တိုးတက္လာျခင္း၊ ၇။ ျခင္းခတ္ပညာ ဆုတံဆိပ္နွင့္ ဘဲြ့တံဆိပ္မ်ား၊ ၈။ တပ္မေတာ္နွင့္ ေက်ာင္းေပါင္းစံု ျခင္းခတျပိဳင္္ပဲြမ်ား၊၉။ ျပည္သူ့ရဲတပ္ဖြဲ႕ ျခင္းခတျပိဳင္္ပဲြမ်ား၊ ၁၀။ ျခင္းလံုးဒိုင္လူၾကီးနွင့္ နည္းျပသင္တန္းမ်ား၊ ၁၁။ ျပိုင္ပဲြစည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ား၊ ၁၂။ ျခင္းေလာက၏ ေရွ့ေဆာင္မ်ားဟူ၍ အခန္း ၁၂ ခန္းျဖင့္ ျခင္းပညာကို သာမကဆက္စပ္ရာရာကို သုေတသနျပဳ တင္ျပထားသည္။ စာအုပ္ေရွ့ပိုင္းတြင္ဦးေမာင္ေမာင္တင္ (မဟာ၀ိဇၨာ)၏ အမွာ၊ ျခင္းလံုး အဖြဲ႕ခ်ဴပ္ နာယကၾကီးဦးေအာင္တိုး၏အမွာနွင့္ စာေရးသူ၏အမွာတို့ ပါရိွသည္။ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ျခင္းလံုးေ၀ါဟာရ ရွင္းလင္းခ်က္၊ ျခင္းလံုး ရက္စဲြစဥ္ သမိုင္းက်မ္းကိုးစာရင္းမ်ားပါ ပါရိွသည္။ ပညာရပ္ကို နံွ့စပ္ပိုင္နိုင္ ရရံုမွ်မက က်မ္းျပဳတင္ျပဟန္လည္း စနစ္တက် ရိွလွသည္။
သုေတသီပညာရွင္ၾကီး ဦးေမာင္ေမာင္တင္ (မဟာ၀ိဇၨာ)က-‘ျခင္းဦးဘသိန္းသည္ သာမန္ျခင္း၀ါသနာပါသူမွ် မဟုတ္ဘဲ သုေတသီစိတ္ ျပင္းျပသူတစ္ဦး ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာမိမိစိတ္၀င္စားေသာ ျခင္းလံုးသမိုင္းကို ျမန္မာစာေပနွင့္ နိုင္ငံျခားမွတ္တမ္းမ်ားမွ ေမႊေနွာက္ရွာေဖြ သုေတသနျပဳကာ တင္ျပထားေပသည္။
ထို့ေၾကာင့္ ျခင္းဦးဘသိန္း၏ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားသည္ လက္လွမ္းမီသမွ် အလြန္ပင္ ျပည့္စံုလွေပသည္။ အမရပူရျမိဳ႕တည္ နန္းတည္ ဘိုးေတာ္ဘုရား ဗဒံုမင္းလက္ထက္ ၁၁၅၃-ခုနွစ္ အမိန့္ေတာ္အရ ျခင္းပဲြကို ပီပီျပင္ျပင္ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္းကို ေဖာ္ျပထား ရိွေပသည္။ ဦးဘသိန္း ျခင္း၀ါသနာမွာ သူမတူေအာင္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုျခင္းလံုးသမိုင္းက သက္ေသျပေနပါသည္’ ဟူ၍ နိဒါန္းတြင္ ေဖာ္ထုတ္ခီ်းက်ဴးးထားပါသည္။
ဦးဘသိန္းသည္ ျမန္မာမႈကို ျမတ္နိုးသည့္ ျမန္မာ မြတ္စလင္ၾကီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာမႈအနုပညာနွင့္ပတ္သက္၍ နိုင္ငံကို အကိ်ဳးျပဳခဲ့သည္။
ထို့ေၾကာင့္ ဆရာၾကီး ဦးေမာင္ေမာင္တင္ (မဟာ၀ိဇၨာ)ကပင္- ‘ျခင္းဦးဘသိန္းသည္ မနၱေလးသားျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသား ျမန္မာ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသားျဖစ္သည္။ သို့တေစ တကယ့္ ျမန္မာ့စိတ္ ျမန္မာ့ဟန္နွင့္ ေနထိုင္သူ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာေပ၊ျမန္မာအနုပညာကို ေလးစားသည္။ ျခင္းလံုးနွင့္ပတ္သက္ေသာ
စာဟူသမွ် ရွာၾကံသည္။ ဖတ္သည္။’ဟုလည္းေကာင္း၊’တစ္ဖန္ ၁၉၆၉-ခုနွစ္တြင္ ပံုနိွပ္ေသာ ဆ႒မတန္း၊ ျမန္မာဖတ္စာသင္တြင္ သေရေခတၱရာမွ ရေသာေငြျခင္းလံုးနွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ေဘာေဘာၾကီးေစတီ ဌာပနာမွမဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၂၆ ခုနွစ္ ျပည္ခရိုင္ေမွာ္ဇာျမိဳ႕နယ္ ခင္ဗကုန္းမွရေသာျခင္းလံုးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၅-၃-၇၀ ေန့ထုတ္ ဟံသာ၀တီသတင္းစာတြင္လည္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အမွန္ကို ျပုျပင္ေပးရန္ တင္ျပခဲ့ေလသည္။ ပညာေရးဌာနသို့လည္း အခါအားေလ်ာ္စြာ အၾကံျပုသည္သာ’ဟု လည္းေကာင္း သံုးသပ္တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးဘသိန္းသည္ ျခင္းခတ္ ပညာရွင္သာမက သုေတသီၾကီးလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။
ဦးဘသိန္းသည္ ၁၉၈၂-ခုနွစ္ အမရပူရ ရတနာဂူျခင္းပဲြ၊ အိမ္ေတာ္ရာျခင္းပဲြတို့တြင္ ျခင္းသမိုင္း ေဟာေျပာပဲြမ်ားနွင့္ ခင္းက်င္းျပသပဲြမ်ားကို ဦးေဆာင္ က်င္းပေပးခဲ့သည္။ ျခင္းပညာ မတိမ္ေကာေစရန္၊ တည္တံ့ထြန္းကားေစရန္ မိမိ၏ျခင္းပညာကို မိမိ၏သမီးေလးအား ဆက္ခံေစသည္။
၁၉၇၅-ခုနွစ္တြင္ က်င္းပသည့္ ၄၅-ၾကိမ္ေျမာက္ ၀ါဆိုျခင္းပဲြမွ အစျပဳ၍ ျခင္းဦးဘသိန္း၏ သမီး ၁၁-နွစ္အရြယ္ ပဥၥမတန္းေက်ာင္းသူခင္ေအးမူသည္ ျခင္းကို ေျခဖ်ားနွင့္ေတာ့လ်က္ ၾကိမ္ကြင္းကေလးမ်ားျဖင့္ အလွခတ္ကစားျပခဲ့သည္မွ စတင္ျပီး ျခင္းလံုးေလာကသို့ ၀င္ေရာက္လာသည္။ နိုင္ငံျခား၌ ခတ္ကစားၾကေသာ ယိုးဒယားျခင္းလံုး၊ စကၤာပူနိုင္ငံတြင္ခတ္ကစားေသာ အေပါက္မပါသည့္ ျခင္းလံုး၊ တရုတ္ျပည္နွင့္ ကေမၺာဒီးယားျပည္တြင္ ခတ္ကစားၾကသည့္ ၾကက္ေတာင္ စသည္တို့ကိုလည္း ခတ္ကစားျပသည္။
ေရႊမန္းသူခင္ေအးမူအမည္ကိုခံယူလ်က္ ျခင္း လံုး ဖိတ္ပြဲမ်ား လက္ခံ၍ ၀ိုင္းဖြဲ႕ခတ္ကစားျခင္းနွင့္ တစ္ပင္တိုင္ခတ္ပါ ပူးတဲြခတ္ ကစားပါသည္။ ၁၉၈၇ ခုနွစ္တြင္ မနၱေလးတကၠသိုလ္ လက္ေရြးစင္းျခင္းအဖြဲ႕တြင္ပါ၀င္၍ ျပိုင္ပဲြမ်ားနွင့္ အလွခတ္ပဲြမ်ား၌ ခတ္သားတစ္ဦးအျဖစ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားနွင့္အတူ ခတ္ကစားပါသည္။ တိုင္းရင္းသူမြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွ ပထမဦးဆံုး ေပၚထြက္ေသာ ျမန္မာ့ရိုးရာျခင္းလံုး ကစားမယ္ေလး ျဖစ္ပါသည္။
ပီကင္းျပန္ ျခင္းဦးဘသိန္းသည္ ၁၉၈၀ ျပည့္နွစ္ အၾကိမ္ (၅၀) ေျမာက္ မနၱေလးျမိဳ႕လံုးဆိုင္ရာ မဟာတမန္ေတာ္ေန့ (ေရႊရတုသဘင္) က်င္းပေရးနွင့္ ဟစ္ဂ်ရီ ၁၄၀၀ ျပည့္၊ ၁၅-ရာစု အၾကို ပူးတဲြဆင္ယင္ က်င္းပေရး ဗဟိုေကာ္မတီျပပဲြဆပ္ေကာ္မတီ၌ ခင္းက်င္းျပသေသာ အစၥလာမ့္အနုပညာ ယဥ္ေက်းမႈ လက္ရာပစၥည္းမ်ား၌ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းမ်ား၊ စာအုပ္စာေပမ်ားျပပဲြတြင္ အမႈေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။
စြယ္စံုထူးခြ်န္ေသာ ပညာရွင္ၾကီး ဦးဘသိန္းသည္ ၁၉၉၃-ခု ဇြန္လ၁၆-ရက္ ဗုဒၶဟူးေန့ နံနက္တြင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အမိန့္ေတာ္ ခံယူသည္။ ဇနီးေဒၚသက္တင္မွာ ျခင္းဦးဘသိန္း မကြယ္လြန္မီက ဆံုးပါးသြားသျဖင့္ သားသမီး (၃) ဦး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
