Tag: Afghanistan

မတ္ ၂၅၊ ၂၀၁၈
M-Media

– အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံ အေနာက္ပုိင္း ဟီရတ္ၿမိဳ႕ရွိ ရွီအာဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တစ္ခု၏ အျပင္ဘက္တြင္ ေပါက္ကြဲမႈတစ္ခု ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၇ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

‘နဘီ အကၠရမ္’ ဗလီတ္ေက်ာင္းေတာ္ျဖစ္ၿပီး ယေန႔မနက္ပုိင္းတြင္ အေသခံဗုံခြဲသမား ၂ ဦး ဗလီထဲသုိ႔ ၀င္ေရာက္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ကာ လံုၿခံဳေရးမ်ားက ျပန္လည္တြန္းလွန္ခဲ့သည္။

“ပစ္ခတ္မႈေတြအတြင္း တစ္ေယာက္ေသသြားၿပီး၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က ေဖာက္ခြဲတာေၾကာင့္ ဒဏ္ရာေတြရသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု အစုိးရတာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆုိပါတုိက္ခုိက္မႈမွာ မိမိတုိ႔လက္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က ေၾကျငာခဲ့သည္။

အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ ရွီအာမြတ္စလင္ လူနည္းစုမ်ားမွာ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရသူမ်ားျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရွ႕ပုိင္းတြင္ ႀကီးစုိးေနသည့္ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိလည္း ခံေနရသည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္ကဘူးလ္၌ ပါရွန္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲက်င္းပစဥ္ IS ၏ ဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၃၀ ေသဆံုးခဲ့သည့္ တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ရက္အနည္းငယ္အၾကာတြင္ ယခုတုိက္ခုိက္မႈ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

Ref: Aljazeera

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ၿမိဳ႕ေတာ္ ကဘူးလ္ရွိ သံတမန္ရပ္ကြက္အပါအ၀င္ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းတြင္ ယေန႔မနက္ပုိင္းက တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ အနည္းဆံုး အာဖဂန္စစ္သား ၂ ဒါဇင္နီးပါးႏွင့္ အျခား လူ ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ဖာရာျပည္နယ္ ဘာလာ ဘုိလြက္ခ႐ုိင္တြင္ စစ္တပ္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္တစ္ခုကုိ တာလီဘန္တုိက္ခုိက္ေရးသမားမ်ား စီးနင္းတုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အနည္းဆံုး အာဖဂန္စစ္သား ၁၈ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ဟဲလ္မန္းျပည္နယ္တြင္ အေသခံကားဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး စစ္သား ၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။

ကဘူးလ္ၿမိ႕ရွိ သံတမန္ရပ္ကြက္တြင္ ယေန႔မနက္ပုိင္းက အေသခံကားဗံုးခြဲမႈတစ္ခု ျဖစ္ပြားကာ လူ ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။ IS က ထုိတုိက္ခုိက္မႈမွာ ၎တုိ႔လက္ခ်က္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။

အာဖဂန္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ နာဂ်စ္ ဒါနစ္ရွ္က အဆုိပါ အေသခံတုိက္ခုိက္ခုိက္မႈမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ကဘူးလ္ရွိ အစိမ္းေရာင္ဇုန္နားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနတုိးဌာနခ်ဳပ္၊ အေမရိကန္သံ႐ံုးတုိ႔ႏွင့္ သိပ္မေ၀းဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိအျဖစ္အပ်က္အတြင္း ဒဏ္ရာရရွိသူမွာ ၆ ဦးရွိၿပီး ၂ ဦးမွာ စုိးရိမ္ရသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆုိသည္။

ယခုႏွစ္အတြင္း တာလီဘန္ႏွင့္ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕တုိ႔က တုိက္ခုိက္မႈမ်ားကို တုိးျမႇင့္ျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။

ဇန္န၀ါရီ ၂၁ ရက္ေန႔က ကဘူးလ္ရွိ Intercontinental Hotel အား တာလီဘန္က ၀င္ေရာက္စီးနင္း တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အနည္းဆံုး လူ ၂၀ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၇ ရက္ေန႔က တာလီဘန္တုိက္ခုိက္ေရးသမားတစ္ဦး ကဘူးလ္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္၌ အေသခံ ကားဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ၁၀၃ ဦး ေသဆံုးကာ ၂၃၅ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။

ေနာက္တစ္ရက္အၾကာ ဇန္န၀ါရီ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ကဘူးလ္ရွိ စစ္တကၠသုိလ္ကုိ ေသနတ္သမားမ်ားက စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ၁၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။

Ref: Aljazeera

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၈
M-Media

– အေမရိကန္၏ အာဖဂန္ဗ်ဴဟာသစ္ကုိ တာလီဘန္အဖြဲ႕က ေ၀ဖန္လုိက္ၿပီး စစ္ပြဲ ႏွစ္ ၁၀၀ ၾကာသြားလည္း ရလဒ္ထြက္မည္မဟုတ္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

တာလီဘန္အဖြဲ႕က ယမန္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ ၁၀ မ်က္ႏွာပါေသာ ေၾကျငာခ်က္တြင္ အဖြဲ႕၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဇဘီအူလာ မူဂ်ာဟစ္က အေမရိကန္အစုိးရအေနျဖင့္ တာလီဘန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေရး အေမရိကန္ျပည္သူမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျမတ္ႏုိးေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက တုိက္တြန္းေပးရန္ ေဆာ္ၾသထားသည္။

ထရမ့္ကမူ တာလီဘန္အဖြဲ႕ႏွင့္ ေဆြးေႏြမည္မဟုတ္ဟု ယခင္က ေျပာၾကားထားသည္။

အာဖဂန္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသားစစ္သာ ၃၅၄၆ ဦး ေသဆံုးမႈ၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းျဖဴထုတ္လုပ္မႈ ၈၇ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တုိးလာမႈတုိ႔ကို ေထာက္ျပကာ လြန္ခဲ့သည့္ ၆ လက စတင္ခဲ့သည့္ ဗ်ဴဟာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ ၁၀၀ က်င့္သံုးလွ်င္လည္း လက္ရွိအေနအထားအတုိင္းသာ ႀကံဳေတြ႕ရမည္ဟုလည္း တာလီဘန္က သတိေပးခဲ့သည္။

အာဖဂန္တြင္ ေနာက္ထပ္ စစ္သား ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ထပ္ခ်ထားရန္ႏွင့္ ဗ်ဴဟာသစ္က်င့္သံုးရန္ ထရမ့္က ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ အမိန္႔ေပးခဲ့ၿပီး မိမိတုိ႔သာ အဆံုးသတ္ႏုိင္သည့္ ကိစၥကုိ မိမိတုိ႔ပင္ အဆံုးသတ္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၆ လ ဗ်ဴဟာသစ္ စတင္ၿပီးကတည္းက ေလေၾကာင္းမွ တုိက္ခုိက္မႈ ၇၅၁ ခု ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း တာလီဘန္လက္ထဲမွ ေျမတစ္လက္မကုိပင္ သိမ္းယူႏုိင္လား၊ သုိ႔မဟုတ္ တာလီဘန္က ပုိမို အင္အားႀကီးလားသလားဟုလည္း ေၾကျငာခ်က္တြင္ ေမးခြန္းထုတ္ထားသည္။

အာဖဂန္တြင္ အေမရိကန္က သံုးစြဲခဲ့သည့္ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီေသာ ေဒၚလာမ်ားမွာ ျပညသူမ်ား၏ အခြန္ေငြမ်ား ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ျပည္သူမ်ားကုိ ရည္ညႊန္း၍ တာလီဘန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ေယဘူယ်အားျဖင့္ ကမၻာႀကီးနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ အာဖဂန္ျပည္သူေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ိဳး ခင္ဗ်ားတုိ႔ လုိခ်င္တယ္ဆုိရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ရဲ႕ သမၼတနဲ႔ စစ္ဆာေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ ပင္တဂြန္တာ၀န္ရွိသူေတြ လက္ေတြ႕က်တဲ့အေျခအေနကုိ နားလည္ေအာင္၊ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ယုတၱိရွိတဲ့ ေပၚလစီမ်ိဳး ခ်မွတ္ေအာင္ လုပ္ခုိင္းပါ” ဟု ေၾကျငာခ်က္က ဆုိသည္။

အေမရိကန္အစုိးရ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ တစ္ဦးက အာဖဂန္အစုိးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ တာလီဘန္ကုိ လက္ကမ္းထားေၾကာင္း၊ မၾကာေသးခင္က ကဘူးလ္ၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၁၅၀ ေသဆံုးခဲ့သည့္ တာလီဘန္မ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈက ယခုစာႏွင့္ မအပ္စပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ဆုိဗီယက္က အာဖဂန္နစၥတန္အား က်ဴးေက်ာ္စဥ္ အေမရိကန္ႏွင့္ တာလီဘန္မွာ မဟာမိတ္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္က တာလီဘန္အား လက္နက္မ်ား၊ ေငြေၾကးမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ဆုိဗီယက္တပ္မ်ား ထြက္ခြာသြားၿပီးေနာက္ အာဖဂန္တြင္ တာလီဘန္ အာဏာရရွိေအာင္လည္း အေမရိကန္က ေ
ဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။

Ref: RT

ဇန္န၀ါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၈
M-Media

– အာဖဂန္နစၥတန္ၿမိဳ႕ေတာ္ ကဘူးလ္ရွိ စစ္တကၠသုိလ္တစ္ခုကုိ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က တုိက္ခုိက္မႈ ယေန႔မနက္ပုိင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး စစ္သား ၁၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

Marshal Fahim အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးတကၠသုိလ္တြင္ ယေန႔မနက္ အာ႐ုဏ္တက္အခ်ိန္၌ အာရ္ပီဂ်ီႏွင့္ ႐ုိင္ဖယ္ေသနတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားသည့္ ေသနတ္သမားမ်ားက ၀င္ေရာက္စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရရွိသူမွာ ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနသည္။

ေသနတ္သမား ၂ ဦးမွာ အေသခံ ဗံုးခြဲခဲ့ၿပီး၊ ၂ ဦးကုိ အာဖဂန္လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားက အေသပစ္သတ္ႏုိင္ခဲ့ကာ အျခားတစ္ဦးကုိမူ လက္ရဖမ္းဆီးမိခဲ့သည္ဟု အာဖဂန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေဒါင္လတ္ ၀ါဇီရီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

IS က ထုိတုိက္ခုိက္မႈမွာ ၎တုိ႔လက္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။

စေနေန႔က ကဘူးလ္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္တြင္ တာလီဘန္အဖြဲ႕က လူနာတင္ယာဥ္ျဖင့္ အေသခံဗံုးခြဲတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ၁၀၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၉၁ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္လ ေႏွာင္းပုိင္းကတည္းက အာဖဂန္တြင္ တာလီဘန္ႏွင့္ IS အဖြဲ႕တုိ႔က ျပဳလုပ္သည့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူ ၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္။

Ref: Aljazeera

ဇန္န၀ါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၈
M-Media

– မာဂ်ီဘူလာ ဒက္စ္ယာရဲ႕ ပိုက္ဆံအိတ္က အိတ္ကပ္ငယ္ေလးထဲမွာ အေရးေပၚရင္ ဆက္သြယ္ဖုိ႔ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ၊ သူ႕ရဲ႕ ေသြးအမ်ိဳးအစား၊ အလုပ္လိပ္စာေတြကုိ လက္ေရးနဲ႔ေရးထားတဲ့ စာရြက္ပုိင္းတစ္ခု ရွိေနပါတယ္။

“တုိက္ခုိက္ခံရလုိ႔ ဒဏ္ရာရတာမ်ိဳး၊ ေသဆံုးသြားတာမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ရင္ အနည္းဆံုး ဆရာ၀န္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ သိရွိမွာပါ” လုိ႔ သူက အလ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လူေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၂၃၅ ဦးေလာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ တာလီဘန္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ရဲ႕ စေနေန႔တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ကဘူးလ္မွာေနထုိင္သူအမ်ားစုလုိပဲ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ မာဂ်ီဘူလာတစ္ေယာက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ေနပါတယ္။

“စေနေန႔တုိက္ခုိက္မႈအၿပီးမွာ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးေတြက ရွာေဖြေနၾကရတုန္းပါ။ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္လည္း ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီး ေဆး႐ံုမွာ ရွိေနလား၊ အသက္ရွင္သလား ဒါမွမဟုတ္ ေသပဲသြားၿပီလားဆိုတာသိရဖုိ႔ ဆုိရွယ္မီဒီယာမွာ သူ႕အေၾကာင္းကုိ တင္ထားပါတယ္” လုိ႔ မာဂ်ီဘူလာက ေျပာပါတယ္။

ၿမိဳ႕တြင္းမွာ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္မႈေတြ ျမင့္တက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အစုိးရ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ မာဂ်ီဘူလာဟာ သူ႕ရဲ႕အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ မိဘေတြကို မၾကာခဏ ဖုန္းေခၚအသိေပးေနပါတယ္။ သူ႕မိဘေတြဟာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာပါ။

“ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အေဖတုိ႔အေမတုိ႔က ေတာ္ေတာ္စုိးရိမ္ေနတာဗ်။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ ေမြးလာကတည္းက စစ္ပြဲကုိ ႀကံဳခဲ့ရတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အားလံုးကုိရင္ဆုိင္ဖုိ႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ခံစားရပါတယ္။ ဒီလုိပံုစံမ်ိဳးေတြကုိ အခုအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ အသားက်ေနပါၿပီ” လုိ႔ မဂ်ီဘူလာကဆုိၿပီး စေနေန႔ဟာ အဆုိးရြားဆံုးျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္ပြားကတည္းကစလုိ႔ ကဘူးလ္တစ္ၿမိဳ႕လံုးမွာ လူနာတင္ဥၾသသံေတြ ဆူညံသြားခဲ့ပါတယ္။

ကဘူးလ္မွာ တကၠသုိလ္တက္ေနတဲ့ အသက္ ၂၀ အရြယ္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေက်ာင္းသူ ဖာဇီလာ ရွာဟီဒီက လူနာတင္ယာဥ္အသံၾကားတုိင္း ဆုိးရြားတဲ့ ဒီေပါက္ကြဲမႈႀကီးကုိ သတိရၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕ေနတုန္းပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ရွာဟီဒီကလည္း သူ႕နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေရးသားထားတဲ့ စာရြက္ပုိင္းတစ္ခုကုိ ေဆာင္ထားရပါတယ္။

“စာရြက္တစ္ခုကုိ ပုိက္ဆံအိတ္ထဲမွာ ထည့္ထားၿပီး ေနာက္တစ္ရြက္ကုိေတာ့ ဂ်ာကင္အိတ္ထဲမွာ ထည့္ထားပါတယ္။ အတန္းထဲကထြက္တဲ့အခါတုိင္း ဒီေနရာကို ျပန္လာႏုိင္ပါ့မလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကုိ အၿမဲတမ္း ေမးမိတယ္။ ကၽြန္မ အရမ္းငယ္ေသးတယ္။ မေသခ်င္ေသးပါဘူး။ မနက္ျဖန္မွာ အေသခံဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ ကၽြန္မေသသြားမလားဆုိ ဘယ္သူမွ မေျပာႏုိင္ဘူးေလ။ အနည္းဆံုးေတာ့ ဒီစာရြက္ေလးက ကၽြန္မမိသားစု၊ သူငယ္ခ်င္းေတြကုိ ဆက္သြယ္ဖုိ႔ အကူအညီျဖစ္ေစမွာပါ” လုိ႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း စာတစ္ေစာင္ ပ်က္ဆီးသြားရင္ ေနာက္တစ္ေစာင္ကုိ ဖတ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ႏွစ္ေစာင္ ေဆာင္ထားရတာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ရွာဟီဒီက ဆုိပါတယ္။

နာမည္မေဖာ္လုိတဲ့ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ကဘူးလ္ၿမိဳ႕သားတစ္ေယာက္ကလည္း ဒီလုိစာရြက္မ်ိဳး ေဆာင္ထားပါတယ္။

“စိတ္ဓာတ္က်လာၿပီဆုိရင္ အဲဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းမွာ ကၽြန္ေတာ္ ခ်ေရးပါတယ္။ ကဘူးလ္က လက္ရွိအေနအထားကို ၾကည့္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ သက္တမ္းေစ့ေနရပါ့မလားဆုိတာ မသိပါဘူး။ မေန႔ကဆုိ တစ္ညလံုးအိပ္မေပ်ာ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ေသသြားရင္ ကၽြန္ေတာ့္ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းကုိ ဖတ္မၾကည္ဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္တစ္ခုကုိ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းရဲ႕ ပထမဆံုးစာမ်က္ႏွာမွာ ေရးမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ကူးရခဲ့ပါတယ္”

တကယ္လုိ႔ တုိက္ခုိက္မႈစ္ခုမွာ သူေသဆံုးသြားရင္ သူ႕ရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းကုိ ဘယ္လုိ အက်ိဳးရွိေအာင္ သံုးရမလဲဆုိတာကုိလည္း သူက စဥ္စားထားပါတယ္။

“ေက်ာင္းသားေတြ လက္ေတြ႕သင္ၾကားမႈမွာ အသံုးျပဳႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ့္႐ုပ္အေလာင္းကုိ ကဘူးလ္ေဆးတကၠသုိလ္ကုိ လွဴဖုိ႔ မိဘေတြကုိ ေျပာထားပါတယ္”

၂၀၁၇ ေမလကုိ ျပန္ေျပာင္းၾကည့္ျခင္း

လူေပါင္း ၅ သန္းေလာက္ေနထုိင္တဲ့ ကဘူးလ္ၿမိဳ႕မွာ စေနေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈဟာ အေသခံဗံုးခြဲသမားက ဗံုးေတြဆင္ထားတဲ့ လူနာတင္ယာဥ္ကုိ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန အေဆာက္အဦး၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ံု၊ အစိုးရ႐ံုးေတြနဲ႔နီးတဲ့ေနရာမွာ ေဖာက္ခြဲခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေပါက္ကြဲမႈႀကီးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေပါက္ကြဲမႈကုိ အမွတ္ရေစပါတယ္။ စေနေန႔ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာနဲ႔ ၁ ကီလုိမီတာေက်ာ္ေက်ာ္မွာ အဲဒီတုန္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကီးမားတဲ့ ထရပ္ကားဗံုးဟာ ကဘူးလ္ရဲ႕ သံတမန္ရပ္ကြက္မွာ ေပါက္ကြဲခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ ၁၅၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၿမိဳ႕ေတာ္ကဘူးလ္မွာ အဆုိး၀ါဆံုးေပါက္ကြဲမႈပါ။ အခုအခ်ိန္အထိ ဘယ္အဖြဲ႕ကမွ ဒီေပါက္ကြဲမႈအတြက္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈ မရွိပါဘူး။

“ျပႆနာေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လံုၿခံဳေရးနစ္မွာကုိ ရွိေနတာဗ်။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ဒီလုိတုိက္ခုိက္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ကူညီေပးတဲ့ အတြင္းလူ အၿမဲရွိေနတာ။ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါတုိင္း သူတုိ႔ဟာ မတူညီတဲ့နည္းလမ္းေတြကုိ အသံုးျပဳတယ္။ ဒီတစ္ႀကိမ္မွာ ဘယ္သူမွ သိပ္မထင္ထားတဲ့ လူနာတင္ယာဥ္ကုိ အသံုးျပဳတယ္” လုိ႔ အာဖဂန္ ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္း ဂ်ာ၀စ္ ခုိစတာနီကေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းက တုိက္ခုိက္မႈတုိင္းမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ေတြအပါအ၀င္ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အစိတ္အပုိင္းေတြဟာ မၾကာခဏ ပစ္မွတ္ထားခံရပါတယ္။

ခုိစတာနီကေတာ့ လက္ရွိၿခိမ္းေျခာက္မႈဟာ အာဖဂန္လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈထက္ ပုိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“ရဲေတြဟာ ေန႔တုိင္းလုိလုိ အသတ္ခံရတယ္။ လခမျဖစ္စေလာက္နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုတြအတြက္ ဘယ္လုိလံုၿခံဳေရးမ်ိဳးမွ မေပးထားပါဘူး။ လက္ရွိ ျမင့္တက္လာတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္၀ါဒေတြကုိ တန္ျပန္တြန္းလွန္ႏုိင္တဲ့ ဘယ္လုိလက္နက္မ်ိဳးမွ သူတုိ႔ကုိ တပ္ဆင္မေပးထားပါဘူး”

သမၼတ အက္ရွ္ရက္ဖ္ဂါနီရဲ႕ အစုိးရဟာ လံုၿခံဳေရးတုိးျမႇင့္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနေပမယ့္ တာလီဘန္နဲ႔ IS အဖြဲ႕ေတြ အပါအ၀င္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ျမင့္တက္လာတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈကုိ မလွန္ႏုိင္ပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ ၇ ရက္အတြင္း အာဖဂန္တစ္၀ွမ္းမွာ တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ အနည္းဆုံး လူေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ လူေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈတစ္ခု ကဘူးလ္ၿမိဳ႕က InterContinental ဟုိတယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တာလီဘန္က သူတုိ႔လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ IS ဟာ ႏုိင္ငံအေရွ႕ပုိင္း ဂ်လာလာဘတ္ၿမိဳ႕က Save The Children ႐ံုးကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၈ ဇန္န၀ါရီတစ္လတည္းမွာတင္ အာဖဂန္ျပည္သူ အနည္းဆံုး ၁၀၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့တယ္လုိ႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။

“InterContinental လုိေနရာေတြ၊ သံတမန္ရပ္ကြက္ေတြ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အိမ္ေတြေတာင္မွ တုိက္ခုိက္ခံရႏုိင္တယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အရမ္းကို အကာကြယ္မဲ့ေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာပါ။ လံုေလာက္တဲ့ လံုၿခံေရး မရွိတာဟာ တာလီဘန္နဲ႔ IS တုိ႔က တုိက္ခုိက္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔ အရမ္းကုိ လြယ္ကူသြားေစပါတယ္” လုိ႔ မာဂ်ီဘူလာက ေျပာပါတယ္။

အာဖဂန္ ေထာက္လွမ္းေရးတာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြအတြက္ တာလီဘန္မဟာမိတ္ ဟက္ကာနီအဖြဲ႕ကုိ အၿမဲတမ္းလုိလုိ လက္ညႇိဳးထုိးပါတယ္။ ဟက္ကာနီဟာ ပါကစၥတန္ေထာက္လွမ္းေရး ISI ရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ဖြဲ႕ထားတယ္လုိ႔လည္း ယံုၾကည္ေနပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီလအေစာပုိင္းမွာ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က မဟာမိတ္ ပါကစၥတန္အေနနဲ႔ အာဂဖန္က အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ရွင္းလင္းရင္းမွာ အေမရိကန္ကုိ အကူအညီ သိပ္မေပးဘူးလုိ႔ စြပ္စြဲကာ အကူအညီျဖတ္ေတာက္မယ္လုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။

ပါကစၥတန္အာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကုိ ျငင္းဆုိထားပါတယ္။

“အၾကမ္းဖက္သမားေတြကုိ ပါကစၥတန္က ေထာက္ပ့ံမႈ မရပ္တန္႔ဘူးဆုိရင္ အာဖဂန္မွာ ဒီလုိတုိက္ခုိက္မႈေတြ ဘယ္ေတာ့မွ ရပ္တန္႔မွာမဟုတ္ပါဘူး။ သင္ေလ်ာ္တဲ့မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခု ရွိလာဖုိ႔အတြက္ ပါကစၥတန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းတစ္ခုရေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လိုအပ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္၀ါဒ လံုး၀ အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲဆုိတာ ေဆြးေႏြးရမွာပါ”

Ref: Aljazeera

(Aljazeera သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ In case I die: Why Afghans keep notes in their pockets ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)