Tag: article

2014Census: လူနည္းစု၀င္မ်ားမွ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ခံမႈကို ေရႊ႕ဆုိင္းေစလို

ဇန္နဝါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၄
M-Media
ဘာသာျပန္ဆိုသူ- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

ျမန္မာႏိိုင္ငံအ၀ွမ္းတြင္ မတ္လကုန္ခ်ိန္မွသာလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈ စတင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လူနည္းစု၀င္မ်ားမွာမူ အစိုးရ၏နည္းစဥ္ လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကၿပီး၊ ယင္းကိစၥအား ေရႊ႕ဆိုင္းေပးေစ လိုေၾကာင္း အမ်ားစုက တိုက္တြန္းေလာေဆာ္ လ်က္ရိွၾက၏။

“ အခ်ိန္ကိုက္ေဆာင္ရြက္ထားမႈက မမွန္ကန္ပါဘူး။ ထိခိုက္နစ္နာမႈမရိွတဲ့ ရႈေထာင့္ အျမင္ကေန ကၽြန္မတို႔ စဥ္းစားၾကရပါမယ္။ ဒီသန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈဟာ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အမ်ားအျပား ျဖစ္ေစႏိုင္လို႔ပါ ” ဟု ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ရက္မွ အစီအစဥ္ေဖာ္ေဆာင္သူ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ဆိုပါသည္။

ေဒၚခြန္ဂ်ာနည္းတူ မ်ားစြာေသာ လူမႈလႈပ္ရွားသူတို႔ကလည္း သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈသည္ တိုင္းရင္းႏြယ္ အုပ္စုမ်ားကို ပိုင္းျခားခြဲျခမ္းမည့္ အသံုးခ်ကိရိယာ တန္ဆာပလာေလေလာ ဟူ၍ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနၾကသည္။ ၎က ကခ်င္ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ ၿခံဳငံုေခၚဆိုသည့္ ဒါဇင္မ်ားစြာေသာ လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားအၾကား သေဘာထားကြဲလြဲေစရာ အခ်က္ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာေစခဲ့ေၾကာင္း သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ လက္ရိွသန္းေခါင္စာရင္းအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္မွာ မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ ခုထဲကိုဘဲ ကိုယ္စားျပဳေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လံုး၀ေပါင္းစပ ္စုစည္း မရေတာ့တဲ့ လူမ်ဳိးႏြယ္ေတြအျဖစ္ အဓမၼျပဳလိုက္သလို လူေတြ ခံစားေနၾကရပါတယ္ ”။

ယင္းသို႔ အမ်ဳိးအစားခြဲျခားလိုက္ျခင္းမွာ မိမိျပည္နယ္တြင္းရိွ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္သူမ်ားထံရိွၾကေသာ “ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္” အား တိုက္ခိုက္ခ်ဳိးႏွိမ္ရန္ အလြန္ ရွင္းလင္းသည့္ႀကိဳးပမ္းခ်က္ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု သူမက ေဖာ္ျပေျပာဆိုသည္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူ သတ္မွတ္မႈမွာ “စစ္မက္၏အၾကြင္းမဲ့ တပ္ဦးသစ္” တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ညႊန္းဆိုလိုက္ပါသည္။

ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕၏ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဆလိုင္း ဘာ၀ီ သန္း Salai Bawi Thang ကလည္း သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အာဏာပိုင္အစိုးရသည္ ေဒသတြင္းျပည္သူမ်ားကို လံုေလာက္ေသာ အသိပညာေပးမႈ မရိွေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္လံုးမွာ ေစာ္ကားမႈ ႏွင့္ လြဲေခ်ာ္သည့္ကိုင္တြယ္စီမံမႈျဖစ္ေအာင္ တမင္ ဖန္တီးထားေၾကာင္း ေ၀ဖန္ ခဲ့သည္။

“ လူထုနဲ႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ႏွီးေႏွာမႈ မရိွတဲ့အျပင္၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေတြအဖုိ႔ ယံုၾကည္ကိုးစားေလာက္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ တစ္စံုတစ္ရာမွ မရရိွၾကပါဘူး။ ရလဒ္အားျဖင့္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားစြာအၾကား ရႈပ္ေထြးမႈ ျဖစ္ပြားလာၿပီး – ငါတုိ႔ကို အစိပ္စိပ္အျမြာျမြာ ခြဲထုတ္ေလေတာ့မလား လို႔ စိုးရိမ္ပူပန္လာခဲ့ၾကပါတယ္ ”။

Salai Bawi Thang သည္ မိမိျပည္နယ္မွ သန္းေခါင္စာရင္းအေရးကိစၥကၽြမ္းက်င္သူတို႔ကိုလည္း ေမးျမန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအရာရိွမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ သူက “ မ်ဳိးကြဲအုပ္စု၀င္တစ္ခ်ဳိ႕ရဲ႕ အမည္ စာလံုးေပါင္းေတြမွာလည္း အမွားမွား အယြင္းယြင္း ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပမာ – ခူမီးကို ခါမီးလို႔ ေရးသားထားၾကတယ္ ” ဟု မွတ္ခ်က္စကားဆိုခဲ့သည္။

Salai Bawi Thang ႏွင့္ ေဒၚခြန္ဂ်ာကဲ့သို႔လူမ်ားစြာက အစိုးရႏွင့္တိုင္းရင္းႏြယ္အုပ္စုတို႔သည္ အေကာင္းဆံုးပံုခ်စံ သတ္မွတ္မႈကို သေဘာ မမွ်ႏိုင္ေသးသေရြ႕ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္လံုး ဆုိင္းငံ့ထားေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾက၏။

အျခားတစ္ဖက္မွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္မွ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့ ္ဖြံ႕ၿဖိဳးပါတီ၏ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္က သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ ဥပေဒေၾကာင္းအရသာ သတ္မွတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ အျပဳသေဘာေဆာင္ စာတစ္ေစာင္ တင္သြင္းခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဤအေရးမွာ ျပႆနာႀကီးထြားေနဆဲပင္။ ေဒသတြင္းရိွ လူနည္းစု၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ကိစၥသည္ ေၾကာက္စရာအေၾကာင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေနၿပီး ျပင္းထန္ေသာ သေဘာကြဲလြဲမႈ မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနေပသည္။ ယမန္ႏွစ္က ေဒသခံမြတ္စ္လင္မ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔အား သန္းေခါင္စာရင္း လုပ္သားတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာလူထုအား “ဘဂၤါလီ” ဟု တံဆိပ္တပ္ရန္ အဓမၼႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားအေပၚ ၎တို႔မွ ခါးခါးသည္းသည္းျငင္းဆန္ေသာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္ျပႆနာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေပၚေပါက္ခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။

“ ကၽြန္ေတာ္ သိနားလည္ထားမႈအရ လူတစ္ဦးခ်င္းဆီမွာ မိမိကိုယ္ပိုင္ မ်ဳိးႏြယ္အုပ္စု၀င္အမည္ကို ခံယူေဖာ္ျပခြင့္ ရိွေနပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥက ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ပါဘူး။ သူတို႔အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုႏိုင္တယ္၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးသြင္းႏိုင္ပါတယ္ ” ဟူေသာစကားႏွင့္အတူ ဦးေရႊေမာင္က – အၾကမ္းဖက္မႈ ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေစရန္ ေရွာင္ၾကဥ္အပ္သည့္ အဓိကအခ်က္မွာ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ႏွီးေႏွာမႈျပဳ၍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၀င္မ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္သူမ်ားကိုသာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံေရး၌ အသံုးျပဳသြားရန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔သာမက သတ္မွတ္စံႏႈန္းႏွင့္ အညီ ရိုးေျဖာင့္စြာေဆာင္ရြက္ၾကမည့္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံေရး အေထာက္အကူျပဳ မြတ္စ္လင္မ္ေစတနာ့၀န္ထမ္း ၇၀၀ ဦး၏ အမည္စာရင္းကိုလည္း မိမိမွ တင္သြင္းထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။

သို႔တေစ မိမိမွာ နစ္နာထိခိုက္မႈႀကီးမားမည္ကို အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ပူပန္ေနေၾကာင္း၊ အာဏာပိုင္မ်ားအေနႏွင့္ တတ္ႏိုင္သမွ် အခ်က္အလက္ေကာက္ခံျခင္းကိုသာ အာရံုထားအားစိုက္ၾကၿပီး ႏိုင္ငံသားအေရးႏွင့္ေရြးေကာက္ပြဲအခြင့္အေရးအေပၚ အေျခမျပဳလွ်င္ မည္သည့္ျပႆနာမွ် မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သူက ဆိုပါသည္။

“ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ နဲ႔ မဲေပးခြင့္ေတြဟာ သီးျခားအေရးအရာမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ၿပီး မလုပ္ေဆာင္သင့္ပါဘူး ”။

မည္သို႔ဆိုေစကာမူ ေဒၚခြန္ဂ်ာသည္ လက္ရိွသန္းေခါင္စာရင္းပံုစံအား မယိုင္မလဲ ဆန္႔က်င္လ်က္ရိွေနပါသည္။

“ ကၽြန္မတို႔အေနနဲ႔ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈကို ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ခုလံုးကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ အစျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္အစိုးရဟာ အခ်က္အလက္ စာရင္းေတြေလာက္ကိုသာ စိတ္၀င္စားေနတာ မဟုတ္ဘဲ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားရဲ႕စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ၿဖိဳခြဲခ်င္ေနတာပဲျဖစ္ပါတယ္ ”။

Myanmar Times တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးရွင္ Bill O’Toole ၏ “Minorities want survey delayed” ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။

January 29, 2014
ျမန္မာျပည္က ယုတ္မာလွတဲ့ ေျခာက္ျခားဖြယ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အေမရိကန္ အစိုးရ ဘယ္ေလာက္ထိ ဆန္႕က်င္ ရပ္တည္ခဲ့သလဲ

ဇန္နဝါရိ ၁၇၊ ၂၀၁၄
M-Media
ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

ရခိုင္လူမ်ိဳးတဦး မြတ္စလင္ေနအိမ္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္မီးရိႈ႕ျပီး ျပန္အလာကိုရိုက္ကူးထားပံု
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇြန္လ ၁၀ (ဓါတ္ပံု- ရိုက္တာ)

ျမန္မာျပည္က ေကာက္က်စ္ရက္စက္မႈ ႏွင့္ အိုဘားမားအစိုးရ၏မူ၀ါဒ

(ရိုက္တာသတင္းဓာတ္ပံု) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရခိုင္တို႔အၾကား တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္အတြင္း မီးရႈိ႕ထားေသာအိမ္ရာမ်ားအနီး ကိုယ္တိုင္လုပ္လက္နက္မ်ားစြဲကိုင္၍ လမ္းေလွ်ာက္ေနေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတစ္ဦး

“ျမန္မာျပည္တြင္း ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္နဲ႕ ေခ်ာက္ခ်ားဖြယ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဆန္႕က်င္ရပ္တည္ျခင္းေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ဒီကာလအတြင္း တကယ္ကို အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ေပးခဲ့တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။”
( အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ပင္တိုင္ကုလသမဂၢကိုယ္စားလွယ္ Samantha Power – ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ )

“ ဒီကေန႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တစ္ေထာင္ေက်ာ္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ခိုင္မာတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အဦးထံ ေရွ႕ရႈ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျမန္မာျပည္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကူညီသြားမွာပါ။ အေျခခံဥပေဒျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးနဲ႔ ရင္ၾကားေစ့သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကိုလည္း ေထာက္ခံ အားေပးလ်က္ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ေျပာင္းလဲမႈဖက္ ဦးတည္ခဲ့ရင္ ပိတ္ပင္မႈမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျဖေလ်ာ့သြားပါမယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ တာ၀န္ယူႏိုင္ေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျဖစ္ေစေရး၊ အာဏာရွင္စံနစ္ရဲ႕သံမဏိလက္သီးေအာက္မွာ ကာလၾကာရွည္ဒုကၡခံစားခဲ့ရတဲ့ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းလႈပ္ရွားသူမ်ားနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ ခိုင္မာအားေကာင္းေသာ အေထာက္အကူရေရးကို တိုက္တြန္းသြားပါမယ္ ”။
( ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ေဂ်ာ့ဂ်္ေတာင္းတကၠသိုလ္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးအတုိင္ပင္ခံ Susan Rice ၏မိန္႔ခြန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ )

အိုဘားမားအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရိွႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို မိမိတို႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေအာင္ျမင္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားအနက္ တစ္ခုအျဖစ္ မၾကာခဏ ညႊန္းဆိုေလ့ရိွသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကာလရွည္မွလြတ္ေျမာက္ခဲ့၍ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ စစ္တပ္တစ္ပိုင္းအရပ္သားတစ္ပိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအျဖစ္လမ္းေဖာ္ခဲ့စဥ္ လႊတ္ေတာ္အတြက္ အမတ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ယင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ စစ္အရာရိွေဟာင္းမ်ား မင္းမူႀကီးစိုးလ်က္ရိွရာ အာဏာရွင္အနံ႔အသက္မကုန္ေသးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ေနသည္။

သမၼတအိုဘားမားသည္ လူထုႏွင့္ မီဒီယာ၏ အာရုံစိုက္ျခင္းခံရေသာ မိမိ၏ ၂၀၁၂ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ျဖင့္ သမၼတဦးသိန္္းစိန္အစိုးကို ခ်ီးေျမွာက္ခဲ့သည္။ ယင္းကာလအတြင္း ဦးသိန္းစိန္မွ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ဒီမိုကေရစီအေျခခိုင္ေရး အခ်က္ ၁၁ ရပ္ကို ကတိေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔ အလည္အပတ္ေရာက္ရိွရာတြင္ ထိုအခ်က္မ်ားကို ဦးသိန္းစိန္မွ ထပ္မံအတည္ျပဳခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ ႏိုင္ငံေရးအရအသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားသည္ ခက္ခဲရစၿမဲျဖစ္ေလရာ အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႕က ထိန္းညိွတုန္႔ျပန္မႈကိုသာ ျပဳလုပ္ထား၏။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈျပဳရန္တြန္းအားေပးရာ၌ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာမႈျဖစ္ေအာင္ အားေပးသည့္အေနႏွင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားစြာကို ဖယ္ရွားေပးလိုက္ၿပီး ယခုအခါ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မျပတ္ဝင္ေရာက္လ်က္ရိွ ေနသည္။ စစ္တပ္မွေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ၏အနည္းဆံုး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ စစ္တပ္အတြက္ လ်ာထားေပးရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေဒၚစုၾကည္၏ႏိုင္ငံေရးပါတီအေနျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံအမတ္ေနရာမ်ားမွာ ႀကီးမားစြာကန္႔သတ္ခံထားရေပသည္။ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒ၏စည္းမ်ဥ္းမ်ားက သူမအား သမၼတျဖစ္ေရးကို ပိတ္ဆို႔ေန၏။

ပိတ္ဆို႕မႈမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ရုပ္သိမ္းေပးျခင္းက မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာတိုက္ခိုက္မႈမ်ား ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡေရွ႕ဆက္ေနမႈမ်ားကဲ့သို႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခ်က္တို႔ကို ပိုမိုဖြင့္ခ်ျပရန္ အစိုးရအား တြန္းအားေပးဖို႔တြင္ အေမရိကန္၏ ပါဝါကို အားနည္းသြားေစသလားဆိုသည္မွာ အဓိကေမးျမန္းစရာ ျဖစ္လာေပသည္။

ဤအေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ရန္အလို႔ငွာ Samantha Power ႏွင့္ Susan Rice တို႔၏အဆိုအရ အိုဘားမားအစိုးရသည္ စက္ဆုပ္ဖြယ္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအေပၚ မည္သို႔ ဆန္႕က်င္ရပ္တည္မည္နည္း၊ အရပ္သားအဖြဲ႕အစည္းလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ျပည္သူတို႔အား သန္စြမ္း အားေကာင္းသည့္ေထာက္ခံခ်က္ျဖစ္လာေအာင္ မည္သည့္ အေပးအယူျပဳမည္နည္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျမွင့္တင္ရန္ အေမရိကန္မွ မည္သို႔ရည္ရြယ္ထား သနည္း ဟူေသာအေၾကာင္းတို႔ကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ သံုးသပ္ရေပလိမ့္မည္။

အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရိွတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ေသာ Power သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၌ အိုဘားမား၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ဘေလာ့ဂ္ပို႔စ္တစ္ခု၌ “ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈတြင္ တာ၀န္ရိွသူမ်ားအား မဆိုင္းမတြေဖာ္ထုတ္စီရင္ရန္ အထူးလိုအပ္ေနေၾကာင္း ” အပါအ၀င္ အခ်ဳိ႕အေရးပါသည့္ အခ်က္မ်ားကို ခ်ျပခဲ့သည္။

လက္ရိွ ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားအၾကမ္းဖက္မႈအႏၱရာယ္မွာ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ ေဒသတြင္းအဖို႔ နက္နက္ရိႈင္းရိႈ္င္း စိုးရိမ္စရာ အျဖစ္ရိွေနေသး၏။ အေရးယူေျဖရွင္းမႈပ်က္ကြက္ခဲ့ေသာ္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ညီညြတ္ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေရရွည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ား သို႔ေရွ႕ရႈသည့္ တိုးတက္မႈမွာ ယိုင္နဲ႕ ၿပိဳလဲသြားေပလိမ့္မည္။ ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအပါအဝင္ ျပည္သူလူထုအေပၚ ဆိုးဝါးေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားက ရိွေနဆဲ၊ ေထာင္ေသာင္းခ်ီသည့္ ေနရပ္စြန္ ႔ဒုကၡသည္မ်ားအား လူသားခ်င္း စာနာကူညီေပးေရးမွာလည္း ျပႆနာႀကီး တစ္ရပ္အျဖစ္ အသြင္ေဆာင္ေနဆဲ။ အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတို႔သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေရရွည္တည္တံ့ေစမည့္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုအား အတူတကြ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အေရးေပၚလိုအပ္ေနေပသည္။ ၄င္း၌ လူနည္းစုအခြင့္အေရးမ်ား၊ ကြဲျပားျခားနားမႈအေပၚ အၾကမ္းဖက္ျခင္းမျပဳဘဲ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမႈျဖင့္ေျဖရွင္းေရး၊ အတိတ္ဒဏ္ရာမ်ားကို ကုစားေရး၊ ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈလမ္းေၾကာင္းသို႔ ေခၚေဆာင္ေရး စသည္မ်ား ပါ၀င္ရပါမည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၏အေျခအေန၊ မၾကာေသးမီကျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ အျခားမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ႏိုင္ငံတြင္းရိွ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ လံုၿခံဳေဘးကင္းေရး ခိုင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေရးတၾကီး အလ်င္အျမန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း အေျဖထုတ္ျပေနေပသည္။ အၾကမ္းဖက္ျခင္းဆိုင္ရာသတင္းမ်ားအားလံုး စံုစမ္းစစ္ေဆးကာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ရံုးတင္အေရးယူရန္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ေပးရန္၊ ျပည္တြင္းေနလူထုအားလံုးအတြက္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာအခြင့္အလမ္းကိုေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ အေရးႀကီးပါသည္။

သတိျပဳစရာအခ်က္မ်ား

ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတစ္ေထာင္အား လႊတ္ေပးလိုက္ျခင္းကို Rice က မိန္႔ခြန္းေျပာစဥ္ ထည့္သြင္းခ်ီးမႊမ္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အစိုးရသည္ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို မဆိုစေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္သို႔ တဖန္ျပန္သြင္းႏိုင္သည့္ နားလွည့္ပါးရိုက္ အခ်ည္အေႏွာင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုမူ သူမမွ ေဖာ္ျပရန္ သတိလက္လြတ္ျဖစ္သြားခဲ့သည္။

ဤတြင္ ေလ့လာသူတစ္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူ႔အခြင့္အေရးေပၚရပ္တည္ေပးေသာ အေထာက္အထားျပသရန္ Power အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သံတမန္ထံမွေပါက္ၾကားေသာသတင္းအရ လူ႔အခြင့္အေရးကို ၂ ႏွစ္တိုင္တိုင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ လႈပ္ရွားခဲ့သူအက်ဥ္းသားမွာ လႊတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းမလွစြာျဖင့္ ထိုသူသည္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာတြင္၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွကိစၥတစ္ခုျဖင့္ စြဲခ်က္တင္၍ ျပန္လည္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံလိုက္ရသည္။ Power မွာ လတ္တစ္ေလာ (ျပန္လည္)ဖမ္းဆီးမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တစ္စြန္းတစ္စပင္ မသိထားေခ်။ ၂၀၁၄ ႏွစ္သစ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာအက်ဥ္းသား တစ္ေထာင္ေက်ာ္ က်န္ရစ္ေနေသးသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနေလရာ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေပၚလြင္လာေပသည္။

သံတမန္ေရးထိရွမခံရသည့္အေျခအေနေအာက္မွ ေမးျမန္းလာေသာ ေမးခြန္းအေပၚ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာနမ ွအထက္တန္းအရာရိွ တစ္ဦးက ကိုယ္စားေျဖၾကားခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႔ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ စိုးရိမ္မကင္းရိွဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၄င္းသည္ စုရုံးခြင့္ႏွင့္ဆိုင္သည့္ ဥပေဒကဲ့သို႕ေသာ ျပဳျပင္တည့္မတ္ရန္လိုအပ္သည့္ ဥပေဒဆိုးမ်ားကုိ ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ရန္ အစိုးရအား တြန္းအားေပးေနေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္မွာ ျပန္လည္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရမႈမ်ားစြာအတြက္ အေျခခံအခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း – “ အစိုးရကို တြန္းအားေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မရွက္မေၾကာက္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ ” ဟု ဆိုခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္အေစာပိုင္း၌ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ရပ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအုပ္စုမ်ားမွ စိုးရိမ္ပူပန္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းက သူတို႔၏လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ႀကီးစြာကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားႏွင့္ အရပ္သား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ ျပန္လည္ေရးသား သတ္မွတ္ရန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လမ္းေၾကာင္းေဖာ္ေပးခဲ့သည္။ “အခုထြက္လာတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းက ေတာ္ေတာ္ေလးကိုေကာင္းပါတယ္ ” ဟု ထိုအရာရိွက ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ ထုိမူၾကမ္းမွာ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္မျပဳေသး၊ အျခားဥပေဒမ်ားလည္း ျမွင့္တင္ျပ႒ာန္းမႈ မရွိေသး။ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔သည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္လာၿပီး ဖိႏွိပ္ေရးဥပေဒမ်ားကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပရန္ ျပင္ဆင္လာၾကသည္။

အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားမွ လူသိရွင္ၾကားဆိုထားေသာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာလည္း လမ္းေၾကာင္းေပၚတက္မလာေသးေပ။ ဇူလိုင္ ၁၅ ရက္၊ ၿဗိတိန္တြင္ေပးေသာ မိန္႔ခြန္း၌ ဦးသိန္းစိန္က “ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ေက်ာ္လြန္ၿပီးတဲ့အခါ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးျဖစ္ေတာ့မွာပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိ္မ္အျဖစ္ ျမန္မာျပည္ထဲ ေသနတ္သံေတြ တိတ္ဆိတ္သြားေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္ ” ဟူ၍ ေၾကျငာခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ေသနတ္မ်ားမွာ အသံမတိတ္ခဲ့။ တစ္ေလာကလည္း ညိွႏႈိင္းေရးေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္မင္းက “ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံအစည္းအေ၀းအတြက္ ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ ျမန္မာျပည္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈေအာင္ျမင္ေၾကာင္း သတင္းေကာင္းကို တင္ျပႏိုင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္ ” ဟု ဆိုခဲ့ေသးသည္။

အိုဘားမားသို႔ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ကတိေပးအတည္ျပဳခ်က္မ်ားစြာတို႔သည္ အျပည့္အ၀ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရိွခဲ့။ သို႔တည္းမဟုတ္ လ်စ္လ်ဴရႈလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကုလသမဂၢအထူးေကာ္မရွင္နာရံုးတစ္ရံုး ဖြင့္လွစ္ေရးကတိက၀တ္အေပၚ မည္သည့္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မွမရိွေသးေၾကာင္းကို ထိုအရာရိွက “ ကုလသမဂၢရံုးတစ္ရံုး ဖြင့္လွစ္ဖို႔ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျပင္းအထန္ဖိအားေပးေနပါတယ္ ” ဟူေသာစကားျဖင့္ ၀န္ခံေျပာၾကားခဲ့၏။

လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္ေၾကာင္းကိုလည္း အမ်ားျပည္သူတို႔ထံ ထုတ္ၾကားေျပာဆိုခ်က္မ်ား၌ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ရ၏။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရိွ အာရွအုပ္စုသို႔ တင္ျပရွင္းလင္းေသာ responsible investment in Burma အစီအစဥ္တြင္ State Department Burma coordinator ျဖစ္သူ Judith Cefkin သည္ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡမ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ အေပၚတိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေၾကာင္းကိုပင္လွ်င္ တစ္လံုးတစ္ပါဒမွ် မဟခဲ့ဘဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအဖို႕ အဓိကဦးစားေပးမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစရန္ျဖစ္သည္ဟူသည္ကိုသာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ ကၽြန္မတို႔မူ၀ါဒထဲမွာ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္ရဲ႕အဓိကေသာ့ခ်က္တစ္ခု နဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရအတြက္ အဓိက ဦးစားေပးခ်က္္ကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈက ျမန္မာျပည္သူတို႕ ေကာင္းစားေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ျဖစ္လာမွာပါ” ဟူ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးပါ၀င္ေသာ ပရိသတ္သို႔ ၄င္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအတိုင္းမဟုတ္ပဲ ပိတ္ဆို႔မႈအခ်ဳိ႕ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း၊ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာန ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကန္႔သတ္ပုဂၢိဳလ္စာရင္းမွာလည္း သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈ ရိွေနေသးေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္္ငံျခားေရးမွ အထက္တန္းအရာရိွ တစ္ဦးက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ထိုစာရင္းကို မ်ားမၾကာေသးမီက ထပ္မံတိုးျမွင့္ေပါင္းထည့္လိုက္ေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ဆက္ဆံေရးမကင္းသည့္အခ်က္မ်ားႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေနၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးက႑ မဟုတ္ေခ်။
“ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈကို အျပဳသေဘာေဆာင္တိုးျမွင့္ထားေသာ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ယင္းသို႔ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္က ထိေရာက္မႈမရိွေၾကာင္း” သတင္းမ်ားက အသားေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ ပိုမိုပြင့္ဟလာသည့္တိုင္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္ လိႈင္းသည္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစု၀င္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ ႏိုင္ငံအာဏာပိုင္၏ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အားေပးမႈျဖစ္ေနေၾကာင္း ေပၚလြင္လာ၏။ ျမန္မာ့ ပိုင္နက္ အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္လာၾကလင့္ကစား ႏိုင္ငံသားေပးရန္ျငင္းပယ္မႈအပါအ၀င္ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားက ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ထားၾကသည္။ အေမရိကန္သံအမတ္ ဒဲရက္ မစ္ရွဲလ္ (Derek Mitchell) သည္ ထိုေဒသသို႔ ေလးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေရာက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

“ ရန္ကုန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔သံရံုးကေနဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို ဒီျပႆနာအေရးမွာ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္နဲ႕ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္္ဖို႔ ၊ မလုပ္မျဖစ္လို႕ အခ်ိန္ကိုက္ ထင္ေၾကးမ်ိဳးနဲ႕ မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေသြးထိုးမိႈင္းတိုက္ေနသူအားလံုးကို အျမစ္ျပတ္ႏိွမ္ႏွင္းဖို႔ ဖိအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈနဲ႔လူမ်ဳိးခြဲျခားအၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ပိုမိုျပင္းထန္တိက်စြာ အေရးယူဖို႔၊ ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကျဖစ္စဥ္ေတြအပါအ၀င္ မရပ္မနားဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခ်က္ေတြကို ၾကပ္မတ္လမ္းညႊန္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္ ” ဟု ထိုအရာရိွမွပင္ ေျပာဆိုပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဆက္ဆံေနပံုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မိေၾကာင္း အိုဘားမွအစိုးရက ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံႏွင့္ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ေျပာဆို ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအတြင္း လြတ္လပ္ေသာကြင္းဆင္းေလ့လာမႈျပဳလုပ္ရန္ လူ႔အခြင့္အေရးေဗဒပညာရွင္မ်ား(PHR)၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ ၁၂ ဦး ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးတို႔၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုေတာ့ မေထာက္ခံခဲ့ေခ်။ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းအထိ ဒုကၡသည္စခန္း၌႔ ေရာက္ေနၾကရသည္။

လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းမႈကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အဘယ္ေၾကာင့္ မေထာက္ခံေၾကာင္း ရွင္းလင္းရာ၌ “ အနာဂတ္အၾကမ္းဖက္မႈကို အေကာင္းဆံုးကာကြယ္ႏုိင္တာကေတာ့ တာဝန္ယူ(တတ္)မႈပါပဲ။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီမ်က္ႏွာစာအေပၚမွာ ပိုမိုေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေလးအနက္ထားဖိအားေပးသြားမယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ တာ၀န္ရိွသူတစ္ဦးခ်င္းကို စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူမႈ စတင္ေနပါၿပီလို႔ဆိုေပမယ့္လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီ့ထက္ ပိုလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ့ထက္ ပိုလုပ္သင့္တယ္ ” ဟူ၍ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့၏။
“ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရဲ့ စမ္းစစ္မႈေတြအရ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈကို ေထာက္ခံျခင္းက ဒီပန္းတိုင္ကို ေရာက္ေအာင္ တြန္းအားမေပးႏိုင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္သုံးသပ္ေနျပီး အဲ့ဒီအတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ့ မူဝါဒေတြကို ထိန္းညိွအေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမွာပါ” ဟု ၎က ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။

ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား တိုက္ခိုက္မႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ေနသည္ဟု သတင္းႀကီးေနေသာ နစက အမည္ရိွ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကို ဖ်က္သိမ္းရန္ကိုလည္း မိမိတို႔မွ တြန္းအားေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းတပ္ဖြဲ႕ကို ေဒသခံရခိုင္ရဲမ်ားျဖင့္ အစားထိုးလိုက္ေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ား အေပၚ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္္ တိုးတက္လာႏိုင္ေခ် မရိွသေလာက္ပါဟု သတင္းအခ်ဳိ႕ကဆုိေၾကာင္း၊ အစားထိုးမႈကို မိမိတို႔မွ ဆက္လက္ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း ထိုအရာရွိမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ နစကအား ေထာက္ပံ့ေနမႈကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္းက ဦးသိန္းစိန္အေနႏွင့္ နစကကို ဖ်က္သိမ္းေစလိုက္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည္သူတစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။

နစကအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးခ်င္းစီကို အဘယ္ေၾကာင့္ ဦးတည္မပိတ္ဆို႔သနည္း ဟူေသာေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ “ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ နစကအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးခ်င္းစီကို စာရင္းျပဳစုတာဟာ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္တိုင္က တာဝန္ယူေျဖရွင္းခဲ့တာထက္ပိုတဲ့ သရုပ္ျပလုို႕ရေလာက္တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရိွလာဖို႕ မရိွသေလာက္ပါဘဲ ။ အေထာက္အထားခိုင္ခိုင္လံုလံုရလာတဲ့အခါ အုပ္စုလိုက္ေရာ တစ္ဦးခ်င္းစီကိုပါ ျပန္လည္စိစစ္လို႔ ပိတ္ဆို႔ စာရင္းသစ္ထဲ ထည့္သြင္းရပါလိမ့္မယ္ ” ဟု ၄င္းကပင္ ေျဖၾကားသည္။ ဆက္လက္၍လည္း အိုဘားမားအစိုးရသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံသား လမ္းေၾကာင္းကို ဖန္တီးေပးရန္ အာဏာပိုင္တို႔အား အမွန္ပင္ တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ အာဏာပိုင္မ်ားက ထိုကိစၥအတြက္ မိမိတို႔ထံ အစီအစဥ္မ်ားရိွသည္ဟု ဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ၄င္းမွာ ႏႈတ္ေျပာ သက္သက္မဟုတ္ဟု မိမိတို႔မွထင္ျမင္ေၾကာင္း၊ အစိုးရအတြင္း ျပင္ဆင္မႈ လကၡဏာအခ်ိဳ႕ကို ျမင္ေတြ႕ေနရေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္တြင္းတုန္႔ျပန္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စိုးရိမ္မႈရိွေနေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျပႆနာဘုန္းႀကီး အရွင္၀ီရသူအား တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွ “the face of Buddhist terror” ဟု တံဆိပ္ကပ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္က ထုိသူ႔ကို အကာအကြယ္ေပးခဲ့ျခင္းမွာ ထူးျခားလွသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈတိုးျမွင့္ရန္ အိုဘားမားအစုိးရ၏ေျခလွမ္းဆန္႔ထုတ္ျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိရိွေသာ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားကို အလန္႔တၾကား ျဖစ္သြားေစသည္။

“ အသင္တို႔၏ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ လက္ရိွခ်ဥ္းကပ္ခ်က္က ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား အထူးပူပင္စိုးရိမ္မႈျဖစ္ေစပါသည္။ ၄င္းသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေပၚ ဗမာစစ္တပ္၏လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေစာ္ကားမႈမ်ားအဆံုးသတ္ေစေရးဟူေသာ ပန္းတိုင္ကို အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမည္မဟုတ္သလို၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးသို႔ နီးကပ္သြားေစလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းႏွင့္စစ္တပ္၏စီးပြားေရး လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈရပ္တန္႔ေရး ကဲ့သို႔ေသာ တင္ႀကိဳ သေဘာတူညီခ်က္ အပါအ၀င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္းမျပဳဘဲ စစ္ေရးပူးေပါင္းဆက္ဆံမႈသို႔ တက္လွမ္းမႈ မျပဳပါရန္ ေမတၱာရပ္ပါသည္ ” ဟု တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုအဖြဲ႕မ်ားမွ အိုဘားမားထံသို႔လည္းေကာင္း၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ၾသစေတးလ်၏ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားထံသို ႔လည္းေကာင္း ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

အိုဘားမားအစိုးရ၏ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈဆန္႔ထုတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အခ်ဳိ႕က သံသယရွိၾကသည္။ “ ဗမာစစ္တပ္ဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲက လူေတြကိုသတ္ျဖတ္တာ၊ မုဒိန္းက်င့္တာ၊ ေျမယာသိမ္းယူတာ အဆံုးသတ္ ရပ္တန္႔ေရးအတြက္ သင္တန္းေပးစရာမလိုအပ္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ျမင္တယ္ ” ဟူ၍ မၾကာေသးမီက လႊတ္ေတာ္ၾကားနာမႈတစ္ရပ္၌ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ Joseph Crowley (D-N.Y.) မွ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

Power သည္ အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႕၏ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာေအဂ်င္စီတစ္ခုျဖစ္ေသာ ရက္စက္မႈကာကြယ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႕ျဖစ္ေပၚေအာင္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယင္းဘုတ္အဖြဲ႕က
“ အေမရိကန္အစိုးရသည္ အၾကမ္းဖက္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ အဖိႏွိပ္ခံမ်ားအားကာကြယ္ေရး အခန္းက႑၌ အဓိက ေရွ႕ဆက္ပါ၀င္ေနသည္ ” ဟု ဆိုေသာ္လည္း ၄င္း၏ပထမတစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကိုသာ ေဖာ္ျပေနခဲ့၏။ မတ္လတြင္သက္တမ္းကုန္မည္ျဖစ္ေသာ အထူးကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ေလ့လာစံုစမ္းရန္ေစလႊတ္ရာ၌ ကူညီႏိုင္ျခင္းသာ ၄င္း၏တစ္ခုတည္းေသာ စြမ္းေဆာင္မႈသာဓက ျဖစ္ေနေပသည္။

Central African Republic ႏိုင္ငံတြင္း စစ္ရပ္စဲေရးႀကိဳးပမ္းသည့္အခန္းက႑၌ ထိုဘုတ္အဖြဲ႕က တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း သတင္းမ်ားက ဆိုထားပါသည္။

လက္တည့္စမ္းေနျခင္းေလာ ?
—————————–
ျမန္မာျပည္အေပၚထားရိွေသာ အေမရိကန္မူ၀ါဒမွာ ဆတူတန္ျပန္ဖိအားမ်ားစြာျဖင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ ဟန္ျပဒီမိုကေရစီ ဆင္ယင္ေပးမႈမွလႊဲ၍ ဘာမွ်မလုပ္ႏိုင္ ဟူေသာအခ်က္မွသည္ ကာလၾကာရွည္တံခါးပိတ္ႏိုင္ငံအတြင္း အေမရိကန္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ထည့္၀င္ေသာအခ်က္အထိ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္အရာရွိမ်ားက မိမိကိုယ္ကိုအမႊမ္းတင္ေနေသာ္လည္း ၄င္းတို႔သည္ ကိုယ့္အတတ္ႏွင့္ ကိုယ္စူးေနၾကရသည္ဟု ရရိွလာသည့္ အေထာက္အထားမ်ားက ညႊန္းျပေနသည္။ ဘ႑ာေရးပိတ္ဆို႔မႈ သို႔မဟုတ္ ရက္စက္မႈကာကြယ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႕ ကဲ့သို႔ေသာ ဖန္တီးခ်က္မ်ားက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္ျခင္းက်ဴးလြန္သူမ်ားကို ဒဏ္ခတ္ေရး၌ အခက္အခဲမ်ား ပိုမိုျမင့္မားလာေၾကာင္း ၄င္းတို႔မွေတြ႕ႀကံဳရသည္ဟု ဆိုသည္။

အာဏာရွင္စံနစ္မွ ဒီမိုကေရစီစံနစ္အကူးအေျပာင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ေတာ္ရံုတန္ရံု မေခ်ာေမြ႕တတ္ေခ်။ အတားအဆီးအေႏွာင့္အယွက္ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ရိွေနတတ္ၾကသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတေနရာမရေအာင္ တားဆီးထားသည့္ အေျခခံဥပေဒစည္းမ်ဥ္းအား အေျပာင္းအလဲမလုပ္လွ်င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို သူမ၏ပါတီက သပိတ္ေမွာက္္မည့္အေျခအေနတြင္ ရိွေနသည္။ မည္သို႔ေရွ႕ဆက္မည္မွာ မေသခ်ာေသးေသာ္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလို အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကမူ သက္၀င္လႈပ္ရွားသည့္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္လာေအာင္ အားသြန္ခြန္စိုက္ ရင္းႏွီးေပးထားၾက၏။

ရက္စက္မႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ရပ္တည္ေနပါသည္ဟု အေမရိကန္အာဏာပိုင္မ်ားက တစိုက္မတ္မတ္ဆိုေနေသာ္လည္း လူသတ္ေကာင္တရားခံမ်ားမွာ လံုးလံုးလ်ားလ်ားလြတ္ေျမာက္ေနေသးသည္ သို႔တည္းမဟုတ္ မဆိုစေလာက္မွ်သာ အေရးယူခံရေသးသည္။ (၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းေရးသားခဲ့သည့္ Power ၏ တင္ျပခ်က္စာသားကို တစ္လံုးတစ္ေလမွ် အေျပာင္းအလဲမရိွေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုေဖာ္ျပခ်က္အတိုင္း ဧကန္ပင္ အေျပာင္းအလဲဟူ၍ စိုးစဥ္းမွ် မရိွေသးပါ)။ ေရွ႕ဆက္ဆိုရပါလွ်င္ အေမရိကန္အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတို႔အား လႊတ္ေပးျခင္းအေပၚ ခ်ီးမႊမ္းခန္းဖြင့္ေနသည္ထက္ ၄င္းမွာ နားလွည့္ပါးရိုက္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္သာျဖစ္ၿပီး ယင္းသို႔ေသာဥပေဒမ်ားကိုစြန္႔လႊတ္ရန္ မျပတ္တမ္း ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပ သင့္ေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအရ ေအာင္ျမင္မႈရေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အေျပာႏွင့္အလုပ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးျဖင့္ မျပတ္တမ္း ႏိုးႏိုးၾကားၾကား တြန္းတိုက္မႈမျပဳပါေသာ္ သဲထဲေရသြန္သာ ျဖစ္လိမ့္မည္တည္း။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Glenn Kessler ၏ The Washington Postမွ မူ၀ါဒေရးရာေ၀ဖန္ခ်က ္ေဆာင္းပါး How much has the United States been ‘standing up against’ atrocities in Burma? ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
ေဆာင္းပါးရွင္ Glenn Kessler သည္ ျပည္တြင္းႏွင့္ျပည္ပေရးရာ မူ၀ါဒမ်ားအေၾကာင္းကို ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ေရးသားတင္ျပေနသူျဖစ္၏။ သူသည္ လူထုေရးရာသက္သက္ေလ့လာသူျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ မိတ္ေဆြတို႔၏ ကူညီမႈအား လက္ခံႀကိဳဆိုလ်က္ရိွပါသည္။ Facebook , Twitter , E-mail မ်ားမွတဆင့္ သူ႔ထံသို႔ အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။

January 17, 2014
တို႔ေနရာ (ေဆာင္းပါး)

ဇန္နဝါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၄
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္-ခင္ခင္ရီ (အန္ဆြာရီ)

၂၀၁၃-ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာ (၁၆)ရက္ထုတ္ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ဂ်ာနယ္ထဲမွ လာကေပၚႏွင့္ ေအာင္ေက်ာ္ ေဆြးေႏြးခန္းကို အိမ္ေရွ႕သစ္ပင္ရိပ္မွာ ဖတ္ေနစဥ္ ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္ ရြယ္တူ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ ေရာက္လာပါသည္။
သူမက ဘာသာျခားေပမယ့္ ကြ်န္မတို႔ ႏွစ္အိမ့္တစ္အိမ္ဆိုတာလို ေနထိုင္ခဲ့သူပါ။ ကြ်န္မေဘးနားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အိုအိုင္စီ အေျခစိုက္ ႐ံုးလာဖြင့္မွာကို တစ္ခဲနက္ တားျမစ္ေနၾကတဲ့ မ်က္ႏွာဖံုးပါ ဂ်ာနယ္ေတြကလည္း ရွိေနေတာ့ ကြ်န္မဖတ္ၿပီး ျမင္ၿပီးဆိုတာ သူသိပါသည္။ ကြ်န္မတို႔ႏွစ္ေယာက္ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဆက္အဆံက်ဲသြားခဲ့ၿပီး ကြ်န္မဘက္က အစစ ပါးစပ္တင္းတင္းေစ့ထားတာကို ရိပ္မိသိရွိ ကသိကေအာက္ႏွင့္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနပံုရပါသည္။
အရင္ကလို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အေကာင္းျမင္ စကားေတြ ေျပာခဲ့ၾကတဲ့ေန႔ရက္ေတြဆီ ျပန္သြားခ်င္သည့္ ဆႏၵမ်ိဳးႏွင္႔ ကြ်န္မကို စကားစလာခဲ့သည္။

‘ေမးရမွာေတာ့ မ်က္ႏွာပူပါတယ္ဟယ္။ မင္းဒါေတြဖတ္ၿပီးၿပီမဟုတ္လား။’
‘ကိုယ္သိပ္နား မလည္ဘူး၊ နားလည္ေအာင္လည္း မႀကိဳးစားခ်င္ဘူး၊ ဘာမွလည္း ေမွ်ာ္လင့္မထားေတာ့ ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားၿပီး ေအးေဆးပဲေနခ်င္တယ္။’

‘လုပ္မေနနဲ႔၊ မင္းဒီကိစၥ ကိုယ္နဲ႔စကားမေျပာခ်င္လို႔ လက္ေရွာင္ေနတာ ကိုယ္သိတယ္၊ ရင္ထဲမွာ ႀကိတ္သိမ္းမထားဘဲ အရင္တုန္းကလို ဖြင့္ေျပာစမ္းပါ၊ ကိုယ္သိပ္သိခ်င္တာပဲ။’
‘ဪ စိတ္မဝင္စားပါဘူးဆို၊ ကိုယ့္ရင္ထဲက စကားေျပာေတာ့ မင္းနာသာခံခက္ ျဖစ္ေနမွာေပါ့၊’ အေၾကာင္းထူးမွာလည္းမဟုတ္။ သူမက ဂ်ာနယ္မ်က္ႏွာဖံုး ပံုေတြၾကည့္ရင္း ကြ်န္မနဲ႔ စကားဆက္ေျပာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပံုရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကြ်န္မကလည္း လည္ေခ်ာင္းဝက တစ္လိပ္လိပ္တက္လာသည့္ စကားေတြ ခ်ေျပာဖို႔ ပါးစပ္ဖ်ားမွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။

‘မိတ္ေဆြစစ္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ဝင္လာမယ့္မိတ္ေဆြတု’ ‘ဒို႔ႏိုင္ငံအတြင္းေရး ဝင္စြက္ဖက္တာကို အလိုမရွိ’ ‘အစၥလာမ္မစ္ေတြကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ္ေခၚသြားၾက’ ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ေတြ မ်က္ႏွာပ်က္ပ်က္နဲ႔ ဖတ္ေနတာ မျမင္ေယာင္ေဆာင္ေနလိုက္သည္။

‘တစ္ဘက္သက္ ရန္ျဖစ္ေနသလိုပဲ။’
‘အဲ့ဒါမင္းေျပာတာေနာ္။’
သူက ကြ်န္မပခံုုးကို လွမ္းပုတ္ၿပီး ရယ္ပါသည္။

‘ဒီပံုေတြနဲ႕ ဒီစာတမ္းေတြအေပၚမွာ မင္းဘယ္လိုျမင္သလဲဟင္။’
‘လွည့္လည္ ဆႏၵျပေနၾကတယ္ဆိုတာက လြဲလို႔ ကိုယ္ဘာမွ နားမလည္ဘူး၊ ကိုယ္ဘာမွ ေျပာစရာမရွိဘူး။’

‘မင္းမွာ ဘာမွေျပာစရာ မရွိဘူးဆိုတာနဲ႔ ကိုယ္က ယံုမယ္တဲ့လား၊ မင္းရဲ႕သေဘာထားေတြကို ကိုယ္သိခ်င္လို႔ပါ၊ ေျပာစမ္းပါ’
‘ေရာ္- ခက္ပါၿပီ။ ကိုယ့္ရင္ထဲက စကားကို မင္းကေရာ အရင္လိုစိတ္နဲ႔ နားေထာင္မွာမို႔လား၊ အခု ကိုယ္ဖတ္ေနတဲ့ စည္သူေအာင္ျမင့္ရဲ႕ ေဆာင္းပါးထဲက ေဆြးေႏြးခန္းလို သမာသမတ္က်က် စကားေတြ အျမင္ေတြကို ကိုယ္သေဘာက်တယ္၊ ဒါကိုပဲ မင္းဖတ္ၾကည့္။’

‘မင္းပါးစပ္ကေျပာ’
‘ေကာင္းၿပီေလ။ ကိုယ္ေျပာမယ္၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အေျခစိုက္႐ံုး လာဖြင့္ၿပီး ဘာေတြေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတာေတာ့ ကိုယ္မသိဘူး။ ခြင့္ေတာင္းသူနဲ႔ ခြင့္ျပဳသူ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီႏိုင္ငံအာဏာပိုင္ေတြကလည္း ပညာတက္ လည္လည္ပတ္ပတ္ေတြပဲဟာ၊ သူ႔အက်ိဳး ကိုယ့္အက်ိဳး ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကမွာေပါ့။ လာေလ့လာတယ္ဆိုေတာ့လည္း ကိုယ့္ႏိုင္ငံပိုင္နက္ထဲမွာ သူတို႔ၾကားသလို၊ ျမင္သလို၊ ထင္သလို မတရားျပဳမူထားတာ မရွိဘူးေသခ်ာရင္ မိုးေပၚက သိၾကားမင္းႀကီး အဖြဲ႔႕လိုက္ဆင္းလာၾကည့္ေတာင္ ရင္ေကာ့ရပ္ျပလိုက္ေပါ့။’

‘ေအးေလ၊ ဟိုး တစ္ႏိုင္ငံတစ္ရပ္ျခားက လာေမးျမန္းၾက စနည္းနာၾကတယ္ဆိုေတာ့ ဒီမွာရွိတဲ့ သူေတြက ကိုယ့္ႏိုင္ငံေရး ဝင္စြက္ဖက္တယ္လို႔ ျမင္ၾကထင္ၾကတာေပါ့။’
‘လာတဲ့လူေတြက ဒီႏိုင္ငံပထဝီ ေျမျပင္ေပၚက ကြ်န္းသစ္၊ ကြ်ဲ၊ ႏြား မရအရ ဒႆကခ်ိဳင္ၿပီး အျမတ္ထုတ္ဖို႔ လာတာတဲ့လား၊ ဒီႏိုင္ငံပိုင္ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြကို အထုပ္ႀကီးေတြ ထုတ္ၿပီး ေက်ာပိုးၿပီး ျပန္ၾကမွာတဲ့လား။’

‘ေဟ့ – မရြတ္နဲ႔ကြာ ကိုယ္အတည္ေျပာေနတာ။’
‘ေၾသာ္ … ကိုယ္ကလည္း နားမလည္လို႔ ေမးတာေပါ့၊ မင္းက ကိုယ္ မစားဝါးမိတဲ့ကိစၥ အႀကီးႀကီးကို က်ယ္သထက္ က်ယ္ေအာင္ခ်ဲ႕ၿပီး စကားေတာက္ေနတာကိုး။’

‘ကိုယ္တို႔ တစ္သက္လံုး တစ္အူတံုဆင္း ညီအစ္မအရင္းေတြလို ေနခဲ့ၾကတာပါကြာ၊ ဘာလဲ၊ မင္းက ေလစိမ္းတိုက္ေနတာလား။’
‘မင္းေျပာတဲ့ စကားက နားေထာင္လို႔ေကာင္းလိုက္တာ၊ မေန႔ကေျပာရင္ေတာ့ ကိုယ္ယံုပါတယ္။’

‘ေဟ့ေကာင္၊ မႏၲေလးသူပီပီ စကားတန္ဆာဆင္ၿပီး ကိုယ့္စိတ္မေကာင္းေအာင္ လုပ္မေနနဲ႔၊ မင္းေျပာခ်င္ တာေတြေျပာ၊ ကိုယ္အျမင္ရွင္းရွင္းနဲ႔ နားေထာင္ေပးမွာ။’
‘တကယ္ေျပာတာပါ၊ အဲ့ဒီမ်က္ႏွာဖံုးစာတမ္းေတြၾကည့္ၿပီး ကိုယ္နားမလည္ဘူးျဖစ္ေနတယ္၊ အဲ့ဒီလာတဲ့ အဖြဲ႕ဆိုတာ တစ္မတ္ေပးၿပီး တစ္က်ပ္ျပန္ယူမယ့္ အဖြဲ႕တဲ့လား၊ တို႔ေတြဘယ္ေလာက္ ၾကြယ္ၾကြယ္၀၀ ျဖစ္ေနသလဲလို႔ လာေလ့လာတာတဲ့လား၊ တစ္ျခားအိမ္နီးခ်င္း ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖာ္ေတြက ေခ်ာင္းသြယ္၊ ေျမာင္းသြယ္ၿပီး ေျမေပၚေျမေအာက္ ပစၥည္းေတြ ကဲ့ထုတ္လို႔ ကုန္သေလာက္ျဖစ္ေနတာ သူတို႔က ဘာရဦးမွာတဲ့တုန္း။’

‘သူတို႔က ယူဖို႔လာတာ မဟုတ္ပါဘူး’
‘သိဘူးေလ၊ အံုးအံုးကြ်တ္ကြ်တ္နဲ႔ ေဆြ႕ေဆြ႕ခုန္ေနလို႔ ေမးၾကည့္တာ၊ တို႔ျမန္မာျပည္ဖြား မြတ္စလင္မ္ေတြ ကေတာ့ ဟိုးပေဝသဏီကတည္းက မင္းတို႔နဲ႔အတူတူ နင္းျပားဘဝမွာ ဆိုးတူခံဖက္ ေနလာခဲ့ၾကတာ။ အခုေတာ့လည္း ဒို႔ခ်ည္းပဲ ျပားမတတ္နင္းေနၾကေတာ့တာပဲ၊ ဆရာစံသူပုန္ထတုန္းက သတင္းမပို႔လို႔ မီး႐ိႈ႕၊ လွံထိုး၊ မ်ိဳးလံုးကြ်တ္၊ ရြာလံုးကြ်တ္ မြတ္စလင္မ္ေတြ အသက္ေပးခဲ့ရတာ။ ဘယ္သမိုင္းမွာမွ မွတ္တမ္းမွာ မေတြ႕ရဘူး။ ေရနံေျမသပိတ္မွာလည္း ကိုယ့္အသက္ကိုယ္ ဘုရားသခင္ထံ အပ္ႏွံၿပီး ကိုလိုနီေတြရဲ႕ ျမင္းခြာ ဖေနာင့္ေအာက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ တိုးဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ မြတ္စလင္မ္နာမည္ေတြ ေပ်ာက္ေနပါေရာလား။

လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အတူတူတိုက္ပြဲဝင္ အသက္ စြန္႔ခဲ့ၾကတာဟာလည္း သမိုင္းဝင္ျဖစ္ရပ္တိုင္းမွာ အမည္ေတြသီးျခား မေပၚေတာ့ရင္သာရွိမယ္၊ မြတ္စလင္မ္ က႑ကေတာ့ တန္းတူပါခဲ့တာခ်ည္းပဲ။ အဲဒီေခတ္ကာလတုန္းက အိုအိုင္စီ မေျပာနဲ႔ ဘယ္ႏိုင္ငံ ဘယ္အမ်ိဳးကမွ ဟဲ့ – ေရသာခိုေနၾက၊ လည္သလိုၾကည့္ေရွာင္ၾက၊ အနာမခံၾကနဲ႕၊ ေနာက္မွ ကုလားထိုင္ဝင္လုၾကလို႔ ေျမႇာက္မေပးခဲ့ၾကပါဘူး။

(မိမိေမြးရာဇာတိအေပၚမွာ ခ်င္ခင္ျမတ္ႏိုးၾက၊ သစၥာရွိၾက)ဆိုတဲ့ တရားေတာ္ကို မမွိတ္မသုန္ လိုက္နာ လက္ခံခဲ့ၾကတာပါ။ ဘယ္မြတ္စလင္မ္ကမွလည္း ကုလားထိုင္လုဖို႔ စိတ္ကူးမယဥ္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု အုပ္စိုးစဥ္က ဦးႏုက အမဲသား (ႏြားသား)မစားလို႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို အမဲသား ေရာင္းဝယ္ခြင့္ ပိတ္ထားေတာ့ တိတ္တိတ္ ႏြားသတ္ၿပီးလည္ေရာင္းတဲ့ (တိုးတိုးသား)ကို ဒို႔အဘိုးအဘြားမ်ားက ဝယ္မစားခဲ့ဘူး။ အထက္အုပ္ခ်ဳပ္သူမင္းရဲ႕ အမိန္႔နဲ႔ တားျမစ္ထားတာမို႔ မစားေကာင္းေသာအသား (ဟရာမ္)လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ ခိုးဝွက္စားရတာမ်ိဳးကိုေတာင္ ေရွာင္ခဲ့ၿပီး အထက္အမိန္႔ကို ျပားျပားဝပ္ နာခံခဲ့ၾကပါတယ္။

(သနားရင္ အစၥလာမ္ေတြကို ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကိုယ္ျပန္ေခၚသြားၾက)တဲ့ ဟုတ္လား၊ ရင္ေျမကတုတ္၊ မဆုတ္မနစ္ အသက္စြန္႔ အနစ္နာခံခဲ့ၾကတုန္းကေတာ့ ႏွင္ထုတ္ဖို႔ သတိမရၾကပဲကိုး။
(မင္းတို႔ ဧည့္သည္ေတြ သက္သက္ သာသာေနၾကပါ၊ ဒို႔ႏိုင္ငံမို႔ ဒို႔ပဲအသက္စြန္႔မယ္)လို႔ မေျပာခဲ့ၾကပါ ကလား။ တို႔အၿမဲ ၾကားနာခဲ့ရတဲ့ တရားစကားေတြကေတာ့ ေမတၲာကိုေရွ႕တန္းတင္တဲ့ အဆံုးအမ၊ ေအးၿငိမ္းတဲ့ အဆံုးအမ၊ ေအးၿငိမ္းတဲ့ ႏွလံုးသားကို စြမ္းအားျဖည့္တဲ့ ကိုယ္က်င့္တရား၊ အျပဳအမူေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ မင္းတို႔ရင္ထဲကို အမုန္းေတြ လြယ္လြယ္ဝင္ႏိုင္ေပမယ့္ ဒို႔ကေတာ့ ခုထိမလြယ္ဘူး။ ဒါဟာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္ရဲ႕ စ႐ိုက္လကၡဏာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အခုထိ ယံုၾကည္ၾကတုန္းပဲ။ အမုန္းကို အမုန္းနဲ႔ တုန္႔ျပန္ဖို႔ တို႔တရားက မၫႊန္ဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ အမုန္းႀကိဳးစမရွည္ေအာင္ ဒို႔မ်ားပါးစပ္ေတြ တင္းတင္းေစ့ၿပီး ခံစားေနခဲ့ၾကပါတယ္။

ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေတြဟာ မင္းတို႔ တစ္မ်ိဳးသားလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳဘူးလို႔ တို႔လက္ခံခဲ့တယ္။ အခုမ်ား က်ေတာ့လည္း ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ရန္စေနသလိုမ်ိဳး ပံုေဖာ္ေနၾကတယ္။ လင္းကြင္းႏွစ္ဖက္တီးလို႔ ျမည္တာဆို။ ႏွစ္ဖက္စလံုးသည္းခံၾက၊ ထိန္းခ်ဳပ္ၾကတဲ့၊ အမုန္းေတြကို ႐ုတ္သိမ္းၾကတဲ့။ မင္းတို႔ရဲ႕ တစ္ဖက္သက္အမုန္းကို တို႔ခါးခါးသီးသီး ခံေနရတာပါ။ တို႔ဘက္က ႐ုပ္သိမ္းေပးရရင္ အခ်စ္ပဲရွိတယ္။

အခုနက မင္းေျပာခ်င္ေနတဲ့၊ သိခ်င္ေနတဲ့စကားကို ဆက္ရရင္ ကိုယ္ဥပမာတစ္ခုနဲ႔ ေျဖခ်င္တယ္။ အိမ္တစ္အိမ္ အတြင္းမွာ ပူညံပူညံၾကားလို႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြက (ေရေႏြးပူေလာင္တာလား၊ ကေလးလိမ့္က်တာလား၊ ဓားျပအတိုက္ခံရတာလား) ေမးလာၾကရင္ အိမ္ရွင္ျဖစ္သူက အမွန္တရားကို ရွင္းျပရမွာပါ။ ဝင္ဝင္လာသမွ် အိမ္နီးခ်င္းေတြကို အေပါက္ဝကဆီးႀကိဳၿပီး ရန္ေတြ႕လႊတ္တဲ့ အိမ္ရွင္မ်ိဳးကေတာ့ တကယ္တမ္း က်ားဝင္ဆြဲေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မွာလဲ။

ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဝင္လာသူေတြကို ကိုယ့္ဘက္ကလည္း ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ၿပီး ကန္႔ကြက္ၾကတာ လူ႔အခြင့္အေရးပါ။ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ဆိုင္းဘုတ္မေထာင္ဘဲ ဝင္လာခဲ့သူေတြ ကေတာ့ ဒီပိုင္နက္ထဲမွာ အျမစ္တြယ္ေနခဲ့ၿပီ မဟုတ္လား။

နာဂစ္မုန္တိုင္းဝင္လာတုန္းက လူမ်ိဳးဘာသာမေရြးဆြဲခ်သြားတာပါ။ လူေတြလုပ္ေတာ့မွပဲ အမ်ိဳးဘာသာခြဲၿပီး အနစ္နာခံက တစ္အုပ္စု၊ အခြင့္ထူးခံက တစ္အုပ္စုခြဲလိုက္တာပါ။ ေ႐ႊဝါေရာင္အေရးခင္းတုန္းက ဆူးေလဘုရားအနီးက ဆိုင္ရွင္၊ ဆိုင္ငွားမြတ္စလင္မ္ေတြက သံဃာေတာ္ေတြကို ေရသန္႔ဗူးေတြလွဴတာ ဓာတ္ပံု႐ိုက္သြားၿပီး ေနာက္ရက္ အဖမ္းခံခဲ့ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဘယ္မြတ္စလင္မ္ကမွ ယေန႔ – ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရာေႏွာနစ္နာခဲ့ပါတယ္လို႔ လူလံုးထြက္ မျပပါဘူး၊ အမွတ္မယူပါဘူး။

(၃.၁၁.၂၀ဝ၉) ပဲခူးတိုင္း၊ အင္းတေကာ္ေက်းရြာမွာ (၇)ႏွစ္အရြယ္ မြတ္စလင္မ္မိန္းကေလး မုဒိန္းက်င့္ခံရတာ ေသသြားခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္ဂ်ာနယ္၊ ဘယ္သတင္းစာကမွ ျဖစ္မွျဖစ္ရေလျခင္းလို႔ ျပဴးျပဴးၿပဲၿပဲ မေဖာ္ျပခဲ့ပါဘူး။ ဒီဘက္ကလည္း မိုက္႐ိုင္းယုတ္မာသူရဲ႕ အမူအက်င့္၊ သူ႔ဘာသာ ကိုးကြယ္ရာကို သတၲဳခ်မျပခဲ့ပါဘူး။ သူကိုးကြယ္တဲ့ဘုရား၊ သူနာယူတဲ့တရား၊ သူ႔လုပ္ရပ္အေပၚမွာ သူရွက္ရပါလိမ့္မယ္။

အခြင့္အေရးရရင္ အႏိုင္က်င့္လိုက္မယ္ဆိုတဲ့ လူေတြကသာ ရွက္တက္ရင္ ရွက္ဖို႔ပါပဲ။ (၂၇.၁၀.၂၀၁၀) ေစာင့္ၾကည့္ဂ်ာနယ္မွာ မဟတၲမဂႏၵီကို လုပ္ႀကံတာ အစြန္းေရာက္ မြတ္စလင္မ္ တစ္ဦးကလို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေဆာင္းပါး ထည့္သြင္းေပးခဲ့ပါတယ္ ေရးသူက အမ်ိဳးသမီး ေဒါက္တာတစ္ေယာက္ပါ။ (၁၀.၃.၂၀ဝ၃) ႏိုင္ငံပိုင္ မႏၱေလးသတင္းစာမွာလည္း ဂႏီၵရဲ႕ဖိနပ္ေလလံတင္တဲ့သတင္းမွာ ဘာမွမဆိုင္ပဲ အစြန္းေရာက္ မြတ္စလင္မ္ (နာသူရမ္ေဂါဒ္ေဆး) ဆိုသူက ၁၉၄၈-ခုႏွစ္မွာ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။အမွန္တရားကို သိႏိုင္ၿပီးေတာ့ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးရ လူတန္းစားေတြက ဒီတာဝန္အမွားကို ရဲရဲႀကီးလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ကိုယ့္ဂုဏ္သေရကို အမည္းေရာင္ဆိုးခဲ့ႏိုင္တာ ဝမ္းသာေပ်ာ္႐ႊင္မိပါတယ္၊ ဆိုရင္ ကတၲရာပံုးအေလာင္းခံရတဲ့ မြတ္စလင္မ္ေတြကေတာ့ဘာမွ ေျပာစရာမရွိပါဘူး။

မြတ္စလင္မ္ေတြရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ မဏၰိဳင္ကိုက ဘုရားသခင္ထံမွာ အေကာင္းအဆိုး ဟူသမွ်ကို အပ္ႏွံၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မတရားျပဳမႈသူ၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ဘုရားသခင္႐ိုက္လိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္ၾကတယ္၊ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားသူနဲ႕ ဘုရားသခင္ ႐ွင္းရမယ့္ ကိစၥပါ ဘုရား႐ိုက္ရင္ လူလူျခင္း ႐ိုက္တာထက္ နာပါလိမ့္မယ္။

သူငယ္ခ်င္း – မင္းက အိုအိုင္စီနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ရင္းႏွီးပြင္းလင္းစြာ သိခ်င္တယ္လို႕ေျပာခဲ့တယ္။ ကိုယ္ကလည္း သိပ္နားမလည္ဘူးေနာ္လို႕ စကားခံခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ႐ံုး အေျခစိုက္လာရင္ တို႔အတြက္ ဘာေတြထူးျခားလာမွာလည္း။ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ခံစားရမွာလည္။ မိတၳီလာမွာ မီးပံုတြင္း အရွင္လတ္လတ္ ပစ္သြင္းခံခဲ့ရတဲ့ လူမမယ္ကေလးေတြ အသက္႐ွင္လာမွာလား။ တို႔ကေတာ့ ဖြတ္ဖြတ္ညက္ညက္ေက်ၿပီးသားပါ။ ဘာမွမေမွ်ာ္လင့္ရဲေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တားျမစ္တယ္ ကန္႔ကြက္ တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြကေတာ့ မြတ္စလင္မ္ေတြ အက်ိဳးထူးေတြ ခံစားရေတာ့မွာပဲ။ တို႔အလြယ္တကူ အႏိုင္က်င့္ၿပီး အမွန္တရား ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႕မရဘူးလို႕ ယံုၾကည္လို႕ တားၾကတာေပါ့။

အဲဒီအဖြဲ႕က သူတို႕အက်ိဳးစီးပြားအတြတ္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ဘာမ်ားမက္စရာ က်န္ေသးလို႔လဲ။မင္းတို႔ ခဝပ္ကိုးကြယ္တဲ့ ဘုရားနဲ႕ တစ္တန္းစား တည္းထားၿပီး လက္အုပ္ခ်ီခဲ့တဲ့ လူေတြေရာင္းစားလို႕ အခြံခ်ည္းနီးပါး က်န္ပါေရာလား။

တခ်ိဳ႕ဂ်ာနယ္ေတြမွာေတာ့ တာလီဘန္ အစြန္းေရာက္ မြတ္စလင္မ္ေတြ ဝင္လာဖို႔ လမ္းေၾကာင္းလာဖြင့္ တာတဲ့။ အဲဒီ အစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚေတြ၊ အၾကင္နာမဲ့ သတ္ျဖတ္ေနၾကတာေတြကို တို႔ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား မြတ္စလင္မ္ေတြ ကိုယ္တိုင္က လက္မခံႏိုင္လို႔ ဘာသာေရး အတြင္း လြန္ဆြဲပဲ ျဖစ္ေနတာလည္းၾကာပါၿပီ။ တို႔ျမန္မာ မြတ္စလင္မ္ စစ္စစ္ေတြကို ဟိုဘက္က ဗမာေတြလို႕ စြပ္စြဲတယ္။ ဒီဘက္က ကုလားေတြလို႔ သမုတ္တယ္၊ တုိ႔လည္း (ဘာလိုလို) လူမ်ိဳးအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ရတာ စိတ္ထိခိုက္လွပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ေ႐ွးဘုရင္ေတြ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့ ပသီ ဆိုတဲ့ အမည္ပိုင္နဲ႕ ရင္ေတာ့ ေခါင္းေမာ့ေနခ်င္ ၾကပါတယ္။

ေသြး၊ ေခြ်း၊ ေျမက် အနစ္နာခံခဲ့တုန္းက တားမဲ့လူမရွိဘဲ တစ္ေျမတည္းဖြား တစ္ေရတည္းေသာက္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ႀကီးစြာ တုိ႔ေလွ်ာက္ခဲ့တာပါ။ တုိ႔အဘိုးအဘြားမ်ားကလည္း လြတ္လပ္ေရး အသီးအပြင့္ကို ခ်ိဳၿမိန္စြာ စားသံုးရစ္ၾကရလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၿပီး သူတို႕အသက္ေတြ ေခၽြးေသြးေတြနဲ႕ လဲေပးထားခဲ့ၾကပါတယ္။

အခုေတာ့ ေလာကအလယ္ အရွက္ရတာမပူပဲ လူနည္းစု/လူမ်ားစုျပႆနာေတြ ရွာေနလိုက္ၾကတာ။ဟိုဂ်ာနယ္ တစ္ေစာင္မွာ ေျပာခဲ့သလို (အိမ္ေရွ႕အာ႐ံုစိုက္ေနလိုက္ၾကတာ၊ အိမ္ေနာက္ေက်ာက သယံဇာတေတြ အခိုးခံလိုက္ရလို႔ ကုန္ပါေရာလား)ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါၿပီ။

ျပည္တြင္းေန မြတ္စလင္မ္ေတြ ေကာင္းစားေတာ့မွာပဲလို႔ ေတြးမိၾကရင္ေတာ့ အခ်ိန္ကုန္မခံနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေရ။ တို႔က ဘာတစ္ခုမွ အခြင့္ထူးမခံခဲ့ဘူးေတာ့။ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းႀကီးလည္း မ်က္စိထဲ မျမင္ဘူး။ သူတစ္ပါးပိုင္လယ္ယာေျမေတြ တစ္ဖက္လွည့္နဲ႕ ႐ိုက္စားဖို႔လည္း စိတ္မကူးဘူး။ သိန္း၁၀ဝ၊ ၂၀ဝ ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး ဘယ္ ဗိုလ္မွဴးသမီးကိုမွလည္း ကိုယ္တို႔သားေတြ မ်က္စပစ္မခိုင္းဘူး။ ဒီေန႔ေခတ္စားေနတဲ့ လူကုန္ကူးလုပ္ငန္းမွာလည္း တို႔လူေတြမရွိဘူး။ (အေယာင္ေဆာင္ မြတ္စလင္မ္က လူကုန္ကူးလို႔ ဂ်ာနယ္မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ပါလာရင္ေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူး။)

ႀကံဳတုန္းေျပာရဦးမယ္၊ (၇၈၆)နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထင္ရာျမင္ရာ ဆြဲေစ့ေနၾကတာ စံုလို႔ပဲ။ အဲဒီသံုးလံုး ေပါင္းေတာ့ (၂၁)ရသတဲ့။ အဲ့ဒါကို ထပ္ေပါင္းၾကည့္ပါလား (၃)ရတယ္ေလ။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ သံုးပါးကို ၫႊန္းတယ္ဆိုေတာ့ မျဖစ္ဘူးလား။ တို႔ကေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ မကန္႔ကြက္ပါဘူး။ (၇၈၆)ဆိုတာ ဘုရားေဟာတရားမွ မဟုတ္ပဲကိုး။ မ႐ူးသြပ္ၾကပါဘူး။

ေနာက္တစ္ခုက (၇၈၆)ဆိုင္းဘုတ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မင္းတို႔တလြဲအဓိပၸါယ္ဖြင့္ၿပီး လန္႔ျဖန္႔ေနတာ ကိုလည္း တို႔မ်ားက ရယ္ခ်င္တယ္။ တို႔ဖြင့္ဆိုခ်က္ထဲမွာ အဲဒီဆိုင္းဘုတ္ကို ျမင္ျခင္းအားျဖင့္ (ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလွဴခံပုဂိၢဳလ္ေတြ တစ္ျခား ဘာသာဝင္ေတြထံသြားၿပီး လက္မျဖန္႔ၾကပါနဲ႔။ အလွဴမခံ ၾကပါနဲ႔။ မၾကည္ျဖဴဘဲ လွဴလိုက္တဲ့ေငြကိုလည္း တရားေတာ္အရ သံုးစြဲခြင့္၊ ျပန္လည္လွဴဒါန္းခြင့္မရွိလို႔ လိုအပ္ရင္ ဒီဆိုင္၊ ဒီအိမ္၊ ဒီေနရာကိုပဲ လာေရာက္ေကာက္ခံပါ)လို႔ ဆိုထားတာလည္းျဖစ္တယ္။ သူမ်ား မသဒၶါတဲ့ေငြကို ျပန္လွဴတာ တို႔ဘာသာမွာ မပိုင္ဘူး၊ သူေဌးဆီက ဓားျမတိုက္ၿပီး ဆင္းရဲသားဆီ သြားၿပီး ႀကဲတာလည္း ကုသိုလ္မရဘူး။

ၿပီးေတာ့ မြတ္စလင္မ္အစြန္းေရာက္တို႔ အၾကမ္းဖက္ဝါဒီ ဆိုတာေတြက တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ဘြဲ႕ မဟုတ္ပါဘူး။ သတ္ၾက၊ ျဖတ္ၾက၊ ေသၾက၊ ေက်ၾက၊ ျပႆနာေတြ ဖန္တီးသူေတြကိုသာ ေခၚၾကတာပါ။ တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မြတ္စလင္မ္ေတြကလည္း အစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚရွိတဲ့သူေတြကို မုန္းပါတယ္။ တိုက္ဖ်က္ပါတယ္။ ဒို႔ကအၿမဲရန္လိုေနတဲ့အုပ္စု၊ ေသြးဆာေနတဲ့အုပ္စု မဟုတ္ပါဘူး။ နားေအးပါးေအး ေနခ်င္ၾကတာ တစ္ျခားဘာသာဝင္ေတြနဲ႕ အတူတူပါပဲ။’

ကြ်န္မ မနားတမ္းေျပာေနေသာ စကားတြင္ ေမာသံပါလာ၍ ရပ္လိုက္သည္ကို သူငယ္ခ်င္းမက ေရတစ္ခြက္ ထခပ္ေပးရင္း ၿပံဳးေန၏။

‘ရင္ေပါ့သြားၿပီလား၊ ဒါေၾကာင့္ က်ိတ္ခံစားမေနဘဲ ဖြင့္ေျပာပါလို႔ ေျပာတာ။’

ကြ်န္မကလည္း သူ႔ကို မ်က္ေစာင္းတစ္ခ်က္ထိုးရင္း ရယ္မိ၏။

‘လုပ္ပါ ရယ္စမ္းပါ။ ရယ္ေသာသူသည္ အသက္ရွည္၏တဲ့။’
တို႔တရားမွာလည္း ၿပံဳးရယ္ျပျခင္းဟာ အလွဴဒါနတစ္ရပ္ပဲလို႔ ဆိုပါတယ္၊ ဒီအလွဴမ်ိဳးကို ကိုယ္တို႔ အၿမဲလုပ္ခ်င္ပါတယ္။’

‘ကဲ ကဲ ေျပာလက္စနဲ႔ ရင္ရွင္းသြားေအာင္ နိဂံုးခ်ဳပ္ကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ထည့္ေျပာပါဦး။’
‘ကိုယ္သတိထားမိတာ တစ္ခုက တို႔မႏၱေလးမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြက အဓိကက်တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဘုရားေဟာအဆံုးအမကို လက္ကိုင္ျပဳတယ္။ ေအးၿငိမ္းတဲ့ တရားကိုေဟာတယ္။ လူမ်ိဳး ဘာသာမေရြး တစ္တန္းစားတည္းလို႔ျမင္တယ္။ ဒို႔အရင္ေနခဲ့တဲ့ မဟာၿမိဳင္ရပ္ကြက္ မီးေလာင္ေတာ့ မဟာၿမိဳင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ဘုန္းႀကီးေတြ ကိုရင္ေတြ အကုန္ထြက္လာၿပီး ပစၥည္းေတြ ကူထုတ္ေပးတယ္ေလ။ ကိုယ္တို ႔မိသားစုကိုျမင္ေတာ့ ဒကာမေလးတို႔ မစိုးရိမ္ၾကနဲ႔၊ ဘုန္းႀကီးတို႔ဝိုင္းထဲမွာ စုပံုေပးထားမယ္၊ မေပ်ာက္ေစရဘူးလို႔ အထူးတလည္ေျပာခဲ့တဲ့အျပင္ မီးေဘးဒုကၡသည္ေတြ ပစၥည္းေဝငွရာ၊ ထမင္းထုပ္ ေဝငွရာမွာ ဟဲ့ ဒီမိသားစု ရၾကရဲ႕လားလို႔ ဂ႐ုတစိုက္ လာလာေမးတတ္တယ္။ ဘာသာျခားေသာ္လည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာေတာ့ မသိမ္ငယ္ခဲ့ရပါဘူး။

အခုတစ္ေလာ ဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ေ႐ႊဝါေရာင္ အေရးအခင္းမွာ အျပစ္သားဆိုတဲ့အျမင္နဲ႔ အဖမ္းခံရ၊ အႏွိပ္စက္ခံရတာေတြ၊ ေၾကးနီေတာင္စီမံကိန္းမွာ မီးေလာင္ဗံုးထိခဲ့တာေတြ အၿမဲေတြ႕ရ၊ ဖတ္ရပါတယ္။ အခု အိုအိုင္စီမလာရလို႔ တားျမစ္ရာမွာလည္း ဘုန္းႀကီးေတြ ေရွ႕တန္းက ပါပါတယ္။

တို႔သိတာကေတာ့ သံဃာေတြဟာ ဘယ္ကိစၥကိုမွ မသိက်ိဳးကြ်ံမေနခဲ့ဘူးဆိုတာပါပဲ။ ဒို႔ဘိုးဘြားမ်ား ေခတ္က မိန္းမေတြ မွန္ႏိုင္လြန္အက်ႌပါးဝတ္လို႔ ႀကိမ္နဲ႔႐ိုက္ ဆံုးမခဲ့တာလည္းရွိတယ္။ ဖ.ဆ.ပ.လ အဖြဲ႕ႀကီး စဖြဲ႕တာ့ ဥကၠဌနာမည္ခံရဲတဲ့သူမရွိလို႔ ရဟန္းပ်ိဳအဖြဲ႕ကပဲ လက္မွတ္ထိုးစာတင္ၿပီး ဦးရာဇတ္ကို ဥကၠဌ ေရြးေပးခဲ့ၾကတာ သမိုင္းမွန္ရွိပါတယ္။ လူမွန္ေနရာမွန္ကို ေရြးတတ္ၾကတယ္လို႔ ဒို႔သိခဲ့ရတယ္။

အခုလို တားျမစ္တဲ့ကိစၥမွာလည္း သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္တယ္ ယံုၾကည္လို႔ ဝင္ပါၾကတာေပါ့။ မလာရဘူးဆိုေတာ့လည္း တို႔လက္သီးလက္ေမာင္း တန္းခြင့္မရွိပါဘူး။ (ေအာ္၊ ဟုတ္လား၊ အင္း၊ အင္း)ဆိုၿပီး ေနၾက႐ံုေပါ့ေလ ။ ကိုယ့္ထက္ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံက လူေတြလာၿပီး ေလ့လာၾက၊ ေပးၾက၊ ကမ္းၾကမယ္ဆိုရင္လည္း အမ်ားအက်ိဳးရွိတယ္၊ မရွိဘူး အျပည့္အစံု နားလည္ၾကားနာၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကေပါ့။

ေသခ်ာတာကေတာ့ အင္မတန္ အရွာအေဖြၾကမ္း၊ အဖမ္းအဆီးၾကမ္းတဲ့ေခတ္ကာလမွာေတာင္ မြတ္စလင္မ္ေတြရဲ႕ ဝတ္ျပဳေဆာင္ဗလီထဲမွာ ဝွက္ထားတဲ့လက္နက္ဆိုတာ တစ္မႈန္တစ္မႊားမွ ရွာမေတြ႕ခဲ့ဖူးသလို အရပ္ကူပါ၊ လူဝိုင္းၾကမယ့္ ႏိုင္ငံေတြကလည္း လက္နက္ေတြ သယ္လာမေပးဘူးဆိုတာပါပဲ။

မေကာင္းေသာ (ေလ) ဝင္မလာေအာင္ တံခါးပိတ္ထားေတာ့ ေကာင္းေသာ (ေလ) လည္း အဝင္ရ ခက္မွာေပါ့။ လာျခင္းေကာင္းတာ မေကာင္းတာကေတာ့ အခ်ိန္က (အင္း … အထုပ္ႀကီးေတြက) ေျပာေပးပါလိမ့္မယ္။ အခုေတာ့ တို႔တစ္ေတြ ပါးစပ္ေတြ ပိတ္ထားၾကတုန္းပဲ။’

ခင္ခင္ရီ (အန္ဆြာရီ)
မႏၲေလး

January 11, 2014
ဘာသာေရး သေဘာထား ေသးသိမ္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ (ဘာသာျပန္- ေဆာင္းပါး)

ဇန္နဝါရီ ၃၊ ၂၀၁၄
M-Media
ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

(Photo-AP) ျပႆနာသံဃာ ဦး၀ီရသူ

ယမန္ႏွစ္ကို ျမန္မာျပည္ရိွ မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ဘာသာေရးတင္းမာသည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရေလၿပီ။ယင္းသို႔ျဖစ္ေအာင္ အသံ အက်ယ္ေလာင္ဆံုး မီးေမႊးမႈိင္းတိုက္ခဲ့သူမွာ အစြန္းေရာက္သံဃာ ဦး၀ီရသူ ျဖစ္ေလ၏။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္ လူနည္းစုအၾကားရိွ တင္းမာမႈမွသည္ အၾကမ္းဖက္မႈသို႔ ေပါက္ကြဲ ထြက္လာရာ၀ယ္ ျပႆနာမ်ား စတင္ပြင့္အံလာခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္ႏွင့္ေအာက္တိုဘာလအတြင္း လူေပါင္း ၁၉၂ ဦးမွာ အုပ္စုဖြဲ႕အၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ အသတ္ခံရသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား တိုးပြားလာသည့္အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ်ားသာမက၊ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ မတူညီေသာ အျခားမြတ္စ္လင္မ္မ်ားရိွရာ ေဒသမ်ားထံ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာၿပီး မြတ္စ္လင္ အားလံုး ပစ္မွတ္မ်ား ျဖစ္လာသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ထုတ္ေ၀ေသာ မြတ္စ္လင္ မ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈအစီခံရင္ခံစာ၌ လူ႔အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ႏွင့္ ကေလာင္ရွင္မ်ား အဖြဲ႕ Physicians for Human Rights (PHR) ၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ Bill Davis က “ ျမန္မာျပည္က ေၾကာက္စရာ အၾကမ္းဖက္လႈိင္းႀကီးဟာ ရိုဟင္ဂ်ာကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္း မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြအထိ ပ်ံႏွံ႔ၿပီး အႀကီးအက်ယ္ပ်က္စီးနစ္နာေစခဲ့တယ္ ” ဟု ဆိုထားသည္။

အဆုိးဆံုးျဖစ္ရပ္ကို ႀကံဳဆံုခဲ့ရသည္မွာ မြတ္စ္လင္ လူဦးေရ အေတာ္အတန္မ်ားျပားသည့္ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းမွ မိတၳီလာၿမိဳ႕ပင္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ မွ ၂၉ ရက္အတြင္းက ျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္ပုိင္ေရႊဆိုင္တစ္ခု၌ ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ အေရာင္းအ၀ယ္လာလုပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး အခ်င္းမ်ားရာမွ စတင္ခဲ့သည္။ ေဒါသထြက္ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီး စုရံုးေရာက္ရိွလာၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕မွလည္း ဆိုင္ရွင္ႏွင့္၀န္ထမ္းတို႔အား ဖမ္းခ်ဳပ္လိုက္သည္။

သို႔ျဖင့္ အေျခအေနတည္ၿငိမ္သြား သေယာင္ရိွေသာ္လည္း အေရာင္းအ၀ယ္လာလုပ္သည့္ အမ်ဳိးသမီးေသဆံုးသြားသည္ဟု လုပ္ႀကံ သတင္း ျပန္႔သြားခဲ့၏။ ထိုအခါ သံဃာမ်ား အပါအ၀င္ လူအုပ္ႀကီးတစ္ခုသည္ ေရႊဆိုင္သို႔ ကမူးရႈးထိုး ေရာက္လာၾကေလသည္။ ယင္းလူအုပ္သည္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားထက္ ပမာဏ မ်ားျပားေနသည္။ ၄င္းတို႔အေနျဖင့္ ဆိုင္ကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္၏၊ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ျပဳမူၿပီးေနာက္ လူစုခြဲရမည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ထိုသူတို႔အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ လူအုပ္ႀကီးက ဆိုင္ကို ဖ်က္ဆီး၍ ပစၥည္းမ်ား၀င္ယူၾကကာ အနီးအနားရိွ မြတ္စ္လင္ ေစ်းဆိုင္မ်ားစြာကိုလည္း ေသာင္းက်န္း ဖ်က္ဆီးလိုက္ေလသည္။

၄င္းေနာက္တြင္ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသားအုပ္စုတစ္စုမွ သံဃာတစ္ဦးအား တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ လက္တုန္႔ျပန္သည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာရိွၿပီး ယင္းသံဃာသည္ ရရိွခဲ့ေသာဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆံုးသြားေၾကာင္း သိရသည္။

ဤသတင္းျပန္႔သြားသည့္အခါ လူတစ္ေထာင္ထက္ မနည္းေသာ လူရမ္းကားအုပ္စု ေရာက္ရိွလာၿပီး ေသာင္းက်န္းမႈဇာတ္လမ္း စတင္ခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ႏွစ္ရက္ တိုင္တိုင္ျဖစ္ပြားလ်က္ မႏ ၱေလးတိုင္းရိွေဒသမ်ားထံသို႔လည္း ကူးစက္သြား၏။

အဆံုးသတ္ေလလွ်င္ မဒ္ရာဆာ ေခၚ အစၥလာမ္ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္းမွ ဆရာ ၄ ဦး ႏွင့္ ေက်ာင္းသား ၂၀ ေက်ာ္ အပါအ၀င္ လူ ၄၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံရသည္။ ဆက္လက္ၿပီး မြတ္စ္လင္ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၅၀၀ ႏွင့္ မိတၳီလာရိွ ဗလီ ၁၃ လံုးအနက္ ၁၂ လံုး ဖ်က္ဆီးခံရသည္။ ထိုေန႔ရက္မ်ား မတိုင္မီက မြတ္စ္လင္ အိမ္မ်ားကို မႈတ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ၇၈၆ နံပါတ္အား ပံုေဖာ္ပက္ဖ်န္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ၄င္းမွာ တိုက္ခိုက္ရမည့္အိမ္ေျခမ်ားအျဖစ္ ရည္ညႊန္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း PHR အစီရင္ခံစာ သုေတသီမ်ားထံ ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။

အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္ေနာက္၀ယ္ မြတ္စ္လင္ ၁၆ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္မွ တစ္သက္တစ္ကၽြန္း အထိလည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၂၈ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္မွ ၁၅ ႏွစ္အထိလည္းေကာင္း အသီးသီး ခ်မွတ္လိုက္သည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ျပင္ပ၌ ဤသည္မွာ အႀကီးမားဆံုးမြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရးလုပ္ရပ္ျဖစ္၏။ သို႔တေစ ႏိုင္ငံ့ေနရာအႏွံ႔အျပားတြင္ မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈ အျခားျဖစ္စဥ္မ်ားကိုလည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေတြ႕ျမင္ရေပသည္။

၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ သာေကတၿမိဳ႕နယ္ရိွ မြတ္စ္လင္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းႏွင့္ေစ်းဆိုင္မ်ားအား ဖ်က္ဆီးလိုက္ၾကသည္။ ေက်ာင္း၏ေခါင္မိုးျပဳျပင္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရိွၿပီးေနာက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေက်ာင္းေဆာင္ကို ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသည္ဟု လြဲမွားစြာယူဆၾကေသာ လူတစ္စုမွ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ဧၿပီလ ၃၀ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဥကၠံ၌ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက ဆြမ္းခံၾကြလာေသာ ကိုရင္ငယ္အား မေတာ္တဆတိုက္မိၿပီး ၄င္း၏သပိတ္က်ကြဲသြားခဲ့၏။ သူမအား ထိန္းသိမ္းၿပီးသည့္ေနာက္ မြတ္စ္လင္ တို႔သည္ လက္တုန္႔ျပန္ရန္ လူစုေနသည္ဟူေသာ ေကာလဟလ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေလသည္။ ထိုအခါ လူဦးေရ ၂၀၀ မွ ၃၀၀ ရိွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူအုပ္မ်ားသည္ လက္ဦးမႈရယူရန္ ဆံုးျဖတ္၍ အနီး၀န္းက်င္ေဒသမ်ားမွ မြတ္စ္လင္ ရြာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေနအိမ္ႏွင့္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတို႔ကို ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ အနည္းဆံုး လူတစ္ဦး သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရသည္။

ေမလ ၄ ရက္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဖားကန္႔၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၃၀ ပါလူအုပ္က မြတ္စ္လင္မ္ပိုင္ ေနရာသံုးခုရိွ အိမ္ရာႏွင့္ဆိုင္ခန္းမ်ားအား အေၾကာင္းမဲ့တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကျပန္သည္။

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း လားရိႈးၿမိဳ႕၌ ေမလ ၂၈ ႏွင့္ ၂၉ ရက္တြင္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာရာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတစ္လံုးအား မီးရိႈ႕ခဲ့ၾကသည္။ မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးသည္ ဓာတ္ဆီေရာင္းေသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအား ဓာတ္ဆီျဖင့္ ပက္ေလာင္းမီးရိႈ႕လိုက္သည့္သတင္းေနာက္ပိုင္း ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ႏွင့္ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားသည္ပင္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံရသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုက်ဴးလြန္သူအား ေထာင္ဒဏ္ ၂၆ ႏွစ္ ခ်မွတ္စီရင္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။

ေမလ ၂၉ ရက္တြင္ ပဲခူးတိုင္းရိွၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ၿမိဳ႕တြင္လည္း သမီးေယာက္ဖႏွစ္ဦး ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ တစ္ဦးမွာ မြတ္စ္လင္ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သူ ဒဏ္ရာ အနာတရျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဦးစလံုးကို ရဲဌာနသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လူရမ္းကားအုပ္စု တစ္စုေရာက္ရိွစုရံုးလာၿပီး မြတ္စ္လင္ ျဖစ္သူအား အျပင္းထန္ဆံုး စီရင္ခ်က္ခ်ရန္ ေတာင္းဆိုၿပီးေနာက္ ဗလီတစ္လံုးႏွင့္ ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေဆာင္အား ဖ်က္ဆီးလိုက္သည္။

ဇြန္လ ၃၀ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မြတ္စ္လင္မ္ဟုယူဆရသူ အမ်ဳိးသား တစ္ဦး သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ဦးက ဗလကၠာရျပဳခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ လူ ၅၀ ခန္႔ရိွေသာ အုပ္စုသည္ ရဲစခန္းျပင္ပ၌ စုရံုးေသာင္းက်န္းခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ ဆက္လက္၍ မြတ္စ္လင္အိမ္ေျခမ်ားစြာကုိဖ်က္ဆီးကာ မြတ္စ္လင္မ္သံုးဦးကိုလည္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ေနာက္ထပ္မြတ္စ္လင္မ္အိမ္တစ္လံုးကို မီးရိႈ႕ခဲ့ျပန္၏။ စက္တင္ဘာ ၂၉ မွ ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္ေန႔အထိ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားအုပ္စုမ်ား ဆက္တိုက္သတ္ျဖတ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ သံတြဲ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ကရင္ျပည္နယ္၊ ဖားအံၿမိဳ႕ရွိ သရက္ေတာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ သံဃာမ်ားသည္ ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ ႏွင့္ ၂၃ ရက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္း သတင္းမ်ားရရိွခဲ့သည္။

ၾသဂုတ္လ ၂၄ ရက္တြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ထန္းကုန္းရြာ၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို မြတ္စ္လင္ အမ်ဳိးသား သံုးဦးမွ ဗလကၠာရျပဳက်င့္သည္ဟု ေကာလဟလ သတင္း ျပန္႔ကားေလသည္။ ရဲစခန္းအနီးတြင္ လူအုပ္မ်ားစုရံုးလာၾကၿပီး ညေနပိုင္း၌ အနီးအနားရိွရြာသားမ်ားပူးေပါင္းပါ၀င္လာၾကသည့္ေနာက္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား စတင္ တိုက္ခိုက္ပါေတာ့သည္။ မြတ္စ္လင္ တို႔၏ အိမ္ရာ ၄၆ လံုး၊ ဆိုင္ ၁၂ ဆိုင္ႏွင့္ ဆန္စက္တစ္ခု မီးရိႈ႕ခံရသည္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွာ ရပ္ၾကည့္လ်က္သာရိွခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။

“ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးကိစၥမ်ားအပါအ၀င္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ၿပီး လူေပါင္း ႏွစ္သိန္းခြဲ ၀န္းက်င္ကို ေနရပ္စြန္႔ခြာျခင္းျဖစ္ေစခဲ့သလို – ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ဗလီမ်ား၊ ဆယ္ဂဏန္းမွ်ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ အိမ္ေျခေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပ်က္စီးမႈအက်ဳိးဆက္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ ” ဟု PHR အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပသည္။

ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာလည္း ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ခံထားရသည္။ မိတၳီလာအေရး၌ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔ကို မဆိုစေလာက္သာေတြ႕ရၿပီး အေျခအေနအားထိန္းခ်ဳပ္ရန္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လက္လြတ္စပယ္ ေနခဲ့ၾကသည္။

International Crisis Group ၏ အစီရင္ခံစာက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီတူးေဖာ္ေရးစီမံကိန္း ဆႏၵျပကန္႔ကြက္မႈတြင္ ရဟန္းေတာ္တစ္စုအပါအ၀င္ ဆႏၵျပသူမ်ားအား မီးေလာင္ဗံုးျဖင့္ ဆိုးရြားစြာတုန္႔ျပန္သည့္ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပြားၿပီးသည့္ေနာက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေပၚ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ေ၀ဖန္ ရႈတ္ခ်မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနႏွင့္ ဖိဖိစီးစီးကိုင္တြယ္ရန္ စိတ္လက္ မပါသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပမည္ ဟု ဆိုထား၏။

မိတၳီလာ ႏွင့္ လားရိႈးတြင္ အျဖစ္ဆိုးမ်ားႀကံဳေတြ႕ၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ ပိုမိုျမန္ဆန္ထိေရာက္စြာ တုန္႔ျပန္ကိုင္တြယ္လာၾကသျဖင့္ အုပ္စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ရက္ေပါင္း မ်ားစြာ မျဖစ္ေတာ့ပဲ နာရီပိုင္းမွ်သာ ၾကာေညာင္းခဲ့သည့္အျပင္ အေသ အေပ်ာက္အပ်က္အစီးလည္း နည္းပါးခဲ့သည္ဟု သတင္းမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။

အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္မီးရိႈ႕မႈမ်ား၌ လူအခ်ဳိ႕ကို ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ ဖမ္းဆီးကာ တရားစြဲဆိုထားသည္။ အစပိုင္းတြင္ မြတ္စ္လင္ မ်ားကိုသာ ဖမ္းဆီးလိမ့္မည္ဟု စိုးရိမ္မႈမ်ား ရိွေနခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕၌ ဖမ္းဆီးရံုးတင္ခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေရအတြက္မွာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ထက္ အေရအတြက္ မ်ားျပားခဲ့ေပသည္။ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္တြင္ မိတၳီလာအေရးအတြင္း လူသတ္မႈ၊ ေစာ္ကားမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း သံဃာႏွစ္ဦးအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၂၅ ဦးအား စစ္ေဆးေတြ႕ရိွရသည္ဟု ဆိုသည္။

မႏၱေလးအေျခစိုက္ ဦး၀ီရသူ ဦးေဆာင္ေသာ ၉၆၉ ဗုဒၶဘာသာလႈပ္ရွားမႈ ေရပန္းစား အရိွန္ျမင့္တက္လာျခင္းကလည္း မြတ္စ္လင္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈရိွေနသည္။

မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ဦး၀ီရသူမွာ ၂၀၀၃ မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ ေထာင္နန္းစံခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါး၊ ဓမၼဂုဏ္ေတာ္ ၆ ပါး ႏွင့္ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးတို႔ကို ၉၆၉ နံပါတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ယင္းလႈပ္ရွားမႈမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တိုးျမွင့္ရန္ျဖစ္သည္ဟု အယံုသြင္းခဲ့ၾကသည္။

အျဖစ္မွန္၌မူ ၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ အစြန္းေရာက္ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒေဖာ္ေဆာင္ေရး လႈပ္ရွားမႈသာျဖစ္ေနၿပီး၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ တိုင္းျပည္ကို သိမ္းပိုက္ရန္ႀကံစည္ေနသည္ဟု ၾကမ္းတမ္းေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ားအား ဖန္တီးထားခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရိွေသာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔က ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရိွေနေသာ လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အႏၱရာယ္ေပးၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ ဟူေသာ ယိုးစြပ္မႈမ်ားလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္၏။ သို႔သာမကေသး ဂ်ိဟာ့ဒ္ကို တိတ္တိတ္ပုန္း ဖန္တီးမည့္သူမ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ထိမ္းျမားျခင္းျဖင့္ ဘာသာေျပာင္းေစသူအား ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပး ကမ္းသည့္ အစီအစဥ္သည္ လည္းေကာင္း ရိွေနသည္ဟုလည္း ဆိုၾကကုန္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဦး၀ီရသူသည္ ဘာသာကြဲမ်ား ထိမ္းျမားေရးကို ပိတ္ပင္မည့္ ဥပေဒ တစ္ရပ္ျဖစ္လာရန္ ႏိႈးေဆာ္ခဲ့၏။

၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ စီးပြားေရးကို သပိတ္ေမွာက္ရန္၊ မိမိတို႔၏ က်ားကန္မႈကုိ အေျချပဳသည့္ ၉၆၉ နံပါတ္ကပ္၍ မိမိကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အျဖစ္ေဖာ္က်ဴးထားေသာ သူတို႔၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ အားေပးၾကရန္ တြန္းအားေပးလ်က္ရိွသည္။ မိမိတို႔၏ပင္ကိုယ္အျမင္ မည္သို႔ပင္ရိွေနေစကာမူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားအျပားတို႔သည္ ၄င္းနံပါတ္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသထားၾက၏။ အခ်ဳိ႕မွာ ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားတို႔၏ အၿငိဳးထားမႈအား ေၾကာက္ရြံျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာ ယင္းသို မျပသပါက စီးပြားေရးထိခိုက္မည္ကို စိုးရြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း လိုက္ေလ်ာေနရေပသည္။

မြတ္စ္လင္မ္တို႔ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္မႈျပဳလုပ္မိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်ဳိ႕ကို ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားတို႔၏ ႏွိပ္စက္မႈရိွေၾကာင္းပင္လွ်င္ သတင္းမ်ား ထြက္ရိွလာခဲ့၏။

၉၆၉ အဖြဲ႕သည္ ၄င္းတို႔၏ သေဘာထားကို ထင္ဟပ္ေစေသာ လက္ကမ္း စာေစာင္မ်ား၊ ဒီဗီဒီမ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ ျဖန္႔ခ်ိထားၾကသည္။ ထိုအဖြဲ႕အားေထာက္ခံသည့္ ရဟန္း သံဃာတို႔သည္လည္း (မ)တရားပြဲမ်ား၊ ေဟာေျပာမႈမ်ားျဖင့္ တုိင္းျပည္ကို အစိပ္စိပ္အျမြာျမြာ ဆြဲၿဖဲလ်က္ရိွၾကသည္။

လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ သာဓက တစ္ရပ္မွာ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း မြန္ျပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွ ၉၆၉ ဂိုဏ္း၀င္ ဘုန္းႀကီး ၇ ဦးတို႔သည္ ၉၆၉ ဂိုဏ္း၏သေဘာထားျဖန္႔ခ်ိရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ေပါက္ဖြားရာေဒသျဖစ္၏။

၉၆၉ ဂိုဏ္းသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားရန္ ႀကံေဆာင္ခဲ့သည္ မဟုတ္ဟု ဦး၀ီရသူမွ ျငင္းဆိုထားေသာ္လည္း၊ မိမိတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ ဇာတိမွန္ကို ျဖန္႔ခ်ိျခင္းေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ မ်ားစြာေသာ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔က မုန္းတီးစိတ္၀င္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ ဟူ၍ သူ႔စကားထဲမွ ယင္းသေဘာထား တစ္စြန္းတစ္စကို ေတြ႕ရေလသည္။

၉၆၉ ဂိုဏ္းသည္ ဗုဒၶဓမၼ ရင္းျမစ္မ်ားစြာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ ထိုအဖြဲ႕အား ဆန္႔က်င္ေျပာဆို၀ံ့သူဟူ၍ မဆိုစေလာက္မွ်သာ ရိွၾက၏။ ယင္းသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ၄င္းဂိုဏ္းသားတို႔သည္ အစၥလာမ္သာသနာ အေပၚတိုက္ခိုက္ေရးထက္ ဘာသာသာသနာတည္တံ့ေရးအလိုု႔ငွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေသြးစည္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေနပါသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ဘာသာေရး ကိုင္းရိႈ္င္းလြန္းေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ အေရာင္ျခယ္ျပၾကသည္။ ထိုေရာအခါ လူထုတို႔သည္ မိမိတို႔၏ဗုဒၶဘာသာကို မိမိတို႔ ဖာသာေ၀ဖန္ တိုက္ခိုက္သကဲ့သို႔ျဖစ္သြားမည္ကိုစိုးေၾကာက္သျဖင့္ ထိုဂိုဏ္းႏွင့္ဆန္႔က်င္ေသာအသံ မထြက္၀ံ့ၾကျခင္းပင္။

ဦး၀ီရသူ၏ထင္ေပၚမႈ ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အ၀ွန္းရိွ မြတ္စ္လင္ မ္ဆန္႔က်င္ေရး ကမ္ပိန္း၏ေနာက္ကြယ္၌ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ အာဏာပိုင္မ်ား ရိွေနသည္ဟု ဗမာလူမ်ဳိး ေဒါက္တာေမာင္ဇာနည္က ဇြန္လတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ဦး၀ီရသူႏွင့္ ၉၆၉ဂိုဏ္းတို႔၏ မိႈင္းတိုက္ ထိုးဆြမႈမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံအာဏာပိုင္မ်ားမွ အားေပး ရပ္တည္ထားျခင္း မရိွေၾကာင္းကိုလည္း ေသခ်ာေရရာေသာ သက္ေသသာဓကမ်ားလည္း မရိွျပန္ေခ်။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ပင္လွ်င္ ထိုဂိုဏ္းအား ဆန္႔က်င္သည့္စကား ေျပာမထြက္လာခဲ့ပါ။ ဤသည္မွာ သူမအား ရပ္တည္ေထာက္ခံေပးေနေသာ ၉၆၉ ဂိုဏ္းသားမ်ား (၀ါ) မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ အေခ်အတင္ျဖစ္ျခင္းမွ ေရွာင္လႊဲလိုသည့္ သူမ၏ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားျဖစ္မည္ဟု မ်ားစြာေသာသူတို႔မွ ယံုၾကည္ထားသည္။

ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈမ်ား၊ ယင္းလုပ္ရပ္ဆိုးမ်ားကို တာ၀န္ယူေျဖရွင္းျခင္း ကင္းမဲ့ေနမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေနေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Navi Pillay က ဇြန္လအတြင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့၏။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အျမင္အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၌ အေျပာင္းအလဲမွာ ဆင့္ပါးစပ္ႏွမ္းပက္ သေလာက္မွ်သာ ျဖစ္လ်က္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္တို႔ အေပၚဖိႏွိပ္ျခင္းမွာ ေရွ႕ဆက္ေနဦးမည္သာတည္း။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Mark Inkey ၏ သံုးသပ္ခ်က္သတင္းေဆာင္းပါး “2013: A year of religious intolerance in Burma” ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

—————————————-
** M-Media ၏ မူပိုင္ သတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ဘာသာျပန္ မ်ားကို အြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာကူးယူေဖာ္ျပႏို္င္ပါသည္။ ကူးယူေဖာ္ျပသူမ်ားအေနျဖင့္ M-Media မူရင္းလင့္ခ္ကို ထည့္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။

M-Media ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွဘဲ စီးပြားျဖစ္ ထုတ္ေဝေသာ Print Media မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမ်ား လုံးဝ ခြင့္မျပဳပါ။
ဆက္သြယ္ရန္ [email protected]

January 3, 2014
ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ႕ စစ္အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ တာလီဘန္ေတြကို အားက်ေနသလား

ေဆာင္းပါးရွင္ – စည္သူေအာင္ျမင့္
ျမန္မာတိုင္းမ္

လူတစ္ေယာက္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုဟာ အျခားလူတစ္ေယာက္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြကို လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ မုန္းတီးတယ္၊ စက္ဆုတ္ရြံရွာတယ္ဆိုရင္ သူတို႔လို လုိက္မလုပ္ဖို႔ပါပဲ။ ဒါဟာ အလြန္ရိုးရွင္းတဲ့ ဥပေဒသပါ။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ လူတစ္ေယာက္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ႕လုပ္ရပ္ကို မႀကိဳက္ေပမယ့္၊ လက္မခံေပမယ့္၊ ရြံရွာမုန္းတီးေပမယ့္ အသိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ေစ၊ မသိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ေစ အဲ့ဒီလုပ္ရပ္ေတြအတိုင္း ထပ္တူလုိက္လုပ္မိတတ္ပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ ျပဳျပင္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။

ကမာၻေပၚမွာ တာလီဘန္လို႔ဆိုလိုက္ရင္ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ေတြလို႔ အားလံုးက နားလည္ၾကပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါက အာဖဂန္နစၥတန္မွာ တိုင္းျပည္အာဏာရဖူးၿပီး ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ အာဖဂန္နဲ႔ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ နယ္ေျမအခ်ဳိ႕မွာ လႈပ္ရွားေနဆဲရိွပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ေခတ္သစ္မွာ အစြန္းေရာက္တဲ့ ေရွးရိုးရွားရီးယားဥပေဒကို ျပန္အသက္သြင္းလိုသူေတြျဖစ္ၿပီး အမ်ုဳိးသမီးေတြ၊ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္ကို တားဆီးပိတ္ပင္လိုသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္သူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သူတို႔ေတြ က်င့္သံုးေနဆဲဓေလ့ေတြကေတာ့ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ မယားေလးေယာက္ယူႏိုင္တာ၊ မိန္းမကို ေဖာက္ျပားတယ္လို႔ထင္ရင္ ဖမ္းဆီး၊ လူျမင္ကြင္းမွာ ဦးေခါင္းေပၚရံုေလာက္ ေျမျမွဳပ္ၿပီး ေက်ာက္ခဲနဲ႔ မေသမခ်င္းပစ္ အေရးယူတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

ေခတ္သစ္မွာ သူတို႔အဓိကလုပ္တဲ့အလုပ္ေတြကေတာ့ သူတို႔လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္ေတြ အပါအ၀င္ ျပည္သူေတြကို ကူညီဖို႔လာတဲ့ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းအမ်ုဳိးမ်ဳိး၊ အင္န္ဂ်ီအိုအမ်ဳိးမ်ဳိးကို တားဆီးတာ၊ ပိတ္ပင္တာ၊ ရန္ရွာတာ၊ အလုပ္လုပ္လို႔မရေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ၿခိမ္းေျခာက္တာ၊ ေနာက္ဆံုး တိုက္ခိုက္တာအထိ လုပ္ေလ့ရိွပါတယ္။ လက္ရိွျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအုပ္စု တခ်ဳိ႕ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ သြားဆင္တူေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဘယ္အခ်က္မွာလည္းဆိုတာ ခုတစ္ပတ္ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕က ၿမိဳ႔မိၿမိဳ႕ဖ ေဒသခံေတြလို႔ဆိုတဲ့ ေကာ္မတီတစ္ခုက ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕ေတြ လုိက္နာရမယ့္အခ်က္ေတြဆိုၿပီး ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္းမရိွရင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၀ ရက္ေနာက္ဆံုးထားၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ထြက္သြားၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြထဲပါတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အင္န္ဂ်ီအို၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေဒသခံေတြပါ၀င္တဲ့ ေကာ္မတီနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ဘက္လိုက္မႈ မရိွဘဲ အခ်ဳိးညီမွ်စြာနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔၊ ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြကို အကူအညီေပးတဲ့ပစၥည္းနဲ႔ အျခားအေထာက္ အပံ့ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီေကာ္မတီကို စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ေပးဖို႔၊ အင္န္ဂ်ီအို၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕ေတြက ေက်းရြာေတြမွာ သြားၿပီး ကူညီတဲ့အခါ ေကာ္မတီက အနည္းဆံုး ငါးေယာက္ကို အတူလိုက္ပါခြင့္ျပဳဖို႔၊ အကူအညီေပးမယ့္ ပစၥည္းေတြနဲ႔ သိုေလွာင္ထားရိွမႈ အေျခအေနကို ေကာ္မတီကို အခ်ိန္မေရြး ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ေပးဖို႔၊ စီမံကိန္ကာလနဲ႔အကူအညီေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕နာမည္ ေကာ္မတီကို အသိေပးဖို႔၊ ၿမိဳ႕နယ္ေက်ာ္ အကူအညီေပးတာမ်ဳိး လံုး၀မလုပ္ဖို႔၊ အကူအညီေပးတာကို နံနက္ ၆ နာရီကေန ည ၆ နာရီအတြင္းပဲလုပ္ဖို႔၊ အေရးေပၚအကူအညီလိုရင္ေတာင္ ေကာ္မတီနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးမွလုပ္ဖို႔ စတဲ့ အခ်က္ေတြပါပါတယ္။

ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ေတြကို သတိရေစပါတယ္။ အာဖဂန္က တာလီဘန္ေတြကို သတိရေစပါတယ္။ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ေတြေခတ္တုန္းကလည္း ႏိုင္ငံတကာ အင္န္ဂ်ီအုိေတြ၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြအေနနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြ၊ ဖ်ားနာသူေတြ၊ စစ္ေဘးဒဏ္ခံရသူေတြ၊ အကူအညီလိုအပ္ေနသူေတြဆီ အကူအညီမေပးႏိုင္ေအာင္ ၊ မေရာက္ႏိုင္ေအာင္ စည္းကမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ခ်မွတ္ၿပီး တားဆီးပိတ္ပင္ေလ့ရိွပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့သာဓကႀကီး တစ္ခုကေတာ့ ဂလိုဘယ္လ္ဖန္းလုိ႔ေခၚတဲ့ ကမာၻေပၚမွာ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ထြက္ခြာသြားရတဲ့အထိပါပဲ။ ေနာက္ထပ္ ခါးသီးတဲ့ဥပမာ တစ္ခုကေတာ့ နာဂစ္ေလမုန္တိုင္းေဘးျဖစ္ခ်ိန္ ႏိုင္ငံတကာကေရာ၊ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြေရာ အကူအညီမေပးႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ပိုတ္ပင္ထားတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြကလည္း ေစာေစာက ေျမာက္ဦးက ေကာ္မတီရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ သိပ္မတိမ္းမယိမ္းပါပဲ။ တာလီဘန္ေတြကေတာ့ အဲဒီထက္ ပိုဆိုးပါတယ္။ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို ပညာလာသင္ေပးတဲ့ အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕ေတြ၊ ေဆးလာကုေပးတဲ့သူေတြကို ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္တာမ်ဳိးအထိ လုပ္ၾကပါတယ္။

အဲ့ဒီ ေကာ္မတီ ဆိုတာရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျမာက္ဦးက အင္န္ဂ်ီအိုေတြ၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြက လက္မခံၾကပါဘူး။ ဒါဟာ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္တဲ့အတြက္ အစိုးရဖက္ကိုပဲ တင္ျပသင့္တယ္လို႔ အေၾကာင္းျပန္ၾကပါတယ္။ ဒီလို အင္န္ဂ်ီအို၊ အုိင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြဖက္က လက္မခံတဲ့အခါ ေကာ္မတီဘက္က ေနာက္တစ္ဆင့္ တက္လာျပန္ပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကကို လက္မခံတဲ့ အင္န္ဂ်ီအိုေတြ၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြကို ဟိုတယ္ေတြကေန လက္မခံဖို႔ ထပ္ၿပီး ရာဇသံေပး ေတာင္းဆိုလိုက္ျပန္ပါတယ္။ ေကာ္မတီဘက္က ဒါဟာ သတိေပးမႈ၊ မလိုက္နာရင္ ဆႏၵျပမယ္လို႔ ေျပာထားေပမယ့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ဳိး၊ အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္အခ်ဳိ႕မွာ လူပုဂၢိဳလ္တခ်ဳိ႕ကလည္း လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ႕ဟာ ဘာေၾကာင့္ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးမႈေတြကို ရန္လိုေနရတာပါလဲ။ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ အကူအညီေတြဟာ ဒုကၡသုကၡေရာက္ေနတဲ့၊ စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့၊ ပညာမဲ့ေနတဲ့ ဘဂၤါလီ လူအုပ္စုႀကီးဆီကို ေရာက္မသြားရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႀကီး ပိုၿပီးဖြံ႕ၿဖိဳၚတိုးတက္လာမယ္လို႔ ယူဆေနၾကလို႔လား၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ဘ၀ ပိုၿပီးလံုၿခံဳေအးခ်မ္းစြာေနရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကလို႔လား စသျဖင့္ ေမးခြန္းထုတ္ရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါတင္မက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤါလီေတြတင္မက ရခုိင္တိုင္းရင္းသားတခ်ဳိ႕လည္း ဒုကၡေရာက္၊ အကူအညီလိုအပ္ေနၾကပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးေတြထဲမွာ ဒုတိယ အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါ ဘဂၤါလီေတြ ဖန္တီးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖန္တီးႏိုင္ေလာက္ေအာင္လည္း သူတို႔လက္ထဲမွာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား၊ တရားစီရင္ေရးယႏၱယား၊ စီးပြားေရးစြမ္းပကား ဘာတစ္ခုမွ ရိွၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈတရားခံဟာ အရင္ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ဘဂၤါလီျပႆနာဟာလည္း တိုင္းျပည္ကို ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့အက်ဳိးဆက္ပါ။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ရိွ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးက ေကာ္မတီ ဆိုတာနဲ႔ အခ်ဳိ႕ရခိုုင္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အင္န္ဂ်ီအို၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြကို ျပဳမူဆက္ဆံပံုဟာ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ တာလီဘန္ေတြက အင္န္ဂ်ီအို၊ အိုင္အင္န္ဂ်ီအိုေတြကို ဆက္ဆံျပဳမူပံုနဲ႔ သြားဆင္တူေနပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ တာလီဘန္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို အားက်အတုယူလို႔ကေတာ့ျဖင့္ ရခုိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမွာ မဟုတ္သလို ျပႆနာေတြလည္း ေျပလည္ၿငိမ္းေအးသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါတင္မက ရခုိုင္ေတြကိုယ္တိုင္ ဘ၀လံုၿခံဳစိတ္ခ်ေအးခ်မ္းတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုကိုလည္း တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

December 26, 2013