News @ M-Media

Tag: article

  • တေစၦေျခာက္တဲ့ၿမိဳ႕ (သို႔မဟုတ္) ျမန္မာ့ေနျပည္ေတာ္

    ဒီဇင္ဘာ ၁၈ ၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    မူရငး္ေဆာင္းပါးရွင္- Denis D. Gray

    p8-ghost-a-20131215-870x580
    Photo-AP
    ေနျပည္ေတာ္။               ။ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေနျပည္ေတာ္၌ စတင္အေျခစိုက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီျဖစ္သည္။

    တစ္ေန႔လွ်င္ႏွစ္ၾကိမ္ ေရခ်ိဳးေပးျခင္း၊ ယုယျခင္းျဖင့္ နာရီမျပတ္ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ထားေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္ ငါးေကာင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်ယ္ျပန္႔ေ၀းလံ၍့ အိပ္မက္ဆန္ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္းရိွ သတ္မွတ္ျမက္ခင္းျပင္ႀကီး၌ စိတ္တိုင္းက် စည္းစိမ္ခံလ်က္ရိွေနၾကသည္။ ၄င္း၏ အထက္မွာေတာ့ ေတာက္ပေနသည့္ ေရႊခ်ဘုရားတစ္ဆူက အုပ္မိုးထားသည္။

    ေရွးအခါကာလကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘုရင္ မင္းဆက္မ်ားက ယင္းသို႔ေသာ အျဖဴေရာင္အဆင္းရိွ ရွားပါးတိရိစၧာန္မ်ားကို ဘုရင့္နယ္ေျမ၏ ထူးျမတ္ အေဆာင္အေယာင္၊ အာဏာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာတို႔၏ အထိမ္းအမွတ္ သေကၤတမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကေပသည္။ သို႔ေသာ္ အဆမတန္ ခ်ဲ႕ကား၍ ေငြေၾကးမ်ားစြာ အကုန္က်ခံကာ တိတ္ဆိတ္စြာ အုတ္ျမစ္ခ် တည္ေဆာက္ထားခဲ့ေသာ၊ ႏိုင္ငံ့စစ္ အာဏာရွင္ေဟာင္းမ်ားက အေျခစိုက္ရန္ မသင့္ဟုယူဆခဲ့ေသာ   ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕တြင္ “ဆင္ျဖဴေတာ္” ကဲ့သို႔ တန္ဖိုးႀကီး၍ ထိန္းသိမ္းရ ခက္ေသာအရာသည္ ဒုကၡေပးမည့္ အဆင္တန္ဆာ တစ္ရပ္အျဖစ္ အခ်ဳိ႕က ရႈျမင္ၾကသည္။

    ဘုရင့္ဘုံဗိမာန္ဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ ေနျပည္ေတာ္အား တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ၈ ႏွစ္အၾကာတြင္ အစိုးရသစ္၏ အေျခစိုက္တည္ေနရာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ေတာနက္ထဲက ထြက္ေပၚလာသည့္ တေစၦၿမိဳ႕ေတာ္အလား ေျခာက္ကပ္ တိတ္ဆိတ္လ်က္ရိွခဲ့သည္။

    ယခုအခါ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ထုိေနရာ၌ အေျခခ်ရန္ျပင္ဆင္လာသည္။ စတိုးဆိုင္ ႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား ပိုမို ဖြင့္လွစ္လာၾကၿပီး ဟိုတယ္ ၇၉ ခုအနက္ အခ်ိဳ႕မွာ ဖြင့္လွစ္လည္ပတ္ေနၿပီး၊ အခ်ိ႕က ေဆာက္လုပ္ဆဲအေနအထားျဖင့္ ရိွေနေလသည္။ ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ား အပါအ၀င္ အခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား သူတို႔၏ ရံုးခြဲငယ္မ်ားအား ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း တည္ထားၿပီးျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

    ႏို၀င္ဘာလကုန္တြင္ ႏိုင္ငံ ၁၁ ခုပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ျဖစ္ေသာ Southeast Asian Games အတြက္ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ေသာ အားကစားကြင္းမ်ား၊ အစည္းအေ၀းခန္းမမ်ား ႏွင့္ အခြင့္ထူးခံ VIP မ်ားတည္းခိုရန္ ရာခ်ီေသာ တည္းခိုရိပ္သာမ်ားအား တည္ေဆာက္ထားၿပီးျဖစ္၏။ အေရွ႕ေတာင္အာရွဆယ္ႏိုင္ငံ၏ဥကၠဌ ရာထူးကို ရယူလည္ပတ္မည့္ ေနာက္ တစ္ႏွစ္၌ ေနျပည္ေတာ္သည္ လူအမ်ား၏ အာရံုထား စိတ္၀င္စားမႈကို ထပ္မံရရိွေပဦးမည္။

    သို႔ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ေဆာက္လုပ္ထားမႈမွာ ႀကီးမားသည့္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ျခင္း မရိွေသးေပ။ ကမာၻ႕အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ တစ္ခုတြင္ ယခုကဲ့သို႔ ၾကီးမားေသာ ျပည္သူ႔ အေဆာက္ဦးမ်ဳိးရိွၿပီး ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ (Washington, D.C.) ေနရာထက္ အဆ ၄၀ ႀကီးမားေနျခင္းမွာ  ရယ္စရာ တစ္ခုလိုျဖစ္ေနေလသည္။

    အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္ပင္လွ်င္ ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ယွဥ္ပါက ေသးငယ္ေနသလားဟု ေအာက္ေမ့ရ၏။ နယူးေယာ့ခ္ၿမိဳ႕ရိွ United Nations အေဆာက္အဦးသည္ပင္လွ်င္ ေနျပည္ေတာ္၏ ပင္မညီလာခံ ခန္းမႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ေသးငယ္က်ဳံလွီေန၏။

    ထို႔အျပင္ တစ္ႏွစ္ကို ခရီးသည္ ၁၀.၅ သန္း ဆင္းသက္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ထားေသာ ေလဆိပ္၌ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလေၾကာင္းလိုင္း ႏွစ္ခုမွ်သာ ရိွေနသည္။

    ေနျပည္ေတာ္၌ ေနရာလြတ္မ်ားစြာ က်န္ရိွေနေသးသည္။ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားစြာသည္ တစ္ဦးတည္းသာ ေနထိုင္ေနၾကရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူတို႔၏ မိသားစုမ်ားသည္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ မေျပာင္းေရႊ႕လိုၾက၍ျဖစ္သည္။

    စစ္တပ္အာဏာ ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ခိုင္မာလာလွ်င္ ေနျပည္ေတာ္သည္ တစ္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကဲ့သို့႔ တိုင္းျပည္၏အဓိက အသက္၀င္ေသာေနရာအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသူမ်ားအနက္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ သံတမန္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားကလည္း ပါ၀င္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၉ ရာစုႏွစ္မွ စတင္ကာ ေနျပည္ေတာ္ကို အႀကိမ္္ ၃၀ အထိ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ သက္တမ္း အတိုဆံုးေနျပည္ေတာ္သည္ တစ္ႏွစ္မွ်သာ တည္တံ့ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထား အပံုအပင္ ရိွေနပါသည္။

    လက္ရိွအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ေနျပည္ေတာ္သည္ ဆက္လက္တည္တံ့ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း  လူအမ်ားအား ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ အရာ အေျမာက္အမ်ားရိွေၾကာင္း၊ ထိုအထဲတြင္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးေတာ့မည့္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ ဟိုတယ္ႀကီးႏွစ္ခုလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ဆိုေနၾက၏။

    “ အာရွတိုက္အတြင္း စီးပြားေရး အလ်င္ျမန္ဆံုးတိုးတက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ – ေနျပည္ေတာ္ဟာ အလားအလာေကာင္း အေျမာက္အမ်ားရိွေနပါတယ္ ” ဟု အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Best Western International ၏လုပ္ငန္းခြဲမွ ေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဂလဲန္း ဒီ ေဆာင္ဇာ(Glenn de Souza) က ဆုိသည္။

    ျပင္သစ္ပိုင္ Accor Group မွ ဒုဥကၠဌေဟာင္း ပက္ထရစ္ ဘက္ဆက္(Patrick Basset) က ဗမာဟု လူသိမ်ားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေနျပည္ေတာ္သည္ လူအသြားအလာအမ်ားဆံုး ၿမဳိ႕ေတာ္တစ္ခု ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။

    ၿမိဳ႕ခံအခ်ဳိ႕က က်ဥ္းၾကပ္ေနေသာတိုက္ခန္းမ်ား၊ ကားႏွင့္လမ္းျပည့္ၾကပ္ပိတ္ဆို႔ေနေသာလမ္းမ်ားႏွင့္အတူ လူဦးေရငါးသန္း ရိွေနေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳကထက္စာလွ်င္ ေနျပည္ေတာ္သည္ ေနထိုင္ရအဆင္ေျပေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။ ေနျပည္ေတာ္၏ ေရေပးမႈ စံနစ္သည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေနသည့္အျပင္၊ ေန႔စဥ္ လွ်ပ္စစ္မီးျဖတ္ေတာက္ေနသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ဆန္႔က်င္စြာ လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအင္သည္ အၿမဲမပ်က္ ရရိွေန၏။

    “ ေနျပည္ေတာ္က ေနရာက်ယ္၀န္းၿပီး စိမ္းလန္းတယ္၊ က်န္းမာေရးအတြက္သင့္ေတာ္တဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အိမ္ျပန္ သြားရင္ မြန္းက်ပ္ေနသလို ခံစားရတယ္ ” ဟု ခ်ယ္ရီဦး လက္ပတ္ နာရီဆိုင္၏တာ၀န္ခံ ရန္ကုန္သား ကိုၿပံဳးက ေျပာျပသည္။

    ႏိုင္ငံျခားသံရံုးမ်ားသည္ ေနျပည္ေတာ္ေတာင္ဖက္ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ ကြာေ၀းၿပီး ကားခရီးစဥ္ ငါးနာရီၾကာျမင့္သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌သာ ဆက္လက္၍ တည္ရိွေနၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အတိုက္အခံအဖြဲ႕မ်ားသည္ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ပါတီမ်ားကို လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အၿပီးသတ္ေက်ာ္ျဖတ္ေအာင္ျမင္ လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾက၏။

    “ တစ္ေန႔က်ယင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ ရန္ကုန္ပဲျပန္ျဖစ္သြားမယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ယံုၾကည္ပါတယ္ ” ဟု ေဒၚစုၾကည္ ၏ National League for Democracy မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦးဥာဏ္၀င္းက ဆိုသည္။

    လက္ရိွတြင္ မည္သည့္ မဲဆြယ္မႈမွ မရိွေသးေသာ္လည္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အား ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္ထားရိွရန္ ကတိေပးမည့္ မည္သို႔ေသာႏိုင္ငံေရးသမား မဆို မဲရရိွလိမ့္မည္ဆိုေသာ ျပက္လံုးတစ္ခု ေရပန္းစားေနေလသည္။

    ေနျပည္ေတာ္တြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ အဆင့္ျမင့္ရုပ္ရွင္ရံု၊ ဆာဖာရီပန္းၿခံ၊ ေစ်း၀ယ္ကုန္တိုက္ စေသာ လူထုအတြက္ေနရာအခ်ဳိ႕ ရိွပါသည္။ သို႔ေသာ္ အျခားၿမိဳ႕မ်ားနည္းတူ ပ်ားပန္းခတ္စည္ကားေသာ ေစ်းတစ္ခုဟူ၍ေတာ့ မရိွေပ။ ထို့အတူ အျပန္႔က်ယ္လွေသာ ၿမိဳ႕အတြင္း၌ အမ်ားျပည္သူအတြက္သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈက႑ လွစ္ဟာလ်က္ရိွၿပီး၊ လူထုသည္ အငွားယဥ္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္ကားမ်ား ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္မ်ားျဖင့္သာ ေစ်းႀကီးႀကီးျဖင့္ငွားရမ္းသြားလာေနရသည္။

    “ ဒီမွာ ညခင္းပိုင္း အသြားအလာ မရိွဘူး။ ည ၉ နာရီေက်ာ္ရင္ လမ္းေပၚမွာ လူမရိွေတာ့တဲ့အတြက္ အိမ္တြင္းေအာင္းၿပီး တီဗီပဲၾကည့္ေနရတယ္ ” ဟု မီနီမားကက္ ပိုင္ရွင္ ေဇယ်ာဦးက ဆိုသည္။

    အခ်ဳိ႕အာဏာပိုင္မ်ားက ရန္ကုန္ကို ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္ေျပာင္းလဲခြင့္ မရိွဟု ဆိုၾကသည္။ တင္းမာၾကမ္းတမ္းေသာ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္တြင္ ရာစုႏွစ္ တစ္၀က္ခန္႔ တည္ရိွခဲ့ေသာတိုင္းျပည္၌ လွ်ဴိ႕၀ွက္ခ်က္ထိန္းသိမ္းမႈမ်ားသည္ ဆက္လက္၍ အတြင္းလႈိက္ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ရာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေနလူဦးေရကဲ့သို႔ အေျခခံသတင္း အခ်က္အလက္ကို ပင္လွ်င္ ေဖာ္ျပရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့ၾက၏။  ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ လူဦးေရ ၉၂၅,၀၀၀ ရိွေၾကာင္း တရား၀င္ ကိန္းဂဏန္းျဖင့္ သတင္းဌာနအသီးသီးမွ ဆိုေသာ္လည္း ၄င္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် မရိွေၾကာင္း လာေရာက္ၾကသူအေျမာက္အမ်ားမွ ေတြ႕ခဲ့ၾကေလသည္။

    အဘယ္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္အား ျပန္လည္ေနရာခ်ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရသည့္အေၾကာင္းရင္းကိုပင္ အစိုးရဖက္မွ အတိက် ထုတ္ျပန္ျခင္း မရိွခဲ့ေခ်။

    လက္ရိွေနရာသည္ ပိုမို၍ ဗဟိုအရပ္ျဖစ္ျခင္း၊ မဟာဗ်ဴက်အေနအထားတြင္ရိွေနျခင္း၊ ႏိုင္ငံကိုထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ျခင္း၊ ကာလတစ္ရပ္ထိ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္သည့္ ေသြးေခ်ာင္းစီးဆႏၵျပမႈ ေပၚထြက္ခဲ့ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ လူထုႏွင့္ သီးျခားျဖစ္ေနျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံတြက္ခ်က္မႈလည္း ပါ၀င္ေပမည္။
    ေနျပည္ေတာ္၏အဓိကပံုေဖာ္သူ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊသည္ “ ေနျပည္ေတာ္/ၿမိဳ႕ေတာ္ေျပာင္းလဲ လိုက္ျခင္းက အာဏာတည္တံ့မည္ ” ဟူေသာ ေရွးယခင္ဘုရင္မ်ား၏ ယံုၾကည္ခ်က္ အတိုင္း ေျခရာ နင္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဗဒင္ပညာ ယၾတာကိန္းခန္း ပညာသည္မ်ားျဖင့္ တိုင္ပင္ၿပီးေနာက္ ယခုကဲ့သို႔ အမိန္႔ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ လူမ်ားစြာမွ ယံုၾကည္ေနၾကသည္။

    ျမင္ကြင္းေနာက္ကြယ္မွေန၍ လက္ရိွအခ်ိန္ထိ ႀကိဳးကိုင္ေနသူဟု ယူဆရေသာ ဦးသန္းေရႊသည္  ေနျပည္ေတာ္၏ လူအေရာက္အေပါက္ နည္းပါးသည့္ သီးသန္႔ေနရာတြင္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အတူ ေနထိုင္လ်က္ ရိွသည္။ ကန္႔သတ္ တားျမစ္ထားေသာ ယင္း စစ္တပ္နယ္ေျမအတြင္း ဗံုးခိုက်င္းမ်ား ႏွင့္ တူးေျမာင္း လိုဏ္ေခါင္းမ်ားလည္း ရိွေၾကာင္း ဆိုၾက၏။

    ၿမိဳ႕ေတာ္အား ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလွသည့္ လယ္သမားတို႔ေနထိုင္ရာ ေဒသအတြင္း ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းက စတင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕အတြင္း၌ ဟိုင္းေ၀း လမ္းက်ယ္ အမ်ားအျပား ေဖာက္လုပ္ထားကာ၊ နံေဘးတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္တြင္လည္း ေရကြ်ဲမ်ား၏ စားက်က္ျဖစ္ေသာ ၿခံဳပုတ္မ်ား၊ ေတာအုပ္မ်ား ႏွင့္ လယ္ကြင္းမ်ား ၿခံရံလ်က္ရိွသည္။  စိမ္းလန္းမွဳမ်ားၾကားတြင္ စနစ္တက် တည္ေဆာက္ထားေသာ တိုက္ခန္းအေဆာက္ အံုမ်ားစြာရိွျပီး၊ သက္ဆိုင္ရာ ရာထူးေပၚမူတည္၍ ေနထိုင္ခြင့္ေပးအပ္ထားေပသည္။ အမိုးမ်ားသည္ အေရာင္မ်ားျဖင့္ခြဲထားေလသည္  စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ေန အိမ္ေခါင္မိုးမ်ားကို အစိမ္းေရာင္ျဖင့္ အေရာင္ခြဲသတ္မွတ္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။

    အင္အားသံုးျပဳလုပ္ခ်က္ကို လူအမ်ားအား စြဲေဆာင္ရန္ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ အစိုးရသည္ ျမန္မာရုပ္ရွင္ အကယ္ဒမီဆုေပးပြဲ အခမ္းအနားမွအစ ရန္ကုန္တိရိစာၦန္ရံုရိွ တိရိစာၦန္မ်ားကိုေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း အလယ္ ႏွစ္စဥ္ခင္းက်င္းေသာေက်ာက္ျမတ္ ရတနာျပပြဲအဆံုး  ေျပာင္းေရႊ႕လိုက္ၾကသည္။

    သံတမန္မ်ားကို စြဲေဆာင္ရန္မူ အလြန္ကိုခဲယဥ္းေပသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွင့္ မေလးရွားသည္သာ သံရံုးေနရာအတြက္ အစိုးရအား ေဒၚလာ ၁.၅ သန္းေပးေဆာင္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သူမွ အေဆာက္အဦးမ်ားကို စတင္တည္ေဆာက္ျခင္း မရိွေသးေခ်။

    ရန္ကုန္ကို ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕ေရးမွာ ကုန္က်စရိတ္အလြန္ျမင့္မားေၾကာင္း၊ အစိုးရတြင္ ထိုေငြေၾကးအား အျခားေသာ အေရးၾကီးကိစၥမ်ား၌ သံုးစြဲမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေသာသမိုင္းပညာရွင္ ႏွင့္ အစိုးရအႀကံေပး ဦးသန္႔ျမင့္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ ျပန္လည္ေျပာင္းလဲလို႔မရတဲ့အရာ ဆိုတာ မရိွပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ ႏွစ္ေတြၾကာလာတဲ့နဲ႔အမွ် ႏိုင္ငံေရးလိုအပ္ခ်က္အရပင္လွ်င္ ဒီလိုလုပ္ဖို႔ အခက္အခဲပိုႀကီးလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဗဟိုဌာနတစ္ခုရိွျခင္းက အႀကီးမားဆံုးၿမိဳ႕ဆိုတာနဲ႔ မတူညီပါဘူး။ သူ႔မွာလဲ သူ႔ေကာင္းကြက္ေတြရိွပါတယ္ ” ဟု သူကဆိုသည္။

    ဦးသန္းေရႊသည္ အာဏာခ်က္မေနျပည္ေတာ္၌ ရိုးရာသေကၤတတစ္ခုကိုလည္း ျပဳလုပ္ေစခဲ့သည္။ ၄င္းမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ ေရႊတိဂံုေစတီႏွင့္ တစ္ထပ္ တည္း တူညီေသာ ေစတီတစ္ခုအား တည္ေစခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ ဘုရားဥာဏ္ေတာ္ အျမင့္အား မူလထက္ ၃၀ စင္တီမီတာ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ေလသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္မ်ားကိုလည္း ခမ္းနားေသာ ေနရာထိုင္ခင္း အစီအမံမ်ားျဖင့္ ထားရိွသည္။

    မိန္းမ ႏွင့္ ကေလး ႏွစ္ဦးကို ခြဲခြာေနထိုင္ေနရေသာ သစ္ေတာဌာနမွ တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္ တင္ကိုလတ္အဖို႔ ေနျပည္ေတာ္ရိွ ဘ၀မွာ အထီးက်န္ၿငီးေငြ႕ဖြယ္ ျဖစ္ေနပါေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူသည္ မိမိ၏အလုပ္အား ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူျဖစ္၏။

    “ ဒီေနရာမွာ ဆင္ျဖဴေတာ္ေတြကို ထားရိွျခင္းျဖင့္ ၾကြယ္၀စည္ပင္လာလိမ့္မယ္လို႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကတယ္ ”  ဟု သူက ဆိုသည္။

    ** Denis D. Gray ၏ Myanmar’s capital less of a ghost town ေဆာင္းပါးကို ျမန္္မာျပန္ဆို ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

    —————————————-
    ** M-Media ၏ မူပိုင္ သတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ဘာသာျပန္ မ်ားကို အြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာကူးယူေဖာ္ျပႏို္င္ပါသည္။ ကူးယူေဖာ္ျပသူမ်ားအေနျဖင့္ M-Media မူရင္းလင့္ခ္ကို ထည့္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။

    M-Media ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွဘဲ စီးပြားျဖစ္ ထုတ္ေဝေသာ Print Media မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမ်ား လုံးဝ ခြင့္မျပဳပါ။
    ဆက္သြယ္ရန္ editor@m-mediagroup.com

  • လွဴဒါန္းေပးရံုမွ်ႏွင့္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားေရး လံုေလာက္ေသာ အားျဖည့္မႈ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလား ?

    ဒီဇင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ဘာသာျပန္- သာကီထက္ေကာင္း
    Bustling jetty of Yangon
    (ဓာတ္ပံုအညႊန္း) ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လူစည္ကားရာေနရာတစ္ခု။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးပြင့္လန္းစျပဳၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း စီးပြားေရးျပန္လည္ျပဳျပင္မႈမ်ားမွာကား ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းသုိ႔ အလိုအေလ်ာက္ ေရာက္ႏိုင္ေခ်မရိွေသး။ Photo by: McKay Savage / CC BY

    လူထု၏ပါ၀င္မႈ၊ တာ၀န္ခံေရးကတိက၀တ္တို႔ႏွင့္အတူ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္ေသာ အစိုးရျဖစ္လာရန္ႀကိဳးစားေနေသာ ေနာက္ဆံုး အုပ္စု၀င္ႏိုင္ငံမ်ား အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္၏။

    လန္ဒန္၌ မၾကာေသးမီက OGP Summit ကို အိမ္ရွင္အျဖစ္လက္ခံက်င္းပေသာ၊ ၄င္းျပင္ ယခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္သူျဖစ္ေသာ UK သည္ ျမန္မာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတို႔အား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း အားျဖည့္အကူအညီမ်ားကို ေပးလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ ၄င္း၌ အာဏာပိုင္ေလာက အတြက္ အေကာင္းဆံုး စြမ္းရည္ တိုးျမွင့္ေပးေရးစံခ်ိန္ စံညြန္းသတ္မွတ္မႈ၊ ျပည္သူလူထုတို႔၏ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ျမင့္မားေစမႈ၊ လူထုပါ ၀င္ေရးကို ေထာက္ပံ့မႈ၊ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ တာ၀န္ယူမႈအတြက္ နည္းပညာသစ္မ်ား ပိုမိုရရိွေစမႈတို႔ ပါ၀င္ၾကသည္။

    ယမန္ႏွစ္ Transparency International မွျပဳစုထုတ္ျပန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ျပႆနာ ရွင္းလင္းေရးဆိုင္ရာ ကမာၻ႕လာဘ္စားမႈစံခ်ိန္၌ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၆ အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဆင့္ ၁၇၂ စာရင္း၀င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ဤအခ်က္အလက္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယင္းယိုေပါက္မ်ားကို ဖာေထးလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ရန္ ခက္ခဲလွသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၱရားအတြင္း အရပ္သားပါ၀င္မႈ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဖဂန္နစၥတန္ ေအာက္ေရာက္ေနၿပီး ေျမာက္ကိုးရီးယား ထက္ မဆိုစေလာက္ေလးသာ သာလြန္ခဲ့သည္ဟု လတ္တစ္ေလာ စစ္တမ္း တစ္ရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထား၏။

    ေငြးေၾကးမူ၀ါဒ၌ အခ်က္အလက္ အေျခခံစံနစ္ထက္ နကၡတၱေဗဒ၏ လႊမ္းမိုးမႈကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံရၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ ေနာက္ဆံုးေသာ္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚျပန္ေရာက္ေနၿပီဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္တင္ျပၾကသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာစရာသတင္း ျဖစ္ေစ၏။

    သို႔ေသာ္ သတင္းဆိုးတစ္ရပ္မွာ ႏိုင္ငံေရးအခန္းက႑ တိုးတက္မႈ စံေပတံႏွင့္တိုင္းတာၾကည့္ရႈျခင္း မျပဳပါလွ်င္၊ ႏိုင္ငံေရးၾကမ္းခင္းႏွင့္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအား မလြဲမေသြ အေျပာင္းအလဲ မလုပ္ပါလွ်င္ စီးပြားေရးျပဳျပင္တည္ေဆာက္မႈသည္ ပီျပင္ေသာ ဒီမိုကေရစီအသြင္သို႔ အလိုအေလ်ာက္ ဦးတည္သြားေစမည္ မဟုတ္ပါေလ။

    Burma Campaign UK မွ Mark Farmaner ကဲ့သို႔ ကာလရွည္ေလ့လာစူးစမ္းသူႏွင့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက – ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး၌ အျပည့္အ၀ ကူညီေနျခင္း မဟုတ္၊ ပို၍အားေကာင္းသည့္ အာဏာရွင္ တိုင္းျပည္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊  အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌ စီးပြားေရးအင္အား ရပ္၀န္းျဖစ္လာရန္ လည္းေကာင္း တိုးျမွင့္ ကူညီရာေရာက္ေနသည္ဟု ယံုၾကည္ထားၾကသည္။

    လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အထေျမာက္ပါၿပီဟု ေၾကြးေၾကာ္ၾကသည့္ ပင္တိုင္အလွဴရွင္မ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားအားျဖင့္ တိုင္းျပည္သည္ ကမာၻ႕ႏိုင္ငံမ်ား၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စံနစ္ေကာင္းအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ေစႏိုင္ပါမည္ေလာ – ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းမ်ားတိုးတက္လာမႈ မတိုးျမွင့္ပဲႏွင့္ ထိုသို႔ မျဖစ္လာႏိုင္ပါသေလာ ဟူ၍ ေမးျမန္းစရာ အခ်ဳိ႕ ရိွေနပါသည္။

    ဦးစားေပးအပ္သည့္အခ်က္မ်ား
    ———————————
    လွဴဒါန္းမႈ၏ဦးစားေပးအပ္သည့္ အခ်က္မ်ားမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအား အေထာက္အကူျပဳရန္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အားေပးရန္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူထုပါ၀င္မႈအခန္းက႑ အားနည္းလြန္းသျဖင့္ အခရာ အသိစြမ္းရည္ႏွင့္စံနစ္မ်ား တည္ေဆာက္ေရးအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရိွသည္။ စိန္ေခၚခ်က္မွာ ႀကီးမားလွသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

    ယူေကရိွ ႏိုင္ငံတကာဖြ႕ံၿဖိဳးေရးဌာန၏ အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ၂၅ ႏွစ္တာ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာၿပီးေနာက္ ျပည္သူ႔ ဘ႑ာ စီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး D သို႔မဟုတ္ D+ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္၀င္ေနေၾကာင္း ကမာၻ႕ဘဏ္မွ ယခုႏွစ္ အေစာအပိုင္းတြင္ အမွန္အတိုင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ စံႏႈန္း ၃၁ ခ်က္အနက္ ၂၂ ခ်က္၌ ျပည္စံုလံုေလာက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ရွာမေတြ႕ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ရလွ်င္ “ အဆင့္နိမ့္ နည္းစဥ္မ်ားေပၚသာ ပိုမိုအာရံုထားၿပီး သံုးစြဲမႈႏွင့္ရလဒ္ သုေတသနမ်ားေပၚ အားနည္းလြန္းေသာ ဗဟုိထိန္းခ်ဳပ္မႈ အမွားအယြင္းႏွင့္ အတူ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ မူ၀ါဒ ကင္းမဲ့ေနသည္ ” ဟု ေတြ႕ၾကရ၏။

    အလွဴရွင္မ်ားသည္ ေနျပည္ေတာ္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္၄င္း၏အဖြဲ႕၀င္အသီးသီးႏွင့္ တလြဲတေခ်ာ္ဥပေဒျပဳေနျခင္းက႑၊ အရည္အေသြး တိုးျမင့္ျခင္း က႑တို႔၌ လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ေနရမည္ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္မွာ အလြန္အေရးပါလွေပသည္။

    သို႔တိုင္ ဥပေဒမ်ားတြင္ ခိုင္မာမႈအားနည္းၿပီး၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျပႆနာေဖာင္းပြကာ ေငြေၾကးစံနစ္ ဆိုး၀ါးလြန္းေနေသာေၾကာင့္ ေမးျမန္း စရာမ်ားျဖစ္လာ၏။ အစိုးရထံမွ ႀကီးမားေသာ တိုးတက္မႈႏွင့္တစ္ကြ ဆီေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္အား အလွဴရွင္မ်ားမွ ေမွ်ာ္လင့္ေနျခင္းမွာ လက္ေတြ႕က်ပါ၏ေလာ ? ထိုအရာထက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ေကာင္း ပို၍မလိုအပ္ပါသေလာ ? လူထုပါ၀င္မႈ က႑ ႏွင့္ OGP  မွ ၄င္းတို ႔အေပၚ သတ္မွတ္ခ်က္အေပါင္းမွာ မည္သို႔ရိွမည္နည္း ?

    ေငြေၾကးႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းတြင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ နားလည္၊ ေစာင့္ၾကည့္၊ ေတာင္းဆို၊ ပါ၀င္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္မ်ားအား တည္ေဆာက္ရန္ အလွဴရွင္မ်ားမွ ေဆာင္ရြက္မသြားအပ္ပါသေလာ ? ျပည္သူ႔ဘ႑ာသည္ ျပည္သူ႔လက္ထဲရိွေနျခင္းက အာမခံခ်က္အတြက္ အၾကြင္းမဲ့ေရရွည္တည္တံ့၍ထိေရာက္ေသာနည္းလမ္းမ်ားအနက္တစ္ခု  အပါအ၀င္ မဟုတ္ပါသေလာ ?

    ဤသို႔ ေပယ်ာလကန္ျပဳထားသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ဆက္လက္တည္ရိွပ်ံ႕ႏွံ႔ေနလွ်င္ ၊ ၄င္းတို႔ကို အသိမေပး မခ်ျပပါလွ်င္ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူထု၏ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိးကို သိနားလည္ရန္ ျမန္မာအစိုးရအဖို႔ အခြင့္အေရး မရိွသေလာက္ ျဖစ္ေနေပမည္။

    အခြင့္အလမ္းမွန္သမွ် လက္၀ါးႀကီးအုပ္စိုးမိုးလိုေသာ ခရိုနီ၀ါဒ
    ————————————————————-
    ၁၉၉၁ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ႏိုးၾကားမႈျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းသည္ ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးႏွင့္တြန္းအားေပးေရးအတြက္ ကေမာၻဒီးယားသို႔ အလံုးအရင္း လက္တြဲ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

    သို႔ေသာ္ ျပန္ေျပာင္းၾကည့္ရႈေသာအခါ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈတို႔သည္ သာမန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားအေပၚ အေျပာင္းအလဲႏွင့္တာ၀န္ဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ေပးေရးထက္ ႏိုင္ငံေရးထိပ္သီးတို႔၏ စည္း၀ိုင္းအတြင္း ေပ်ာက္ျခင္းမလွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရသည္။

    သို႔ျဖင့္ ကေမာၻဒီးယားသည္ အစိုးရ၏လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈ ႏွင့္ အဆုိးရြားဆံုးခရိုနီ၀ါဒအတြင္း သက္ဆင္းသြားခဲ့သည္မွာ မထူးဆန္းေတာ့ေခ်။

    လူထုပါ၀င္မႈအေတြးအျမင္အား ပိုမိုမတိုးျမင့္မေပးအပ္ႏုိင္ပါက ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွစြာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အလားတူ လမ္းေၾကာင္းသို႔ေရာက္ရိွရန္ အလားအလာ မ်ားျပားေနသည္။ ဥေရာပသမဂၢသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အကူးအေျပာင္းကာလ၌ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္ေစေရး ဟူေသာ ၄င္း၏ကိုယ္ပိုင္ စည္းမ်ဥ္းအား ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ေၾကာင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ တစ္ဒါဇင္ေက်ာ္က ေအာက္တိုဘာလတြင္ EU High Representative for Foreign Affairs သို႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ တစ္ေစာင္ ေရးပိုခဲ့သည္ဟု Catherine Ashton က ဆိုသည္။ ၄င္းစာ၌ ထိုအဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို လက္ခံႀကိဳဆိုပါေသာ္လည္း လက္ရိွ၌မူ မည္သည့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ်က္မွ် မေတြ႕ရပါဟု ေဖာ္ျပထား၏။

    DfID, USAID, SIDA ႏွင့္ ေဒၚလာသန္းခ်ီမတည္ထားေသာ “Making All People’s Voices Count”  ကမာၻ႕အစီအစဥ္မ်ားမွ အက်ဳိးခံစားရသည့္ အာဆီယံအုပ္စုမ်ားအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား မထည့္သြင္းေသးပါ။

    ထိုအခ်က္အားရလိုလွ်င္ DfID ႏွင့္ Open Society Foundations တို႔၏ လိုလားခ်က္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ျဖဳတ္ထုတ္သတ္ ယႏၱရားအေပၚ ျပည္သူတို႔၏ေစာင့္ၾကည့္မႈ၌  ကူညီ အားေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မ်ားကိုလည္း လက္ခံႀကိဳဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ အလားတူစြာ လူထုရပ္၀န္းအတြင္း တာ၀န္ခံမႈျဖစ္ထြန္းရန္ႏွင့္ေတာင္းဆိုရန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အရည္အေသြး တိုးျမင့္ေပးေရး၌ အလွဴရွင္မ်ားအတြက္လည္း တန္းတူအေရးႀကီးပါသည္။

    အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ဦးမွ ျပည္သူ႔ဘ႑ာအား မည္သို႔ ျမွင့္တင္မည္၊ စီမံလ်ာထားမည္၊ သံုးစြဲမည္၊ ထုတ္ျပန္မည္၊ စာရင္းအင္းစစ္ေဆးမည္ကို သိျမင္နားလည္လိုလွ်င္ ……….
    ျပည္သူ႔ ဘ႑ာေငြ မည္သို႔ ရွာေဖြမည္၊ မည္သည့္ေနရာမွ ရရိွမည္၊ ဤျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအစိုးရလက္ေအာက္မွ မည္သည့္ အာဏာျဖင့္ အသံုးခ်မည္ကို သိျမင္ နားလည္လိုေသာ ဆႏၵရိွပါလွ်င္ ………..
    သူသည္ မည္သည့္ေနရာမွ ေျခလွမ္းစတင္ရပါမည္နည္း ?
    အကယ္၍ သူ သို႔မဟုတ္ သူမသည္ ဘတ္ဂ်က္လုပ္ငန္းစဥ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ဌာနဆိုင္ရာသံုးစြဲမႈကိုျဖစ္ေစ နားလည္သိရိွရန္ႏွင့္ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္ ဆႏၵရိွေနပါလွ်င္ မည္သည္ကို ျပဳလုပ္ရပါမည္နည္း ?

    ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္သို႔ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္အထိ ေရာက္ရိွလာသည့္တိုင္၊ အလွဴရွင္မ်ား ေထာက္ပံ့ေဆာင္ရြက္မႈ ေပးေနသည့္တိုင္ မည္သူမွ် မသိၾကျခင္းမွာ ဆိုးရြားလွေခ်သည္။

    ေဆာင္းပါးရွင္ Alan Davis  ၏ ” Supporting democracy in Myanmar: Are donors doing enough?”  ေဆာင္းပါးကို  သာကီထက္ေကာင္း မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

  • ျမန္မာနုိင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကုိ အနီးၾကည့္ အေဝးၾကည့္

    ေဆာင္းပါးရွင္-ေအာင္ဒင္
    ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္

    1234966_459304604178143_219941149_n

    ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ တရားဝင္ျပဌာန္းထားတဲ႕ ႏုိင္ငံသား တုိင္းရဲ႕လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ ယုံၾကည္ခြင့္ေတြကုိအာမခံခ်က္ေပးမည့္ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ား မျဖစ္ေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးႏုိင္မည့္ ဘာသာေပါင္းစုံျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထုိင္ေရးကုိ အားေပးတဲ႕ဥပေဒ တစ္ရပ္ကုိ အျမန္ဆုံးျပဌာန္းသင့္ပါျပီ။

    ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံပါ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား

    ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၅၄) မွာ ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ လုံျခဳံေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ ရပ္ရြာ ေအးခ်မ္းသာယာေရး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္သူတုိ႕၏ ကုိယ္က်င့္တရားအက်ဳိးငွာ ျပဌာန္း ထားသည့္ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လွ်င္ (ဃ) တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးႏွင့္ တစ္မ်ဳိး သုိ႕မဟုတ္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး အခ်င္းခ်င္းကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားဘာသာ သာသနာကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိခုိက္နစ္နာမႈမရွိေစဘဲ မိမိခ်စ္ခင္ ျမတ္ႏုိးသည့္ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာ၊ သာသနာႏွင့္ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားကုိ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ပုိင္ခြင့္ရွိသည္ လုိ႕ျပဌာန္းထားပါတယ္။

    ပုဒ္မ ၃၆၁ မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ႏုိင္ငံသား အမ်းာဆုံးကုိးကြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူးဝိေသသႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ ဘာသာ သာသနာ ျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ပုဒ္မ ၃၆၂ မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ သာသနာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာ သာသနာ၊ ဟိႏၵဴဘာသာ သာသနာ ႏွင့္ နတ္ကုိးကြယ္ေသာ ဘာသာတုိ႕ကုိ ဤဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ အာဏာတည္ေသာေန႕၌ ႏုိင္ငံေတာ္တြင္ ရွိေၾကေသာကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမ်ားဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္ ဟုလည္း ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ပုဒ္မ ၃၆၄ မွာ ႏုိင္ငံေရးကိစၥအလုိ႕ငွာ ဘာသာ သာသနာကုိ အလြဲသုံးစားမျပဳရ ထုိ႕ျပင္ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ လည္းေကာင္း တစ္ဖက္ႏွင့္ တစ္ဖက္၊ တစ္ဂုိဏ္းႏွင့္ တစ္ဂုိဏ္း၊ မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္မႈျခင္း ၊ စိတ္ဝမ္းကြဲျခင္း တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေပၚေပါက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ သုိ႕မဟုတ္ ေပၚေပါက္လာရန္ အေၾကာင္းရွိေသာ အျပဳအမႈသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႕က်င္သည္။ ထုိအျပဳအမႈမ်ဳိးအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏုိင္ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းႏုိင္သည္ ဟု ျပဌာန္းထားသည္။

    အထက္ေဖာ္ျပပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရ ႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ႕လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ခြင့္ကုိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးလႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားကုိလည္း အျပစ္ေပးႏုိင္ေၾကာင္း ဆုိထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ အဲဒီ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရမည့္ ဥပေဒတစ္ရပ္ကုိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲတင္သြင္းျခင္း၊ စဥ္းစားျခင္း လုံးစ မရွိေသးပါ။ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရဲ႕သာသနာေရးဝန္ၾကီးဌာနကလည္း ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲျပီးလႊတ္ေတာ္ကို တင္သြင္းျခင္းမရွိေသးပါ။

    လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္

    ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအျေခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၄ မွာ ျငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕ကုိယ္က်င့္တရားႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕က်န္းမာေရးႏွင့္ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဤ ဖြဲ႕စည္းပုံအျခခံဥပေဒပါ အျခားျပဌာန္းခ်က္တုိ႕ႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း မဆန္႕က်င္လွ်င္ ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ဘာသာ သာသနာေရးတြင္ လြတ္လပ္စြာယူဆႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ ေဆာက္တည္ႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရးတုိ႕ကုိ အညီအမွ်ရရွိေစရမည္ လုိ႕ျပဌာန္းထားပါတယ္။ တက္ယ္ေတာ့ ဘာသာေရး ကုိးကြယ္မႈဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ေမြးရာပါ လူ႕အခြင့္အေရးပါ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူၾကဳိက္ႏွစ္သက္ရာ ဘာသာတရားကုိ သူ ယုံၾကည္သလုိ ကုိးကြယ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ လက္ရွိ ဘာသာကုိ စြန္႕ျပီး အျခားဘာသာကုိ ကူးေျပာင္းကုိးကြယ္ြင့္ရွိပါတယ္။ ဘယ္ ဘာသာ ကုိမွ မကုိးကြယ္ဘဲ ေနထုိင္ခြင့္လည္း ရွိပါတယ္။ ဘာသာေရး ကုိးကြယ္ယုံၾကည္မႈနဲ႕ ပက္သက္ျပီး သက္ဆုိင္ရာ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းထံ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အပ္ႏွံႏုိင္သလုိ ဘယ္ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္္းနဲ႕မွ မပက္သက္ဘဲ ကုိယ့္ဘာသာကုိယ္ တစ္ဦးတည္း တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ ကုိးကြယ္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ကုိးကြယ္ ယုံၾကည္မႈမွာ အစုိးရရဲ႕ အမိန္႕အာဏာ မပါရ၊ လူ႕အသုိင္းအဝုိင္းရဲ႕ ဖိအားေပးမႈ၊ ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းမႈ၊ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြမပါရပါ။

    ႏုိင္ငံသားတုိင္းဟာ ကုိယ္ယုံၾကည္ရာ ကုိးကြယ္ခြင့္ရွိသလုိ အျခားသူေတြမွာလည္း သူတို႕ ယုံၾကည္ရာ ကုိးကြယ္ခြင့္၇ွိတယ္ ဆုိတာကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳရမွာပါ၊ ကုိယ္ယုံၾကည္ရာ ဘာသာတရားကုိ ကုိယ့္ဘာသာ အေကာင္းဆုံး၊ အျမင့္ျမတ္ဆုံးလုိ႕ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္ရွိေပမယ့္ ကုိယ္နဲ႕မတူတဲ့ အျခားဘာသာတရားကုိ ၊ ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကားခြင့္မရွိပါ။ ကုိယ့္အခြင့္အေရးကုိ ကုိယ္တုိင္တန္ဖိုးထားသလုိ အျခားသူတစ္ေယာက္ရဲ႕အခြင့္အေ၇းကုိလည္းေလးစား သင့္ပါတယ္။ အျခားသူမ်ားကုိးကြယ္တဲ႕ဘာသာတရားကုိ ႏွိမ့္ခ် ေစာ္ကားျခင္းအားျဖင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားကုိ လႈံေဆာ္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္ကေန ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံျဖစ္လာေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႕ႏွစ္ေပါင္း မာ်းစြာ တည္ရွိခဲ့တဲ့ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကုိ အစုိးရက စတင္ေျဖေလွ်ာ့ေပးစ အခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡ မ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အေမွာင္ေခတ္ထဲ ျပည္လည္တြန္းပုိ႕လုိက္ႏုိင္ပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္လူတုိင္းရဲ႕လြတ္လပ္စြာကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ကုိ နုိင္ငံေတာ္က အခုိင္အမာ အာမခံရပါမယ္။ ဘာသာ သာသနာတုိင္းကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ ေစာင့္ေရွာက္ ကူညီဖုိ႕လုိပါတယ္။ ဘာသာဝင္တစ္ဦၚက အျခားဘာသာ ယုံၾကည္မႈကုိ မေစာ္ကား၊ မေႏွာင့္ယွက္ေအာင္ ႏုိင္ငံေတာ္က ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးဖုိ႕လုိအပ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ မ်ားကုိရည္ရႊယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္ ဖန္တီးေနသူမ်ားကုိ ႏုိင္ငံေတာ္က ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူဖုိ႕ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိ အေရးယူဖုိ႕ လက္ရွိတည္ဆဲဥပေဒမ်ားက အင္မတန္အားနည္းေနပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္မုိ႕ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ တရာဝင္ ျပဌာန္းထားတဲ႕ ႏုိင္ငံသားတုိင္းရဲ႕လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ ယုံၾကည္ခြင့္ေတြကုိ အာမခံခ်က္ေပးမည့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ မ်ားမျဖစ္ေအာင္ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးနုိင္မည့္ ဘာသာေပါင္းစုံျငိမ္းခ်မ္းစါာ အတူ ယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရးကုိ အားေပးတဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္ကုိ အျမန္ဆုံး ျပဌာန္းသင့္ပါျပီ။

    ရာဇသတ္ၾကီး အက္ဥပေဒမွ ဘာသာ သာသနာဆုိင္ရာ ျပစ္မႈမ်ား

    ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေရးစနစ္မွာ က်င့္သုံးေနတ့ဲ ရာဇသတ္ၾကီး အက္ဥပေဒရဲ႕အခန္း ၁၅ မွာ ဘာသာ သာသနာ ဆုိင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားဆုိျပီး ပုဒ္မ (၅)  ခု ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ပုဒ္မ ၂၉၅၊ ၂၉၅-က ၊၂၉၆၊၂၉၇၊၂၉၈ တုိ႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီပုဒ္မေတြ အားလုံးဟာ လူ႕အသုိင္းအဝုိင္းတစ္ခု ကုိးကြယ္သည့္ဘာသာ သာသနာကုိ ေစာ္ကားရန္ အၾကံျဖင့္ ကုိးကြယ္ ဝတ္ျပဳေသာ ေနရာကုိ ဖ်က္ဆီးျခင္း ၊ သုိ႕တည္းမဟုတ္ ယုတ္ညံ့ေစျခင္း၊ ဘာသာ သာသနာ ကုိေစာ္ကား ျခင္း၊ ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္ကုိ နာၾကည္းေစရန္ၾကံရြယ္၍ မသမာစိတ္ျဖင့္ တမင္ က်ဴးလြန္ေသာ ျပဳလုပ္မႈမ်ား၊ ဘာသာ သာသနာေရးဆုိင္ရာ အစုအေဝးကုိ ေႏွာင့္ယွက္ ျခင္း၊ သခၤ်ဳိင္း စေသာေနရာအရပ္မ်ားကုိ က်ဴးေက်ာ္ ေစာ္ကားျခင္း၊ ဘာသာေရးစိတ္ကုိ နာေစရန္ တမင္ၾကံရြယ္၍ စကား စည္မ်ားကုိ ေျပာဆုိျခင္း စတာေတြအားလုံးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ျပစ္မႈနဲ႕ျပစ္ဒဏ္မ်ားကုိ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဒီဥပေဒ ပုဒ္မမ်ားအရာ ဘာသာေရး အေဆာက္အအုံမ်ားကုိ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ အျခား ဘာသာ သာသနာမ်ားကုိ စာျဖင့္လည္းေကာင္း ၊စကားျဖင့္ လည္းေကာင္း ေစာ္ကားျခင္း၊ အျခား ဘာသာ သာသနာ တစ္ရပ္ကုိေစာ္ကား တဲ့တရားေတြ ေဟာတာ၊ ဗီဒီယုိအေခြေတြ ျဖန္႕ခ်ိတာ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြ ျဖန္႕ေဝတာ၊ လူ႕အသုိင္းအဝုိင္းအၾကား အမုန္းတရားေတြၾကီးမားေအာင္ သံသယနဲ႕ အာဃာတေတြ ပြားမ်ားေအာင္ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္တာ ေတြအားလုံးဟာ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ခ်မွတ္ႏုိင့္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကေတာ့ နည္းလွပါတယ္။ အမ်ားဆုံးေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္မွ ႏွစ္ႏွစ္အထိသာ ျပစ္ဒဏ္ခ်ႏုိင္ျပီး ဒဏ္ေငြလည္း ခ်မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။

    ပုဒ္မ ၂၉၅-က မွာ ဒီလုိျပဌာန္းထားပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတာ္တြင္ ေနထုိင္ေသာ လူတစ္စား၏ ဘာသာေရးစိတ္ကုိ နာၾကည္းေစရန္ တမင္ မသမာေသာ အၾကံျဖင့္ မည္သူမဆုိ စကားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စာျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ထင္ရွိားေသာ ပုံသ႑ာန္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ထုိလူတစ္စားကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာသာသနာကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာ သာသနာေရး ယုံၾကည္မႈကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေစာ္ကားလွ်င္ သုိ႕မဟုတ္ေစာ္ကားရန္ အားထုတ္လွ်င္ ထုိသူကုိ ႏွစ္ႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္ တစ္မ်ဳိးမ်ိဳးျဖစ္ေစ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္စလုံးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။

    လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ကုိ အကာအကြယ္ေပးပါ

    အုိအုိင္စီ (OIC) လုိ႕ေခၚတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ ႏုိင္ငံမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (Organization of Islamic Countries) ကုိယ္စားလွယ္ မ်ားဟာ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ဖိတ္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ နုိဝင္ဘာ ၁၄ ရက္ ကေန ၁၆ ရက္ေန႕အထိ လာေရာက္ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနမ်ားကုိ ေလ့လာၾကပါတယ္။ အုိအုိင္စီ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ရဲ႕ ခရီးစဥ္ မစခင္မွာေရာ၊ ခရီးစဥ္ကာလ အတြင္းမွာပါ ျမန္မာႏုိင္ငံ တစ္ဝန္းက ျမဳီ႕ၾကီးေတြမွာ အုိအုိင္စီ ကုိယ္စာလွယ္အဖြဲ႕ကုိ ျပည္သူလူထထု ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အုိအုိင္စီ က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးမွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မွာကို ကန္႕ကြက္တဲ့ အေနနဲ႕ ဆႏၵျပၾကတယ္လုိ႕ဆုိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကုိ ယုံၾကည္ေထာက္ခံသူမုိ႕ ဒီဆႏၵျပပြဲေတြကုိ ေဝဖန္စရာ မရွိေပမယ့္ အစၥလာမ္ ဘာသာကုိ နင့္နင့္ သီးသီး ေစာ္ကား ေရးသားထားတဲ့ ဗီႏုိင္း ပုိစတာ ေတြကုိ ကုိင္ေဆာင္ျပီး ဆႏၵျပၾကတဲ့ သံဃာ ေတာ္မ်ားရဲ႕ ဓာတ္ပုံေတြကုိ ဆႏၵျပပြဲတုိင္းလုိလုိမွာ ေတြ႕ရေတာ့ အင္မတန္မွ တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားမိပါတယ္။

    sittwe 2013

    လူသားတုိင္းအတြက္ ေမြးရာပါ အေျခခံ အခြင့္အေရးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အၾကီးအက်ယ္ ျခိမ္းေျခာက္ခံေန ရျပီးလားဟု ေတြးမိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေမတၱာ တရား၊ အၾကင္နာတရား၊ ကရုဏာတရား၊ သည္းခံ ခြင့္လႊတ္ျခင္းနဲ႕ ကုိယ္ခ်င္းစာနာမႈေတြ ရွိရမည့္ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာမ်ား ကုိယ္တုိင္က အျခားကုိးကြယ္ရာ ဘာသာတစ္ခုကို ရုိင္းရုိင္းစုိင္းစုိင္း ေစာ္ကားေနပါျပီ။ ဒီလုိ အစြန္းေရာက္မႈေတြ၊ ေစာ္ကားမႈေတြကုိ မတားဆီးႏုိင္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ေတြ လူမ်ားစု က လူနည္းစုကုိ အႏုိင္က်င့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆက္လက္ေပၚေပါက္ျပီး ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းရဲ႕ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈေတြကုိ ေရွာင္လြဲမရေအာင္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႕ ပက္သက္ရင္ နယ္နိမိတ္ မရွိပါ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ကုိယ္တုိင္က ျမန္မာနုိင္ငံ နဝတ၊ နအဖ စစ္အာဏာရွင္ေတြေအာက္မွာ ရွိေနခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္းမွာ စစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာက ပါဝင္တာဆီးေပးၾကဖုိ႕ ေတာင္ဆုိခဲ့ၾကတာကုိလည္း မေမ့သင့္ပါ။ အစုိးရက ႏုိင္ငံသားတုိင္းရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ ယုံၾကည္ခြင့္ကုိ အျပည့္အဝ အာမခံျပီး၊ ျပည္ေထာင္စု လြတ္ေတာ္က လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ကုိ အကာအကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္အျမန္ဆုံး ထုတ္ျပန္သင့္ပါျပီ။

    ျပည္သူ႔ေခတ္္ ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၄ အမွတ္ ၁၇၂ မွ ေဆာင္းပါးရွင္ ေအာင္ဒင္ ေရးသားေသာ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။

    Image via- Haji Zaw Tun FB

  • အမယ္အို တဦး အသတ္ခံရမႈက ဂါရ၀တရား ေပ်ာက္ဆံုးသြားေစမႈ လွစ္ျပလိုက္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ

    ႏိုဝင္ဘာ ၁၁ ၂၀၁၃
    M-Media
    မူရငး္ေဆာင္းပါးရွင္- ေသာမတ္စ္ ဖူလာ
    ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

    MYANMAR-2-articleLarge

    ဓာတ္ပံု အညႊန္း- မေသမခ်င္းဓားနဲ႔ ထိုးခုတ္ သတ္ျဖတ္ခံရသူ သျဗဳခ်ဳိင္ေက်းရြာက အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ အမယ္အိုရဲ႕သမီး

    သျဗဴခ်ဳိင္၊ ျမန္မာ။     ။ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးသက္ေမြးေနၾကတဲ့ ဒီရြာထဲ ဗုဒၶဘာသာအၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြ ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ခါးေအာက္ဖက္ ကိုယ္တစ္ပိုင္း ေလျဖတ္ထားတဲ့ ေဒၚေအးၾကည္ကို သမီးနဲ႔ေျမးမႏွစ္ဦးက အနီး၀န္းက်င္ကေတာအုပ္အတြင္း အလ်ဥ္မီသယ္ေဆာင္ေခၚယူသြားဖို႔ အင္မတန္ ေလးပင္ခက္ခဲလြန္းလွပါတယ္။

    မီးကြင္းေတြ၊ ဓားေတြ ကိုင္ေဆာင္ေ၀ွ႕ရမ္းေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားသံုးဦးဟာ အသနားခံေတာင္းပန္မႈကို အလ်ဥ္းအေရးမစိုက္ပဲ ေဒၚေအးၾကည္ထံကို တဟုန္ထိုး ေျပး၀င္သြားခဲ့ၾကတယ္။ သူမရဲ႕ သမီးနဲ႔ေျမးမကလည္း အလြတ္ရုန္းထြက္ေျပးလိုက္ရတယ္။ နာရီအနည္းငယ္ၾကာၿပီးေနာက္ မီးခိုးေငြ႕တလူလူ သူမရဲ႕သစ္သားအိမ္ေဘးမွာ ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို ျပန္ေတြ႕ခဲ့တယ္။ သူမဟာ ဓားနဲ႔ ေျခာက္ႀကိမ္အထိ ထိုးခုတ္ခံရတယ္လို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆိုတယ္။ သူမရဲ႕အသက္က ၉၄ ႏွစ္အထိ ရိွေနပါၿပီ။

    ၿပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း သျဗဳခ်ဳိင္တိုက္ခိုက္မႈမွာ သတ္ျဖတ္ခံရသူ မြတ္စ္လင္မ္ငါးဦးအနက္ ေဒၚေအးၾကည္လည္း အပါအ၀င္ တစ္ဦးပါ။ အဲ့ဒီတိုက္ခိုက္မႈမွာ အိမ္ေပါင္း တစ္ဒါဇင္ေက်ာ္လည္း မီးတင္ရိႈ႕ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားနဲ႔ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရၿပီ။ အမ်ားစုကေတာ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

    သို႔ေသာ္လည္း ကယ္ကူရာမဲ့အမယ္အိုႀကီးတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္လိုက္ျခင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုတိုင္းျပည္ထဲရိွေနတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ကမ္းကုန္ေအာင္ဆိုးသြမ္းခ်က္မ်ားထဲက လကၡဏာတစ္ခုအျဖစ္၊ အၾကမ္းဖက္ခံသူမ်ားအေပၚ သနားညွာတာျခင္းကင္းမဲ့မႈ၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းအေပၚ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ မတားျမစ္မႈ ျမင္ကြင္းႀကီးအျဖစ္ ေပၚလြင္လာပါေတာ့တယ္။

    ဒီသတ္ျဖတ္မႈေတြကို ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းမီဒီယာေတြကလည္း ပဋိပကၡရဲ႕ဓားစာခံျဖစ္ရတဲ့ပံုဟန္နဲ႔ တဖက္ေစာင္းနင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၾကတယ္။ အေသးစိပ္အခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မရိွၾကဘူး။ ေသမႈေသခင္းမ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုက္ရိုက္စစ္ေဆးစံုစမ္းဖို႔ အပ်ံသင္စဒီမိုကေရစီသမၼတက သူ႔သမၼတရံုးကို အမိန္႔ေပးခဲ့ေပမယ့္ တိုင္းသိျပည္သိ ရႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္တာ မေတြ႕ရပါဘူး။

    “ ဒီေလာက္ အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ေနသူကို လူ႔ယဥ္ေက်းမႈအရ ေလးေလးစားစားဆက္ဆံရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအမယ္အိုႀကီးကို သတ္ျဖတ္မႈက အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒဆိုတဲ့အျမင္ကို လွစ္ဟျပလိုက္သလိုပါပဲ။ ဒီကိစၥသာ မျဖစ္ပြားခဲ့ဘူးဆိုယင္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနဦးမယ့္ အခ်က္ကို ေတြ႕ရတယ္ ” ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမႈထမ္းခဲ့ဖူးတဲ့ ကုလသမဂၢအရာရိွေဟာင္း ရစ္ခ်တ္ ေဟာ္စီ Richard Horsey က ဆိုပါတယ္။

    မၾကာေသးမီအခ်ိန္အထိ တည္ရိွေနခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးလက္က်န္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေလးကို ဒီအၾကမ္းဖက္မႈက လွဲက်င္းဖယ္ထုတ္ပစ္ခဲ့တယ္။ ဒီေဒသအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္နဲ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ေအးအတူပူအမွ် သင့္သင့္ျမတ္ျမတ္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတာပါ။ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕မေကာင္းဆိုး၀ါးအခ်ဳိ႕ကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္ မေပးခင္ကာလအထိ ဆိုပါေတာ့။ အေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္က ဒီသျဗဳခ်ဳိင္ရြာမွာေရာ အျခားေဒသမ်ားပါ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက မီးေမႊးမႈပါပဲ။ အစြန္းေရာက္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ၉၆၉ အဖြဲ႕ရဲ႕ေဟာေျပာလမ္းေၾကာင္းခ်က္ေတြက အဲ့ဒီမီးကိုေမႊးယူခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း အဲ့ဒီ အမုန္းသြတ္သြင္းေဟာေျပာလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္ေတြကို ဆက္လက္လိုက္ေလ်ာခြင့္ျပဳတဲ့အခါ တိုင္းျပည္အႏွံ႔ ၾသဇာလႊမ္းၿပီး ႀကီးစိုးမင္းမူလာၾကတယ္။

    ကိုလိုနီေခတ္ကာလမေက်လည္မႈတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေပၚအေျချပဳလာတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကိုမုန္းတီးမႈက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ေတာ္ေတာ္ေလး နက္ရႈိင္းေနတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚ စာနာနားလည္မႈကိုပင္လွ်င္ မေဖာ္ျပရဲေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြပင္လွ်င္ အၾကမ္းဖက္ခံမိသားစုေတြကို ႏွစ္သိမ့္မႈေပးဖို႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနတဲ့အထိပါပဲ။

    ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈခဲ့စဥ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး ဦးတင္ေမာင္လြင္က “ ရက္စက္လိုက္ၾကတာဗ်ာ ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တာ သူမရဲ႕သမီးနဲ႔ေျမးမျဖစ္သူတို႔ မွတ္မိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တယ္လီဖုန္းနဲ႔အင္တာဗ်ဴးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဦးတင္ေမာင္လြင္က အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားအတိုင္း ဒီလူသတ္မႈအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရမသံုးပဲ ေရွာင္လႊဲသြားခဲ့ပါတယ္။

    “ တစ္ဖက္ဖက္ကို မ်က္ႏွာလိုက္တဲ့အသံုးအႏႈန္းမ်ဳိးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ မေျပာဆိုခဲ့ပါဘူး ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    ႏွစ္ငါးဆယ္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလြန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ကၽြန္တိုင္းျပည္အျဖစ္ ရိွေနဆဲပါ။ စစ္တပ္တစ္ခုထဲမွာ အင္အား ငါးသိန္း၀န္းက်င္ရိွေနတဲ့အျပင္ အရပ္၀တ္ေထာက္လွမ္းေရးအရာရိွေတြကလည္း ေနရာအႏွံ႔ စိုးမိုးေနဆဲပါ။ ဒါေတာင္မွ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူရမ္းကားအုပ္စုကို မတားျမစ္ႏိုင္ၾကဘူး သို႔တည္းမဟုတ္ တားျမစ္လိုစိတ္မရွိတာ ေတြ႕ေနရတယ္။

    အာဏာပိုင္ေတြက ဒီလုိျပႆနာေတြျဖစ္လာမွာကို ေကာင္းစြာသိၿပီးျဖစ္တယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ မတိုင္မီတစ္ရက္အလို စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္က လာလတၱံ႕ေသာ အႏၱရာယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံရဲစခန္းကေန ဖုန္းဆက္ေျပာၾကားမႈတစ္ရပ္ရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ ရြာအ၀င္လမ္း၀မွာ အကာအကြယ္ျပဳလုပ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္ရြာသားမ်ားက ေျပာျပလို႔ပါပဲ။

    ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ အေစာပိုင္းမွာ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ လူရမ္းကားအုပ္စုခ်ီတက္လာၾကတာကို ရြာသားေတြ သတင္းရတဲ့အခါ  သူတို႔ရြာနဲ႔မိုင္အနည္းငယ္မွ်သာကြာေ၀းတဲ့ ရဲစခန္းနဲ႔စစ္တပ္ဆီ မတုန္႔မဆိုင္း ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားၾကပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက သံသယစကားနဲ႔သာ တုန္႔ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း “ မင္းတို႔ ေသခ်ာရဲ႕လား၊ ဟုတ္ေရာဟုတ္ရဲ႕လား ဆိုၿပီး သူတို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကတယ္။ အေသအခ်ာပါပဲ။ အျမန္ဆံုးလာ(တားဆီး)ၾကပါ ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူတို႔ကို အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္ ” လို႔ မြတ္စ္လင္မ္လယ္သမား ဦးျမင့္ေအာင္က ျပန္လည္ ေျပာျပပါတယ္။

    ရဲကားတစ္စီးသာ ေရာက္လာခဲ့တယ္။ အရုဏ္မတိုင္မီ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ တိုက္ခိုက္သူေတြ တစ္ႀကိမ္သာ လူစုခြဲခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ နံနက္လင္းအားႀကီး အၾကမ္းဖက္အုပ္စုထပ္မံေရာက္လာလို႔ ေဒၚေအးၾကည္ကိုသတ္ျဖတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြက ေလထဲ ေသနတ္ေထာင္ေဖာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း ရြာသားမ်ားက ဆိုၾကတယ္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲမွဴးႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္က “ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြအေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္ ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ Tomás Ojea Quintana က မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ထပ္ဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေနပါလ်က္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ ၾကား၀င္တားဆီးဖ်န္ေျဖမႈ မျပဳၾကျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြကို ေ၀ဖန္ထားပါတယ္။ မိတၳီလာၿမိဳ႕ထဲ မြတ္စ္လင္မ္ေတြစုၿပဳံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ၾကတဲ့ေနရာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ၾသဂုတ္လအတြင္း သြားေရာက္ေလ့လာစဥ္က ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕အေရးမယူလစ္ဟင္းခဲ့မႈကို ခံစားနားလည္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ မိမိရဲ႕ကားကို လူရမ္းကားေတြ ထုရိုက္ကန္ေက်ာက္ခ်ိန္မွာ ရဲေတြက ရပ္ၾကည့္လ်က္သာရိွေနခဲ့ေၾကာင္း ကင္တားနားရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ပံုရိပ္မ်ားရဲ႕ျမင္ကြင္းက်ယ္
    —————————
    အခင္းျဖစ္ေဒသဖက္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေရာက္ရိွေနခ်ိန္ျဖစ္ပါလ်က္ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းကေတာ့ ထူးျခားလွပါတယ္။ မိမိအေနနဲ႔ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ပူးေပါင္းအေျဖရွာဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာဆိုပါတယ္။

    သမၼတရံုးရဲ႕တိုက္ရိုက္ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဒီတစ္ႀကိမ္အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ စစ္ေဆးကိုင္တြယ္တာကေတာ့ ယခင္သတ္ျဖတ္မႈမ်ားထက္ လ်င္ျမန္ခဲ့တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၅၀ ဦးအပါအ၀င္ လူ ၇၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးထားေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆိုပါတယ္။

    ရက္အတန္ၾကာၿပီး ေနာက္ရြာတစ္ခုမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွစ္ဦးရဲ႕ ရုပ္အေလာင္းကို ရွာေတြ႕ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသမႈေသခင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိရေသးပါဘူး။

    ျမန္မာျပည္ရဲ႕ပထမဆံုးအၾကမ္းဖက္လိႈင္းလံုးက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ေဒသတစ္ခုမွာ တိုက္ခိုက္တာကေန စတင္ခဲ့တာပါပဲ။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအၾကား တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အျပင္းအထန္ရႈတ္ခ်မႈကိုခံေနရတဲ့ ဌာနီမဲ့မြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္တယ္။ သို႔ပင္သို႔ျငား မိုင္ေပါင္းရာနဲ႔ခ်ီေ၀းကြာတဲ့ေနရာက အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ႏိုင္ငံအ၀ွန္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အသြင္အျဖစ္ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ရတာလဲ။ အေလးထားစဥ္းစားစရာပါ။

    ေဒၚေအးၾကည္ရဲ႕ရြာက ဗုဒၶဘာသာ၀င္နဲ႔မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ဘာသာေရးအရ အလြန္သဟဇာတျဖစ္ သင့္ျမတ္လြန္းလွတဲ့ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ပါ။ သူမရဲ႕အမ်ဳိးသားေတြက ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ၿပီး ပဋိပကၡဆိုတာေတြလဲ ဘယ္တုန္းကမွ မျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးပါဘူး။

    ႏွစ္ဖက္ႏွစ္၀ ရြာခံမိသားစု၀င္မ်ားဟာ အျပန္အလွန္ ကူးလူးဆက္ဆံပတ္သက္ေနတာခ်ည္းပါပဲ။ ေဒၚေအးၾကည္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားနဲ႔ အိမ္ေထာင္ထူတယ္။ သူ႔ရဲ႕သားသမီးေလးဦးအနက္ သံုးဦးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ခံယူထားၿပီးသား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နဲ႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမွာ အတူတူ။ မဂၤလာေဆာင္နဲ႔အသုဘေတြမွာလည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ၀င္ထြက္မဆံုးရိွၾကတယ္။ ယမန္ႏွစ္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအုံၾကြေနခ်ိန္မွာေတာင္မွ ရြာေလးက တည္ၿငိမ္ေအးေဆးေနခဲ့တယ္ေလ။

    အမုန္းတရားကြင္းဆက္ေတြက ရြာျပင္ပကေန က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တိုး၀င္လႊမ္းမိုးလာတာလို႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားက ဆိုၾကပါတယ္။

    အစၥလာမ္ကို အႏၱရာယ္အျဖစ္ ရႈျမင္လာေအာင္ တိုင္းျပည္အႏွံ႔ လွည့္လည္ေဟာေၾကားေနတဲ့ အစြန္းေရာက္ ၉၆၉ ဂုိဏ္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလက အနီးအနားရြာတစ္ရြာမွာ တရားပြဲလာလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အိမ္နီးခ်င္းဗုဒၶဘာသာင္မ်ားဟာ ခပ္ခြာခြာ စတင္ျပဳလုပ္လာၾကတယ္လို႔ သူတို႔အဆိုအရ သိရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိသားစုမ်ားက သူ႔ရဲ႕အမုန္းသြတ္သြင္းဗီဒီယိုေတြကို ေ၀ငွၾကတယ္။ ၾသဂုတ္လမွာ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေဆာ္ၾသမႈိင္းတိုက္မႈအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔က မိမိတို႔ရဲ႕အိမ္ေရွ႕မွာ သာသနာ့အလံေတြ လႊင့္ထူလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါဟာ ရြာသားေတြရဲ႕သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ပထမဦးဆံုး ျပဳမူတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ရြာခံေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကိးက ဆိုပါတယ္။

    မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕အျမင္အရ သာသနာ့အလံမ်ားက “ မင္းတို႔ နဲ႔ ငါတို႔ ” ဆိုၿပီး ခြဲျခားမႈကို ကိုယ္စားျပဳခ်က္ျဖစ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြအေနနဲ႔ ကြဲျပားေအာင္ ခြဲျခားႏိုင္ေစဖို႔ျဖစ္ေနတယ္။

    မြတ္စ္လင္မ္ရြာသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚသန္းသန္းႏြယ္က “ သူတို႔က အစၥလာမ္ဘာသာကို မုန္းတီးေနၿပီး ဒီတိုင္းျပည္က ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစခ်င္ေနတာရွင့္ ” လို႔ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    ၉၆၉ ရဲ႕ ပင္မေခါင္းေဆာင္ အရွင္၀ီရသူက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြရဲ႕လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈကို ခံေနၾကရတယ္၊ သူတို႔က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြထက္ ကေလးပိုမ်ားတယ္လို႔ ေျပာဆိုတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိမိရဲ႕အဖြဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကႀကိဳးမကိုင္ပါဘူးလို႔လည္း ေျပာပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္က အၾကမ္းဖက္မႈကိုျဖစ္ပြားေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေနျခင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ လူေပါင္းမ်ားစြာက ဆိုေနပါတယ္။ တစ္ခါက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ပင္လွ်င္ မစၥတာ ၀ီရသူကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေျပာထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးရဲ႕သံုးဘီးတကၠစီဆိုင္ကယ္ေပၚက သာသနာ့အလံကို မြတ္စ္လင္မ္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေစာ္ကားျပဳမူရာကေန ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈဆီ ဆင့္ကဲျဖစ္ပြားခဲ့တာပါလို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ဆိုၾကတယ္။

    ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေက်ာ္ၾကားဆံုးကမ္းေျခ – ငပလီက ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးအိႏၵသာလ ဆိုသူကလည္း အစြန္းေရာက္ ဘုန္းႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သလို ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအေပၚ ေတာ္ေတာ္ေလး ၾသဇာႀကီးမားသူ ျဖစ္တယ္။ သူကလည္း ဒီျဖစ္ရပ္ကို ေျပာင္တင္းစြာ လီဆည္ေျပာၾကားခဲ့တယ္။

    သူ႔ေက်ာင္းမွာ အင္တာဗ်ဴးလုပ္စဥ္က အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ အမယ္အိုႀကီးသတ္ျဖတ္ခံရမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ေျပာၾကားခ်က္ဟာ ရဲဌာနထြက္ခ်က္နဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႔က်င္ေနတယ္။ “ ေဒၚေအးၾကည္ဟာ ထြက္ေျပးယင္း အသက္ရွဴၾကပ္အေမာေဖာက္လို႔ ေသဆံုးခဲ့တာပါ။ သူမရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို မြတ္စ္လင္မ္ေတြကပဲ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မေကာင္းျမင္သြားေစတာပါ ” တဲ့။

    ဒီဘုန္းေတာ္ႀကီးက မိမိကိုယ္ကိုကာကြယ္မႈအရ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို သတ္ျဖတ္ရသလိုမ်ဳိး ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

    “ တကယ္လို႔ က်ားကို ထိပ္တိုက္ေတြ႕ယင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ေျပးပါ။ ဒါေပမယ့္ မေျပးႏိုင္ယင္ေတာ့ ျပန္ၿပီး တိုက္ခိုက္ရပါလိမ့္မယ္ ”။

    ေ၀မိုး(ရန္ကုန္၊ ျမန္မာ)ရဲ႕ အခ်က္အလက္ေပးပို႔မႈအေပၚ New York Times တြင္ ေသာမတ္စ္ ဖူလာ Thomas Fuller ေရးသားတဲ့ Elderly Woman’s Killing Lays Bare Myanmar’s Religious Divisions သတင္းေဆာင္းပါးကို “ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

  • အာရွတိုက္က ေၾကာက္စရာ ကြမ္းစြဲလမ္းမႈ ျပႆနာ (ဘာသာျပန္-သတင္းေဆာင္းပါး)

    ႏိုဝင္ဘာ-၇ ၂၀၁၃
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

    CNN ၏ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္အခြင့္အလမ္းမ်ားဆိုင္ရာ On the Road အစီအစဥ္ အယ္ဒီတာ မွတ္စု ျဖစ္သည္။ ၄င္းအဖြဲ႕သားတို႔သည္ ႏိုင္ငံ၏တိုးတက္မႈ ႏွင့္ အသြင္းေျပာင္းမႈမ်ားကို ေလ့လာရန္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

    131025001452-betel-nut-12-horizontal-gallery

    ရန္ကုန္၊ ျမန္မာ၊။        ။ ကြမ္းစားၾကမ္းသူမ်ားဟာ ရယ္ေမာလိုက္တဲ့အခါတိုင္း သူတို႔ရဲ႕ကြမ္းစြဲမႈကို ျမင္သာေစပါတယ္။ ထံုးသုတ္ထားတဲ့ကြမ္းရြက္ထဲ ကြမ္းသီးစိတ္နဲ႔ေဆးရြက္ႀကီးေတြထည့္ယာၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြမ္း၀ါးေနသူတို႔ရဲ႕သြားမ်ားက နီေစြးေစြးအေရာင္ထြက္ေနတယ္ေလ။

    “ လူတစ္ခ်ဳိ႕က လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖိေသာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကြမ္း၀ါးၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အစာစာၿပီးတိုင္း ကြမ္းယာကို၀ါးေလ့ရိွပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကြမ္းယာကို ႏွစ္သက္လို႔ပါ ” ဆိုၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေစ်းႀကီးတစ္ခုက အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ ေခါက္ဆြဲေရာင္းသူ ေမာင္မ်ဳိးမင္းသန္းက ဆိုပါတယ္။

    ကြမ္းသီး သို႔မဟုတ္ ကြမ္းယာဟာ လက္ဖက္ရည္ ေကာ္ဖီမ်ားအတိုင္း အရိွန္တက္လာေစေလ့ရိွတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ဖက္ရည္ေကာ္ဖီတို႔နဲ႔ မတူတာက ကြမ္းယာဟာ ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါကိုလည္း ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါတယ္။

    “ ကြမ္းတစ္ယာစားမိလို႔ကေတာ့ ျပႆနာ မရိွေသးဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဒုတိယတစ္ယာ စ၀ါးတဲ့အခါ အႏၱရာယ္ ႀကီးလာေတာ့တာပါပဲ။ အတိုင္းအတာတစ္ခုေရာက္ယင္ေတာ့ အဲ့ဒီလူေတြ ကင္ဆာေရာဂါ ရရိွသြားႏိုင္ပါတယ္ ” လို႔ ထိုင္၀မ္က ေကာင္းရႈံေဆးတကၠသိုလ္ ဒုပါေမာကၡ ပေရာ္ဖက္ဆာ ယင္ခ်င္းကိုက ေျပာၾကားပါတယ္။ သူဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ကြမ္းသီးနဲ႔ခံတြင္း ဆက္ႏႊယ္မႈအေပၚ ပထမဆံုးေလ့လာသုေတသနျပဳခဲ့သူျဖစ္တယ္။

    ကြမ္းယာဆိုတာကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ ထံုးရည္သုတ္ထားတဲ့ ကြမ္းရြက္ထဲ ကြမ္းသီးစိတ္ေတြကို ထည့္ၿပီး ထုပ္ပိုးျပင္ဆင္ထားတဲ့ စားစရာတစ္မ်ဳိးပါ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေဆးရြက္ႀကီး ထည့္၀ါးၾကတယ္။ အာရွေဒသအသီးသီးမွာ ကြမ္းယာထဲ ဖာလာ၊ ေလးညွင္း၊ အခ်ဳိ(ယို) စတာေတြကို အရသာထူးကဲဖို႔အတြက္လည္း ထည့္သြင္းအသံုးျပဳေလ့ရိွပါတယ္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာကင္ဆာေရာဂါသုေတသနအဖြဲ႕ရဲ႕ “ကြမ္းယာႏွင့္ကြမ္းသီး၀ါးျခင္း” စာတမ္းမွာ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ကမာၻတစ္၀ွန္းမွာ ကြမ္း၀ါးသူေပါင္း သန္း ၆၀၀ ၀န္းက်င္ရိွတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကတယ္။ ေဆးရြက္ႀကီး(ေဆးလိပ္)၊ အရက္ နဲ႔ ကဖိန္းဓာတ္ပါ အခ်ဳိရည္ သံုးစြဲသူမ်ားရဲ႕ေနာက္ စတုတၳေနရာ ေရာက္ေနပါတယ္။ အာရွေဒသမွာေတာ့ ကြမ္း၀ါးျခင္းဓေလ့ အမ်ားဆံုး နဲ႔ အရြယ္မေရြးတာကို ေတြ႕ရတယ္။ စူးစမ္းမႈေတြမွာ ကေလးငယ္တခ်ဳိ႕ရဲ႕သြားေတြမွာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကားေမာင္းသူေတြအၾကား လမ္းခရီးမွာႏိုးၾကားေနဖို႔ ကြမ္း၀ါးျခင္းက အလြန္ ေခတ္စားပါတယ္။

    အငွားယာဥ္ေမာင္း ဦးစိန္က တစ္ေန႔ကို ကြမ္း ၁၀ ယာ၀န္းက်င္၀ါးေလ့ရွိၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္လမ္းေဘးဆိုင္မ်ားကေန ၀ယ္ယူတတ္သူပါ။ သူက “ ေဆးရြက္ႀကီးက မူးယစ္ေဆးဆန္ဆန္ပါပဲ။ အဲ့ဒါကို ကၽြန္ေတာ္ထည့္၀ါးယင္ ရီေ၀ေ၀ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္ ” လို႔ ေျပာျပတယ္။ သူ႔အဆိုအရ သူက ေဆးလိပ္မေသာက္ဘူး၊ ကြမ္းယာကေတာ့ မိမိအတြက္ အေကာင္းဆံုးပါလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔က်န္းမာေရးအရလား ကုန္က်စားရိတ္ေၾကာင့္လားဆိုတာေတာ့ သဲကြဲစြာ မသိရပါဘူး။

    131025001427-betel-nut-11-horizontal-gallery

    ကြမ္းသံုးယာပါ ကြမ္းတစ္ထုတ္ကို ျမန္မာေငြ ၁၀၀ က်ပ္( အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ ဆင့္) ေပးရတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ကြမ္းေရာင္းသူ ေက်ာ္သက္(၂၆ ႏွစ္)ရဲ႕ ေရာင္းေစ်းျဖစ္ၿပီး ဦးစိန္ေစာင့္ယူေနစဥ္မွာ သူက သြက္လက္ လ်င္ျမန္စြာနဲ႔ ကြမ္းယာထုပ္ပိုးေပးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။

    ေက်ာ္သက္က တစ္ေန႔ကို ဘယ္ႏွစ္ထုပ္အထိ ယာေပးႏိုင္တာကို မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ၂ မိနစ္အတြင္း ကြမ္း ၆ ထုပ္ကို စံနစ္တက် ေသေသသပ္သပ္ လုပ္ကိုင္သြားခဲ့တယ္။ ကြမ္းယာအေပၚ မထုပ္ပိုးခင္ ထံုးထပ္ျဖန္းယံုမကဘူး၊ အထားခံေအာင္လို႔ ေဆးရြက္ႀကီးမႈန္႔ေတြကိုလည္း ျဖဴးလိုက္ပါေသးတယ္။

    ေငြေပးေခ်ရင္း ရီၿပံဳးလိုက္တဲ့ ဦးစိန္ရဲ႕သြားမ်ားမွာ ကြမ္းဂ်ဳိးကပ္လို႔ အနီေရာင္သန္းေနပါတယ္။

    ေၾကးေခတ္ကာလကတည္းက ကြမ္း၀ါးတဲ့အစဥ္အလာ စတင္ေနခဲ့ေၾကာင္း ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ Thanh Hoa ခရိုင္၊ Nui Nap ေဒသမွာ တူးေဖာ္ရရိွတဲ့ ရုပ္ၾကြင္းမ်ားကို ေလ့လာမႈအရ သိရတယ္။ သြားေတြမွာ ကြမ္းဂ်ဳိးကပ္ေနတာကို သုေတသီမ်ားက ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတယ္။

    ဒီအစဥ္အလာဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ကေန ကာလၾကာျမင့္စြာကတည္းက ဆက္ႏႊယ္ျဖစ္တည္လာခဲ့တာပါ။ အာရွေဒသအခ်ဳိ႕မွာ ကြမ္းယာကို သြားကိုက္သြားနာ၊ ၀က္ၿခံ စတဲ့ကိစၥေတြအတြက္ ေဆးၿမီးတိုအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕သူေတြက်ျပန္ေတာ့ ကာမစြမ္းအင္တိုးပြားေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္။

    ေဆးရြက္ႀကီးပါ၀င္သည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ ကြမ္း၀ါးျခင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခမ်ားျပားတယ္ဆိုၿပီး သိပၸံနည္းက်သုေတသနျပဳခ်က္မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    ကြမ္းသီးနဲ႔ေဆးရြက္ႀကီးကတဆင့္ ထြက္လာတဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ဓာတ္သဘာ၀ကို ကြမ္း၀ါးသူရဲ႕တံေတြးမ်ားမွာ ေတြ႕ရေလ့ရိွတယ္။ ေဆးရြက္ႀကီးကတဆင့္ စိမ့္ထြက္လာမႈလား၊ ေရာေထြး၀ါးစားရာက ထြက္ရိွလာတာလား ဆိုတာကိုေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။

    ပါေမာကၡကို က ဒုတိယနည္းလမ္းကေန ျဖစ္ရတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ “ ကြမ္းရြက္က ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ျပႆနာ မရိွပါဘူး။ ထံုး(ရည္) ကလည္း မျဖစ္ေစတာ မွန္ေပမယ့္ အဲ့ဒီဓာတ္ကိုထြက္လာေအာင္ေတာ့ အေထာက္အကူျပဳေနတယ္။ ငုပ္လွ်ဳိးေနတဲ့ အႏၱရာယ္လို႔ ေျပာယင္မမွားေပဘူး ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    131025000829-betel-nut-5-horizontal-gallery

    ႏိုင္ငံတစ္ခ်ဳိ႕က အာဏာပိုင္ေတြဟာ သတိေပးႏိႈးေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေပမယ့္လည္း က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႕ ကြမ္းစြဲေနသူေတြကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပဖို႔ မလြယ္လွဘူး။ “ လူေတြက သိေတာ့သိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြဲလန္းမႈကို ျဖတ္ေတာက္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခဲယဥ္းတယ္ေလ ” လို႔ ပါေမာကၡကိုက ေျပာျပတယ္။

    ပါပူး၀ါး နယူးဂီနီရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ Port Moresby မွာ မၾကာေသးမီကပဲ ကြမ္းေရာင္းခ်ျခင္းနဲ႔ကြမ္း၀ါးျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါက ကြမ္း၀ါးသူေတြအေနနဲ႔ စည္းကမ္းမဲ့ကြမ္းေထြးျခင္း ပေပ်ာက္ေအာင္ကိုသာ အဓိက ရည္ရြယ္ခဲ့တာပါ။

    ျမန္မာႏိုင္ငံက အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ စားသံုးသူအက်ဳိးကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ဟာ ကြမ္း၀ါးျခင္းရဲ႕အႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းေတြကို စတင္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ သို႔တေစလည္း ကြမ္းရြက္ေပၚက ပိုးသတ္ေဆးအႏၱရာယ္မ်ားအေၾကာင္းသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။

    “ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက ကြမ္းရြက္ကို ေဆး၀ါးအျဖစ္ အသံုးျပဳလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုအခါမွာ ကြမ္းရြက္ေတြကလည္း ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးကို အလြန္အကၽြံအသံုးျပဳလာၾကလို႔ပါပဲ ” လို႔ အဖြဲ႕ဥကၠဌျဖစ္သူက CNN ကို ေျပာျပခဲ့တယ္။

    သိပၸံအေထာက္အထား မဟုတ္တဲ့ သီအိုရီတစ္ရပ္ကို ပါေမာကၡကို က ဒီလုိတင္ျပထားပါတယ္။
    “ ကြမ္းရြက္နဲ႔ကြမ္းသီးအၾကားက ဆက္သြယ္ခ်က္ကို အတိအက် မသိရပါဘူး။ ကြမ္းသီးနဲ႔ကြမ္းရြက္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးက ပိုးမႊားေလးေတြကို ကိုယ္ခံအား ပိုေကာင္းေစပါတယ္။ အေစာပိုင္းေလ့လာမႈေတြမွာ ပိုးသတ္ေဆးေတြက ေသြးကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ Lymph ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရိွႏိုင္တာကိုျပသထားခဲ့ေပမယ့္ ခံတြင္းကင္ဆာန႔ဲဆက္စပ္မႈကိုေတာ့ လံုး၀ မေတြ႕ရပါဘူး ”။

    မည္သည့္ခိုင္လံုေသာအေၾကာင္းအခ်က္ရိွေစကာမူ ေခါက္ဆြဲေရာင္းသူ မ်ဳိးမင္းသန္းကေတာ့ ကြမ္းျဖတ္ဖို႔ အစီအစဥ္ မရိွဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ နံနက္ ၃ နာရီကေန ည ၈ နာရီအထိ ၿငီးေငြ႕စရာအေရာင္းကာလရွည္ႀကီးကိုေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔ သူ႔အတြက္ ကြမ္း ၁၀ ထုပ္ေလာက္ လိုအပ္ပါတယ္တဲ့။

    “ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေနကုန္အလုပ္လုပ္ေနရတာပါ။ တစ္ေန႔ဆိုတဲ့အခ်ိန္က ရွည္လ်ားၾကာေညာင္းလွေတာ့ ကြမ္း၀ါးေနယင္ မအိပ္ခ်င္ေတာ့ဘူးေလ ” ဆိုၿပီး သူက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

    CNN မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးရွင္ Hilary Whiteman ၏ Nothing to smile about: Asia’s deadly addiction to betel quids ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ စီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။

    ————————————————-
    ** M-Media ၏ မူပိုင္ သတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ားကို အြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာကူးယူေဖာ္ျပႏို္င္ပါသည္။ ကူးယူေဖာ္ျပသူမ်ားအေနျဖင့္ M-Media မူရင္းလင့္ခ္ကို ထည့္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
    စီးပြားျဖစ္ ထုတ္ေဝေသာ Print Media မ်ားတြင္ အသံုးျပဳလိုသူမ်ား M-Media သို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရန္ လိုအပ္ပါမည္။
    ဆက္သြယ္ရန္ editor@m-mediagroup.com