News @ M-Media

Tag: featured

  • ျမန္မာႏိုင္ငံက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့ေနရွာသည့္ အခိုင္းခံ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ား

    ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၉
    M-Media
    ဘာသာျပန္ဆိုသူ- မင္းသိုက္

    9b92c008c3fa3c22400f6a706700eefd

    ေမာင္းေတာ၊ ျမန္မာ (AP)။    ။အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ကေလးငယ္သည္ ေတာင္ေပၚသို့ ေက်ာက္တုံးမ်ားအျပည့္ပါသည့္ပံုးမ်ားကို သယ္ေဆာင္ကာ ၾကိဳးစားပမ္းစားတက္ေနရသည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားအေရွ႕တြင္ေတာ့ အားခဲမာန္တင္းထားေသာ္လည္း သူ႔မ်က္၀န္းတြင္ေတာ့ မ်က္ရည္စမ်ား စြတ္စိုေနသည္။ သူ႔ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး၌ ယားယံမႈကိုခံစားေနရျပီး၊ သူ႔ထံအဖ်ား၀င္ေနေၾကာင္း ႏွင့္ အေလးအပင္မ်ားသယ္ထမ္းရသျဖင့္ မူးေ၀ေနေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

    “ ဒီအျဖစ္္ကို ကၽြန္ေတာ္ ရြံမုန္းပါတယ္ ” ဟု အဏၰ၀ါ စာဒတ္ (Anwar Sardad) က ဆိုသည္။ သူသည္ သူ႔မိသားစုအား ေထာက္ပံ့ရမည္ဆိုသည္ကို သိပါ၏။ သို႔ေပမင့္ အစိုးရ၏ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ထက္ အျခားနည္းလမ္းျဖင့္လုပ္ကိုင္မႈကိုသာ လိုလားလ်က္ရိွပါသည္။ “ ကြ်န္ေတာ္သာ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္ခဲ့ရင္ ဒီလိုမ်ိဳးဘ၀ကို ျဖတ္သန္းရမွာမဟုတ္ဘူး ” ဟု သူက ဆက္ေျပာျပသည္။

    ဗုဒၶဘာသာ ၾကီးစိုးသည့္ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရိွ ႏိုင္ငံအတြင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအား အဆံုးသတ္မႈအတြက္ ခ်ီးမႊမ္းခံခဲ့ရေသာ္လည္း အဏၰ၀ါကဲ့သို႔ ရာေထာင္ခ်ီသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္ထဲတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့လ်က္ရိွသည္။

    မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ခံခဲ့ရျပီး၊ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက ကမာၻအတြင္ အဆိုး၀ါးဆံုးဟု ဆိုစမွတ္ျပဳထားၾကသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ႏိုင္ငံ၏ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁ သန္းတြင္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေနထိုင္ေနေသာေဒသျဖစ္သည္။ ယခုေသာ္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ပညာေရး၊ အစာေရစာ ႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္မ်ားသည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလထက္ပင္ ဆိုးရြားေသာအေျခအေနသို႔ ေရာက္ရိွေန၏။ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္ေဒၚလာသာရရိွေရးအတြက္ အလုပ္ၾကမ္းလုပ္ကိုင္ရန္မွအပ သူတို႔ထံ မည္သည့္ေရြးခ်ယ္မႈမွ် မရိွေပ။

    ႏိုင္ငံျခားသားသတင္းေထာက္မ်ား လံုး၀မေရာက္ဖူးေသးေသာေနရာသို႔  The Associated Press (AP သတင္းဌာန) မွ ေရာက္ရိွခဲ့ပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းေသာ အခါ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားသည္ သကၤာမကင္းစြာျဖင့္ တင္းတင္းမာမာ တံု႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ရဲမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုရန္ ေခၚယူခံရသည္။ သတင္းေထာက္မ်ားမွာ ထပ္ၾကပ္မကြာ ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ျခင္းခံရသည္။ ၄င္းအျပင္ ကေလးငယ္မ်ား အပါအ၀င္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းၿပီးေသာသူမ်ားကိုလည္း ျခိမ္းေျခာက္အၾကပ္ကိုင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကေလသည္။

    လြန္ခဲ့ေသာ ၁၅ လကတည္းက လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ ဖရုိဖရဲျဖစ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံအတြင္း ဤေနရာသည္ မြတ္စ္လင္မ္ အၾကမ္းဖက္သူမ်ားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ေနရာဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေျပာင္းျပန္ေဖာ္က်ဴးထားသည့္ အဓိပၸာယ္ထြက္ေနေၾကာင္း ေလ့လာမႈမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။ ယခုေနရာသည္ ႏိုင္ငံအ၀ွန္းေသဆံုးသူ ၂၄၀ အတြင္းမွ ၁၀ ေယာက္သာ ေသဆံုးခဲ့ေသာေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးတစ္စုလံုးမွာ ခရီးသြားလာခြင့္ကို တင္းၾကပ္ျခင္းမ်ား၊ အျခားသီးသန္႔မူ၀ါဒမ်ားအားျဖင့္ အျပစ္ေပးခံေနရသည့္ တစ္ခုတည္းေသာေဒသျဖစ္သည္။

    27e42e4cc4043d22400f6a7067000894
    မဒ္ရဆာ (Madrassas) ဟုေခၚေသာ မြတ္စ္လမ္ေက်ာင္းမ်ားသည္ အပိတ္ခံထားရၿပီး ကေလးငယ္မ်ားသည္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားအတြင္းသို့ တြန္းပို႕ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ျပည္နယ္ လူဦးေရ၏  ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးရိွ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ မိမိနားမလည္သည့္ ဘာသာစကားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆရာမ်ားျဖင့္ သင္ၾကားေစျခင္းခံရသည္။

    ယမန္ႏွစ္အၾကမ္းဖက္မႈ၌ ဘုန္းေတာ္ၾကီးတစ္ဦးအသတ္ခံရသည့္ ဘဂုဏ္းနား ဆိုေသာ ရြာငယ္ေလးတြင္ ေသးငယ္ေသာ အစိုးရေက်ာင္း၌ လက္ခံထားေသာ ကေလးငယ္ဦးေရ ၁၂၅၀ နီးပါးရိွသည္။  မူႀကိဳေက်ာင္းသားအရြယ္ မွ ၈တန္းေက်ာင္းသားအရြယ္ထိ ထိုေက်ာင္းေလးအတြင္း၌ ေက်ာင္းသားမ်ားအၾကား လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ပင္ မလြယ္ကူေလာက္ေအာင္  ျပည့္က်ပ္ေနခဲ့သည္။

    “ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆရာမ်ားက သင္ပုန္းေပၚမွာ စာေတြအမ်ားၾကီးေတာ့ေရးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို အဲဒါေတြ ဘယ္လိုဖတ္ရမလဲဆိုတာေတာ့ မသင္ေပးၾကဘူး။ ဒီလိုေက်ာင္းမ်ဳိးမွာ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ဖို႔ အရမ္းကိုခက္ခဲပါတယ္ ” ဟု အသက္ ၈ ႏွစ္ အရြယ္ အဏၰ၀ါ စဂ်ခ္ (Anwar Sjak) က ဆိုသည္။

    ေက်ာင္းထဲတြင္ အစိုးရခန္႔ဆရာ ၁၁ ေယာက္သာရိွျပီး၊ ဆရာတစ္ဦးလွ်င္ ကေလးငယ္ ၁၁၄ ေယာက္အား သင္ၾကားရသည္။ သတင္းေထာက္မ်ား ေက်ာင္းသို႔သြားေရာက္ေလ့လာေသာေန႔တြင္ ၄င္းတို႔သည္ ေက်ာင္း၏ ပံုမွန္အေျခအေနအား မျပသခဲ့ၾကေပ။

    ရိုဟင္ဂ်ာေစာင့္ေရွာက္ေရးေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေက်ာင္းအတြင္း ျငိမ္သက္မွဳရိွေစရန္ ထိန္းသိမ္းေပးေနၾကျပီး၊ လူတစ္ဦးသည္ လက္ထဲတြင္ၾကိမ္လံုးကိုင္၍ အမိႈက္မ်ားျပည့္ေနသည့္ ကြန္ကရစ္ၾကမ္းျပင္အား ရိုက္ကာ ဆိတ္ၿငိမ္စြာေနၾကေစသည္။ ကေလးအနည္းငယ္မွ်သာ ခံု သို႔မဟုတ္ စားပြဲမ်ား ရိွၾက၏။ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း စကားေျပာေနၾကသလို၊ ဗလာက်င္းျဖစ္ေနေသာ မွတ္စုစာအုပ္မ်ားကို လွန္ေလ်ာေနၾကသည္။ ထို႔အတူ သူတို႔ေက်ာင္းထဲ ၀င္ေရာက္လာၾကေသာ သူစိမ္းမ်ားအား ေငးေမာလ်က္သာရိွေနၾကသည္။

    “ ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ၾကီးလာတဲ့အခါ ဆရာ၀န္တစ္ဦးျဖစ္ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မိသားစုထဲမွာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ ေနမေကာင္း ျဖစ္လာတိုင္း ေဆးရံုကိုသြားရင္ ၀န္ထမ္းေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔အေပၚ ဂရုမစိုက္ၾကဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ အဲဒါကို အလြန္ခံျပင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရက ခြင့္ျပဳမွာမဟုတ္လို႔  ကြ်န္ေတာ့္ရည္မွန္းခ်က္ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္မလာႏိုင္ဘူးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္သိပါတယ္  ” ဟု တတိယတန္းေက်ာင္းသား အဏၰ၀ါက ဆိုသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ေဆးေက်ာင္းတက္ေရာက္ခြင့္ မေပးေခ်။ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တကၠသိုလ္မ်ား မရိွ။ ၄င္းျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ထုိေဒသျပင္ပ ဘယ္ကိုမွ ထြက္ခြာခြင့္ မေပးသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုမက ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ျခြင္းခ်က္အျဖစ္ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္ခ်ဳိ႕အား ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြ၌ စာသင္ၾကားခြင့္ ခြင့္ျပဳထားျခင္းသည္လည္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈ၏ေနာက္  နိ႒ိတံခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။

    “ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို သူတို႔ စာသင္မေပးခ်င္ၾကဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ကို (မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေခၚဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္တဲ့) ကုလား လို႔ေခၚၾကတယ္။ မင္းတို႕ဟာ တန္းတူႏိုင္ငံသားေတြမဟုတ္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ မင္းတို႔ ဘာပညာမွရိွစရာမလိုအပ္ဘူး လို႔ သူတို႔ကေျပာေလ့ရိွပါတယ္ ” ဟု ပင္လယ္ကမ္းေျခရြာေလးျဖစ္ေသာ ျမင္းလြတ္ရြာမွ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ကိုယ္ပိုင္စာသင္ခန္းေလးအား မိမိေနအိမ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသူ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ စိုယဒ္ အလမ္ (Soyed Alum) က ေျပာျပသည္။

    ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေထာင္ခ်ီေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို စြန္႔လႊတ္ကာ၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၌ ခိုလံႈသူဒုကၡသည္အေနႏွင့္ ေနထိုင္ခြင့္ရေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ အႏၲရာယ္မ်ားေသာ ပင္လယ္ခရီးကို သြားၾကသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုပါ၀င္သည့္ လူေပါင္း  ၂၅၀,၀၀၀ ကို အဓမၼအိုးအိမ္စြန္႔ေစေသာ မၾကာေသးမီွက ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုသို႔ျပဳၾကျခင္းျဖစ္သည္။  ဤလ မုတ္သံုရာသီအကုန္ ပင္လယ္ျပင္ျငိမ္သက္ခ်ိန္စတင္သည္ႏွင့္ အႀကီးမားဆံုးစြန္႔စားခန္းတစ္ခု စတင္ၾကလိမ့္မည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားက တြက္ဆထားေၾကာင္း သိရသည္။

    ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ယင္းေနရာတြင္ ေနထိုင္ေနသူအခ်ဳိ႕မွာကား အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ လတ္တစ္ေလာ ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာၾကသူမ်ားဟု အခ်ဳိ႕ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ သူတို႔အားလံုးမွာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွ ျငင္းပယ္ခံရသျဖင့္ ႏို္င္ငံမဲ့လူသားမ်ားဘ၀သို႔ ေရာက္ေနရသည္။

    “ သူတို႔ဟာ တရားမ၀င္ ခိုး၀င္ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္တယ္ ” ဟု ျပည္နယ္အာဏာပိုင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လွသိန္းက တင္းမာစြာေျပာၾကားသည္။

    သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ တားျမစ္ခံရသလို၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းအျဖစ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ မေပးေခ်။ မည္သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာကိုမွ ေမြးစာရင္း မထုတ္ေပးခဲ့သည္မွာ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအလယ္ပိုုင္းကာလကတည္းကပင္ျဖစ္သည္။ မိဘ ႏွစ္ပါးသည္ တရား၀င္လက္ထပ္ထားျခင္းမရိွပါက သို႔တည္းမဟုတ္ ၄င္းတို႔လူမ်ဳိးတစ္စုတည္းေပၚတြင္သာ ျပ႒ာန္းထားေသာ တစ္မိသားစုတြင္ ကေလး ၂ ဦးသာယူေရးမူ၀ါဒထက္ ပိုယူပါက ယင္းရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးငယ္မ်ားသည္ “ ပယ္ဖ်က္စာရင္း (Blacklist) ” ၀င္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသျဖင့္ သူတို႔အတြက္ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေလးမ်ားပင္ မခံစားၾကရေပ။

    အာဏာပိုင္မ်ားသည္ လ်စ္လ်ဴရႈပစ္ပယ္မႈမွသည္ အမွန္းတရားအဆင့္သို႔ ေျပာင္းလဲလာၾကသည္။
    AP ၏ ခရီးစဥ္အား ကူညီေပးရန္အတြက္ ဗဟိုအစိုးရမွ လံုျခံဳေရးထည့္ေပးသူသည္ ဘာလို႔မ်ား ဒီလို “ ေခြးေတြ ” နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကရတာလဲ ဟူ၍ပင္ ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမိန္းကေလးငယ္မ်ားသည္ အဖြဲ႕သား၏ကားမွန္မ်ားအတြင္း ေစာင္းငဲ့ၾကည့္ရႈ့ၾကေသာအခါ ယင္းလံုၿခံဳေရးေပးရန္လိုက္ပါလာသူမွ ႏွမခ်င္းမစာနာ  ရုန္႔ရင္းရိုင္းစိုင္းေသာအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ဆဲဆိုတံုျပန္ခဲ့သည္။

    အစိုးရမွ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားကို ေပးအပ္သည့္အရာမွာ အလုပ္ခိုင္းေစျခင္း တစ္ခုသာ ရိွေန၏။ သူတို႔သည္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္မွ်သာ ရိွေနေသာ္လည္း ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ၾကီးဌာနမွ တစ္ေန႔တြင္ ၁၀၀၀ က်ပ္ (တစ္ေဒၚလာ) ေပး၍
    ၈ နာရီၾကာအထိ ေနပူျပင္းျပင္းေအာက္တြင္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို ေကာက္ယူသယ္ထမ္းခိုင္းေနၾကေပသည္။

    နံနက္ေစာေစာ ရြာမ်ားသို႔လာေရာက္ေသာာထရပ္ကားၾကီးမ်ားျဖင့္  အိပ္ခ်င္မေျပေသးသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေယာကၤ်ားကေလးမ်ားကို တင္ေဆာင္သြားကာ ျမစ္ကမ္းနံေဘးသို႔ ျဖန္႔က်က္ေနရာခ်ေပးၾကသည္။
    “ ေတြ႕လား၊ သူတို႔က အလုပ္လုပ္လိုခ်င္ၾကတာပါ ” ဟု ေလးမိုင္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးလွမိုးက ဆိုသည္။
    ထိုေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းေလာက္တြင္ သူသည္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္းခံရေသာ ကေလးငယ္မ်ားအား သူ၏ရံုးသို႔ေခၚယူခဲ့သည္။ AP ၏ လံုျခံဳေရးအတြက္ဟု သူကဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိမိတို႔အား ေမးျမန္းေျဖၾကားသည္မ်ားကို ျပန္လည္ေျပာျပရန္ ၄င္းက ၿခိမ္းေျခာက္ေတာင္းဆိုျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကေလးငယ္မ်ားက ဆိုသည္။

    ထိုကေလးငယ္မ်ားထဲတြင္ အဏၰ၀ါ စာဒတ္ ဆိုေသာ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာက္သယ္သူလည္း ပါ၀င္သည္။ နံနက္ ၈ နာရီမွ ညေန ေန၀င္ခ်ိန္အထိ သူ၏ အမႊာအစ္ကို ႏွင့္ အျခားေသာ ေကာင္ေလး ၅၊ ၆ ေယာက္ ႏွင့္အတူ ျမစ္ထဲမွ ေက်ာက္တံုးမ်ားအား ေတာင္ကုန္းေပၚသို႔ သယ္ပို႔ရေသာ အလုပ္ၾကမ္းကို လုပ္ေဆာင္ရသည္။ သူတို႔မွာ ကေလးငယ္မ်ား ဆိုသည္ထက္ ၿမီးေကာင္ေပါက္မ်ားကဲ့သို႔ ထင္ျမင္စရာျဖစ္ေနၾကသည္။ သူတို႔ထံ ရယ္ေမာျခင္း မရိွ။ သူတို႔၏ ေျခလွမ္းတုိင္းသည္ ၾကမ္းတမ္းမာေၾကာျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပည့္ႏွက္ေနသည္။ သူတို႔၏ခြန္အားကိုလည္း တစ္ေရြးသားမွ အထိခိုက္မခံၾကေပ။

    အဏၰ၀ါသည္ ပင္ပန္းေနသည့္တိုင္ အလုပ္ကို ခပ္သြက္သြက္လုပ္ကိုင္သည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားကိုပင္ ပံုးမ်ား သယ္ကူလိုက္ေသး၏။ ကေလးငယ္မ်ားအဖို႔ ပင္ပန္းၾကမ္းတမ္းသည့္အလုပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ႏွင့္၄င္းတို႔မိသားစု၏ စားေသာက္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူရေစသည္။ ဥေရာပ လူမွႈကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ အရပ္ဖက္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန (European Commission Humanitarian Aid and Civil Protection Department) မွထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ယမန္ႏွစ္စာရင္းအရ ႏိုင္ငံ၏အၾကီးမားဆံုး အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏႈန္းကို အမ်ားဆံုးေတြ႕ရသည္မွာ ထုိေဒသပင္ျဖစ္သည္။ ထိုခ်ဳိ႕တဲ့မႈသည္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုေရာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုပါ ျပင္းထန္သည့္ဆိုးက်ဳိး သက္ေရာက္ေစပါသည္။

    ရခုိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ အႀကီးအက်ယ္ကန္႔သတ္ခံထားရသည္။ ပစ္ပယ္ခံေနရာမ်ားတြင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးမႈ မရိွေသာေၾကာင့္ ကေလးငယ္မ်ားသည္ မည္သသည့္ေရာဂါမဆို အလြယ္တကူ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေခ်ရိွေနသည္ ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ယင္းေဒသ၌ ၁၅ ႏွစ္ၾကာ တာ၀န္ယူလာသူ နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ (Doctors Without Borders) ၏ ဒုဦးစီးမွဴး ဗစ္ကီ ေဟာ့ကင္းစ္ (Vickie Hawkins) က ဆုိသည္။

    အကယ္၍ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္မ်ားသည္ စိုးရိမ္ဖြယ္က်န္းမာေရးအေျခအေနျဖင့္ ႀကံဳေတြ႕ရပါက သူတို႔သည္ ေဆးရံုသို႔ တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း အလ်ဥ္းမရိွၾကေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူတို႔၏မိသားစုသည္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားမွေတာင္းဆိုေသာ လာဘ္ေငြမ်ားအား မေပးႏိုင္ၾကသလို၊ စစ္ေတြသို႔ကူးသန္းသြားလာခြင့္ကိုလည္း ပိတ္ပင္ခံထားရ၍ျဖစ္သည္။

    အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္  ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ မုဟမၼဒ္ သြိဳင္ယုဗ္ (Mohamad Toyoob)သည္ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ကို ရရိွခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာ၀န္မ်ားညႊန္ၾကားထားေသာ ခြဲစိပ္မႈကိုေတာ့ မျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ကေလးငယ္သည္ ရွပ္အကၤ်ီကို မ,တင္လိုက္ျပီး သူ႔၀မ္းဗိုက္ညာဘက္ျခမ္းကို ဖိႏိွပ္ျပကာ၊ လြန္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္ခန္႔ကပင္ ထိုေနရာ၌ စူးစူးရွရွ နာက်င္ေနေလ့ရိွေၾကာင္းကို “ ဘာျဖစ္မွန္း ကြ်န္ေတာ္ မသိဘူး။ အထဲမွာ တစ္ခုခုရိွေနသလို ခံစားေနရတာပဲ ” ဟု သူက ေျပာျပသည္။ သူမွသိမ္းဆည္းထားေသာ ေဆးစစ္တမ္းတစ္ခုတြင္ ၀မ္းဗိုက္တြင္းအစိုင္အခဲ ဟုသာေရးသားထားျပီး ေမးခြန္းသေကၤတမ်ားစြာ ျခစ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ မုဟမၼဒ္ျပသခဲ့ေသာ ဆရာ၀န္မ်ားသည္ ေဆးကိရိယာမျပည့္စံုသည့္ အစိုးရေဆးရံုမွျဖစ္ျပီး၊ အသက္ကယ္ ခြဲစိတ္ကုသမႈကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းမရိွၾကေပ။ ထိုခြဲစိတ္မႈအား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ သူသည္ သြားလာေရးကန္႔သတ္ထားသည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ သို႔မဟုတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္္သို႔သြားေရာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ သူ႔မိသားစုက လာဘ္ေငြ တနင့္တပိုးကို ေပးေဆာင္ႏိုင္ပါက သူသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ထြက္သြားႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဌာနီျပန္လာရန္မူ လြယ္ကူမည္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။

    အျခားအခက္အခဲတစ္ခုမွာ ေငြေၾကးပင္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူ႔မိသားစုထံ၌ သူ၏ က်န္းမာေရးစားရိတ္ေနေနသာသာ ခြဲစိတ္ကုသရန္အတြက္ပင္ ေငြေၾကး မလံုေလာက္။ သူသည္ အိတ္အတြင္းသို႔လက္ႏိႈက္ကာ အနီ၊ ပန္းေရာင္၊ အ၀ါ ႏွင့္ အျပာႏုေရာင္ ေဆးလံုးေလးမ်ားပါရိွေသာ ပလစ္စတစ္အိတ္ငယ္ေလး ႏွစ္ခုကို ထုတ္ယူလိုက္သည္။ ၄င္းသည္ တစ္ရက္စာျဖစ္၍ ေဆးဖိုး ၂၀၀ က်ပ္ (ဆင့္ ၂၀) စာမွ်သာ ရိွ၏။ ထိုပိုက္ဆံအားရရိွရန္ မုဟမၼဒ္သည္ ရြာမွ အျခားကေလးငယ္မ်ားႏွင့္အတူ ျမစ္ကမ္းနံေဘးတြင္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို ခက္ခဲပင္ပန္းစြာ ထမ္းေနရရွာသည္။ ရံဖန္ရံခါ ထိုပင္ပန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ နာက်င္မႈပိုမို ဆိုးရြားလာသည္ဟု သူက ဆိုသည္။

    “ ကြ်န္ေတာ့္အေဖဟာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအျပီးမွာ အလုပ္ျပဳတ္သြားတယ္။ သူ အလုပ္လုပ္ေနတုန္းကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ဘာမွ မရိွေတာ့ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကရုစိုက္ဖို႔သာ ရိွပါေတာ့တယ္ခင္ဗ်ာ ” ။

    **  အယ္ဒီတာမွတ္ခ်က္  **
    ဤအေၾကာင္းသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ေအာက္မွလြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ ကာလရွည္ထီးတည္းရိွေနခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တံခါးဖြင့္မႈ ႏွင့္ ျဖစ္စဥ္ အေျပာင္းအလဲရိွမရိွကို AP သတင္းဌာနက တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး သံုးသပ္ေဖာ္ျပခ်က္ဇာတ္လမ္းရွည္ “ ေျပာင္းလဲမႈ၏ ပံုတူကားခ်ပ္ ” (Potraits of Change) မွ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

    AP သတင္းဌာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးရွင္ ROBIN McDOWELL၏ Rohingya kids in Myanmar: hard labor, bleak lives ေဆာင္းပါးကို ‘မင္းသိုက္’ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

  • ျမန္မာဆီးဂိမ္းလံုျခံဳေရးအတြက္ ႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕ စိုးရိမ္ေနၾကျပီ

    M-Media
    ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္၊ ၂၀၁၃

    myanmar-sea-games
    ၀ဏၰသိဒၶီ ေဘာလံုးကြင္းမွ ပြဲၾကည့္စင္

    ၂၇ ၾကိမ္ေျမာက္ဆီးဂိမ္းမက်င္းပမီ ဗံုးေပါက္ကြဲမွဳမ်ားေၾကာင့္ မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေန၍ စင္ကာပူႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္အားကစားအဖြဲ႕က ဆီးဂိမ္းအိမ္ ရွင္ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စိုးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။ စင္ကာပူ ကိုယ္စားျပဳအားကစားအဖြဲ႕ မွ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ အန္နာဘဲလ္ ပန္နီဖားသားက စင္ကာပူအေနျဖင့္ ဘက္စံုေထာင့္စံုမွ အကာအကြယ္မ်ား၊ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ရွိသည္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္သြားမည့္အေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းတို႔အားကစားအဖြဲ႕မွာ အဖြဲ႕၀င္ ၃၀၀ ပါ၀င္လာမည့္ အေၾကာင္းတို႔ကို ေျပာဆိုခဲ့သည္။

    “အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တုန္လွဳပ္တာေတြ ဘာေတြမရွိေသးဘူး။ အစီအစဥ္လုပ္ေနတာေတြကို ျပန္ျပင္ဆင္ရေလာက္ေအာင္ေတာ့ စိုးရိမ္ရတဲ့အဆင့္လုိ႔ (မယူ ဆေသးပါဘူး)။ ဒါေပမယ့္ အာဏာပိုင္ေတြဆီက ထပ္မံေရာက္ရွိလာမယ့္ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြအေပၚမွာ (ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။) က်ေနာ္ တု႔ိျမန္မာျပည္ က စင္ကာပူသံရံုးနဲ႕ အခ်ိတ္အဆက္ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ေတြကိုလည္း အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။” ဟု အန္နာဘဲလ္ CNA ကို ေျပာျပသည္။

    စင္ကာပူနာမည္ၾကီးေရကူးအားကစားသမား အာရန္ကြက္ကမူ သူ႕အေနျဖင့္ အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ေနျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ အားကစားသမားမ်ားအတြက္ လံုျခံဳေရး မွာ ေကာင္းမြန္သည့္အေနအထားတြင္ရွိမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

    “ဆီးဂိမ္းက ၾကီးက်ယ္တယ္၊ (သူတို႔ေတြ) စနစ္တက် စီမံထားလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယံုတယ္။ လံုျခံဳေရးဆိုတာကလည္း တဦးခ်င္းစီရဲ႕တာ၀န္လည္းျဖစ္တယ္။ ဒီလံုျခံဳေရးအေၾကာင္းနဲ႔ က်ေနာ္အားကစားစြမ္းေဆာင္ရည္ကို မထိခိုက္ေစရဘူး။ အဲဒီ (ျမန္မာျပည္) ကိုေရာက္ရင္ က်ေနာ္တို႔ တေယာက္ကိုတေယာက္ ဂရုစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ေနမွာပါ” ဟု အာရန္ကြက္က ေျပာသည္။

    Richie-Garcia
    ဖိလစ္ပိုင္အားကစားအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဂါဆီယာ

    ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ အားကစားေကာ္မရွင္၏ဥကၠဌျဖစ္သူ ရစ္ခ်ီဂါဆီယာကမူ – “(ဒီဗံုးကြဲတဲ့ကိစၥေတြကို) က်ေနာ္တို႔ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခပ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အားကစားသမားေတြ၊ တာ၀န္ခံေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အႏၱရာယ္ထဲ ထည့္လိုက္သလို မျဖစ္ဘူးလို႔ယူဆရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီဆီးဂိမ္းမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ျပိဳင္ သြားမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီ (ျမန္မာျပည္) ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္ ျပႆနာတစံုတရာမရွိႏုိင္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္ေဆာင္သြားရပါမယ္။” ဟု ေအအက္ဖ္ပီသို႔ ေျပာသည္။

    ဖိလစ္ပိုင္အားကစားအဖြဲ႕တြင္ အားကစားသမား ၂၂၀ ဦးပါ၀င္လာမည္ျဖစ္ျပီး ၄င္းတို႔အားလံုး အားကစားရြာတြင္ တည္းခိုၾကမည့္အေၾကာင္း သိရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွ တာ၀န္ခံမ်ားမွာမူ ဟိုတယ္မ်ားတြင္ တည္းခိုမည္ျဖစ္ရာ မည္သည့္ဟိုတယ္ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္အေၾကာင္း ခက္ခဲစြာစဥ္းစားေနရသည္ဟု ဖိလစ္ပိုင္သတင္းတစ္ရပ္က ဆိုသည္။

    ျမန္မာဆီးဂိမ္းေကာ္မတီတာ၀န္ခံႏွင့္ အားကစားဒုတိယ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္၀င္းကမူ ေနျပည္ေတာ္တ၀ိုက္ လံုျခံဳေရးတိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနသျဖင့္ မိမိအေနျဖင့္ ဆီးဂိမ္းလံုျခံဳေရးအတြက္ ယံုၾကည္မွဳရိွိေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့သည္ဟု CNA သတင္းက တင္ျပသည္။

  • Rakhine: ရန္ကုန္-သံတြဲ ကားမ်ားတြင္ မြတ္စလင္မ္ဆိုလွ်င္္ လက္မွတ္မေရာင္း

    ေအာက္တုိဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ခ်မ္းၿငိမ္းေအး

    A Muslim woman from Thabyuchine village

    ရန္ကုန္ ။        ။        ရခိုင္ျပည္နယ္ သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ စက္တင္ဘာ ၂၉-ရက္ေန႔က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားၿပီးေနာက္ မြတ္စလင္မ္မ်ားအေနျဖင့္ ရန္ကုန္-သံတြဲသြားလာရန္ အေ၀းေျပးကားမွ တင္ေဆာင္ျခင္း မျပဳသည့္အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ရေၾကာင္းသိရပါတယ္။

    ကားလက္မွတ္၀ယ္သည့္အခါ မြတ္စလင္မ္ဆုိရင္ လက္မွတ္ မေရာင္းတာေၾကာင့္ သြားလာရခက္ခဲရေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္-သံတြဲ ခရီးသည္တင္ကားမွာ မြတ္စလင္မ္ပိုင္ ကားလိုင္းမ်ားမ႐ွိပဲ ကုန္တင္ကားလိုင္းမ်ားသာ မြတ္စလင္မ္ပိုင္႐ွိၿပီး အဆုိပါ ကားလိုင္းမ်ားမွာလည္း ယခုအခါ ရန္ကုန္-သံတြဲ ေျပးဆြဲရာတြင္ အခက္အခဲ႐ွိေသာေၾကာင့္ ခရီးသြားလာမည့္ မြတ္စလင္မ္မ်ား အခက္ႀကံဳရေနၾကာင္း သံတြဲၿမိဳ႕ခံမွ ေျပာပါတယ္။

    “ရန္ကုန္-သံတြဲ လူစီးကားလိုင္းက ရဲေအာင္လံနဲ႔ ေအာင္သစၥာဆုိတဲ့ ကားေတြ႐ွိတယ္။ အဲဒါက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပိုင္တာပါ။ မြတ္စလင္မ္ပိုင္ လူစီးအေ၀းေျပးကား မ႐ွိဘူး။ မြတ္စလင္မ္ပိုင္က ကုန္တင္ကားပဲ႐ွိတာ။ အဲဒါလည္း ဟုိးတေလာက ဖ်က္စီးခံရလုိ႔ ကုန္တင္ပုိ႔ေရးလည္း အခက္အခဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကားလမ္းနဲ႔ သြားလုိ႔ ဘယ္လုိမွ မရေတာ့ဘူးေလ။ မြတ္စလင္မ္ဆုိ လက္မွတ္မေရာင္းဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္သူေတြကေတာ့ ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ သြားၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ပိုက္ဆံမတတ္ႏိုင္သူေတြေတာ့ ဒုကၡေရာက္ရတာေပါ့”လုိ႔ သံတြဲ ၿမိဳ႕ခံက ဆုိပါတယ္။

    အဆုိပါကိစၥအား ရန္ကုန္႐ွိ ေအာင္သစၥာကားဂိတ္သုိ႔ ဆက္သြယ္၍ ေမးျမန္းရာ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မြတ္စလင္မ္ေတြကုိ သီးသန္႔ မေရာင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြေၾကာင့္ လုံၿခံဳေရးကုိ အထူးပုိၿပီး သတိထားရလုိ႔ပါ။ ကားလက္မွတ္ လာ၀ယ္ရင္ မွတ္ပုံတင္ ႐ွိတဲ့သူကုိပဲ ေရာင္းပါတယ္။ မွတ္ပုံတင္ မ႐ွိတဲ့သူ၊ မျပႏိုင္တဲ့သူဆုိ မေရာင္းတာ။ မြတ္စလင္မ္ျဖစ္လုိ႔ မေရာင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး”လုိ႔ ဂိတ္မွဴးမွ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မွတ္ပုံတင္ မ႐ွိသူမ်ားအား လက္မွတ္ေရာင္းခ်မႈ မျပဳျခင္းဟု သိရသည့္အတြက္ သံတြဲၿမိဳ႕ခံမ်ားအား မွတ္ပုံတင္ ကိစၥ ေမးျမန္းရာ “မွတ္ပုံတင္ ႐ွိတဲ့ သူေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ ရခိုင္မွာ အမ်ားစုက မွတ္ပုံတင္ မရတဲ့သူေတြလည္း႐ွိတယ္။ အရင္က ႐ွိထားတ့ဲသူေတြအေနနဲ႔လည္း အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ အခ်ိန္ မီး႐ႈိ႕ခံရလုိ႔ အိမ္ဖ်က္ဆီးခံရလုိ႔ မွတ္ပုံတင္ မ႐ွိေတာ့တဲ့သူေတြ ႐ွိတယ္ေလ။ မွတ္ပုံတင္ ႐ွိမွ လက္မွတ္ေရာင္းေပးမယ္ဆုိေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ မြတ္စလင္မ္ေတြ ဘယ္လုိလုပ္ ခရီးသြားလုိ႔ ရႏိုင္ပါေတာ့မလဲ။”ဟု သံတြဲၿမိဳ႕ခံက ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ယခုအခါ သံတြဲၿမိဳ႕မွာ ယခင္ထက္ ခရီးသြားလာမွဳေတြ ႐ွိေနတယ္လုိ႔ ကားဂိတ္မ်ားမွ ေျပာဆုိမႈမ်ား ႐ွိခဲ့ေသာ္လည္း မြတ္စလင္မ္မ်ားအေနႏွင့္ ခရီးသြားလာမႈအတြက္ အခက္အခဲ႐ွိတာေၾကာင့္ သြားလာေရး ေႏွာင့္ေႏွးေနရတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

    ဓါတ္ပံုအညႊန္း >> စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔ကစတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မီးရိႈ႕မႈမ်ား ေၾကာင့္ အိုးအိမ္ပ်က္ဆီးဆံုးရႈံးမႈ႔ေၾကာင့္ ဝမ္းနည္းပူေဆြးေနသည့္ သျဗဳခ်ိဳင္ေက်းရြာမွ ကမန္တိုင္းရငး္သူ မြတ္စလင္မ္ အမ်ိဳးသမီးၾကီးတဦး (ဓါတ္ပံု-RFA)

  • အာဆီယံကို ဦးေဆာင္ဖို႔ အသင့္အေနအထား ရိွ/မရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနအထား အေပၚ ေ၀ဖန္ခ်က္

    ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၁
    M-Media

    1395179_503413643089062_1294617906_n
    လက္ရိွ အာဆီယံ ဥကၠဌရာထူးကို ဘရူႏိုင္းဘုရင္ထံမွ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လြဲေျပာင္းယူေနစဥ္ (ဓါတ္ပံု Hmuu Zaw FB)

    ဘန္ဒါဆရီဘဂါ၀န္ (ေအပီ သတင္း) ။    ။ မၾကာေသးမီႏွစ္အနည္းငယ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သီးျခားဆန္တဲ့ အာဏာရွင္စံနစ္ကို က်င့္သံုးခဲ့တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာမွတ္တမ္းဆိုးေတြက အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ကို ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မသက္မသာျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ အခုအခါ ၁၀ ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ အစုအဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ေရာက္အ့ံဆဲဆဲအေျခအေနအတြက္ ေရွ႕ေျပးေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ ထြက္လို႔လာပါၿပီ။ မိမိျပည္တြင္းမွာ လူေတြ ရာဂဏန္း ေသဆံုးၿပီး၊ သိန္းဂဏန္းထိ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြ မခ်ဳပ္ၿငိမ္းေသးပဲ လက္ခံရယူဖို႔ အခ်ိန္မတန္ေသးသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က စစ္အာဏာရွင္အေနနဲ႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံအစိုးရကို အာဏာလက္ေျပာင္းေပးခဲ့ေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံဥကၠဌအျဖစ္ခန္႔အပ္မႈဟာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်စရာမရိွေသးတဲ့ အသြင္ေျပာင္းလဲမႈအေပၚ ဆုခ်လိုက္ရာ ေရာက္ေနတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီလိုအေရာင္ တင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ထပ္ေလာင္းတြန္းအားေပးႏိုင္ေစလိမ့္မယ္လို႔လည္း အခ်ဳိ႕က ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတယ္။

    de78dc570c81b5223f0f6a7067001966
    ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားေၾကာင့္ ေနအိမ္မီးရိႈ႕ခံရျပီး ေပါက္ေတာ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထိုင္ေနရေသာ နာမက်န္းျဖစ္ေနသည့္ မြတ္စလင္မ္ အမ်ိဳးသမီး တဦး (Photo-AP)

    ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ ခရီးရွည္တစ္ခု ဆက္ရပါဦးမယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္သတၱပတ္ထဲမွာ မီးကြင္းပစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူသြမ္းေတြေၾကာင့္ ၿပိဳလဲပ်က္စီးေလာင္ကၽြမ္းကုန္တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္အိမ္ေတြ၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဆီက မီးေတာက္မီးလွ်ံေတြ၊ မီးခိုးေငြ႕ေတြ တေငြ႕ေငြ႕ထြက္ေပၚလာရျပန္တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေနာက္ပိုင္း သံတြဲမွာျဖစ္တဲ့ ဒီတစ္ႀကိမ္မွာေတာ့ လူ ၅ ဦးေသဆံုးခဲ့တယ္။ အသတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရတဲ့ထဲမွာ ထြက္ေျပးဖို႔မစြမ္းသာတဲ့ အသက္ ၉၄ ႏွစ္ အရြယ္ အမယ္အိုတစ္ဦးလည္း ပါ၀င္သြားပါတယ္။

    “ လူ႔အခြင့္အေရးရႈေထာင့္ကေနၾကည့္ယင္ အာဆီယံဥကၠဌအျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းက မထိုက္တန္တဲ့အစိုးရကို ဂုဏ္ျပဳျခင္း ျဖစ္ေနတယ္ ” လို႔ Fortify Rights အုပ္စုကို စီမံၫႊန္ၾကားေနတဲ့ ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္သူ Matthew Smith က ဆိုလိုက္ပါတယ္။

    “ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က လူ ၂ သိန္းခြဲေက်ာ္ဟာ မိမိဇာတိေနအိမ္ေတြကေန အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းေစျခင္း ခံရတယ္။ စစ္ေသြးၾကြစကားေတြလည္း ဆိုေနဆဲျဖစ္တဲ့အျပင္ ေဒသတြင္း ဒုကၡသည္ျပႆနာကို ဖန္တီးၿပီး မြတ္စ္လင္မ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ဖယ္ရွားရွင္းလင္းေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္က အေတာမသတ္ေသးဘူး။ ဒါေတြအားလံုးဟာ အာဆီယံေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး ” ဆိုၿပီး သူက ေျပာျပတယ္။

    အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တရား၀င္ခန္႔အပ္ပါေတာ့မယ္။ ခန္႔အပ္ျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္က ေဒသတြင္း စီးပြားေရးတိုးတက္ေစဖို႔ နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကိုတိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ လက္ေျပာင္းအပ္ႏွံျခင္း အခမ္းအနားကို ၾကာသပေတးေန႔က ဘရူႏိုင္းမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ လာမယ့္ ဇႏၷ၀ါရီလ ၁ ရက္မတိုင္ခင္အထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရဦးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

    ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အသားက်ေနၿပီျဖစ္တဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ဟာ ေဒသတြင္းတိုးတက္မႈအတြက္ အတားအဆီးျဖစ္ေစတယ္လို႔ အာဆီယံက ကနဦးပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ ေ၀ဖန္ထားခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ေပမယ့္လည္း ေဒသတြင္းအုပ္စုက အျပဳသေဘာေဆာင္အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို႔ တြန္းအားေပးႏိုင္ေအာင္ ရည္ရြယ္တယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ထဲ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။

    သုိ႔တေစ ျမန္မာျပည္ဟာ မဆိုစေလာက္သာ ေျပာင္းလဲခဲ့တယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မင္းမူေနတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေန အၿငိမ္းစားစစ္အရာရိွမ်ားဦးေဆာင္တဲ့ အရပ္သားတစ္ပိုင္းအစိုးရအဖြဲ႕ကို အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးမႈ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရကလည္း စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး တံခါးဖြင့္လွစ္ေပးတဲ့ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးလိႈင္းလံုးနဲ႔အတူ ကမာၻကို အံ့အားသင့္ေစခဲ့တယ္။

    ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ေနခဲ့ရတဲ့ ေရရွည္အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အခုဆိုယင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦး ျဖစ္ေနၿပီ။ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီ။ မီဒီယာအေပၚ တင္းၾကပ္လြန္းလွတဲ့ ဆင္ဆာစံနစ္ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီ။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအမ်ားစုနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ဖို႔လည္း လံုးပန္းေနတယ္။

    သို႔ေသာ္လည္း လုပ္စရာ အေျမာက္အမ်ား က်န္ေနပါေသးတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လက စတင္ခဲ့တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈက တစ္ႏို္င္ငံလံုး ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားၿပီး လူတစ္သိန္းခြဲေလာက္ကို အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ေစတာေတာင္ ရပ္တန္႔ဖို႔ လမ္းမျမင္ေသးဘူး။ လူတစ္သိန္းေက်ာ္ ေနအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္အၾကားတိုက္ပြဲကလည္း ေရွ႕ဆက္ေနဆဲ။

    အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာထား အမ်ားစုကေတာ့ အရင္အတိုင္းပါပဲ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ပိုမိုေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္တဲ့။

    “ ျပႆနာေတြ ရိွေနဆဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံပါတယ္။ သူတို႔စြမ္းရည္နဲ႔အညီ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ေျဖရွင္းသြားမယ္လို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီႏိုင္ငံမွာ ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲသြားတာေတြ၊ ျမန္မာသမၼတရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေျခလွမ္းေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို လက္ရိွ ဦးတည္ခ်က္အတိုင္း ေရွ႕ဆက္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအဖို႔ အေကာင္းဆံုး တိုက္တြန္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က ျမန္မာျပည္ကို ဥကၠဌေနရာအတြက္ ေထာက္ခံၾကတာပါ ” လို႔ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတရဲ႕ေျပာဆိုခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Ricky Carandang က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔ ဘရူႏိုင္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အာဆီယံဟာ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းရဲ႕ျပည္တြင္းေရး ကိစၥထဲ ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရး မူ၀ါဒကို အေျခခံအားျဖင့္ လက္ခံ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ပိုၿပီး ထိေရာက္ပီျပင္စြာ အေလးထားေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လက္တို႔တြန္းအားေပးသြားႏိုင္ေခ်ရိွပါတယ္ လို႔လည္း Carandang က ဆိုပါတယ္။

    အာဆီယံလူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ႕ဆံုပြဲမွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးငယ္ တစ္ဦးကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီက “ ျမန္မာျပည္ကျဖစ္ပ်က္မႈေတြဟာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ မလံုေလာက္ေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ေျပာင္းမႈ ေရွ႕ဆက္တာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ေရွ႕ဆက္ျဖစ္ တည္လာပါေစလို႔ ကၽြန္တာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ ” လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

    ေဒၚစုၾကည္ရဲ႕ NLD အတိုက္အခံပါတီရဲ႕ ၀ါရင့္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ဦးကလည္း ျမန္မာျပည္ဟာ တေရြ႕ေရြ႕နဲ႔ ေျပာင္းလဲေနပါတယ္လို႔ဆိုၿပီး ဒီအခ်က္ကို လက္ခံထားပါတယ္။ “ သူတို႔မွာ အခက္အခဲျပႆနာေတြရိွေနလင့္ ကစား အာဆီယံ ဥကၠဌျဖစ္ဖို႔ေတာ့ အခ်ိန္က်ပါၿပီ ” လို႔ သူက အစိုးရကိုရည္ၫႊန္းေျပာဆိုပါတယ္။

    အာဆီယံရဲ႕ေခါင္းေဆာင္အဆင့္က ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ထပ္ဆင့္ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးသြားပါလိမ့္မယ္ ဆိုၿပီး ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ႏွင့္ အာဏာရွင္စံနစ္ကို ေခ်ာေမြ႕ေအာင္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာထိန္းၫိွထားတဲ့ ကေမာၻဒီယားက သုေတသီတစ္ဦးမက ယူဆထားၾကတယ္။ ကေမာၻဒီးယားအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ဥကၠဌ Ou Virak က  “ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ဟာ ေဟာင္းႏြမ္းေဆြးေျမ႕ၿပီး လိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားျပားေနတယ္။ ဒီအေနအထားက ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္တည္ေဆာက္မႈ ပိုမိုမ်ားျပားလာေအာင္ အေသအခ်ာ တြန္းအားေပးသြားႏိုင္မွာပါ ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္က ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးရန္မ်ဳိး ေျပာဆိုတာကေတာ့ “ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ မိမိျပည္တြင္းေရးျပႆနာေတြကိုေတာင္ မကိုင္တြယ္ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးတာ။ ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ရယူ ရပ္တည္ႏိုင္ပါ့မလားလုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါပဲ ” တဲ့။

    ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အထူးခရီးစဥ္ေတြ မသြားေရာက္ခ်ိန္ကဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔ လိုမ်ဳိး လူ႕အခြင့္အေရး ကိစၥမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အသံကို တုန္႔ျပန္တဲ့ေနရာမွာ လံုး၀နီးပါး လ်စ္လ်ဴ ရႈထားခဲ့တယ္ လို႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ Chulalongkorn University က ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးသုေတသီ Panitan Wattanayagorn မွ ေျပာခဲ့တယ္။

    “ အခုဆိုရင္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မႈက သူတို႔ရင္ခြင္ထဲ ေရာက္လာၿပီျဖစ္ေပမယ့္ မ်ားမ်ားစားစား လုပ္ေဆာင္စရာ မရိွဘူးလို႔ သူတို႔က ထင္ျမင္ေကာင္း ထင္ျမင္ေနၾကပါဦးမယ္ ” ဆိုၿပီး သူက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

    ဘန္ေကာက္မွ Pitman ႏွင့္ Grant Peck ၊ ရန္ကုန္မွ ေအပီသတင္းေထာက္ ေအးေအး၀င္း၊ ဘရူႏိုင္း ဘန္ဒါဆရီဘဂါ၀န္မွ Eileen Ng တို႔၏ ပူးေပါင္းေရးသားတင္ျပခ်က္ Critics question Myanmar’s readiness to head ASEAN သတင္းေဆာင္းပါးအား ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္  ျပန္ဆိုေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

  • ျမန္မာျပည္၏ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွင့္ လူျမင္မခံ အင္အားစုမ်ား (By Francis Wade)

    ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၁
    M-Media
    ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

    201310891522448734_20
    ( ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္အား ဘဂၤါလီအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး လူမ်ဳိးေရးေသြးေခ်ာင္းစီးမႈကို ဦးတည္ေနၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရခိုင္မ်ား)

    စစ္တပ္သည္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေၾကာင္းမွ လက္လႊတ္ဆုတ္ခြာမည့္ အေနအထား ရိွေန၏။ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ကိုင္ေရး အတြက္ ေသြးေခ်ာင္း စီးလမ္းေၾကာင္း ခင္းက်င္းျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။

    ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္း အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ မြတ္စ္လင္မ္အမယ္အိုႀကီးတစ္ဦးကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွ ရက္စက္စြာသတ္ျဖတ္ၿပီးေနာက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမၼတသည္ အၾကမ္းဖက္ခံေဒသထံသြားေသာ ပထမဆံုး ခရီးစဥ္အျဖစ္ သံတြဲၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ၄င္းအလ်င္ ၂ ရက္က မြတ္စ္လင္မ္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ႏွင့္ ဆိုင္ကယ္တကၠစီသမားတစ္ဦးအၾကား အခ်င္းမ်ားၾကျခင္းကို ခုတံုးလုပ္၍ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ သံတြဲအနီးရိွ ယင္းအမယ္အို၏ရြာသို႔ လူရမ္းကားအုပ္စု တစ္စု ေရာက္လာ၏။ သူမ၏သမီးျဖစ္သူသည္ လြတ္ေျမာက္သြားေသာ္လည္း ျပန္လာၾကည့္ရႈေသာအခါ ဦးေခါင္း၊ လည္ပင္း၊ ၀မ္းဗိုက္တြင္ ဓားခုတ္ခံထားရသည့္ မိခင္အိုႏွင့္တစ္ကြ မီးကၽြမ္းေနေသာ ေနအိမ္ကိုသာ ေတြ႕လိုက္ရေလသည္။

    အိမ္ေျခ ၁၀၀ နီးပါး မီးရိႈ႕ခံရသည့္ သံတြဲတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္၌ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ားရိွေနေၾကာင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ႏိုင္ငံပိုင္ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “ (ဗုဒၶဘာသာ၀င္) ရခုိင္တိုင္းရင္းသား နဲ႔ ကမန္တိုင္းရင္းသား(မြတ္စ္လင္မ္) တို႔ဟာ ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္လာၾကတာပါ။ ျပင္ပ ပေယာဂေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ ႔ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ရတယ္။ လက္၀ယ္ရိွ အေထာက္အထားအရ ရြာေတြကို မီးရိႈ႕အၾကမ္းဖက္သူမ်ားဟာ ျပင္ပကလာ သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္ ” ဟု ေျပာဆိုခဲ့၏။

    လြန္ခဲ့ေသာ ၁၆ လတစ္ေလွ်ာက္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အကၽြမ္းတ၀င္မရိွသူ တစ္ဦးအတြက္ေတာ့ ယင္းေျပာဆိုခ်က္မွာ ထူးျခား ဆန္းၾကယ္ေနေပလိမ့္မည္။ ၄င္း၌ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ စံနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ကြန္ရက္မ်ားက ျမန္မာျပည္အတြင္း စီမံလႈပ္ရွားလ်က္ရိွေၾကာင္း အဆံုးသတ္ေသာ္ ၄င္းအေနႏွင့္ သေဘာေပါက္သိျမင္သြားစၿမဲသာ။

    ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားထံတြင္ သံသယျဖစ္ဖြယ္အခ်က္မ်ား ရိွေနသည္မွာ ၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္၏။ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မႏၱေလးတိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္အျခားေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ခိုက္ျခင္းနည္းလမ္းႏွင့္ပံုဟန္မွာ ထပ္တူထပ္မွ် နီးပါးျဖစ္ေနသည္။ အေသးအဖြဲျပႆနာေလးမ်ားမွ စတင္သည္။ ရုတ္တရက္ ခ်က္ျခင္း လူအုပ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာၿပီး ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ လက္နက္မ်ားကလည္း အရံသင့္။ ျဖစ္ရပ္အမ်ားစု၌ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ငုတ္တုတ္ ရပ္ၾကည့္ရႈစားေနစၿမဲ။ ျမင္ကြင္းမ်ား၀ယ္ ေဒသခံတို႔ကိုေတြ႕ျမင္ရပါေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္အုပ္စုမွာ ျပင္ပမွ စုရံုး၀င္ေရာက္လာသည္ဟု ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ဆိုျပန္၏။ ဤတစ္ပတ္ သံတြဲျဖစ္ရပ္မွတ္တမ္း ဓာတ္ပံုတစ္ခု၌ ေခါင္းစည္းနီမ်ားပတ္၍ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ၿပီး ဆူပြက္ေသြးၾကြေနသည့္ ေဒသခံမ်ားကိုပင္ ထရပ္ကားအျပည့္ျဖင့္ ေတြ႕လိုက္ရျခင္းက ယင္းအဆိုမွာ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေပၚလြင္သြားပါေတာ့သည္။

    ျဖစ္စဥ္သစ္တစ္ရပ္ မဟုတ္
    ——————————
    အကယ္၍ ဤျဖစ္စဥ္မ်ား၌ စံနစ္တက် ႀကိဳတင္ႀကံစည္သူရိွသည္ဟုဆိုလွ်င္ ထိုသူသည္ မည္သူနည္း၊ မည္သည့္အတြက္ လုပ္ရသနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းထုတ္ရပါမည္။ ရွင္းလင္းေသာအေျဖ မရိွေသး။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ရိွ စစ္တပ္ ႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ားအဖို႔ ဤမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားမွ အျမတ္ထြက္မည္ကား ေသခ်ာေနသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ ျပႆနာ မ်ားစြာကိုၾကည့္လွ်င္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးကို လူနည္းစု၀င္ လူမ်ဳိးတစ္စုစုႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေရာေထြး၍ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈထံ ဦးတည္ေလ့ရိွေၾကာင္း ေတြ႕ရ၏။ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး စံနစ္အေပၚ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း၏ တလြဲတေခ်ာ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈအား အာရံုလႊဲရန္ တရုတ္လူမ်ဳိးတို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို တိုက္ခိုက္ေစျခင္းျဖင့္ ၁၉၆၇ တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ႏွင့္ ျပည္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး ကိစၥကို လႊဲဖယ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကတည္းပင္ စစ္တပ္သည္ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး ေရွ႕ေျပးလကၡဏာမ်ားအား ၿဖိဳခြဲေရးအတြက္ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈမ်ားကို ဖန္တီး သြတ္သြင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လူေပါင္းမ်ားစြာမွ ယံုၾကည္ထားခဲ့ၾက၏။

    ယေန႔ျမန္မာျပည္တြင္ ဤသီအိုရီအား အသံုးခ်ေနျခင္း မျဖစ္ႏိုင္သေလာ ? ဦးသိန္းစိန္၏ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားက ႏိုင္ငံ့ဘ႑ာ အားလံုး၏ ငါးပံု တစ္ပံုေက်ာ္ ခံစားရရိွေနသည့္ စစ္တပ္ကို တုန္လႈပ္သြားေစႏိုင္သည္။ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေရွ႕ဆက္ေနျခင္းႏွင့္အတူ စစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အင္အားစုႀကီးအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရိွလာသည္။ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ သာသနာပိုင္ကဲ့သို႔ျဖစ္ေနေသာ ၄င္း၏အေနအထားက တန္ခိုးထြားေနဆဲျဖစ္၏။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခ ံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲပါက ဆိုး၀ါးျပင္းထန္သည့္ အႏၱရာယ္ ႏွင့္ မမွန္းႏိုင္သည့္အက်ဳိးဆက္ကို ခံစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အာဏာရ ပါတီျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ ယခုအပတ္တြင္ သတိေပးေျပာၾကားလိုက္သည္။ ယင္းသို႔ အတိုက္အခံ ဆန္႔က်င္ရသည့္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္မွာ စစ္အာဏာရွင္အႀကိဳက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းအား ျပန္လည္ဆန္းသစ္ပါက စစ္တပ္၏ၾသဇာ ေမွးမွိန္သြားမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။

    လူမ်ဳိးစုတင္းမာမႈမ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡ ေရွ႕ဆက္မႈေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ျဖစ္ေပၚလာသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈက မည္သည့္စစ္တပ္ကိုမဆို ၄င္း၏ၾသဇာျပန္လည္ လႊမ္းမိုးေရးအတြက္ အဓိက အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္ ရရိွေစသည္။ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးခြဲျခားမႈ အရိုးစြဲျပင္းထန္လွသည့္ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားသြားရ စၿမဲကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေပသည္။ မိမိတို႔၏နယ္ေျမ၌ စစ္တပ္မ်ား တပ္စြဲထားမႈကို ေရရွည္ဆန္႔က်င္လာၾကသည့္ ရခိုင္တို႔က ယခုအခါ ၄င္းတို႔အား (၄င္းတို႔အျမင္အရ) အစၥလာမ့္လႊမ္းမိုးမႈမွ တားဆီးကာကြယ္ရန္ စစ္တပ္ကိုပင္ ေတာင္းဆိုေနသည္။ “က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာသူမ်ား” အျဖစ္ အမည္ေပးထားေသာ လူနည္းစုရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို စစ္တပ္ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ တိုက္ထုတ္မည့္ အေၾကာင္း ဒီမိုကေရစီေထာက္ခံသည္ဟုဆိုသူမ်ားက ေျပာဆိုေနၾက၏။ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေစျခင္း၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရဟန္းသံဃာမ်ား၏ တြန္းအားေပးေနျခင္းအေပၚ လူမ်ားစြာမွ အံ့အားသင့္ေနၾက၏။ သို႔တေစလည္း ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္အတြင္း ဗလီမ်ားအားတိုက္ခိုက္ျခင္း၌ သံဃာမ်ားလည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ထားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

    ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား တည္ရိွမႈက အႏၱရာယ္ေလာ ?
    ———————————————
    ရခိုင္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔အၾကား လြန္ခဲ့သည့္ၾသဂုတ္လ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ စတင္ခဲ့ေသာ ပဋိပကၡအဆင့္ဆင့္ျဖစ္ေပၚမႈသည္ လူမ်ဳိး သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး ကြဲလြဲမႈမွာ တစ္ေနရာတည္း၌ တန္႔မသြားေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနေပသည္။ အထင္ရွားဆံုးအခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ယမန္ႏွစ္ ဇြန္လကတည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ အၾကမ္းဖက္မႈအမ်ားစုသည္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔ကို ဦးတည္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုေနာက္ဆံုး သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ျဖစ္ခဲ့ေသာတိုက္ခုိက္မႈမွာ ကမန္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို တိုက္ရိုက္ပစ္မွတ္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ႏွင့္ ကမန္ တို႔မွာ ျခားနားကြဲျပားလွ၏။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏တည္ရိွေနမႈသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအဖို႔ အႏၱရာယ္ရိွသည္ဟု သတ္မွတ္၍ ရခိုင္တို႔မွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ခိုး၀င္ဘဂၤါလီမ်ားအျဖစ္ အျမင္ထားရိွေနသည္မွာ ၾကာျမင့္ၿပီေသာ္လည္း၊ ကမန္မ်ားမွာမူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ အၾကမ္းဖက္ေရးအစီအစဥ္မ်ားသည္ နယ္ေျမကာကြယ္ေရးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသြင္အျဖစ္ ရခိုင္မ်ားစြာက ရႈျမင္ထားခဲ့ၾကသည္။

    ဤႏွစ္ မတ္လအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မိတၳီလာ၌ အၾကမ္းဖက္မႈ ပြင့္အံေသာအခါ ယင္းျဖစ္စဥ္အေနအထားက အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားေလသည္။ မိတၳီလာ၌ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ အတန္ပင္ရိွေသာ္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား မဟုတ္ၾက။ အလားတူစြာ ရွမ္းျပည္နယ္မွ လားရိႈးၿမိဳ႕၊ ရန္ကုန္တိုင္းမွ ဥကၠံ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ဖားကန္႔တို႔တြင္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ အေပၚ ျပင္းထန္သည့္တိုက္ခိုက္မႈ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းရိွ လူနည္းစု၀င္ တစ္အုပ္စုတည္းႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ျခင္း မဟုတ္ေတာ့ပဲ မြတ္စ္လင္မ္အားလံုးအေပၚ အဆင့္ဆင့္ ဆန္႔က်င္လာသည့္ ျပႆနာ ျဖစ္ေနေပသည္။

    လူမ်ဳိးစုအၾကားျဖစ္ပြားရေသာအၾကမ္းဖက္မႈမွန္သမွ်မွာ အခ်ိန္တိုတစ္ခုအတြင္း ၿပီးဆံုးသြားေလ့ မရိွေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ျဖစ္ျခင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာလူမ်ဳိးပညာရွင္ ေမာင္ဇာနည္မွ လတ္တစ္ေလာ ေထာက္ျပခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၿဗိတိသွ်ေခတ္ကပင္ ျမန္မာျပည္အေနအထားအတြင္း အာရံုလႊဲရန္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ျပႆနာဖန္တီးမႈသမိုင္းကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ကိုလိုနီလက္ေအာက္မွ လြတ္လွ်င္ လြတ္ခ်င္း သတိေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုပါသည္္။

    လက္ရိွျဖစ္ပြားေနေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အရိွန္ျမွင့္တက္လာမႈအေပၚ သုေတသီအသီးသီးမွ ယူဂိုဆလားဗီးယား ျမင္ကြင္း ပံုဟန္ျဖင့္ ခ်ိန္ထိုးကာ အေျဖရွာထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။ ယူဂိုဆလားဗီးယားတြင္ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ တအံုေႏြးေႏြးရိွခဲ့ရာမွ ပြင့္အံထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသြင္သ႑ာန္ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့၏။ ၄င္းမွာ ျမန္မာျပည္တြင္းျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္ေနသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ျဖစ္ျခင္းကို အစေဖ်ာက္ရန္အလို႔ငွာ လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွစ၍ အုပ္ခ်ဳပ္သူအဆက္ဆက္က နည္းလမ္းေဖာ္ ဖန္တီးခဲ့ၾက၏။ အရိွန္ရအားေကာင္းေနေသာဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ား၊ ၀ါဒျဖန္႔အစီအမံ ႏွင့္ လံႈ႕ေဆာ္ေရးတို႔၌ မီး၀င္ေမႊးေသာအခါ ေတာမီးေလာင္သကဲ့သို႔ က်ယ္ျပန္႔သြားေစ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ မိတၳီလာ ႏွင့္ စစ္ေတြ အျဖစ္ခ်င္း မကြာျခားပါေတာ့ေခ်။

    ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆင္တူရိုးမွားတိုက္ခိုက္မႈမ်ား၌ အထူးသံသယျဖစ္ဖြယ္ အခ်က္တစ္ခ်ဳိ႕ရိွေသး၏။ ၿပီးခဲ့သည့္ စေနေန႔က ရန္ကုန္အနီး ေက်ာင္းကုန္းရိွ ရဲစခန္းျပင္ပတြင္ လူတစ္စုမွ ၀န္းရံေရာက္ရိွကာ ဗုဒၶဘာသာမိန္းကေလးတစ္ဦးကို မုဒိန္းက်င့္သည္ဟု စြဲခ်က္တင္ခံရသူ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားတစ္ဦးအား ၄င္းတို႔ထံ လက္လႊဲေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရဲစခန္းမွျငင္းဆိုလိုက္ရာတြင္ ၄င္းတို႔က မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ေနအိမ္ ငါးလံုးကို မီးတင္ရိႈ႕ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းမွာ သံတြဲ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္လာပံုႏွင့္ တစ္ေထရာတည္း တူညီေန၏။ ၄င္း၌ အျငင္းပြားမႈတစ္ခုေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကမန္မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးကို လက္ေျပာင္းေပးရန္ေတာင္းဆိုခ်က္အား ရဲစခန္းမွ ျငင္းဆန္လိုက္သျဖင့္ အလားတူအတိုင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။

    စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ ဓာတ္ျပားေဟာင္းနည္းဗ်ဴဟာ
    ————————————————
    ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ရခိုင္ ကဲ့သို႔ သီးျခားရိွတည္ရိွေနေသာ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ေဒသမ်ား တခြင္၌ တစ္ပံုစံတည္း ျဖစ္ပ်က္ေန၏။ ကခ်င္ျပည္နယ္အဖို႔ ျဖစ္စဥ္သစ္တစ္ရပ္ဟု ဆိုရေပမည္။ ဤျပည္နယ္တြင္း တိုင္းရင္းသားအုပ္စုတို႔၏ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ၌ အေျခခံအားျဖင့္ ဗမာလူမ်ဳိးႏွင့္၄င္းတို႔၏ ပံုဟန္တို႔ကို မလိုလားျခင္းျဖစ္၏၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို မဟုတ္ေခ်။ ဤသို႔ က်ယ္ျပန္႔စြာ ကြဲျပားေနသည့္ အျမင္ႏွင့္ ပထ၀ီအေနအထားအရ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ အရိွန္အဟုန္ျဖင့္ျဖတ္၀င္လာႏိုင္ေခ် နည္းပါးလြန္း၏။ သို႔ဆိုလွ်င္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔တည္ရိွျခင္းအေပၚ အၾကမ္းဖက္ျခင္းက အဘယ္ကဲ့သို႔တုန္႔ျပန္မႈ ျဖစ္လာမည္နည္း ? ၁၉၆၀-၇၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ား အလံုးအရင္း၀င္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရးအေရးအခင္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာသူမ်ားထံ အလုပ္အကိုင္မ်ား ေရာက္ရိွသြားမည္ကို ျပည္တြင္းေနမ်ား စိုးေၾကာက္မႈက တုန္႔ျပန္ျခင္းအေၾကာင္း၌ ပါ၀င္ခဲ့၏။

    ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အနည္းငယ္မွ်သာရိွသည့္အုပ္စုက တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာကို လႊမ္းမိုးႏိုင္သည္ဟူေသာ အျမင္မွာ မည္သို႔မွ် ေၾကာင္းက်ဳိးမညီညြတ္ပါေလ။ လက္ရွိျဖစ္ရပ္မ်ား၌ လက္လွ်ဳိမႈတစ္ရပ္ ရိွေနေပလိမ့္မည္။ ဤအေနအထားကို ကိုင္တြယ္ထားႏိုင္ေသာ အုပ္စု ၂ စုသာရိွသည္။ စစ္တပ္ႏွင့္သံဃာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ၄င္းတို႔ထံတြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရတိုးပြားလာမႈကို ရပ္တန္႔ေစလိုသည့္ အတၱစြဲမ်ား ရိွေနၾက၏။ သံတြဲကဲ့သို႔ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ေနရာတိုင္းမွ ဒုကၡသည္တို႔ေျပာဆိုထားသည့္အတိုင္း ဤတိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ ကနဦးကပင္ လူျမင္မခံေသာေနာက္ကြယ္ အင္အားစုတစ္ရပ္မွ စီမံခင္းက်င္းထားေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္က သံေယာင္လိုက္ေျပာၾကားေနခဲ့၏။

    168562_556800871020897_1598693908_n
    ၉၆၉ အမွတ္တံဆိပ္ကို စတင္ဖန္တီးခဲ့သူ ႏွစ္ဘက္လွ ဦးေက်ာ္လြင္ မွာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ သာသနာေတာ္ ျပန္႔ပြားေရးဌာနမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။ (M-Media)

    မည္သူတို႔နည္း ? တိက်ရွင္းလင္းစြာ မသိၾကေသး။ လူေျပာမ်ားလွသည့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ အဖြဲ႕ကို ျပန္လည္ေျခရာ ခံၾကည့္ေသာအခါ စစ္အစိုးရေဟာင္းလက္ေအာက္ရိွ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနမ ွအစျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ အစိုးရပိုင္းအတြင္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈသည္ ပိုမို အားေကာင္းရွင္သန္ေနေပသည္။ အလယ္အလတ္လမ္းေၾကာင္းေလွ်ာက္သူဟု သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ ဦးသိန္းစိန္သည္ပင္လွ်င္ ရိုဟင္ဂ်ာဖယ္ရွားေရးစကားကို လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆိုသည္သာမက၊ ၉၆၉ လမ္းစဥ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ အတြင္းက်က်ဆက္ႏႊယ္ေနသည့္တိုင္ “ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏သေကၤတ” ဟုပင္ ဖြင့္ဟခဲ့ေပသည္။ ယခင္အပတ္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္၏အထူးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေရႊမန္းက “ ျမန္မာျပည္ကာကြယ္ေရးအတြက္ ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးမြမ္းပါတယ္ ” ဟု ေျပာခဲ့၏။ ႏိုင္ငံ့အေနာက္ျခမ္းျပည္နယ္အား သိမ္းရန္ႀကိဳးစားေနသည့္ ဘဂၤါလီတို႔ကို တိုက္ထုတ္ရမည္ဟူသည့္ အဆိုအား ေထာက္ခံရာေရာက္ေန၏။

    သို႔အားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ရပ္၀န္းမ်ားအား မီးေလာင္တိုက္သြင္းရန္ ႀကံေဆာင္ေနသည့္ မည္သည့္အင္အားစုကိုမဆို အစိုးရမွ စီစဥ္ေပးေနပါသည္ဟု အနီးစပ္ဆံုးယူဆစရာ ျဖစ္ေနသည္မဟုတ္ပါေလာ ? သို႔ေသာ္ အကယ္၍ ဤကိစၥမ်ဳိး ရိွေနပါကလည္း ဦးသိန္းစိန္ကိုယ္တိုင္မွ အဘယ္ေၾကာင့္ ရိပ္ဖမ္းသံဖမ္း ေျပာထုတ္ပါမည္နည္း ? တဖန္ ရွင္းလင္းျပတ္သားသည့္ အေျဖမရိွေသာ္လည္း အစိုးရတြင္း၌ အကြဲအၿပဲရိွေနသည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားစြာ၏သံုးသပ္ခ်က္က တမူထူးျခားေနျပန္သည္။ စစ္တပ္မွခန္႔အပ္ထားေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ဆႏၵမဲေပးရာ၌ သေဘာထား တစ္မ်ဳိးတည္း ျဖစ္မေနၾကေပ။ ဦးသိန္းစိန္သည္ တိုင္းျပည္ကို ေရွ႕ဆက္တိုးသြားေစလိုသည့္သေဘာ၌ ရိွ၏။ သုိ႔တေစ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွ အျခားသူတို႔မွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွ ၄င္းတို႔၏ျခယ္လွယ္မႈကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားလိုျခင္းက သိသာထင္ရွားေနသည္။

    မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၌ ေတြ႕ျမင္ေနရေသာ နည္းဗ်ဴဟာအခ်ဳိ႕သည္ စစ္အာဏာရွင္တို႔ အသံုးခ်ခဲ့သည္မ်ားႏွင့္ တူညီလ်က္ရိွ၏။ ျပင္ပမွေရာက္လာေသာလူအုပ္ႀကီး ဟုဆိုျခင္းက အလားတူအဖြဲ႕တစ္ခုကို ျပန္လည္အမွတ္ရသြားေစပါသည္။ ၄င္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပမႈမ်ားအတြင္း သစၥာဘက္ေတာ္သားတို႔အား ရႈပ္ေထြးသြားေစရန္ (ႏွင့္) အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ႀကံေဆာင္ေစရန္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်ခဲ့ေသာ “ စြမ္းအားရွင္ ” ကဲ့သို႔ အရပ္၀တ္ စစ္ေသြးၾကြမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈ ဒုတိယေန႔ေရာက္လာသည့္တိုင္ေအာင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွ မည္သည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ မရိွျခင္း၊ ၀င္ေရာက္တားဆီးရန္ အမိန္႔ေရာက္မလာျခင္းတို႔ကို မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ သတင္းမ်ားတြင္ ထုတ္ႏႈတ္ သံုးသပ္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္၏။ ပံုရိပ္မွာ အက်ည္းတန္ဆိုး၀ါးလွပါဘိျခင္း။

    အင္အားစုႀကီးႏွစ္ရပ္အၾကားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ေမႊေႏွာက္ ဖန္တီးခ်က္လည္း ျဖစ္ေကာင္းေပမည္။ ယင္း အင္အားစုႏွစ္ရပ္ ဟူသည္ – သံဃာမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားအတြင္း အလုိတူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ျပႆနာ လံုးေထြးေနသည့္ စစ္ေရးႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ လူကံုထံမ်ား (ႏွင့္) မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ရြံမုန္းစရာေကာင္းသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူဟု မႈိင္းသြင္းခံရသည့္ ျပည္သူမ်ား တို႔ျဖစ္၏။

    တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္က အခ်ိတ္အဆက္ညီစြာ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္သြားၾကသည္။ အဆင့္အတန္း ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းအားျဖင့္ ျမန္မာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာဆိုးမ်ား စိမ့္၀င္သက္ေရာက္ေစျခင္းက ရုတ္ျခည္း တိုးတက္လာေတာ့မည့္ႏိုင္ငံအတြက္ အႏၱရာယ္ရိွသည္ဟုဆိုကာ ခုန္ဆင္းကယ္တင္၍ ကိုင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္လိုေသာ အတုအေယာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္ရပ္ကို စစ္တပ္ သို႔မဟုတ္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရွာေဖြေနျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျဖင့္ အာဏာခြဲေ၀ရရိွမႈ – PR အတြက္ ဤအခ်က္က မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳသည့္အျပင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္လည္း ခ်ည့္နဲ႔ၿပိဳကြဲသြားမည္ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္အတြက္ ထပ္မံသက္ဆိုးရွည္ေစရာအေၾကာင္းတည္း။ စင္စစ္၌ ဤနည္းဗ်ဴဟာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမိုင္း အစဥ္အဆက္၌ ရိွေနၿပီးျဖစ္ပါ၏။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျပန္လည္ရွင္သန္ေခါင္းေထာင္လာေစမည့္ နည္းလမ္းသာ ျဖစ္ေလရာ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရးလမ္းေၾကာင္းမွ အတန္ပင္ ဖယ္ခြာလ်က္ရိွေနေတာ့သည္။

    Francis Wade ၏ Are invisible forces orchestrating Myanmar’s anti-Muslim violence ? ေဆာင္းပါးကို “ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

    ေဆာင္းပါးရွင္ ဖရန္စစ္ ၀ိတ္ ( Francis Wade ) သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ အလြတ္တန္းဂ်ာနယ္လစ္၊ ၄င္းျပင္ ျမန္မာႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေရးရာသုေတသီတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤေဖာ္ျပခ်က္မ်ားမွာ ေဆာင္းပါးရွင္၏အျမင္သာ ျဖစ္ၿပီး အလ္ဂ်ဇီးရားအယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ မဟုတ္ပါ။