News @ M-Media

Tag: france

  • အစ္စလာမ်ကို နားလည်အောင်ကြိုးစားရန်၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် မချိတ် ပြင်သစ်သမ္မတ တိုက်တွန်း

    အစ္စလာမ်ကို နားလည်အောင်ကြိုးစားရန်၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် မချိတ် ပြင်သစ်သမ္မတ တိုက်တွန်း

    အောက်တိုဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေကို မတော်မတရား ပြုမူတာတွေ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာကို အကြမ်းဖက်ဝါဒနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြောဆိုတာတွေ မလုပ်ကြဖို့အတွက် ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူယဲလ် မာခရွန်က သတိပေး ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    လူမြင်ကွင်းမှာ ပုဝါဆောင်းတဲ့အတွက် စော်ကားပြောဆိုမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လူဖြူအစွန်းရောက်တစ်ယောက်ကို ပြင်သစ်မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက တရားစွဲဆိုခဲ့ပြီးတဲ့နောက် မာခရွန်ရဲ့ ဒီမှတ်ချက် ပေါ်ထွက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    “ကျွန်တော်တို့ဟာ နိုင်ငံသားအားလုံးနဲ့အတူ ရပ်တည်သွားရပါမယ်” လို့ အခုတစ်ပတ်အတွင်း ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိန်ဂျလာမာကဲလ်နဲ့တွေ့ဆုံစဉ် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ မာခရွန်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်ဦးရေ ၅ သန်းလောက်ရှိပြီး အနောက်ဥရောပမှာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်အများဆုံး တည်ရှိရာနိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဟီဂျဘ်လို့ခေါ်တဲ့ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ပုဝါဆောင်းတာကို ပြင်သစ်က ကျောင်းတွေ၊ အစိုးရုံးတွေ၊ အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အဆောက်အဦးအချို့မှာ ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။

    ပြင်သစ်မှာ ပုဝါဆောင်းတဲ့ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးကို စော်ကားပြောဆိုမှုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်း ခပ်စိပ်စိပ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်မှာ နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းက ပြည်နယ်လွှတ်တော်တစ်ခုကို သားဖြစ်သူနဲ့အတူ ကျောင်းလေ့လာရေးခရီးစဉ်သွားခဲ့တဲ့ မိခင်တစ်ယောက်ကို ပုဝါဆောင်းထားတဲ့အတွက် လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦး စော်ကားပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒီကိစ္စ ဖြစ်ပွားပြီးတဲ့နောက် မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ပုဝါဆောင်းမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြင်သစ်မှာ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်မှုတွေ တစ်ကျော့ပြန် ဖြစ်ပွားလာခဲ့ပါတယ်။ ကျောင်းလေ့လာရေးခရီးစဉ်မှာ လိုက်ပါတဲ့မိခင်တွေ ပုဝါမဆောင်းရဆိုတဲ့ ဥပဒေမျိုး ပြင်သစ်မှာ မရှိသေးပါဘူး။

    မာခရွန်ကတော့ အစ္စလာမ်ဘာသာကို ပိုမိုနားလည်အောင်‌ လေ့လာဖို့ ပြင်သစ်ပြည်သူတွေကို တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး အစ္စလာမ်ဘာသာနဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ဆက်စပ်ပြောဆိုတာတွေကိုလည်း ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။

    “နိုင်ငံရေးသမားတွေကြားထဲမှာ တာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံမှုမရှိဘဲ ပြောဆိုမှုတွေ အမြောက်များ ရှိနေပါတယ်။ ဗဟုယဉ်ကျေးမှုဆိုတာ အကြမ်းဖက်ဝါဒ မဟုတ်ပါဘူး”

    ဘာသာရေးမစွက်တဲ့ secular နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်ဟာ အစိုးရကျောင်းတွေမှာ ပုဝါဆောင်းတာနဲ့ အခြား သံသယဖြစ်ဖွယ် ဘာသာရေးအမှတ်သညာတွေ ဝင်ဆင်မှုကို ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှာ တားမြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ဝတ်လေ့ဝတ်ထရှိတဲ့ မျက်နှာအုပ်ဝတ်ရုံကို အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ မဝတ်ဆင်ဖို့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်က တားမြစ်ခဲ့ပါတယ်။

    အဲဒီတားမြစ်ချက်ကြောင့် ပြင်သစ်မှာ နိုင်ငံသား၊ နိုင်ငံခြားသား မည်သည့်အမျိုးသမီးမဆို အိမ်အပြင်ကို မျက်နှာအုပ်ပြီး ထွက်ခွင့်မရှိဘဲ မလိုက်နာရင် ဒဏ်ငွေပေးဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: BBC

  • ေနာက္ဆံုးေပၚ ပ်ံသန္းေရးယာဥ္ျဖင့္ ျပစ္သစ္အမ်ိဳးသား သမိုင္းသစ္ေရးထိုး

    ေနာက္ဆံုးေပၚ ပ်ံသန္းေရးယာဥ္ျဖင့္ ျပစ္သစ္အမ်ိဳးသား သမိုင္းသစ္ေရးထိုး

    ၾသဂုတ္ ၅၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ပ်ံေနသည့္ ဇပါတာ

    -ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက တီထြင္ဖန္တီးသူ ဖရန္ကီ ဇပါတာဟာ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို overboard နဲ႔ ပထမဆံုး ျဖတ္သန္းႏိုင္သူအျဖစ္ သမိုင္းမွတ္တမ္းသစ္ ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    အသက္ ၄၀ အရြယ္ ဇပါတာဟာ မေန႔က ျပင္သစ္ကမ္းေျခ Calais ကေန ပ်ံတက္ၿပီး အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ဒိုဗာၿမိဳ႕က စိန္႔မာဂရက္ ကမ္းေျခမွာ ဆင္းသက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၂ မိုင္ေ၀းတဲ့ ဒီခရီးစဥ္ဟာ အခ်ိန္ ၂၂ မိနစ္သာ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာဟာ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ပ်ံဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးၿပီး မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘဲ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္မွ ေအာင္ျမင္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    “hoverboard ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အရင္က တီထြင္ခဲ့တာပါ။ အခု ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ျပႏိုင္ခဲ့ၿပီ။ ႐ူူးေလာက္စရာပါပဲ။ သမိုင္း၀င္အျဖစ္ပ်က္လို႔ပဲေျပာေျပာ ဒါက ကၽြန္ေတာ္ ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္က ဆံုးျဖတ္သြားမွာပါ” လို႔ ဇပါတာက ခရီးစဥ္ ၿပီးဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာ တီထြင္ထားတဲ့ hoverboard မွာ turbojet အင္ဂ်င္ ၅ ခု အသံုးျပဳထားၿပီး ေရနံဆီထည့္ၿပီး ေမာင္းရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္တဲ့ အျမင့္ဆံုးျမန္ႏႈန္းက တစ္နာရီကို ၁၁၈ မိုင္ျဖစ္ၿပီး၊ အျမင့္ေပ တစ္ေသာင္းအထိ တက္ႏိုင္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့လ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Bastille Day ေန႔ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမွာ ဇပါတာက ဒီ hoverboard ကို ထုတ္ျပခဲ့ၿပီး လူတိုင္းက အံ့အားသင့္ခဲ့ရပါတယ္။ ကမ႓ၻာ့ေလေၾကာင္း ပ်ံသန္းမႈသမိုင္းမွာ ေနာက္ဆံုး ေပၚေပါက္လာတဲ့ ယာဥ္လို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ ဒီ hoverboard ဟာ Iron Man ဇာတ္ကားက မင္းသား ၀တ္ဆင္တဲ့ ၀တ္စံုကို အားက်ၿပီး ဖန္တီးထားတာလို႔ ဇပါတာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဇပါတာတီထြင္ခဲ့သည့္ hoverboard

    hoverboard ရဲ႕ အဓိကအခက္အခဲက ေရနံဆီျပန္ျဖည့္ရတာျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကိုျဖတ္ဖို႔ ဇပါတာရဲ႕ ပထမအႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းမႈ မေအာင္ျမင္ရတာဟာ ဒီျပႆနာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္မွာေတာ့ ေက်ာပိုးအိတ္နဲ႔ သယ္လာတဲ့ ေရနံဆီကို ေရလက္ၾကားအလယ္က သေဘၤာေပၚဆင္းၿပီး ျဖည့္တင္းကာ ေအာင္ျမင္စြာ ခရီးဆက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီခရီးစဥ္မွာ အျမန္ႏႈန္း တစ္နာရီ ၁၀၆ မိုင္ႏႈန္းအထိ ေမာင္းႏွင္ခဲ့တယ္လို႔ ဇပါတာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ ဒီ ကိရိယာကို စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ ျပင္သစ္အစိုးရက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျပဳလုပ္ထားၿပီး အနာဂတ္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

    Ref: The Sun, BBC

  • ျပင္သစ္တြင္တူးေဖာ္ခဲ့သည့္ ဒိုင္ႏိုေဆာေပါင္႐ိုးက အေရးပါသည့္ေတြ႕ရွိမႈဟု ပညာရွင္မ်ားေျပာ

    ျပင္သစ္တြင္တူးေဖာ္ခဲ့သည့္ ဒိုင္ႏိုေဆာေပါင္႐ိုးက အေရးပါသည့္ေတြ႕ရွိမႈဟု ပညာရွင္မ်ားေျပာ

    ဇူလိုင္ ၂၇၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္သန္းေပါင္း ၁၄၀ ေလာက္က ရွင္သန္ခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ဧရာမ ဒိုင္ႏိုေဆာႀကီးရဲ႕ ေပါင္႐ိုးတစ္ခုကို အခုတစ္ပတ္အတြင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ‘အေရးပါတဲ့ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈႀကီး’ လို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ကင္းပြန္းတပ္ခဲ့ပါတယ္။

    အ႐ိုးဟာ ၆ ေပေလာက္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံအေနာက္ေတာင္ပိုင္း ေရွးေဟာင္းသုေတသန နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ Angeac-Charente မွာ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ သန္းေပါင္း ၁၄၀ ေက်ာ္ Jurassic ေခတ္က ရွင္သန္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ အပင္စား ဒိုင္ႏိုေဆာ Sauropod ရဲ႕အ႐ိုး ျဖစ္မယ္လို႔ သုေတသနပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေပါင္႐ိုးနဲ႔အတူ တင္ပဆံု႐ိုးကိုပါ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။

    “အေရးပါတဲ့ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိမႈႀကီးဗ်။ ေပါင္႐ိုးႀကီး မေဆြးမေျမ႕ တည္ရွိေနတာကလည္း အံ့ၾသဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ အ႐ိုးကိုၾကည့္ရင္ အဲဒီအေကာင္ႀကီးရဲ႕ အေလးခ်ိန္က တန္ ၄၀၊ ၅၀ ေလာက္ ရွိႏိုင္တယ္ဗ်” လို႔ ပဲရစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ သဘာ၀သမိုင္းျပတိုက္က ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ႐ိုနန္ ေအလိုင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Cognac ၿမိဳ႕အနီးမွာလည္း ဒိုင္ႏိုေဆာမ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္က ႐ုပ္ႂကြင္း ၇၅၀၀ ေက်ာ္ကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဥေရာပမွာ အႀကီးမားဆံုး ေတြ႕ရွိမႈႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera

  • အနာဂတ္ စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈကို သိပၸံ၀တၳဳေရးသူမ်ားသံုး၍ ျပင္သစ္က ေဖာ္ထုတ္မည္

    အနာဂတ္ စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈကို သိပၸံ၀တၳဳေရးသူမ်ားသံုး၍ ျပင္သစ္က ေဖာ္ထုတ္မည္

    ဇူလိုင္ ၂၂၊ ၂၀၁၉
    M-Media


    Bastille စစ္ေရးျပအခမ္းအနားတြင္ ျပသခဲ့သည့္ Fly Board

    -လက္ရွိ စစ္တပ္မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး အနာဂတ္မွာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို တြက္ခ်က္အေျဖထုတ္ႏိုင္မယ့္ အဖြဲ႕တစ္ခုကို ျပင္သစ္စစ္တပ္က သိပၸံ၀တၱဳ စာေရးဆရာေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းလိုက္ပါတယ္။

    Red Team လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ အဲဒီအဖြဲ႕မွာ သိပၸံ၀တၱဳ စာေရးဆရာ ၄ ဦးကေန ၅ ဦးအထိ ပါ၀င္မွာပါ။ ဒါဟာ ကာကြယ္ေရးက႑ကို ပိုမိုဆန္းသစ္တဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ေရး စီမံကိန္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    အဖြဲ႕ဟာ လက္ရွိ စစ္တပ္ရဲ႕ သမ႐ိုးက် အေျခအေနေတြကို ေက်ာ္လြန္ကာ ပိုမို ဆန္းသစ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို စဥ္းစား ေဖာ္ထုတ္သြားမွာ ျဖစ္သလို၊ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြက ေခတ္သစ္ နည္းပညာေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ဘယ္လို တိုက္ခိုက္လာႏိုင္လဲဆိုတာကိုပါ သံုးသပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အဖြဲ႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က လက္ရွိ စစ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာက မစဥ္းစားႏိုင္တဲ့ ‘ေႏွာက္ယွက္မႈမ်ိဳးေတြ’ ကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ ေဆာင္ရြက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို အထူး လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ျပင္သစ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဆန္းသစ္ေရးေအဂ်င္စီ DIA က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ျပင္သစ္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဖေလာ့ရင့္ ပါလီက စစ္ေရး တီထြင္ဆန္းသစ္တဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံဟာ နည္းလမ္းေပါင္းစံုကေန ပါ၀င္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ တနဂၤေႏြေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ Bastille ေန႔ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမွာ တီထြင္ဖန္တီးသူေတြက ဆန္းသစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ပစၥည္းေတြကို သ႐ုပ္ျပသခဲ့ၾကပါတယ္။

    ဂ်က္အင္ဂ်င္နဲ႔ ဖန္တီးထားတဲ့ တစ္ေယာက္စီး flyboard သ႐ုပ္ျပပ်ံသန္းမႈကို လူေတြက စိတ္၀င္စားခဲ့သလို၊ ဒ႐ုန္းေလယာဥ္ေတြကိုထိန္းတဲ့ ဆစ္ဂနယ္ကို ျဖတ္ေတာက္ကာ ဒ႐ုန္းဖမ္းဆီးႏိုင္တဲ့ ေသနတ္လည္း ျပပြဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

    မာလီႏိုင္ငံက တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ကူညီ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္မယ့္ စက္႐ုပ္တီထြင္မႈကိုလည္း ျပင္သစ္က
    လက္ရွိမွာ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။

    အရင္က သိပၸံဆိုင္ရာ စိတ္ကူးေရးသားမႈေတြဟာ လက္ေတြ႕ေလာကမွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေပၚလာတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

    ၁၈၆၅ ခုႏွစ္က ဂ်ဴလီ ဗာရ္နီ ေရးသားခဲ့တဲ့ The Moon landing ၀တၳဳဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖေလာ္ရီဒါကေန လူ ၃ ဦး လေပၚသြားတဲ့ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၄ ႏွစ္အၾကာမွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

    ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ Metropolis ႐ုပ္ရွင္မွာ ပထမဆံုး ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဗီဒီယိုဖုန္း နမူနာဟာ လက္ရွိကာလမွာ အသံုးျပဳလို႔ ရေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္က စာေရးဆရာ အိခ်္ဂ်ီဝဲလ္ဟာ The World Set Free ဝတၳဳမွာ ႏ်ဴကလီးယားဗံုးအေၾကာင္း ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ ၃၀ နီးပါး အၾကာမွာေတာ့ လူသားေတြဟာ ႏ်ဴဗံုးကို အမွန္တကယ္ ထုတ္လုပ္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

    Ref: BBC

  • ဥေရာပတြင္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈက ကမ႓ၻာ့ ရာသီဥတုျပႆနာကို မီးေမာင္းထိုးျပေန

    ဥေရာပတြင္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈက ကမ႓ၻာ့ ရာသီဥတုျပႆနာကို မီးေမာင္းထိုးျပေန

    ဇူလိုင္ ၁၊ ၂၀၁၉
    M-Media

    -လတ္တေလာ ဥေရာပတိုင္းျပည္ေတြမွာ အပူခ်ိန္လြန္ကဲၿပီး ေတာမီးေလာင္မႈ၊ လူေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္လာတာဟာ ကမ႓ၻာႀကီးက ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈကို မီးေမာင္းထိုးျပေနတာျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္မီ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္လာေနၿပီလို႔ ပညာရွင္ေတြက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း ဥေရာပမွာ ပူလႈိင္းျဖတ္ေနၿပီး ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြက အပူအခ်ိန္သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ျပင္သစ္၊ အီတလီနဲ႔ စပိန္တို႔မွာ အပူခ်ိန္ အလြန္အမင္းျမင့္မားမႈ ေနာက္ဆက္ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၈ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ေတာမီးေလာင္တာေတြလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

    ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေသာၾကာေန႔အပူခ်ိန္ ၄၅.၉ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယက္စ္ဟာ ႏိုင္ငံသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ အပူခ်ိန္ အျမင့္ဆံုးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ ၄၅ ဒီဂရီကို ေက်ာ္သြားတဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံ အေရအတြက္ဟာ ျပင္သစ္အပါအ၀င္ ၇ ႏိုင္ငံ ရွိလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ျပင္သစ္မွာ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ ပ်က္ဆီးမႈလည္း ရွိလာပါတယ္။

    ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာလည္း ျပင္သစ္ဟာ အပူလႈိင္းဒဏ္ကို ခံစားခဲ့ရၿပီး လူေပါင္း ၁၅၀၀၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

    စပိန္က ေဒသ ၅၀ မွာ ၄၀ ကို အပူခ်ိန္သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားရၿပီး၊ ေဒသ ၇ ခုကေတာ့ အဆိုးဝါးဆံုး အႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စပိန္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းဟာ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ ၄၃.၉ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယက္စ္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာလည္း အပူခ်ိန္ သတိေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ထားရပါတယ္။

    အပူခ်ိန္အလြန္အမင္း ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ဥေရာပက ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ခ်ိဳ႕မွာ ေလထုသန္႔ရွင္းမႈ အရည္အေသြး က်ဆင္းကာ အာဏာပိုင္ေတြက အေရးေပၚ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနရပါတယ္။

    အပူဆံုးႏွစ္ ၂၀၁၉

    ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ေဆာင္တာေၾကာင့္ အပူခ်ိန္ေတြဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာတယ္လို႔ မိုးေလ၀သပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ အတြင္း ဥေရာပဟာ အပူဆံုးႏွစ္ ၅ ႏွစ္ကို အခုရာစုႏွစ္မွာ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ဟာ ကမ႓ၻာ့ အပူဆံုးႏွစ္ေတြထဲကတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး ၂၀၁၅-၂၀၁၉ ကာလဟာ အပူခ်ိန္ စံခ်ိန္တင္အျမင့္ဆံုး ၅ ႏွစ္တာကာလ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ကမ႓ၻာ့ မိုးေလ၀သအဖြဲ႕ World Meteorological Organization က ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ အေစာပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

    ဒါဟာ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊတ္မႈ ျမင့္တက္လာျခင္းနဲ႔ အဓိက သက္ဆိုင္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Aljazeera