ဇွန် ၁၂၊ ၂၀၂၀
-အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပတို့မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေသလို အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ရာစုနှစ်ချီရှိနေတဲ့ ဇာတ်ခွဲခြားမှုစနစ် ပပျောက်ရေး လုပ်ဆောင်ဖို့ ဟိန္ဒူဇာတ်နိမ့်တွေက တိုက်တွန်း ဆော်ဩလာကြပါတယ်။
ဇွန်လအစောပိုင်းက လူမည်းအမျိုးသား ဂျော့ဖလွိုက် ရဲလက်မှာ သေဆုံးခဲ့မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုတွေ သီတင်းပတ်နဲ့ချီ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ဥရောပနိုင်ငံတွေမှာလည်း ဒီလိုဆန္ဒပြမှုတွေ လုပ်ဆောင်လာပါတယ်။
အဲဒီနောက်ပိုင်း အမေရိကန်က ပြည်နယ်တွေနဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတစ်ချို့မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ရုပ်တုတွေ၊ အမှတ်အသားတွေကို ဖြိုချတာ၊ ဖယ်ရှားတာ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ထိထိရောက်ရောက်တားဆီးနိုင်ဖို့ ဥပဒေတွေကို သုံးသပ်ဆွေးနွေးတာတွေ လုပ်ဆောင်လာကြပါတယ်။
အိန္ဒိယမှာ ရာစုနှစ်ချီ ခွဲခြားဖယ်ကျဉ်ခြင်း ခံခဲ့ရတဲ့ ဟိန္ဒူဇာတ်နိမ့် (ဒါလစ်) တွေကလည်း လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေကို ထောက်ခံပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်ပြီလို့ ထောက်ပြခဲ့ကြပါတယ်။
“သူတို့လိုပဲ ကျွန်တော်တို့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဒဏ်ကို ခံစားရတာကြောင့် သူတို့နဲ့အတူ တစ်သားတည်းရှိတယ်လို့ ပြောလိုပါတယ်” လို့ နယူးဒေလီ ဂျဝါဟာလာနေရူးတက္ကသိုလ်က ဒါလစ်အဖွဲ့အစည်း Birsa Ambedkar Phule Students Association ရဲ့ ဥက္ကဌ အွမ်ပရာကက်ရှ် မာဟာတိုက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဟိန္ဒူဘာသာရဲ့ အမျိုးဇာတ်ခွဲခြားမှု စနစ်အရ ဇာတ်မြင့်မျိုးနွယ် ၄ ခုရှိပြီး ဒါလစ်တွေကို ဇာတ်မြင့်မျိုးနွယ် ၄ ခုနဲ့ ထိတွေ့ယှက်နွယ်လို့မရတဲ့ ဇာတ်နိမ့်မျိုးရိုးအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာပါ။
ဒါလစ်တွေဟာ များသောအားဖြင့် သုဘရာဇာ၊ မိလ္လာရှင်းလုပ်ငန်း၊ အမှိုက်သိမ်းလုပ်ငန်း စတဲ့အလုပ်တွေသာ လုပ်ကိုင်ခွင့်ရပြီး ဇာတ်မြင့်တွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှု၊ ခွဲခြားမှု၊ အနိုင်ကျင့်မှု၊ စော်ကားမှုတွေကို နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ ခံလာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ သန်း ၁၃၀၀ ကျော်တဲ့ လူဦးရေမှာ ဒါလစ်တွေက ၄ ပုံ ၁ ပုံ ရှိနေပါတယ်။
အိန္ဒိယဟာ ၁၉၅၅ မှာ အမျိုးဇာတ်ခွဲခြားမှုစနစ်ကို တရားဝင် ပိတ်ပင်ခဲ့ပေမယ့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာတော့ ယနေ့အချိန်အထိ ဆက်လက် ရှိနေပါတယ်။
မာဟာတိုက ဒါလစ်တွေ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း ခံစားနေရတဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေကို ကျန်တဲ့ပြည်သူလူထုက ဝန်ခံဖို့လိုပြီး ဒါမှသာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကိစ္စကို စတင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေကိုကြည့်ပြီး အသိတရားရမယ်လို့ မိမိတို့က မျှော်လင့်ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
လူမည်းများထံမှ သင်ခန်းစာယူ
ဒါလစ်အမျိုးသမီးအရေး လှုပ်ရှားနေသူ ရုသ် မာနိုရာမာကလည်း အာဖရိကန်-အမေရိကန်တွေရဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှုကနေ မိမိတို့ဒါလစ်တွေက အများအပြား သင်ယူနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“အိန္ဒိယက သမရိုးကျအမြင်တွေကို တွန်းလှန်ဖို့၊ ဒါလစ်တွေအပေါ်မှာ သမိုင်းနဲ့ချီရှိနေတဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေအကြောင်းကို ဆွေးနွေးအဖြေရှာဖို့ အခုအချိန်ဟာ အချိန်ကောင်းပါပဲ။ Covid-19 ကပ်ရောဂါ ကာလမှာတောင်မှ ဒါလစ်တွေကို ဇာတ်ခွဲခြားပြီး အကူအညီမပေးတာမျိုးတွေကို မြင်တွေ့နေရဆဲပါ”
ကိုဗစ်ကြောင့် လှုပ်ရှားသွားလာမှု ကန့်သတ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဒါလစ်တွေဟာ အဆိုးဝါးဆုံး ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရပြီး အကူအညီတွေကို ဇာတ်မြင့်တွေအပြီး နောက်ဆုံးမှရတာ၊ အကူအညီမပေးနိုင်ဘူးလို့ ငြင်းဆန်ခံရတာတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
နိုင်ငံအတွင်းက ဒါလစ်တွေ၊ လူနည်းစုတွေရဲ့ ဘ၀တွေလည်း အရေးပါပြီး၊ ဇာတ်ခွဲခြားမှုစနစ်ဟာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုစနစ်မှာပါဝင်တယ်ဆိုတာကို ဝန်ခံရေး ဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာမိုဒီကို တောင်းဆိုတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကိုလည်း ဒါလစ်တွေက လုပ်ဆောင်နေပြီး အနည်းဆုံး လူ ၃၀၀ လောက် ပါဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားပါတယ်။
Ref: Aljazeera
