ဒီဖင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၈
M-Media
ကမၻာႀကီးက ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာကုိ အာ႐ံုစုိက္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ေနာက္ထပ္လူမ်ိဳးစုတစ္ခုကို ပစ္မွတ္ထားေနတယ္လုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္လာပါတယ္။
အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ေနထုိင္ရသည့္ စခန္းတစ္ခု
– ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြေၾကာင့္ မေကာင္းသတင္းနဲ႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ အမွတ္ (၃၃) ေျချမန္တပ္မဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းက ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျပန္လည္ တပ္စြဲထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာနကေန ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အဲဒီတပ္မဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းေက်ာ္ကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ ထြက္ေျပးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အဖြဲ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတပ္မ စခန္းခ်ရာ ေဒသတုိင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြျဖစ္တတ္တယ္လုိ႔ ေဒသတြင္း အကူအညီေပးေရး လုပ္သားေတြက ဖြင့္ဟၾကပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလနဲ႔ အခုႏွစ္ၾသဂုတ္လေတြမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က ရြာသားေတြကုိ တရားလက္လြတ္သတ္ျဖတ္မႈ၊ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မႈ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ေမာင္းထုတ္မႈေတြကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့တာဟာလည္း ဒီတပ္မက စစ္သားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
“ဒီလုိလုပ္ရပ္ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္သူေတြနဲ႔ မစိမ္းေတာ့ပါဘူး။ ဒီေဒသေတြက တပ္မ ၃၃ ရဲ႕ ရွည္လ်ားတဲ့သမုိင္းေၾကာင္းမွာ ေသြးညႇီနံ႔ကင္းတယ္ဆုိတာ မရွိပါဘူး” လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေဒးဗစ္ေဘာ့လ္က္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ KIA တုိ႔အၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္လာၿပီး ဧၿပီလက ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ ေျချမန္တပ္မ (၃၃) လည္း ပါ၀င္လာတယ္လုိ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တပ္မေတာ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္က တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ အခုႏွစ္ ပထမ ၆ လအတြင္း ျပည္သူ ၁၄၀၀၀ ေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာထုတ္ျပန္တဲ့ Myanmar Humanitarian Brief စာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ထြက္ေျပးရတဲ့ ရြာသားေတြထဲကတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ အခုလက္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုမွာ ခုိလႈံေနရပါတယ္။
“တုိက္ခုိက္မႈေတြက ဧၿပီလမွာ စတယ္။ စစ္တပ္က တုိက္ေလယာဥ္ ၄ စင္း ကၽြန္မတုိ႔အေပၚကို ျဖတ္ၿပီး ပစ္ခတ္သြားတယ္။ ေမာ္တာနဲ႔ပစ္သံေတြလည္း ကၽြန္မတုိ႔ ၾကားရပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ရြာက လူ ၃ ဦး ဒဏ္ရာရၿပီး တစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ လူ ၂၀၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ကၽြန္မတုိ႔ရြာမွာ အားလံုးက အသိအကၽြမ္းေတြခ်ည္းပါပဲ” လို႔ မၿဖိဳးစုလတ္က ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္မတုိ႔ လယ္ထဲမွာ ၃ ရက္ေလာက္ ပုန္းေနရၿပီး သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြ၊ ေနမေကာင္းသူေတြနဲ႔ ကေလးေတြကုိ ကူညီေပးခဲ့ရတယ္။ ၂ ရက္ ၃ ရက္တစ္ခါေလာက္ ေတာထဲကုိ လွည့္ပတ္ေျပးရၿပီး ၉ ႀကိမ္ေလာက္ အဲဒီလုိ ထြက္ေျပးရပါတယ္။ စစ္တပ္က အေနာက္ကေန လုိက္လာတာေၾကာင့္ ေတာထဲမွာ စခန္းခ်ၿပီး ေနရတယ္။ စစ္ေလယာဥ္သံေတြ၊ ေသနတ္သံေတြ၊ စက္သံေတြ၊ ဒ႐ုန္းသံေတြကုိ တစ္ေန႔လံုးတစ္ညလံုး ၾကားေနရပါတယ္။ သူတုိ႔မ်ား ကၽြန္မတုိ႔ကို မိသြားမလား၊ မိန္းကေလးေတြကို အဓမၼက်င့္မလား၊ အမ်ိဳးသားေတြကုိ ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မလားဆုိၿပီး ေၾကာက္ေနရတာပါ”
ဒီလုိ ထြက္ေျပးရတဲ့အခ်ိန္္မွာ ေမြးကင္းစကေလးငယ္တစ္ဦး၊ အသက္ ၅ ႏွစ္အရြယ္ ေယာက်္ားေလးတစ္ဦးနဲ႔ အသက္ ၆၀ အရြယ္ အဖုိးအုိတစ္ဦးတုိ႔ ေသဆံုးခဲ့တယ္လုိ႔လည္း သူမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ညြန္႔စိန္မိုးဆုိတဲ့ အျခားရြာသားတစ္ေယာက္က သူတုိ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္ကံေကာင္းခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အနားကၿမိဳ႕မွာ ကၽြန္မတို႔ မိတ္ေဆြေတြဟာ လူသားတံတုိင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳခံရတာ၊ တပ္သားအျဖစ္ အဓမၼစုေဆာင္းတာေတြကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တပ္က သူတုိ႔ကုိ ေခၚသြားၿပီး ေျမျမႇဳပ္မုိင္းေတြ ေထာင္ထားတဲ့ေနရာမ်ိဳး ေရာက္ရင္ ေယာက်္ားႏွစ္ေယာက္ကုိ အေရွ႕ကေန ေလွ်ာက္ခုိင္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္က မုိင္းနင္းမိၿပီး ေပါက္ကြဲသြားပါတယ္”
ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ပိုရဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနၿပီး အင္အား တစ္ေသာင္းေလာက္ရွိတဲ့ KIA နဲ႔ တုိင္းျပည္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တုိ႔ဟာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းကစၿပီး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ျပႆနာရဲ႕ အဓိကရင္းျမစ္က လူ႕အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးထားတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး ျဖစ္လာေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ကခ်င္ေတြရဲ႕ တစ္စုိက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျမန္မာအစုိးရက လက္မခံတာျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ေဘာ့လ္က္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ျပည္နယ္ေတြမွာ သယံဇာတေပါႂကြယ္၀ၿပီး ႀကီးမားတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး စီမံကိန္းေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ျမန္မာအစုိးရက ဒီေဒသေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး တုိင္းျပည္ကုိ တည္ေဆာက္ခ်င္တာပါ”
တပ္မေတာ္နဲ႔ KIA ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုးဟာ သယံဇာတေတြကို မွီခုိရပ္တည္ေနရတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ၀င္ေငြအမ်ားစုကုိ ေက်ာက္စိမ္းကေန ရရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“စစ္တပ္က စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ေဒသဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ေဒသေတြျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္း၊ ပတၱျမားနဲ႔ ကၽြန္းသစ္ထြက္တဲ့ေဒသေတြကုိ သူတုိ႔က အဓိက အာ႐ံုစုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ယက္က သုေတသနပညာရွင္ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“One Belt One Road စီမံကိန္းအပါအ၀င္ ကားလမ္းနဲ႔ ရထားလမ္း စီမံကိန္းေတြလုိ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ စီမံကိန္းေတြ ရွိတဲ့ ေဒသေတြဆီကုိလည္း စစ္တပ္က သြားပါတယ္။ KIA က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသေတြကုိ တုိက္ခုိက္တာၾကည့္ရင္ စစ္တပ္ဟာ သယံဇာတႂကြယ္၀တဲ့ ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြကုိ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ေနတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ျပည္သူေတြ ထြက္ေျပးရမလားဆုိတာကုိ စစ္တပ္က မၾကည့္ပါဘူး။ တုိက္ဖုိ႔ခုိက္ဖုိ႔ပဲ သိပါတယ္”
“ရေပါက္ရလမ္း ႀကီးတယ္ေလ။ တ႐ုတ္ရဲ႕ One Belt One Road စီမံကိန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျဖတ္သြားမယ့္ စီးပြားေရး စႀကၤန္လမ္းျဖစ္တယ္။ စီမံကိန္းမွာ အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြေဆာက္လုပ္တာ၊ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းေဖာက္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးနဲ႔ ဆက္သြယ္တာေတြ ပါ၀င္တယ္။ ဒီလုိ စီးပြားေရးစႀကၤန္လမ္း ေဖာက္ၿပီးသြားရင္ သူတုိ႔ဆီကထြက္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကုိ ေဒသတြင္းနဲ႔ ကမၻာတစ္၀ွမ္းကုိ ျဖန္႔ၿပီး ပို႔ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္”
အိမ္မျပန္ခ်င္ဘူး
၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္ရပ္ေရး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီး ႏိုင္ငံေရးတုိးတက္မႈေတြ မျမင္ရေပမယ့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူအေရအတြက္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ တုိးလာပါတယ္။
“ဧၿပီလမွာ စစ္တပ္ဟာ ထရပ္ကားေတြနဲ႔ စစ္သား တစ္ေထာင္ေလာက္ကုိ တင္ၿပီး ထြက္သြားတယ္လုိ႔ ကၽြန္မတုိ႔ၾကားတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔နားက ေနရာေတြကိုလည္း တုိက္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္တယ္။ စက္ေသနတ္ပစ္သံေတြကုိလည္း ကၽြန္မတုိ႔ ၾကားပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ေၾကာက္ၿပီး ေနာက္ရြာတစ္ရြာကုိထြက္ေျပးကာ အဲဒီမွာ ပုန္းေနၾကတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကုိ ျမန္ျမန္ကယ္ထုတ္သြားေပမယ့္ ျပႆနာျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာနားက စစ္ေဆးေရးဂိတ္တစ္ခုမွာ လူတစ္ခ်ိဳ႕ က်န္ခဲ့ၿပီး သူတုိ႔အတြက္ တစ္ပတ္စာ စားစရာေတာင္ မေလာက္ပါဘူး” လုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုမွာ ေနထုိင္ေနရတဲ့ ေဒၚ သန္းခင္ခင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သူမရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ သူရေဇာ္၀င္းက “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နား ရြာေတြက မိတ္ေဆြေတြ ထြက္မေျပးႏုိင္ၾကဘူး။ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျဖစ္ေနၿပီး သူတုိ႔ေခါင္းေပၚကေန က်ည္ဆန္ေတြ ပ်ံ၀ဲေနတာေတာင္မွ သူတုိ႔ကို ထြက္ခြာခြင့္ မေပးပါဘူး။ ရန္သူေတြ တုိက္ခုိက္လုိ႔မရေအာင္ ရြာသားေတြကုိ လူသားတံတုိင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳထားၾကတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီဖြဲ႕လုိ အသင္းအဖြဲ႕ေတြဟာ အဲဒီ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိသြားၿပီး ကူညီတာ၊ တဲေတြကုိ ျပန္ေဆာက္ေပးတာ၊ လွ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ သန္႔ရွင္းတဲ့ေသာက္သံုးေရရမယ့္ တဲအသစ္ေတြ ေဆာက္လုပ္ေပးတာေတြမွာလည္း အခက္အခဲေတြ ရွိေနပါတယ္။
ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနေနရတာေတာင္မွာ ျပည္သူေတြက လံုၿခံဳမႈ မရွိပါဘူး။
ႏုိင္ငံကတာအကူအညီေတြ နည္းတာေၾကာင့္ “စုိးရိမ္မႈေတြ ရွိေနပယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ သူတုိ႔ရြာကုိ သူတုိ႔ျပန္သြားၾကၿပီး လာမယ့္ေဘး ေျပးေတြ႕ၾကတယ္” လုိ႔ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။
“အိမ္ကေနထြက္ေျပးတဲ့အခါ အားလံုးထားခဲ့ရၿပီး လက္ဗလာနဲ႔ အိမ္ျပန္ရတာပါပဲ။ သူတုိ႔ေတြဟာ မုိင္းထိႏုိင္တယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္မႈကိုလည္း ခံရႏုိင္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကေနစၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းေတြက လူ ၅ ဦးကုိ တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီး ႏွိပ္စက္ၿပီး သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီထဲမွာ တစ္ေယာက္ အသက္ ၆၅ ႏွစ္အရြယ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္က မသန္စြမ္းသူပါ”
ကုိထြန္းၾကည္လြင္က “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အိမ္မျပန္ခ်င္ဘူးဗ်။ အႏၱရာယ္မကင္းမွာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေၾကာက္တယ္။ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးသူေတြ ျပန္မလာခင္အရင္ ပဋိပကၡေတြ ေျဖရွင္းဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူ ေနာက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကုိညြန္႔စိန္မုိးက “အနားက ရြာသားေတြကုိ ျပန္လာဖုိ႔ေျပာၾကတယ္။ သြားတာနဲ႔ သူတုိ႔ အပစ္ခံရတာပဲ။ အဆင္ေျပသြားမယ္လုိ႔ လူတုိင္းက ေျပာေပမယ့္ တုိက္ပြဲမွာ ၾကားညပ္ၿပီး ျပန္ထြက္ေျပးလာရတာပါပဲ” လုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ေျမယာသိမ္းမႈ
ျပည္သူေတြ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရၿပီး စခန္းေတြမွာ ပိတ္မိေနတဲ့အခ်ိန္ သူတုိ႔ရဲ႕ေျမယာေတြမွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြက ငွက္ေပ်ာသီးေတြ ၀င္ေရာက္စုိက္ပ်ိဳးၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ျပန္လည္တင္ပုိ႔ေနၾကပါတယ္။
ကခ်င္လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အဲဒီလုိလုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီ ၂ ဒါဇင္ေလာက္နဲ႔ နည္းပညာဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေထာင္ခ်ီရွိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနရတဲ့သူေတြဟာ သူတုိ႔ေျမေတြအေပၚ ဒီလုိလုပ္ေနတာကို မသိၾကသူေတြလည္း ရွိသလုိ၊ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြက စခန္းေတြကို ေအးဂ်င့္ေတြလႊတ္ၿပီး ပုိက္ဆံနည္းနည္းေပးၿပီး ေျမငွားရမ္းတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိတဲ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လက္ခံၾကရပါတယ္။ လက္မခံတဲ့သူေတြကုိ အစုိးရက ဒီေျမေတြေပၚမွာ စက္မႈဇုန္ေဆာက္ကာ ကုမၸဏီေတြကို ငွားရမ္းမွာပဲလုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တာခံရေၾကာင္း ထုိင္းႏုိင္ငံ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအသင္းရဲ႕ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး San Htoi က ေျပာပါတယ္။
ဒီေျမေပၚမွာ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ေပမယ့္ တရား၀င္ စာရြက္စာတမ္းမရွိတာေၾကာင့္ တရားတစ္ေဘာင္ ရင္ဆုိင္ရာမွာလည္း အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူေတြက ႐ံႈးနိမ့္ၾကရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ျပန္စရာအိမ္ မရွိၾကေတာ့တာ၊ အရဲစြန္႔ ျပန္ၿပီး ကုိယ့္ေနရာကုိယ္ ကာကြယ္ရတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
“ကိုယ့္အိမ္ကိုယ့္ယာကပဲ တရားမ၀င္ျဖစ္လာတာမ်ိဳးေပါ့။ ဧကေထာင္နဲ႔ခ်ီတယ္။ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြကုိ ျပည္သူေတြက ျပန္သြားရင္ တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီးတာ၊ သတ္ျဖတ္တာေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ေနပါတယ္” လုိ႔ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
Fortify Rights က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီ ျငင္းပယ္မႈကုိ လက္နက္တစ္ခုအျဖစ္ အစုိးရနဲ႔ စစ္တပ္အာဏာပုိင္ေတြက အသံုးျပဳေနတာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အကူအညီ ၀င္ေရာက္ခြင့္ေတြ ေလွ်ာ့က်လာတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြကို အစုိးရက ပိတ္ပင္ေနတာေၾကာင့္ စခန္းကလူေတြ အသက္ရွင္သန္ဖုိ႔ ခက္ခဲလာပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က တစ္ခ်ိဳ႕ စခန္းေတြမွာ ဘယ္ NGO ရဲ႕ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမွ မရဘူး။ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီမွာ မေနခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ေနရပ္ကုိ သူတုိ႔ ျပန္ခ်င္တယ္။ အႏၱရာယ္ရွိေပမယ့္ သူတုိ႔ေျမေတြ ဆံုး႐ံႈးမွာလည္း ေၾကာက္ၾကတယ္ေလ” လုိ႔ San Htoi က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဏာရလာမယ္ဆုိရင္ အေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲလာလိမ့္မယ္လုိ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္မွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကုလသမဂၢရဲ႕ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးမွဴး႐ံုးရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ႐ံုးက ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အႀကံေပးအရာရွိ ပီယာရီ ပီရြန္က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ပုိင္း အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမဟုတ္တဲ့ ေဒသေတြမွာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ရဖုိ႔ ပိုမိုခက္ခဲလာတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္
“၂၀၁၅ မတုိင္ခင္တုန္းက အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမဟုတ္တဲ့ ေဒသေတြက စခန္းေတြမွာ သြားေရာက္အကူအညီေပးေရး ခြင့္ျပဳခ်က္ ရေကာင္းရႏုိင္ေပမယ့္ အဲဒီေနာက္ပုိင္း ဒီေဒသေတြနဲ႔ လုံး၀နီးပါး အဆက္အသြယ္ျပတ္သြားပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ျပည္သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ အေျခအေနဟာ ပုိမိုဆုိး၀ါးလာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ပါ”
လူ႕အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူျဖစ္တဲ့ ေဘာ့လ္က္က အကူအညီေပးေရး ခြင့္မျပဳတာဟာ ကခ်င္ေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က အရင္ကတည္းကလုပ္ခဲ့တဲ့ ႀကိဳတင္ႀကံစည္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြထဲက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္တယ္လု႔ိ ဆုိပါတယ္။
“တရားလက္လြတ္သတ္ျဖတ္တာ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္တာ၊ ညႇင္းပမ္းတာ၊ လူသားတံတုိင္းအျဖစ္ အသံုးခ်တာ၊ တရားလက္လြတ္ဖမ္းဆီးတာ၊ အကူအညီေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားၿပီး ျငင္းပယ္တာလုိ လုပ္ရပ္မ်ိဳးေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ဆုိးရြားလာပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္က်ဴးလြန္သူေတြကုိ အေရးမယူႏုိင္သမွ် ကာလပတ္လံုး ဒီလုပ္ရပ္ေတြက ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္”
Ref: Aljazeera
(အလ္ဂ်ာဇီးရား သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ The Kachin IDP crisis: Myanmar’s other humanitarian disaster ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
