News @ M-Media

Tag: Kachin State

  • လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ထိခုိက္ခံစားရမႈကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ယန္းဟီးလီေျပာ

    လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ထိခုိက္ခံစားရမႈကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ယန္းဟီးလီေျပာ

    ေမ ၁၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    တုိက္ပြဲေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ေနရသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား

    – ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြအတြင္း အရပ္သားေတြ ထိခုိက္ေသဆံုးမႈ၊ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရမႈေတြအတြက္ စုိးရိမ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္းဟီးလီက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

    “အျပစ္မဲ့တဲ့အရပ္သားေတြဟာ အသတ္ခံေနရၿပီး ဒဏ္ရာအနာတရေတြ ရေနတယ္။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ မိသားစုေတြကလည္း အသက္ေဘးလြတ္ေအာင္ ေျပးေနရပါတယ္” လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡအတြင္း လူေပါင္း ၅၀၀၀ ေလာက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရမႈကုိ ရည္ညႊန္းၿပီး သူမက ဆုိပါတယ္။

    ကခ်င္ျပည္နယ္က တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အစုိးရတပ္ဟာ လူေနေဒသေတြအေပၚ ဗံုးႀကဲတာေတြ၊ လက္နက္ႀကီးနဲ႔ပစ္တာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ သတင္းေတြထြက္ေနၿပီး တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနသူေတြကုိ အကူအညီေပးေရးကုိလည္း အစုိးရက ခြင့္မျပဳပါဘူး။

    ထြက္ေျပးရသူေတြထဲမွာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေတြ၊ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူေတြနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ ကုလက ေျပာပါတယ္။

    “ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ကခ်င္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတာကုိ ၾကည့္ရတာ လံုး၀ လက္မခံႏုိင္စရာျဖစ္ၿပီး အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔ရမွာပါ။ ပဋိပကၡေတြအတြင္း အရပ္သားေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ခံရတယ္ဆုိတာမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လုိ႔မရပါဘူး။ အရပ္သားေတြ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ပါ၀င္ပတ္သက္သူေတြအားလံုးက လုိအပ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္” လုိ႔ ယန္းဟီးလီက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မတ္လက ဂ်ီနီဗာမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းအေနနဲ႔ ရခုိင္ကိစၥကုိသာ အာ႐ံုစုိက္ေနၾကၿပီး ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက အျခား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသေတြကုိ လစ္လ်ဴထားၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ယန္ဟီးလီကေတာ့ အကူအညီေပးေရးကုိ ပိတ္ပင္တယ္ဆုိတာ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၾကက္ေျခနီအသင္းကစီစဥ္တဲ့ အစားအေသာက္ေထာက္ပံ့ေရးယာဥ္တန္း တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနတဲ့ လူေတြဆီ သြားေရာက္တာကုိ ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့တယ္လုိ႔ သိရေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: The Guardian

  • တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူမ်ား ပုိမုိျမင့္တက္လာႏုိင္

    တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူမ်ား ပုိမုိျမင့္တက္လာႏုိင္

    ဧၿပီ ၂၇၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲဟာ ပုိမုိျပင္းထန္လာႏုိင္ၿပီး အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူေတြရဲ႕အေရအတြက္လည္း တုိးလာဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ KIA ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူတစ္ဦးက ဒီကေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    ျပည္နယ္အတြင္း ၿမိဳ႕နယ္ ၁၈ ၿမိဳ႕ေလာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ KIA နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တုိ႔ရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈေတြဟာ ဧၿပီလအေစာပုိင္းကတည္းက ပုိမိုျပင္းထန္လာခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လုိ႔ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အစုိးရတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ စစ္သား ၂၀၀၀ ေလာက္၊ တုိက္ေလယာဥ္ေတြ၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြ ပို႔ေဆာင္ကာ တုိက္ခုိက္မႈေတြလုပ္ေနတယ္လုိ႔ KIA ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ကာနယ္ Naw Bu က ေျပာပါတယ္။

    “စစ္တပ္ဟာ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပုိင္းကေန တပ္ေတြ ထပ္ပုိ႔ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တုိက္ခုိက္မႈေတြက ပုိမုိ ျပင္းထန္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ဟာ ျမင့္တက္လာႏုိင္ၿပီး၊ အခက္အခဲေတြကိုလည္း ပုိမို ခံစားရဖုိ႔ ရွိပါတယ္”

    အခုျဖစ္ေနတဲ့စစ္ပြဲဟာ ၁၉၆၀ ျပည့္ အေစာပုိင္းႏွစ္ေတြကတည္းက စတင္ခဲ့တဲ့ အစုိးရတပ္နဲ႔ တုိက္ပြဲမွာ အဆုိးရြားဆံုးျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း Naw Bu က ဆုိပါတယ္။

    တုိက္ပြဲေၾကာင့္ KIA ဖက္က ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈနဲ႔ တပ္ဖြဲ႕ေတြခ်ထားမႈကုိ သူက ေျပာျပဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

    Aung Lawt ဆုိတဲ့ရြာမွာ ပိတ္မိေနၿပီး ႏွစ္ပတ္ေလာက္ အေထာက္အပ့ံမရတဲ့ ျပည္သူ ၂၀၀၀ ေလာက္ဆီ အကူအညီေပးေရး ခြင့္ျပဳဖုိ႔အတြက္ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြက အစုိးရကုိ တုိက္တြနး္ထားပါတယ္။

    “အခ်ိန္ၾကာေလေလ သူတုိ႔အတြက္ ဆုိးရြားေလေလပါ။ အမ်ားစုက အသက္ႀကီးသူေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ကခ်င္အေျခစုိက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အဖြဲ႕မ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႕က တာ၀န္ရွိသူ Gum Sha Aung က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တုိက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္လာတဲ့အတြက္ အလြန္အမင္း စုိးရိမ္မိေၾကာင္း ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးက ေျပာၾကားထားၿပီး၊ အရပ္သားေတြကုိ ကာကြယ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထိခုိက္ခံစားရသူေတြအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ခြင့္ျပဳေပးဖုိ႔ ဒီေန႔ Twitter စာမ်က္ႏွာကေနတစ္ဆင့္ အစုိးရနဲ႔ စစ္တပ္ကို တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Reuters

  • ေမ့ေပ်ာက္ခံ ကခ်င္တုိ႔၏ဘ၀ အေျခအေနပုိဆုိးလာ

    ေမ့ေပ်ာက္ခံ ကခ်င္တုိ႔၏ဘ၀ အေျခအေနပုိဆုိးလာ

    ဧၿပီ ၂၆၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ေရွ႕တန္းတစ္ေနရာမွ ကခ်င္လက္နက္ကုိင္တစ္ဦး

    – ေရွ႕တန္းမွာ စစ္တပ္ဟာ တုိက္ေလယာဥ္ေတြ၊ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ သူပုန္ေတြကုိ တုိက္ခိုက္ေနပါတယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္စခန္းမွာေတာ့ ေၾကာက္ရြံ႕ေနတဲ့ ျပည္သူတြဟာ သဲအိတ္ေတြ၊ ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႔ ဗံုးခုိေနရာေတြ ေဆာက္ေနၾကရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းက ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ေနတဲ့ ဒီေဒသက ေနရာတိုင္းမွာ ပဋိပကၡေတြ ပုိဆုိးမယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားေတြက ျမင့္တက္လာပါတယ္။

    ကမၻာႀကီးက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡေတြကုိပဲ အာ႐ံုစုိက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ဒီေနရာ(ကခ်င္)မွာ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနၿပီး အစုိးရတပ္ေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္က တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကခ်င္ေတြ တုိက္ခုိက္ေနၾကတာပါ။ ကခ်င္ေတြအမ်ားစုက ခရစ္ယာန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပဋိပကၡဟာ ကမၻာပၚမွာ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ အရွည္ၾကာဆံုး စစ္ပြဲေတြက တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့လအနည္းငယ္မွာ သိသိသာသာကုိ ဆုိး၀ါးလာခဲ့ပါတယ္။ ကုလကေတာ့ ဇန္န၀ါရီလကတည္းက အနည္းဆံုး လူပါင္းတစ္ေသာင္းေလာက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကမၻာအေပၚမွာ ေမ့ေဖ်ာက္ခံထားရဆံုး ကိစၥေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဒီကိစၥဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာလည္း ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း စစ္တပ္ရဲ႕စနက္ေၾကာင့္ လူပါင္း ၇ သိန္းနီးေပါင္းေလာက္ထြက္ေျပးရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ေလာင္းရိပ္ေအာက္ ေရာက္ေနပါတယ္။ တ႐ုတ္နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္က ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေတာင္တန္းေဒသေလးမွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အေျခအေနေတြကုိ ႀကီးၾကပ္ေနတဲ့ ေကာ္မတီအႀကီးအကဲ Zau Raw က ဒီအျဖစ္အပ်က္ႏွစ္ခုဟာ အေျခအေနျခင္းမတူေပမယ့္ အျဖစ္ဆုိးေတြကေတာ့ တူညီၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြလုိပဲ ကခ်င္ေတြကလည္း စစ္တပ္ဟာ ‘သူတုိ႔ကုိ အေပ်ာက္ရွင္းခ်င္ေနတယ္’ လုိ႔ ခံစားလာရေၾကာင္း သူက ဆုိပါတယ္။

    “ဒီစစ္ပြဲက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သုတ္သင္မယ့္ စစ္ပြဲဗ်”

    ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြႀကီးစုိးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ခရစ္ယာန္အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ကခ်င္ေတြဟာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ပုိရေရးအတြက္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ကတည္းက တုိက္ပြဲ၀င္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ရဲ႕ ဒီတုိက္ပြဲ၀င္မႈဟာ အင္အားေကာင္းတဲ့ စစ္တပ္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး အစုိးရထိပ္တန္းရာထူးကုိ ယူထားတဲ့ လူမ်ားစု ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ တုိင္းရင္သား လူနည္းစုေတြအၾကား အာဏာလြန္ဆြဲပြဲအတြက္ ပုိၿပီးက်ယ္ျပန္တဲ့ ႐ုန္းကန္ႀကိဳးပမ္းမႈရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္ပါတယ္။

    ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ဆီကေန လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အနည္းဆံုး တုိင္းရင္းသား ၂၀ ေလာက္ဟာ လက္နက္စြဲကုိင္ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း အစုိးရဟာ ဒီထဲက အဖြဲ႕ ၁၀ ဖြဲ႕ေလာက္နဲ႔ အပစ္ရပ္ေရး လက္မွတ္ထုိးခဲ့ၾကပါတယ္။ ကခ်င္ေတြအပါအ၀င္ အျခား အုပ္စု ၆ ခုေလာက္က တုိက္ပြဲ၀င္ေနၾကတုန္းပါ။

    ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္မႈကို မွတ္တမ္းတင္ထားသေလာက္ မမ်ားေပမယ့္ ဒီပဋိပကၡႏွစ္ခုမွာ ‘ေတာ္ေတာ္ေလး တူညီမႈေတြ ရွိတယ္’ လုိ႔ ကုလအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က မတ္လအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ရခိုင္မွာလုိပဲ (ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း) သတ္ျဖတ္မႈ၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈ၊ လုယက္တုိက္ခုိက္မႈ၊ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ၊ အဓမၼက်င့္မႈနဲ႔ အဓမၼလုပ္အားခုိင္းေစမႈေတြ အပါအ၀င္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး က်ဴးလြန္မႈ သတင္းေတြကုိ ကုလက ထပ္ရခဲ့ပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ ခ်က္မဲ့ေနတဲ့ လူေပါင္း တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္း၀န္းက်င္အတြက္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ကုိလည္း အစုိးရက ရခုိင္မွာလုိပဲ ကန္႔သတ္ထားတယ္လုိ႔ ေဒသတြင္း တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီလုိကန္႔သတ္မႈေတြဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဏာရၿပီးကတည္းက သိသိသာသာကုိ ပုိဆုိးလာခဲ့တယ္လုိ႔ Zau Raw က ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာအစုိးရဟာ ကုလနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းအမ်ားစု သူပုန္ေတြထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဒသထဲ ၀င္ေရာက္တာကုိ တားျမစ္လာခဲ့ၿပီး ေဒသတြင္း ခရစ္ယာန္ ႏွစ္ျခင္းနဲ႔ ခရစ္ယာန္ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ေတြက အကူအညီေတြကုိ ေ၀ငွေပးေနရပါတယ္။

    ေရွ႕တန္းနားက ေတာထဲမွာ ပိတ္မိေနၿပီး အစားအေသာက္နဲ႔ ေရမလံုေလာက္ဘဲ သီတင္းပတ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ရကာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေတြ၊ ကေလးငယ္ေတြပါ၀င္တဲ့ လူေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ဆီ ေဆး၀ါးအကူအညီေပးပုိ႔ေရး ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြက အစုိးရကုိ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရဖက္က ဘာမွ မတုန္႔ျပန္ပါဘူး။

    အာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕အကူအညီေတြဟာ သူပုန္ေတြရဲ႕လက္ထဲကုိ ေရာက္သြားတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲခဲ့ၿပီး အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ သူပုန္ေတြက ဒါကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျငင္းဆုိပါတယ္။ Zau Raw က အစုိးရရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ရွင္းေနၿပီး ‘သူပုန္ေတြထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဒသက အရပ္သားေတြရဲ႕ဘ၀ ပုိမုိခက္ခဲေအာင္’ လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့အေျခအေန ပုိဆုိးလာတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာစစ္တပ္ကုိ ဒီကိစၥအတြက္ ေမးလုိ႔မရေသးဘဲ သမၼတရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈရွိတယ္ဆုိတာကုိ ၀န္ခံခဲ့ေပမယ့္ ႏွစ္ဖက္စလံုးကုိ အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။

    “တုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါတုိင္းမွာ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကုိ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္ရပ္ေရးစာခ်ဳပ္မွာ လက္နက္ထုိးဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တုိက္တြန္းေနတာပါ” လုိ႔ သူက ဆုိၿပီး အစုိးရဟာ စစ္ပြဲရပ္တန္႔ေရး စိတ္အားထက္သန္စြာ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕က တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ အစုိးရစစ္တပ္နဲ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ေပမယ့္ အစုိးရက သူတုိ႔နဲ႔မဟာမိတ္ဖြဲ႕ထားတဲ့ လက္နက္ကုိင္ေတြကုိ အသိအမွတ္မျပဳတာေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ေရးစာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ ျငင္းခဲ့ပါတယ္။ ကခ်င္ေတြဟာ စစ္တပ္ကုိ အာဏာ အဆမတန္ အပ္ႏွင္းထားတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကုိလည္း လက္မခံပါဘူး။

    အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြလုိပဲ ကခ်င္ေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ တုိက္ပြဲ၀င္မႈဟာ သူတုိ႔ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏုိင္ေရးနဲ႔ တန္းတူအခြင့္အေရး ရဖုိ႔အတြက္ မျဖစ္မေန လုပ္ရတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္လုိ႔ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ စစ္တပ္ကေတာ့ ဒီသူပုန္ေတြဟာ တုိင္းျပည္ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့ ‘အၾကမ္းဖက္’ အင္အားစုလုိ႔ ႐ႈျမင္ေၾကာင္း သူပုန္အဖြဲ႕က ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ Maran Zaw Tawng က ေျပာပါတယ္။

    ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္ရပ္ေရး ပ်က္ျပယ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျပန္ျဖစ္လာတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြအတြက္ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ အျပစ္တင္ေနၾကပါတယ္။ ဒီစစ္ပြဲမွာ ေအာင္ႏုိင္သူကေတာ့ လက္နက္အင္အား အျပတ္အသတ္သာတဲ့ အစုိးရစစ္တပ္ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္းေပါတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္က သူပုန္စခန္းေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ခဲ့တဲ့ အႀကီးအက်ယ္တုိက္ပြဲႀကီးက မတ္လမွာျဖစ္ၿပီး ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ေတြရဲ႕ တပ္ရင္းတစ္ခုလံုး တႏုိင္းကေန ဆုတ္ေပးလုိက္ရပါတယ္။ တႏုိင္းဟာ ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ေတြအတြက္ ေငြတြင္းျဖစ္ၿပီး ေရႊနဲ႔ ကၽြန္းသစ္လုပ္ငန္းေတြကေန အခြန္အခေတြ ရယူေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အဲဒီတုိက္ပြဲမွာ ဒဏ္ရာနဲ႔လြတ္ေျမာက္လာသူ Dee La က အစုိးရတပ္ဟာ တုိက္ေလယာဥ္ေတြ၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြ၊ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ လနဲ႔ခ်ီ တုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔ AP သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တုိက္ပြဲေနာက္ဆံုးေန႔မွာ စစ္တပ္က ဗံုးေတြ အဆက္မျပတ္ႀကဲခ်ခဲ့ၿပီး သူနဲ႔ အျခားတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြဟာ ေသဆံုးသြားတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ ၅ ဦးရဲ႕ အေလာင္းကုိေတာင္မွ မယူႏုိင္ခဲ့ဘူးလုိ႔ Dee La က ဆုိပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တည္ေနရာေတြကုိ သူတုိ႔က ဒ႐ုန္းနဲ႔ရွာတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေလေၾကာင္းကေန ကၽြန္ေတ္ာတုိ႔ကို တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အားလံုးဆံုး႐ံႈးၿပီး လံုး၀ က်႐ံႈးသြားတာပါ” လုိ႔ လုိင္ဇာမွာ ေဆးကုေနရတဲ့ သူက ေျပာပါတယ္။

    အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ Dee La ဟာ ဆုတ္ခြာတဲ့အခ်ိန္ မုိင္းေထာင္ေနစဥ္ မေတာ္တဆ ေပါက္ကြဲသြားတဲ့အတြက္ မ်က္စိတစ္ဖက္ဆံုး႐ံႈးကာ လက္မွာလည္း ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

    တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈအတြင္း ႏွစ္ဖက္စလံုး မုိင္းေထာင္မႈေတြ၊ ကေလးေတြကုိ အဓမၼ လူသစ္စုေဆာင္းမႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲခံရေပမယ့္ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ မေကာင္းသတင္းကေတာ့ အျခားအုပ္စုေတြထက္ ပုိမို ေက်ာ္လြန္ပါတယ္။

    ကုလလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက စစ္ဟာ သူတုိ႔သံုးေနက် နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ အရပ္သားေတြကုိ ဖမ္းဆီးၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္႐ုိက္ႏွက္တာ၊ လိင္ေစာ္ကားတာ၊ ေပၚတာအျဖစ္၊ လူသားတံတုိင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းအသစ္ေတြ ထပ္ရခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    ျပန္ေပးဆြဲၿပီး သတ္ျဖတ္တဲ့သတင္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ယာယီစခန္းေတြမွာ ေနထုိင္တဲ့ ကခ်င္အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦးကုိ သတ္ျဖတ္ၿပီး ျဖစ္သလုိျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ေနရာကုိ မတ္လမွာ ေတြ႕ရွိတာမ်ိဳးပါ။ အဲဒီ ယာယီဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထုိင္တဲ့ လူ ၃ ဦး အခုႏွစ္အေစာပုိင္းက ေပ်ာက္သြားသလုိမ်ိဳးပဲ ဒီႏွစ္ေယာက္ဟာလည္း ဘာမွန္းမသိတဲ့ကိစၥအတြက္ စစ္သားေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈကုိ ခံရၿပီးေနာက္ သီတင္းပတ္နဲ႔ခ်ီ ေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    စစ္တပ္ဟာ လုိင္ဇာမွာ အရပ္သား၊ သူပုန္ ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ လက္နက္ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ေနတာကလည္း ႏွစ္နဲ႔ခ်ီေနၿပီး အရပ္သားေတြ ေသဆံုးမႈ၊ မသန္စြမ္းျဖစ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေပၚေပါက္လာတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈက ဧၿပီလ ၁၂ ရကေန႔က ျဖစ္ၿပီး လုိင္ဇာအနီး ငွက္ေပ်ာၿခံက အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာလည္း ဒီလုိ ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အရပ္သား ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

    ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ရက္နဲ႔ခ်ီ ဗုံးႀကဲၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ Mung Lai Hkyet နဲ႔ Woi Chyai ဆုိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းႏွစ္ခုမွာ ေနထုိင္သူေတြဟာ သူတုိ႔အိမ္ေတြေဘးနားမွာ ဗံုးခုိက်င္းေတြ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီ တူးခဲ့ရၿပီး ဒါဟာ စစ္ပြဲရဲ႕ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္မႈကုိ ေဖာ္က်ဴးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္က ေလေၾကာင္းတုိက္ခုိက္မႈေတြ အဆက္မျပတ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ လုိင္ဇာအနီးက စခန္းေတြမွာလည္း ဒီလုိ ကတုတ္က်င္းေတြ တူးခဲ့ၾကပါတယ္။

    “ကၽြန္မတုိ႔အားလံုး ေၾကာက္တာပဲသိတယ္” လုိ႔ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ မိခင္တစ္ဦးျဖစ္သူ Lahtaw Kai Ring က ေျပာပါတယ္။

    ခရစ္စၥမတ္အႀကိဳေန႔က ေမာ္တာက်ည္နဲ႔ပစ္မႈေၾကာင့္ သူမဟာ အသက္ ၅ ႏွစ္နဲ႔ ၈ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးႏွစ္ဦးကုိ ႀကိဳးနဲ႔ဆြဲၿပီး ၀မ္းလ်ားေမွာက္ကာ တူးေနတာမၿပီးေသးတဲ့ ကတုတ္က်င္းထဲကုိ ေျပးပုန္းခဲ့ရပါတယ္။

    အခ်ိန္မေရြးအခါမေရြး ဗံုးဆံေတြ က်ႏုိင္တယ္ဆုိတာက “သူတုိ႔ အေၾကာက္ရြံ႕ရဆံုး” ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကေလးေတြကေတာ့ ေဗ်ာက္အုိးေဖာက္သံၾကားရင္ေတာင္ ထြက္ေျပးဖုိ႔ ေျပာေနတယ္လုိ႔လည္း သူမက ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။

    အေျမာက္ဆံေၾကာင့္ ေက်ာကုန္း စုတ္ျပတ္သတ္ခဲ့ၿပီး၊ ေမး႐ုိးထိကာ သြားတစ္ဒါဇင္ေလာက္ ကၽြတ္သြားခဲ့တဲ့ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းဆရာမ Laphai Kai Nan က စစ္တပ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ သိပ္ရွင္းတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ဗံုးဆံ ဘယ္နားကုိက်လဲဆုိတာ သူတို႔ ဂ႐ုမစုိက္ဘူး။ ကခ်င္ဆုိရင္ ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ထိပေစလုိ႔ သူတုိ႔ သေဘာထားတာပါ”

    Ref: AP

    (AP သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ In northern Myanmar, forgotten Kachin conflict intensifies ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

  • ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ေပၚလာတာေၾကာင့္ ဖိအားမ်ားလားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုိယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းအဖြဲ႕

    ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ေပၚလာတာေၾကာင့္ ဖိအားမ်ားလားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုိယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းအဖြဲ႕

    ဧၿပီ ၂၂၊ ၂၀၁၈
    M-Media


    – ထင္းခုတ္ဖုိ႔ထြက္သြားတဲ့ လူငယ္ ၃ ဦးဟာ ျပန္လမ္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ ရက္နဲ႔ခ်ီ ေသာကေရာက္ခဲ့ရတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ မိ သားစုေတြဟာ ခပ္ေ၀းေ၀းက ေသနတ္သံေတြကုိသာ ၾကားခဲ့ရပါတယ္။

    နာရီပုိင္းအၾကာမွာေတာ့ မိသားစုေတြဟာ အလ်င္စလုိျမဳပ္ထားတဲ့ ကုိယ္ခႏၶာ အပုိင္းအစေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားရာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ Maikhawng ဒုကၡသည္စခန္းက သူတုိ႔ေနထုိင္ရာ အိမ္နဲ႔ ၅ မိုင္အကြာမွာပါ။

    ဒီသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္သားေတြမွာ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ မိသားစုေတြက သံသယရွိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ဴးလြန္သူေတြ အေရးယူခံရေရးကုိေတာ့ သူတုိ႔ မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။

    ၿပီးခဲ့တဲ့တနလၤာေန႔က ကုလရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာမွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္က လုပ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြကုိ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ဒီစာရင္းမွာ ပထမဆံုး ထည့္သြင္းခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကုိ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ “႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ အရွက္တကြဲအက်ိဳးနည္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔၊ အၾကမ္းဖက္ဖုိ႔နဲ႔ သိမ္းႀကံဳအေရးယူဖုိ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ဗ်ဴဟာမွာ ၿခိမ္းေျခာက္တာ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ထည့္ထားတာ” ေတြ႕ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    ဒါဟာ ျပည္တြင္းမွာ တပ္မေတာ္လုိ႔ေခၚတဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈပံုစံျဖစ္ၿပီး အရပ္သားေတြကုိ ျပန္ေပးဆြဲတာ၊ ႏွိပ္စက္တာ၊ သတ္ျဖတ္တာေတြကုိ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ ထပ္တလဲလဲ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ အျပစ္ေပးအေရးယူမႈကုိ မခံရပါဘူး။

    ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ႀကိမ္ကေတာ့ မတူေတာ့ပါဘူး။ (Maikhawng မွာ) သတ္ျဖတ္မႈအၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာ ေရွ႕ေနအဖြဲ႕တစ္ခုဟာ က်န္ရစ္သူ ေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ေသမႈေသခင္း စံုစမ္းေရးအရာရွိကုိ ေမးျမန္းဖုိ႔နဲ႔ အေလာင္းခြဲစိပ္မႈ ရလဒ္ကုိ ေတာင္းခံဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ လက္ေရးနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စာရြက္တစ္ရြက္ရခဲ့ၿပီး အဲဒီမွာ ဦးေခါင္းခြံေၾကမြဒဏ္ရာ၊ ေသနတ္ဒဏ္ရာေတြ အေၾကာင္း အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္သားေတြက်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈကုိ မသိပါဘူးလုိ႔ တပ္မေတာ္ကုိ ျငင္းမရေအာင္ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

    သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ပြားအၿပီး ၇ လအၾကာ ဇန္န၀ါရီလမွာ စစ္ခံု႐ံုးက ဒီကိစၥအတြက္ စစ္သား ၆ ဦးကုိ ေထာင္ ၁၀ ႏွစ္စီ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

    “ဒီ(အေလာင္းခြဲစိပ္မႈ) အစီရင္ခံစာသာ မရွိဘူးဆုိရင္ စစ္သားေတြဟာ ျပစ္မႈထင္ရွားမွာ မဟုတ္ပါဘူး” လုိ႔ Shingnip လုိ႔ေခၚတဲ့ ကခ်င္ဥပေဒေရးရာ အကူအညီေပးေရးကြန္ယက္က ဥကၠဌ Kung Naung က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    စစ္တပ္ကုိ သြားထိလုိ႔မရဘူးလုိ႔ ယူဆထားတဲ့တုိင္းျပည္မွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့တဲ့ စစ္သားေတြထဲက လက္တစ္ဆုပ္စာေလာက္ကုိ ေရွ႕ေနေတြေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏုိင္ခဲ့တာဟာ ျဖစ္ေတာင့္ျဖစ္ခဲ ကိစၥပါ။ ေရွ႕ေန အေယာက္ ၂၀ ေလာက္ပါ၀င္တဲ့ ဒီအဖြဲ႕ဟာ အခမဲ့ ေရွ႕လုိက္ေပးၾကသလုိ သူတုိ႔ ရဲ႕႐ံုးခန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳတဲ့ သစ္သားအိမ္အတြက္ အိမ္ငွားခကုိလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အိတ္ထဲက က်ခံသံုးစြဲၾကပါတယ္။

    စစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ေတြအၾကား ၁၇ ႏွစ္တာ ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ အပစ္ရပ္ေရး က်ိဳးပ်က္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ အစုိးရစစ္သားေတြက ကခ်င္ျပည္သူေတြအေပၚ က်ဴးလြန္မႈေတြ ျမင့္တက္လာၿပီး သိပ္မၾကာခင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ Shingnip အဖြဲ႕ကုိ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ တည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ Khun Naung က ေျပာပါတယ္။

    “ဘယ္သူမွ မထိရဲတဲ့ အမႈေတြအားလံုးကုိ သူတုိ႔ ကုိင္တာဗ်” လုိ႔ Maihkawng က အမႈကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ Fortify Rights ရဲ႕ ျမန္မာအေျခစုိက္ သုေတသနပညာရွင္ ေဒးဗ္ ေဘာ့လ္က္က ေျပာပါတယ္။

    စစ္တပ္ဟာ အေရးယူခံရမႈကေန လြတ္ေျမာက္ေနတာကုိ တုိက္ဖ်က္ဖုိ႔အတြက္ ဒီကိစၥဟာ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္ေပမယ့္ တကယ့္တရားမွ်တမႈကုိ ရဖုိ႔ကေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနေသးတယ္လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ တစ္ခ်က္က ၾကားနာမႈေတြကုိ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာေၾကာင့္ပါ။

    “တပ္မေတာ္ဟာ အသတ္ခံရသူေတြရဲ႕ မိသားစုေတြကုိ ဘာမွ ေပးမသိဘဲ ၅ လေလာက္ ပစ္ထားခဲ့တယ္”

    အာဏာပုိင္ေတြက ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံရသူေတြကုိ ဘယ္မွာခ်ဳပ္ထားသလဲဆုိတာ မေျပာတာေၾကာင့္ ဒီကိစၥနဲ႔ အျခားအမႈေတြမွာ စစ္သားေတြဟာ တကယ္ပဲ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရသလားဆုိတဲ့ သံသယေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

    ရဲတပ္ဖြဲ႕ဟာ စစ္တပ္ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိေနတာေၾကာင့္ Shingnip နဲ႔ အျခားအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈဟာ ပဋိပကၡေဒသေတြက ျပည္သူေတြအတြက္ မစားဘဲစြန္႔ရတဲ့ တာ၀န္ခံမႈတစ္ခုပါ။

    Shingnip ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ စစ္သားတစ္ဦးကုိ လူသတ္မႈနဲ႔ ေထာင္ ၂ ႏွစ္က်သြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစစ္သားဟာ ျမစ္ႀကီးနားကလမ္းေပၚ လူျမင္ကြင္းမွာပဲ Gum Seng Awng ဆုိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးကုိ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခဲ့ပါတယ္။ မ်က္ျမင္သက္ေသ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီအေၾကာင္းေျပာျပဖုိ႔ ေတာ္
    ေတာ္ေၾကာက္ေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ Shingnip က သက္ေသထြက္ဆုိေပးလုိ႔ လူႏွစ္ေယာက္ကုိ ရွာႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

    ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ဆုိတာဟာ မိသားစုက ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ထက္ အမ်ားႀကီးကုိ နည္းပါတယ္။ Shingnip ဟာ အဲဒီစစ္သားကုိ လူသာမႈနဲ႔ တရားစြဲႏုိင္ေရး အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈဟာ Gum Seng Awang ေသဆံုးမႈကုိ ပံုေျပာင္းတဲ့ကိစၥမွာ ပါ၀င္သြားတဲ့ သူ႕သူငယ္ခ်င္းေတြ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ကုိ ဦးတည္ခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တပ္က သူ႕သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ စစ္သားေတြဆီက ေသနတ္ကုိ ခုိးၿပီး ပစ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး မ်က္ျမင္သက္ေသေတြကေတာ့ ဒါဟာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။

    အျခားထြက္ဆုိမႈေတြကလည္း ယံုၾကည္စရာ သိပ္မရွိပါဘူး။

    “သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ စစ္သားတစ္ေယာက္က သူဟာ ဒီလမ္းေၾကာင္းအတုိင္း စခန္းကုိ ျပန္လာၿပီး လမ္းမွာ Gum Seng Awng က တုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္” လုိ႔ Khun Naung က သူ႕႐ံုးန္းက ၀ႈိက္ဘုတ္မွာ အၾကမ္းဆြဲထားတဲ့ ျမစ္ႀကီးနားေျမပံုကုိ ျပၿပီး ေျပာပါတယ္။

    ဒီလမ္းေၾကာင္းထက္ ပုိၿပီး တုိတဲ့လမ္းေတြရွိတာေၾကာင့္ ဒီထြက္ဆုိခ်က္ဟာ အဓိပၸါယ္မရွိဘူးလုိ႔ သူက ထပ္ေျပာပါတယ္။

    “စစ္သားေတြက သူတုိ႔ေနာက္လုိက္ၿပီး ျပႆနာရွာတယ္ဆုိတာ ထင္ရွားပါတယ္”

    စစ္တပ္ဟာ တစ္ခ်ိဳ႕အမႈေတြကုိသာေရြးၿပီး ဘာ့ေၾကာင့္ တရားစြဲဆုိတာလဲဆုိတာ မရွင္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြရဲ႕ အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္မႈက အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ပါတယ္။

    ကုလက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေျမာက္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားထားတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က စစ္ဆင္ေရးအတြင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသား ၁၀ ဦးကုိ အစုလိုအၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့အတြက္ စစ္သားနဲ႔ အရာရွိ ၁၀ ဦးကုိ အခုလအေစာပုိင္းမွာ စစ္တပ္က ေထာင္ ၁၀ ႏွစ္စီ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီသတ္ျဖတ္မႈကုိ ႐ုိက္တာ သတင္းသမားႏွစ္ဦးက ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ေတြကေတာ့ ေထာင္ ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ က်ခံရႏိုင္တဲ့ အစုိးရ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္အက္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲဆုိခံထားရပါတယ္။ အဲဒီအထဲက သတင္းေထာက္တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ၀လံုးဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပုိင္းက အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈတစ္ခုကုိ သတင္းလုိက္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအမႈအတြက္ စစ္သား ၇ ဦး ေထာင္ ၅ ႏွစ္စီ က်သြားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီကိစၥႏွစ္ခုစလံုးမွာ စစ္တပ္ဟာ အရပ္သားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ႏုိင္တဲ့ ဥေပဒေတြ၊ ေပၚလစီေတြကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဘာမွ မလုပ္ခဲ့ဘူးလုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိ ျမႇင့္တင္ေပးေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ International Commission of Jurists က ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဥပေဒအႀကံေပး ေရွာင္ဘိန္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျငင္းလုိ႔မရတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ေပၚလာမွသာ တပ္မေတာ္ဟာ အဖတ္ျပန္ဆယ္ဖုိ႔ သတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံတာလုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

    “ဒါေတြအားလံုးဟာ လူျမင္ေကာင္းေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳးပါ”

    Ref: The Guardian

    ( The Guardian သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ‘Untouchable’ Myanmar army under fire over torture and murder claims ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)

  • လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား အစားအစာ၊ ေဆး၀ါး မလံုမေလာက္ျဖစ္ေန

    လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား အစားအစာ၊ ေဆး၀ါး မလံုမေလာက္ျဖစ္ေန

    ဧၿပီ ၁၉၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရသူမ်ား

    – လတ္တေလာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အစုိးရတပ္နဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ေတြအၾကား ျဖစ္ပြားတဲ့ တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရတဲ့ ကခ်င္ျပည္သူ ၂၀၀၀ ေလာက္ဟာ ေတာထဲမွာ ပိတ္မိေနၿပီး အကူအညီေတြ အလ်င္အျမန္ လုိအပ္ေနတယ္လုိ႔ ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    တႏုိင္းမွာျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြဟာ အခုလ အေစာပုိင္းကတည္းက စတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဆံုး႐ံႈးသြားတဲ့ နယ္ေျမေတြကို ျပန္ရဖုိ႔ KIA ရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈေတြကို အစုိးရတပ္က ေလေၾကာင္း တုိက္ခုိက္မႈေတြနဲ႔ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ေနပါတယ္။

    ေဒသတြင္း ခရစ္ယာန္ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မြန္ဒန္က ထြက္ေျပးရသူေတြဟာ ေဆး၀ါး၊ အစားအေသာက္ လံုေလာက္မႈမရွိဘဲ ပိတ္မိေနတယ္လုိ႔ မေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီ ပိတ္မိေနသူေတြထဲမွာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ၅ ဦး၊ အသက္ ၉၃ ႏွစ္အရြယ္ တစ္ဦးနဲ႔ ေမာ္တာက်ည္ေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရထားသူေတြ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

    “ဒီေန႔ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေဒသမွာ တစ္ေန႔လံုး မုိးရြာေနၿပီး ခုိစရာမရွိတဲ့သူေတြ ရွိေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ေနမေကာင္းလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္”

    ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသမီးကြန္ယက္ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Awng Ja က အရပ္သားေတြကို ကူညီဖုိ႔ သူတုိ႔အဖြဲ႕ရဲ႕ ပန္ၾကားမႈကုိ အစုိးရဖက္က ခြင့္မျပဳဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ေတာထဲမွာပိတ္မိေနတဲ့သူေတြကို ကယ္တင္ေရး ခြင့္ေပးဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္မတုိ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါးအေျခအေနမွာ ရွိေနေပမယ့္ စစ္တပ္က ခြင့္ျပဳမွသာ အရပ္သားေတြကို ကယ္ထုတ္လုိ႔ရမယ္လုိ႔ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္”

    တႏုိင္းႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကလည္း အရပ္သား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ထြက္သြားလုိ႔မရျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

    “ပယင္းေက်ာက္တြင္းကေန လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္လုိ႔မရပါဘူး။ တႏုိင္းကုိေရာက္လာတ့ဲသူေတြဟာ ေမွာင္ခုိလမ္းေၾကာင္းေတြကေန ေရာက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္”

    Ref: Aljazeera