Tag: Minority In Myanmar

ဇန္န၀ါရီ ၂၅၊ ၂၀၁၉
M-Media

– ကခ်င္ျပည္နယ္က ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းကုိ လံုး၀ ရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရတဲ့ ေဒသခံေတြက အစုိးရကုိ ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။

စစ္အစုိးရလက္ထက္က သေဘာတူညီခဲ့တဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္း စတင္ၿပီးတဲ့ေနာက္ စီမံကိန္းဧရိယာအတြင္းမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြဟာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာခဲ့ရပါတယ္။ ဆည္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္မႈေတြ၊ ဆႏၵျပမႈေတြ ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းကုိ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ပါတယ္။

“ေဒသခံေတြရဲ႕ ဆႏၵကေတာ့ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းကုိ လံုး၀ဖ်က္သိမ္းၿပီး မူရင္းေနရပ္ေတြကုိ ျပင္ခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ိဳးမရွိတဲ့ စီမံကိန္းကုိ ဖ်က္သိမ္းဖုိ႔နဲ႔ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူေတြကုိ နစ္နာေၾကးေပးဖုိ႔က အစုိးရရဲ႕တာ၀န္ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ Mungchying Rawt Jat ဆုိတဲ့အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ ရရွိေနတဲ့ ရိကၡာအေထာက္အပံ့ကုိ ျဖတ္ေတာက္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ စီမံကိန္းကို ဆက္လက္ဆန္႔က်င္သြားမယ္လုိ႔လည္း ဒီအဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီလအေစာပုိင္းမွာ ရန္ကုန္ တ႐ုတ္သံ႐ံုးက ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြက ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကုိ ဆန္႔က်င္မႈ မရွိဘူးလို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တာေၾကာင့္ ေ၀ဖန္သံေတြ ညံသြားခဲ့ပါတယ္။

‘ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီမုိကေရစီပါတီ’ ရဲ႕ ဥကၠဌ U Tu Ja က ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိမွ တ႐ုတ္စီမံကိန္းေတြကို လက္ခံမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“Belt and Road နဲ႔ အျခားစီမံကိန္းေတြအေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကုိ မဆန္႔က်င္ဘူးလုိ႔ တစ္ခါမွ မေျပာဖူးဘူး။ ကခ်င္ျပည္သူေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မွ စိတ္ေျပာင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူး”

ကခ်င္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းဥကၠဌ ဦးဆာခ်ီက တ႐ုတ္ဟာ စီမံကိန္းကို ျပန္လည္ စတင္ခ်င္ေနတာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူေတြအေပၚ ဖိအားေတြ ေပးလာႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၆၄၀၀ မီဂါ၀ပ္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္မယ့္ အဲဒီ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းဟာ ကန္ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံ ကုန္က်မွာျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ China State Power Investment Corporation လုပ္ငန္းက ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ျမန္မာအစုိးရဟာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပတ္သားတဲ့ရပ္တည္ခ်က္မ်ိဳး မရွိေသးဘဲ တ႐ုတ္ရဲ႕ ဖိအားကုိ မလြန္ဆန္ႏုိင္ျဖစ္မွာကုိ စုိးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

Ref: mmtime

(Myanmar Times အဂၤလိပ္ပုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္သတင္းကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္)

ဇန္န၀ါရီ ၁၉၊ ၂၀၁၈
M-Media

– ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရသူေတြက ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရး အစုိးရကုိ အကူအညီေတာင္းခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းျပန္ျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ သက္ဆုိင္သူေတြ Myanmar Times ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီမွာေနရတာ လုပ္စရာ လယ္လည္းမရွိဘူး၊ ၀င္ေငြလည္းမရွိတဲ့အတြက္ ကုိယ့္ရပ္ကုိယ့္ရြာကုိပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပန္ခ်င္ပါတယ္။ အသက္ေတြသာႀကီးသြားတယ္၊ ဘ၀ေတြက ဘာမွ ထူးျခားမလာပါဘူး” လုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားမွာရွိတဲ့ မာလီယန္း ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းက အႀကီးအကဲ Saing Khaung က ေျပာပါတယ္။

နမ့္စမ္ယန္ဆုိတဲ့ရြာက စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလမွာ ျမန္မာအစုိးရထံ စာတစ္ေစာင္ ေပးပုိ႔ခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းျပန္ျခင္း မရွိဘူးလုိ႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။ အစုိးရရဲ႕ လူမႈ၀န္ထမ္း ဖူလံႈေရး၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္၊ သမၼတနဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ KIO ကုိ ေနာက္ထပ္စာေတြ ပုိ႔သြားဖုိ႔လည္း စီစဥ္ေနပါတယ္။

KIO ရဲ႕ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ KIA နဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတပ္တုိ႔ရဲ႕ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ပ်က္ျပယ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ တုိက္ပြဲေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ပြားလာခဲ့တာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူ ၁၃၀,၀၀၀ ေလာက္ဟာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးကာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနရပါတယ္။

က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ေျမယာေတြမွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြက စုိက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ေနတာေတြလည္း ရွိေနၿပီး ကခ်င္ျပည္သူေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ ဘုိးဘြားပုိင္ေျမေတြ ဆံုး႐ံႈးမွာကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကပါတယ္။

Saing Khaung က စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြဟာ အခုႏွစ္ ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

နမ့္စမ္ယန္ရြာက အိမ္ေထာင္စု ၁၇ စုကုိ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေနရပ္ျပန္ခြင့္ ျပဳခဲ့ေပမယ့္ ျမစ္ႀကီးနား-ဗန္းေမာ္ ကားလမ္းအနီးမွာသာ ေနထုိင္ေနရၿပီး လံုၿခံဳေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ မရွိပါဘူး။

ဒီမိသားစုေတြ ေနထိုင္မယ့္ေနရာမွာ စစ္တပ္က မုိင္းရွင္းလင္းေပးခဲ့ၿပီး ေျမျမႇဳပ္မုိင္း ၂ လံုး ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လုိ႔ Saing Khaung က ဆုိပါတယ္။

ဂါရာယန္ဆုိတဲ့ရြာမွာ အရင္က ေနထုိင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္း မာလီယန္စခန္းကို ေရာက္ေနတဲ့ Daw Htu Lwant က ေနရပ္ကုိ အျမန္ဆံုး ျပန္ခ်င္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီမွာ ေနရထုိင္ရတာ အဆင္မေျပဘူး။ ကၽြန္မ အသက္လည္း ႀကီးေနၿပီ။ စားဖုိ႔ေသာက္ဖုိ႔ အျခားသူေတြကုိ မွီခုိေနရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ခက္ခဲပါတယ္။ ရြာျပန္ရင္ လယ္စုိက္စားလုိ႔ရတယ္။ ပိုက္ဆံမရွိေပမယ့္ လယ္လုပ္ၿပီး ထမင္းစားလုိ႔၊ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းထားေပးလုိ႔ ရပါတယ္”

ဒါေပမယ့္ မုိင္းရွင္းမၿပီးမခ်င္း၊ စစ္သားေတြ အဲဒီေဒသက မထြက္ခြာမခ်င္း ျပန္လုိ႔မရေသးဘဲ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ မရွိတာေၾကာင့္ တုိက္ပြဲထပ္ျဖစ္ၿပီးမံ ထြက္ေျပးရမွာကုိ Daw Htu Lwant က စုိးရိမ္ေနပါတယ္။

ေအာက္တုိဘာလက အစုိးရထံ ေပးပုိ႔တဲ့စာမွာ ေနရပ္ျပန္သူေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အလုပ္အကုိင္ရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔၊ လယ္ယာေတြကို ကာကြယ္ေပးဖုိ႔၊ အပစ္ရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။

Ref: mmtimes

(Myanmar Times အဂၤလိပ္ပုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ သတင္းကုိ ေကာက္ႏႈတ္ဘာသာျပန္ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါသည္)

ဇန္န၀ါရီ ၁၈၊ ၂၀၁၉
M-Media

– လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္က ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကခ်င္ေက်ာင္းဆရာမ ၂ ဦးကိစၥ အမႈမွန္ေပၚေရး ေႏွးေကြးေနေပမယ့္ အမွန္တရားေပၚလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လုိ႔ သက္ဆုိင္သူေတြနဲ႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာၾကားေၾကာင္း Frontier Myanmar က ဒီကေန႔ လႊင့္တင္တဲ့ သတင္းေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အသက္ ၂၀ အရြယ္ Maran Lu Ra နဲ႔ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ Tangbau Hkwan Nan Tsin တုိ႔ဟာ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ KBC က လုပ္အားေပး ဆရာမေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး ေကာင္းခါးရြာမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေလာင္းမွာ ဓားဒဏ္ရာေတြ၊ ဦးေခါင္းဒဏ္ရာေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး အခင္းျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ညဘက္မွာ သူတုိ႔ေနထုိင္ရာတဲက ေအာ္သံေတြ ၾကားရတယ္လုိ႔ ရြာသားေတြက ေျပာပါတယ္။

အခင္းမျဖစ္ပြားမီ ၂ ရက္အရင္က ေကာင္းခါးေက်းရြာနဲ႔ မီတာ ၁၀၀ အကြာမွာ အမွတ္ ၅၀၃ ေျချမန္တပ္ရင္းက ယာယီစခန္းလာခ်တာ၊ အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာမွာ စစ္တပ္ကထုတ္ေပးထားတဲ့ ခါးပတ္၊ တဲပတ္၀န္းက်င္မွာ စစ္ဖိနပ္ရာေတြ ေတြ႕ရတာေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္သားေတြ က်ဴးလြန္တာလုိ႔ သံသယရွိခဲ့ၾကပါတယ္။

KBC က ဒီအျဖစ္အပ်က္ျဖစ္ပြားတာ ၄ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြဟာ တုိးတက္မႈ မရွိေပမယ့္ အမွန္တရားကုိ ဆက္လက္ေဖာ္ထုတ္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘာမွ ထပ္လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ အာဏာပုိင္ေတြအေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္” လုိ႔ KBC ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး သိကၡာေတာ္ရဆရာေတာ္ Samson Hkalam က Frontier သတင္းဌာနကုိ ဇန္န၀ါရီ ၉ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေကာင္းခါးေက်းရြာက ရြာသားႏွစ္ဦး က်ဴးလြန္တာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ဟာ KIO ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့နယ္ေျမထဲ ထြက္ေျပးသြားေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ KBC က ဆုိပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လက စာနယ္ဇင္းေကာင္စီနဲ႔ ေတြ႕ဆံုစဥ္အတြင္း ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴး မင္းေအာင္လႈိင္က ဒီအဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္မႈဟာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ KIA အဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး DNA စစ္ေဆးမႈအရ အစုိးရတပ္က စစ္သားေတြ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီက ၂ ႏွစ္ျပည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ NLD ပါတီက အမ်ိဳးသမီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕က အမွန္တရားကုိ ေဖာ္ထုတ္ေပးမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း Samson Hkalam က ေျပာပါတယ္။

ကခ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ယက္က ေဒၚခြန္ဂ်ာက တပ္မေတာ္ ယာယီစခန္းခ်တဲ့ေနရာကုိ KIA တပ္ဖြဲ႕ေတြ သြားေရာက္တယ္ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အားလံုးဟာ လူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈကုိ လုိခ်င္ေနတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ဒီကိစၥအတြက္ KIA မွာ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ကၽြန္မ မယံုၾကည္ပါဘူး”

က်ဴးလြန္သူေတြဟာ အရပ္သားအစုိးရလက္ေအာက္မွာ အေရးယူ အျပစ္ေပး ခံရလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကလည္း ရြာသားေတြၾကားထဲမွာ ေမွးမွိန္လာတယ္လုိ႔ သူမက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

KBC က ၄ ႏွစ္ျပည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကို ဇန္န၀ါရီ ၁၉ ရက္ေန႔ ေကာင္းခါးရြာမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားၿပီး ကခ်င္လူငယ္အဖြဲ႕ေတြကလည္း တရားမွ်တမႈရရွိေရး ေတာင္းဆုိဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။

ကခ်င္လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Kachin Youth Movement ေကာ္မတီ ေခါင္းေဆာင္ Sut Seng Htoi က ကခ်င္ျပည္သူေတြဟာ ဒီကိစၥကုိ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့မွာမဟုတ္ဘဲ သတ္ျဖတ္သူေတြကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေရး အာဏာပုိင္ေတြကုိ တုိက္တြန္းသြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“တရားမွ်တေရး ေတာင္းဆုိမႈကုိ ဒီႏွစ္မွာ ကၽြန္မတုိ႔ တုိးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ”

Ref: Frontier Myanmar

(Frontier Myanmar ၏ သတင္းေဆာင္းပါးကုိ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္)