ဒီဇင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၀
M-Media

တောမီးမီးခိုးမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ရောဂါများ ပြန့်နှံ့နိုင်

တောမီးလောင်ရာကနေထွက်လာတဲ့ မီးခိုးတွေဟာ ကူးစက်ရောဂါပြန့်နှံ့နိုင်တဲ့ ရင်းမြစ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်ကပြုလုပ်တဲ့ သုတေသနအသစ်တစ်ခုမှာ တွေ့ရပါတယ်။

မီးခိုးမှာပါတဲ့ အမှုန်အမွှားတွေဟာ အသက်သေဆုံးတဲ့အထိ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အရင်က သိထားကြတာပါ။

လတ်တလော တောမီး မီးခိုးနမူနာယူပြီး လေ့လာရာမှာ ဘက်တီးရီးယား အမျိုးပေါင်း ၉၀၀ ကျော်နဲ့ မှိုအမျိုးပေါင်း ၁၀၀ လောက်ကို တွေ့ရပါတယ်။ အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ တောမီးမှာတောင် မီးညွန့်အထက် မီတာ ၃၀၀ လောက်က မီးခိုးမှာ ကူးစက်တက်တဲ့ ဘက်တီးရီးယား အမြောက်အများ တွေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် မြေကြီးထဲက ကူးစက်ရောဂါဖြစ်နိုင်တဲ့ပိုးတွေ ဒီနည်းလမ်းနဲ့ပြန့်နှံ့မှာကို ပညာရှင်တွေက စိုးရိမ်လာကြပြီး အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ အလျင်အမြန် တားဆီးဖို့ တိုကတွန်းခဲ့ပါတယ်။

လက်တင်အမေရိကန်တွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးစထိုး

ကိုဗစ်ဒဏ်ကို အကြီးအကျယ်ခံစားခဲ့ရတဲ့ လက်တင်အမေရိက နိုင်ငံတွေမှာ မနေ့ကစပြီး ကာကွယ်ဆေး စတင်ထိုးနှံနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

Pfizer-BioNTech ကာကွယ်ဆေး ပထမအသုတ် အလုံးရေ ၃ ထောင်ရခဲ့တဲ့ မက္ကဆီကိုဟာ မနေ့မှာ ကာကွယ်ဆေး စထိုးခဲ့ပြီး၊ ချီလီ၊ ကော့စတာရီကာတို့မှာလည်း ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

အာဂျင်တီနားက ရုရှားထုတ် Sputnik V ကာကွယ်ဆေးကို နောက်ရက်အနည်းမှာ စတင်ထိုးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်တင်အမေရိကမှာ ကိုဗစ်ကြောင့် အသေအပျောက်အများဆုံးဖြစ်တဲ့ ဘရာဇီးလ်ကတော့ ဖေဖော်ဝါရီအလယ်ပိုင်းမှ ကာကွယ်​ဆေးထိုးဖို့ လုပ်ဆောင်မှာပါ။

မက္ကဆီကိုက ၂၀၂၁ ခုနှစ် ပထမ ၃ လပတ်မှာ ရှေ့တန်းက ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအားလုံးကို အပြီးထိုးပေးဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။

ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးဝယ်ရန် အီရန်၏ငွေလွှဲမှုကို အမေရိကန် ခွင့်ပြု

ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးဝယ်ယူရေး ဆွစ်ဇာလန်ဘဏ်ကို ငွေလွှဲဖို့အတွက် အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ခွင့်ပြုခဲ့တယ်လို့ အီရန်ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အမေရိကန်ဟာ အီရန်ရဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုလုပ်ထားပေမယ့် ကမ္ဘာနိုင်ငံတွေရဲ့ဖိအားကြောင့် ဒီကိစ္စတစ်ခုကိုတော့ ခွင့်ပြုပေးခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး လူတိုင်းရရှိရေး နိုင်ငံတကာအစီအစဉ် COVAX ကနေ ကာကွယ်ဆေးအလုံးရေ ၁၆.၈ သန်း ဝယ်သွားမှာပါ။ ဒီအတွက် ကန်ဒေါ်လာ ၂၄၄ သန်း ပေးချေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အီရန်ဆေးကုမ္ပဏီ Shifa Pharmed က ထုတ်လုပ်တဲ့ ပြည်တွင်းဖြစ် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို အခုတစ်ပတ်အတွင်း လူသားတွေမှာ စတင်စမ်းသပ်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။ အီရန်ဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ကူးစက်မှု၊ သေဆုံးမှုအများဆုံး နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

တောင်အာဖရိကမှ ပုံပြောင်းကိုဗစ် ယူကေကို ရောက်လာ

တောင်အာဖရိကမှာတွေ့ရတဲ့ ပုံပြောင်းကိုဗစ် နောက်တစ်မျိုး ကူးစက်မှု ၂ ခုကို လန်ဒန်နဲ့ အင်္ဂလန်အနောက်မြောက်ပိုင်းမှာ တွေ့ရတယ်လို့ ယူကေကျန်းမာရေးဝန်ကြီးက မနေ့မှာ အတည်ပြုပါတယ်။

တောင်အာဖရိကကို သွားခဲ့တဲ့သူတွေကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်တာပါ။ ယူကေအစိုးရဟာ တောင်အာဖရိကသွားခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သလို၊ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်အတွင်း တောင်အာဖရိကသွားခဲ့သူတွေကိုလည်း ကွာရန်တင်းဝင်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

ယူကေမှာ ပုံပြောင်းကိုဗစ်ဟာ နိုဝင်ဘာလာကတည်းက ပြန့်နှံနေပေမယ့် တောင်အာဖရိကက နောက်တစ်မျိုးဟာ ပိုပြီး အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ တောင်အာဖရိက ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးက အခုကူးစက်မှုဟာ ကိုဗစ်ပထမလှိုင်းထက်ပိုပြီး ကျော်ဖြတ်ဖို့ခက်မယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။

Ref: BBC, Aljazeera

နိုဝင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၀
M-Media

တရုတ်ကဖြန့်မည့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို မလေးရှား အရင်ရမည်

သိပ်မကြာခင်မှာ တရုတ်နိုင်ငံက ဖြန့်ဝေတော့မယ့် ကာကွယ်ဆေး အရင်ရရှိမယ့် နိုင်ငံတွေစာရင်းမှာ မိမိတို့ပါဝင်တယ်လို့ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်က ဒီကနေ့ Facebook မှာ ရေးပါတယ်။

ရာထူးသက်တမ်းပြည့်သွားတဲ့ တရုတ်သံအမတ်က နှုတ်ဆက်ပွဲမှာ အခုလို အသိပေးခဲ့ဖြစ်ပြီး ဦးစားပေးမှုအတွက် ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ဆေးဝါး ကုမ္ပဏီ အနည်းဆုံး ၃ ခု လောက်ဟာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို စမ်းသပ်နေပြီး ရလဒ်ကောင်း​တွေ ရနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အာကာသတွင်နေထိုင်ခြင်း၏ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးကို နာဆာ ထုတ်ပြန်

အာကာသထဲမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ နေထိုင်ခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို အမေရိကန် အာကာသအေဂျင်စီ NASA က ဆယ်စုနှစ်ချီ လေ့လာခဲ့ရာမှာ အာကာသယာဉ်မှူးတွေ ကျန်းမာရေး ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ အဓိက မော်လီကျူးပြောင်းလဲမှု ၆ ခု ရှိတာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒီပြောင်းလဲမှုဟာ နှလုံးသွေးကြော၊ အာရုံကြောစနစ်၊ ကြွက်သားစနစ်၊ ကိုယ်ခံစွမ်းအားကနေ မျိုးရိုဗီးဇကိုပါ ထိခိုက်နိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မော်လီကျူးပြောင်းလဲမှုတွေ​ကြောင့် ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ် မြင့်တက်လာတယ်လို့လည်း နာဆာက ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အာကာသခရီးစဉ်ဟာ တစ်နှစ်ထက် မပိုပေမယ့် အင်္ဂါဂြိုလို နေရာမျိုးကိုသွားတဲ့အခါ အနည်းဆုံး ၅ နှစ်လောက် ကြာမြင့်မှာပါ။ နာဆာကတော့ ဒီလို တွေ့ရှိ ဖော်ထုတ်နိုင်မှုဟာ လူသားတွေ အာကာသ စူးစမ်းရှာဖွေရေး နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့အတွက် အဓိက ခြေလှမ်းတွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ကိုဗစ်ကာလအတွင်း စိတ်ကျန်းမာရေးဘက် ပိုမိုဆောင်ရွက်ရန် ပညာရှင်များ တိုက်တွန်း

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း လူငယ်တွေရဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုဟာ နှစ်ဆအထိ မြင့်တက်လာတယ်လို့ ယူကေက Bristol တက္ကသိုလ်ရဲ့ လေ့လာမှုတစ်ရပ်မှာ တွေ့ရပါတယ်။

တွေ့ရှိချက်တွေအရ ကပ်ရောဂါကာလမှာ လူတွေ အထူးသဖြင့် ကွာရန်တင်းဝင်ရသူတွေ၊ တစ်ဦးတည်း ရှိနေသူတွေရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ပိုမိုအလေးထားပြီး စောင့်ရှောက်ကုသပေးဖို့ လေ့လာမှုမှာ ပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန် ကပ်ရောဂါဌာနရဲ့ ဩဂုတ်လက ထုတ်ပြန်ချက်မှာလည်း ကိုဗစ်ကာလအတွင်း ပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေ ဆိုးရွားလာမှုကို ဖော်ပြထားပြီး ကိုဗစ်ဟာ စိတ်ကျန်းမာရေး ကပ်ရောဂါ ဖြစ်တဲ့အထိ ဆိုးရွားစေတယ်လို့ ထောက်ပြထားပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး လက်အိတ်စက်ရုံတွင် ဝန်ထမ်းထက်ဝက်ကျော် ကိုဗစ်ကူး

အလုပ်သမား ၂၈၀၀ ကျော်မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်နေတာကို တွေ့ခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် မလေးရှားက ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး လက်အိတ်ကုမ္ပဏီ Top Glove ရဲ့ လုပ်ငန်း ထက်ဝက်ကျော်ကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။

ဒီစက်ရုံမှာ အလုပ်သမား ၅၈၀၀ နီးပါးကို ကိုဗစ်စစ်ဆေးပြီးတဲ့နောက် ဒီလို အကြီးအကျယ်တွေ့ရှိမှု ပေါ်ပေါက်လာတာပါ။ Top Glove ဟာ မလေးရှားနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း စက်ရုံပေါင်း ၄၁ ခု ရှိပြီး အထူးသဖြင့် နိုင်ငံခြားသားအများအပြားကို အလုပ်ခန့်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေနေထိုင်တဲ့ တန်းလျားတွေဟာ လူပြွတ်သိပ်နေတာတွေရှိပြီး ဒီကိစ္စကို မလေးရှားအစိုးရက ကြပ်မတ်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

Ref: BBC, CNN

#mmHelthNews

စက်တင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၀
M-Media

နိုင်ငံတကာကျန်းမာရေးစည်းမျဉ်းကို WHO က ပြန်လည်သုံးသပ်နေ

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ဟာ နိုင်ငံတကာကျန်းမာရေးစည်းမျဉ်း (IHR) အမှန်တကယ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိလားဆိုတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အင်္ဂါနေ့ကစတင်ကာ သုံးသပ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြုံတွေ့ရတဲ့အခါမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေက ထိထိရောက်ရောက် တုန့်ပြန်နိုင်ရေး မူဘောင်လည်းဖြစ်တဲ့ IHR ကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်က နောက်ဆုံး သုံးသပ်ပြင်ဆင်ခဲ့တာပါ။

Covid-19 ကပ်ရောဂါပေါ်လာပြီးတဲ့နောက် IHR ရဲ့ ထိရောက်မှုအပေါ် မေးခွန်းထုတ်မှုတွေ ရှိလာပြီးတဲ့နောက် WHO အကြီးအကဲဟောင်းက စည်းမျဉ်းတွေကို သုံးသပ်ပြုပြင်ဖို့ လိုအပ်လာပြီလို့ ဇွန်လမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့လမှာတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်သူတွေ ပါဝင်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။

သုံးသပ်ချက် ကနဦးအစီရင်ခံစာကို လာမယ့်နိုဝင်ဘာလ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးညီလာခံမှာ တင်သွင်းမှာဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလညီလာခံမှာတော့ အပြည့်အစုံ တင်သွင်းဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။

Ref: VOA

ငွေကြေးကြပ်တည်းမှုက မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေမှု၏ အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်နေ

-မိမိကိုယ်ကို သတ်သေတဲ့အကြောင်းအရင်းမှာ ငွေရေးကြေးရေးအခက်အခဲက အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်တယ်လို့ American Journal of Epidemiology ဂျာနယ်က သုတေသနရလဒ်တစ်ခုမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ငွေရေးကြေးရေးအခက်အခဲက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသတ်သေဖို့ အခြားအကြောင်းအရင်းတွေထက် အဆ ၂၀ လောက် ပိုမိုမြင့်မားတယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနောက်ဆက်တွဲ ဘဏ္ဍာရေးအကြပ်အတည်းကြောင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသတ်သေမှု မြင့်တက်လာမှာကို သိပ်မကြာခင်အနာဂတ်မှာ မြင်တ​ွေ့ရဖို့ရှိကြောင်း ပညာရှင်တွေက သတိပေးခဲ့သလို၊ ကိုယ့်ကိုယ်သတ်သေမှုတားဆီးရာမှာ လူတွေက ဝင်ငွေကို ဘယ်လိုစီမံခန့်ခွဲလဲဆိုတာကို ပေါ်လစီချမှတ်သူတွေက စဉ်းစားဖို့လိုကြောင်း ထည့်သွင်းတိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

Ref: Medical News Today

ဩစတလျေးက ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး သန်း ၈၀ ကျော် ဝယ်ယူရန် ဘိုကင်လုပ်ထား

စမ်းသပ်ဆဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးနှစ်မျိုး အောင်မြင်ရင် အလုံးရေ ၈၅ သန်းလောက်ကိုဝယ်ယူပြီး ပြည်သူတွေကို အခမဲ့ထိုးပေးဖို့ ဩစတေးလျက စီစဉ်ထားပါတယ်။

ပြည်တွင်းတက္ကသိုလ်တစ်ခုနဲ့ ယူကေ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်က ထုတ်လုပ်ပြီး အလားအလာကောင်းတယ်လို့ မှတ်ယူခံထားရတဲ့ ဆေးနှစ်မျိုးကို ဝယ်ယူဖို့ သဘောတူညီချက် ရထားတာပါ။

တရားဝင်သုံးစွဲခွင့်ရမယ်ဆိုရင် လာမယ့်နှစ် ဇန်နဝါရီလက စတင်ကာ ပြည်သူ ၂၅ သန်းလောက်ကို ထိုးပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ထုတ်ဆေးကို စမ်းသပ်ထားရာမှာ ထိုးနှံထားသူတစ်ဦးက နေထိုင်မကောင်းဖြစ်လာတဲ့အတွက် လက်ရှိမှာ စမ်းသပ်မှုကို ရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။

ဩတေးလျဟာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို ပြည်တွင်းမှာထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့လည်း စီစဉ်နေပါတယ်။

Ref: BBC