ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၁၃
M-Media
စာအုပ္မွာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုုင္ငံဆိုင္ရာ အစၥေရးသံအမတ္ၾကီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ သမိုင္းသုေတသီ မိုေရွးေယဂရ္က ၄င္း၏ မဟာဝိဇၹာဘြဲ႕ ဟီဗရူးတကၠသိုလ္ သို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္ “The Muslim of Burma” က်မ္းကို စာေရးဆရာ ဝါးခယ္မ ေမာင္မင္းႏိုင္မွ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
PDF Download ယူရန္
ဇန္နဝါရီ ၂၂ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
တင္မင္းထြဋ္
တိုင္းၿပည္တစ္ၿပည္တည္ေထာင္ရာတြင္ မတူကြဲၿပားေသာလူမ်ိဳးစံု အယူ၀ါဒကြဲၿပားသူမ်ားကို စုရံုးကာ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကရသည္။ စုရံုးမႈသည္ အား တစ္ခုဟု မွတ္ယူသင့္ေပသည္။ စုရံုးမႈမွ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ကို ရွရွိႏိုင္ေပသည္။ ၿပိဳကြဲၿခင္းမ်ားသည္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈပ်က္သုဥ္းေသာအခါ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးသည္ အစုစုၿပိဳကြဲေနေသာ ၿပည္နယ္မ်ား လူမ်ိဳးမ်ားကို စုရံုးကာ ပထမၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ေအာင္ၿမင္စြာ တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ စုစည္းမႈ၏ တန္ဖိုးကို ေကာင္းမြန္စြာအသံုးခ်တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။
ဆက္ခံရာ မင္းဆက္မ်ား၏ သမိုင္းကို ၿပန္လည္ေလ့လာေသာ္ သမိုင္းလွခဲ့သည့္ မင္းမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္မ်ားသည္ အလြန္မွတ္သားဖြယ္ အတုယူဖြယ္မ်ား ေတြ႔ရသည္။ ၿမန္မာမင္းမ်ား၏ အမႈေတာ္ထမ္းရြက္ရန္ မင္းမႈထမ္းမ်ား ခန္႔ထားမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မင္းတုန္းမင္းတရားၾကီး၏ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု တာ၀န္ခြဲေ၀ခံထားမႈကို ဦးေဖေမာင္တင္ (မဟာ၀ိဇၨာ) ေရးသားၿပဳစုတဲ့ ၿမန္မာမင္း လက္ထက္ေတာ္ စာတမ္းမ်ား စာမ်က္ႏွာ (၃၃) တြင္ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ၿပထားသည္။ ဤကဲ့သို႕ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ား မ်ားစြာရွိေနပါသည္။ သို႕ေသာ္ ဒီသမိုင္းအေထာက္အထားကိုေတာ့ လူသိနည္းေသးသည္ဟု ယူဆသည့္ အတြက္ ၿပန္လည္တူးေဖာ္ၿခင္းၿဖစ္ပါသည္
။
ပုဏၰားအမႈထမ္းမ်ားလည္း ပုဂံေခတ္မွစ၍ ေတြ႔ရွိလာရာ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ေတာ္၌ ခတၲိယ၊ ျဗဟၼဏ၊ သုဒၶ၊ ဗိသွ်၊ ပုဏၰားျဖဴ ၁၀ဝ၊ ပုဏၰားညိဳ ၁၀ဝ၊ ဘိသိက္ေတာ္ပုဏၰား ၃၀ဝ၊ ေရၾကည္ေတာ္ခပ္ ၁၀ဝ၊ ၿဂိဳဟ္စာေကြ်း နတ္တင္ ၁၀ဝ၊ ဇာတာေတာ္ေဆး ၁၀ဝ၊ ပုေရာဟိတ္ ၆၀၊ အခါေပး ၁၀ဝ ရွိ၏။
ကသည္းလူမ်ိဳးအမႈထမ္းမ်ားမွာ ေလွေတာ္တန္း၊ ျမင္းစီးသူရဲတန္း၊ ယက္ကန္းေတာ္၊ဆတၲာေတာ္၊ ခဝါေတာ္၊ အႏွိပ္ေတာ္၊ ေရၾကည္ေတာ္ ေပ်ာ္ရာက အမႈေတာ္ထမ္းၾကရသည္။
ျမန္မာမူဆလင္အမ်ိဳးသားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကင္းတားကုလားပ်ိဳတပ္ အမႈထမ္းတို႔သည္
(၁)ရန္ၿပိဳအေျမာက္
(၂)ရန္ပံုခြင္းအေျမာက္
(၃)ရန္ကင္းအေျမာက္
(၄)ရန္လင္းႀကီးအေျမာက္
(၅)လက္မႏွိပ္အေျမာက္ စေသာ အေျမာက္စုအမႈေတာ္ထမ္း၌ တသင္းတြင္ လူ ၁၀ဝ၀ ခန္႔အမႈေတာ္ ထမ္းရြက္ၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ေတာ္၌ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈရရွိရံုမွ်မက မင္းတရားႀကီးကိုယ္ေတာ္တိုင္ ပလီမ်ား ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခဲ့ေလသည္။
ေျမထူးကုလားအမႈထမ္းတို႔မွာ ကုလားပ်ိဳကင္းတားအေျမာက္စစ္သည္ေတာ္တို႔ မိမိတို႔တတ္စြမ္းရာက အမႈထမ္းၾကရသည္။
အကၠပတ္ကသည္းတို႔မွာ ျမင္းစီး ဓားခုတ္ လွံထိုး စစ္သည္ေတာ္အျဖစ္ အမႈထမ္း၏။
ကလယ္အမႈထမ္းတို႔မွာ ပန္းဘဲအလုပ္၊ ဆင္ေတာ္ ျမင္းေတာ္ကႀကိဳးတန္ဆာလုပ္ အမႈထမ္းမ်ား ဝတ္ဆင္ရန္ အဝတ္တန္ဆာအခ်ဳပ္အလုပ္၊ ေၾကးသြန္း၊ ပန္းတဥ္း၊ မိမိတတ္စြမ္းရာကအမႈထမ္းရသည္။
ေဝသာလီအမႈထမ္းတို႔မွာ ဖ်ာရက္၊ ရိုင္ရက္၊ ျခင္းၾကားရက္၊ ပေဒသာတန္ေဆာင္တန္လုပ္ဝါးႏွင့္ ဆိုင္ရာ မိမိတတ္ကြ်မ္းရာက အမႈထမ္းၾကရသည္။
ရွမ္းအမႈထမ္းျဖစ္ၾကေသာ ေကာင္းဟန္ရွမ္း၊ ယြန္းရွမ္း၊ ဓႏုရွမ္း၊ ကဒူးရွမ္းတို႔သည္ လက္နက္ကိုင္ စစ္သည္ဘက္၌ အမႈထမ္းၾကၿပီးပေလာင္အမႈထမ္းတို႔မွာ လက္ဖက္၊ သစ္ၾကားသီး၊ သစ္အယ္၊ သစ္တို၊ လိေမၼာ္၊ ဗက်ာက္ ဟူသမွ်အလုပ္ႏွင့္စစ္မႈတြင္ ထမ္းေဆာင္ၾကရသည္။
တရုတ္အမႈထမ္းတို႔မွာ မုန္႔ေတာ္ဆက္၊ နဂါးတိုး၊ နရားအက၊ လက္သမား၊ ေက်ာက္ေသြး စေသာအမႈေတာ္ကို ထမ္းရသည္။ ကုလားတိမ္အမႈထမ္းတို႔မွာ မီးပန္း မီးက်ည္ မီးနီ မီးဝါ မီးစိမ္း မီးျပာ မီးျဖဴ မီးပန္းအလုပ္၊ မ်က္လွည့္၊ ေၾကးသြန္း၊ ယမ္းခ်က္၊ ယမ္းေထာင္း၊ အေျမာက္ဆံလုပ္ အမႈေတာ္ထမ္းၾကရသည္။ (ေပၚတူဂီ စေသာ တိုင္းတပါးမွ လာေရာက္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားကို ကုလားတိမ္ဟုဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။)
မရမံအမႈထမ္းမ်ားမွာ ဘုရင္ကိုးကြယ္ေတာ္မူေသာ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ေက်ာင္းဝစၥပသာကုဋီမ်ားကိုသုတ္သင္ရသည္။ ယိုးဒယားအမႈထမ္းတို႔မွာ အခ်က္အျပဳတ္အလုပ္၊ ေရၾကည္ေတာ္ခပ္၊ ယိုးဒယားရာမဇာတ္ျဖင့္ အမႈေတာ္ ထမ္းၾကရသည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ဒလဘက္အမႈထမ္းတို႔မွာ သင္းေဘာသမၻန္ေလွေတာ္လုပ္ လက္သမား စသျဖင့္ အမႈထမ္းၾကရေလသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏အုပ္ခ်ဳပ္စီမံပံုသည္ သေဘာထားျပည့္ဝ၍ လြတ္လပ္မႈရွိသည္။
ဆရာဦးေဖေမာင္တင္၏ ၿမန္မာမင္းလက္ထက္ေတာ္မ်ား စာအုပ္တြင္ ဤကဲ့သို႔ ေဖၚၿပပါရွိသကဲ့သို႔ စာမ်က္ႏွာ (၃၅)တြင္ ေပးထားေသာမွတ္ခ်က္ ၁-၂ သည္လည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေတြ႔ရၿပန္သည္။
(မွတ္ခ်က္ ၁၊ ၂။ ။ဤယံ ေကာင္စစ္ဂ်င္နရယ္တို႔ တည္းခိုေသာ အခြန္ဝန္မူလာအီဗရာဟင္၏ တိုက္ေနရာသည္ ယခုမႏၱေလးၿမိဳ႕ ၂၆ ဘီလမ္း၊ အာဇာနီလမ္း ရိုးကုမၸဏီတိုက္ပ်က္ႀကီး၏ေျမာက္ဖက္ ဝင္းႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ စစ္မျဖစ္မီက မြတ္စလင္အမ်ိဳးသား အထက္တန္းေက်ာင္းရွိသည္။ ယခုအခါ ေကဘီေမာ္ေတာ္စတိုး ကားပ်က္မ်ားထားသည္။ ေဈးခ်ိဳေတာ္ ေျမာက္ဖက္တိုက္တန္းႏွင့္ကပ္လ်က္ စူလတီဗလီ၌ သင္းခ်ိဳင္းဂူတခုတြင္ မူလာအီဗရာဟင္၏သား မူလာအစၥမံအလယ္သည္ အဖရွိစဥ္ကပင္ မင္းတရားႀကီးလက္ထက္ေတာ္၌ သူေဌးႀကီးတို႔အစီးအနင္းအေဆာင္အရြက္ မဟာေဘာဂဓနရာဇာဘြဲ႔ႏွင့္တကြ သူေကာင္းျပဳေတာ္မူသည္။ ယင္းေနာက္ သား မာန္ေအာင္ ရတနာေစတီေတာ္ဒါယကာသီေပါဘုရင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ အခြန္ဝန္ အေကာက္ဝန္ ေလာကဗိမာန္ ေလွေတာ္အုပ္ ေက်ာက္ရဲၿမိဳ႕စား မင္းလွစည္သူ ဘြဲ႔အမည္ အရည္ႏွင့္ သူေကာင္းျပဳေတာ္မူသည္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို အရွင္အဂၤလိပ္အစိုးရ မင္းတို႔ သိမ္းပိုက္အုပ္စိုးေတာ္မူရာ လူႀကီးလူေကာင္းမွန္သည့္ အတိုင္း ခန္ဘဟာဒူးဟူေသာဘြဲ႔ကို ေပးသနားေတာ္မူ၍ မင္းသံုးဆက္တိုင္ ရာထူးဌာနႏၱရအမ်ိဳးမ်ိဳး သူေကာင္းျပဳေတာ္မူျခင္းကို ခံစံရေသာမူလာအစၥမံအလ္သည္ သကၠရာဇ္ ၁၂၀၃ ခု ဒုတိယဝါဆိုလဆန္း ၁၁ ရက္ တနဂၤေႏြဘြား အသက္ ၆၆ ႏွစ္ သကၠရာဇ္၁၂၆၇ နတ္ေတာ္လဆန္း ၂ ရက္ တနင္းလာေန႔ နံနက္ ၅ နာရီအခ်ိန္ ထြက္ကသြာေအလာဟီရွိသည့္အတိုင္း အသွ်င္ျမတ္အမိန္႔ေတာ္ကို ခံရေလသည္}}စသည္ျဖင့္ ေက်ာက္စာ ေရးထိုးထားေလသည္။)
ထိုေခတ္ကာလသမိုင္းမ်ား တစ္ေလွ်ာက္တြင္ပင္ လူမ်ိဳး ဘာသာထက္ အရည္အခ်င္း အရည္အေသြးကို သာၾကည့္၍ ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ ခ်ီးၿမွင့္ေၿမွာက္စားခဲ့ၾကကာ အေရာင္အေသြးအစံု ၿပည္သူမ်ား၏ ခ်စ္ၾကည္ေလးစားမႈကို ၿမန္မာဘုရင္မ်ား ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သည္ သူ႔ကၽြန္ဘ၀ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ကၽြန္ဘ၀ေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုထက္ ေစာ၍ လြတ္ေၿမာက္ခဲ့သလို ကၽြန္ၿပဳခံကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္လည္း တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု၏ နည္းမ်ိဳးစံု ေတာ္လွန္မႈမ်ားကို ကာလအစဥ္အဆက္ နယ္ခ်ဲ ႕မ်ား ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
ယေန႔အခ်ိဳ ႔ေၿပာၾကသလို တိုင္းတပါးသား က်ဴးေက်ာ္သူမ်ား ဆိုပါက မိမိႏိုင္ငံကိုသာ မိမိ အသက္ေပးခ်စ္ကာ စြန္႔လြတ္ၾကမည္သာ ၿဖစ္သည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံရွိ မူရင္းေနထိုင္သူ 
တိုင္းရင္းသားအားလံုးသည္ သမိုင္းကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ၿမန္မာမင္းမ်ား၏ ပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ေသာ မိမိတိုင္းၿပည္ မိမိနယ္ေၿမကို ခ်စ္စိတ္ တန္ဖိုးထားစိတ္မ်ားေၾကာင့္သာ ယခု လို ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ေပးဆပ္ခဲ့ၾကၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းတြင္ ေပးဆပ္ၿပခဲ့သည္ လုပ္ၿပခဲ့သည္ ဆိုေသာ စကားမ်ားသည္ ၎ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကိုသာမက လူမ်ိဳးအားလံုးကို ေစာ္ကားေသာ စကားမ်ားပင္ၿဖစ္သည္။ ေပးဆပ္ရဲေသာ လုပ္ရဲေသာသတၱိသည္ လူတစ္ေထာင္တြင္ တစ္ေယာက္ မလုပ္ႏိုင္ေသာ စိတ္ဓါတ္ၿဖစ္သည္။ ေပးဆပ္ၿခင္း၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ တန္ဖိုးထားမႈမ်ားစြာကို ေပးအပ္ခဲ့ရသည္ကို သိသင့္လွေပသည္။
သမိုင္းတြင္ စုေပါင္း အား ေၾကာင့္သာ ေအာင္ၿမင္ခဲ့သည္မ်ားသာ ရွိပါသည္။ လူမ်ိဴးတစ္မ်ိဳးတည္း၏ တီထြင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကမာၻၾကီး တိုးတက္မလာသည္ကို ေတြ႔ၿမင္ႏိုင္သလို ကူးလူးဆက္ဆံ ဖလွယ္ၿခင္းေၾကာင့္သာ တိုးတက္လာၿခင္းၿဖစ္ေပသည္။
ၿမန္မာ႔ႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္မႈ႑စံုကို ၿပန္လည္ေလ့လာပါက နယ္ပယ္စံုတြင္ ထူးခၽြန္ေၿပာင္ေၿမာက္သူမ်ားသည္ လူမ်ိဳးစံု အယူ၀ါဒစံုသူမ်ား သာ ၿဖစ္သည္။ စနစ္ဆိုးမ်ား၏ ေအာက္တြင္ ဘ၀သက္တမ္းတစ္ခုစာမွ် ေနထိုင္ခဲ့ရေသာ မ်ိဳးဆက္မ်ားသည္ ဆိုးေမြမ်ားကို အမ်ားအၿပား ရရွိခဲ့ၾကေပသည္။
ဘက္ႏွစ္ဖက္ကိုၾကည့္တတ္ေသာ စိတ္ဓါတ္မ်ား ပ်က္သုဥ္းကာ တစ္ဖက္ဆြဲ စိတ္ဓါတ္မ်ား ရင့္သန္လာခဲ့ၾကသည္။ စနစ္၏ သားေကာင္မ်ား ၿဖစ္မွန္းမသိ ၿဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။
တိုင္းၿပည္တြင္းရွိ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု စည္လံုးညီညြတ္ၿခင္းကို ဘယ္ေတာ့အခါမွ် မည္သည့္အာဏာရွင္မ်ား မႏွစ္ၿမိဳ ႔ႏိုင္ေပ။ ထိုင္ခံုမ်ားတည္ၿမဲေရးအတြက္ မဟာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒသည္ အာဏာရွင္မ်ား၏အသံုးခ် နည္းဗ်ဴဟာမ်ားထဲမွ သည္းေၿခအၾကိဳက္တစ္ခု ေပၿဖစ္သည္။ ေနရာေဒသ ႏိုင္ငံကြာၿခားေသာ္လည္း အာဏာရွင္ၾကီးမ်ား အနည္းနဲ ့အမ်ား က်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္ကို သမိုင္းတြင္ ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။
ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့သည္မ်ားကို အရိုးေဆြးသည့္အထိ ၿပန္လြမ္းေနၿခင္း မဟုတ္သလို ဘာေၾကာင့္ ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့ၾကရသည္၊ ဘာေၾကာင့္ဇန္ေလ်ာခဲ့ၾကသည္ မ်ားကိုေတာ့ ၿပန္လည္ သံုးသပ္သင့္ပါက ေလ့လာသင့္ေပသည္။ ကာလအပိုင္းအၿခားေၾကာင့္ ေခတ္ေၿပာင္းခဲ့ပင္မဲ့ အခ်ိဳ ႔သမိုင္းမ်ားသည္ တစ္ပတ္လည္ လာသည္။ ထိုအခါ သမိုင္းထဲက အမွားမ်ားကို ၿပန္လည္သံုးသပ္မႈမရွိကာ သမိုင္းေဟာင္းမ်ားထဲက အမွားမ်ားအတိုင္း ၿပန္လည္မက်ဴးလြန္ဖို႕ကိုေတာ့ သတိၿပဳသင့္လွေပသည္။
တင္မင္းထြဋ္
၂၀-ဒီဇင္ဘာ-၂၀၁၂
ဇန္နဝါရီ ၁၀၊၂၀၁၂
စန္းဦးေအာင္
M-Media
ပေဒသရာဇ္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္မ်ားေခတ္တြင္ ဘုရင့္မ်ိဳးႏြယ္မဟုတ္ေသာ သာမန္အရပ္သားမ်ားကို “င” တပ္၍ ေခၚဆိုေသာ ဓေလ့ အရ
Nga Ramankan = ငရမန္ကန္း
တခါတရံ Nga Raman= ငရမန္
ဟုေခၚတြင္သည္။ သူအမည္အရငး္မွာ ရာမန္ခန္း (Ramankan Khan) သို႔မဟုတ္ ရာမန္ (Raman) သာျဖစ္ပါသည္။
မ်က္လံုး တဖက္ကန္း၍ ေခၚဆိုျခင္း (သို႔) မိသားစု အမည္ (ခန္း) မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္၍ ေခၚျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ ေရးသားထားျခငး္မရိွေပ။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္သည္ ဦးေဖေမာင္တင္ႏွင့္ GH Luce ဘာသာျပန္ဆိုေသာ မွန္နန္းရာဇဝင္ (The Glass Palace Chronicles of Kings of Burma ) ပထမအၾကိမ္ကို ေအာက္စဖို႔ တကၠသိုလ္ လန္ဒန္တြင္ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝျပီး ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ပံုႏွိပ္တိုက္မွ ၁၉၆၀ တြင္ ထပ္မံပံုႏွိပ္ သည့္ ) ျမန္မာႏိုင္ငံသုတသန အသင္းမွ ထုတ္ေဝသည့္ စာအုပ္ စာမ်က္နွာ ၁၀၀ မွ ၁၀၃ မွ ကိုးကားေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ အစၥေရးႏိုင္ငံသား ဂ်ဴး လူမ်ိဳး ေဒါက္တာ မိုေရွေရးဂါး ( ထိုအခ်ိန္က ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရိွ အစၥေရး သံ အရာရိွ၊ ေနာင္တြင္ အစၥေရး ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာန ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာေရး ဌာနမွဴး တာဝန္ခံျဖစ္လာသူ ) ေရးသားျပဳစုေသာ ျမန္မာ့ေျမမွ မြတ္စလင္မ္မ်ား(The Muslims Of Burma) စာအုပ္တြင္မူ ခမည္းေတာ္ အေနာ္ရထားမင္းကိုရဲ႕ ပုဂံ ထီးနန္းကို ဆက္ခံခဲသည့္ ေစာလူးမင္း ( ၁၀၇၇-၁၀၈၈) သည္ ငယ္စဥ္က အာရဗ္ လူမ်ိဳး မြတ္စလင္မ္ တစ္ဦးထံ ပညာသင္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ႏွင့္ သူဘုရင္ ျဖစ္ခ်ိန္၌ သူ႔ဆရာ၏ သား ရာမန္ခန္း (YAMAN KHAN) ကို ဥႆစား(ပဲခူး)ျမိဳ႕စားအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ေၾကာငး္ေရးသားခဲ့ပါသည္။ က်မး္ျပဳဆရာ မိုေရွးေရးဂါးမွ ေအာက္ေျခ ရွင္းလင္းခ်က္တြင္ ျမန္မာ စကားတြင္ R မရိွသျဖင့္ နာမည္အမွန္ Rahman Khan အား Yaman Khan ရမန္ခန္း(သုိ႔) ရမန္ကန္း ဟုေရးသားေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရိွသည္။
အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာရမည္ဆိုလ်င္ သူသည္ မြတ္စလင္မ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္မွာ ေသခ်ာသည္ပင္လ်င္ပင္ ပထမ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရင္ ေစာလူးမင္းအား ေတာ္လွန္ျခင္းကို မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ေစာလူးမင္းသည္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ျပီး ဘုရင္က ျမိဳ႕စားအျဖစ္ ခ်ီးျမွင့္ေျမာက္စားထားလ်က္ ပုန္ကန္ျခင္း မျပဳသင့္ပါ။
ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရင္ႏွင့္ ေဝးေဝးေနသင့္ပါသည္။ ေလးစားေၾကာက္ရြံ႕မႈရိွရပါမည္။ ဘုရင္က ေခၚ၍ အတူတူ ေၾကြအံ့ ကစားရျခင္းရိွလွ်င္ပင္ အႏိုင္မကစားသင့္ပါ။ ယခုမူ အႏိုင္ကစားရံုမက လက္ခေမာင္းပင္ခတ္လိုက္ျခငး္မ်ာ မသင့္ေလ်ာ္ပါ။ ေစာလူးမင္းက ရွက္ရမ္းရမ္း၍ မင္းေယာက်္ား ပီသလွ်င္ သတၱိရိွက ေထာင္ထားျခားနားဟု ေျပာလွ်င္ပင္ ဝန္ခ်ေတာင္းပန္သင့္ပါသည္။
ရာမန္ခန္းမွာ ေၾကြအံကစားျခင္းသာ ေတာ္သည္မဟုတ္ စစ္ပရိယာယ္လည္း ၾကြယ္သူျဖစ္သည္။
ပုဂံ ကမ္းလြန္ ဧရာဝတီ ျမစ္ကမ္း ျပည္ေတာ္သာကၽြန္းတြင္ ရႊံ႕ႏံြ႕ေတာ၌ ဝါးျဖင့္လုပ္ေသာ ဆင္ရုပ္ျမင္းရုပ္ လူရုပ္မ်ားေထာင္ထားျပီး ည အခ်ိန္ က်န္စစ္သားႏွင့္ အင္အားေတာင့္တင္းေသာ ပုဂံစစ္သားမ်ားကို စစ္ျမွဳျပီး ေထာင္ေျခာက္ထဲ၌ ပိတ္ဖမ္းခဲ့သည္။
စစ္ႏိုင္ခ်ိန္၌ ေစာလူးမင္းကို မသတ္ဘဲ ေကာင္းစြာ ျပဳစု၍ ေတာင္းပန္ျပိး စစ္ေရး ေလ့က်င့္ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ်ာက္ထား အသနားခံပါက အသက္ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္သည္ကို မခန္႔မွန္းမိဘဲ ဘုရင္ကို သတ္ခဲ့သျဖင့္ က်န္စစ္သား လႊတ္ေသာ မုဆိုး ငဇင္ လုပ္ၾကံျခင္းခံရျပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ဒီဇင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၂
M-Media
(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ အစၥလာမ္သာသနာေရာက္ရိွ ထြန္းကားခ့ဲပါသည္။ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က အစၥလာမ္သာသနာ သက္၀င္ယံုၾကည္သူ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ပသီမ်ားဟု ေခၚေ၀ၚခ့ဲၾကပါသည္။ ၄င္းအစၥလာမ္သာသနာ၀င္ ပသီမ်ားသည္ အစၥလာမ့္အဆံုးအမႏွင့္အညီ ဘာသာတရားကိုင္းရႈိင္းၾက၍သစၥာရွိစြာ အမူ႔ထမ္းခဲ့ၾကသျဖင့္ ျမန္မာမင္းမ်ားက လုပ္ေျမ၊ေနေျမမ်ား ခ်ီးျမင့္ျခင္း၊၀တ္ျပဳကိုးကြယ္ရန္ အတြက္၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္သာသနိက အေဆာက္အအံုမ်ား လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ ျဖင့္ ေျမွာက္စား ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ၾကရပါသည္။
(၂) (၁၈၂၄)ခုနစ္တြင္ပထမအၾကိမ္၊ (၁၈၅၂)ခုနစ္တြင္ ဒုတိယအၾကိမ္၊ (၁၈၈၅)ခုနစ္တြင္ တတိယအၾကိမ္၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြမ်ားျဖစ္ၾကၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ကျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုးအား သိမ္းပိုက္ အုပ္စိုးခဲ့ပါသည္။
ထိုစစ္ပဲြမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ထိုစစ္ပဲြမ်ားၿပီးေနာက္ ျမန္မာမ်ဳိးခ်စ္တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပဲြမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အျခားတိုင္းရင္းသား ညီေနာင္မ်ားနည္းတူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ား ပါ၀င္ခ့ဲၾကပါသည္။-
(၃) ၎ေနာက္ အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးအား ကြ်န္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ ၄င္းတို႔ို႔၏ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းတစ္ပါးမွ အေျခခ်လိုသူ အေျမာက္အျမားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ရာ ၀င္ေရာက္လာသူတိုုင္းတစ္ပါးသားမ်ားအနက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြား အစၥလာမ္ သာသနာ၀င္မ်ားလည္း ပါရိွခဲ့ပါသည္။
(၄) ၂၀-ရာစု အစပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားႏိုး ၾကားလာစျပဳကာ ဘာသာေရးအဖဲြ႕ အစည္းမ်ား ထူေထာင္ဖဲြ႕စည္းၾကရာတြင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔ သည္လည္း(၁၉၀၉)ခုတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဗမာ မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားအတြက္ဟူေသာေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ ေအရဟင္ႏွင့္ ဟာဂ်ီဦးဘအို (KIH)တို႔ ဦးေဆာင္၍ ဘားမားမြတ္စ္လင္မ္ဆိုစိုက္တီ (BURMA MUSLIM SOCIETY)အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၅) (၁၉၁၅)ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔၏ ပညာေရးျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ ပညာေရး အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္အလွည့္က် ပညာေရးကြန္ဖရင့့္မ်ား ႏွစ္စဥ္က်င္းပခ့ဲပါသည္။
(၆) ျမန္မာႏိုင္ငံရိွတိုင္းရင္းသားမ်ား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႕က အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာဘာသာ စာေပျဖင့္ သင္ၾကားလိုၾကျခင္းကို အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ အိႏိၵယယဥ္ေက်းမူ႔ကို ကြဲျပားစြာ သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိသူ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ အခ်ဳိ႕တို႔က ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြတ္္၍ အိႏိၵယစာေပ(အူရ္ဒူစာ)၊ယဥ္ေက်းမူဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ားကို အတင္းအၾကပ္သင္ၾကားေစမူေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို အိႏိၵယႏိုင္ငံဖြားစာရင္းထည့္သြင္းသည့္ကိစၥႏွင့္
ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း၊ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ တြဲေရးခြဲေရး ကိစၥတြင္ျမန္မာႏိုင္ငံတိုုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားက ခြဲေရးဘက္ကေထာက္ခံၿပီး အိႏိၵယႏြယ္ဖြား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ မ်ားကတဲြေရးဘက္က ေထာက္ခံခဲ့သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ (၁၉၂၉) ခုနစ္တြင္ ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ပညာေရးအဖဲြ႔႕ခ်ဳပ္အတြင္း သေဘာထားကြဲမူမ်ားအထြတ္အထိပ္ေရာက္ရွိကာ (၁၉၃၀)ခုတြင္ တိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္မ်ားခြဲထြက္ျပီးဂ်ီစီဘၤီအမ္ေအ (THE GENERAL COUNIL OF BURMA MUSLIM ASSOCIATION) ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။
(၇) (၁၉၃၈)ခုနစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၃)ရက္တြင္ တိုင္းတစ္ပါးသားတို႔၏တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရး၊ဘာသာေရး၊ လူမူေရး ၊ယဥ္ေက်းမူနယ္ပယ္မ်ားတြင္ လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ေနျခင္းက္ို ရင္ဆိုင္အံတု၍ အမ်ဳိးသားေရးဘာသာေရးမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ႏိုးၾကားေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား မႏၱေလးျမိဳ႔ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေမာင္(စၾကာႏြယ္စဥ္)၊ အတြင္းေရးမူး၊ဦးသန္းေရႊတို႔ဦးေဆာင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။
(၁၉၄၁)ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ညီလာခံ၌ မႏၱေလးျမိဳ႔ ဗဟိုအမ်ဳိးသားေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး ဦးရာဇတ္ (အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး)ကို ဥကၠ႒တင္ေျမွာက္ခဲ့ပါသည္။
(၈) ဒုတိယစစ္ၾကီးၿပီးသည့္ (၁၉၄၅)ခုနစ္တြင္ (ဂ်ီဘီအမ္ေအ)အဖဲြ႔ကို ျပန္လည္ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဗမာမြတ္စ္လင္မ္လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး (ဗ မ လ)ကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ပါသည္။ထိုႏွွစ္တြင္အမ်ုိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ယေန႔တိုင္းျပည္အေျခအေနသည္ တစ္မ်ဳိးသားလံုး ေသြးစည္း ညီညြတ္ရန္ အလြန္လိုအပ္ ေနသျဖင့္ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားညီညၤီညြတ္ညြတ္ႏွင့္အဖဲြ႔ အစည္းၾကီးတရပ္ဖြဲ႕စည္းကာ (ဖ–တ–ပ–လ)အဖဲြ႔ၾကီးတြင္ တပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ပါ၀င္ရန္ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္က ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသ၍ (၁၉၄၅)ခုနစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၂၄)ရက္ (၂၅)ရက္ႏွင့္(၂၆)ရက္တို႔တြင္ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႔၌ ညီလာခံၾကီးတရပ္ေခၚယူ က်င္းပခဲ့ပါသည္။
(၉) ၎ညီလာခံၾကီးသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္းမွ တစ္သီးပုဂၢလ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းၿပီးေသာ (ဂ်ီစီဘီအမ္ေအ)ႏွင့္(ဗ-မ-လ) အဖြဲ႔တုိ႔မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္တက္ေရာက္ေစ၍ အဖြဲ႕ေဟာင္းအားလုံးကုိဖ်က္သိမ္းကာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာဗမာမြတ္စ္လင္မ္ကြန္ဂရက္ (ဗ–မ–က) အဖြဲ႕ႀကီးကုိ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္အား ဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ( ေနာင္တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန ၀န္ၾကီးႏွင့္ အစၥလာမ္ေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္ဥကၠ႒) အား အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တင္ေျမွာက္ဖြဲ႕စည္းခဲ႔ပါသည္။
( ဗ-မ-က ) အဖြဲ႕ၾကီး သည္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား သာသနာ့ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ (ဗ-မ-က)၏ဘာသာေရးမွဴး ေမာင္လာနာဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ (ေနာင္-အုိလမာ ဥကၠ႒ ၊ အစၥလာမ္ေကာင္စီဥကၠ႒)ကို လည္းေကာင္း၊ စုစည္းညီညြတ္ေသာ မြ တ္စလင္မ္ အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေဒၚေစာေရႊ ၊ ေဒၚသက္ေမ၊ ေဒၚျမျမတင္တုိ႔အား လည္းေကာင္း တာ၀န္ေပးခဲ့ပါသည္။
(၁၀) ထုိသုိ႔ (ဗ-မ-က) အဖဲြ႕ႀကီး၏တာ၀န္ေပးခ်က္အရ (၁၉၄၆) ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၃)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ အမ်ဳိးသမီးထု အစည္အေ၀းက်င္းပၿပီး ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ဗမအ)ကိုဥကၠ႒ ေဒၚေစာေရႊအား တင္ေျမုာက္၍လည္းေကာင္း၊ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္၊ စက္တင္္ဘာလ(၂၃)ရက္တြင္ သာစည္ၿမိဳ႕၌ သာသနာ႔ပညာရွင္မ်ား အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပ၍ ဥကၠ႒ဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္အား တင္ေျမွာက္၍ လည္းေကာင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါသည္၊ (အုိလမာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၅၁ခုေမလတြင္ က်င္းပေသာ အိုလမာညီလာခံ၌ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဂ်မီအသ္အဖြဲ႕ႏွင့ပူးေပါင္းလုိက္ပါသည္။)
(၁၁) (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးသည္ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ေရႊတိဂုံ အလယ္ပစၥယံံ၌က်င္းပသည့္ ဖ-ဆ-ပ-လ
ညီလာခံ၌စတင္ကာ လူမ်ဳိးေရးအဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)တြင္ တပ္ေပါင္းစုပါ၀င္၍ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ (၁၂) (၁၉၄၈) ခုတြင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရရရွိၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရက ဘာသာသာသနာအသီးသီးအား ႏွစ္စဥ္ သာသနာ့ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ (ဗ-မ-က) သည္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ တစ္မ်ဳိးသားလံုးအား ကိုယ္စားျပဳေသာ္လည္း အမ်ဳ္းသားေရးေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖဲြ႕ျဖစ္သျဖင့္ သာသနာ့ေထာက္ပံေၾကး ေငြလက္ခံႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။
က်န္ ဘာသာေရးအဖဲြ႕မ်ား သည္လည္း အစၥလာမ္သာသနာ၀င္္ တစ္မ်ဳိးသားလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳ၍ ေထာက္ပံေၾကး လက္ခံႏုိ္င္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ အုိလမာအဖြဲ႕သည္ သာသနာ့ပညာရွင္မ်ားကုိသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕သည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကိုသာ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ လူငယ္အဖဲြ႕သည္ လူငယ္မ်ားကုိသာကုိယ္စားျပဳျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔အတြက္ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမွင့္ေသာသာသနာ ့ေထာက္ပံေၾကးေငြကို (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕မွ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားအမည္ျဖင့္သာ ဘဏ္၌ ယာယီအပ္ႏွံ ေငြစာရင္းဖြင့္ထားခဲ့ရပါသည္။
(က) ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထုိစဥ္က- ၀န္ႀကီးတရား၀န္ႀကီးဌာန)
(ခ) မစၥတာ စူလတန္ အဟ္မဒ္ (ထုိစဥ္က- ပါလီမန္အမတ္)
(ဂ) ေဒၚခင္ခင္ (ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္၏ဇနီး) (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(ဃ) ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ (ထုိစဥ္က-လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္အမတ္)
(င) ဦးသန္ညြန္႔ (ထုိစဥ္က-ပါလီမန္အမတ္)
(၁၃) (၁၉၅၄)ခုႏွစ္တြင္ ဖ-ဆ-ပ-လအစုိးရက (ဗ-မ-က) အဖဲြသည္ ဘာသာေရးႏွင့္ နုိင္ငံေရးေရာေထြးေနသည္ဟုအေၾကာင္းျပကာ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ႀကီးအား ဖ်က္သိမ္းရန္ အေရးဆုိလားပါသည္။-
ထုိ႕အျပင္ အစၥလာမ္သာသနာ၀င္အားလုံးတုိ႔ကို ကုိယ္စားျပဳ၍ အစၥလာမ့္သာသနာေရးရာမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေသာ ႏုိ္င္ငံလုံးဆို္င္ရာ အစၥလာမ့္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္ကိုဖဲြ႕စည္းရန္လည္း တုိက္တြန္းလာသည္ ။ ထုိသုိ႔ေသာေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ (ဗ-မ-က)ဌနခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒- ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး-ဆရာဦးဘုိးခ်ယ္၊ ေဒါက္တာဦးေက်ာ္ညိမ္း၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒-ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္ အဟ္မဒ္ (မဇြာဟီရီ)၊ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး-ေမာင္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္၊ ေမာင္လာနာ မုဖ္သီ မဟ္မူဒ္ဒါ၀ုဒ္ယူစြဖ္၊ ဗမာမြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဴိးသမီးအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ဥကၠ႒ ဟာဂ်ီမ ေဒၚေစာေရႊ ၊ေဒၚစိန္စိန္၊ ေဒၚသက္ေမတုိ႔ (၁၉၅၄)ခုုုႏွစ္၊ ႏုိ၀င္ဘာလ(၂)ရက္ေန႔တြင္(ဗ-မ-က) ဌာနခ်ဳပ္ရုံးခန္း၌ေတြ႔ဆုံစည္းအေ၀း၍ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္ သာသနာေရးရာေကာင္စီအား ဖဲြ႕စည္းရန္ဆုံ ျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
၎အစည္းအေ၀းကုိ အုိလမာအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ဖိတ္ၾကားေခၚယုူရန္ညိွႏႈိင္းသေဘာတူဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
(၁၄) ထုိသုိ႔ ညိွႏႈိင္းဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ၁၉၅၄ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ (၅)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ကေနဒီလမ္း ( ကန္ရိပ္သာလမ္း၊ မဂၤလာေတာင္ညြန္ၿမိဳ႕နယ္) ရွိ ဇိနယ္စၥလာမ္ေယာက်ာ္းေလးမ်ားေဂဟာ၌ ေအာက္ပါ ဗဟိုအမႈေဆာင္မ်ားပါ၀င္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီအား စတင္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခ့ဲပါသည္။
(၁၉၅၄)ခုနစ္၊ဒီဇင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ စတင္ဖဲြ႕စည္းခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္ ဗဟိုအမႈေဆာင္အဖြဲ႕
၁။ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ထိုစဥ္-တရားေရး၀န္ၾကီးဌာန၊၀န္ၾကီး) – ဥကၠ႒
၂။ ေမာင္လာနာအိဗ္ရာဟီမ္အဟ္မဒ္ -မဇြာဟ္ိရီ – ဒုတိယဥကၠ႒
၃။ (သီရိပ်ံခ်ီ အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ ဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္ – အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၄။ အလ္ဟာဂ်္ဆရာၾကီးအဗ္ဒုလႅာဟ္ – တဲြဖက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္
၅။ ၀ဏေက်ာ္ထင္ ဦးဘေအး – ဘ႑ေရးမွဴး
၆။ ပါေမာကၡ ဆရာၾကီးဦးကာ(ရန္ကုုန္တကၠသိုလ္-သခ်ၤာဌာန) – စာရင္းစစ္
ရ။ (အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မုဖ္တီ မဟ္မူဒ္ ဒါ၀ုဒ္ ယူစြပ္ – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၈။ ဦးရာရွစ္(ထိုစဥ္-ကုန္သြယ္မူ-တိုးတက္ေရး၀န္ၾကီဌာန၊၀န္ၾကီး) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၉။ (ေဇယ်ေက်ာ္ထင္) ဗိုလ္မူၾကီးဘရွင္ – ဗဟို အမႈ႕ေဆာင္
၁၀။သီရိပ်ံခ်ီ ဦဘစိန္ (တိုင္းမင္းၾကီး) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၁။ဆရာဦးဘိုခ်ယ္ (ပါလီမန္အမက္) (ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ပထမအဆင့္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၂။ေဒါက္တာ ဦးေက်ာ္ညိမ္း (ေမာ္ကြန္၀င္ဒုတ္ိယအဆင့္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၃။ဦးကိုက္ိုေလး (ထိုစဥ္က-စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၄။(၀ဏေက်ာ္ထင္) (ဟာဂ်ီမ) ေဒၚေစာေရႊ (ပါလီမန္အမတ္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၅။ဆရာမ ေဒၚသက္ေမ – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၆။ဆရာမ ေဒၚစိန္စိန္ – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၇။မစၥတာ စုလ္တြာန္ အဟ္မအ္(ပါလၤီမန္အမတ္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၈။(အလ္ဟာဂ်္) ေမာင္လာနာ မကၠဆူဒ္ အဟ္မဒ္ခန္း – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၁၉။ေမာင္လာနာ ဘရွီရုလႅာဟ္ (တာေမြဒါရုလ္အုလူမ္ေက်ာင္းအုပ္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၀ ။စည္သူ ဦးဘၾကြယ္(မႏၱေလး) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၁။ဦးဘိုခိုင္(စစ္ေတြ)(ပါလီမန္အမဟ္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၂။ ဆရာႀကီးပံု (ေရႊဘို) (ဆားကုန္းအရဗီသိပၸံေက်ာင္းအုပ္) -ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၃။ေမာင္လာနာဂ်မာလုဒ္ဒီန္(မႏၼေလး) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၄။ဆရာၾကီးဦးဂိုလာမ္ (ေမာ္လျမိဳင္) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၅။ေမာ္လာနာအိဗာဒုလႅာဟ္(ေက်ာက္မဲ) – ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၆။ဆရာဦးသန္းေဖ(ပ်ဥ္းမနား-ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး) – (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
၂၇။ဆရာၾကီးခင္(မီတီၳလာ) ) – (တိုးခ်ဲ႔ခန္႔) ဗဟိုအမႈ႕ေဆာင္
(၁၅) ထိုသို႔အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႔စည္းၿပီးေနာက္ (၁၉၅၅)ခုနစ္ ဒီဇင္ဘာ(၂၆)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ(ဗ မ က)အဖဲြ႕ၾကီး၏(၈)ၾကိမ္ေျမာက္ညီလာခံၾကီး၌ ကိုယ္စားလွယ္ ၀န္ၾကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတက္ေရာက္၍ အစၥလာမ္ေရးရာေကာင္စီ ဖဲြ႕စည္းၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သာသနာေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကို ယင္းေကာင္စီသို႔ လဲႊအပ္ေပးၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးကို ဖ်က္သိမ္းရန္ (ဖ-ဆ-ပ-လ)အဖဲြ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားကို တင္ျပခဲ့ပါသည္။
(၁၆) ၎ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္လာသူ ဗ-မ-က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ခ်က္ခ်င္းဖ်က္သိမ္းျခင္းကို သေဘာမတူဘဲ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္သာ ဖ်က္သိမ္းသြားရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သျဖင့္ (၂၉-၁၂-၁၉၅၅)ရက္တြင္ ၀န္ၾကၤီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ ညီလာခံလူထု ရွင္းလင္းပဲြ က်င္းပရာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမသို႔လာေရာက္၍ (၁၉၅၆)ခုနစ္ (၃၀) ရက္ကိုေနာက္ဆံုးထား၍ (ဗ–မ–က)အဖဲြ႕အား ဖ်က္သိမ္းရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္လိုလွ်င္(ဖ-ဆ-ပ-လ)အထဲကို ၀င္ပါ သာသနာေရး လုပ္ခ်င္ရင္ ေကာင္စီကို၀င္ပါ၊ဟု ေျပာဆိုကာ အၿပီးသတ္ရက္သတ္မွတ္ညြြန္ၾကားခဲ့သျဖင့္ (ဗ-မ-က)၏ ေငြစာရင္းမ်ားအားလံုးကို အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္၍ (ဗ-မ-က)အဖဲြ႕ၾကီးအား ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့ရေပသည္။
အစၥလာမ္ သာသနာေရးရာေကာင္စီ FB စာမ်က္ႏွာ https://www.facebook.com/irac.myanmar မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
ႏိုဝင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၂
M-Media
တင္မင္းထြဋ္
ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး ဂ်ပန္အဆုတ္တြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ၿမန္မာ့သမိုင္းတြင္ တိမ္ၿမဳတ္ေနတဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္မႈတစ္ခု ၿဖစ္သည္။ ဗမာ့မ်ိဳးခ်စ္ တပ္မေတာ္သားမ်ားနဲ ့ မဟာမိတ္ေလထီးသမားမ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ ရြာသူရြာသား ကေလးသူငယ္မ်ားအပါအ၀င္ ၇၆၉ေယာက္ကို ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားက လူမဆန္စြာ ရြာလံုးကၽြတ္ သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည့္ သမိုင္းဆိုးၿဖစ္ရပ္ တစ္ခုၿဖစ္ပါသည္။
စစ္ပြဲၿဖစ္ပြားတဲ့ အခ်ိန္ေဒသေတြမွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ ၿဖစ္တာေတြကေတာ့ သမိုင္းမွာ မဆန္းေတာ့ပါ။ သို ့ေသာ္ ယေန ့ အခ်ိန္တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၌ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာနဲ ့ ပတ္သက္၍ လူမ်ိဳးခြဲၿခားေနၾကသည္။ ၿမန္မာ့သမိုင္းတြင္ တိုင္းၿပည္လြတ္ ေၿမာက္ေရးအတြက္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ဘာသာေပါင္းစံု သူသာတယ္ ငါပိုတယ္ စိတ္မထားဘဲ အသက္ေသြးေခၽြး ဘ၀ေတြ မ်ားစြာ စေတးခဲ့ရ ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္ကို တန္ဖိုးထား သိသင့္ပါသည္။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္း ေက်ာ္၀င္းေမာင္ ေရးသားၿပဳစုတဲ့ က်ိဳက္မေရာနယ္ရဲ ့ အလွကို အက်ည္းတန္ေစခဲ့တဲ့ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္ ကိုအက်ဥ္းခ်ံဳး ေဖာ္ၿပလိုက္ပါသည္။ အက်ည္းခ်ံဳးေဖာ္ၿပ သည့္အတြက္ တစ္စံုတစ္ရာ အမွားမ်ား လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိပါက မူရင္း ေရးသားသူ၏ အမွားမ်ားမဟုတ္ဘဲ ကၽြန္ေတာ္၏ အမွားမ်ားသာ ၿဖစ္ပါေၾကာင္း နားလည္ေစလိုပါသည္
က်ိဳက္မေရာနယ္ရဲ ့ အလွကိုအက်ည္းတန္ေစခဲ့တဲ့ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္ (၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္)
နိဒါန္း
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို ့ရဲ ့ လူသတ္ပြဲသတင္း
မြန္ၿပည္နယ္၊ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္ ၊ ကုလားကုန္းေက်းရြာရွိ ရြာသူရြာသားကေလးလူၾကီး ၇၆၉ေယာက္ကို ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားက ဓါးနဲ ့ခုတ္၊ လံွစြပ္နဲ ့ထိုး၊ အရွင္လတ္လတ္ ရြာရွိေရတြင္း၂၂တြင္းထဲ ပစ္ခ်သတ္ၿဖတ္ခဲ့တဲ့ သတင္းကို အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္း အမွတ္စဥ္(၁၉)၊ ၁၉၈၀ၿပည့္ႏွစ္၊မတ္လထုတ္ စာေစာင္မွာ ပါခဲ့ပါတယ္။
ယင္းမဂၢဇင္းထြက္ၿပီး တစ္ပတ္အတြင္းမွာ ၎လူသတ္မႈၾကီးသတင္းကို စာေရးသူ ဖတ္ရပါတယ္။ အခ်င္းၿဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေနရာသို ့ ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္စံုစမ္းလိုစိတ္တဖြားဖြား ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ စာေရးသူဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း ၿဖစ္ရပ္မ်ားကို အပတ္တကုတ္ တစိုက္မက္မက္ စုေဆာင္းေရးသားေနသူမို ့ပါ။
စာေရးသူေရးတဲ့ ၀မ္းအို၀မ္းနဲ ့ၿမန္မာ့ေၿမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး၊ ဆရာၾကီး ဦးရာဇတ္ ၊ ဂ်ပန္သံု ့ပန္းမဂိုကၿပားမေလး ၊ မႏၱေလး ၁၃၀၀ၿပည့္အေရးေတာ္ပံုမွသည္ နယ္ခ်ဲ ့ေတာ္လွန္ေရးသို ့ ၊ နယ္ခ်ဲ ့ကိုဒူးမေထာက္တဲ့ သခင္နက္ေဖ ႏွင့္ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ေလထီးသမားမ်ား၊ ယင္းစာအုပ္မ်ားဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက တကယ့္ၿဖစ္ရပ္ ပံုရိပ္မ်ားကို အဓိကထား ေရးသားခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယကမာၻစစ္ၾကီး ၿပီးဆံုးခဲ့တာ အခုႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ပင္ၿပည့္ခဲ့ ပါၿပီ။ (ထိုစာေရးခ်ိန္ တုန္းက ၿဖစ္ပါသည္။) အခုဆိုရင္ ဒီၿဖစ္ရပ္ဟာ သမိုင္းၿဖစ္ေနပါၿပီ။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ ့ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ မလိႈင္လူသတ္ပြဲဟာ ကုလားကုန္းရြာ(က်ိဳက္မေရာ) မွာ ဂ်ပန္ေတြသတ္ခဲ့တဲ့ သတ္ပြဲနဲ ့ႏွိဳင္းယွဥ္ရွင္ ဆင္နဲ ့ၾကြက္ ၊ အလြန္ဆံုး ဆင္နဲ ့ဆိတ္လို ကြာၿခားမႈရွိမယ္လို ့ စာေရးသူ ထင္ၿမင္မိပါတယ္။
(၁) ၄-၄-၁၉၅၈ ခုႏွစ္ထုတ္ “ေဒၚေရဂ်ဒီဒ္” (အူရဒူေန ့စဥ္) မွာေတာ့ ကုလားကုန္း လူသတ္ပြဲအေၾကာင္းကို ယင္းလူသတ္ပြဲမွ အသက္မေသ သီသီကေလး လြတ္ေၿမာက္လာခဲ့တဲ့ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ရဲ ့ေၿပာၿပခ်က္ကို ေရးသား ေဖၚၿပထားတာ ရွိပါသတဲ့။
(၂) အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္း အမွတ္(၁၉)၊ ၁၉၈၀ၿပည့္ႏွစ္၊ မတ္လထုတ္တြင္ ကုလားကုန္းလူသတ္မႈသတင္းကို အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီး သတင္းေဆာင္းပါး ေရးသားထားတယ္။
(၃) စစ္ၾကီးၿပီးေတာ့ လူ ့အသက္တစ္ေခ်ာင္းကို ပုရြက္ဆိတ္ေလာက္မွ သေဘာမထားဘဲ လူလူခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ၊ လံုး၀မရွိ ၊ ရက္ရက္စက္စက္သတ္ၿဖတ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ေတာ္တြင္ ရံုးထိုင္ကာ မဟာမိတ္စစ္ခံုရံုးက ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ၾကီး အီရွီကာ၀ါနဲ ့ အေပါင္းအပါ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္တို ့ကို ေသဒဏ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က သတင္းစာမ်ားတြင္ ယင္းအမႈစစ္ေဆးတာကို အသာေပးေရးသားထားပါတယ္။
(၄) ဒါပင္မဲ့ သမိုင္းမွာ အက်ည္းတန္အရုပ္ဆိုးတဲ့ ဒီသတင္းဟာ မလႈိုင္လူသတ္ပြဲေလာက္ လူသိမ်ားမယ္မထင္။
(၅) မြန္ၿပည္နယ္၊ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္၊ ကုလားကုန္းေက်းရြာသူရြာသား အားလံုးနီးပါး ရြာလံုးကၽြတ္ အမယ္အိုကစၿပီး ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ ကေလးေတြအထိ အရွင္လတ္လတ္ ရက္စက္မႈ သရဖူေဆာင္းခဲ့တဲ့ လူသတ္ပြဲၾကီးကိုေတာ့ မသိလို ့ ေပပဲလား၊ ပလူပ်ံေအာင္ ထုတ္ေ၀ၿဖန္ ့ခ်ီၾကၿခင္းကို မေတြ ့ရပါ။
(၆) ၁၉၉၄ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လထုတ္ သုတပေဒသာစာေစာင္ အတြဲ(၂၁) ၊ အမွတ္(၃)မွာေတာ့ စာေရးဆရာ ခင္ၾကီးေအာင္က “ဘုရွိဒိုသူရဲေကာင္းတို ့၏ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ၿဖင့္ ေဆာင္းပါးေရးခဲ့တာကို ေတြ ့ရပါတယ္။ ယင္းေဆာင္းပါးထဲမွာေတာ့ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္၊ ကုလားကုန္းေက်းရြာ လူသတ္မႈသတင္းကို အက်ယ္တ၀င့္ ေဖၚၿပမထားပါ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အေရွ ့ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဂ်ပန္မ်ား ဘယ္လိုညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သတ္ၿဖတ္ၿခင္းေတြနဲ ့ အတူ ပူးတြဲေဖၚၿပထားပါတယ္။
စာေရးသူအေနနဲ ့ ဒီသတင္းကို တိုင္းၿပည္မွာ စာတစ္အုပ္ ေပတဖြဲ ့အေနနဲ ့ ရွိေနရန္လိုတယ္ဟု ခံယူလိုက္ပါတယ္ ထို ့ေၾကာင့္ မိမိအေနနဲ ့ မသြားဖူး မေရာက္ဖူးေသးတဲ့ က်ိဳက္မေရာနယ္က ကုလားကုန္းရြာကို သြားဖို ့ဆံုးၿဖတ္ လိုက္ပါတယ္။ အသက္ကို ဖက္နဲ ့ထုပ္ၿပီး သြားရတယ္လို ့ ေရးသားခ်က္အေပၚၾကီးက်ယ္လြန္း လိုက္တာလို ့ ေ၀ဖန္ၾကပါလိမ့္မယ္။ (ထိုအခ်ိန္တုန္းက အေၿခအေနမ်ားကို သိသူမ်ား ဆရာၾကီးရဲ ့ ေစတနာကို နားလည္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္)
အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္းရဲ ့ သတင္းေဆာင္းပါး
အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္းထဲမွာပါတဲ့ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္ဟာ စာေရးသူအား ဆြဲေဆာင္ေစပါတယ္။ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္ေနရာသို ့ မေရာက္ေရာက္ေအာင္ သြားၿပီး မွတ္တမ္းမ်ား ေရးမွတ္ရန္ စာေရးသူရဲ ့ စိတ္ကို ေစ့ေဆာ္ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အစၥလာမ့္အလင္း မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဆရာဦးေမာင္ကိုဂဖာရီ ထံ ခ်ဥ္းကပ္ပါတယ္။ ဒီခရီးကို ဘယ္သူ ့အကူအညီနဲ ့ ဘယ္လိုသြားရမလဲဆိုတာ ေမးခဲ့ပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္သို ့
၁၉၈၀ၿပည့္ႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၂၁ရက္ေန ့ မနက္၄နာရီတြင္ စာေရးသူဟာ ရန္ကုန္မွ မနက္အေစာဆံုးထြက္တဲ့ ရထားနဲ ့ေမာ္လၿမိဳင္သို ့ လိုက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေမာ္လၿမိဳင္သြား မီးရထားၾကီးမွာ ခရီးသြားမ်ားနဲ ့ၿပည့္ညွပ္ ေနပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ေမွာင္ခိုကုန္မ်ားကို ကယ္ရီ(ေခၚ) ပစၥည္းသယ္သူမ်ား ၿဖစ္ပါတယ္။
မနက္၁၁နာရီေလာက္မွာ ရထားဟာ မုတၱမဘူတာထဲ အရွိန္ေလွ်ာ့၀င္ကတည္းက ရထားေပၚပါ လူအမ်ားစုက မုတၱမ ဆိပ္ကမ္းရွိ ဇက္ေပၚ သူ ့ထက္ငါဦးေအာင္ ေၿပးလႊားေနသလိုပဲ။ ဇက္ေပၚမွာ လူေတြ လွ်ံဖိတ္ေနတယ္။ မိနစ္၃၀-၅၀ခန္ ့ အၾကာမွာ ေမာ္လၿမိဳင္ဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္ပါတယ္။
ေမွာင္ခိုၿမိဳ ့ၾကီး
ေမာ္လၿမိဳင္ေရာက္ၿပီပဲ စာေရးသူအတြက္ ေလာစရာ ပ်ာစရာမရွိပါ။ ဒီည ေမာ္လၿမိဳင္ ဘယ္ေၿပးမလဲ။ ဆရာဦးေမာင္ကို ဂဖာရီ ဆက္သြယ္ေပးလိုက္တဲ့ ကမ္းနားလမ္းရွိ ရုပ္ရွင္ရံုအနီး လမ္းမေၾကီးေပၚက ဦးတင္ေရႊထံ သြားေတြ ့ ပါတယ္။ စာေရးသူက လာရင္းကိစၥကို ေၿပာၿပလိုက္တယ္။ သူ ့အေနနဲ ့ မအားလို ့ လိုက္မပို ့ႏိုင္၍ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း ေၿပာဆိုေတာင္းပန္ပါတယ္။ ဒါပင္မဲ့ အစီအစဥ္လုပ္ေပးမယ္ လို ့ေၿပာပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္ေစ်းၾကီးနားက ကားဂိတ္
ေနာက္တစ္ေန ့ မနက္စာစားၿပီးအခ်ိန္ထိ ကုလားကုန္း၊ ေရတြင္းကုန္းဘက္ကလာတဲ့ မိတ္ေဆြတစ္ဦးတစ္ေလကို မွ မေတြ ့။ “ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ” လို ့့ ကိုတင္ေရႊက ေမးပါတယ္။ “ကိစၥမရွိေၾကာင္း ခရီးစဥ္လမ္းေၾကာင္းကိုသာ ညႊန္ေပးပါ။လမ္းမွာ ဆက္သြယ္ႏိုင္မယ့္ မိတ္ေဆြမ်ားရဲ ့ လိပ္စာကိုသာ ေပးပါ” လို ့ေတာင္းၿပီး က်ိဳက္မေရာ ဆက္သြားမယ့္ လိုင္းကားထိ ကိုတင္ေရႊ လိုက္ပို ့ေပးပါတယ္။
မနက္၁၀နာရီေလာက္က်ေတာ့ေမာ္လၿမိဳင္ေစ်းၾကီးထဲက အေရာင္းအ၀ယ္သမားေတြ တစ္စတစ္စ ဘတ္စကားေပၚ ေရာက္လာတယ္။ ေနာက္ကားဆရာေတြလည္း သူတို ့ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ လူရၿပီး တြက္ေၿခကိုက္ေတာ့မွ စတင္ထြက္ပါေတာ့တယ္။
က်ိဳက္မေရာဆိပ္ကေန ဇီးပင္ဆိပ္ကို ပဲ့ခ်ိတ္နဲ ့ သြားပါတယ္။ ပဲ့ခ်ိတ္စက္တစ္ဖက္ကမ္းမွာ မြန္ရြာရွိပါတယ္။ ေႏြဆိုရင္ ဇီးပင္ဆိပ္အထိ ပဲ့ခ်ိတ္နဲ ့ သြားရတယ္တဲ့။ ဇီးပင္ဆိပ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီး ရွိတယ္။ ေတာင္ထိပ္မွာ ေစတီတစ္ဆူရွိတယ္။ မိုးတြင္း ေညာင္ပင္ဆိပ္မွာ လွည္းဂိတ္ရွိတယ္။ ေညာင္ပင္ဆိပ္ေရာက္လို ့ ေလွေပၚက ဆင္းတဲ့အခါ ညာဘက္ၿခမ္း မနီးမေ၀းမွာ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီးရွိတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ေစတီတည္ထားပါတယ္။ ပဲခ်ိတ္ခ ႏွစ္က်ပ္ေပးရ ပါတယ္။
ကုလားကုန္း၊ ဖားေဖ်ာက္စတဲ့ ရြာေတြဘက္သြားမယ့္ လွည္းေတြကို ေတြ ့ရတယ္။ ႏြားေမာင္းသူေတြဟာ ဘဂၤါလီႏြယ္ဖြား မြတ္စလင္ေတြက အမ်ားစုပါ။ စာေရးသူက ဖားေဖ်ာက္ကို သြားမယ့္လွည္းနဲ ့ လိုက္ပါလာတယ္။ ဖားေဖ်ာက္က မြန္ၿပည္နယ္၊ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္ထဲက ရြာကေလးတစ္ရြာပါ။ ပဲ့ခ်ိတ္ဆိပ္နဲ ့ ဖားေဖ်ာက္ရြာဟာ ငါးမိုင္ခန္ ့ ေ၀းပါတယ္။ ဖားေဖ်ာက္ကို သြားမယ့္လူဆိုလို ့ စာေရးသူပဲ ရွိတယ္ေပါ့။ စာေရးသူ ဖားေဖ်ာက္မွာ ေတြ ့ရမယ္ဆိုတဲ ့ ဦးဇာလီရဲ ့ နာမည္ကို ေၿပာၿပလိုက္တယ္ဆိုပဲ စာေရးသူကိုပါ အလိုလို ရင္းရင္းႏွီးႏွီးရွိသြားပါတယ္။ လွည္းေမာင္းသူနဲ ့။
လွည္းနဲ ့ထြက္လာေတာ့ ေနကပူဆဲပဲ။ လယ္ကြင္းမ်ားကို ၿဖတ္ေမာင္း ခဲ့ၾကတယ္။ မြန္ရြာၿဖစ္တဲ့ ေကာ့ဒူးရြာကို ေရာက္ပါတယ္။ ဒီရြာရွိ အိမ္ေတြက အင္ဖက္မိုး အင္ဖက္ကာနဲ ့ အလုပ္ကေတာ့ ေတာင္သူ၊ သစ္တိုက္၊ မီးေသြးဖုတ္စတဲ့ လုပ္ငန္းသမားေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။
ေကာ့ဒူးက ဆက္ထြက္ေတာ့ လယ္ကြင္းၾကီးကို ၿဖတ္ၿပီး ေကာ့ပေႏွာ ေရာက္တယ္။ အင္တိုင္းေတာၾကီးကို ၿဖတ္ရပါတယ္။ အင္တိုင္းေတာက ၄-၅မိုင္ရွည္ပါတယ္။အင္တိုင္းေတာ ဆံုးေတာ့ ဗမာႏွင့္မြန္ တို ့ေနထိုင္တဲ့ အန္ဂလဲရြာ ကို ေရာက္တယ္။ ရြာထဲကၿဖတ္ၿပီးၿပန္ေတာ့ အင္တိုင္းေတာထဲ ၀င္ၿပန္တယ္။အင္တိုင္းေတာထဲကို ၄-၅ မိုင္ ဆက္ေမာင္းရတယ္။ အင္တိုင္းေတာက ထြက္ေတာ့ ဖားေဖ်ာက္ရြာကို ေရာက္ပါတယ္။ ႏြားရိုင္းသြင္းခ်ိန္ေပါ့။
ဦးဇာလီအိမ္အထိ လိုက္ပို ့ေပးတယ္။ ၿပည္သူ ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္တဲ့ ဦးဇာလီနဲ ့အသင့္ေတြ ့ရတယ္။ ဦးဇာလီကလည္း လႈိက္လႈိုက္လွဲလွဲ ဆီးၾကိဳပါတယ္။သူက ကုလားကုန္းဟာ သိပ္မေ၀းေၾကာင္း၊ေၿပာပါတယ္။သူ ့ဆီက နယ္ေၿမအေၿခအေန ေမးၿမန္းလို ့ သိရတာက က်ိဳက္မေရာနယ္ေၿမဟာ လံုၿခံဳမႈ လံုး၀မရွိေၾကာင္း၊ ဓါးၿပကလည္း မၾကာမၾကာတိုက္ေၾကာင္း၊ ၿပီးေတာ့ လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကိုင္မ်ားလည္း မၾကာခဏေရာက္လာတတ္ေၾကာင္း၊ သူတို ့ ကေတာ့ ရြာသူရြာသားမ်ားအား အႏၱရာယ္တစ္စံုတစ္ရာ မေပးေၾကာင္း ၊ လိုအပ္တဲ့ အကူအညီမ်ား ေတာင္းရမ္းသြားေၾကာင္း ၊ ဒါပင္မဲ့ ရြာသူရြာသားမ်ားကေတာ့ ေၾကာက္ရြံ ့ေနရေၾကာင္း။ ဒီနယ္တစ္ခုလံုး လိုလိုရွိ ရြာသူရြာသားမ်ားဟာ လူစိမ္းတစ္ေယာက္ ၀င္လာရင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ ့ ကေလးမ်ား ပုန္းၾကလွ်ိဳးၾကနဲ ့၊ ဒီရြာေတြက ဘဂၤါလီႏြယ္ဖြား မြတ္စလင္မ်ား ေနထိုင္တဲ့ ရြာၿဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီစကားဟာ တၿခားနယ္က ေၿပာေလ့ေၿပာထရွိတဲ့ ဘဂၤါလီ စကားနဲ ့ထပ္တူထပ္မွ် မဟုတ္ေၾကာင္း စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းလင္းၿပပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္သို ့ စစ္ေၾကညာခ်က္
၁၉၄၅ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၇ရက္ေန ့ညတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးစီးတဲ့ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ဟာ မ်ိဳးခ်စ္ၿပည္သူ ့တပ္မေတာ္ဆိုတဲ့ အမည္ကိုခံယူၿပီး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို ့ကို စစ္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ယင္းစစ္ေၾကညာခ်က္ မူရင္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္သည္။
ဤသို ့တပ္ထြက္ၿပီးေနာက္ ၿမန္မာၿပည္အႏွံ ့အၿပား မိမိတို ့တာ၀န္က်ရာသို ့ခ်ီတက္ခဲ့ၾကတယ္။ မိမိတို ့ သတ္မွတ္ထားေသာ နယ္အသီးသီးကို ေရာက္ရွိတဲ့အခါ တပ္ေတြေဖ်ာက္လိုက္ၾက။ လူထုနဲ ့ကြင္းဆက္အမ်ားဆံုး ရယူၿပီး ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရန္အတြက္ အၿမန္ဆံုး စီစဥ္ၾကပါ။
ၾကိဳတင္သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း ၁၉၄၅ခုႏွစ္၊ မတ္လ၂၇ရက္ေန ့တြင္ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္တို ့ကို စစ္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို တိုင္းၿပည္ကိုေၾကညာခဲ့တဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ၿပည္သူမ်ားဟာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ပူေပါင္းကာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားကို ရရာနည္းမ်ိဳးစံုၿဖင့္ ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကတယ္။ အၿခအေနေပးလို ့ မဟာမိတ္ေတြနဲ ့ ဆက္သြယ္မႈရတဲ့ နယ္ေၿမေဒသေတြမွာလည္း မဟာမိတ္တပ္ေတြကို ကူညီၿခင္း၊ ေလထီးတပ္သားေတြကို ဂ်ပန္လက္ထဲ မေရာက္ေအာင္ ၀ွက္တန္၀ွက္ထား၊ လိုအပ္တဲ့အကူအညီမ်ားေပး၊ ဂ်ပန္စစ္သတင္းမ်ားကို ေထာက္လွမ္းၿပီး ပိုတန္ပို စတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားနဲ ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။
မြန္ၿပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ခရိုင္၊ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္ရွိ ကုလားကုန္း ၊ ဖားေဖ်ာက္၊ ေကာ့ဒူး စတဲ့ ရြာေတြကလည္း မဟာမိတ္တပ္ အထူးသၿဖင့္ ၿဗိတိသွ်ဖို ့ဒ္ (၁၃၆) တပ္ဖြဲ ့မွ ေလထီးတပ္သားမ်ားကို အကူအညီေပးၾကပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ ့ပတ္သက္ၿပီး စာေရးဆရာ ခင္ၾကီးေအာင္က သူရဲ ့ “ဘူရွိဒို သူရဲေကာင္းတို ့၏ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား” ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါး ၁၉၉၄ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လထုတ္ သုတပေဒသာ စာေစာင္၊ အတြဲ(၂၁) အမွတ္(၃)မွာ ေရးသားေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ မြန္ၿပည္နယ္ လူထုက ဂ်ပန္ကို ဆန္ ့က်င္တဲ့ အပိုင္နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားထားသည္။
“၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ဂ်ပန္တပ္မ်ား၏ အေၿခအေနမွာ အက်ပ္အတည္းႏွင့္ ၾကီးစြာၾကံဳရေတာ့သည္။ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ေနာက္ဆြယ္ရွိ တနသၤာရီတိုင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္ႏွင့္ ဗလီသစ္ေတာအတြင္း ေက်းလက္ေဒသ၌ ၿမန္မာ့မ်ိဳးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရး ေၿပာက္က်ားတပ္မ်ားႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ေလထီးတပ္သားမ်ား ပူးတြဲလႈပ္ရွားလ်က္ ရွိသည္။”
“ဂ်ပန္ ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြဟာ မေသရံု စားခဲ့ ေနခဲ့ၾကရတယ္။ အရွက္ဖံုးရံု အ၀တ္မ်ား ၀တ္ေနရပါတယ္။ တခ်ိဳ ့ ဂုန္နီစမ်ားကိုပင္ ပတ္ခဲ့ၾကရတယ္။ အဂၤလိပ္ေလထီး အဖြဲ ့ေတြဆင္းေတာ့ ရြာသားေတြကို ေလထီးေတြေပးတယ္။ အဲဒီေလထီးစေတြနဲ ့ အကၤ် ီခ်ဳပ္၀တ္ၾကတယ္။ ေလထီးၾကိဴးကိုလည္း ဂ်ပန္မသိေအာင္ လိုသလို သံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္။ဒါပင္မဲ့ အခ်ိဳ ့သံုးစြဲရာမွာ လွ်ိဳ ့၀ွက္သိပ္သည္းမႈ၊ က်စ္လစ္မႈမရွိၾကေတာ့ ေလထီးၾကိဳးေတြကေန ဂ်ပန္ေတြ သဲလြန္စ ရသြားပါတယ္။’’
ကုလားကုန္းလူသတ္မႈအတြက္ ဂ်ပန္ေတြ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသလဲဆိုတာကိုလည္း စာေရးဆရာခင္ၾကီးေအာင္က သူ ့ေဆာင္းပါးတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးထားသည္။
“ဂ်ပန္တပ္မဟာ(၃၃)မွ တပ္မွဴးက ထိုေဒသကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္ အတြက္ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္ေရး တပ္စိတ္တစ္စိတ္ကို ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ထိုေဒသသို ့ ေရာက္လွ်င္ ေရာက္ၿခင္း ဂ်ပန္တပ္ရင္း (၂၁၅)မွ တတိယ ဘတ္တလ်ံတပ္က ပဏာမ ရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ခဲ့သည္။
ၿမန္မာ့ မ်ိဳးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ား၏ လႈပ္ရွားသြားလာမႈကို နယ္ေၿမခံ ရြာသူရြာသားမ်ားအား စစ္ေဆး ေမးၿမန္းပါေသာ္လည္း သတင္းၿပည့္ၿပည့္စံုစံုမရဘဲ ၿဖစ္ေနပါသည္။ ၿမန္မာ့မ်ိဳးခ်စ္တပ္သားမ်ား ခိုေအာင္းလ်က္ရွိသည္ဟု သကၤာမကင္း ၿဖစ္ေသာ ကုလားကုန္းရြာကို ဂ်ပန္တပ္မွဴးက ေၿမလွန္ဖ်က္ဆီး ပစ္ရန္ ဆံုးၿဖတ္ ခဲ့သည္။
စစ္ဆင္ေရး မစမီ တပ္တြင္းစည္းေ၀းပြဲတြင္ ဂ်ပန္တပ္မွဴးက တတိယဘတ္တလ်ံတပ္မွ ဦးစီးမွဴးဗိုလ္အား လိုအပ္လွ်င္ ကုလားကုန္း ရြာသူရြာသားမ်ားအား သတ္ၿဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ခြင့္ၿပဳမိန္ ့ေပးခဲ့သည္။ တတိယဘတ္တလ်ံတပ္ႏွင့္အတူ ေမာ္လၿမိဳင္ရွိ ကင္ေပတိုင္ စစ္ပုလိပ္႒ာနခ်ဳပ္ တပ္မွဴးအၿဖစ္ ကင္ေပတိုင္ အရာခံဗိုလ္သံုးေယာက္လည္း စစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လိုက္ပါသြားခဲ့၏။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန ့တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ကုလားကုန္းရြာ သို ့ေရာက္သြားၾကသည္။ ညေန၄နာရီတြင္ ရြာသူရြာသားမ်ား အားလံုးကို သိမ္းက်ံဳးဖမ္းမိထားၿပီး ၿဖစ္သည္။
ေယာကၤ်ားမ်ားကို ေက်းရြာရွိ ဗလီထဲတြင္ ပိတ္ေလွာင္ထားၿပီး မိန္းမမ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားကို ဗလီႏွင့္ဆက္လ်က္ အေဆာက္အအံုမ်ားတြင္ ထည့္ထားသည္။ ရြာသားမ်ားကို ကင္ေပတိုင္တို ့က သူတို ့၏ လက္သံုးညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ နည္းေပါင္းစံုၿဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးေၿပာက္က်ားမ်ား ရွိမည့္ေနရာႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈကို စစ္ေဆးေမးၿမန္းၾကသည္။
ေနာက္တစ္ေန ့ နံနက္တြင္ စစ္ေၾကာင္းမွဴးဘတ္တလ်ံတပ္မွဴးက ဂ်ပန္အရာရွိမ်ားအား ဆင့္ေခၚစည္းေ၀းၿပီး ကုလားကုန္းေက်းရြာကို ေၿမလွန္မီးရိူ ့ဖ်က္ဆီးပစ္ရမည္။ ရြာသူရြာသားအားလံုးကို မိန္းမႏွင့္ ကေလးမ်ားပါမက်န္ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ၿဖတ္ကြပ္မ်က္ပစ္ရမည္ဟု အမိန္ ့ေပးခဲ့သည္။
ထိုေန ့ မြန္းလႊဲခ်ိန္တြင္ ေၿခာက္စုခန္ ့ရွိေသာ ရြာသူရြာသားမ်ားကို ငါးေယာက္တစ္တြဲ၊ ဆယ္ေယာက္တစ္တြဲ စသည္ၿဖင့္ ၾကိဳးတုပ္၍ ေရတြင္းမ်ားရွိရာသို ့ ေခၚသြားသည္။ ေရတြင္းေဘးအေရာက္တြင္ ၾကိဳးမ်ားကို ေၿဖေပးၿပီး တစ္ေယာက္ခ်င္း ၾကိဳးတုပ္သည္၊ မ်က္ႏွာကို အ၀တ္စည္းသည္၊ၿပီးေတာ့မွ လံွစြပ္နဲ ့ ထိုးသည္။ ေသသည္ရွင္သည္ကို မၾကည့္ေတာ့ဘဲ လွံစြပ္ႏွင့္ထိုးၿပီးသမွ် လူေတြကို ေရတြင္းထဲသို ့ ပစ္ခ်သည္။
ေရတြင္းမ်ားထဲတြင္ အေလာင္းမ်ား ၿပည့္က်ပ္ေနေအာင္ ဂ်ပန္စစ္သားမ်ားက ၀ါးလံုးရွည္မ်ားၿဖင့္ ထိုးသိပ္သည္။ အသတ္ခံရၿပီး ေရတြင္းထဲသို ့ပစ္ခ်ခံရသူမ်ားထဲမွ လူႏွစ္ေယာက္မွာ အသက္မေသ လြတ္ေၿမာက္ခဲ့ၿပီး ၿမန္မာၿပည္တြင္ က်င္းပေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္ခံုရံုးတြင ယင္းအၿဖစ္အပ်က္ကို သက္ေသအၿဖစ္ထြက္ဆိုခဲ့သည္။
ဇူလိုင္၉ရက္ေန ့တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားသည္ ကုလားကုန္းရြာမွ ထြက္ခြာၿပီး ဒလိသစ္ေတာအတြင္း ၿမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရး တပ္သားမ်ားကို ရွာေဖြၾကေသး၏။ ႏွစ္ရက္အၾကာတြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ၿပန္လာၾကၿပီး ရြာထဲမွအဖိုးတန္ပစၥည္းမွန္သမွ်ကို ရွာေဖြယူၾကၿပီး ရြာၾကီးတစ္ရြာလံုးကို မီးရႈိ ့ဖ်က္စီးပစ္ၾက၏။
ဇူလိုင္၁၂ရက္တြင္ သူတို ့ဖယ္ထားေသာ ေက်းရြာသူဆယ္ေယာက္ ကိုေခၚကာ ထြက္သြားၾကသည္။ ၎အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ဘယ္ေသာအခါမွ် ၿပန္၍ မေတြ ့ရေတာ့ပါ’’
ဒါေတြဟာ ကုလားကုန္းရြာက ဂ်ပန္ေတြရဲ ့ ရက္စက္ယုတ္မာစြာ သတ္ၿဖတ္ခဲ့တဲ့ အနိ႒ာရံုကို စာေရးဆရာ ခင္ၾကီးေအာင္ က အထက္ပါေခါင္းစဥ္နဲ ့ သုတပေဒသာစာေစာင္မွာ ေရးသားခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ၿပထားၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို မဟာမိတ္ေလထီးအဖြဲ ့ကို အကူအညီေပးခဲ့တယ္၊ မေပးခဲ့ဘူးဆိုတာ အၿငင္းပြားစရာလိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ အသက္မေသဘဲ က်န္ရစ္သူမ်ားက စာေရးသူအား ေၿပာၿပခ်က္တို ့၊ စာေရးဆရာ ခင္ၾကီးေအာင္ ရဲ ့အထက္မွာ ေဖၚၿပခ်က္တို ့သည္ အေထာက္အထားမရွိဘူး ၊ ခိုင္လံုမႈ မရွိလို ့ စာဖတ္သူတို ့တြင္ သံသယေသာ္လည္းေကာင္း ၊ စေနာင့္စနင္း ေသာ္လည္းေကာင္း ၿဖစ္ေနဦးမယ္ဆိုရင္ စာေရးသူအေနနဲ ့ ထပ္မံသက္ေသ ထူၿပပါဦးမယ္။
ဒါက- မဟာမိတ္တပ္ေတြ က်ိဳက္မေရာနယ္ကို သိမ္းသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုလားကုန္းက ဂ်ပန္ဓားသြား လွံစြပ္ၾကားတို ့ ကေန ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္လာတဲ့ ကုလားကုန္းရြာသူရြာသားမ်ားကို စစ္ရိကၡာေတြ၊ ေငြေတြကို အဂၤလိပ္တပ္က ေထာက္ပံ့ခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရး ၿပီးစထိပါတဲ့။ ဒါ့အၿပင္ ကရုဏာေၾကးေပးမယ္လို ့ လုပ္ခဲ့ေသးတယ္။ ေသသူမ်ားနဲ ့ ပတ္သက္တဲ့ ပံုစံတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ၿပဖို ့ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါပင္မဲ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး အဂၤလိပ္ေတြက ကရုဏာေၾကးေပးမယ္လို ့ စီစဥ္ခဲ့တာေတြဟာလည္း အေကာင္အထည္ေပၚမလာေတာ့ဘူးတဲ့။
ဒီလို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ေငြနဲ ့ စစ္ရိကၡာေတြ အကူအညီေပးခဲ့တယ္။ ကရုဏာေၾကးေတြေပးမယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ေရွ ့မီေနာက္မီ တဲ့သူေတြ သက္ေသခံႏိုင္ၾကမွာပါ။
ေသကံမေရာက္ အသက္မေပ်ာက္တဲ့သူ
ဦးဇာလီဟာ အသက္(၄၃)ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ ေၿခာက္ေယာက္ရွိပါတယ္။ ဦးမူန၊ ေဒၚဇလီမာ၊ ဦးဇာကီ၊ ဦးအာမင္နုရီ နဲ ့ေမဆင္ (ေခၚ) စိုးသိမ္း တို ့ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ ၁၉၈၀ ၿပည့္ႏွစ္ထဲ စာေရးသူ ဦးဇာလီနဲ ့ ေတြ ့ ဆံုစဥ္မွာေတာ့ ဦးအာမင္တစ္ေယာက္ကၿဖင့္ ဆံုးသြားၿပီၿဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္သူလယ္လုပ္ မိသားစုပါ။ မူလကဦးဇာလီတို ့ ညီကိုေမာင္ႏွမနဲ ့ မိဘမ်ားဟာ ဂ်ပန္၀င္လာၿပန္ေတာ့ ဖားေဖ်ာက္ရြာမွာပဲ ေနၾကပါတယ္။ ဖားေဖ်ာက္ရြာကို ဂ်ပန္အရင္၀င္သိမ္းၿပီးေတာ့မွ ေမာ္လၿမိဳင္ကို ၀င္သိမ္းပါတယ္။ ေနာက္ ကရင္လက္နက္ကိုင္ေတြကလည္း ရြာေတြမီးရိႈ ့လို ့ တစ္ရြာလံုးၿပာပံုဘ၀ ေရာက္သြားတယ္။ ဗလီတစ္လံုးပဲက်န္ခဲ့တယ္။ ဒီမယ္ ဦးဇာလီတို ့လည္း ကုလားကုန္းကို ေၿပာင္းသြားတယ္။ ဖားေဖ်ာက္ဟာ ကုလားကုန္းရဲ ့ ေၿမာက္ဘက္မွာပါ။ ၃မိုင္ေလာက္ေ၀းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ၄၅မိနစ္ေလာက္ ေလွ်ာက္ရတယ္။
မူလရြာေဟာင္းတုန္းကေတာ့ မုဆိုးကၽြန္း။ မိုးတြင္းအခါမွာ ေရပတ္လည္၀ိုင္းေနေတာ့ ကၽြန္ကေလးလို ၿဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ကေလးလို ၿဖစ္ေနလို ့ မုဆိုးကၽြန္းလို ့ေခၚတယ္။ ဗမာသူၾကီး အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ မုဆိုးကၽြန္းနဲ ့ ကုလားကုန္းဟာ ရိုးကေလးပဲ ၿခားေနတယ္။ မုဆိုးကၽြန္းက ကုုလားကုန္းအေရွ ့ေၿမာက္ဘက္ က်တယ္။ ရိုးကေလးၿခားေနတာေၾကာင့္ ႏွစ္ရြာ သေဘာၿဖစ္ေနတယ္။
တကယ္က တစ္ရြာတည္းပါ။ သူၾကီးကေတာ့ မုဆိုးကၽြန္းမွာေနတယ္။ မုဆိုးကၽြန္းကေတာ့ အိမ္ေၿခရာေၿခ ပစ္ေၿပးရာကေန တၿဖည္းၿဖည္းရြာ ပ်က္သြားၿပီး ကုလားကုန္းပဲ က်န္တယ္။ မုဆိုးကၽြန္းမွာ ဗမာလူမ်ိဳးေတြ အေနမ်ားၿပီး ကုလားကုန္းမွာေတာ့ ဘဂီါလီလူမ်ိဳး အႏြယ္ေတြ ေနတယ္။ မြန္၊ ကရင္၊ ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ ့ ေသြးေႏွာမႈရွိတယ္။ ကုလားကုန္းရြာက ရြာသူရြာသားေတြဟာ ဗမာစကားႏွင့္ ဘဂၤါလီစကားကို ေၿပာတယ္။
ၿမန္မာၿပည္အရပ္ရပ္မွာ အမ်ားအားၿဖင့္ ေႏြေခါင္ေခါင္မွာ ေရတြင္းေရကန္ေတြ ေရခမ္းၾကတာ ဓမၼတာလို ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါပင္မဲ့ ကုလားကုန္းမွာေတာ့ ေရမခမ္းပါ ေရတြင္းတူးရတာလည္း လြယ္ပါတယ္။ တြင္းအနက္ၾကီး တူးစရာမလို ၊ ၁၀ေပ ၁၅ေပ ေလာက္ တူးရံုနဲ ့ ေရရပါတယ္။
အသက္ထင္ရွားရွိသူ ဦးဇကီတို ့ ၊ ေဒၚစလီမာဘီ (ေခၚ) ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ ၊ ဦးအီစမန္အင္ ၊ ေဒၚအမီနာ (ေခၚ) ေဒၚမညြန္ ့ တို ့ရဲ ့ အဓိကေၿပာၿပခ်က္ေတြနဲ ့ တခ်ိဳ ့ေၿပာၿပခ်က္ေတြ ေဖၚၿပသြားပါမယ္။ တခ်ိဳ ့ တိတိက်က် မေၿပာႏိုင္ပင္မဲ့ သိသေလာက္ေၿပာ၊ ၾကားသေလာက္ေၿပာတာေလးေတြကို စုေပါင္း ေရးသားေဖၚၿပသြားပါမယ္။
၀ါဆိုလမွာ ဂ်ပန္တပ္ေတြ ၀င္လာတယ္။ အဂၤလိပ္စပိုင္ေတြကို ၀ွက္ထားၿပီး ေကၽြးေမြးတယ္၊ အကူအညီေပးတယ္၊ အေထာကအပံ့ေတြ ေပးတယ္ဆိုၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳး စစ္ေဆးေမးၿမန္းၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး စြပ္စြဲခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ တစ္ရြာလံုးကို ရက္ရက္စက္စက္သတ္ၿဖတ္ပါေတာ့တယ္။ အရွင္လတ္လတ္ေရတြင္းထဲ ထိုးခ်ပစ္ခ်ၿပီး သုတ္သင္ ပစ္တယ္။ ရြာရွိေရတြင္းထဲ သတ္ၿပီးပစ္ထည့္ ကန္ေက်ာက္ၿပီးထည့္။ ဒီေလာက္ ရက္ရက္စက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္စြာနဲ ့ သတ္တာၿဖတ္တာေတြကို သူ(ကိုဇာကီ)က သူ ့မ်က္လံုးထဲက ႏွစ္ေပါင္းဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ထြက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို ့ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲစြာ ေၿပာရွာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ ကိုဇာကီဟာ ေက်ာင္းသားအရြယ္ အသက္(၁၂) (၁၃)ႏွစ္သား ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
ကိုအီစမန္အင္တို ့ မိသားစုရဲ ့ ရိုး၊ အ ပံုအၿဖစ္ကိုပဲၾကည့္ပါ။ ဂ်ပန္ေတြက ေရပူကန္ဘက္က ဆင္းလာတယ္။ လူၾကီးလူငယ္ေတြ လူငယ္ေတြ ေၿပးၾကတယ္။ သံုးခ်ိဳးတစ္ခ်ိဳးေလာက္ ရွိပါမယ္။ ကိုအီစမန္အင္တို ့ရဲ ့ အေမတို ့လည္း ေၿပးၾကတယ္။ ကိုအီစမန္အင္က ကေလးပဲရွိေသးတယ္။ သူ ့ကိုေခၚတယ္။ အပါက အိမ္ေစာင့္ေနတယ္၊ မေၿပးဘူး ဆိုၿပီး သူလည္း ဖခင္နဲ ့အိမ္မွာပဲ ေနလိုက္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဖခင္က အေၿခအေနေတြ တေစ့တေစာင္း သြားၾကည့္အံုးမယ္၊ ေနာက္မွ မင္းလိုက္ခဲ့ပါဆိုၿပီး ထြက္သြားတယ္။ သူ ့ဖခင္ၿပန္မလာေတာ့ သူ ့အေဖေနာက္ ကိုအီစမန္အင္ လိုက္သြားတယ္။ အဲဒီမယ္ သူပါအဖမ္းခံလိုက္ရတယ္။
ဂ်ပန္တပ္ေတြက အိမ္ေပါက္ေစ့၀င္ၿပီး အိမ္ရွိလူအကုန္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းထဲမွာစုဖို ့ လွံစြပ္ၿပၿပီး ေအာ္ေငါက္ဆဲဆိုပါသတဲ့။ လူၾကီးလူငယ္၊ အဘြားအို၊ အဘိုးအိုေတြကိုပါမက်န္ ေၿပာစရာရွိတယ္ဆိုၿပီး ႏြားအုပ္၊ ဆိတ္အုပ္ေတြ သားသတ္ရံုထဲ ရိုက္ႏွက္ဆဲဆို သြင္းသလို ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းထဲမွာ စုရံုးေစခဲ့တယ္။
ရြာသူရြာသားေတြကလည္း ရင္ထဲထိတ္ထိတ္၊ ေၾကာက္ေၾကာက္လန္ ့လန္ ့နဲ ့ပဲ အစည္းအေ၀းလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲ ၀င္ေရာက္စုရံုးၾကတယ္။ တကယ္ပဲ အစည္းအေ၀းလုပ္မယ္လို ့ ထင္ၾကတယ္ဆိုပဲ။ အိမ္ေစာင့္ရယ္လို ့ အိမ္ေတြမွာ တစ္ေယာက္မွ မက်န္ေတာ့ဘူး။
အဲဒီမွာ ဂ်ပန္ေတြေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးနဲ ့အလြတ္လပ္ဆံုး အခြင့္အေရးရသြားပါေတာ့တယ္။ ဂ်ပန္စစ္သားေတြဟာ တစ္အိမ္တက္ဆင္း အိမ္ေပၚမွာရွိတဲ့ အဖိုးတန္ေရႊ ၊ေငြ ပစၥည္းေတြကို သိမ္းက်ံဳးယူပါေတာ့တယ္။ တစ္နည္းဆိုရရင္ ေအးဓါးၿပတိုက္ပါေတာ့တယ္။ ဂ်ပန္စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရး စစ္ရဲေတြက ရြာလူၾကီးေတြကို အဂၤလိပ္စပိုင္ ဘယ္မွာ ၀ွက္ထားသလဲဆိုတာကိုသာ ထပ္တလဲလဲ ၿပန္ေမးလိုက္၊ ရိုက္လိုက္နဲ ့။ ဒါပင္မဲ့ ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ မေဖာ္ၾကဘူး။ အႏွိပ္စက္သာ ခံၾကတယ္။
ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းထဲမွာေတာ့ ရြာသားအားလံုးကို ေမးလည္းေမး၊ စစ္လည္းစစ္၊ ရိုက္လည္းရိုက္ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္စက္ၾကေတာ့တယ္။ ဂ်ပန္က ေမးၿမန္းႏွိပ္စက္ရံု ႏွိပ္စက္သလားဆိုရင္ မဟုတ္ေသးဘူး။ အစာေရစာပါ ၿဖတ္ထားတယ္။ အဲဒီတုန္းက လူေတြကလည္း တကယ္ရိုးတယ္။ ဂ်ပန္က သူတို ့ကို ေမးရံုေမးၿမန္းၿပီး လႊတ္လိမ့္မယ္လို ့ ထင္ၾကတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ သူတို ့ကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ အရွင္လတ္လတ္ မရဏသခၤ်ိဳင္းထဲ သြင္းလိမ့္မယ္လို ့ မထင္ၾကဘူး။
ၿခင္းၿခင္းနီတဲ့ေသြးေတြ ေၿမခကုန္ၿပီ
တခ်ိဳ ့ ဒီလိုဖမ္းထားတဲ့အေပၚ မယံုသကၤာၿဖစ္ၿပီး ေနာက္ေဖးသြားမယ္ဆိုၿပီး မေပၚလာေတာ့ဘူး။ ထြက္ေၿပးလို ့ လြတ္ေၿမာက္သြားၾကပါသတဲ့။ မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ သူ ့ကေလးငယ္ကို ထားခဲ့ၿပီး ကိုယ္လြတ္ရုန္းေၿပးတယ္။ ကေလးခ်ီေၿပးရင္ ဘယ္လြတ္ပါ့မလဲ။ ကမာၻမီးေလာင္ သားေကာင္ ခ်နင္းရတဲ့ အၿဖစ္ပါပဲ။
လူေတြ ေလ်ာ့ေလ်ာ့သြားေတာ့ ဂ်ပန္ေတြ မသကၤာလာၾကေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ ေနာက္ဘယ္သူ ့ကိုမဆို အိမ္သာတက္မယ္ ဆိုတာနဲ ့ ဂ်ပန္ေတြက လွံစြပ္တပ္ထားတဲ့ ေသနတ္ကိုင္ၿပီး လိုက္ပို ့ပါသတဲ့။ ၂ရက္ေလာက္ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားၿပီး ၁၉၄၅ခုႏွစ္၊ဇူလိုင္လ ၁၁ရက္ေန ့မွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ၾကီးရဲ ့ သမိုင္း၀င္လူသတ္ပြဲၾကီးကို ဂ်ပန္ေတြက ၿမိန္ေရယွက္ေရ ဆင္ႏႊဲပါေတာ့တယ္။
၁၉၄၅ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၁ရက္ဟာ သမိုင္းရက္မ်ားကို ၿခင္းၿခင္းနီတဲ့ ေသြးစြန္းတဲ့ေန ့ပါ။ သမိုင္းရက္မ်ားကို ၿခင္းၿခင္းနီတဲ့ ေသြးစြန္းတဲ့ေန ့ပါ။သမိုင္းရက္မ်ားကို မည္းေမွာင္ညစ္ညမ္းသြားေအာင္ အၿပစ္ကင္းမဲ့တဲ့ အဘိုးအို၊ အဘြားအို၊ လူၾကီးလူငယ္ႏွင့္ ရင္ေသြးမ်ားပါမက်န္ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ၿဖတ္ခဲ့လို ့ က်တဲ့ေသြးေတြနဲ ့ ၿခယ္မႈန္းလိုက္တဲ့ ရက္စက္မႈပါပဲ။
ေရတြင္းေတြဆီ လူၾကီးေတြကို မ်က္ႏွာအ၀တ္နဲ ့စည္း၊ လက္ေနာက္ၿပန္ၾကိဳးခ်ည္ၿပီး လူစုခြဲသြားပါတယ္။ ကေလးေတြ၊ အဘိုးၾကီးေတြကို လံွစြပ္ေထာက္ ဟိန္းေဟာက္ ဆဲဆိုၿပီး ေခၚသြားတယ္။ ရြာသားေယာက်ာ္း၊ မိန္းမကေလးေတြရဲ ့ “ကယ္ေတာ္မူၾကပါ” ဆိုတာေတာင္ ဟစ္ေအာ္ေၾကြးေၾကာ္သံ မေအာ္ဟစ္၀ံ့ေလာက္ေအာင္ လူသတ္ေကာင္ ဘီလူးသဘက္ေတြရဲ ့ ေအာ္ဟစ္ၾကိမ္းေမာင္းသံေတြဟာ လႊမ္းၿခံဳလ်က္ရွိေနတယ္။
ကေလးေတြကို ေၿခႏွစ္ဖက္က ကိုင္ ေရတြင္းေဘာင္နဲ ့ရိုက္၊ ေရတြင္းထဲ ပစ္ခ်လို ့ခ်၊ တခ်ိဳ ့ကေလးေတြကို စပါးက်ီထဲထည့္ၿပီး မီးရိႈ ့သတ္လို ့သတ္။ လူၾကီးေတြကို ဓားနဲ ့ခုတ္ပိုင္းၿပီး ေရတြင္းထဲ ပစ္ခ်၊ လွံစြပ္နဲ ့ထိုးခ်မရူမလွ ခံၾကရတယ္။ ရက္စက္မႈနည္းမ်ိဳးစံုကို အသံုးၿပဳၾကတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ လူေတြကို ေၿမေပၚမွာ ေခြးဆြဲသလိုဆြဲၿပီး ေသြစိမ္းရွင္ရွင္ သတ္ၿဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။တခ်ိဳ ့ကုိလည္း ေသနတ္နဲ ့ပစ္သတ္၊ အရွင္လတ္လတ္ ေရတြင္းထဲကို ကန္ခ်ၿပီးလည္း ပစ္သတ္ၾကတယ္။
ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သူ အခ်ိဳ ့
ဂ်ပန္ေတြ ေရပူကန္ဘက္ကေန ကုလားကုန္းရြာထဲကို ၀င္လာေတာ့ ဂ်ပန္ေတြ လာတယ္ဆိုတာနဲ ့တခ်ိဳ ့ေတာ့ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သြားၿပီး မေၿပးတဲ့သံုးခ်ိဳး ႏွစ္ခ်ိဳးကေတာ့ ဂ်ပန္ေတြရဲ ့ သတ္ၿဖတ္မႈကို ခံသြားၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ ့ ဗလီထဲမွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားစဥ္ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သြားသူမ်ား၊ ေနာက္ဆံုး လွံစြပ္နဲ ့ထိုးသတ္ၿပီး ေရတြင္းထဲ ပစ္ခ်ရာမွ ေသဆံုးတဲ့အေလာင္းမ်ားကို နင္း၊ ေသြးရူးေသြးတန္းနဲ ့ ေရတြင္းထဲကေန အေပၚကိုတက္လာၿပီး ထြက္ေၿပး လြတ္ေၿမာက္လာသူမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ ရြာေတာင္ပိုင္း ေရတြင္းထဲ ကိုဇာလီရဲ ့အေဖကို ပစ္ခ်မယ္အလုပ္ ေသခ်င္ေသဆိုၿပီး ထြက္ေၿပးလို ့ လြတ္ေၿမာက္သြားခဲ့ပါတယ္။
ေရတြင္းထဲကေန ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္လာသူက ေၿခာက္ေယာက္ပါ။ ေတာင္ပိုင္းေရတြင္းထဲကေန ကိုဇာလီရယ္၊ သူ ့ အဘြား ဆိုင္မြန္ဘီ၊ တၿခားအဘြား တစ္ေယာက္။ ေဒၚဆိုင္မြန္ကေတာ့ တစ္ခဏတာခံၿပီး ဒဏ္ရာမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ အၿခားအဘြားတစ္ေယာက္လဲ ၁၀ရက္ေလာက္ပဲ ခံကာ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။
ေနာက္အၿခားေရတြင္းက ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သူ သံုးဦးမွာ ေဆာ္ဖာခါတြန္ ဆံုးသြားၿပီး ဦးရွာကာေမာက္နဲ ့ ေဒၚယာရာဘီတို ့ ႏွစ္ေယာက္ပဲ က်န္ရစ္တယ္။
ဗမာ့မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္သားမ်ားနဲ ့ မဟာမိတ္ေလထီးသမားမ်ားကို ကူညီလိုတဲ့
ေလထီးတပ္ဖြဲ ့၀င္မ်ားကို ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြ ့ရဲ ့လက္မေရာက္ေအာင္ လံုၿခံဳရာတြင္ ၀ွက္ထားေပးၿခင္း၊ လိုအပ္တဲ့ အကူအညီမ်ားေပးၿခင္း၊ ရန္သူစစ္ သတင္းမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေပးပို ့ၿခင္းမ်ားၿဖင့္ ဂ်ပန္ဆန္ ့က်င္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း လိုအပ္သလို အကူအညီေပးၾကတယ္။
အၿဖစ္ကိုေၿပာရမယ္ဆိုရင္ အၿပစ္ကင္းစင္တဲ့ ႏွလံုးသားပိုင္ရွင္ေတြအေနနဲ ့ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ဂ်ပန္ကို တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ေလထီးသမားေတြနဲ ့ ဗမာ့မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္သားေတြရဲ ့ အသက္ေတြကို မိမိတို ့အသက္နဲ ့ ရက္ေရာစြာလဲခဲ့တဲ့ ကိုယ္က်ိဳးစြန္ ့ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြရဲ ့ ထံုးစံအတိုင္း အစေတးခံသြားၾကရပါၿပီတကား။
အုတ္ေဘာင္ခတ္ထားတဲ့ ကာဘရ္ သခၤ်ဳိင္းမ်ား
ကိုဇာလီနဲ ့အတူ ယခင္ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြ မညွာမတာ မိုက္မဲဆိုးရြားစြာ ရက္ရက္စက္စက္သတ္ၿပီး ေရတြင္းထဲ ပစ္ခ် ကန္ခ် ခံရလို ့ ဆန္ ့ငင္ဆန္ ့ငင္ ယက္ကန္ကန္နဲ ့ အသက္ေပ်ာက္ခဲ့ရေသာသူေတြရဲ ့ ကာဘရ္သခ်ၤ ိဳင္းေရတြင္းေဟာင္း မ်ားကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေရတြင္းေဟာင္းမ်ားကို အုတ္ၿဖင့္ ၀ိုင္းထားပါတယ္။
ေရတြင္းသခ်ၤ ိဳင္း ကဘရ္မ်ားေနရာတြင္ တစ္ေပတစ္မိုက္ၿမင့္တဲ့ အုတ္မ်ားကို စီရီ၍ပင္ ေဘာင္ခတ္ထားၿခင္း မရွိပါ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ေၿပာမၿပရင္ ကာဘရ္သခ်ၤ ိဳင္းဆိုတာ အမွတ္တမဲ့မို ့ သိရန္ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ေရွးနယ္မ်ားရွိ ေရတြင္းမ်ားသည္ ေၿမၾကီးနဲ ့ တစ္ေၿပညီနီးပါး ရွိၿပီး ၊ ေရတြင္း အ၀ တြင္းႏွုတ္ခမ္းမ်ားကို ယခုေက်းရြာမ်ားတြင္ ရွိသကဲ့သို ့ အကာအရံ ႏွစ္ေပသံုးေပခန္ ့ ဘိလပ္ေၿမၿဖင့္ ေခ်ာကိုင္ကာ ကာရံထားၿခင္း မရွိသးပါ။ ကုလားကုန္း ရြာရွိ ေရတြင္းမ်ားသည္ ထိုကဲ့သို ့ တစ္ေၿပးညီေရတြင္းမ်ား ၿဖစ္သၿဖင့္အခ်ိန္ၾကာေညာင္းလာေသာေၾကာင့္ အုတ္မ်ားနဲ ့ ၀ိုင္းထား၍သာ သိလိုက္သည္ဟု ဆရာၾကီးဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္ဟန္တူပါတယ္။)
အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္း အမွတ္စဥ္(၁၉) ၊ ၁၉၈၀ ၿပည့္ႏွစ္၊ မတ္လ စာေစာင္တြင္-
အာဇာနည္ ရွဟီဒီတို ့၏ သခ်ၤ ိဳင္းကဘာရ္မ်ား ၿဖစ္ေနေသာ အထက္ေဖာ္ၿပပါ ေရတြင္းေဟာင္းမ်ားသို ့ ေဇယာရတ္ ေမတၱာဆုမြန္ပို ့ရန္ လာေရာက္သူ မ်ားၿပားလွေပသည္။
ဟူ၍ေရးသားထားသည္ကို ေတြ ့ရပါေသာ္လည္း ဤကဘရ္သခ်ၤ ိဳင္းမ်ာကို ကဘရ္သခ်ၤ ိဳင္းမ်ား (သို ့မဟုတ္) အာဇာနည္ဗိမာန္မ်ားနဲ ့ တူေအာင္ ထည္ထည္၀ါ၀ါၾကီးမဟုတ္သည့္တိုင္ေအာင္ အသင့္တင့္ေတာ့ရွိဖို ့ ရန္ပံုေငြမ်ား လွဴဒါန္းသင့္တယ္လို ့ စိတ္ထဲတြင္ေအာက္ေမ့ေနမိၿပန္တယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္ က်ိဳက္မေရာဘက္ ကုလားကုန္းက ေရတြင္း ၂၂တြင္းမွာ အၿပစ္မဲ့တဲ့ ရြာသူရြာသား ၇၆၉ဦးတို ့ရဲ ့ၿဖစ္ရပ္ကို ေက်ာက္စာတိုင္မွာ ကမၼည္းထိုး ေဖၚၿပထားသင့္တယ္လို ့ ထင္ၿမင္မိပါတယ္။
ေသတြင္း လြတ္ေၿမာက္လာသူ အမ်ိဳးသမီးရဲ ့ကိုယ္ေတြ ့( ဂ်ပန္မ်ား ရြာသူရြာသားမ်ားကို သတ္ၿဖတ္ၿပီး ၎တို ့ ဖယ္ထားေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထဲမွ တစ္ဦး)
အသက္ (၆၅)ႏွစ္ခန္ ့ရွိၿပီၿဖစ္တဲ့ ေဒၚစကီမာဘီ(ခ) ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ ရဲ ့ေၿပာၿပခ်က္ၿဖစ္ပါတယ္။
လူၾကီးလူငယ္၊ အဘိုးအို၊ အမယ္အိုကစၿပီး အိမ္ေစ့ လူကုန္လာရမယ္၊ အစည္အေ၀းလုပ္မယ္၊ ဗလီထဲမွာ စုရမယ္ဆိုတာနဲ ့ ကၽြန္မတို ့လည္း ဖလာတူ-ဗလီ၀င္းထဲမွာ သြားစုၾကရပါတယ္။ ေယာကၤ်ားေတြကိုေတာ့ ဗလီထဲမွာ ေလွာင္ထားတယ္၊ ရြာကိုေတာ့ ဂ်ပန္စစ္တပ္ေတြ ၀ိုင္းထားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အစည္းအ၀းလုပ္ဖို ့ ေခၚတာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာ တၿဖည္းၿဖည္းနဲ ့ ရိပ္စားမိလာတယ္၊ ဗလီ၀င္းထဲကေန ဘယ္သူမွ အၿပင္မထြက္ရဘူး။ တို ့ကိုမ်ား ဗလီထဲမွာ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ပစ္သတ္မွာလား၊ မီးေလာင္တိုက္သြင္းမွာလားဆိုၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြးေတာမိၾကပါေတာ့တယ္။ ေလွာင္ပိတ္ေနေတာ့ ကေလးေတြလည္း ပူလို ့မေနႏိုင္လို ့ ငိုၾကတယ္၊
အဲဒီေတာ့ ဂ်ပန္က လွံစြပ္နဲ ့ ထိုးမယ္ တကဲကဲလုပ္လာတယ္၊ ကေလးေတြ မငိုေစနဲ ့ဆိုၿပီး လွံစြပ္နဲ ့ ၿခိမ္းေၿခာက္တယ္။ ထမင္းမေကၽြး၊ ေရကလည္းၿပတ္၊ အစာေရစာၿဖတ္ထားတယ္၊ အငတ္ထားတယ္၊ သံုးရက္လံုးပဲ။ ကေလးေတြလည္း ငိုလိုက္၊ ငိုလြန္းေတာ့ေမာ၊ ေမာေတာ့ အိပ္ေပ်ာသြား၊ ငတ္လိုက္နဲ ့။
တစ္ခ်ိဳ ့ကေတာ့ အိမ္သာသြားတက္မယ္ဆိုၿပီး ဂ်ပန္ေတြအလစ္ထြက္ေၿပးတယ္။ ဒီလို ထြက္ေၿပးလို ့ လြတ္သြားတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ အဲဒီလိုထြက္ေၿပးမွန္းသိေတာ့ အိမ္သာတက္မယ္ဆိုရင္ ဂ်ပန္က ေသနတ္လွံစြပ္တပ္ၿပီး လိုက္ပို ့တယ္။ မေၿပးသာေတာ့ဘူးေပါ့။
ကုလားကုန္းေက်းရြာမွာက တစ္အိမ္ေရတြင္းႏွစ္တြင္းေလာက္ ရွိတယ္၊ ဗလီဘက္က သြားရင္ ေရတြင္းေတြပဲ ေတြ ့ရမယ္၊ ေရတြင္းကို ေခၚမသြားခင္ အိမ္တစ္အိမ္မွာ ပိတ္ေလွာင္ထားတယ္၊ ေနာက္လက္ၿပန္ၾကိဳးတုပ္ၿပီး ႏွစ္ေယာက္တစ္တြဲ ေရတြင္းဘက္ဆီ ေခၚသြားတယ္။ မ်က္ႏွာကို အ၀တ္စည္းၿပီး ေရတြင္းကို ေက်ာခိုင္းထားလိုက္တယ္၊ ေနာက္လွံစြပ္နဲ ့ထိုးၿပီး ေရတြင္းထဲ ကန္ခ်လိုက္တယ္၊ၿပန္မထႏိုင္ေအာင္ အေပၚက သစ္တံုးေတြနဲ ့ ဖိလိုက္ၾကေသးတယ္။ ေယာကၤ်ားေတြ ကုန္ေတာ့ မိန္းမေတြကို ဒီတိုင္းပဲ ႏွစ္ေယာက္တစ္တြဲ ၾကိဳးခ်ည္ေခၚသြားၿပီး လွံစြပ္နဲ ့ ထိုးသတ္တယ္။
မိန္းမေတြ၊ ကေလး၊ လူၾကီးေတြ ကုန္သေလာက္ရွိသြားေတာ့မွ ကၽြန္မတို ့ မိန္းမငယ္(၁၁)ေယာက္ကိုေခၚ၊ အိမ္တစ္အိမ္မွာ ေလွာင္ထားတယ္။ မုန္ ့အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ခိုင္းတယ္။ ရြာသူရြာသားေတြ သတ္ၿပီးလို ့ ၃ရက္ေလာက္အၾကာမွာေတာ့ ကၽြန္မတို ့ ညီအစ္မသံုးေယာက္က အၾကံတစ္ခုရတယ္။ အိမ္မွာ ပစၥည္းသြာယူမယ္ ဆိုၿပီးေၿပာမယ္၊ ဂ်ပန္က ခြင့္ေပးရင္သြားယူမယ္။ လစ္ရင္ လစ္သလို ထြက္ေၿပးမယ္ေပါ့။
အၾကံအစည္အတိုင္း ဂ်ပန္ကိုေၿပာေတာ့ အေစာင့္သံုးေယာက္က လွံစြပ္ေသနတ္ကိုင္ၿပီး လိုက္ပို ့တယ္။ အိမ္မွာ ပစၥည္းေတြ ရွာေတာ့ ဘာပစၥည္းမွ မရွိေတာ့ဘူး၊ ဂ်ပန္ေတြ လူမရွိတုန္း ဓါးၿပတိုက္ယူလိုက္ၿပီပဲကိုး ၊ ဒီေတာ့ဘာပစၥည္းမွ မရဘဲ ကၽြန္မတို ့ကို ဖမ္းထားတဲ့ အိမ္ကို ၿပန္ၾကရတယ္။
ေနာက္ မုန္ ့ညက္ေတြေထာင္းခိုင္းၿပီး၊ မုန္ ့လုပ္ခိုင္းတယ္၊ ကၽြန္မတို ့က ဂ်ပန္အလစ္မွာ ထြက္ေၿပးဖို ့ပဲ ၾကိဳးစားတယ္၊ ဒါပင္မဲ့ ထြက္ေပါက္မရွိဘူး၊ ဂ်ပန္ေတြက မၿပတ္ေစာင့္ေနတယ္၊ အစ္မက မုန္ ့ညက္ေတြ ေထာင္းရင္း ကၽြန္မတို ့ကို ထြက္ေၿပးဖို ့ တိုင္ပင္တယ္၊ ကၽြန္မက ငါထြက္ေၿပးလို ့ ၿပန္မေရာက္ရင္ နင္တို ့ဆက္ၿပီး ထြက္ေၿပးလို ့ မွာခဲ့တယ္။ အဲဒီလိုေၿပာဆိုၿပီး မနက္(၇)နာရီမွာ ထြက္ေၿပးဖို ့ၾကိဳးစားတယ္။
ကၽြန္မမွာ ကေလးကိုလည္း ရင္မွာပိုက္ထားရတယ္၊ ကေလးကလည္း အခါလည္ပဲရွိေေသးတဲ့ သမီးေလး၊ ကေလးကို ထားမပစ္ရက္ဘဲ ပိုက္ၿပီး ထြက္ေၿပးခဲ့တယ္။ ဂ်ပန္ေတြက ကင္းေစာင့္ေနတယ္၊ ထြက္ေၿပးခြင့္ အခြင့္မသာလို ့ ၿပန္၀င္လာရတယ္။
ကၽြန္မတို ့ ညီအစ္မေတြ ထြက္လို ့မရေတာ့ (၁၅)ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ထြက္ေၿပးတယ္။ အေရွ ့စူးစူး ပိန္းေတာထဲ ထြက္ေၿပးၿပီး ပုန္းေနလိုက္တယ္၊ သူက အပ်ိဳပဲ၊ ဒါပင္မဲ့ သူ ့အေဒၚရဲ ့ကေလးကို ေပြ ့ေၿပးတယ္။ ဂ်ပန္ကစစ္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးကေလးေပ်ာက္ေနတာနဲ ့ လိုက္ရွာတယ္။ ပိန္းေတာထဲမွာ ေတြ ့တယ္။ ေသနတ္ဒင္နဲ ့ ရိုက္၊ မေသရံုတမယ္ အထုအေထာင္း အရိုက္အႏွက္ကို အလူးအလဲ ခံလိုက္ရရွာတယ္။
အႏြန္းနဲ ့မိက်ားတို ့ကလည္း အိမ္ေထာင္သည္ေတြပဲ ၿဖစ္တယ္။ ကေလးကိုယ္စီနဲ ့၊ ကေလးေတြလည္း အခါလည္ပဲ၊ သူတို ့ကိုကို ေၿပာလိုက္တယ္၊ ငါေတာ့ ေၿပးေတာ့မယ္လို ့။
အဲဒီည ၁၀နာရီေလာက္မွာ ေၿပးတယ္။ ရြာရဲ ့ေတာင္ဘက္ကို ေၿပးရင္း လြတ္သြားတယ္၊ အဲဒီနားမွာပဲ လွည့္ပတ္ပုန္းတယ္၊ လယ္ကန္သင္းရိုးမွာ ၀ပ္သြားၿပီး ကေလးရင္၀ယ္ပိုက္ လက္တစ္ဖက္နဲ ့ ၀မ္းလ်ားထိုးသြားရင္း ရိုးထဲကို ေရာက္လာတယ္။ ကၽြန္မ ေရထဲဆင္းေၿပးတယ္၊ ရိုးကူးၿပီးတာနဲ ့ ေတာစပ္ကို ေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာစပ္ေရာက္ေတာ့ မိုးခ်ဳပ္ၿပီ၊ တေအာင့္တနား ထိုင္လိုက္တယ္၊ဘာသံေတြလဲေတာ့ သဲကြဲစြာ မသိဘူး၊ ဒီေတာထဲမွာပဲ လမ္းမသိဘဲ ကၽြန္မ ေလွ်ာက္ေနတယ္၊ မိုးလင္းပိုင္း ေရာက္ေတာ့ေကာ ဗြီးက ယာစင္ဆိုတဲ့ ေကာင္ေလး(၁၆)ႏွစ္ရြယ္က ကုလားကုန္းရြာဘက္ သြားေနတယ္၊ သူကဘယ္သူလဲလို ့ ေမးတယ္၊ သူ ့မွာ ဓားလြတ္ ကိုင္ထားတယ္။
တစ္ခ်ိန္လံုး ကိုယ့္ကို ရင္ကိုစည္း အံၾကိတ္ၿပီးလာခဲ့တဲ့ မာနေတြဟာ သူ ့ကိုေတြ ့လိုက္ေတာ့မွ အားရွိရမယ့္အစား တစ္ခါတည္း က်ဆင္း ေပ်ာ ့ေခြသြားတယ္။ ကၽြန္မတို ့အင္အားခ်ည့္နဲ ့ေနလို ့ ငိုအားပင္မရွိေတာ့သလားဘဲ၊ ကေလးကို သူက ေကာက္ခ်ီလိုက္တယ္။ ဓားကို ကိုင္ရင္း ဖားေဖ်ာက္ရြာကို လိုက္ပို ့မယ္လို ့ ေၿပာတယ္၊ ဒီေတာဆံုးေတာ့ ကၽြန္မမတ္နဲ ့ ေမာင္ပါေခြးတို ့ကို ေတြ ့တယ္။
ဖားေဖ်ာက္ရြာ ေၿမာက္ဘက္ လယ္ေတာထဲေခၚသြားၾကတယ္၊ ကၽြန္မဦးေလး ဦးေရႊလီနဲ ့ ဆံုတယ္။ ဖတ္တလဲကင္း ႏွုတ္ဆက္တယ္၊ ကၽြန္မက အက်ိဳးအေၾကာင္း ေၿပာၿပေတာ့ ႏွစ္ေယာက္သား ငိုၾကပါေတာ့တယ္၊ ဂ်ပန္ေတြက အားလံုးကို သတ္လိုက္ကုန္ၿပီ၊ ညီအစ္မႏွစ္ေယာက္နဲ ့ ကေလးမေလးေတြ က်န္တယ္၊ သူတို ့ကို သတ္လိုက္ၿပီးလား မသိဘူးလို ့ ေၿပာၿပလိုက္တယ္၊ အဲဒီလို ေၿပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုလားကုန္းရြာဘက္က ေသနတ္သံေတြၾကားရတယ္။ ဘယ္သူေတြ ထပ္သတ္ခံရၿပီလဲ။ ကၽြန္မ ညီမေတြလား မိက်ားတို ့ကို နင့္အစ္မ ဘယ္သြားသလဲဆိုတာ ေမးေမးၿပီး ရိုက္ေလမလား၊ ေမးမရလို ့ ေသနတ္နဲ ့ ပစ္သတ္ေလေရာ့သလားဆိုၿပီး စိုးရိမ္စိတ္ေတြ တဖြားဖြား တိုးလာၿပန္တယ္။
အဲဒီေတာထဲမွာ ယာယီတဲထိုးၿပီး ဦးေလးကထားေပးတယ္၊ ရြာထဲ၀င္မယ္လုပ္ေတာ့ နင္ဒီမွာ ေနဦးဆိုၿပီး ထားခဲ့တယ္။ ရြာထဲကို ၀င္သြားၿပီး ကၽြန္မတို ့သားအမိစားဖို ့ ထမင္းဟင္းခ်က္ၿပီး ယူလာတယ္။ ကၽြန္မတို ့ အစာေရစာငတ္ေတာ့ အားရပါးရ ပလုတ္ပေလာင္း စားတယ္။ ဒါပင္မဲ့ ထမင္းဟင္းမစားရတာ သံုးေလးရက္ရွိၿပီမို ့ လည္ေခ်ာင္းကမ်ား က်ဥ္းေနလို ့လား ။ ရုတ္တရက္ မ်ိဳမက်ဘူး၊ နည္းနည္းခ်င္း စားရေတာ့တယ္။ ထမင္းစားၿပီး ခရီးဆက္တယ္။
မနက္မိုးမလင္းတလင္းမွာ ဗမာရြာၿဖစ္တဲ့ အန္ဂလဲရြာကို ေရာက္တယ္။ ရြာသားေတြက ကၽြန္မတို ့ကို လက္မခံဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မြန္ရြာၿဖစ္တဲ့ ေကာမေႏွာရြာကို ဆက္သြားတယ္။ အဲဒီမွာလည္း လက္မခံၿပန္ဘူး။
ေနာက္ ေကာ့မေႏွာေက်းရြာကေန ေကာဗီြရြာကို ၿပန္လွည့္ေခၚသြားတယ္။အဲဒီရြာကေတာ့ ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ရြာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ရြာမွာ ကၽြန္မအမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ိဴးေတြအိမ္မွာပဲ တစ္ညအိပ္ပါတယ္။ ေနာက္ေန ့မွာ ပိႏၵဲကုန္းေက်းရြာ ဘက္ ဆက္သြားတယ္။ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ လူၾကီးေတြကို ကၽြန္မ ကုလားကုန္းက အမ်ိဳးသမီးပါလို ့ ေၿပာၿပတယ္။ သူတို ့က ကုလားကုန္းရြာသားေတြကို လက္မခံရဘူးလို ့ ဂ်ပန္က အမိန္ ့ထုတ္ထားတယ္ဆိုတာနဲ ့ ရြာထဲမွာ မေနရဘူး။ ပိႏၵဲကုန္းကြင္းထဲမွာ သြားေနရတယ္။ ဘၾကီးတို ့က ထမင္းလာပို ့ေပးတယ္။
အဲဒီလိုနဲ ့ဂ်ပန္ေတြ လက္နက္ခ်ၿပီးမွာ ကၽြန္မလည္း ရြာကို ေအးေအးလူလူၿပန္ၿပီး ေနထိုင္ပါတယ္။
ကၽြန္မရြာေရာက္လို ့ သတင္းရလိုက္တာက ကၽြန္မတို ့(၁၁)ေယာက္ အုပ္စုထဲက ကၽြန္မညီမ အႏြန္နဲ ့ မိက်ားတို ့ ႏွစ္ေယာက္ပါ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သြားတယ္၊ ေနာက္က်န္ အမ်ိဳးသမီး ရွစ္ေယာက္ကို အလယ္တံခြန္တိုင္ (သံၿဖဴဇရပ္လမ္း) ထိ ေခၚသြားတယ္။ ဂ်ပန္ေတြက အဲဒီအမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼက်င့္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္ ထပ္မံထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္သြားတယ္၊ က်န္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဂ်ပန္ေတြ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ပစ္လိုက္တယ္၊ လူကိုလည္း အဓမၼက်င့္၊ အသက္ကိုလည္းသတ္၊ ဘက္စံု ရိုင္းစိုင္းတဲ့ ဖက္ဆစ္ရဲ ့ သရုပ္သကန္ပါပဲ။
(ေဒၚစကီမာဘီ(ေခၚ) ေဒၚအုန္းၾကည္ ၏ ေၿပာၿပခ်က္မ်ားၿဖစ္ပါတယ္။)
ထိုနည္းတူ စာေရးဆရာခင္ၾကီးေအာင္ေရးတဲ့ ဘူရွိဒိုသူရဲေကာင္းတို ့၏ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား (သုတပေဒသာ စာေစာင္ ၂၁၊ အမွတ္(၃) ၊ ဇူလိုင္လ ၁၉၉၄) ေဆာင္းပါး စာမ်က္ႏွာ ၁၅၀၊ တတိယေကာ္လံ၊ တတိယပိုဒ္ ေနာက္ဆံုးေၾကာင္းမွာ အခုလို ေရးသားထားပါတယ္။
“ဇူလိုင္လ ၁၂ရက္တြင္ သူတို ့ဖယ္ထားေသာ ေက်းရြာသူ ၁၀ေယာက္ကို ေခၚကာ ထြက္ေၿပးသြားၾကသည္။ ၎အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ဘယ္ေသာအခါမွ် ၿပန္၍ မေတြ ့ရေတာ့ပါ။’’
ကြဲလြဲခ်က္အနည္းငယ္
ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ ၁၉၈၀ၿပည့္ႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၂ရက္ေန ့မွာ ေတြ ့ဆံုေမးၿမန္းခဲ့ေသာ ကုလားကုန္း ေက်းရြာက အသက္(၆၅)ရွိၿပီၿဖစ္တဲ့ ေဒၚစကီမာဘီ (ေခၚ) ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ ေၿပာၿပရာတြင္ အမ်ိဳးသမီး(၁၁)ေယာက္ ေရြးဖယ္ထားၿပီး ဂ်ပန္ေတြအတြက္ သေရစာေတြ လုပ္ေပးရတယ္။ ဖမ္းထားရာကေန ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ အရင္ဆံုး ထြက္ေၿပး လြတ္ေၿမာက္ခဲ့တယ္။
ေနာက္ ၎၏ ေၿပာၿပခ်က္အရ ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ရဲ ့ ညီမ မအႏြန္ နဲ ့ မိက်ားတို ့ႏွစ္ေယာက္ထြက္ေၿပး လြတ္ေၿမာက္သြားေၾကာင္း က်န္အမ်ိဴးသမီး ရွစ္ေယာက္ကို ဂ်ပန္ေတြ အလယ္တံခြန္တိုင္ (သံၿဖဴဇရပ္) ထိ ေခၚသြားေၾကာင္း အဲဒီမွာ အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ဦး ထပ္မံ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္တယ္ဆိုရင္ ဂ်ပန္ေတြ ရဲ ့အလယ္တံခြန္တိုင္မွာ သတ္ၿဖတ္ခံရသူ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္သည္ ၆ ေယာက္ၿဖစ္ေနၿပီး(ေဒၚအုန္းၾကိဳင္ရဲ ့ ေၿပာၿပခ်က္) ဆရာခင္ၾကီးေအာင္ ေဆာင္ပါးတြင္ ၁၀ဦး သတ္ၿဖတ္ၿခင္းခံရေၾကာင္း ေတြ ့ရတယ္။
ထို ့အတြက္ေၾကာင့္ အလယ္တံခြန္တိုင္(သံၿဖဴဇရပ္) တြင္ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမာက္မႈ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္လည္း ေဒၚအုန္းၾကိဳင္၏ ညီမ ႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ကုလားကုန္းေက်းရြာမွာ ကတည္းက လြတ္ေၿမာက္ခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အလယ္တံခြန္တိုင္ (သံၿဖဴဇရပ္)တြင္ အမ်ိဳးသမီး ၈ဦးေတာ့ သတ္ၿဖတ္ခံခဲ့ရေၾကာင္း ယူဆရပါသည္။
ဆရာၾကီး ၀မ္းအို၀မ္းေက်ာ္၀င္းေမာင္ရဲ ့မွတ္ခ်က္
စာေရးဆရာခင္ၾကီးေအာင္ ေရးသားခ်က္ထဲမွာ (၁၀) ေယာက္ဆိုတာ ကေလးနဲ ့ဆို (၁၁)ေယာက္ ၊ (၁၅ႏွစ္ မိန္းကေလးနဲ ့ သူ ့အေဒၚကေလး)အဲဒီလိုကြာၿခားခ်က္ရယ္၊ ဂ်ပန္ေတြ ေခၚသြားတဲ့ အဲဒီ(၁၀)ေယာက္ကို ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ဘယ္ေသာအခါမွ် ၿပန္၍ မေတြ ့ ရေတာ့ပါလို ့ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ အမွန္က အဲဒီလို ေခၚသြားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရဲ ့ သတင္းဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားခဲ့ပါ။ သူတို ့တစ္ေတြကို ဂ်ပန္ေတြက ရက္စက္စြာ သတ္ထားခဲ့ေၾကာင္း၊ သူတို ့ကို ၿမွပ္ႏွံရာသခ်ၤ ိဳင္းကို ကုလားမသခ်ၤ ိဳင္းဆိုၿပီး သမိုင္း မွတ္တိုင္တြင္ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။
အေထာက္အထားတစ္ခ်ိဳ ့
အဂၤလိပ္ေတြက ၀င္လာေတာ့ အဲဒီကရြာသားေတြကို စစ္ရိကၡာေတြ ၿဖန္ ့ၿဖဴးေပးတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစထိ ေထာက္ပံ့ေငြေတြ ရိကၡာတြ ပို ့ေပးတယ္လို ့ ေၿပာၿပပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ၾကီးၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္အစိုးရက ဒီလို ကုလားကုန္းက ကေလးလူၾကီး မိန္းမေယာက်္ား ၇၆၉ေယာက္တို ့အား ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြက ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ၿဖတ္ၿပီး ရြာရွိေရတြင္း ၂၂တြင္းထဲ အရွင္လတ္လတ္ ေသြးစိမ္းရွင္ရွင္နဲ ့ မရူမလွ ေသဆံုးရတဲ့အတြက္ ‘ကရုဏာေၾကးေပးမယ္’ ဆိုၿပီးလုပ္ခဲ့တယ္။
ေသသူမ်ားနဲ ့ ပတ္သတ္တဲ့ ပံုစံတြင္ ထည့္သြင္းေဖၚၿပရန္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားေတာင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါပင္မဲ့ ၿမန္မာၿပည္လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးတဲ့အခါမွာ စစ္ေလ်ာေၾကးေပးမယ္ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ အေကာင္အထည္ မေပၚေတာ့ပါ။
စစ္ခံုရံုး
ေရတြင္းကုန္းရြာရွိ ကေလး လူၾကီးေယာက်္ား မိန္းမ ၇၆၉ေယာက္ကို ရက္ရက္စက္စက္သတ္ခဲ့တဲ့ အမႈနဲ ့ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ေတာ္တြင္ မဟာမိတ္တို ့က စစ္ခံုရံုးဖြဲ ့ၿပီး စစ္သံု ့ပန္းတရားခံမ်ားၿဖစ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ၾကီး အီရွီကာ၀ါ နဲ ့ အၿခားစစ္ဗိုလ္မ်ားကို စစ္ေဆးေမးၿမန္းခဲ့တယ္။
ဒီအမႈစစ္ေဆးစဥ္ တရားလိုဘက္မွ သက္ေသအၿဖစ္
အီရွစ္အာမတ္ (ဒီဆိပ္ဖူးဟန္ အသက္၈၀)
ဦးမာမက္ဒူလာ – ကုလားကုန္း
ဦးရာရွစ္ – ဖားေဖ်ာက္
ဦးရွစ္အာမက္ – ကုလားကုန္း
ေဒၚဆာရာဘီ –
အၿခားအမ်ိဳးသမီးၾကီး – တို ့ၿဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ပန္ေတြကို မဟာမိတ္စစ္အရာရွိေတြက စစ္ခံုရံုးတင္တဲ့အခါ ဂ်ပန္ေတြက ဘာေတြ ဆင္ၿခင္ေပး ေလွ်ာက္လဲၾကသလဲဆုိတာ စာေရးဆရာ ခင္ၾကီးေအာင္၏ ဘူရွိဒိုသူရဲေကာင္းတို ့၏ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားေဆာင္းပါး (ဇူလိုင္လ ၁၉၉၄ထုတ္၊ သုတပေဒသာစာေစာင္) အတြဲ ၂၁၊ အမွတ္(၂၃)မွာ ယခုလို ေရးသားထားပါသည္။
စစ္ခံုရံုးတြင္ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သူ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္မ်ားက ခုခံကာကြယ္ ေလွ်ာက္လဲၾကပံု
“ကုလားကုန္းရြာမ်ားသည္ ထိုေဒသတြင္ လႈပ္ရွားေသာ ၿမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္သားမ်ားႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ေလထီးတပ္သားမ်ားကို အကူအညီေပးခဲ့ၾကသူမ်ားၿဖစ္၍ ၎တို ့သတ္ၿဖတ္ႏွိပ္ကြပ္ၿခင္းမွာ တရားေသာေဆာင္ရြက္မႈ ၿဖစ္သည္။ ထိုေဒသရွိ ရန္ၿပဳသူမ်ားအား ရွင္းလင္းရာတြင္ ဤကိစၥမွာ စစ္ေဆးလိုအပ္ခ်က္အရ လုပ္ေဆာင္ရၿခင္းၿဖစ္၍ အၿပစ္မရွိေၾကာင္း။
မဟာမိတ္ဗံုးၾကဲေလယာဥ္မ်ားက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရွိ ၿမိဳ ့ၾကီးမ်ားကို ဗံုးၾကဲတိုက္ခုက္၍ မိန္းမႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားကို ေသေက်ပ်က္စီးေစခဲ့သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ မၿခားနားပါ’’ ဟု ဆင္ၿခင္ေပးခဲ့ၾကသည္။
မည္သို ့ပင္ၿဖစ္ေစ စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္မ်ား ဆင္ၿခင္ေပး ေလွ်ာက္လဲၾကသည္ၿဖစ္ေစ လက္နက္မဲ့ ရြာသူရြာသား ၇၆၉ေယာက္ကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ေသြးေအးေအးႏွင့္ စိမ္ေၿပနေၿပသတ္ၿဖတ္ခဲ့ၿခင္းမွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈၾကီး မဟုတ္ဟူ၍ မည္သူမွ် ၿငင္း၍မရႏိုင္ပါ။
လက္ေတြ ့က်ဴးလြန္သည့္ ဂ်ပန္စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္တို ့က အထက္အမိန္ ့အရ ေဆာင္ရြက္ရပါသည္ဟု ဆင္ေၿခေပး ေလွ်ာက္လဲၾကၿခင္းမွာလည္း ေပးေသာအမိန္ ့သည္ပင္လွ်င္ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ စစ္ခင္းမႈဥပေဒႏွင့္ မညီမညြတ္သၿဖင့္ မည္သည့္နည္းနဲ ့မွ် ကုလားကုန္းရြာ လူသတ္ပြဲၾကီးကို စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ၿခင္း မဟုတ္ပါဟုယူဆရန္ ခက္ခဲလွေပသည္။
မဟာမိတ္စစ္ခံုးရံုးက ကုလားကုန္း ရြာသူရြာသားမ်ားကို သတ္ရန္ အမိန္ ့ေပးၿပီး ကိုယ္တိုင္လည္း ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ဗိုလ္ၾကီး အဆင့္ရွိတဲ့ ဗိုလ္ၾကီးအီရွီကာ၀ါနဲ ့ တၿခားစစ္ဗိုလ္မ်ားကို သက္ေသမ်ားရဲ ့ ထြက္ဆိုခ်က္အရ အမႈက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားတဲ့အတြင္ ေသဒဏ္ေပးလိုက္ပါတယ္။
ေက်းဇူးတင္ရွိၿခင္း
စာေရးသူအား အခုလို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ဂ်ပန္လွံစြပ္ဓါးသြားေအာက္က အသက္ကို လုၿပီး ထြက္ေၿပး လြတ္ေၿမာက္လာခဲ့တဲ့ ေဒၚစကီမာဘီ(ေခၚ) ေဒၚအုန္းၾကိဳင္အား အထူးေက်းဇူးတင္ ဂုဏ္ၿပဳခ်ီးက်ဴး ပါတယ္။ အစအစအရာရာ အကူအညီေပးၿခင္း ၊ ကိုယ္ေတြ ့သမိုင္းမ်ား ေၿပာၿပေပးတဲ့ ဦးဇာလီနဲ ့မိသားစု၊ ဦးေဒ၀ါနာလီ ၊ ေဒၚမိက်ား၊ ေဒၚအီကၽြတ္ဘီ၊ ေမာ္လ၀ီ ယာကြတ္( ရန္ကုန္ ဆူဖီယာေက်ာင္းဆရာ) ႏွင့္တကြ ဖားေဖ်ာက္၊ ကုလားကုန္းရြာတို ့မွ အစစအရာရာ ကူညီေပးခဲ့ၾကသူမ်ား အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ ဂုဏ္ၿပဳမွတ္တမ္းတင္အပ္ပါသည္။
ရန္ကုန္သို ့အၿပန္
ဦးဇာလီက စာေရးသူအား ကုလားကုန္းရြာမွ လွည္းၾကံဳရွိတဲ့အတြက္ ၁၄-၄-၁၉၈၀ ရက္ေန ့ မနက္လွည္းၾကံဳႏွင့္ က်ိဳက္မေရာလွည္းဆိပ္ကို လိုက္ပို ့ေစခဲ့ပါတယ္။ က်ိဳက္မေရာက ဆက္လာၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ ေစ်းၾကီး ဗလီ၀င္းမွာပဲ တည္းခိုအိပ္စက္ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန ့ ၂၅-၄-၁၉၈၀ ရက္ မနက္ ရန္ကုန္သြားမယ့္ ရထားနဲ ့လိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္စစ္ေလ်ာ္ေၾကးကိစၥ
ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက တရုတ္ၿပည္၊ ကိုရီးယား၊ ေဖာ္မိုဆာ၊ စင္ကၤာပူ၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား ၊ ဖိလစ္ပိုင္ အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကို က်ဴးေက်ာ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ယေန ့သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္နဲ ့အစိုးရအဖြဲ ့ထံ ၀န္းခ်ေတာင္းပန္တာ ေတြၾကားရပါတယ္။
စစ္တြင္းက ကိုရီးယား အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဂ်ပန္တပ္မေတာ္သားမ်ားအတြက္ ၿပည့္တန္ဆာမ်ားအၿဖစ္၊ ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္မယ္မ်ား အၿဖစ္ အတင္းအဓမၼေစခိုင္းခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီတုန္းက ပါ၀င္အသံုးေတာ္ခံခဲ့ရတဲ့ အသက္ထင္ရွား ရွိတဲ့ ကိုရီးယား အမ်ိဳးသမီးၾကီးမ်ားက လက္ရွိ ဂ်ပန္အစိုးရထံ ေလ်ာေၾကးေတာင္းခံခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို မြန္ၿပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ခရိုင္ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ ့နယ္မွ ကုလားကုန္းေက်းရြာရွိ ႏိုညွာကေလးေတြနဲ ့ အမွည့္ေၾကြေတာ့မယ့္ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြ၊ လူၾကီးလူငယ္ စုစုေပါင္း ၇၆၉ေယာက္တို ့အား လူမဆန္စြာ ရက္ရက္စက္စက္ ကေလးေတြကို ေရတြင္းေဘာင္နဲ ့ ရိုက္ ၊ ေရတြင္းထဲ ပစ္ခ်၊ လူၾကီးလူငယ္ေတြ ကိုေသနတ္နဲ ့ပစ္၊ လွံစြပ္နဲ ့ထိုး ၊ ဓားနဲ ့ခုတ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼက်င့္ၿပီးသတ္၊ ကုလားကုန္းေရတြင္း ၂၂ တြင္း ထဲမေသမရွင္ အစိမ္းသက္သက္ပစ္ခ်၊ ေသြးသံရဲရဲ အေသဆိုးနဲ ့ေသခဲ့ရတယ္။ ကေလးေတြကို စပါးက်ီထဲထည့္ မီးရိူ ့သတ္ခဲ့တယ္။
အလယ္တံခြန္တိုင္ (သံၿဖဴဇရပ္လမ္း)မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို မုဒိမ္း၀ေအာင္ က်င့္ၿပီး သတ္ခဲ့တယ္။ ယခုတိုင္ ကုလားမသခ်ၤ ိဳင္းလို ့ သမိုင္းမွာ အထင္ကရ ရွိခဲ့တယ္။
ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးစကေတာ့ ဂ်ပန္က ၿမန္မာၿပည္ကို စစ္ေလ်ာ္ေၾကးေပးတယ္ဆိုတာ ၾကားရပါတယ္။ ဒါပင္မဲ့ ဒီလို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ၿဖတ္ခဲ့တဲ့ ရြာသူရြာသားေတြကို ၀မ္းနည္းစကား တစ္ခြန္းတစ္ေလမွ ဒီေန ့ထိလည္း လာမေၿပာ၊ ေလ်ာ္ေၾကးလည္း တစ္ၿပားတစ္ခ်ပ္မွ မေပး။ ဒီလို ဥေပကၡာၿပဳထားၿခင္း ခံရတာဟာ အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္လွပါတယ္။ ဒီလို လ်စ္လ်ဴရူထားတဲ့အတြက္လည္း ၀မ္းနည္းစရာပါ။
၀မ္းအို၀မ္း ေက်ာ္၀င္းေမာင္
ေမ့ေပ်ာက္ေလာက္နီးနီးၿဖစ္ေနသည့္ ဆရာၾကီး၏ က်ိဳက္မေရာနယ္ရဲ ့အလွကို အက်ည္းတန္ေစခဲ့တဲ့ သမိုင္းၿဖစ္ရပ္မွန္ စာအုပ္ထဲမွ ၿဖစ္စဥ္မ်ားကို ၿပန္လည္ေဖၚၿပလိုက္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းၿပည္တစ္ၿပည္ လြတ္ေၿမာက္ဖို ့ ရွင္သန္ဖို ့အတြက္ အေသြးအေရာင္စံု ရွိသည့္ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ေပးဆပ္စေတးခဲ့ရၿခင္းကို အမွတ္ရ တန္ဖိုးထားတတ္ေစဖို ့ ရည္သန္ ပါသည္။ အက်ည္းခ်ံဳးေဆာင္းပါးသဖြယ္ ေဖၚၿပလိုက္သည့္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိခဲ့ပါက ကၽြန္ေတာ္၏ အမွားမ်ားသာ ၿဖစ္ပါေၾကာင္း နားလည္ေစလိုပါသည္။
မူရင္းစာအုပ္ အစအဆံုးဖတ္လိုလွ်င္
ၿပန္လည္ေ၀မွ်သူ
တင္မင္းထြဋ္