ဇန်န၀ါရီ ၁၊ ၂၀၂၃
M-Media
၉ နှစ်အရွယ်သမီးငယ် ရာဇန် ရှာဘတ် 
၉ နှစ်အရွယ်သမီးငယ် ရာဇန် ရှာဘတ်
-အသက် ၉ နှစ်အရွယ် ရာဇန်ရှာဘတ်ဟာ ဦးခေါင်းဒဏ်ရာ၊ ဦးနှောက်ထိခိုက်မှု၊ ခြေ၊ လက် သွင်သွင်ကြိုးနေကာ သတိလစ်တဲ့ အနေအအထားနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်လအရင်က အလ်အက္ကဆာဆေးရုံကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။
ဘယ်သူဘယ်၀ါမှန်းမသိတဲ့အတွက် ပထမ ၄ ရက်အတွင်း သူမကို “အမည်မသိစာရင်း” ထဲ ထည့်သွင်းထားခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ရာဇန်လေးဟာ အရေးပေါ်အခန်းကဆင်းကာ ဆေးရုံ၀န်းထဲက တဲတစ်ခုမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူနေရဆဲပါ။ သူမရဲ့ မိဘနှစ်ပါးစလုံး အသတ်ခံလိုက်ရတယ်ဆိုတာကို ဆရာ၀န်တွေ၊ သူနာပြုတွေက သူမကို မပြော၀ံ့သေးပါဘူး။
ရာဇန်နဲ့ မိသားစုဟာ နူစီရတ် ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ခိုလှုံနေတဲ့အချိန် အစ္စရေးရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတာ ကျန်းမာရေး၀န်ထမ်းတွေက စုံစမ်းသိရှိခဲ့ရပါတယ်။ အစ္စရေးရန်ကြောင့် ဂါဇာမြောက်ပိုင်း တူဖာမြို့ နေအိမ်ကနေ ထွက်ပြေးလာရပြီး ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်နေတဲ့အချိန် တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
မိသားစုတစ်ခုလုံးမှာ ရာဇန်တစ်ယောက်သာ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်ပါတယ်။
ဆေးရုံရောက်ပြီး ၅ ရက်မြောက်တဲ့နေ့ သတိရတဲ့အချိန်မှာ ရာဇန်က မိဘတွေအကြောင်း မေးပါတယ်။
“အသတ်ခံလိုက်ရတဲ့ မိဘတွေအကြောင်း ကလေးတွေက မေးတဲ့ မေးခွန်းတွေဟာ ဖြေရအခက်ဆုံး မေးခွန်းတွေပါ။ ရာဇန်လေး မေးတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်တော် ဆွံ့အသွားတယ်။ သမီးလေးအဆင်ပြေသွားမှာပါလို့ပဲ ပြန်ဖြေခဲ့ရတယ်” လို့ အက်အက္ကဆာ ဆေးရုံရဲ့ အရေးပေါ်ဌာန ဆရာ၀န် ဒေါက်တာ အီဘရာဟင် မတ္တာရ်က ပြောပါတယ်။
“ရာဇန်လေးက သိပ်တော်တယ်၊ ချစ်ဖို့လည်းကောင်းတယ်။ တစ်မိသားစုလုံး အသတ်ခံလိုက်ရတယ်ဆိုသာ သူ မသိရှာဘူး။ အားလုံး ရှိနေသေးတယ်လို့ပဲ သူက ထင်နေသေးတယ်။ သူကို့ ဆေးကုသမှုမှာ အထစ်အငေါ့ မရှိစေချင်တာကြောင့် အမှန်ကို ပေးမသိရဲသေးဘူး”
အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း ဂါဇာက အစ္စရေးရဲ့ လူသတ်ပွဲမှာ ပါလက်စတိုင်းကလေးငယ် ၈၂၀၀ ကျော် အသတ်ခံထားရပါတယ်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ အရေအတွက်က အလွန်များပြားပါတယ်။ မိဘနှစ်ပါးလုံး၊ မိဘနဲ့ ဆွေမျိုးတွေအားလုံး အသတ်ခံလိုက်ရတဲ့ ကလေးငယ်တွေလည်း ရှိပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ကျန်းမာရေး၀န်ထမ်းတွေက သူတို့ကို စောင့်ရှောက်ထားရပြီး အနာဂတ်မှာ ဘယ်လို စီမံရမလဲဆိုတာကိုလည်း မသိရှိသေးပါဘူး။
ဒီကလေးငယ်တွေမှာ သွားစရာမြေ မရှိတော့ပါဘူး။
မိဘမဲ့များ
အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွေကြောင့် ဆေးရုံရောက်လာသူ အများစုဟာ ကလေးငယ်တွေဖြစ်တယ်လို့ မတ္တာရ်က ပြောပါတယ်။ သူတို့ကို ကုသစောင့်ရှောက်ပေးဖို့ကလည်း ကျန်းမာရေး၀န်ထမ်းတွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ပါ။
“တစ်ခြားလူနာတွေအားလုံး အိပ်ပျော်နေတဲ့အချိန် ညသန်းခေါင်လောက်မှာ ရာဇန်က ထပြီးအော်ငိုတယ်။ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် အိပ်ဆေးမပေးရင် သူ မအိပ်နိုင်တော့ဘူး။ အိပ်ဆေးတွေ ထိုးထိုးပေးရတယ်။ နာတဲ့ဒဏ်တွေ လျော့သွားအောင် ညတိုင်း ကျွန်တော်သူ့ကို ပုံပြင်ပြောပြပြီး အာရုံလွှဲရပါတယ်”
နာကျင်မှုဒဏ်ခံရပြီး၊ စိတ်ခြောက်ခြားနေတဲ့ ကလေးငယ်တွေကို ငြိမ်နေအောင်လုပ်ဖို့အတွက် ဂါဇာက ကျန်းမာရေး၀န်ထမ်းတွေဟာ အနာပျောက်ဆေးတွေ၊ အိပ်ဆေးတွေ ပိုမိုအသုံးပြုနေရပါတယ်။ ဒါဟာ သိပ်ကောင်းတဲ့အရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။
ကလေးငယ်တွေနဲ့ သင့်တော်မယ့် ဆေး၀ါး မရတဲ့အတွက် လူကြီးသုံးဆေး၀ါးတွေနဲ့ ကုသနေရတာပါ။ နောက်ပိုင်း ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ဖြစ်လာမှာကို ဒေါက်တာ မတ္တာရ်က စိုးရိမ်နေပါတယ်။
အစ္စရေးရဲ့ အကြမ်းဖက် လူသတ်ပွဲ စတင်ကတည်းက သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ဂါဇာပြည်သူတွေဟာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီး အန္တရာယ်ကင်းမယ်လို့ထင်တဲ့ ဆေးရုံတွေ၊ ကျောင်းတွေမှာ ခိုလှုံခဲ့ရပါတယ်။ အစ္စရေးကတော့ ဒီနေရာတွေကိုလည်း အလွတ်မပေးပါဘူး။
ဒဏ်ရာရတဲ့ ကလေးငယ်တွေ နေ့စဥ် ရောက်လာမှုနဲ့အတူ ဂါဇာက ဆေးရုံတွေဟာ မိဘမဲ့၊ မိသားစုမဲ့ကလေးငယ်တွေ ခိုလှုံရာနေရာ ဖြစ်လာပါတယ်။
အကောင်းဆုံးကြိုးစားနေ
ဘေဘီ ဟာဆန် မက်ရှ်မက်ရှ်ကို အပျက်အဆီးတွေကြားထဲက ကယ်တင်ခဲ့ရချိန်မှာ အသက် ၅ ရက်သာ ရှိပါသေးတယ်။ ဒီရ် အလ်ဘာလာမြို့က သူတို့အိမ်ကို နို၀င်ဘာလမှာ အစ္စရေးက လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မိသာစုတစ်ခုလုံးနဲ့ ဆွေမျိုး စုစုပေါင်း ၅၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
“သူနာပြုအဖွဲ့တစ်ခုလုံးက ဘေဘီ ဟာဆန် မက်ရှ်မက်ရှ်ကို စောင့်ရှောက်နေတယ်။ အန္တရာယ်ကင်းတယ်လို့ သူခံစားရပြီး ဆေးကုသမှုတွေကို အကောင်းဆုံးတုန့်ပြန်နိုင်အောင် ကျွန်မတို့ ကြိုးစားနေရပါတယ်”လို့ သူနာပြု ၀ါရ်ဒါ အလ်အာ၀ါဒါက ပြောပါတယ်။
နောက်ဆုံးမှာတော့ ဆွေမျိုးနီးစပ်တဲ့ အသက် ၅၄ နှစ်အရွယ် မိုဟာမက် မက်ရှ်မက်ရှ်ထံ ကလေးကို လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကလေးငယ်တစ်ဦးက မိုတက်ဇ် အဘူအီဆာ ဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၇ နှစ်အရွယ်ရှိပြီး မကြာသေးခင်ကမှ အရေးပေါ်ဌာနကနေ ဆင်းခဲ့ရသူပါ။ မိဘတွေကတော့ အသတ်ခံလိုက်ရပါတယ်။ တင်ပါးဆုံရိုး၊ လက်နဲ့ ခြေထောက် ကျိုးတဲ့ဒဏ်ကြောင့် ဆေးရုံမှာ ရက်ပေါင်း ၂၀ ကုသမှု ခံခဲ့ရပါတယ်။
“သူမှာ မိဘတွေမရှိတော့ဘူး။ အမျိုးဆိုလို့ ကျွန်တော်တစ်ယောက်တည်း ကျန်ပါတယ်။ သူဟာ တစ်ရက်ကို ထမင်းတစ်နပ်ပဲစားရတယ်။ ပါမုန့်နဲ့ ခရမ်းချဥ်းသီးအနည်းငယ်ပါ။ စစ်ပွဲပြီးရင် ယူအေအီးက သူ့ဦးလေးတွေဆီ သွားဖို့ အစက စီစဥ်ထားတာပါ။ အခုတော့ ဆေးသွားကုရမယ့် အနေအထား ဖြစ်သွားပါပြီ။ ဒီအခြေအနေ မကြာခင် ပြီးဖို့ သူ မျှော်လင့်နေပါတယ်”လို့ မိုတက်ဇ်ရဲ့ တစ်ဦးတည်းသော ဆွေမျိုး မိုဟာမက် အဘူအီဆာက ပြောပါတယ်။
Ref: Aljazeera
