ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ရပ္တန္႔ေနတဲ့ အစၥေရး-ပါလက္စတုိင္း ေဆြးေႏြးပြဲ ျပန္စေရးအတြက္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပုိင္းမွာ ႏုိင္ငံတာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတစ္ခု က်င္းပေပးဖုိ႔ ပါလက္စတုိင္းသမၼတ မဟ္မူးဒ္အဘတ္စ္က ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။
မေန႔က ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမိန္႔ခြန္းမွာ အခုလုိ ေျပာၾကားလုိက္တာျဖစ္ၿပီး တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ စြန္႔လႊတ္ကာ အစၥေရးနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈကသာလွ်င္ ေရွ႕ဆက္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ထပ္ေလာင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
“ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ႕ဆက္ဖုိ႔ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဘယ္လုိ ပယ္လုိ႔ရမွာလဲ”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ အေမရိကန္က ေဂ်႐ုစလင္ကုိ အစၥေရးၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ့တာေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္းကိစၥ ႏုိင္ငံေရးတင္းမာမႈဟာ လက္ရွိမွာ အျမင့္ဆံုးကုိ ေရာက္ရွိေနတာပါ။ ပါလက္စတုိင္းေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကေတာ့ အေမရိကန္ဟာ အစၥေရးနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈမွာ ယံုၾကည္လုိ႔ရတဲ့ ေစ့စပ္ေပးသူ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။
အစၥေရးရဲ႕ နယ္ေျမက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္မႈ၊ တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရတဲ့ ပါလက္စတုိင္း ဒုကၡသည္ေတြကုိ ကူညီေနတဲ့ ကုလရဲ႕ UNRWA အဖြဲ႕အေပၚ ေထာက္ပံ့ေငြ ေပးေနတာကုိလည္း အမရိကန္အစုိးရက ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။
သမၼတအဘတ္စ္ကေတာ့ ညႇိႏႈိင္းမႈမွာ အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္မယ့္ လမ္းစဥ္တစ္ခု ထြက္လာဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး ကုလရဲ႕အၿမဲတမ္းအဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာေရး မိမိတုိ႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သြားမယ္လုိ႔ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ ပါလက္စတုိင္းဟာ ကုလမွာ အၿမဲတမ္းအဖြဲ႕၀င္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။
ပါလက္စတုိင္းေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ၈၆ ခုကုိ အတည္ျပဳထားေပမယ့္ တစ္ခုမွ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ေသးတာကုိလည္း အဘတ္စ္က ေထာက္ျပပါတယ္။
“အစၥေရးဟာ ဥပေဒကုိ ဂ႐ုမစုိက္တဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကုိ အသံုးခ်ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ထားတဲ့ ေနရာေတြကုိ၊ အၿမဲတမ္းအေျခခ်အိမ္ယာေတြ တည္ေဆာက္ၿပီး ကိုလုိနီျပဳကာ၊ တစ္ႏုိင္ငံတည္းျဖစ္လာေအာင္ ေျပာင္းလဲေနပါတယ္”
ကုလဆုိင္ရာ အစၥေရးသံအမတ္ ဒန္နီ ဒါႏြန္က သမၼတအဘတ္စ္ဟာ ပါလက္စတုိင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အမုန္းယဥ္ေက်းမႈကုိ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေနတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္သံအမတ္ နစ္ကီဟာေလးကလည္း အစၥေရး-ပါလက္စတုိင္း ကိစၥမွာ ကုလဟာ မလုိအပ္ဘဲ အခ်ိန္ဆြဲေနတယ္လုိ႔ ဆုိၿပီး၊ ကုလဟာ အစၥေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အၿမဲတမ္း ဘက္လုိက္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဂ်႐ုစလင္ကုိ အစၥေရးၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ အေမရိကန္ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈကုိ ေျပာင္းလဲမွာမဟုတ္ဘဲ ဒီကိစၥကုိ ဆန္႔က်င္မလား၊ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြ တုိးတက္လာေစမယ့္ အလားလာရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈကုိ ေရြးခ်ယ္မလားလုိ႔လည္း ပါလက္စတုိင္း အာဏာပုိင္အဖြဲ႕ကို နစ္ကီဟာလးက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
