News @ M-Media

Tag: Rakhine State

  • ရခုိင္တြင္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က တာ၀န္ခံေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ ကုလကုိ အေမရိကန္ တုိက္တြန္း

    ရခုိင္တြင္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က တာ၀န္ခံေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ ကုလကုိ အေမရိကန္ တုိက္တြန္း

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ကုလဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ နစ္ကီဟာေလး

    – ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ လူမ်ိဳးစုလိုက္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းခံရတာကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျငင္းဆုိေနတာဟာ ‘အလြန္အမင္း မုိက္မဲတဲ့’ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္က ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး က်ဴးလြန္ခဲ့တာေတြအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္က တာ၀န္ခံေရး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ေၾကာက္မယ္ဖြယ္ရာ အေျခအေနေတြကုိ ၀န္ခံဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ဖိအားေပးေရး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကုိလည္း တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    “ျမန္မာအစုိးရထဲက အာဏာပါ၀ါရွိတဲ့ အင္အားစုေတြဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူမ်ိဳးစုလုိက္ ရွင္းလင္းသုတ္သတ္မႈကုိ ျငင္းဆုိထားပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ဒီမုိက္မဲတဲ့ ျငင္းဆုိမႈေတြနဲ႔ ကြဲလြဲတဲ့စကားေတြ ထြက္မလာေစဖုိ႔ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ ျမင္ေတြ႕သြားႏုိင္တဲ့ ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီအပါအ၀င္ ဘယ္သူ႕ကုိ၊ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းကုိမွ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ၀င္ေရာက္ခြင့္မေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ကုလဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ နစ္ကီဟာေလးက မေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ အစုလိုက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈကုိ သတင္းလုိက္တဲ့အတြက္ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးကုိ ႁခြင္းခ်က္မရွိ ခ်က္ျခင္းျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔လည္း ဟာေလးက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ကုလဆုိင္ရာ ျပင္သစ္သံအမတ္ Francois Delattre က ႐ုိက္တာသတင္းဌာနကေန ေဖာ္ထုတ္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ အသတ္ခံရမႈဟာ ‘လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္’ သတ္မွတ္လုိ႔ရေနၿပီလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအေပၚ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈ လုပ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ စစ္တပ္တုိ႔က ျငင္းဆုိထားပါတယ္။

    လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီတုိအာဏာကုိင္ထားတဲ့ ႐ုရွားနဲ႔ တ႐ုတ္တုိ႔ကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနဟာ တည္ၿငိမ္ေနတယ္လုိ႔ မေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ အစုလိုက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္ျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ကိစၥေတြအတြက္ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္၊ နယ္သာလန္၊ ျပင္သစ္၊ ကာဇက္စတန္နဲ႔ ဆြီဒင္တုိ႔ကလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Reuters

  • ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားကို ႀကိဳဆုိလက္ခံသည့္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ေက်းဇူးတင္

    ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားကို ႀကိဳဆုိလက္ခံသည့္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ေက်းဇူးတင္

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးလာရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ႀကိဳဆုိလက္ခံထားတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္တယ္လုိ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိခ္ဟာဆီနာနဲ႔ ေတြ႕ဆံုစဥ္မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟာဆီနာဟာ မေန႔က ဗာတီကန္မွာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးကုိ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လအရင္က ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တုိ႔ကုိ လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အမည္နာမကုိ သံုစြဲတာမ်ိဳး၊ သူတို႔အေပၚမွာ စစ္တပ္က ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ျပဳမူတာေတြကုိ လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်တာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။

    ဒါေပမယ့္ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ကုိ သြားေရာက္တဲ့အခါမွာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႕ဆံုကာ အားေပးႏွစ္သိမ့္ခဲ့ပါတယ္။

    မေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀န္ႀကီခ်ဳပ္ ရွိခ္ဟာဆီနာနဲ႔ ေတြ႕ဆံုစဥ္မွာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဆုိးရြားလွတဲ့ ထိခုိက္ခံစားရမႈေတြအတြက္ မွ်တၿပီး၊ တည္တံ့တဲ့ အေျဖတစ္ခုရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    Ref : VOA

  • ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ရခုိင္ကိစၥ သတင္းအမွန္မေရာက္ဟု ထင္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေျပာ

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ရခုိင္ကိစၥ သတင္းအမွန္မေရာက္ဟု ထင္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေျပာ

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    – ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ‘ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ထိခိုက္ခံစားရမႈ အလံုးစံုကုိ’ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သိမွသိပါ့မလားဆုိၿပီး သံသယျဖစ္မိတယ္လုိ႔ ယူေကႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဘာရစ္ဂၽြန္ဆင္က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတာေတြကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ရဟတ္ယာဥ္စီးၿပီး ၾကည့္ဖူးတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ မထင္ပါဘူး” လုိ႔ မေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈအၿပီးမွာ ဂၽြန္ဆင္က ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး ကုလေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လည္း သူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြအေပၚ ယံုၾကည္မႈရွိလားလုိ႔ BBC သတင္းေထာက္ ရီတာ ခ်က္ကရာဘာတီက ေမးျမန္းရာမွာ ဂၽြန္ဆင္က “ေျပာရရင္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ စကားေျပာခဲ့တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတာကုိ နားေထာင္ခဲ့တယ္။ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ေၾကာက္မယ္ဖြယ္ရာေတြ၊ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ထိခုိက္ပ်က္ဆီးမႈသတင္းေတြ အားလံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီေရာက္တယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္မထင္ပါဘူး” လုိ႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    “ဒီလုိအေနအထားမ်ိဳး ကၽြန္ေတာ့္သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ မျမင္ဖူးပါဘူး။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ရြာေတြ မီး႐ႈိ႕ခံရတယ္။ လံုး၀ ဖြတ္ဖြတ္ညက္ညက္ေၾကသြားတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး လက္ရွိလုိအပ္ေနတာက ဒီလူေတြ အိမ္ျပန္ႏုိင္ေရး ကုလေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္ ေခါင္းေဆာင္မႈတစ္ခုပါ”

    စေနေန႔မွာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ဆင္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး နယ္စပ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့ပါတယ္။

    ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ‘ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ အေျခအေနေတြအေၾကာင္း’ နဲ႔ ‘သူတုိ႔ရဲ႕အနာဂတ္အတြက္ အလြန္အမင္း စုိးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း’ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့လုိ႔လည္း ဂၽြန္ဆင္က ဆုိပါတယ္။

    “ရခိုင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ ျပည့္၀ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ိဳး ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္သူေတြကုိ အေရးယူဖုိ႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ အေလးထားေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္”

    ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျပန္လာႏိုင္မယ့္၊ သူတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကို အေလးထားေၾကာင္း ျပသမယ့္ အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ပုိမုိေကာင္မြန္နဲ႔ အနာဂတ္မ်ိဳး ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔အတြက္ ယူေကရဲ႕ၾသဇာကုိ ဆက္လက္အသံုးျပဳသြားမယ္လုိ႔လည္း သူက ထပ္ေလာင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ မစၥတာ ဂၽြန္ဆင္တုိ႔ဟာ ထြက္ေျပးသြားသူေတြကုိ ျပန္လည္လက္ခံေရး အစီအစဥ္အပါအ၀င္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ေနာက္ဆံုးအေျခအေနေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း၊ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    Ref : BBC

  • ရခုိင္ (သုိ႔) ထီးသုဥ္း၊ နန္းသုဥ္း၊ ၾကငွန္းသုဥ္း၍ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနသူမ်ား

    ရခုိင္ (သုိ႔) ထီးသုဥ္း၊ နန္းသုဥ္း၊ ၾကငွန္းသုဥ္း၍ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနသူမ်ား

    ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၀၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ျမင္ကြင္းတစ္ခု

    – ျမစ္ကမ္းနံေဘးမွာ တည္ရွိၿပီး ၿမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ အေနာက္ျခမ္းက ေတာင္ကုန္းေလးတစ္ခုအေပၚကုိ တက္လုိက္တယ္ဆုိရင္ပဲ တိမ္ခုိးေတြၾကားမွာ ထုိးထြက္ေနတဲ့ ရာစုႏွစ္ခ်ီ ေစတီပုထုိးေတြကုိ လယ္ကြင္းေတြနဲ႔ အနားသတ္ထားတဲ့ စြဲမက္ဖြယ္ ႐ႈေမွ်ာ္ခင္းတစ္ခုကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီလုိ အံ့ၾသမွင္သက္ဖြယ္ သမုိင္း၀င္ေနရာေတြဟာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြနဲ႔ မုခ် စည္ကားေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျမာက္ဦးမွာ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ေစတီပုထုိးေတြကို လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈသူ ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္ လက္တစ္ဆုပ္ေလာက္သာ ရွိပါတယ္။

    ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ဟာ တစ္သီးတစ္ျခားလုိျဖစ္ေနၿပီး အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့ကာ မၾကာခင္ကာလအတြင္း ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး နာမည္ထြက္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ တည္ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာတြကုိ ေမာင္းထုတ္ကာ၊ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ရြာေတြကုိ ဖ်က္ဆီးမႈအထိ ဆုိးရြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့လဲဆုိတာ ေျမာက္ဦးရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းက ရွင္းျပေနပါတယ္။

    ကုိလုိနီဘ၀ေရာက္ေန

    ထြန္းေန၀င္းဟာ တက္ႂကြထက္ျမက္တဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ေျမာက္ဦးက ေစတီပုထုိးေတြမွာ ဧည့္လမ္းညႊန္လုပ္ေနသူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။

    သူဟာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP ရဲ႕ ေဒသဆုိင္ရာ႐ံုးခြဲမွာ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနပါတယ္။

    သူတုိ႔ဟာ ျပည္နယ္ရဲ႕ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ မွတ္ယူထားၾကတဲ့ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ ဇာတိ၊ ပုည၊ ဂုဏ္မာနေတြ၊ နာက်ည္းမႈေတြ ျပည့္ေနတဲ့ ANP ပါတီဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အင္အားအေကာင္းဆံုး ႏုိင္ငံေရးပါတီ ျဖစ္လာပါတယ္။

    “ကုိလုိနီစနစ္ေအာက္မွာ ေနထုိင္ေနရဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခံစားရပါတယ္။ ဘာ့ၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ကုိယ့္ကံၾကမၼာကုိ ကုိယ္တုိင္ဖန္တီးခြင့္မရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ လြတ္ေျမာက္တယ္လုိ႔ မခံစားရပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အားလံုးကုိ ဗဟုိအစုိးရက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားလုိ႔ပါ” လုိ႔ ထြန္းေန၀င္
    းက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေျပာပါတယ္။

    အသက္၀င္လွတဲ့ ပန္းပုလက္ရာေတြနဲ႔ ထံုးမႊမ္းထားၿပီး တစ္မူထူးျခားတဲ့ ရွစ္ေသာင္းဘုရား ပရ၀ုဏ္တစ္၀ုိက္ကုိ ထြန္းေန၀င္းက လုိလုိလားလားပဲ လိုက္ျပပါတယ္။

    ၁၇ ရာစု ဒက္ခ်္အႏုပညာရွင္တစ္ဦးက ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ပံုတူပန္းခ်ီကားမွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ဟာ အဲဒီတုန္းက အာရွရဲ႕ အေရးပါဆံုး ကုန္သြယ္ေရးစင္တာထဲက တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ရခုိင္ျပည္ဟာ ထီးသုဥ္း၊ နန္းသုဥ္းခဲ့ရပါေတာ့ပါတယ္။

    အာရကန္လုိ႔ အဲဒီတုန္းကေခၚတဲ့ ရခုိင္ျပည္ဟာ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ဗမာဘုရင္ ဘုိးေတာ္ဘုရားရဲ႕ တပ္ဖြဲ႕ေတြက ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္မႈကုိ ခံလုိက္ရပါတယ္။

    ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြဟာ ကၽြန္အျဖစ္ ေခၚေဆာင္ခံရတာ၊ အဲဒီတုန္းက ၿဗိတိသွ်အုပ္စုိးတဲ့ ဘဂၤလားကုိ ေျပးရတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၃ ႀကိမ္ခြဲသိမ္းပုိက္မႈရဲ႕ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ေနာက္ထပ္ ၄၂ ႏွစ္အၾကာမွာ ၿဗိတိသွ်ဟာ အာရကန္ကုိ သိမ္းပုိက္ခဲ့ပါတယ္။

    ၿဗိတိသွ်အုပ္စုိးမႈေအာက္မွာ ဘဂၤလားက ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ ေရာက္လာၾကၿပီး မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတည္ရွိမႈ ပမာဏဟာ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကတည္းက ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြမွာ ရွိခဲ့တဲ့ စိုးရိမ္မႈဟာ ဒီေန႔ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြရဲ႕ ေလာင္စာပါပဲ။

    “ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြဟာ အစၥလာမ္မုိက္ေဇးရွင္းနဲ႔ ဘာမန္ႏုိက္ေဇးရွင္းၾကားမွာ ညပ္ေနၿပီး ေတာ္ေတာ့္ကုိ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ေရာက္ေနတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ အာဏာမရွိဘူး။ ဆင္းရဲတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လူမ်ိဳး၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ႀကိဳးစားေနရတုန္း ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အမွတ္သညာကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ့္ကုိ ခက္ခဲပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ ၅၀၊ ၁၀၀ ေလာက္ဆုိရင္ ဒီႏုိင္ငံက ရခုိင္ဆုိတဲ့လူမ်ိဳးဟာ ေပ်ာက္သြားမွာပါ” လုိ႔ ထြန္းေ၀မင္းက ဆုိပါတယ္။

    မျမင္ႏုိင္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြ စျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဒီလုိလူမ်ိဳးေရး တင္းမာမႈေတြကို လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက မီးထုိးေပးခ့ဲတယ္လုိ႔ ANP ပါတီက စြပ္စြဲပါတယ္။

    အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေပမယ့္ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ပုိၿပီး အထိနာခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ဟာ သူ႕တုိ႔ရဲ႕ရြာေတြအတြင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြ ေစာင့္ၾကည့္မႈနဲ႔ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ ညစ္ပတ္နံေစာ္ၿပီး က်ပ္ညပ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနရပါတယ္။

    ရန္သိမ္းရြာ တုိက္ခုိက္မႈပါအ၀င္ ေျမာက္ဦးမွာလည္း ဆုိးဆုိးရြားရြား တုိက္ခုိက္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ လူ႕အခြင့္ေရး ေစာင့္ၾကည့္သူေတြကေတာ့ ရန္သိမ္းရြာမွာ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၇၀ ေလာက္ အသတ္ခံရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေျမာက္ဦးကုိသြားေရာက္တဲ့ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားေတြအေနနဲ႔ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ျမင္ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္ေတြ ေလဆိပ္က သတိေပးဆုိင္းဘုတ္မွာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြအေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြဆီ မသြားရဘူးလုိ႔ ေရးသားထားပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေတြကုိ လမ္းေပၚက လွမ္းျမင္ရတဲ့ ေနရာေတြအထိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သြားလုိ႔ရေပမယ့္ ရဲအထူးတပ္ဖြဲ႕က အရာရွိႏွစ္ေယာက္က ေနာက္ကေန အဆက္မျပတ္ လုိက္ေနတာေၾကာင့္ သူတုိ႔နဲ႔ ရပ္ၿပီးစကားေျပာဖုိ႔ မစြန္႔စားရဲခဲ့ပါဘူး။

    ရခုိင္ေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ မြတ္စလင္အိမ္နီးခ်င္းေတြအေပၚမွာ ရန္လုိတဲ့သေဘာထားေတြရွိလုိ႔ ဒီလုိ လူ႕အဖြဲ ႕အစည္းႏွစ္ခုကုိ တစ္သီးတစ္ျခား ခြဲထားရျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ အစုိးရက အေၾကာင္းျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မႈဒဏ္ကုိ ခံရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျခားေသာ မြတ္စလင္ေတြကသာ ကန္႔သတ္မႈေတြနဲ႔အတူ ဒီလုိတစ္ဖက္သတ္ ဖယ္က်ဥ္ခံထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    တစ္ဖက္မွာ ရခိုင္ေတြကလည္း အစုိးရက သူတုိ႔ဖက္မွာ ရွိတယ္လုိ႔ မထင္ပါဘူး။

    ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕အျပင္ဘက္ ကီလုိမီတာအနည္းငယ္အကြာမွာရွိတဲ့ ရြာသားတစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ စကားေျပာဆုိမႈေတြမွာ အစုိးရအေပၚ ျပင္းထန္တဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ ၾကားခဲ့ရၿပီး ရခုိင္ေတြ ဆင္းရဲမြဲေတြမႈ၊ ျပည္နယ္အတြင္းက သယံဇာတေတြ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ခံရမႈ၊ မၾကာေသးခင္က ေျမာက္ဦးမွာ ရခုိင္ဘုရင့္ႏုိင္ငံက်ဆံုးမႈ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနား က်င္ပခြင့္ ပိတ္ပင္ရာကေန ေပၚလာတဲ့ ဆႏၵျပမႈအတြင္း အရပ္သား ၇ ဦးကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ပစ္သတ္မႈ စတဲ့ ကိစၥေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

    “ဘဂၤါလီေတြကို မုန္းတာထက္ပုိၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕ကုိ ပုိမုန္းတယ္” လုိ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

    ဆင္းရဲမြဲေတမႈေၾကာင့္ ရခုိင္လူငယ္အေျမာက္အမ်ားဟာ တစ္ရပ္တေက်းထြက္ကာ အလုပ္ရွာရၿပီး ဒီအခ်က္က လူဦးေရအခ်ိဳးအစားမွာ မြတ္စလင္ေတြက ပုိမိုမ်ားျပားသြားမယ္ဆုိတဲ့ စုိးရိမ္မႈေတြကုိ ေလပင့္ေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္က သူတုိ႔လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမလုိ ေနခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိအေျခအေန ေျပာင္းလဲသြားလဲဆုိတာကုိေတာ့ ဘယ္သူမွ တိတိက်က် မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလုိ ေသြးကြဲသြားမႈမွာ ဗဟုိအစုိးရရဲ႕စနက္ ပါတယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။

    မူးယစ္ေဆးနဲ႔ အရက္စြဲမႈကိစၥကလည္း အေျခအေနကုိ ပုိဆုိးေစပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္းမွာ လုပ္တဲ့ စိတ္ႂကြေဆးျပားေတြကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေနတစ္ဆင့္ အိႏၵိယနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းကုိ ေမွာင္ခုိကုန္ကူးရာမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က အဓိကလမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

    ဗမာအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြအေပၚ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီရွိခဲ့တဲ့ ရခုိင္ေတြရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ကလည္း ပဋိပကၡကုိ ပုိမို႐ႈပ္ေထြးေစၿပီး ၃ ပင္လိမ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးရတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးျဖစ္လာေအာင္ ဆြေပးတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာစစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕ ARSA ေပၚေပါက္လာမႈအတြက္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ မ်က္စိက်မႈကုိ ခံရေပမယ့္ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္မယ္လုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္ထားတဲ့ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ AA ဆုိတဲ့
    လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕တစ္ခုလည္း ထပ္ရွိပါေသးတယ္။

    ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း AA ဟာ ARSA ထက္ ဗမာစစ္သားေတြကုိ ပုိမုိ သုတ္သင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးကျပည္သူေတြဟာ AA အေပၚ ေထာက္ခံမႈကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ထုတ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မၾကာေသးခင္ပဲ ဒီအဖြဲ႕နဲ႔ သြားေပါင္းခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာတာကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္ ၾကားရပါတယ္။

    အမွတ္သညာျပႆနာ

    ရခုိင္ျပည္နယ္ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရာမွာ ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကုိဖီအန္န္ဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ လုိက္နာေဆာင္ရြက္သြားမယ္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရက ကတိျပဳထားပါတယ္။

    ေကာ္မရွင္က လူမ်ိဳးေရးမေက်နပ္မႈေတြကုိ ေလ်ာ့က်ေစဖုိ႔ အဓိကေသာ့ခ်က္ဟာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဒီ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကေန အက်ိဳးခံစားရမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားကာ ရခုိင္နဲ႔ မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုစလံုးကုိ စြဲေဆာင္ရမယ္လုိ႔ အဓိကထား ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

    မြတ္စလင္ေတြေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကုိ လံုး၀ အဆံုးသတ္ရမွာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးသင့္တယ္လုိ႔လည္း ေကာ္မရွင္က ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္လာႏုိင္မယ့္ အေျခအေနတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီကိစၥကို လက္ခံတဲ့ ရခုိင္တစ္ေယာက္ကုိမွ ေျမာက္ဦးမွာ ကၽြန္ေတာ္ မေတြ႕ရပါဘူး။

    ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူေတြ၊ တမင္တကာ သားသမီးမ်ားမ်ား ယူတာေတြေၾကာင့္ မြတ္စလင္လူဦးေရဟာ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ထင္ျမင္ယူဆေနပါတယ္။ ဒီထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကုိ ဘာနဲ႔မွ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိ႔ မရပါဘူး။

    ဒီအေၾကာင္းအရင္းေၾကာင့္ပဲ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကုိ သူတုိ႔ လက္မခံတာပါ။ ရခုိင္က မြတ္စလင္ေတြ ဒီလုိသံုးႏႈန္းတာဟာ တုိင္ရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္တစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခြင့္ရၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ သီးျခား ႐ုိဟင္ဂ်ာျပည္နယ္တစ္ခု ေတာင္းဆုိႏုိင္မယ့္ ဗ်ဴဟာတစ္ခုျဖစ္တယ္၊ တစ္ဆင့္တက္ၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ အမွတ္သညာပါ ေပ်ာက္သြားမယ္လုိ႔ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။

    ဒီအျမင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တုန္႔ျပန္ဖုိ႔အတြက္ အစုိးရက ဘာမွသိပ္မလုပ္ဘဲ အခုအခ်ိန္မွာ ဒီအယူဆဟာ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

    ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ေမာင္းထုတ္ခံလုိက္ရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ပုိမုိစစ္ေသြးႂကြလာၿပီး လက္စားေခ်တဲ့အထိ ျဖစ္လာမယ္ဆုိတဲ့ စုိးရိမ္မႈေတြလည္း ရခုိင္ေတြမွာ ရွိေနပါတယ္။

    အခုအခ်ိန္အထိ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥဟာ ျဖစ္မလာႏုိင္ေသးပါဘူး။ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ဗဟုိအစုိးရက သူတုိ႔အေပၚလုပ္တဲ့ လွည့္ကြက္တစ္ခုျဖစ္တယ္လုိ႔ ရခုိင္ေတြရဲ႕ ယူဆမႈကုိ ေပ်ာက္သြားေအာင္လုပ္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။

    ကံအားေလ်ာ္စြာပဲ ကားလမ္းအနီးက လယ္ကြက္မွာ ေကာက္ရိတ္သိမ္းေနၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာအခ်ိဳ႕နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ခဲ့ရခဲ့ပါတယ္။

    အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ရဲအေစာင့္အေရွာက္ေတြဆီကေန ထြက္လာႏုိင္ခ့ဲပါတယ္။ အဲဒီ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ အရင္က စားႏုိင္ေသာက္ႏုိင္တဲ့ မိသားစုျဖစ္ၿပီး လယ္အခ်ိဳ႕နဲ႔ ကၽြဲႏြားအခ်ိဳ႕ကို ပုိင္ဆုိင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အိမ္နီးခ်င္းေတြကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနရတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    နယ္စပ္နဲ႔ တအားေ၀းေနတာ၊ ခရီးရွည္သြားရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆုိတဲ့အေပၚ စုိးရိမ္မႈေတြ ရွိတာေၾကာင့္ သူတုိ႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ထြက္မေျပးဘဲ က်န္ေနခဲ့ပါတယ္။

    ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ရဲ႕ အိမ္ကုိ စြန္႔ၿပီး ထြက္မေျပးရေသးတာသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ယံုၾကည္ေနပါတယ္။

    Ref: BBC

    (BBC သတင္းဌာနတြင္ ေဆာင္းပါးရွင္ Jonathan Head ေရးသားထားသည့္ Rakhine state: Hatred and despair in Myanmar’s restive region ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။ ေဆာင္းပါးပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အျမင္အတုိင္းသာျဖစ္ၿပီး M-Media ၏ အာေဘာ္မဟုတ္ပါ)