News @ M-Media

Tag: Rohingya

  • ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ကူညီရန္ တ႐ုတ္ကမ္းလွမ္း

    ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ကူညီရန္ တ႐ုတ္ကမ္းလွမ္း

    ဧၿပီ ၂၆၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    – ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူနည္းစုမ်ား၏ ဒုကၡသုကၡမ်ားအတြက္ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအၾကား သံတမန္ေရးဆုိင္ရာ အခန္းက႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ ပါ၀င္ကူညီေပးရန္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ယမန္ေန႔တြင္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    အၾကမ္းဖက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလမွစ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၆၉၀၀၀ ၀န္းက်င္ခန္႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီးေနာက္ ထုိလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအား မိမိတို႔၏ ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ဟု မွတ္ယူထားသည့္ ျမန္မာႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတုိ႔အၾကား ဆက္ဆံေရးမွာ အဖုအထစ္မ်ား ရွိခဲ့သည္။

    ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ၄ ရက္ၾကာ အလယ္အပတ္သြားေရာက္သည့္ တ႐ုတ္အထူးသံတမန္ ဆန္ဂူရွင္းက ထုိျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ေျဖရွင္းရန္ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကူညီရန္ အဆင္သင့္ရွိေနသည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ရွာဟီဒူလ္ ဟက္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဒါကာရွိ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက Reuters သတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးႏွင့္ ခုိင္မာသည့္ ဆက္ဆံေရးရွိေနၿပီး အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ေရးတြင္ ထို ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး၌ ကူညီမႈမ်ား ျပလုပ္ေနသည္။

    ဟက္က ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သုိ႔ ၀င္ေရာက္လာမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ျဖစ္ေနသည့္ မေက်လည္မႈအတြက္ ကူညီမည္ဟု တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ကမ္းလွမ္းမႈကုိ ႀကိဳဆုိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ျမန္မာနယ္စပ္အနီး ေကာ့ဘဇားေဒသတြင္ ေနထုိင္ေနသည့္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ဒုကၡသုကၡမ်ားကုိ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္လည္း ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ တ႐ုတ္ သံအမတ္ႀကီး မာမင္းက်င္းမွာ မတ္လအတြင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာ စခန္းတစ္ခုကို လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့သည္။

    Ref : Reuters

  • မုိးတြင္းမတုိင္မီ ရခုိင္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ လူ ၁၆၀၀ ေက်ာ္ကုိ ေနရာခ်ထားေပးမည္

    မုိးတြင္းမတုိင္မီ ရခုိင္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ လူ ၁၆၀၀ ေက်ာ္ကုိ ေနရာခ်ထားေပးမည္

    ဧၿပီ ၂၂၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    စစ္ေတြဒုကၡသည္စခန္းမွ ျမင္ကြင္းတစ္ခု

    – ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ လံုၿခံဳေရးအေျခအေန တည္ၿငိမ္လာသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကုိ ပိတ္ပစ္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု ျပည္နယ္အစုိးရအဖြဲ႕မွ အတြင္းေရးမွဴး ဦးတင္ေမာင္ေဆြက ဧၿပီ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ရခုိင္ျပည္နယ္က ယာယီဒုကၡသည္စခန္းေတြအားလံုးကုိ ပိတ္ပစ္ဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆင္မေျပတဲ့ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြ ရွိေသးတယ္။ အာလံုးကုိ ပိတ္မွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ စခန္းေတြကုိ ပိတ္သြားမွာပါ” ဟု ၎က ဆုိသည္။

    ေဒသတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ပုိင္း ယာယီေနထုိင္ရန္အတြက္ အဆုိပါ စခန္းမ်ားကုိ ဖန္တီးေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

    လက္ရွိတြင္ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲႏွင့္ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိ ျပည္သူမ်ားကုိ ၎တုိ႔၏ မူလေနရာမ်ားသုိ႔ ပထမဆံုး ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ စခန္းအတြင္း ေနထုိင္သူမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား ႏွစ္ဖက္စလံုး အဆင္ေျပေစမည့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ေနရာကုိ စီစဥ္ေနသည္ဟု ဦးတင္ေမာင္ေဆြက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေက်ာက္ျဖဴရွိ ႀကိမ္ေခ်ာင္းစခန္းမွ လူဦးေရ ၄၀၀၊ ရမ္းၿဗဲဒုကၡသည္စခန္းမွ ၉၆ ဦး၊ ေက်ာက္တလံုး စခန္းမွ ၁၁၁၉ ဦးတုိ႔ကုိ ယခုႏွစ္ မုိးတြင္းမတုိင္ခင္ ေနရာခ်ထားေပးမည္ျဖစ္သည္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးလုပ္ငန္း တုိးတက္မႈ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအႀကံေပး ဦးေသာင္းထြန္းက ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္တြင္းရွိ ႏုိင္ငံျခား သံတမန္မ်ားႏွင့္ ကုလကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုကာ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    Ref: mmtimes

  • ဲျမန္မာႏုိင္ငံက ေဆာ္ဒီရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ ရခုိင္ျပႆနာက ထိခုိက္ႏုိင္လား

    ဲျမန္မာႏုိင္ငံက ေဆာ္ဒီရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ ရခုိင္ျပႆနာက ထိခုိက္ႏုိင္လား

    ဧၿပီ ၁၉၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    – အလံမလွဲ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံအက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္၊ ခုိင္မာတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသေဘာထားကို လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိကာ ယခင္စစ္အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ အတိုက္အခံတစ္ေယာက္ စသျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရွိလာခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ဆုိတဲ့ ရာထူးအသစ္ ရတဲ့အခါမွာေတာ့ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ဘက္ေပါင္းစံုက ေ၀ဖန္မႈကုိ ခံလာရပါတယ္။ ဒါဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔အတူ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအတြက္ ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ေနတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ လူနည္းစု မြတ္စလင္ေတြအေပၚ လူမ်ိဳးစုလိုက္ရွင္းလင္းမႈ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြက မွတ္ယူထားတဲ့ကိစၥအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူမရဲ႕ NLD ပါတီဟာ ႀကံရာပါျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆခံရၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရပါတယ္။

    ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ အကူအညီေပးေရးဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ပံုမွန္ကူညီေနၾက ရင္းျမစ္ေတြကလာသလုိ ေဆာ္ဒီ အာေရဗ်ကလည္း ကူညီမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီဘုရင့္ႏုိင္ငံဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အေျခအေန စၿပီး ဆုိးရြားလာကတည္းက ဘ႑ာေရးကူညီမႈေတြ လုပ္ေနတာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အမ်ားဆံုးရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ရဲ႕ ေရနံလုပ္ငန္းမွာ ႀကီးႀကီးမားမား ရင္းႏွီျမႇဳပ္ႏွံထားတာေၾကာင့္ ေဆာ္ဒီဟာ ကုိယ္က်ိဳးစီးပြားကုိကာကြယ္ဖုိ႔ လုပ္ရမယ့္ဟာမွန္သမွ် အားလံုးလုပ္ဖုိ႔၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုစလံုးကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ဖုိ႔ ဆႏၵရွိတယ္ဆုိတာသံသယျဖစ္ရမယ့္အရာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၆ ခုနွစ္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကုိ တုိက္ခုိက္မႈအပါအ၀င္ ေဆာ္ဒီနဲ႔ ပါကစၥတန္ကရွိေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈက ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အစုိးရစစ္တပ္ရဲ႕ တည္ရွိမႈကုိ ႀကီးမားလာေစခဲ့ပါတယ္။

    ကုလသမဂၢ၊ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥေတြကုိ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုႏွစ္အေစာပုိင္းတုန္းကဆုိရင္ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ (Human Rights Watch) ဟာ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ စနစ္တက်နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ပြားေနတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာကုိ ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို သေဘာမတူခဲ့ဘဲ အစုိးရဟာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ အျပစ္ရွိတယ္ဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ကုိလည္း ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းဖက္မႈရင္းျမစ္ေတြဟာ က်ယ္ျပန္႔ၿပီး ကုိလုိနီႏုိင္ငံ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္ သန္ေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈမွာ ‘႐ုိဟင္ဂ်ာ’ ဆုိတဲ့ စကားလံုးကုိ ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီအစုိးရက ထည့္သြင္းမႈ မရွိခဲ့တဲ့အေပၚ မူတည္ေနၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံကေန ၀င္ေရာက္လာသူေတြျဖစ္တယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ သမုိင္းေၾကာင္း ဆက္စပ္မႈမရွိဘူးလုိ႔ မွားယြင္း သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အရင္က စစ္အာဏာရွင္နဲ႔ လက္ရွိ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ အစုိးရ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ျပည့္၀တဲ့ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ထားၿပီး လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာမႈ၊ မဲေပးပုိင္ခြင့္ေတြကုိလည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ မဟန္တဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကို ႀကံဳေတြ႕ေနရၿပီး အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈသေဘာတရားကုိ ေထာက္ခံတယ္လုိ႔ ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားထားေပမယ့္ တစ္ဖက္မွာလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ စစ္တပ္က အင္နဲ႔အားနဲ႔ တည္ရွိေနတာဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြက တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးကုိ အေလးမထားလုိ႔ဆုိၿပီး ဆင္ေျခေပးခဲ့ပါတယ္။

    ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ေဆာ္ဒီဘုရင္ အဘ္ဒူလာဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အရင္က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡကုိ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၂၅၀၀၀၀ ေလာက္ကုိ အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆာ္ဒီအာဏာပုိင္ေတြဟာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံကုိ ေရာက္လာတဲ့အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ခြဲျခားမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆာ္ဒီကုိေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုဟာ ကၽြမ္းက်င္မႈ နိမ့္ၿပီး၊ လစာနည္းတဲ့ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္ ေရာက္လာတာျဖစ္ၿပီး၊ အျခားေသာ ဆင္းရဲတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြက အလုပ္သမားတြလုိ စိန္ေခၚမႈေတြကုိလည္း ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ဘုရင္ အဘ္ဒူလာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘုရင္ဆလ္မန္ဟာ ဂ်စ္ဒါေထာင္ထဲမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမိသားစု ၃၀၀၀ ေလာက္ကုိ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျပန္ပုိ႔ဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိျပန္ပို႔မယ့္ အေၾကာင္းအရင္းကုိေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရပါဘူး။

    ေဆာ္ဒီႏွင့္ ျမန္မာတုိ႔၏ ဆက္ဆံမႈ

    ဒီလုိေနာက္ျပန္သြားမႈေတြေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ေဆာ္ဒီရဲ႕ ေပၚလစီကုိ မွန္းဆရခက္သြားပါတယ္။ အခုႏွစ္မွာေတာ့ ေဆာ္ဒီအစုိးရက သူတုိ႔အေနနဲ႔ ၄ ႏွစ္အတြင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၁၉၀၀၀၀ ကုိ လက္ခံသြားမယ္လုိ႔ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး၊ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ဖုိ႔လည္း ရွိပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ေဆာ္ဒီအစုိးရဟာ ကုလအစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာအစုိးရဲ႕ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဆက္ဆံမႈကုိ လူသိရွင္ၾကား ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဆာ္ဒီအစုိးရက သိပ္ၿပီး လုပ္ေလ့လုပ္ထမရွိတဲ့ လုပ္ရပ္ပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာျပႆနာမွာ ပထမဆံုး ပါ၀င္ျပလုိက္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးဟာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆုိတာ အျခားႏုိင္ငံေတြကုိ သိေစဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

    တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ သဘာ၀ရင္းျမစ္ေတြ ထုတ္လုပ္မႈ၊ ျဖန္႔ျဖဴးမႈေတြမႈေတြအတြက္ ျမန္မာအစုိးရ၊ တ႐ုတ္အစုိးရေတြနဲ႔ ေဆာ္ဒီက ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴကေန ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ကာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္အထိ သြယ္တန္းထားတဲ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ေရနံပုိက္လုိင္းကေန တစ္ေန႔ကုိ ေရနံစည္ေပါင္း ၂ သိန္း ေပးပုိ႔ဖုိ႔အတြက္ ေဆာ္ဒီနဲ႔ တ႐ုတ္တုိ႔ရဲ႕ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ေဆာ္ဒီနဲ႔ ပါရွင္ပင္လယ္ေကြ႕ႏုိင္ငံေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေရနံလုပ္ငန္းမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားျပည္ေထာင္စု (ယူေအအီး) က ရခုိင္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတဲ့ ေရနံလုပ္ငန္းကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ လမ္းေတြ၊ ဟုိတယ္ေတြကုိ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ တာကာဟာ တ႐ုတ္ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံကတစ္ဆင့္ မီသိန္းဓာတ္ေငြ႕ ေပးပုိ႔ခဲ့ၿပီး ပင္လယ္ေကြ႕ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေရးပါမႈကုိ ထင္ရွားေစခဲ့ပါတယ္။ ေဆာ္ဒီက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေထာက္ခံမႈကုိ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနေပမယ့္ ကာတာလုိ အျခား ပင္လယ္ေကြႏုိင္ငံေတြကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ေဒသတြင္း မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ဆန္႔က်င္မယ္ဆုိရင္ ဒီကိစၥကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈထားမယ့္ပံုေပၚေနၿပီး အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ တင္းမာမႈေတြ မျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဦးမေဆာင္သည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာအစုိးရက အနာဂတ္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ မရွိပါဘူး။ ေဆာ္ဒီဟာ သူ႕ရဲ႕ ၂၀၃၀ ရည္မွန္းခ်က္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပုိမိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ခုိင္မာေစဖုိ႔အတြက္ အာ႐ံုစုိက္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက သူတုိ႔ရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ကုန္စည္ကူးသန္းမႈ၊ ရင္းျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ အက်ိဳး စီးပြားေတြကုိ မထိခုိက္သ၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ကူညီပံ့ပုိးမႈကေတာ့ ဆက္ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။

    ေဆာ္ဒီဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏွစ္ဖက္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ခုိင္မာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ကာတစ္ဖက္ကလည္း ဖိႏွိပ္ခံ မြတ္စလင္လူနည္းစုတစ္ခုအတြက္ ရက္ရက္ေရာေရာ ကူညီပံ့ပုိးေပးမႈကုိ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းၿပီး သူ႕ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ ဆုပ္ကုိင္ထားႏုိင္ပါ့မလား။

    ေဆာ္ဒီရဲ႕ ဒီလုိ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္မႈေတြဟာ ပုိၿပီး ႐ႈပ္ေထြးလာဖုိ႔ရွိေနေပမယ့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ကူညီပံ့ပုိးမႈကေတာ့ အခ်ိန္အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ ဆက္ရွိေနမွာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီမြတ္စလင္လူနည္းစုေတြအတြက္ ရပ္တည္ေပးမႈက ကမၻာ့အျမင္မွာ ဆုိးက်ိဳးထက္ ေကာင္းက်ိဳးကုိ ပုိၿပီး ရရွိေစမွာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: Fair Observer

    (Fair Observer တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Saudi Arabia’s Colliding Interests in Myanmar ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)

  • ျမန္မာႏိုင္ငံသားရဖို႔အတြက္ ကိုယ္ပိုင္လူမ်ဳိးအမည္ကုိ စေတးလုိက္ရသူမ်ား

    ျမန္မာႏိုင္ငံသားရဖို႔အတြက္ ကိုယ္ပိုင္လူမ်ဳိးအမည္ကုိ စေတးလုိက္ရသူမ်ား

    ဧၿပီ ၇၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ေတာင္ေပၚ ဒုကၡသည္စခန္း

    – မာလာဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီးဟာ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာတုန္းက သူမအိမ္ကို ဘယ္လိုဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတယ္ဆိုတာ ျပန္ေျပာျပဖုိ႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အျဖစ္သနစ္ကို ရည္ညြန္းေျပာလိုက္ယံုေလးနဲ႔ သူမရဲ႕ မ်က္၀န္းအိမ္မွာ မ်က္ရည္ေတြ တေထြေထြ စီးက်ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္၊ သူမမွာလည္း ႏွလံုးေရာဂါကို ခံစားေနရျပီး ဆရာ၀န္က အတိတ္က မေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ျပန္မစဥ္းစားဖို႔ အၾကံေပးထားပါတယ္။ အဲဒီလမွာ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္ေတြနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ အၾကား ၀ါဒစြဲ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ႔ေတြ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ကမန္လူမ်ိဳးစုေတြဟာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ထဲက ျမိဳ႕နယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဖယ္ရွားရွင္းလင္းျခင္းကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြဟာ ျပင္းထန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈကုိ ခံလုိက္ရတာပါ။

    အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက၊ ဒီ ငါးဆယ့္ ႏွစ္ႏွစ္ အရြယ္ ကေလးငါးေယာက္မိခင္ဟာ ေတာင္ေပၚ ဒုကၡသည္စခန္းက စုတ္ျပတ္ သတ္ေနတဲ့ တဲအိမ္ကေလးမွာပဲ ေနထိုင္လာခဲ့ရပါတယ္။ ေျမပံုျမိဳ႕အစြန္နားက ဒီဒုကၡသည္စခန္းမွာ မြတ္စလင္ ၂၉၁၆ ေယာက္ဟာ အဲဒီေနရာမွာပဲ ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္းကို ခံေနရပါတယ္။ ေျမပံုျမိဳ႕ေလးဟာ ေသးငယ္ျပီး အထီးက်န္လွတဲ့ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႔ ျဖစ္သလို အဲဒီေနရာမွာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မြတ္စလင္တို႔အၾကား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တဲြ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတာဟာ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံက ရခိုင္ေဒသမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးအမ်ားစုကို တရား၀င္ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိမွတ္ျပဳခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပမဲ့ မာလာကေတာ့ မၾကာေသးခင္ႏွစ္မ်ားအတြင္းကပဲ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ ကဒ္ျပားရခဲ့တဲ့ လူအနည္းစုထဲက တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတုန္းက သူမရဲ႕ျမိဳ႕နယ္မွာ ေရွ႕ေျပးစမ္းသပ္တဲ့ အေနနဲ႔၊ သူမကို ပန္း ေရာင္ ကဒ္ျပား ထုတ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စာရြက္စာတမ္း အေထာက္အထားေတြအရ သူမဟာ တင္းျပည့္ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ ျဖစ္တာကို ျပသေနပါတယ္။

    ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ တိုင္းျပည္က ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ားစု အားလံုးနီးပါးေလာက္ရဲ႕ တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ခံေနရပါတယ္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက သူတို႔ကို အစိုးရက ႏွိပ္ကြပ္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ၁၉၈၀ ခု နွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတုန္းက တိုင္းျပည္က အသိမွတ္ျပဳလိုက္တဲ့ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိးထဲမွာလည္း မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ ယင္းအစား သူတို႔ကိုေတာင္ ဘဂၤလီေတြ လို႔ နံမည္တပ္တာကို ခံေနရပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာၾက သူမ်ားလို႔ သြယ္၀ိုက္ေျပာဆိုတဲ့ အမည္ျဖစ္ပါတယ္။

    ႏိုင္ငံသားဆုိၿပီး ဦးစားေပး မွတ္ေက်ာက္တင္ခံရမဲ့သူေတြဟာ တိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ တစ္ခုခုနဲ႔ သက္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အျငင္းပြား စရာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ႔ ဥပေဒကို ၁၉၈၂-ခုႏွစ္မွာ ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ  ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုကုိ ႏုိင္ငံမဲ့အျဖစ္ ျဖစ္သြားေစမယ့္ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းအရာ မဟုတ္ပါဘူး။

    “၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒဟာ  ေနာက္ျပန္သြားၿပီး အေျခအေနဆုိးရြားသြားေပမယ့္၊ သေဘာတရားအရေတာ့ ဘယ္အုပ္စုကုိမွ ႏုိင္ငံမဲ့ မျဖစ္ေစပါဘူး” လို႔ Australian National University က၊ ျမန္မာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ Nick Cheesman က ေျပာပါတယ္။ “တကယ္ေတာ့ အရင္က ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မ်တ္ၿပီသားလူေတြကုိ ဘယ္လူမ်ိဳး၊ ဘယ္ဘာသာျဖစ္ျဖစ္ ဆက္လက္ၿပီး ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ဥပေဒက အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။ ၁၉၈၀ တ၀ိုက္နဲ႔ ၁၉၉၀ အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ အစိုးရက ျပန္လည္စီစစ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ကုိင္တဲ့အခါ ကဒ္အေဟာင္းေတြကို သိမ္းၿပီး ကဒ္အသစ္ေတြကုိ ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကိုေတာ့ ဥပေဒအရ ထုတ္ေပးဖုိ႔ အက်ံဳး၀င္ေနေပမယ့္ ကဒ္အသစ္ေတြကုိ မထုတ္ေပးခဲ့ပါဘူး”

    “ လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာက အသိမွတ္ျပဳခံထားရတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ႏိုင္ငံသားေတြထက္ ကို ဥပ ေဒအရေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားပိုင္းဆိုင္ရာအရပါ အသာစီးရယူထားၾကပါတယ္။ အရင္တုန္းက ႏိုင္ငံသားရထားျပီး သား သူေတြျဖစ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ့ သူေတြကို ၈၂-ခုႏွစ္ႏိုင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳေပးရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားျဖစ္မွ ေရႊအဆင့္တန္းလို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္လို႔” သူက ထပ္ေျပာပါတယ္။

    မာလာဟာ သူ႔ေယာက္က်ၤားနဲ႔ သူ႔ကေလး ငါးေယာက္တို႔နဲ႔အတူ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ တဲေလးထဲမွာ ထိုင္ရင္း သူမ ဘယ္လို ႏိုင္ငံသားကဒ္ ရခဲ့သလဲဆိုတာ Southeast Asia Globe ကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။“ကၽြန္မတို႔က ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့၊ အစိုးရက ကၽြန္မတို႔ကို ဒီအမည္သံုးဖို႔ ခြင့္မျပဳေပးခဲ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသား လုပ္ငန္းစဥ္မွာ (၂၀၁၄-ခုႏွစ္ ေရွ႕ေျပးစီမံကိန္းအရ) တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြက မွတ္ပံုတင္မွာ ဘဂၤါလီ အေနနဲ႔ယူရင္ ႏိုင္ငံသားရျပီး အခြင့္ေရးမ်ားလည္း ပိုရလာမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပၾကတယ္” လို႔ သူမက ဆုိပါတယ္။

    တိုင္းရင္းသား ၁၃၅-မ်ဳိးထဲမွာပါတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက မြတ္စလင္အုပ္စု တစ္စုျဖစ္တဲ့ ကမန္တစ္ခ်ဳိ႕ကိုလည္း ဘဂၤါလီဆိုျပီး မွတ္ပံုတင္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။  ေတာင္ေပၚ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ အသက္ေလးဆယ့္ငါးႏွစ္အရြယ္ ကေလးသံုးေယာက္ဖခင္ ေမာင္ေဇာ္က သူ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္က ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ပန္းေရာင္ကဒ္ျပား ကို ထုတ္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ ကဒ္ျပားေပၚမွာ သူ႔ကို ဘဂၤါလီလို႔ ေရးထားျပီး သူ႔မိဘႏွစ္ပါးစလံုးကို ထုတ္ေပးတဲ့ စာအုပ္ေပၚမွာက်ေတာ့ ကမန္  လို႔ ေရးထားတာကိုလည္း သူက ေ၀ခြဲမရျဖစ္ေနစြာနဲ႔ ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ေတာင္ေပၚဒုကၡသည္စခန္းက ေနာက္ထပ္ တဲအိမ္ငယ္ေလးထဲမွာေတာ့ ဂူလ္ဘန္ရဲ႕ ပါးေရနားေရ အတြန္႔ေၾကာင္းေတြနဲ႔ ယူၾကံဳးမရျဖစ္ေနတဲ့ ေျပာပံုဆိုပံုေတြကိုုက ဘ၀မွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဒုကၡေရာက္ခဲ့တယ္ဆိုတာ သိသာေနပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္လည္း သူမကိုၾကည့္ရင္ သူမ အသက္ ငါးဆယ့္သံုးႏွစ္ထက္ သူမရဲ႕ ရုပ္သြင္က ပိုမို အိုစာေနတဲ့ပံု ေပါက္ေနပါ တယ္။ သူမ ဗမာစကား မေျပာတတ္ပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားပဲ ေျပာတတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာ သူမရဲ႕ မိသားစုေတြဟာ အနည္းဆံုး မ်ဳိးဆက္သံုးဆက္အထက္ ေနလာခဲ့တဲ့ စာရြက္စာတမ္း အေထာက္ထားေတြကို သူမ ေသျခာစြာ သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။ ပိုင္းေလာ့ ေရွ႕ေျပးစီမံကိန္း သူမတို႔ရြာကို လာစဥ္အခါတုန္းက သူမ အဲဒါ ေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူ ထုတ္ျပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ သူမ အနဲဆံုး စာရြက္စာတမ္းေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္လို႔ ေနပါျပီ။

    “ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို က်မ ငယ္ငယ္ေလးထဲက က်မ မိဘေတြဆီကေန ၾကားလာခဲ့ရတာပါ၊ ဒါေပမဲ့ လ၀က ဌာန ကေတာ့ ဒါကို လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ က်မကို လာစစ္တာနဲ႔ အဲဒီ စကားလံုးကို သူတို႔ ရံုးမွာ တစ္ၾကိမ္ပဲ ထြက္ျပရေသး တယ္၊ က်မကို ထြက္သြားဖို႔ ေမာင္းထုတ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဘဂၤါလီဆိုတာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က လာတဲ့သူေတြလို႔ ေျပာတာ၊ ကၽြန္ မ ျမန္မာျပည္ထဲက လာတာပဲ၊ က်မကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံသားအခြင့္ေရးေတြ ေပးမယ္ဆိုရင္ က်မလက္ခံဖို႔ အသင့္ပဲ” လို႔ သူမက ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

    “က်မ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းလည္း ဘာမွ ေျပာင္းလဲမလာခဲ့ပါဘူး” လို႔ ဂူလ္ဘန္က ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျဖစ္၊ မျဖစ္ျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြအားလံုးအေပၚမွာ သြားလာခြင့္ေတြ အတူတူ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္ခြင့္လိုမ်ဳိး၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခြင့္လိုမ်ဳိး မရႏိုင္တဲ့ တူညီတဲ့အခက္ခဲေတြနဲ႔ အတူ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့ေနပံုေတြကလည္း အားလံုး အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၂၀၁၄-ခုနွစ္တုန္းက ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရး ေရွ႕ေျပးစီမံကိန္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ေျမပံုျမိဳ႕နယ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးတင္ေရႊကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။ “ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ကို ဘယ္သူမွမသံုးဘူးဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြ အားလံုးနီးပါးေလာက္ကို ႏိုင္ငံသားေပးဖို႔ အဆင္သင့္ပဲေလ၊ ဒီမွာေတာ့ ဒီအမည္ကို ဘယ္သူမွ မသံုးၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ လူ ၉၇ ေလာက္ကို အခုထိ ႏိုင္ကဒ္ေတြ (တင္းျပည့္ႏိုင္ငံသား) ထုတ္ေပးခဲ့ျပီး သူတို႔ထဲက လူေပါင္း ၉၆၉ ေယာက္ ေလာက္ကိုလည္း ႏိုင္ျပဳကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးျပီးပါျပီ။”

    “၈၂-ခုႏွစ္ ဥပေဒအတိုင္းပဲ သူတို႔ကို က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားကဒ္ေတြ စီစစ္ျပီးထုတ္ေပးေနတာပါ၊ ဒါေတာင္ သူတို႔ေတြဟာ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူး”လို႔ သူက ထပ္ေျပာပါတယ္။ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသားကို ဘယ္လိုခြဲလဲဆိုတာ ေမးတဲ့အခါ “တိုင္းရင္းသားေတြထဲမွာ သူတို႔ မပါပါဘူး”လို႔ ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္။

    “သူတို႔ ၾကိဳက္တဲ့ ေနရာကို သြားလို႔ ရတယ္၊ စစ္ေတြကို သြားမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီကေန ရန္ကုန္ကို သြားမလား ဆိုတာ ေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရန္ကုန္ကို သြားဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ လ၀က အာဏာပိုင္ေတြကိုေတာ့ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားဖို႔ လိုလိမ့္ မယ္ဗ် ”လို႔ ရွင္းျပတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ာနယ္ေတြက မြတ္စလင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးၾကည့္တဲ့အခါ သူတို႔က ခရီးသြားပါမစ္ ရဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္မွ ခက္ခဲတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ရဲေတြကို မတန္တဆ လာဘ္ေငြေပးရတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို အခိုင္အမာ ေျပာျပၾကပါတယ္။

    ဂူလ္ဘန္ကေတာ့ ေျမပံုကေန ဘယ္မွမသြားခ်င္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ “က်မ ဆင္းရဲတယ္ေလ။ ဘယ္ေနရာကိုမွလည္း မသြားခ်င္ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ဒီ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာပဲ ေလွာင္ပိတ္ခံထားရျပီးလည္း မေနခ်င္ဘူး။.”

    သို႔ေပမဲ့ မာလာဟာ သူ႔ကေလးေတြအတြက္ေတာ့ စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ “သူတို႔ ဒီမွာ မူလတန္း အလယ္တန္းေလာက္ပဲ ပညာ  သင္လို႔ ရပါတယ္။ သူတို႔ အနာဂတ္အတြက္ က်မ အေတာ္ေလးကို စိတ္ပူတယ္၊ သူတို႔ ပညာလည္း ေကာင္းေကာင္း သင္ လို႔ မရဘူး၊ ဒီကေန သူတို႔ မထြက္ရင္ေတာ့ သူတို႔ တိုးတက္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး”

    ျပည္မကလာတဲ့ ဗမာလူမ်ဳိးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးတင္ေရႊကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြကို ခရီးသြားခြင့္မရေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္ေတြကို အပစ္တင္ပါတယ္။ “ႏိုင္ငံသား စစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္တာနဲ႔ ေဒသခံတိုင္းရင္း သားေတြရဲ႕ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္မႈ႔ေတြနဲ႔ ႀကံဳေတာ့တာပဲ။ က်ေနာ္ ဥပေဒမွာ ဘယ္လိုပါရွိလဲဆိုတာ သူတို႔ကို ရွင္း ျပတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအသုိင္းအ၀ုိင္းႏွစ္ခုၾကားမွာ အစုိးရက ၾကာားညပ္ေနတာက ျပႆနာပဲဗ်။ (ရခိုင္) ေဒသခံေတြက သူတို႔ကို (ရိုဟင္ဂ်ာေတြ) ကို ေဆးရံုလည္း တက္ခြင့္မေပးဖူး၊ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ဆရာ၀န္ေတြကို စခန္းကို လႊတ္လႊတ္ေနရတယ္။ အစိုးရဆရာ၀န္ေတြေရာ၊ အန္ဂ်ီအိုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ဆရာ၀န္ ေရာ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးေပါ့ဗ်ာ။”

    ေျမပံုျမိဳ႕နယ္က ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြကို အဓိက လံႈေဆာ္ေပးေနသူက ေဒၚခင္သိန္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီး ကြန္ ယက္ ရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာ ဥကၠဌလည္း ျဖစ္ပါတယ္။“ ကုလားေတြက ( အိႏိၵယ လူမ်ဳိးႏြယ္ေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ရိုင္းရိုင္းစိုင္း စိုင္း ႏွိပ္ခ်ျပီးေခၚတဲ့စကား) ဒီေနရာနဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ဘူးေလ။ အရင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္တုန္းက သူတို႔ေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ကေန ခိုး၀င္လာခဲ့ၿပီး တရား၀င္ေနထိုင္ခြင့္ေတြ စာရြက္စာတမ္း အေထာက္ထားေတြ ရရွိဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို လာဘ္ထိုးခဲ့ၾကတယ္ေလ။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔မွာ ပိုက္ဆံအမ်ားၾကီး ပါလာၾကတယ္ေလ။ ဒါ ေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔ကို သူတို႔ေတြကို လက္မခံႏိုင္လို႔ ဆႏၵျပေနၾကတာ” လို႔ သူမက ေျမပံုၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ဖြင့္ထားတဲ့ သူမ ကိုယ္ပိုင္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုင္မွာ ရွင္းျပပါတယ္။

    သူမက အဲဒီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန လာတဲ့သူေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္လက္ျပီး ေနလို႔ရေအာင္ ၾကိဳးစားေနၾကတယ္လို႔ အပိုင္ေျပာေနပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ ရခိုင္မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အေျခေနေတြဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းကတည္းက ပိုပိုဆိုးလာေနတာပဲ ရွိပါတယ္။ အဲလို စြပ္စြဲရေလာက္ေအာင္ အေထာက္ထားရွိသလား ေမးတဲ့အခါ၊ သူမျပန္ေျဖတဲ့ အေျဖ ဟာ တိုင္းျပည္မွာ လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡေတြကို မီးေတာက္ၾကီးေအာင္ အရွိန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ မီးျမိဳက္ေပးခဲ့တဲ့ ေလသံအ တုိင္း – က်မမွာ ခိုင္လံုတဲ့ သက္ေသေတာ့ မျပႏိုင္ဖူးေပါ့ေလ၊ ဒါေပမဲ့ ဟိုစကား ဒီစကား ေစ်းစကားအေနနဲ႔ ဒီအတိုင္းေတာ့ ၾကားလာခဲ့ရတာပဲ။

    သက္ေတာ္ ၆၀ ရွိတဲ့ ေဒသခံ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ဖ်ာေဘာဂက အစၥလာမ္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ဒီလုိအျမင္ကုိပဲ ေျပာပါတယ္။ “သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္၊ ဟိုးအရင္တုန္းက အင္ဒိုတို႔၊ အာဖဂန္တို႔က ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကတာေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ သူတို႔က မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္သြားၾကတယ္။ သူတို႔က သူတို႔ ဘာသာထဲကို သြတ္သြင္းဖို႔ အတင္းအၾကပ္ ၾကိဳးစားၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျခိမ္းေျခာက္မႈရန္ကေနျပီး ဘုန္းဘုန္းတို႔ ကာကြယ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္ေလ” သူေဟာသမွ်စကားေတြကို အေသျခာစိုက္ျပီး နားေထာင္ေနၾကတဲ့ ခန္းလံုးျပည့္ ကိုရင္ငယ္ေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေလးေတြ ေရွ႕မွာ ထိုင္ျပီး သူက ဒီလိုမ်ဳိး ေဟာၾကားေနတာပါ။

    ဒီဘုန္းေတာ္ၾကီးရဲ႕ တရားေတြဟာ မၾကာေသးခင္ကမွ အသစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့  ျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔စည္းေတြျဖစ္တဲ့ မဘသနဲ႔ ၉၆၉တို႔လို စကားသံေတြနဲ႔ တေလသံထဲလိုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။

    “တို႔ေတြရဲ႕ အၾကီးဆံုးရန္သူကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရပဲ။ ရခုိင္တပ္မေတာ္ AA ကို က်မေတာ့ ေထာက္ခံတယ္။ အဖရခိုင္ျပည္ၾကီး လြတ္လပ္ေရး ရတာကို လိုခ်င္တယ္” လို႔ ေဒၚခင္သိန္းက ေျပာပါတယ္။

    ဒါေပမဲ့ ခင္သိန္းတို႔လို ရခိုင္အစြန္းေရာက္ေတြနဲ႔ တင္ေရႊတို႔လို အစိုးရအရာရွိေတြၾကား အေတာ္ေလးကို ကြဲျပားေနေပမဲ့၊ သူတို႔ အားလံုး တေလသံတည္း သေဘာတူထားၾကတာကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ေမြးရာပါ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ ၾကဘူးဆိုတာပါဘဲ။ ရခိုင္ေဒသကို ကပ္ဆိုးၾကီးဆိုက္ေရာက္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ သူတို႔အားလံုးက တစ္ညီတည္း ေဆးနည္းေပးၾကပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့- အခ်ိန္ပဲျဖစပါတယ္။

    “အခုအခ်ိန္မွာ အတူတကြ ေနထုိင္လုိ႔မရဘူးဗ်။ ဒါေပမယ့္ ၅ ႏွစ္ ၁၀ ႏွစ္အတြင္းေလာက္မွာ ျဖစ္ႏိုင္မွာေပါ့ဗ်ာ” လုိ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖ်ာေဘာဂက မိန္႔ၾကားခ့ပါတယ္။

    ဒါကလြဲလုိ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မတုိင္ခင္က ရွိခဲ့တဲ့ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္မႈမ်ိဳး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး ခုိင္မာတဲ့ မဟာဗ်ဴာမ်ိဳကုိေတာ့ ဘယ္သူမွ အႀကံျပဳႏုိင္ပံု မရပါဘူး။

    ေတာင္ေပၚဒုကၡသည္စခန္းမွာ ၅ ႏွစ္ေလာက္ ပိတ္ေလွာင္ခံထးရၿပီး ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းကလည္း အေျခအေနမထူးတဲ့ အခ်ိန္ေတြကုန္ဆံုးျခင္းကလည္း စိတ္ပ်က္အားငယ္ျခင္းကုိသာ ျဖစ္ေစပါတယ္။ စခန္းထဲမွာ ပိတ္မိေနသူေတြရဲ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ယံုၾကည္ထားတာထက္ ပုိၿပီး ႐ုိးရွင္းေနပါတယ္။

    “လူ႕အခြင့္အေရးဆုိတာဘာလဲ ကၽြန္မ မသိပါဘူး။ ကၽြန္မသိတာက စားပြဲေပၚမွာ စားစရာရွိခ်င္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခ်င္တယ္၊ ကၽြန္မကေလးေတြရဲ႕ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခြင့္၊ ကၽြန္မရဲ႕ မိသားစု ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာနဲ႔ ေနထုိင္ေရးပါပဲ” လုိ႔ ဂူလ္ဘန္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    (South East Asia Globe တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Forever lost: meet the Rohingya who sacrificed their identity for Myanmar citizenship ေဆာင္းပါးကုိ ရဲမင္းဒင္ ဘာသာျပန္သည္)

  • ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္ျခင္းမရွိဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာ

    ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္ျခင္းမရွိဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာ

    ဧၿပီ ၆၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    – ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ျပႆနာအတြက္ လူမ်ိဳးစုလုိက္သုတ္သင္မႈဟု သံုးစြဲျခင္းမွာ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ စကားလံုးျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘီဘီစီႏွင့္ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈတြင္ ေျပာၾကားလုိက္သည္။

    “လူမ်ိဳးစုလိုက္သုတ္သင္မႈ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္မ မထင္ပါဘူး။ ျဖစ္ေနတာေတြအတြက္ လူမ်ိဳးစုလုိက္ ရွင္းလင္းတယ္ဆုိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းဟာ သိပ္ၿပီး ျပင္းထန္တယ္လုိ႔ ကၽြန္မထင္ပါတယ္” ဟု ႏုိင္ငံအတြင္း လူမ်ိဳးစုလုိက္ သုတ္သင္မႈကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈထားသည့္ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ျဖစ္ေနၿပီလားဆုိသည့္ ေမးျမန္းမႈကုိ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။

    ရခုိင္ျပည္နယ္ျပႆနာကုိ သူမ၏အစုိးရက ကုိင္တြယ္မႈအတြက္ ႏုိင္ငံတကာမွ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

    ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလက ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းတြင္ နယ္ျခားေစာင့္စခန္းမ်ား အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ အစုိးရစစ္တပ္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ ၇၅၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သုိ႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။

    စစ္ဆင္ေရးအတြင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားမွာ အဓမၼျပဳက်င့္မႈမ်ား၊ ေနအိမ္မီး႐ႈိ႕မႈမ်ား ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ထုိလုပ္ရပ္မ်ားမွာ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္ေနၿပီဟု ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းတြင္ ကုလမွထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

    စစ္တပ္ကမူ ထုိစြပ္စြဲခ်က္မ်ားကုိ ျငင္းဆုိခဲ့ၿပီး မိမိတုိ႔မွာ ဥပေဒအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ကၽြန္မတုိ႔ သြားဖုိ႔ႀကိဳးစားေနတာက ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ျဖစ္ၿပီး အျပစ္တင္ဖုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ မြတ္စလင္ေတြလည္း မြတ္စလင္ေတြကုိ ျပန္သတ္ေနၾကတာပါပဲ” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    Ref : Reuters