မတ္ ၂၉၊ ၂၀၁၉
M-Media
– ျမန္မာႏုိင္ငံက မိန္းကေလးငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ‘တ႐ုုတ္မယား’ အျဖစ္ လူကုန္ကူးေရာင္းခ်မႈဟာ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာသစ္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔က အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ လူကုန္ကူးခံရၿပီး လိင္ကၽြန္အျဖစ္ ေရာင္းစားခံရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ ေျဖးရွင္းေရး တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ အားနည္းတာေတြကုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“က်င့္၀တ္မဲ့ လူကုန္ကူးသူေတြက ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြကုိ အက်ဥ္းခ်ထားတာ၊ ေျပာစရာစကားလံုးမ်ိဳးမရွိတဲ့ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈတြကုိ လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္အာဏာပုိင္ေတြက မ်က္ႏွာလႊဲခဲပစ္ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ၀မ္းမ၀၊ ခါးမလွတဲ့ ဘ၀အေျခအေနေတြ၊ အေျခခံအခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္မေပးခံရတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ နယ္စပ္ ဟိုဘက္ဒီဘက္က အာဏာပုိင္ေတြကုိ ေၾကာက္ရေကာင္းမွန္းမသိတဲ့ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕သားေကာင္ အလြယ္တကူ ျဖစ္လာပါတယ္” လုိ႔ HRW အဖြဲ႕က အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ေခတၱပူးတြဲဒါ႐ုိက္တာ ဟီသာ ဘားရ္က ေျပၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၄၀ အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းတုိ႔မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ဘ၀ရပ္တည္ေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္ခဲ့ရပါတယ္။
ျမန္မာအစုိးရက လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ပိတ္ပင္ထားတာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနရတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူေတြဟာ အစားအေသာက္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရသလုိ၊ တုိက္ပြဲအသစ္ေတြေၾကာင့္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့တဲ့အေနအထားကို ေရာက္လာပါတယ္။
အမ်ိဳးသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ မိသားစု စား၀တ္ေနေရးကုိ တာ၀န္ယူရသူေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ကာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ကလြဲလုိ႔ တစ္ျခား ေရြးစရာနည္းလမ္း မရွိပါဘူ။ ဒါ့အျပင္ မသမာသူေတြရဲ႕ ေသြးေဆာင္ဖ်ားေယာင္းမႈေၾကာင့္ မၾကာခဏ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။
“စစ္ေရွာင္စခန္းေတြမွာေနတဲ့သူေတြဟာ ေငြေၾကးနဲ႔ တစ္ျခားအရာေတြ ဘာမွ မရွိပါဘူး။ ေန႔စဥ္စား၀တ္ေနေရး မေျပလည္ရာကေန အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြက စေတးခံဘ၀ ေရာက္ၾကရပါတယ္” လုိ႔ လူကုန္ကူးခံရသူေတြကုိ ကူညီေနတဲ့ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအသင္း KWA က ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အျခား ကခ်င္အေရး တက္ႂကြသူတစ္ဦးကလည္း အဲဒီလုိသေဘာထားမ်ိဳး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“သူတုိ႔ ပံုမွန္ပစ္မွတ္ထားတာက ေငြေၾကးမေျပလည္တဲ့ မိသားစုေတြကုိပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ လူကုန္ကူးသူေတြဟာ စစ္ေရွာင္စခန္းေတြဖက္ကုိ ျမားဦးလွည့္လာပါတယ္။ အဲဒါက လူစုလုိ႔ေကာင္းတဲ့ ေနရာတစ္ခုပါ။ တစ္ေနရာတည္းမွာ စုၿပံဳေနၾကတယ္။ လူပြဲစားအမ်ားစုက အမ်ိဳးေတြ ဒါမွမဟုတ္ အသိအကၽြမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္”
လူကုန္ကူးခံရမႈကေန လြတ္ေျမာက္လာသူ ၃၇ ဦးကို HRW က ေမးျမန္းရာမွာ ၁၅ ဦးက သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ ေသြးေဆာင္မႈကုိ ခံရၿပီး ၁၂ ဦးက အသိအကၽြမ္းေတြရဲ႕ ေသြးေဆာင္မႈကုိ ခံရတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၆ ဦးက ေဆြးမ်ိဳးရင္းခ်ာေတြရဲ႕ ေသြးေဆာင္တာ၊ ေရာင္းစားတာကုိ ခံခဲဲ့ရသူေတြပါ။
HRW က ေမးျမန္းခဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၄၅ သိန္းကေန သိန္း ၂၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေရာင္းစားခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘၀ယ္သူေတြ’ ထံ ေရာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ဟာ အခန္းထဲမွာ ပိတ္ေလွာင္ခံရတာ၊ ကုိယ္၀န္ရဖုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ အဓမၼက်င့္တာေတြ ခံရပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြကုိ ေရွာင္ရွားရင္း စစ္ေရွာင္စခန္းတစ္ခုကုိ ေရာက္လာတဲ့ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ Seng Moon ကုိ ေယာင္းမျဖစ္သူက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္မွာ ထမင္းခ်က္အလုပ္ရမယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကားေပၚေရာက္တဲ့အခါ ေယာင္းမက ကားမူးေျပဖုိ႔ဆုိၿပီး Seng Moon ကုိ ေဆးတစ္လံုးတုိက္ခဲ့ၿပီး ေသာက္ၿပီးၿပီးခ်င္းပဲ အိမ္ေပ်ာ္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူမ ႏုိးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ လက္ျပန္ႀကိဳတုပ္လ်က္သား အေနအထားနဲ႔ တ႐ုတ္မိသားစုအိမ္တစ္ခုကုိ ေရာက္ေနတယ္လုိ႔ Seng Moon က HRW ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ေယာင္းမက ကၽြန္မကုိ အဲဒီအိမ္မွာထားခဲ့တယ္။ အဲဒီမိသားစုက ကၽြန္မကုိ အခန္းတစ္ခုတည္းေခၚသြားၿပီး ႀကိဳးတုပ္ထားတယ္။ တံခါးကုိ တစ္လ၊ ႏွစ္လေလာက္ ေသာ့ပိတ္ထားတယ္။ တ႐ုတ္တစ္ေယာက္က ထမင္းလာပုိ႔တုိင္း ကၽြန္မကုိ မုဒိမ္းက်င့္တယ္” လုိ႔ Seng Moon က ေျပာပါတယ္။
သူမဟာ တ႐ုတ္တစ္ေယာက္နဲ႔ လက္ထပ္ခံထားရၿပီဆုိတာကုိ ေနာက္ထပ္ ၂ လေလာက္ေနမွ သိရၿပီး ဆက္လက္ညႇင္းဆဲခံခဲ့ရပါတယ္။ Seng Moon တစ္ေယာက္ ကုိယ္၀န္ရကာ ကေလးမီးဖြားၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႕ေယာက်္ားက “နင့္ကုိ ဘယ္သူမွ မတားေတာ့ဘူး။ အိမ္ျပန္ခ်င္ရင္ ျပန္လုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးေတာ့ ယူသြားလုိ႔မရဘူး” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္အၾကာမွာေတာ့ သူမဟာ ကေလးငယ္နဲ႔အတူ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။
အျခားလြတ္ေျမာက္လာသူေတြကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ကေလးေတြကုိ ထားရစ္ခဲ့ရပါတယ္။ HRW က ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းသူေတြထဲမွာ ၈ ဦးေလာက္က ကေလးေတြကုိ ထားခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
လူကုန္ကူးခံရသူ မိန္းကေလးငယ္ေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ အဓမၼမယားအျပင္၊ အဓမၼလုပ္သားအျဖစ္လည္း ခုိင္းေစခံရပါတယ္။
Ja Seng Nu ဟာ ရွန္ဟုိင္းၿမိဳ႕နားက ဖရဲၿခံမွာ တစ္ႏွစ္ေလာက္ ေနခဲ့ရၿပီး အိမ္ခန္းထဲမွာ ေသာ့ပိတ္ထားတာ၊ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ႐ုိက္ႏွက္တာေတြကုိ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ဖရဲၿခံကုိပုိင္တဲ့ မိသားစုရဲ႕ သားျဖစ္သူကလည္း ‘ကေလးျမန္ျမန္ရဖုိ႔ ‘ သူမကုိ ညစဥ္ အဓမၼက်င့္ခဲ့ပါတယ္။
သူမဟာ မနက္တုိင္း အေစာႀကီးထကာ ၿခံအလုပ္သမားေတြအတြက္ မနက္စာ ခ်က္ျပဳတ္ရၿပီး တစ္ေန႔လံုး ၿခံထဲမွာ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။
ထြက္ေျပးတာကုိ မိတဲ့သူေတြကေတာ့ ပုိပုိၿပီး ႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရပါတယ္။
အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္မွာ ေရာင္းစားခံလုိက္ရတဲ့ Mai Mai Tsawm က သူမဟာ ထြက္ေျပးဖုိ႔ႀကိဳးစားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့တယ္လုိ႔ HRW ကုိ ေျပာပါတယ္။ သူမရဲ႕ တ႐ုတ္ေယာက်္ားက ျပန္မိတဲ့အခါမွာ လည္ပင္းနဲ႔ လက္ေတြကို ႀကိဳခ်ည္ကာ ဆုိင္ကယ္ေနာက္မွာ ႀကိဳးနဲ႔ခ်ည္ၿပီး တရြတ္တုိက္ဆြဲသြားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အဲဒီအမ်ိဳးသမီး အသက္ရွင္မွရဲ႕လားဆုိတာ မသိဘူးလုိ႔ Tsawn က ေျပာပါတယ္။
ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ေပမယ့္ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ စိတ္ဒဏ္ရာေတြရကာ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဂုဏ္သိကၡာညႇိဳးႏြမ္းမႈနဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။
“ေရာင္းစားခံရသူအမ်ားစုဟာ ဆုိးရြားရဲ႕အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ျပန္ေရာက္လာတဲ့အခါ ကၽြန္မတုိ႔နဲ႔ လံုး၀ကြဲသြားတယ္။ ေငးေငးငုိင္ငိုင္ေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ျပန္ေရာက္လာသူေတြဟာ အျပင္ထြက္ၿပီး မ်က္ႏွာမျပရဲၾကေတာ့ဘူး။ လူကုန္ကူးခံခဲ့ရတဲ့အတြက္ အျပစ္ရွိသလုိ ခံစားေနရပါတယ္” လုိ႔ KWA ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ဒီလုိ လူကုန္ကူးမႈေတြ ျမင့္တက္လာတာဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ မိန္းမရွားပါးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၀ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႕ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈအရ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အတြင္း အမ်ိဳးသား ၁၂၀ မွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ သာ ေမြးဖြားတယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO က ေမြးဖြားမႈအခ်ိဳးဟာ ေယာက်္ားေလး ၁၅၀/မိန္းကေလး ၁၀၀ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
တစ္အိမ္ေထာင္ ကေလးတစ္ေယာက္ေပၚလစီေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားေတြ ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔အတြက္ အမ်ိဳးသမီး သန္း ၃၀ ကေန သန္း ၄၀ ေလာက္ လုိအပ္ေနပါတယ္။
ဒီလုိ က်ား၊ မ မညီမွ်မႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အိမ္ေထာင္ဖက္ရွာလုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ၂၀၃၀ ေရာက္ရင္ အသက္ ၄၀ နားကပ္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသား ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ မိန္းမရမယ့္လမ္း မရွိေတာ့ဘူးလုိ႔ သံုးသပ္မႈလည္း ရွိပါတယ္။
လူကုန္ကူးမႈအေထာက္အထားေတြ ရွိေနပမယ့္ ဒါကုိ တားဆီးဖုိ႔၊ လူကုန္ကူးခံရသူေတြကို ကူညီဖုိ႔အတြက္ ဥပေဒစိုးမုိးေရးအဖြဲ႕ေတြက ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းမရွိတာကို စုိးရိမ္မိတယ္လုိ႔ HRW က ေျပာပါတယ္။
တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာ ၂ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးက လူကုန္ကူးခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ မိန္းကေလးငယ္ေတြကုိ ကယ္တင္ဖုိ႔ အားသိပ္မထုတ္ၾကဘူးဆုိတာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔လည္း HRW က ဆုိပါတယ္။ ေဆြမ်ိဳးေတြ ေပ်ာက္သြားလုိ႔ ရွာေဖြဖုိ႔ အကူအညီေတာင္းတဲ့သူေတြလည္း လစ္လ်ဴ႐ႈခံရၿပီး၊ ရဲက အေရးယူေစခ်င္ရင္ ပုိက္ဆံေပးရမယ္လုိ႔ အေျပာခံရပါတယ္။
လူကုန္ကူးခံရသူေတြ ထြက္ေျပးၿပီး တ႐ုတ္ရဲေတြထံကုိသြားရင္လည္း ရာဇ၀တ္မႈသားေကာင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေဆာင္ရြက္ေပးတာထက္ ခုိး၀င္လာမႈနဲ႔ ေထာင္ခ်တယ္လုိ႔ HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္အစုိးရေတြ၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈကုိ တားဆီးဖုိ႔၊ လူကုန္ကူးခံရသူေတြကုိ ကယ္တင္ဖုိ႔၊ ကူညီဖုိ႔၊ လူကုန္ကူးသူေတြကုိ တရားစြဲဖုိ႔ စတာေတြအတြက္ ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ မိန္းကေလးငယ္ေတြကုိ ကယ္တင္ၿပီး ျပည္လည္ထူေထာင္ေရးကုိ အစုိးရက မလုပ္ေပးတဲ့အတြက္ အခက္အခဲၾကားထဲကေန ဒါေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြကုိ အလႇဴရွင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ
အဖြဲ႕အစည္းေတြက ကူညီပံ့ပုိးေပးသင့္ပါတယ္” လုိ႔ ဘားက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက အလုပ္အကုိင္ရွာေဖြခန္႔ထားေရး လမ္းေၾကာင္းေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔၊ လူကုန္ကူးမႈလုပ္ေနတယ္လုိ႔ သံသယရွိလာတဲ့အခါ တုိင္ၾကားလုိ႔ရႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ HRW က တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔ကုိ
တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
လြတ္ေျမာက္လာသူေတြရဲ႕ စိတ္ဒဏ္ရာကို ကုစားေပးဖုိ႔၊ ပညာေရး၊ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေရးေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ သူတုိ႔ကုိ ေထာင္ခ်တာမ်ိဳး မလုပ္ဖုိ႔ စတဲ့ IPS လုပ္ငန္းကုိ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔လည္း HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္ၿပီး IPS လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ Riana Group က ပံ့ပုိးကူညီတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: mmtimes
(Myanmar Times အဂၤလိပ္ပုိင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Myanmar and China’s bride trafficking problem ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္)
