မတ္ ၂၈၊ ၂၀၁၇
အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ခိုလံႈေနတဲ့ တူရကီ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဖသ္ဟြလႅာဟ္ဂိုလမ္ – တူရကီႏိုင္ငံတြင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေႏြရာသီက မေအာင္မျမင္ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမႈကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ခိုလံႈေနတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဖသ္ဟြလႅာဟ္ဂိုလမ္က ေနာက္ကြယ္ကေန ၾကိဳးကိုင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ တူရကီ အစိုးရရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအတြက္ တူရကီ အစိုးရက ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕ ဘီအန္ဒီ (ေခၚ) ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီကို သက္ေသျပဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ဆိုျပီး ဘီအန္ဒီက ဂ်ာမန္ မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲဲ့ ဇူလိုင္လ ဆယ့္ငါးရက္ေန႔က မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တူရကီႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္ အာဏာသိမ္းမႈ႔ေနာက္ကြယ္မွာ ဆရာၾကီး ဂိုလမ္က အကြက္ခ် စီစဥ္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး တူရကီသမၼတ တုိင္ယစ္ပ္ အာဒိုဂန္နဲ႔ တူရကီ အစိုးရတို႔က စြပ္စြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အာဏာသိမ္းမႈမွာ ခြဲထြက္ေရးစစ္သားေတြက တင့္ကားေတြ၊ တိုက္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ဟယ္လီေကာ္ပတာေတြကို အသံုးျပဳ ျပီး ပါလီမန္ အေဆာက္အအံုနဲ႔ အရပ္သားအစိုးရတို႔ကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာမွာ လူေပါင္း ၂၄၀ ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။
“အဆင့္တိုင္း အဆင့္တိုင္းမွာ ယံုၾကည္ႏုိင္ေလာက္တဲ့ သက္ေသျပဖို႔ တူရကီအစိုးရက ၾကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ အခုထိေတာ့ သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္သြားခဲ့ပံုရပါတယ္” လို႔ ဘီအန္ဒီ အၾကီးအကဲ ဘရူႏိုခါးလ္ က စေနေန႔မွာ ထုတ္ေ၀တဲ့ Der Spiegel မဂၢဇင္းကို သတင္း အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
အာဒိုဂန္နဲ႔ တူရကီ အစိုးရကေတာ့ အာဒိုဂန္ကို ျပန္လည္လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူကေတာ့ စစ္အာဏာသိမ္းမႈမွာ မပါ၀င္ဘူးလို႔ ျငင္းဆိုထားပါတယ္။
ဂိုလမ္ လႈပ္ရွားမႈဟာ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈလား၊ အၾကမ္းဖက္ ၀ါဒလားလို႔ ေမးျမန္းရာမွာ ခါလ္းက “လူမႈေရး အသင္းႀကီး တစ္ခု သက္သက္မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ေလာကီ ပညာေရးအတြက္ ထပ္မံ ပံ့ပိုး ေပးလိုတဲ့ အသင္းႀကီးတစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္။
တူရကီအစိုးရကိုယ္တိုင္ ဒီစစ္အာဏာသိမ္းမႈေနာက္ကြယ္မွာ ပါ၀င္တယ္လို႔ မထင္ေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာပါတယ္။
“ဒီအာဏာသိမ္းတာကို အစုိးရက လုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္ျမန္သာမႏွိမ္နင္းရင္ သူတု႔ိကုိ အာဏာသိမ္းျပန္သိမ္းလိ့မ္မယ္ ဆုိတဲ့ အေတြးနဲ႔ စစ္တပ္မွာ အႀကီးအက်ယ္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈကုိ ဇူလုိင္လ ၁၅ ရက္ေန႔ မတုိင္ခင္ကတည္းက အစုိးရက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ”
ဆက္လက္ျပီးေတာ့လည္း ခါလ္းက ဂ်ာမနီနဲ႔ ဥေရာပကို ရုရွားရဲ႕ ရန္စၿခိမ္းေျခာက္မႈ႔ေတြ တိုးလာေနတဲ့အေၾကာင္း သတိ ေပးစကားေျပာၾကားခဲ့ပါေသးတယ္။ “ရုရွားက အေနာက္ဖက္နယ္စပ္မွာ သူတို႔ရဲ႕စစ္အင္အားကို ႏွစ္ဆ တိုးျမႇင့္လိုက္ပါတယ္… အဲဒါေတြ အားလံုးဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကို ခံစစ္သေဘာမ်ိဳးလုပ္ထားတယ္ဆိုပီး ယူဆလို႔ မရပါဘူး”
သူက “ရုရွဟာ လာမဲ့ စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမဲ့ ဖက္ဒရယ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲၾကီးကို အေတာ္ေလး လႊမ္းမိုးဖို႔ ၾကိဳးစားလာပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနည္ဆံုးေတာ့ ဒါမ်ဳိးျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ တြက္ထားရပါမယ္” လုိ႔လည္း သူက ထပ္ၿပီး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ရုရာွႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္- အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လႊမ္းမိုးခြင့္ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းတဲ့အေနနဲ႔ ဒီမိုကရက္ေတြကို ရီပက္ဘလစ္ကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ကိုယ္စား ဆိုက္္ဘာတိုက္ခိုက္မႈ႔ေတြ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ယူဆထားၾကပါတယ္။
